Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van aardbei
|
|
- Peter Michiels
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van aardbei L.P.G. Molendijk, W.T. Runia, T.G. van Beers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Sector AGV december 2002 PPO Projectrapportnummer
2 2002 Wageningen, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving BV. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving is niet aansprakelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij gebruik van gegevens uit deze uitgave. Opdrachtgever: LTO werkgroep geïntegreerde aaltjesbeheersing Ruimte voor Groenten Projectnr Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Sector AGV Adres : Edelhertweg 1, Lelystad : Postbus 430, 8200 AK Wageningen Tel. : Fax : info@ppo.dlo.nl Internet : 2
3 Inhoudsopgave pagina 1 INVENTARISATIE VAN AALTJESKENNIS IN DE TEELT VAN AARDBEI Inleiding Aanpak rapportage De teelt van aardbei Aaltjesinventarisatie Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes Stengel- en bladaaltjes Vrijlevende wortelaaltjes Witte vlekken LITERATUUR...12 BIJLAGE 1 REACTIE GEWASCOMMISSIE...15 BIJLAGE 2 AALTJESSCHEMA AARDBEI...17 BIJLAGE 3 RESULTATEN PPO ONDERZOEK TAGETES EN AARDBEI
4 4
5 1 Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van aardbei 1.1 Inleiding In de vollegrondsgroenteteelt is de aandacht van telers voor aaltjesproblemen beperkt. Achterblijvende kwaliteit en opbrengst van gewassen wordt te weinig in verband gebracht met mogelijk schadelijke niveaus van plantparasitaire aaltjes. Een uitzondering vormen telers van aardbeien en industriegroenten, die wel strategische keuzes maken op basis van de aaltjesproblematiek op hun percelen. De werkgroep geïntegreerde aaltjesbeheersing Ruimte voor Groenten wil hierin verandering brengen en heeft PPO-AGV opdracht gegeven aaltjeskennis van diverse gewassen te inventariseren en op schrift te stellen. Het betreft de gewassen prei, aardbei, spruitkool, andere koolgewassen (sluitkool, boerenkool, Chinese kool, paksoi en broccoli), industriegroenten, (was-, bos-, en winterpeen, schorseneren, erwt en boonsoorten), slasoorten, spinazie en asperges. In deze rapportages staan per groentegewas aangegeven welke aaltjesproblemen kunnen voorkomen en welke maatregelen genomen kunnen worden om ze te beheersen. Tevens wordt vermeld waar nog hiaten zijn in het onderzoek en hoe relevant het is deze alsnog in te vullen. De hier gepresenteerde informatie is mogelijk niet 100% volledig omdat de verzamelde literatuur in de beschikbare tijd niet volledig kon worden verwerkt. 1.2 Aanpak rapportage In deze rapportage wordt de teelt van aardbei beschreven. Allereerst een beknopte beschrijving van de teelt met vermelding van het areaal en daarnaast aspecten, die een relatie hebben met de aaltjesproblematiek. Dit betreft voornamelijk grondsoort, teeltduur, zaai-, plant- en oogsttijdstip en indien van toepassing zaaidichtheden. Daarna volgt een beschrijving van de aaltjes die in de teelt van aardbei kunnen optreden. De aaltjes worden verdeeld in de volgende groepen: cysteaaltjes, wortelknobbelaaltjes, wortellesieaaltjes, stengelaaltjes en vrijlevende aaltjes. De symptomen aan gewas en wortels worden beschreven, de mate van schade die mogelijk is en of het gewas het aaltje vermeerdert en in welke mate, de zogenaamde waardplantstatus van aardbei. Vervolgens worden maatregelen aangegeven om aaltjesproblemen in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. Tenslotte wordt vermeld welke witte vlekken er nog zijn in het onderzoek en hoe relevant het is deze alsnog op te vullen. 5
6 Een schematische weergave van de gegevens staat aan het einde van de rapportage. Eventuele relevante literatuur is in een bijlage opgenomen. 1.3 De teelt van aardbei De aardbei behoort tot de familie van de roosachtigen (Rosaceae) en tot het geslacht Fragaria. De moderne cultivars hebben als Latijnse naam Fragaria ananassa. Dit is een octoploide hybride van F. virginiana en F. chiloensis. Aardbei wordt zowel in de grond als op substraat geteeld. Substraatteelt vindt plaats op stellingen en in kassen. Onbekend is in hoeverre aaltjes bij teelt op substraat een probleem vormen. De meeste aardbeien in de vollegrond worden op lichte zandgrond geteeld. Het areaal vollegrondsaardbei is 1721 ha (bron: CBS, 2001). In de vollegrondsaardbeienteelt zijn er verschillende teeltwijzen. Traditioneel is de normaalteelt. Bij deze teeltwijze worden uitlopers geplant in augustus. In het najaar worden de trossen aangelegd. In het voorjaar, vanaf eind mei tot begin juli, wordt van deze trossen geplukt. De teelt duurt ongeveer 10 maanden. De normaalteelt is bijna uit Nederland verdwenen. Ze heeft plaats gemaakt voor de zogenaamde verlate teelt. Gekoelde wachtbedplanten worden tussen eind maart en eind juli geplant. In een periode van circa 3 maanden vindt de volledige teelt plaats. Globaal kan men stellen dat de bloei ongeveer 4 weken na planten begint. Circa 8 weken na planten kan gestart worden met de oogst. Normaal gezien is de oogst binnen vier weken af. Uiteraard is de teeltduur sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Bij planten half maart zal de teeltduur ongeveer 16 weken zijn, bij planten in mei en juni weken. Ten behoeve van de vermeerdering wordt er tussen februari en begin april moederplanten geplant. Deze moederplanten vormen uitlopers. Vanaf begin juli beginnen de eerste uitlopers te wortelen. De jonge planten worden begin augustus gerooid. De uitlopers kunnen als basis dienen voor een normaalteelt of ze worden bestemd voor een wachtbed. De op een wachtbed gepote planten worden in december of januari gerooid. Deze planten worden vervolgens bij 1,5 C opgeslagen in kisten in koelcellen totdat ze gebruikt gaan worden voor een verlate teelt. Met name ten behoeve van de export gebeurt het ook wel dat de uitlopers in augustus niet gerooid worden, maar op het vermeerderingsveld blijven staan. De planten krijgen dan de kans uit te groeien tot januari. Deze zogenaamde A+ planten worden dan gerooid. 1.4 Aaltjesinventarisatie Cysteaaltjes Cysteaaltjes vermeerderen zich niet op aardbei en veroorzaken ook geen schade op dit 6
7 gewas Wortelknobbelaaltjes Alleen het noordelijk wortelknobbelaaltje Meloidogyne hapla vermeerdert zich sterk op aardbei en geeft bij hoge dichtheden matige schade. Het meest opvallende symptoom is het ontstaan van kleine knobbels op het wortelstelsel. De planten groeien minder goed weg. De aantasting komt pleksgewijs voor. In meldt de PD aantasting van aardbei door M. hapla (Brinkman, 1977). De overige wortelknobbelaaltjes vermeerderen zich niet op dit gewas en geven ook geen schade. Beheersmaatregelen Meloidogyne hapla vermeerdert alleen op dicotyle gewassen. Monocotyle voorvruchten zoals granen kunnen problemen met dit aaltje verminderen. Breedbladige onkruiden moeten in het graan dan wel volledig onder controle zijn. Wanneer er op een perceel problemen zijn met Meloidogyne hapla dan kan de teelt van vlinderbloemigen beter worden vermeden. De sterfte onder niet waardplanten en zwarte braak ligt bijzonder hoog en kan na één seizoen tot 95% daling leiden Wortellesieaaltjes Wortellesieaaltjes (Pratylenchus soorten) hebben brede waardplantenreeksen en komen vooral op de zand-, dal- en lichte zavelgronden voor. Lesies op het wortelstelsel veroorzaken sterke achteruitgang van de kwaliteit van het gewas en remmen de groei. Het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans (Pp) vermeerdert zich zeer goed op aardbei; het is een prima waardplant voor dit aaltje. Alleen bij hoge dichtheden veroorzaakt dit aaltje lichte schade aan het gewas. Het symptoom bestaat meestal uit kleine bruine vlekjes op de wortels. Het totale wortelstelsel blijft ook achter in groei. Soms leidt een infectie door Pp tot zwart verkleuring van het gehele wortelstelsel. Onduidelijk is of het hier gaat om een symptoom veroorzaakt door Pp of afkomstig is van secundaire infecties van bodempathogenen. De aanwezigheid van Pp wordt vaak in verband gebracht met het verergeren van aantastingen, veroorzaakt door Verticillium (verwelkingsziekte), Rhizoctonia (stengelrot, koprot) en Gnomonia (kelk- en steelrot). McKinley &Talboys (1979) stelden in veldproeven vast dat de aanwezigheid van Pp de mate van verwelking door Verticillium dahliae verergerde, behalve wanneer de concentratie van de microsclerotiën in de grond erg laag was. Er zijn duidelijk verschillen in tolerantie voor Verticillium per cultivar. Potter & Dale (1994) vonden ook verschillen in tolerantie voor Pratylenchus penetrans bij diverse genotypes van beide ouders, Fragaria virginiana en F. chiloensis. Dit zou perspectieven kunnen bieden voor veredeling. 7
8 LaMondia & Martin (1989) toonden aan dat door inoculatie met 1700, 9000 of Pp aaltjes per 100 ml grond de mate van zwart wortelrot, in dit geval veroorzaakt door Rhizoctonia spp., toenam bij zowel 10 als 24 o C. Bij hoge dichtheden aaltjes was de toename sterker dan bij lagere dichtheden. De schimmel Gnomonia comari, die kelk- en steelrot veroorzaakt bij aardbei, koloniseerde de wortelstelsels van de planten zonder symptomen te geven. Wanneer gelijktijdig Pratylenchus penetrans aanwezig was, bleven de planten extreem klein en was het wortelstelsel necrotisch. Pp bleek de conidiosporen van de schimmel door de grond te kunnen transporteren (Kurppa & Vrain), De schadedrempel van aardbei voor Pratylenchus penetrans ligt volgens Szczygiel (1983) bij 50 aaltjes per 100 gram grond. Voor de vermeerdering geldt dat aangetaste planten moeten worden verwijderd en aangetaste plekken afgebakend. Teeltmateriaal dat gegroeid is binnen de afbakening komt niet voor certificering in aanmerking. In hoeverre het graanwortellesieaaltje Pratylenchus crenatus schade kan aanrichten in aardbei en zich vermeerderen kan op dit gewas is onbekend. Beheersmaatregelen Vlinderbloemigen moeten vermeden worden in het bouwplan indien er P. penetrans voorkomt. Ze laten hoge dichtheden achter, die voor diverse andere gewassen tot schade kunnen leiden. De teelt van een groenbemester verlengt het groeiseizoen van P. penetrans en kan zo de populatie de winter door helpen. De teelt van Tagetes patula als zomerbraak is de beste bestrijdingsmethode. Dit gewas saneert de populatie volledig. Tagetes kan vanaf mei (vorstgevoelig) tot de eerste helft juli worden gezaaid. Er zijn twee tot drie maanden nodig voordat de hele bouwvoor intensief is doorworteld en Tagetes zijn sanerende werk heeft gedaan. Onkruidbestrijding in dit traag startende gewas vraagt veel aandacht. De wortellesieaaltjes vermeerderen zich anders op de onkruiden, waardoor de besmetting juist verder toeneemt. PPO onderzoek op de proeftuin te Horst (zie ook bijlage) heeft aangetoond dat de teel van Tagetes tot vijf ton meeropbrengst klasse 1 kan opleveren. Bovendien blijkt er een meerjarig effect van de Tagetes Stengel- en bladaaltjes Het stengelaaltje Ditylenchus dipsaci vermeerdert zich slecht op aardbei maar geeft wel lichte schade bij hoge dichtheden. De blad- en bloemstengels zijn kort, sterk verdikt en gebobbeld of geribd. De bladeren zijn misvormd. Deze symptomen zijn vooral in het voorjaar goed zichtbaar vooral bij eenjarige planten (Gewasbeschermingsgids, 1999). In 1976 werd dit aaltje aangetroffen bij aardbei (Brinkman, 1977). Daarna is Ditylenchus 8
9 dipsaci niet meer aangetroffen in aardbeien. Voor de vermeerdering geldt dat aangetaste planten moeten worden verwijderd. Uitlopers van deze planten mogen niet gebruikt worden voor productieteelten (certificeringsreglement aardbeiplanten). De schadegevoeligheid en waardplantstatus van aardbei voor het stengelaaltje Ditylenchus destructor is niet bekend. Bladaaltjes, Aphelenchoides spp., mogen niet in de vermeerdering voorkomen. Aangetaste planten moeten worden verwijderd (certificeringsreglement aardbeiplanten). De besmetting wordt met plantmateriaal overgebracht. In de productie ontstaat klein en afwijkend blad dat niet normaal opent. De hoofdkroon kan verdwijnen, waardoor veel zijkronen worden gevormd hetgeen ten koste gaat van de productie. Wanneer blad-en stengelaaltjes gelijktijdig voorkomen in dezelfde plant dan overheersen meestal de symptomen van het stengelaaltje (PD, 1999) Vrijlevende wortelaaltjes Er zijn geen onderzoekgegevens bekend omtrent schadegevoeligheid en waardplantstatus van aardbei voor de standaard vrijlevende plantparasitaire wortelaaltjes Trichodoriden, Tylenchorynchus en Rotylenchus. Van de virusvectoren Longidorus elongatus en Xiphinema diversicaudatum weten we dat ze bij hoge aantallen de wortelontwikkeling kunnen remmen. De PD meldt in de periode van 1973 tot en met1986 slechte groei bij aardbeien ten gevolge van een aantasting door Longidorus elongatus. Bij de vermeerdering van aardbeien is indeling van het plantmateriaal in de klassen SE en EE alleen mogelijk indien de grond vrij was van beide aaltjessoorten. Beide soorten zijn bekend als vector voor de overdracht van virussen (certificeringsreglement aardbeiplanten). Xiphinema diversicaudatum draagt zowel Arabismozaïekvirus als het latentaardbeikringvlekkenvirus over. Longidorus aaltjes zijn een vector van het frambozenkringvlekkenvirus. Trudgill (1982) heeft aangetoond dat er een negatief lineair verband bestaat tussen het aantal aaltjes van Longidorus elongatus en de groei en opbrengst van aardbeien, zowel in het veld als in potten. Bij een beginbesmetting van ongeveer 90 aaltjes per 100 gram grond nam de opbrengst in kg met 50% af. Deze aaltjes hebben een zeer lange levenscyclus van zo n 2 tot 5 jaar, waardoor de vermeerdering zeer traag verloopt. Beheersmaatregelen De teelt van aardbeien niet uitvoeren op een pas gescheurd grasland, in verband met het risico van het optreden van Arabismozaïekvirus, overgebracht door Xiphinema diversicaudatum. Het telen van onkruidvrije frambozen (die geen waardplant zijn voor Longidorus 9
10 elongatus) beschermde een vervolgteelt van aardbeien tegen schade, terwijl in een naastgelegen perceel, waarop voordien rapen waren geteeld (waardplant voor L. elongatus), ernstige schade vertoonde bij de aardbeien (Trudgill, unpublished results uit Evans et all., 1993). 10
11 1.5 Witte vlekken Onduidelijk in hoeverre er verschil is in schadegevoeligheid voor Pratylenchus penetrans bij een normaal teelt en een verlate teelt. Kwantitatieve schaderelatie voor Pratylenchus en aardbeien op basis waarvan advisering kan plaatsvinden. Schadegevoeligheid en waardplantstatus vaststellen van aardbei voor Pratylenchus crenatus. Schadegevoeligheid en waardplantstatus van aardbei vaststellen voor andere vrijlevende aaltjes. Trichodoriden hebben daarbij prioriteit. Gebruik van Tagetes zal immers de opbouw van deze soorten bevorderen. De mate waarin aaltjes problemen met bodempathogenen als Verticillium en virussen versterken is niet gekwantificeerd. De rol van aaltjes bij aantasting met Phytophthora fragariae is onbekend. Voor vermeerderingsvelden is het de vraag hoe zonder (chemische) grondontsmetting percelen vrij te krijgen zijn van Longidorus en Xiphinema. Waardplanten voor Longidorus elongatus en Xiphinema zijn nog onvoldoende in kaart gebracht. Mogelijk dat in de niet verwerkte literatuur nog meer informatie voor handen is.. 11
12 2 Literatuur Brinkman, H., Nematologische waarnemingen in 1975 en Gewasbescherming 8(4): Evans,K., Trudgill, D.L. & Webster, J.M., Plant parasitic nematodes in temperate agriculture. Chapter11 Nematode Pests of soft fruits and vines. Brown, D.J.F., Dalmasso, A. and Trudgill, D.L.: Kurppa, S. & Vrain, T.C., Effects of Pratylenchus penetrans on the infection of strawberry roots by Gnomonia comari. Journal of Nematology 21(4): LaMondia, J.A. & Martin, S.B., The influence of Pratylenchus penetrans and temperature on black root rot of strawberry by binucleate Rhizoctonia spp. Plant Disease 73: Maas, P. W.Th., Geleide systemen ter bestrijding van nematoden in de akkerbouw, al dan niet gebaseerd op schadedrempels. Samenvatting themadag Nijkerk. Uitgave van IRS, Bergen op Zoom McKinley, R.T. & Talboys, P.W., Effects of Pratylenchus penetrans on development of strawberry wilt caused by Verticilium dahliae. Annals of Applied Biology, 92: PD, Nematologie, overige planteparasitaire aaltjes. (H.Brinkman). Jaarboek 1980, PD, Nematologie, overige planteparasitaire aaltjes. (H.Brinkman). Jaarboek 1981, PD, Overige plantparasitaire aaltjes (H.Brinkman). Verslagen en mededelingen, no. 165, PD, Gewasbeschermingsgids 1999 van de Plantenziektenkundige Dienst. Ziekten en plagen van aardbei in de open lucht: Potter, J.W. & Dale, A., Wild and cultivated strawberries can tolerate or resist root-lesion nematode. HortScience 29 (9): Stemerding, S. & Kuiper, K., Aaltjes in Land- en tuinbouw: Uitgeversmij. Tjeenk Willink, Zwolle. Seinhorst, J.W., Three new Pratylenchus species with a discussion of the structure of the cephalic framework and of the spermatheca in the genus. Nematologica 14, Szczygiel, A., Trials on susceptibility of strawberry cultivars to the nothern root-knot nematode, Meloidogyne hapla. Fruit Science Reports vol. VIII, no. 3, Szczygiel, A., Trials on susceptibility of strawberry cultivars to the root lesion nematode, Pratylenchus penetrans. Fruit Science Reports 12
13 vol. VIII, no. 3, Szczygiel, A., Tolerance limit of Pratylenchus penetrans for strawberry plants as affected by experimental conditions. Nematologica, 28: 2, 176 Szczygiel, A., Effect of soil temperature on population and pathogenicity of Meloidogyne hapla, Pratylenchus penetrans and Longidorus elongatus to strawberry plants. Zeszyty problemowe postepow nauk rolniczych, no. 278, Szczygiel, A., Effect of soil ph on host-parasite relationship of three plant-parasitic nematodes and strawberry plants. Zeszyty problemowe postepow nauk rolniczych, no. 278, Szczygiel, A., On the tolerance limit of strawberry plants to root lesion nematode Pratylenchus penetrans (Colb.). Fruit Science Reports 10, Trudgill, D.L. (1982). The occurence, importance and control of Longidorus elongatus (Nematoda: Dorylaimida) in Scottish strawberry plantations. Journal of Horticultural Research 57,
14 14
15 Bijlage 1 Reactie gewascommissie In de teelt van aardbeien is aandacht voor de aaltjesproblematiek en worden de problemen onderkend. Bij dit gewas worden dan ook al strategische teeltkeuzes gemaakt op basis van de aaltjessituatie. Dankzij de teelt van Tagetes is het probleem met Pratylenchus penetrans nu beheersbaar. Op vermeerderingsvelden doen zich nog wel problemen voor met aaltjes. 15
16 16
17 Bijlage 2 Aaltjesschema aardbei Aaltjes Aardappelcysteaaltje Globodera rostochiensis/pallida Witte bietencysteaaltje Heterodera schachtii Gele bietencysteaaltje Heterodera betae Havercysteaaltje Heterodera avenae Klavercysteaaltje Heterodera trifloii f. sp. trifolium Erwtencysteaaltje Heterodera goettingiana Noordelijk wortelknobbelaaltje Meloidogyne hapla Graswortelknobbelaaltje Meloidogyne naasi Maïswortelknobbelaaltje Meloidogyne chitwoodi Bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje Meloidogyne fallax Wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans Graanwortellesieaaltje Pratylenchus crenatus Stengelaaltje Ditylenchus dipsaci Destructoraaltje Ditylenchus destructor aardbei ?? Tylenchorhynchus dubius? Rotylenchus uniformis Speldaaltje Paratylenchus bukowinensis Trichodorus & Paratrichodorus spp. Tabaksratelvirus???? onvoldoende info over Longidorus en Xiphinema Schade Vermeerdering Onbekend? Onbekend niet - - Actieve afname weinig - niet matig slecht sterk matig goed R rasafhankelijk 17
18 18
19 Bijlage 3 Resultaten PPO onderzoek Tagetes en aardbei A. Evenhuis, L.P.G. Molendijk & G.W. Korthals 19
Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van sla
Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van sla L.P.G. Molendijk, W.T. Runia, T.G. van Beers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Sector AGV december 2002 PPO Projectrapportnummer 120151-6 2002 Wageningen,
Nadere informatieInventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van prei
Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van prei L.P.G. Molendijk, W.T. Runia, T.G. van Beers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Sector AGV december 2002 PPO Projectrapportnummer 120151-5 2002 Wageningen,
Nadere informatieGroenbemesterkeuze bij schadelijke aaltjes in aardbei, prei, Chinese kool, peen, sla en asperge
Postbus 430 8200 AK Lelystad www.telenmettoekomst.nl Groenbemesterkeuze bij schadelijke aaltjes in aardbei, prei, Chinese kool, peen, sla en asperge Samenstelling: Hans Hoek, Gerard Korthals en Jacques
Nadere informatieInventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van koolgewassen
Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van koolgewassen Spruitkool, sluitkool, bloemkool, boerenkool, broccoli, Chinese kool en paksoi L.P.G. Molendijk, W.T. Runia, T.G. van Beers Praktijkonderzoek
Nadere informatieAaltjes in de bollenteelt
Aaltjes in de bollenteelt Gera van Os Peter Vreeburg De volgende onderwerpen komen aan de orde: Aaltjesziekten in de teelt Wortellesieaaltje Stengelaaltje Vrijlevend wortelaaltje Krokusknolaaltje Wortelknobbelaaltje
Nadere informatieInventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van industriegroenten
Inventarisatie van aaltjeskennis in de teelt van industriegroenten Erwten, peen, schorseneren, spinazie, stamslaboon en tuinboon/veldboon L.P.G. Molendijk, W.T. Runia, T.G. van Beers Praktijkonderzoek
Nadere informatieAaltjeswijzer Herkenning en beheersing
actieplan aaltjesbeheersing Aaltjeswijzer Herkenning en beheersing Aaltjeswijzer Het herkennen van aaltjesschade in diverse akkerbouwgewassen. In het kader van het Actieplan Aaltjesbeheersing is er een
Nadere informatieAaltjesbestrijding (Nematodenbeheersing)
AALTJES ALMANAK Aaltjesbestrijding (Nematodenbeheersing) Hoewel aaltjes een bijdrage leveren aan een gezond bodemleven, zijn er tal van aaltjes die een serieuze bedreiging vormen voor gewassen. De meeste
Nadere informatieKan het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans wortels van Zantedeschia aantasten?
Kan het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans wortels van Zantedeschia aantasten? Voortgezet diagnostisch onderzoek 2007 Peter Vink en Paul van Leeuwen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen
Nadere informatieSchadewijzer. Vrijlevende- en wortelknobbelaaltjes in de akkerbouw
Schadewijzer Vrijlevende- en wortelknobbelaaltjes in de akkerbouw Inhoudsopgave: 1. Inleiding schadedrempels... 2 2. Verschillende vormen van schade... 2 3. Factoren die van invloed zijn op schade... 3
Nadere informatieEffect van hennep op de populatiedichtheid van Pratylenchus penetrans
Effect van hennep op de populatiedichtheid van Pratylenchus penetrans Proef in opdracht van Hempflax Agro BV en Productschap Akkerbouw Ing. K.H. Wijnholds en Ir. H. Hoek Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Nadere informatieRELEVANTE ONTWIKKELINGEN
RELEVANTE ONTWIKKELINGEN pf en aaltjes ALIE HISSINK EN PIETER BRONS 1 pf-curve Steeds meer kengetallen Bodemkwaliteit Chemisch Fysisch Biologisch - Hoofdelementen N, S, P, K, Ca, Mg, Na - Sporenelementen
Nadere informatiePratylenchus penetrans
Pratylenchus penetrans Biologie en aanpak binnen NemaDecide2 NemaDecide 5 september 2007 Leendert Molendijk, Corrie Schomaker, Thomas Been Aaltjesgroepen in Nederland Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes
Nadere informatieGroenbemesters en ziekten en plagen
Groenbemesters en ziekten en plagen Elma Raaijmakers SID, 9/10 december 2014 Verliezen in suikeropbrengst door ziekten en plagen Suikeropbrengst (t/ha) 23,0 18,2 13,9 11,6 maximale suikeropbrengst (De
Nadere informatieGroenbemesters Akkerbouw. Bodem verbeteren is resultaat oogsten
Groenbemesters Akkerbouw Bodem verbeteren is resultaat oogsten Een gezond bodemleven geeft een weerbaar gewas Een gezonde en rijke bodem zijn belangrijke voorwaarden voor een succesvolle teelt. De basis
Nadere informatieGroenbemesters en Pratylenchus in een bouwplan met zetmeelaardappelen
Groenbemesters en Pratylenchus in een bouwplan met zetmeelaardappelen Resultaten van drie jaar onderzoek Auteur(s) E. Brommer & L.P.G. Molendijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Akkerbouw,
Nadere informatieGroenbemesters Bodem verbeteren is resultaat oogsten
Groenbemesters Bodem verbeteren is resultaat oogsten Wortelexudaten Een gezond bodemleven geeft een weerbaar gewas Een gezonde en rijke bodem zijn belangrijke voorwaarden voor een succesvolle teelt. De
Nadere informatieGroenbemesters GLB vergroeningsmengsels Tussen- en nagewassen Vanggewassen
Groenbemesters GLB vergroeningsmengsels Tussen en nagewassen Vanggewassen De Perfect(e) Bodem basis voor iedere teelt GLB Vergroeningsmengsels Om de teelt van een gewas succesvol te laten verlopen moet
Nadere informatieEen aaltje is nooit alleen PPO AGV 23 januari 2014
Een aaltje is nooit alleen! Aaltjes en pootgoed Meetingpoint akkerbouw 23 januari 2014, Leendert Molendijk Samenstelling van bodemleven (www.digischool.nl) Aantal organismen Microflora per gram grond bacteriën
Nadere informatieGroenbemesters GLB vergroeningsmengsels Tussen- en nagewassen Vanggewassen
Groenbemesters GLB vergroeningsmengsels Tussen en nagewassen Vanggewassen De Perfect(e) Bodem basis voor iedere teelt Om de teelt van een gewas succesvol te laten verlopen moet de uitgangssituatie optimaal
Nadere informatieNematoden in de boomkwekerij: moeten we ons zorgen maken?
Nematoden in de boomkwekerij: moeten we ons zorgen maken? Wim M. L. Wesemael Vlaams Fonds voor Landbouw en Visserij Plantenparasitaire nematoden in de boomkwekerij 07/02/2017 PERIODE: 01/04/17 tot 31/10/17
Nadere informatieGroenbemesters GLB vergroeningsmengsels Tussen- en nagewassen Vanggewassen
Groenbemesters GLB vergroeningsmengsels Tussen en nagewassen Vanggewassen De Perfect(e) Bodem basis voor iedere teelt Om de teelt van een gewas succesvol te laten verlopen moet de uitgangssituatie optimaal
Nadere informatieSebastiaan ten Napel Wimjan Brasser Klaske Frietema
Sebastiaan ten Napel 06-13049002 Wimjan Brasser 06-20768559 Klaske Frietema 06-20473486 Stroken, banen en plekken...? Voorkomen en genezen Allemaal aaltjes..? Stroken banen en plekken Waar gaan we het
Nadere informatieMeloidogyne spp. Biologie en aanpak binnen NemaDecide2. Aaltjesgroepen. Wortelknobbelaaltjes
Meloidogyne spp Biologie en aanpak binnen NemaDecide2 NemaDecide 3 oktober 2007 Leendert Molendijk, Corrie Schomaker, Thomas Been Aaltjesgroepen Meloidogyne naasi Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes
Nadere informatieGROENBEMESTERS: VRIEND OF VIJAND? Masterplan Mineralenmanagement
GROENBEMESTERS: VRIEND OF VIJAND? Masterplan Mineralenmanagement INLEIDING Groenbemesting wordt steeds vaker ingezet in het teeltplan om de structuur te verbeteren en het organische stofgehalte van de
Nadere informatie(On)mogelijkheden van stikstofvanggewassen na maïs op akkerbouwbedrijven. W. van Dijk & E. Brommer & G. Korthals
(On)mogelijkheden van stikstofvanggewassen na maïs op akkerbouwbedrijven W. van Dijk & E. Brommer & G. Korthals Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Businessunit Akkerbouw, Groene ruimte en Vollegrondsgroenten
Nadere informatieMaatregelen ter beheersing van bodempathogenen
Maatregelen ter beheersing van bodempathogenen Wat zijn niet-chemische mogelijkheden? Congres Beter Bodembeheer, 4 okober 2016, Lunteren Johnny Visser, Leendert Molendijk, Gera van Os, Gerard Korthals
Nadere informatieAaltjes in de biologische akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt. Ambitie. Nieuw onderzoek. Akkerbouw en Vollegrondsgroente.
Akkerbouw en Vollegrondsgroente juni 2010 29 Aaltjes in de biologische akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt In de bodem leven vele soorten aaltjes. De schadelijke plantparasitaire aaltjes kunnen op verschillende
Nadere informatieSchadelijke nematoden in de boomkwekerij
Schadelijke nematoden in de boomkwekerij Wim M. L. Wesemael Inleiding Nematoden Meestal draadvormige worm (aaltje; nema is Grieks voor draad) Meestal < 1mm (microscopisch klein) Veel soorten (>500000)
Nadere informatieGroenbemesters Akkerbouw Bodem verbeteren is resultaat oogsten 2018
Groenbemesters Akkerbouw Bodem verbeteren is resultaat oogsten 2018 Wortelexudaten Groenbemesters Gewasresten Schijf van 5 voor het bodemleven Compost Dierlijke mest Een gezond bodemleven geeft een weerbaar
Nadere informatieKoepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten. Naar een toekomstbestendige boomkwekerij
Koepelproject Plantgezondheid bomen & vaste planten Naar een toekomstbestendige boomkwekerij Deelproject; Biologische grondontsmetting in vaste planten Het doel van dit project is alternatieve methoden
Nadere informatie5-2-2016 AALTJES BEHEERSING 2016 ÉN VERDER.. Wat zijn Nematoden (aaltjes) Wat zijn Nematoden (aaltjes) Het zijn er veel!!!!
Aaltjes Wat zijn aaltjes Schadelijke voor AK Schadebeelden AALTJES BEHEERSING 2016 ÉN VERDER.. Ken de vijand! Verwarring Bemonstering Gewasrotatie Groenbemesters Maatregelen Wat zijn Nematoden (aaltjes)
Nadere informatieBeheersing wortelknobbelaaltjes Hoe knobbelvrij te telen in de akkerbouw, vollegrondsgroententeelt, vaste plantenteelt en de bloembollenteelt?
actieplan aaltjesbeheersing Beheersing wortelknobbelaaltjes Hoe knobbelvrij te telen in de akkerbouw, vollegrondsgroententeelt, vaste plantenteelt en de bloembollenteelt? actieplan aaltjesbeheersing Inhoudsopgave
Nadere informatieWaardplantgeschiktheid van vlinderbloemige groenbemesters voor aaltjes.
Waardplantgeschiktheid van vlinderbloemige groenbemesters voor aaltjes. T.G. van Beers, G.W. Korthals, O. Hartsema, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector AGV Maart 2003 PPO -AGV 2003 Wageningen,
Nadere informatieProefveld tulpenstengelaal (waardplanten) onderzoek. Robert Dees, Joop van Doorn
Proefveld tulpenstengelaal (waardplanten) onderzoek Robert Dees, Joop van Doorn Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Bloembollen, boomkwekerij & Fruit PT nr. 14592, PPO nr. 32
Nadere informatieMonitoring Nulsituatie Rapport Resultaten meetronde 2005-2006
Monitoring Nulsituatie Rapport Resultaten meetronde 2005-2006 H. Keidel 1, T.G. van Beers 2, J. Doornbos 3, L.P.G. Molendijk 2 1 Blgg bv Oosterbeek 2 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving 3 NAK AGRO BV juli
Nadere informatieTrichodoriden: maatregelen om schade te. Elma Raaijmakers. Diverse soorten aaltjes
IRS Van Konijnenburgweg 24 4611 HL Bergen op Zoom The Netherlands e-mail: raaijmakers@irs.nl http://www.irs.nl Trichodoriden: maatregelen om schade te beperken Elma Raaijmakers Diverse soorten aaltjes
Nadere informatiePrimair diagnostisch onderzoek aan een onbekende wortelrot bij de bollenteelt van lelies op dekzandgronden
Primair diagnostisch onderzoek aan een onbekende wortelrot bij de bollenteelt van lelies op dekzandgronden Voortgezet diagnostisch onderzoek 2007 Peter Vink en Hans Kok Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Nadere informatieGroenbedekkers en aaltjes: een complexe relatie!
Groenbedekkers en aaltjes: een complexe relatie! Prof. dr ir Wim M.L. Wesemael Figure 1. Diversity of nematode morphology and lifestyle. (a ) Adult Ascaris worm, an intestinal parasite of vertebrates.
Nadere informatieTrichodorideaaltje: beheersbaar?
Vrijlevende wortelaaltjes ((Para)Trichodorus soorten) Trichodorideaaltje: beheersbaar IRS Suikerbieteninformatiedagen 5 Evert Brommer, PPO AGV Lelystad! ectoparasiet! alle stadia mobiel! zeer veel waardplanten!
Nadere informatieWarmwaterbehandeling tegen M. chitwoodi in gladiolen
Warmwaterbehandeling tegen M. chitwoodi in gladiolen N.P.A. Groen en N.W. Paardekooper Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bloembollen juni 2004 PPO nr330613 10 2004 Wageningen, Praktijkonderzoek
Nadere informatieProject Ervarings Cijfers Aaltjes Limburg (PECAL)
Project Ervarings Cijfers Aaltjes Limburg (PECAL) Willemien Runia & Leendert Molendijk, PPO AGV, Lelystad Frans Rouwette, DLV Akkerbouw/Vollegrond plant, Horst Aanleiding project PECAL Aaltjes op zandgrond
Nadere informatieWarmwaterbehandeling van Allium tegen krokusknolaaltje
Warmwaterbehandeling van Allium tegen krokusknolaaltje Onderzoek van 2003 t/m 2006 P.J. van Leeuwen, P. Vink en J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bollen november 2006 PPO nr.
Nadere informatieAaltjesmanagement in de akkerbouw
actieplan aaltjesbeheersing actieplan aaltjesbeheersing actieplan aaltjesbeheersing Aaltjesmanagement in de akkerbouw Colofon 2010, Actieplan Aaltjesbeheersing Dit aaltjesschema is een uitgave van het
Nadere informatieMengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken
Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken thema middag CBAV 30 november, Putten Leendert Molendijk & Johnny Visser Vele doelen van een groenbemester! Organische stof Nutriënten Bodem en structuur
Nadere informatieRAPPORT. Gevoeligheid van aardappelrassen voor schade door stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci) Ing. Egbert Schepel
RAPPORT Gevoeligheid van aardappelrassen voor schade door stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci) Ing. Egbert Schepel rapport 711 project 9071 december 2010 RAPPORT titel Gevoeligheid van aardappelrassen voor
Nadere informatieKeuze. Keuze. Groenbemesters Wageningen University & Research. Gewasbescherming Robuust Optimaal Economisch Natuurlijk
Keuze 3 Keuze Gewasbescherming Robuust Optimaal Economisch Natuurlijk Groenbemesters 2019 1 & Research 3Keuze groenbemesters Kies de groenbemester die bij het perceel past! Groenbemesters bieden veel voordelen,
Nadere informatieProject Ervarings Cijfers Aaltjes Limburg (PECAL)
Aanleiding project PECAL Project Ervarings Cijfers Aaltjes Limburg (PECAL) Willemien Runia & Leendert Molendijk, PPO AGV, Lelystad Frans Rouwette, DLV Akkerbouw/Vollegrond plant, Horst Aaltjes op zandgrond
Nadere informatieKnelpuntenrapportage nieuwe teelten
Knelpuntenrapportage nieuwe teelten Rapportage van de Afzet- en Teeltknelpunten bij a) Langwerpige radicchio, b) Grootbladige spinazie, c) Salatrio, d) Wortelpeterselie C. van Wijk PPO-agv, Lelystad Praktijkonderzoek
Nadere informatieInteractie tussen diverse aaltjessoorten en. verticillium in suikerbieten 12P03
Interactie tussen diverse aaltjessoorten en verticillium in suikerbieten 12P03 Interactie tussen diverse aaltjessoorten en verticillium in suikerbieten Martijn Pepping 1, Elma Raaijmakers 1 en Bram Hanse
Nadere informatieAaltjes. in de aardappelteelt
Aaltjes in de aardappelteelt Inhoud Grond die vrij is van schadelijke aaltjes krijgt steeds meer waarde voor de aardappelteelt. Nut en noodzaak 2 Soorten aaltjes 4 Aaltjesbeheersing 11 Granulaten 14 Regelgeving
Nadere informatieWintergerst als groenbemester en stikstofvanggewas. W.C.A. van Geel & H.A.G. Verstegen
Winter als groenbemester en stikstofvanggewas W.C.A. van Geel & H.A.G. Verstegen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector AGV PPO nr. 3253013350 juni 2008 2008 Wageningen, Praktijkonderzoek Plant
Nadere informatieAaltjestoer Ditylenchus dipsaci. Verspreiding, preventie en beheersing van stengelaaltjes (Ditylenchus dipsaci) Aaltjesgroepen
Verspreiding, preventie en beheersing van stengelaaltjes (Ditylenchus dipsaci) Veldleeuwerik bijeenkomst Zeewolde 25 maart 2013, Willemien Runia Aaltjesgroepen Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes
Nadere informatieAaltjesmanagement in de akkerbouw. actieplan aaltjesbeheersing
Aaltjesmanagement in de akkerbouw actieplan aaltjesbeheersing actieplan aaltjesbeheersing Inhoudsopgave 1 Inleiding...1 2 Achtergronden...3 2.1 Aaltjes zijn altijd aanwezig...3 2.2 Beschrijving cysteaaltjes...3
Nadere informatieWorkshop Voorjaarsproblemen
Workshop Voorjaarsproblemen Hoe stel ik de juiste diagnose? Bram Hanse, Peter Wilting, Ellen van Oorschot en Marco Bom Valthermond, 24 juni 2015 Workshop Korte uitleg: hoe stel ik de juiste diagnose? Aan
Nadere informatieLANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING. Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan dit er één is.
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 maandag 23 mei 9.00-11.00 uur LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING PLANTENTEELT CSE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan
Nadere informatieGroenbemesters i.h.k.v de PPS groen Van GLB plicht naar bodemkans!
Groenbemesters i.h.k.v de PPS groen Van GLB plicht naar bodemkans! 22 mei 2017 PPS groen Leendert Molendijk, Johnny Visser, Elma Raaijmakers, Thea van Beers, Michaela Schlathölter Aaltjes Beheersings Strategie
Nadere informatieOnderzoek naar schade bij aspergeplanten door de aaltjes P. penetrans en H. betae
Onderzoek naar schade bij aspergeplanten door de aaltjes P. penetrans en H. betae Projectrapport van schadeonderzoek bij aspergeplanten met de plantparasitaire aaltjes Pratylenchus penetrans en Heterodera
Nadere informatieKnelpuntenrapportage nieuwe teelten Rapportage van de Afzet- en Teeltknelpunten bij a) rucola, b) aardpeer, b) pastinaak c) Aziatische bladgewassen.
Knelpuntenrapportage nieuwe teelten Rapportage van de Afzet- en Teeltknelpunten bij a) rucola, b) aardpeer, b) pastinaak c) Aziatische bladgewassen. C. van Wijk PPO-agv, Lelystad Praktijkonderzoek Plant
Nadere informatieTabaksratelvirus (TRV) in aardappel. Hans Hoek, PPO AGV Lelystad
Tabaksratelvirus (TRV) in aardappel Hans Hoek, PPO AGV Lelystad Indeling: Tabaksratelvirus (TRV) en kringerigheid Trichodoriden als virusvector Waarom onderzoek? Opzet en uitvoering onderzoek Resultaten
Nadere informatieAardappelteelt. Docent: Muhtezan Brkić
Aardappelteelt Docent: Muhtezan Brkić Programma voor vandaag: Belangrijke plagen en knolgebreken. Oogst / rooien van aardappelen. Opdrachten aardappelteelt Thuis zelf bestuderen en leren Aardappelen signalen
Nadere informatieFoto1. Dahlia s zijn ook waardplant voor M. chitwoodi.
Brochure Wortelknobbelaaltjes (WKA) komen vooral voor op de zand-, dal- en lichtere kleigronden van minder dan 20 % afslibbaar, hebben een brede waardplantenreeks, snelle vermeerdering en kunnen grote
Nadere informatieOnderzoek naar de gevoeligheid van aardappelrassen voor kringerigheid, op percelen met Trichodorus primitivus besmet met tabaksratelvirus.
Onderzoek naar de gevoeligheid van aardappelrassen voor kringerigheid, op percelen met Trichodorus primitivus besmet met tabaksratelvirus. E.G. Schepel HLB BV Februari 2007 Projectnummer: 2993 Dit project
Nadere informatieResistentie toets van aardappel tegen Meloidogyne Chitwoodi
Resistentie toets van aardappel tegen Meloidogyne Chitwoodi 2010-2013 Overzicht van het onderzoek medegefinancierd door Productschap Akkerbouw Leendert Molendijk, & Thomas Been Praktijkonderzoek Plant
Nadere informatieNIEUW Moderne aaltjesbestrijding
NIEUW Moderne aaltjesbestrijding Pak het probleem bij de wortel aan N IEUW - Verango! Pak het probleem bij de wortel aan Sinds lange tijd heeft er op het gebied van aaltjesbestrijding nauwelijks innovatie
Nadere informatieStengelaaltjes in de praktijk. Resultaten van interviews met vijf telers over de besmetting met stengelaaltjes
Stengelaaltjes in de praktijk Resultaten van interviews met vijf telers over de besmetting met stengelaaltjes op hun bedrijf en de gevolgen daarvan voor de bedrijfsvoering J. Hoek, L. P. G. Molendijk Stengelaaltjes
Nadere informatieHet maïswortelknobbelaaltje Meloidogyne chitwoodi en het bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje M. fallax in bloembollen
Het maïswortelknobbelaaltje Meloidogyne chitwoodi en het bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje M. fallax in bloembollen Op elk bedrijf zijn aaltjes of nematoden aanwezig. De meeste aaltjes zijn slechts 0.2
Nadere informatieWaardplantstatus en schadegevoeligheid vaste planten voor Meloidogyne chitwoodi
Waardplantstatus en schadegevoeligheid vaste planten voor Meloidogyne chitwoodi Eindrapportage Auteurs: Ivonne Elberse & Johnny Visser Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij
Nadere informatieNematologische aspecten van kruidenteelten
Nematologische aspecten van kruidenteelten Een inventarisatie Auteur: T. G. van Beers, L.P.G. Molendijk & H. van der Mheen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Akkerbouw, Groene ruimte en Vollegrondsgroenten
Nadere informatieBemonsteren op aaltjes Doe het met regelmaat!
actieplan aaltjesbeheersing Bemonsteren op aaltjes Doe het met regelmaat! Inhoudsopgave: 1. Hoe en wat bemonstering akkerbouw en industriegroenten. 2 2. Waarom grond-, aaltjes- of gewasonderzoek? 2 3.
Nadere informatieAanvullende bestrijding van stengelaaltjes door toevoeging van formaline aan het voorweekwater en kookbad
Aanvullende bestrijding van stengelaaltjes door toevoeging van formaline aan het voorweekwater en kookbad Voortgezet diagnostisch onderzoek 2012 Peter Vreeburg, Paul van Leeuwen Praktijkonderzoek Plant
Nadere informatieDe nematodencheck Nematoden zijn onzichtbare sluipmoordenaars. Janny Peltjes Managing director HLB BV
De nematodencheck Nematoden zijn onzichtbare sluipmoordenaars Janny Peltjes Managing director HLB BV Even voorstellen Janny Peltjes Directeur HLB holding en BV Consultant akkerbouw/ bloembollen NL en Oost-Europa
Nadere informatieLiteratuuronderzoek overdracht van M. chitwoodi en M. fallax via aspergeplanten
Literatuuronderzoek overdracht van M. chitwoodi en M. fallax via aspergeplanten Literatuuronderzoek naar het fytosanitaire risico van de quarantaine aaltjes Meloidogyne chitwoodi en Meloidogyne fallax
Nadere informatiePROJECTVERSLAG 2005 NAAR EEN OPLOSSING VOOR ONBEKEND WORTELROT IN LELIE
PROJECTVERSLAG 2005 NAAR EEN OPLOSSING VOOR ONBEKEND WORTELROT IN LELIE Naar een oplossing voor onbekend wortelrot in lelie Projectverslag fase 3 Uitgevoerd door: DLV Facet DLV Facet: Peter Graven DLV
Nadere informatieGroenbemesters: zaaitijden en opbrengst
Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken themaochtend ''Vergroening in de praktijk'' Innovatie veenkoloniën, 1 dec. 2017, Valthermond Leendert Molendijk,
Nadere informatieEffect van groenbemesters als bodembedekker op slakken, 2006
Effect van groenbemesters als bodembedekker op slakken, 2006 Invloed van de teelt van groenbemesters op de slakkenpopulatie, getoetst in twee veldproeven Hilfred Huiting, Albert Ester & Caspar Crombach
Nadere informatieAantasting van Alliumbollen door Fusarium
Aantasting van Alliumbollen door Fusarium Voortgezet diagnostisch onderzoek 2006/2007 Peter Vink, Trees Hollinger, Paul van Leeuwen en Khanh Pham Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen Augustus
Nadere informatiePROJECTVERSLAG. Invloed aaltjes op de groei van Campanula glomerata
PROJECTVERSLAG Invloed aaltjes op de groei van Campanula glomerata Projectverslag Invloed aaltjes op de groei van Campanula glomerata. Uitgevoerd door: DLV Facet en Naktuinbouw Irma Lukassen en Jan Westerhof
Nadere informatiePerspectieven van verschillende gewassen als stikstofvanggewas ná de oogst van maïs
Perspectieven van verschillende gewassen als stikstofvanggewas ná de oogst van maïs Literatuurstudie naar de perspectieven van groenbemesters en wintergranen als stikstofvanggewas ná de oogst van maïs
Nadere informatieBiopol Natural, naturally inventive. Product: AgriNema. donderdag 11 februari 2016 Biopol Natural 1
Biopol Natural, naturally inventive Product: AgriNema donderdag 11 februari 2016 Biopol Natural 1 Markt vraagt..? Plant parasitaire aaltjes zijn een regulier probleem, met name grondgebonden teelten kampen
Nadere informatieVoortgezet diagnostisch onderzoek Peter Vink
Voortgezet diagnostisch onderzoek naar een betere beheersing van een aantasting door de schimmel Colletotrichum acutatum bij de bollenteelt van tulpen cv. Giuseppe Verdi Voortgezet diagnostisch onderzoek
Nadere informatieSamenvatting van een presentatie gehouden op de bijeenkomst van de KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie op 27 maart 2014 te Lelystad
Ontrafelen van het mechanisme achter biologische grondontsmetting Samenvatting van een presentatie gehouden op de bijeenkomst van de KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie op 27 maart 2014
Nadere informatieDetectie/sensing. (bodemgebonden) ziekten en plagen. T. H. Been & J. N. Jukema
Detectie/sensing (bodemgebonden) ziekten en plagen T. H. Been & J. N. Jukema Precisielandbouw: herkenning en vastlegging ziekten, plagen en besmettingshaarden Precisielandbouw toepassingen NL Rechtrijden
Nadere informatieGrondontsmetting. Gera van Os, Wageningen UR
Grondontsmetting Gera van Os, Wageningen UR Vier vormen van grondontsmetting Chemische grondontsmetting Inundatie Biofumigatie Biologische grondontsmetting Chemische grondontsmetting Natte grondontsmetting
Nadere informatieVaste planten waardplant voor PlAMV?
Vaste planten waardplant voor PlAMV? Consultancy onderzoek Casper Slootweg, Miriam Lemmers en Maarten de Kock Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,
Nadere informatieIn dit document zijn de belangrijkste ziekten en plagen opgenomen, die een risico kunnen vormen voor de productie van bollen van goede kwaliteit
Risico s in de productie In dit document zijn de belangrijkste ziekten en plagen opgenomen, die een risico kunnen vormen voor de productie van bollen van goede kwaliteit Schimmels Bewaarrot (Penicillium)
Nadere informatiePlantenteelt maïs. Docent: Muhtezan Brkić
Plantenteelt maïs Docent: Muhtezan Brkić Programma Ziekten plagen en beschadigingen in snijmaïs Werkopdrachten PowerPoint presentatie snijmaïs Ma. 10 april 2 de toets Plantenteelt Granen Do. 20 april -
Nadere informatieBurkholderia in gladiolen
Burkholderia in gladiolen Voortgezet diagnostisch onderzoek 2007 Peter Vink en Trees Hollinger Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen maart 2008 PPO nr. 3234036700-2 2008 Wageningen, Praktijkonderzoek
Nadere informatieAVEVE - Groenbedekkers. Dé verzekering voor uw bodemvruchtbaarheid
AVEVE - Groenbedekkers Dé verzekering voor uw bodemvruchtbaarheid Wat is de beste groenbedekker voor uw perceel? Bij de keuze van de beste groenbedekker voor een perceel moet je als landbouwer rekening
Nadere informatieBROCHURE STENGEL AALTJES
BROCHURE STENGEL AALTJES Stengelaaltjes doen niet alleen veel schade in uien, tulpen en andere bolgewassen, maar kunnen ook opbrengstverlies veroorzaken in vlinderbloemigen, maïs, aardappelen, peen en
Nadere informatieLEVENDE BODEM. Natasja Poot
LEVENDE BODEM Natasja Poot 1 Introductie Biologische bodemkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en bewustzijn onder telers Wet- en regelgeving Minder gewasbeschermingsmiddelen toegelaten
Nadere informatieBiologische grondontsmetting
Biologische grondontsmetting onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Demo Nemater Demo biologische grondontsmetting via groenbemesters 1. Doel van project Biologische grondontsmetting.
Nadere informatieHulpmiddelen voor aanpakken ziekten en plagen
IRS Van Konijnenburgweg 24 4611 HL Bergen op Zoom The Netherlands e-mail: raaijmakers@irs.nl http://www.irs.nl Hulpmiddelen voor aanpakken Elma Raaijmakers, Bram Hanse en Peter Wilting Checklist suikerbieten
Nadere informatieBiologische grondontsmetting in roos Onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten
Biologische grondontsmetting in roos Onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Introductie project 1. Doel van project: Het doel van dit project is alternatieve methoden om schadelijke
Nadere informatiePopulatie ontwikkeling van Meloidogyne chitwoodi en M. fallax in aardappel
PRAKTIJKONDERZOEK VOOR DE AKKERBOUW EN DE VOLLEGRONDSGROENTETEELT Populatie ontwikkeling van Meloidogyne chitwoodi en M. fallax in aardappel ing. E. Brommer Projectrapport december 2000 De ontwikkeling
Nadere informatieOnderzoek naar de oorzaak van wortelbederf bij de teelt van Zantedeschia op potten
Onderzoek naar de oorzaak van wortelbederf bij de teelt van Zantedeschia op potten Voortgezet diagnostisch onderzoek 2007/2008 Peter Vink, Paul van Leeuwen en John Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Nadere informatieNaar een oplossing voor onbekend wortelrot in lelie
Naar een oplossing voor onbekend wortelrot in lelie Praktijkproef Hans Kok, Peter Vink, PPO Anton Dingemans en Arjan de Vries, BAB Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit
Nadere informatieProject ErvaringsCijfers Aaltjes Limburg
Project ErvaringsCijfers Aaltjes Limburg Pecal F. Rouwette, DLV Akkerbouw/Vollegrond plant, Horst W. T. Runia & L.P.G. Molendijk, PPO-AGV, Lelystad Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Akkerbouw,
Nadere informatieGroenbemesters. Van teelttechniek tot ziekten en plagen
Groenbemesters Van teelttechniek tot ziekten en plagen INHOUD 3 Inleiding 4 Algemeen 4 Voordelen groenbemesters 7 Nadelen groenbemesters 9 Welke groenbemester is de beste keuze 9 Algemeen 13 Keuzetabellen
Nadere informatieEen fundament onder de bodem. T.H. Been, C.H. Schomaker & L.P.G. Molendijk
Een fundament onder de bodem T.H. Been, C.H. Schomaker & L.P.G. Molendijk Ontwikkelingen (1) Schaalvergroting Afnemend aantal telers Nagenoeg even groot areaal Pootgoedteelt op een perceel van 30 ha wordt
Nadere informatie