Natuurbrandverspreidingsmodel Het Stappenplan

Transcriptie

1 Natuurbrandverspreidingsmodel Het Stappenplan Een natuurbrandverspreidingsmodel berekent aan de hand van een aantal parameters de verspreiding van het vuurfront in de tijd. Hoe snel en op welke manier een natuurbrand zich verspreidt, is afhankelijk van veel factoren. Naast de droogte van de vegetatie, ondergrond en de wind, zijn ook leeftijd, dichtheid, type vegetatie, zelfs een heel ecosysteem waarbinnen de brand zich ontwikkelt, of combinatie hiervan bepalend. Het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) ontwikkelt, o.a. met subsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie, een simulatiemodel voor de verspreiding van natuurbranden in Nederland. De brandweer heeft behoefte aan een model dat een betrouwbare voorspelling en beeld kan geven van de uitbreiding van een natuurbrand in de tijd (met de kanttekening dat een simulatiemodel een benadering van de werkelijkheid is). Het natuurbrandverspreidingsmodel moet zowel in de repressieve fase (besluitvorming) van de incidentenbestrijding als in de preparatiefase (risicobeheersing, operationele voorbereiding, opleiden en oefenen) kunnen worden toegepast. Daarbij moet het model overzichtelijk en eenvoudig te bedienen zijn (gebruikersvriendelijke user interface) 1 Voorbeeld: User interface Op verzoek van de Veluwse Veiligheidsregio s is er in 2011 een proefmodel opgesteld door het NIFV en Efectis Nederland BV. In een pilotstudie is dit proefmodel met als input een deel van de Veluwe en alleen die parameters die nodig zijn om het proefmodel te kunnen laten rekenen (topografische gegevens, bij de locatie passende brandstofmodellen en enkele meteorologische gegevens) getest tijdens grootschalige natuurbrandoefeningen van Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden in het voorjaar van 2010 t/m Veldoefening verspreidingsmodel

2 Bij de eerste oefening is het proefmodel gepresenteerd om de brandweer in een praktijksituatie kennis te laten maken met het model en om een gedetailleerder beeld te verkrijgen van de gebruikerswensen. Het proefmodel is in eerste instantie ontwikkeld als stand alone versie, rekening houdend met een koppeling met LCMS in de nabije toekomst. In het CoPI heeft tijdens een tweede pilotstudie voorjaar 2011, met een iets dynamischer proefmodel, bij wijze van test een handmatige koppeling plaatsgevonden met het command and control systeem, met goed resultaat. Ondanks het feit dat er in dit proefmodel nog geen rekening is gehouden met interventie, bleek tijdens deze pilotstudie dat het verspreidingsmodel een beter beeld van de branduitbreiding geeft dan de tot op heden gebruikte vuistregel. Het deel calibratie en validatie voor het natuurbrandverspreidingsmodel voor heide is afgerond. Er zijn gegevens verzameld over de verspreiding van recente natuurbranden en preventieve branden in samenwerking met het Natuurbrand Onderzoekteam brandweer en politie (NBO). Door de verspreiding van een brand na te laten rekenen door het model, wordt inzicht verkregen hoe goed het model de Nederlandse werkelijkheid benadert en in welk opzicht het aangepast moet worden. Met name de (validatie van de) conversie van de vegetatie-/landschapdata naar brandstofmodellen vergt de nodige aandacht. Dit geldt ook voor het verkrijgen van de juiste gegevens over het vochtgehalte en de bedekkinggraad van de vegetatie en de koppeling van basisgegevens als windrichting en snelheid. Voor beide aspecten wordt samenwerking met de WUR en VU gezocht. Daarnaast wordt gewerkt aan het verzamelen en inladen in het model van gedetailleerd kaartmateriaal specifiek voor de Veluwe, hierbij rekening houdend met de vertaalslag van de VS naar de Nederlandse situatie (denk aan kinderziektes zoals de padenstructuur die als stoplijn wordt gezien). Vanuit het innovatieproject i-bridge is er in 2012 een proof of concept ontwikkeld voor heidegebieden. Eind 2012 is dit project afgerond met een groots opgezette eindoefening op Vliegbasis Twente. Vanuit het project Effectief Blussen wordt de doorstart gemaakt van proof of concept naar een op locatie bruikbaar model voor heidegebieden. Door de beoogde gebruikers en leden van de Stuurgroep Brandweer Nederland is de wens uitgesproken het model toe te passen in dagelijkse praktijk. Het heidemodel zal tevens dienen als basis voor de overige Nederlandse landschappen als duin, veen en bos die nog nader onderzocht zullen worden. Het model maakt tevens onderdeel uit van het Landelijk Werkprogramma Natuurbranden van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

3 Met de Landelijk Programma Manager van het Ministerie van Veiligheid en Justitie is afgesproken om het model in eerste instantie gereed te maken voor stand alone gebruik. Het is hierbij mogelijk om de uitkomst van de berekening op te nemen als extra kaartlaag in een crisismanagement en/of command en control systeem. Tegelijkertijd wordt er in diverse werkgroepen gesproken hoe het model te implementeren in bijvoorbeeld de meldkamer, bij de OvD die als eerste ter plaatse is of binnen het CoPI in het veld. In de zomer van 2012 heeft er een uitgebreid veld- en laboratoriumonderzoek plaatsgevonden naar de brandbaarheid van de vegetatie op de Veluwe. De uitkomst van dit onderzoek zal gekoppeld worden aan het verspreidingsmodel zodat er nog gedetailleerdere informatie beschikbaar komt over de te verwachtte verspreiding van de natuurbrand. Daarnaast is bovendien een vooruitblik naar mogelijke koppelingen met brandstofmodellen die nog ontwikkeld zullen worden voor andere landschaptypen. Screenshot van het verspreidingsmodel met hierin opgenomen de brandbaarheid van de vegetatie op de Veluwe (in ontwikkeling in samenwerking met Austin University en Hogeschool Larenstein) Wanneer een brand wordt gemeld, zal er in eerste instantie een berekening plaatsvinden vanuit één punt (GPS-coördinaat zoals gemeld in meldkamer). Zodra er een eerste verkenning in het veld heeft plaatsgevonden zal dit plot dienen als startpunt van de berekening. De weergave van de te verwachten verspreidingslijnen zullen hierbij duidelijk onderscheiden worden van de weergave van de werkelijke brandverspreiding zoals geplot in het veld, zodat het duidelijk is dat het gaat om een benadering van de werkelijkheid. Er wordt gezocht naar een koppeling naar zoveel mogelijk geografische basisbestanden beschikbaar in Nederland, van grondwaterstandenkaart tot vegetatiekaart.

4 Voorbeeld: uitkomst berekening verspreidingsmodel, iedere ring geeft de verspreiding van het vuurfront weer na een half uur Het testen van het model gebeurt, al vele jaren, tijdens diverse grootschalige oefeningen, maar ook tijdens beheer- en echte branden samen met het Natuurbrand Onderzoekteam (zie ook achtergrondinfo NBO). Voorbeeld: mobiel meetstation met afleesscherm

5 Voorbeeld: NBO in het veld Het natuurbrandverspreidingsmodel is bruikbaar in verschillende fasen van het veiligheidsketen: proactie: doorrekenen van worst case scenario s; natuurbeheer versus risicobeheer preventie: bv. landelijk alerteringsmodel, koppeling meetstations/knmi, landelijke bijstandsprocedure (interventie) preparatie: bv. gevalideerde oefenomgeving Virtual Reality; wetenschappelijke basis voor les- en leerstof, operationele plannen en voorbereide besluiten van bevoegde gezagen Openbare Orde en Veiligheid repressie: bv. besluitvorming evacuatie (model is landelijk te gebruiken, ook voor bijstand) nazorg: bv. natuurbrandonderzoek, lessons learned. Bij de doorontwikkeling van een Nederlands model voor natuurbrandverspreiding werkt het IFV samen met vele partijen, waaronder: Efectis Nederland, Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM), Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG), Stuurgroep Natuurbrand van Brandweer Nederland, Landelijke kerngroep Natuurbranden, Landelijke Vakgroep Natuurbrandbeheersing (LVN), natuurbeheerders, Vrije Universiteit Amsterdam (VU), Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR) en nog veel meer partners. Bij de verdere ontwikkeling van het Nederlandse model voor natuurbrandverspreiding blijft het veld betrokken. Het gevalideerde model voor heide kan vervolgens gebruikt worden als demoversie voor de overige cultuurlandschappen in Nederland, waarmee het verspreidingsmodel vanaf 2012 naar wens verder zal worden uit gebreid met landelijke dekking. Blik in de toekomst Doorontwikkeling van de proof of concept naar een heidemodel bruikbaar op locatie, opleverdatum 1 april 2013 Doorontwikkeling van het heidemodel naar modellen voor overige landschappen als duin, veen en bos Koppeling met overige projecten uit het Landelijk werkprogramma Natuurbranden, als effect van blussing, risicobeheer enz. 1 Bron: Modellen voor natuurbrandverspreiding in Nederland, NIFV, 2009 en Voortgangsrapportage Nederlands model natuurbrandverspreiding, NIFV, 2011