Toeristen- en forensenbelasting. Onderzoek en Resultaten

Transcriptie

1 Toeristen- en forensenbelasting Onderzoek en Resultaten

2 Toeristen- en forensenbelasting Onderzoek en Resultaten Inhoudsopgave 1 INLEIDING AANLEIDING DOELSTELLING WETGEVING EN (LANDELIJKE) ONTWIKKELINGEN INLEIDING (LANDELIJKE) ONTWIKKELINGEN HUIDIGE STAND VAN ZAKEN INLEIDING VERORDENINGEN RESERVE TOERISTENBELASTING INKOMSTEN NULMETING OPTIES VOOR KEUZE IN HEFFINGSMAATSTAF INLEIDING MOGELIJKHEDEN BINNEN DE (LAND)TOERISTENBELASTING MOGELIJKHEDEN BINNEN DE FORENSENBELASTING UITSLUITEN VAN DE WATERTOERISTENBELASTING CONTINUEREN VAN EEN RESERVE STABILISEREN VAN DE TARIEVEN IN DE JAREN 2016, 2017 EN KOSTEN AANDACHTSPUNTEN Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 2

3 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Er ligt een bezuinigingsopdracht die per 1 januari 2016 moet ingaan. Het verhogen van de toeristenbelasting leidt tot opbrengsten die nodig zijn om bepaalde recreatievoorzieningen in stand te houden, voorzieningen die anders niet kunnen worden gehandhaafd. Als voorbeeld kan dienen het onderhoud van het strand. De verhoging moet ,- opleveren. Het Platform Recreatie en Toerisme Goeree-Overflakkee (VEERO) is van mening dat de administratieve last, de onberekenbaarheid en ontijdigheid van de verhoging van de toeristenbelasting, alsmede de onevenredige druk van een per persoon heffing op voortdurend wisselende seizoen prijzen vanaf de herindeling, door ondernemers als zeer negatief worden ervaren. Ook is het platform van mening dat er sprake is van onevenwichtigheid doordat op zowel de Kop van Goeree als op de rest van het eiland hetzelfde bedrag aan toeristenbelasting per overnachting wordt gevraagd. Ook wordt voor een dure hotelovernachting hetzelfde bedrag aan toeristenbelasting in rekening gebracht als bij een goedkope kampeerovernachting. Ook zal gelijktijdig met dit onderzoek de heffingsmaatstaf van de andere recreatieve heffing, zijnde de forensenbelasting, worden meegenomen. 1.2 Doelstelling Doelstelling: Door de uitkomsten van het onderzoek wordt inzichtelijk of het wijzigen van een andere heffingsmaatstaf voor de toeristenbelasting en forensenbelasting moet worden doorgevoerd. Het moet voor zowel de gemeente als de doelgroep een meerwaarde hebben. 2 Wetgeving en (landelijke) ontwikkelingen 2.1 Inleiding Toeristenbelasting kan worden geheven op basis van artikel 224 van de Gemeentewet. Belastbaar is het houden van verblijf binnen de gemeente door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente in de basisregistratie personen zijn ingeschreven. De gedachte achter toeristenbelasting is dat de gemeente kosten maakt voor voorzieningen die mede door niet-inwoners worden gebruikt, maar daarvoor geen vergoeding krijgt uit het gemeentefonds. In de wettekst wordt niet aangegeven dat de opbrengst moet dienen ter dekking van de kosten die worden gemaakt ten behoeve van het toerisme. De toeristenbelasting heeft dus niet het karakter van een bestemmingsbelasting of profijtbelasting. Wel is zij mede gebaseerd op de profijtgedachte in ruime zin: in de gemeenten verblijven personen die niet in de gemeente woonachtig zijn, maar die wel profiteren van de gemeentelijke voorzieningen. De belasting is daarom te kwalificeren als een algemene heffing. De opbrengst komt dus ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. Het is geen vorm van kostenverhaal, maar de gemeente kan er wel voor kiezen om de opbrengst (geheel of gedeeltelijk) te gebruiken voor het bekostigen van toeristische voorzieningen. Binnen onze gemeente gebeurt deze bekostiging door middel van een gevormde reserve toeristenbelasting. 2.2 (landelijke) Ontwikkelingen Per 1 januari 2015 zijn er 393 gemeenten waarvan 307 gemeenten toeristenbelasting heffen. Hiervan hanteert 283 gemeenten een vast bedrag per overnachting met de mogelijkheid tot forfaitaire berekening. Bij 16 gemeenten hangt het te betalen bedrag af van de overnachtingsprijs. Bij 7 gemeenten hangt het te betalen bedrag af van het aantal van het hotel (vooral in de grote steden). Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 3

4 Schiermonnikoog is de enige gemeente die een maatstaf hanteert waarbij de eerste overnachting duurder is dan latere overnachtingen bij een meerdaags verblijf. Onze gemeente hanteert een vast bedrag per overnachting. In toenemende mate zijn er gemeenten die extra inkomsten willen genereren door het verhogen van de toeristenbelasting. In een aantal gemeenten met behoorlijke procentuele stijgingen heeft dit geleid tot alarmerende krantenkoppen. Reden voor gemeenten om te gaan onderzoeken of de gehanteerde heffingsmaatstaf nog wel de juiste manier is. Hetzelfde geldt ook voor onze gemeente met een behoorlijke bezuinigingsopdracht voor 2016, dat kan resulteren in ca. 0,14 verhoging op het huidige tarief van 0,86 per overnachting. Ook het afschaffen van de toeristenbelasting is een onderwerp dat bij gemeenten wordt onderzocht. Vanzelfsprekend is dit vooral onderwerp van discussie bij gemeenten waar relatief weinig inkomsten uit de toeristenbelasting wordt gehaald en de perceptiekosten relatief hoog zijn. Voor onze gemeente heeft het afschaffen wel substantiële budgettaire consequenties. Wanneer we de uitgaven ongemoeid willen laten, betekent dit dat de inwoners van onze gemeente moeten betalen voor infrastructuur en overige voorzieningen in de openbare ruimte die mede worden gebruikt door de toerist. Het is niet onredelijk dat ook vanuit de toerist een bijdrage wordt gevraagd aan het in stand houden van de openbare voorzieningen. Daarnaast zijn er uitgaven die specifiek kunnen worden toegerekend aan het toerisme. Ook in het coalitieakkoord en de eilandvisie staan passages over het versterken van onze recreatie en toerisme. Al met al genoeg redenen om niet over te gaan tot afschaffing. Vanaf 1 januari 2012 is er landelijk een project actief om de mogelijkheden voor een alternatief voor de toeristenbelasting in beeld te brengen. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en de gemeente Steenwijkerland denken dat het concept bedrijveninvesteringszones (BIZ) ook een goed concept kan zijn voor de recreatiesector in het buitengebied. Het doel van dit project is het vormgeven van een BIZ recreatiesector concept. Hierbij wordt gekeken naar wie betrokken worden (zaken die spelen zijn free riders en de omvang van het gebied), wat de heffingsgrondslag kan zijn en hoe het concept BIZ recreatiesector als model kan worden geoptimaliseerd. Het is van belang dat het concept gedragen wordt door de betrokkenen in de case studies en uiteindelijk ook door de recreatiesector. Als blijkt dat een BIZ recreatiesector een interessant concept is, dan wil het ministerie van EL&I deze mogelijke invulling van het concept gaan inbrengen, zodat er ruimte kan komen voor een experimenteerwet BIZ recreatiesector. Ook de Veero staat positief tegenover dit concept. Zodra er uitkomsten bekend zijn, zal dit onderwerp ongetwijfeld terugkomen op de agenda. Het is een trend dat het onderscheid van permanent, tweede woningen en recreatiewoningen vervaagt. Dit wordt ook wel de menging van permanent en deeltijd wonen genoemd. Mensen willen zelf bepalen hoe men de woning zelf gebruikt dan wel verhuurd. Bij voorkeur dient deze plaats te vinden in bijzondere/unieke projecten. Maar kan ook plaatsvinden binnen de woonkernen. Planologisch gezien zal er bij dergelijke bijzondere/unieke projecten een mengbestemming worden toegekend aan de locatie. De uitdaging bij dergelijke onderkomens is hoe de hoogte van de afdracht van toeristenbelasting te bepalen. 3 Huidige stand van zaken 3.1 Inleiding Voordat de gemeente Goeree-Overflakkee per 1 januari 2013 een feit is geworden, werd door alle 4 voormalige gemeenten toeristenbelasting geheven. Bij drie van de vier gemeenten werd deze heffing geheven op basis van een overnachtingsprijs. Alleen bij de voormalige gemeente Oostflakkee werd op basis van een percentage van de omzetgegevens geheven. De tarieven van de voormalige gemeente Dirksland en Middelharnis waren beduidend lager dan het tarief van de voormalige gemeente Goedereede. De opbrengst van de toeristenbelasting (zie hiervoor paragraaf 3.4) is voor 93% toe te schrijven aan de voormalige gemeente Goedereede. Er is bij de harmonisatieslag dan ook door alle afzonderlijke voormalige gemeenteraden besloten om zowel het tarief als de methodiek (heffingsmaatstaf) van de voormalige gemeente Goedereede te volgen. Dit heeft in 2013 wel geleid tot meer klachten en bezwaarschriften van ondernemers die niet onder de voormalige gemeente Goedereede vielen. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 4

5 3.2 Verordeningen Onze gemeente kent op dit moment een 3-tal recreatieve belastingverordeningen: 1. Verordening toeristenbelasting Belastbaar is het houden van verblijf binnen de gemeente door personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens zijn ingeschreven. In onze gemeente is diegene die gelegenheid biedt tot verblijf belastingplichtig. De belastingplichtige is bevoegd de belasting te verhalen op degene die verblijf houdt, in de meeste gevallen de toerist. Het is overigens niet noodzakelijk dat het verblijf een toeristisch karakter heeft. Ook het verblijven voor andere doeleinden dan toerisme kan in de heffing worden betrokken, bijvoorbeeld een zakelijk verblijf. Als maatstaf van heffen gebruikt onze gemeente het aantal overnachtingen. Voor mobiele kampeeronderkomens, vakantieonderkomen op huurgrond en stacaravans op vaste jaar- en seizoenplaatsen wordt het aantal personen dat heeft overnacht en het aantal malen dat wordt overnacht middels een forfaitaire berekeningswijze bepaald. Het tarief voor 2015 is 0,86 per persoon per overnachting. De forfaitaire berekening in onze verordening is gedifferentieerd naar soort recreatie-onderkomen en ook wordt rekening gehouden met de periode (jaarplaats, seizoenplaats e.d.) 2. Verordening forensenbelasting Forensenbelasting kan worden geheven op basis van artikel 223 van de Gemeentewet. De belastingplichtige kan uitsluitend een natuurlijk persoon zijn. Rechtspersonen kunnen niet onder deze heffing vallen en komen daardoor automatisch in de toeristenbelasting. Om natuurlijke personen in de forensenbelasting te kunnen betrekken moet men, zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, er meer dan 90 dagen voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. In de praktijk betekent dit dat deze heffing voornamelijk van toepassing is op de bungalowparken waarbij de bungalow in eigendom is van een particulier. Wel zal aan de eigenaar van de recreatiewoning moeten worden gevraagd of hij de recreatiewoning voor zichzelf beschikbaar houdt of het voor de verhuur gebruikt. Aan de hand van deze informatie wordt bepaald of er sprake is van toeristenbelasting of forensenbelasting. Binnen onze gemeente wordt vanaf de herindelingsdatum gewerkt met een tarief (0,265%) dat samenhangt met de waarde van het object (WOZ-waarde). Er geldt een maximumtarief van 424,00. Ook dit is een gevolg van het harmonisatietraject waarbij de werkwijze van de voormalige gemeente Goedereede is gevolgd. De meeste inkomsten van deze heffing waren afkomstig van deze voormalige gemeente. De voormalige gemeente Middelharnis had geen verordening forensenbelasting. In 2013 zijn behoorlijk wat bezwaarschriften ingediend tegen de hoogte van het tarief en de gehanteerde heffingsmaatstaf. 3. Verordening watertoeristenbelasting De gewone toeristenbelasting ziet vooral op verblijf op land binnen de gemeente in hotels, pensions, recreatiewoningen, stacaravans, tenten en dergelijke. De watertoeristenbelasting heeft als uitgangspunt het verblijf op vaartuigen in het gemeentelijke watergebied. Nachtelijk verblijf is daarbij niet verplicht. Het kan daardoor ook gaan om dagtoerisme. Als maatstaf van heffen gebruikt onze gemeente het aantal etmalen dat verblijf is gehouden. Net als bij de gewone toeristenbelasting is er de mogelijkheid van een forfaitaire berekening. Deze geldt alleen voor vaste ligplaatshouders. Het tarief voor 2015 is gelijk aan de gewone toeristenbelasting, te weten 0,86 per etmaal. 3.3 Reserve toeristenbelasting In 2008 heeft er bij de voormalige gemeente Goedereede een extern onderzoek plaatsgevonden naar het draagvlak bij de toeristensector voor een extra verhoging van de toeristenbelasting. In grote lijnen kwam uit dit onderzoek dat de extra verhoging in de sector bespreekbaar is, indien de gelden weer ten goede komen van de sector. Met andere woorden: een doelbestemming in plaats van dat de gelden in de algemene middelen worden opgenomen. De voormalige gemeente Goedereede heeft dit principe gevolgd waardoor de bestemming van de extra middelen vanaf 2009 zijn toegevoegd aan een reserve toeristenbelasting. Deze reserve is nodig voor het kunnen afdekken van toekomstige investeringen op het vlak van toerisme en recreatie. De recreatiesector (Veero) wordt vooraf betrokken over de inzet en besteding van deze middelen. Het gaat hier om een jaarlijks vast bedrag van Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 5

6 3.4 Inkomsten In de begroting van 2015 is de volgende passage opgenomen. De inkomsten van de recreatieve belastingen (forensenbelasting en landtoeristenbelasting) blijken voor het 2 e jaar (lees 2013 en 2014) wederom lager dan de raming. Voor 2013 zijn de eventuele oorzaken van de minderopbrengst verklaard in de jaarrekening. Of deze oorzaken ook gelden voor 2014 ligt in de lijn der verwachting. Er zijn wel signalen dat 2014 een beter seizoen is geweest ten opzichte van Dit resultaat is echter pas zichtbaar als er definitieve aanslagen worden opgelegd in Daarnaast is de verwachting dat de ontwikkeling van enkele nieuwbouwprojecten zullen leiden tot enige verbetering in de raming van Voor 2015 is de raming dan ook éénmalig neerwaarts bijgesteld met voor de forensenbelasting en voor de toeristenbelasting. Vanaf 2016 en volgende jaren gelden de huidige raming, rekening houdend met een extra verhoging zoals opgenomen in het bezuinigingsplan. In de begroting 2015 zijn de volgende inkomsten geraamd voor de recreatieve heffingen: Toeristenbelasting ,- (is inclusief ,- watertoeristenbelasting) Forensenbelasting ,- Totaal ,- Voor 2016 zijn de bedragen (inclusief bezuinigingsopdracht van ,-): Toeristenbelasting ,- (is inclusief ,- watertoeristenbelasting) Forensenbelasting ,- Totaal ,- 3.5 Nulmeting Voor een onderzoek is het uiteraard noodzakelijk dat we beschikken over een goede basisuitgangspositie als het gaat om de gegevens van onze recreatie-onderkomens. Om tot een goede nulmeting te komen, zijn er diverse bronnen die we kunnen aanwenden om dit te realiseren. De recreatieterreinen zijn geïnventariseerd in het kader van de BAG. Bij deze inventarisatie worden gelijk enkele vragen meegenomen die van belang zijn voor de nulmeting. Echter, deze inventarisatie bevat niet de gehele doelgroep recreatie-onderkomens. De bungalowparken, hotels/pensions, B&B s, accommodaties niet zijnde stacaravans en de jachthavens vallen buiten deze inventarisatie. Voor deze recreatie-onderkomens hebben we de gegevens op andere wijze verzameld. Het SVHW in Klaaswaal verzorgt de heffing en inning van deze recreatieve heffingen. Voor de inventarisatie hebben we diverse gegevens nodig die bij het SVHW aanwezig zijn. Het SVHW heeft haar medewerking volledig verleend en de gevraagde gegevens kosteloos geleverd. Vervolgens zijn deze gegevens gecontroleerd met beschikbaar actueel kaartmateriaal. Eventuele onjuistheden en andere bevindingen zijn teruggekoppeld naar het SVHW. Het SVHW heeft aangegeven om veldcontroles te gaan uitvoeren. De kosten hiervoor vallen binnen de bestaande afspraken met het SVHW. In augustus/september van dit jaar zijn de eerste veldcontroles uitgevoerd. Dit gebeurt deels door eigen medewerkers van het SVHW en deels door een gespecialiseerd bureau. Dit bureau controleert met name de grote campings/parken/hotels. Elk jaar zullen er gedeeltes worden gecontroleerd. Binnen 4 jaar is de gehele recreatiesector bezocht. 4 Opties voor keuze in heffingsmaatstaf 4.1 Inleiding Gemeenten hebben in beginsel beleidsvrijheid in het bepalen van de heffingsmaatstaf en het tarief. Uit de jurisprudentie blijkt dat de heffingsmaatstaf van de toeristenbelasting moet aansluiten bij het aantal personen dat verblijft en bij de duur van het verblijf. Dit geldt ook wanneer er volgens een forfaitair tarief wordt geheven. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 6

7 4.2 Mogelijkheden binnen de (land)toeristenbelasting Mogelijkheid 1: vast bedrag per overnachting Het merendeel van de gemeenten die toeristenbelasting heffen, hebben als tarief een vast bedrag per overnachting, ongeacht waar de toerist overnacht. Mogelijkheid 2: differentiatie naar soort onderkomen Het is mogelijk om bij het bepalen van de heffingsmaatstaven onderscheid te maken naar soort accommodatie. Hierbij worden tariefklassen ingevoerd (bijvoorbeeld voor hotels en mobiele kampeeronderkomens op campings) op basis van objectieve- en controleerbare criteria. In de klassenindeling kunnen onder meer het voorzieningenniveau en de wijze van huisvesting van de te onderscheiden soorten accommodaties als uitgangspunt worden genomen. Mogelijkheid 3: een percentage van de overnachtingsprijs (omzet) Een aantal gemeenten die toeristenbelasting heffen, heeft een vast percentage van de overnachtingsprijs (hierna omzet genoemd) als heffingsmaatstaf. Het tarief is dan eigenlijk al in de maatstaf verwerkt. In het onderzoek zijn bovenstaande 3 mogelijkheden naast elkaar gelegd. De voor- en nadelen zijn afgewogen en vervolgens zal in onderstaande aanbeveling vermeld worden welke mogelijkheid na afstemming met de doelgroep op dit moment de beste is voor onze gemeente. Mogelijkheid 1: vast bedrag per overnachting Op dit moment kennen we als gemeente deze heffingsmaatstaf. Een vast bedrag per overnachting, ongeacht waar de toerist overnacht. Voordeel - Geen onderscheid per sector of soort accommodatie wat gemakkelijk zal leiden tot consensus. Nadelen - Geen eerlijke verdeling van belasting tussen Kust (Ouddorp) en binnenland (Flakkee). - Ongelijke belastingdruk bij wisselende seizoenprijzen. - Administratieve lasten voor ondernemer en gemeente zijn hoog. - Ondernemers horen vaak in een zeer laat stadium dat de toeristenbelasting wordt verhoogd. Mogelijkheid 2: differentiatie naar soort onderkomen A. Onderscheid te maken naar soort accommodatie. Bijv. tarieven voor camping, bungalow en hotel. B. Onderscheid te maken naar soort accommodatie. Bijv. tarieven voor camping, bungalow en hotel en differentiatie naar gebied Voordelen - Eerlijke verdeling van belastingdruk t.o.v. de overnachtingsprijs. - Eerlijke verdeling van belastingdruk tussen bijvoorbeeld de Kust en de rest van het eiland bij variant B Nadelen - Het aanbrengen van verschillende tarieven per sector en accommodatie zal niet gemakkelijk leiden tot consensus - Administratieve lasten voor ondernemer en gemeente blijven hoog - Ongelijke belastingdruk bij wisselende seizoenprijzen - Ondernemers horen vaak in een zeer laat stadium dat de toeristenbelasting wordt verhoogd. Mogelijkheid 3: een percentage van de overnachtingsprijs (omzet) Een vast percentage van de overnachtingsprijs. Daarmee ontstaat een relatie tussen de aard van de overnachting, de accomodatievorm en de bezettingsgraad. Hoe duurder het overnachtingtarief, hoe hoger het bedrag per overnachting aan toeristenbelasting. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 7

8 Voordelen - Eerlijke verdeling van belasting tussen de kust en de rest van het eiland. - Zeer beperkte administratieve lasten voor ondernemer en gemeente (1 jaarlijkse opgaaf achteraf). - Geen extra druk op prijzen in voor- en naseizoen, maar meebewegen met de prijzen die per seizoendeel verschillen. - Een belangrijke voorwaarde van de systematiek is dat het percentage voor een langere tijd vastligt. Geeft duidelijkheid ook naar gasten. Nadelen - Het aanbrengen van verdeling per sector en een bedrijfsspecifiek percentage zal niet gemakkelijk leiden tot een consensus. - Ondernemers moeten open zijn over hun omzet. Niet alle ondernemers zullen hieraan medewerking willen verlenen. Aanbeveling Uit de hiervoor genoemde mogelijkheden zijn we tot de conclusie gekomen dat bij onze gemeente een andere heffingsmaatstaf het beste past. Een heffingsmaatstaf waarbij een differentiatie in tarief wordt toegepast voor de woonplaatsen Ouddorp/Goedereede/Stellendam en de overige woonplaatsen op het eiland. Dit verzoek tot differentiatie kwam ook vanuit de doelgroep sterk naar voren. Hierdoor blijft het vaste bedrag per overnachting van kracht, maar wordt er gedifferentieerd naar (geografische) locatie. Deze heffingsvorm wordt veel toegepast bij gemeenten die parkeerbelasting heffen. Een hoger tarief rondom de centrumvoorzieningen en een lager tarief voor gedeelten binnen de gemeente waar minder voorzieningen zijn. Rekening houdend met de bezuinigingsopdracht, de actuele bijgewerkte gegevens en de areaal-ontwikkelingen van het afgelopen jaar, zijn de volgende tarieven in de nu voorliggende verordening 2016 opgenomen: - 0,95 per persoon per overnachting voor de woonplaatsen Ouddorp, Goedereede en Stellendam - 0,75 per persoon per overnachting voor de overige woonplaatsen. 4.3 Mogelijkheden binnen de forensenbelasting Mogelijkheid 1: vast bedrag Een tarief die voor iedereen hetzelfde is, ongeacht het soort onderkomen, ongeacht de waarde van het onderkomen. Mogelijkheid 2: percentage WOZ-waarde met keuze ondergrens/bovengrens De WOZ-waarde van het onderkomen bepaalt de hoogte van het te betalen bedrag. Waarbij er een aanvullend een ondergrens en/of een bovengrens kan worden vastgesteld. Mogelijkheid 3: waardeklassen Ook bij deze mogelijkheid is de WOZ-waarde van het onderkomen die bepaalt welk tarief er betaald moet worden. Het verschil met mogelijkheid 2 is dat de waarde van het onderkomen in een klasse valt met een bijbehorend tarief. In de praktijk worden meestal een aantal klassen ingevoerd die oplopen als de WOZ-waarde hoger wordt. Mogelijkheid 4: klassen op basis van vloeroppervlakte Slechts een aantal gemeenten kent deze mogelijkheid. Er wordt niet gekeken naar soort onderkomen of de waarde van het onderkomen. De vloeroppervlakte bepaalt de klasse en het uiteindelijke tarief. Mogelijkheid 5: vast bedrag naar soort onderkomen Bij deze mogelijkheid wordt er onderscheid gemaakt in het soort onderkomen (caravan of recreatiewoning). Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 8

9 Aanbeveling Op dit moment hanteert onze gemeente mogelijkheid 2 met een bovengrens. Er is geconstateerd dat bij het harmonisatietraject in 2012 er geen ondergrens is opgenomen in de verordening. Dit hiaat heeft ervoor gezorgd dat onderkomens met een lage WOZ-waarde de afgelopen 3 jaar slechts enkele tientjes hebben betaald. En dat terwijl voor de herindeling ook deze onderkomens minimaal 120,- bij vm Dirksland en Oostflakkee betaalden en bij vm Goedereede was het minimale bedrag 194,-. Uit de 5 mogelijkheden is geconstateerd dat mogelijkheid 3 (waardeklassen) het beste past bij de samenstelling van de onderkomens binnen onze gemeente. Deze mogelijkheid kent lage perceptiekosten ten opzichte van mogelijkheid 2 en 4. Waarbij er toch onderscheid wordt gemaakt tussen goedkopere en duurdere onderkomens. Daarnaast is ook de evenwichtigheid ten opzichte van het forfaitaire bedrag van een campingplaats (bedraagt ca. met deze mogelijkheid herstelt. Op basis van het bestand van het SVHW met alle belastingplichtigen voor de forensenbelasting in het jaar 2015 is de volgende klasse indeling gemaakt: , , , > 450,00 Deze klasse indeling is opgenomen in de nu voorliggende verordening Uitsluiten van de watertoeristenbelasting De watertoeristenbelasting ziet op het verblijf op vaartuigen in het watergebied. Het harmoniseren van de watertoeristenbelasting is in goed overleg met de sector in 2013 opgepakt. Dit heeft geleid tot acceptatie van de heffingsmaatstaf en het tarief door de doelgroep, waardoor er vanaf 1 januari 2014 een nieuwe verordening geldt. Om nu voor deze doelgroep het roer weer om te gooien zal naar verwachting leiden tot onrust in plaats van acceptatie. Daarnaast wordt per jaar ca watertoeristenbelasting geheven. Dit is op het totaalbedrag van de recreatieve heffingen nog geen 5%. Het uitgangspunt in deze is dan ook om de heffingsmaatstaf voor de watertoeristenbelasting ongemoeid te laten en deze buiten het onderzoek te houden. Deze verordening is op 12 november 2015 vastgesteld, waarbij het tarief is aangepast op basis van het inflatiepercentage. 5 Continueren van een reserve De meeste gemeenten besteden de inkomsten van de toeristenbelasting vaak niet aan zaken die de toeristische ontwikkeling bevorderen. Daardoor wordt het draagvlak voor ondernemers in ernstige mate aangetast. Het is mogelijk om een fonds of reserve in te stellen dat wordt gevormd door een deel van de opbrengst van de toeristenbelasting. Dit kan een vast bedrag per jaar zijn of een percentage van de opbrengst. De belangrijkste reden hiervoor is het stimuleren en vormgeven van toeristisch beleid met het oog op een toeristisch aantrekkelijke gemeente. Zoals is aangegeven wordt er binnen onze gemeente jaarlijks een vast bedrag van in een reserve opgenomen. De hoogte van de reserve toeristenbelasting bedraagt per 1 januari (exclusief storting van van 2015). Als geraamde onttrekking voor 2015 is opgenomen ca (dit komt voornamelijk door een éénmalige onttrekking van Ouddorp-Bad). Het behouden van een reserve toeristenbelasting is noodzakelijk om het draagvlak van de toeristenbelasting bij ondernemers te behouden. Ondernemers betrekken bij de besteding van de gelden bereikt het gewenste effect. Een slimme inzet van de gelden uit deze reserve kan vernieuwingen in de branche aanjagen. Wel zal een duidelijke werkwijze moeten worden opgesteld hoe om te gaan met de reserve. Dit kan door in een convenant tussen gemeente en de sector meerjarenafspraken te maken over de besteding van de reserve. Daarnaast is er ook nog de keuze over het continueren van het vaste bedrag per jaar of een percentage van de opbrengst. De sector geeft duidelijk aan te kiezen voor een percentage van de opbrengst. Uit het onderzoek is gebleken dat een percentage van de opbrengst het meest effectief is. Het toepassen van een percentage houdt ook in dat we meebewegen met goede en slechte tijden. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 9

10 Aanbeveling Het vaste jaarlijkse bedrag van te wijzigen in een percentage. Het percentage zal 10% van de werkelijk in een boekjaar verantwoorde opbrengsten van de recreatieve heffingen bedragen. Ook is tijdens de presentatie-avond aan uw Raad op 8 oktober 2015 aangegeven dat er behoefte bestaat om meer gelden uit de recreatieve heffingen te bestemmen voor de recreatiesector. Het gaat in deze om een eventueel overschot (na aftrek van de reserve) dat in een jaar kan ontstaan op de verantwoorde opbrengsten. Dit overschot kan dan worden ingezet voor bijzondere toeristische projecten. Voorbeeld: De raming voor de recreatieve heffingen in 2016 is ,- 1) De werkelijk in een boekjaar verantwoorde opbrengsten van de recreatie heffingen is exact ,-. Van deze opbrengsten is 10% voor de reserve, zijnde ,- en voor de algemene middelen is er ,-. Er is geen sprake van een overschot, dus ook geen gelden voor bijzondere toeristische projecten. 2) De werkelijk in een boekjaar verantwoorde opbrengsten van de recreatie heffingen is lager dan de raming, zijnde ,-. Van deze opbrengsten is 10% voor de reserve, zijnde ,- en voor de algemene middelen is er ,-. Er is geen sprake van een overschot, dus ook geen gelden voor bijzondere toeristische projecten. 3) De werkelijk in een boekjaar verantwoorde opbrengsten van de recreatie heffingen is hoger dan de raming, zijnde ,-. Van deze opbrengsten is 10% voor de reserve, zijnde ,- en voor de algemene middelen is er ,-. Er is sprake van een overschot, dus er zijn gelden voor bijzondere toeristische projecten. Dit is een bedrag van ,-. 6 Stabiliseren van de tarieven in de jaren 2016, 2017 en 2018 Het afgelopen jaar en de komende jaren is er sprake van een behoorlijke areaal-uitbreiding in de recreatieve sector. Denk bijvoorbeeld aan de strandvilla s bij Punt West, Duynhille en Ouddorp Duin. Deze areaaluitbreiding dekt de komende 3 jaar ruim de meerjarenraming Toeristenbelasting Forensenbelasting Totaal Aanbeveling De recreatiesector heeft door o.a. de bezuinigingsopdracht een meer dan trendmatige verhoging voor haar kiezen. Om de recreatiesector tegemoet te komen en doordat de meerjarenraming door de areaal-uitbreiding ruim gehaald gaat worden, wordt voorgesteld om de tarieven voor de jaren 2016, 2017 en 2018 te stabiliseren. 7 Kosten Voor het onderzoek zijn kosten gemaakt. Dit zijn kosten voor het houden van een tweetal bijeenkomsten met de sector. Het SVHW heeft de gevraagde gegevens kosteloos geleverd. Ook de tijdsbesteding van de Veeroleden in dit onderzoek heeft in eigen tijd plaatsgevonden. Aan interne personele uren zijn ca. 200 uren besteed. De keuze voor het wijzigen van de bestaande heffingsvormen leidt niet tot hogere of lagere personele- en perceptiekosten. Het SVHW legt op basis van deze verordeningen de aanslagen binnen de bestaande afspraken op. Dit voorstel heeft ook geen verdere personele consequenties. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 10

11 8 Aandachtspunten Uit het onderzoek en de bijeenkomsten met de doelgroep komen ook zaken naar voren die in de praktijk worden gesignaleerd en waar niet gelijk een antwoord op kan worden gegeven. Ontwikkelingen die bij de ene gemeente meer voorkomen dan bij de ander. Het gaat hier om de volgende signalen: Arbeidsmigranten / seizoenswerkers Verhuursites zoals Airbnb e.d. (particuliere verhuur) Arbeidsmigranten / seizoenswerkers Het aantal arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europese landen neemt nog steeds toe. Met de komst van de arbeidsmigranten kan ook het aantal inwoners van een gemeente toenemen. Wanneer deze arbeidsmigranten staan ingeschreven in onze Basisregistratie Personen, stijgt de algemene uitkering van het Rijk. In de praktijk blijkt dat een deel van deze arbeidsmigranten niet staat ingeschreven en dat de verblijfplaats bij de gemeente niet bekend is. In dat geval wordt geen uitkering ontvangen van het Rijk, terwijl deze inwoners wel gebruik maken van de voorzieningen binnen de gemeente. Het is mogelijk om van het verblijf van deze arbeidsmigranten toeristenbelasting te heffen. Daarmee wordt bereikt dat deze tijdelijke inwoners een financiële bijdrage leveren aan de gemeentelijke voorzieningen. Het is echter alleen niet zo eenvoudig om deze groep belastingplichtigen te achterhalen. Allereerst zal geïnventariseerd moeten worden of de arbeidsmigranten die binnen onze gemeente werken, ook binnen onze gemeente verblijven. Het gaan inventariseren en controleren bij voornamelijk agrarische objecten is naar verwachting een intensieve klus, die ook kosten met zich meebrengt. Wanneer draagvlak is voor een dergelijk onderzoek, zal hiervoor een plan moeten worden opgesteld. Maar er zullen eerst uitgangspunten moeten worden geformuleerd. Deze kwestie heeft uiteraard al bij meerdere gemeenten gespeeld die te maken hebben met arbeidsmigranten. Hieronder enkele voorbeelden: Voorbeeld LTO-noord heeft aan een aantal gemeenten gevraagd of de arbeidsmigranten, die verblijven op het agrarische perceel buiten de toeristenbelasting kunnen blijven. Op zich is dit mogelijk. Zo heeft de gemeente Hollands Kroon een vrijstelling opgenomen in de verordening voor degene die werkzaam is binnen het grondgebied van de gemeente. Om een drietal redenen zijn diverse gemeenten weer geen voorstander van het opnemen van een dergelijke vrijstelling. 1. Arbeidsmigranten verblijven zowel in recreatieverblijven pensions, huisjes e.d- als in particuliere woningen en in woonunits bij een agrarisch bedrijf. Door alle onderkomens in de heffing te betrekken wordt rechtsongelijkheid voorkomen. 2. Het opnemen van een vrijstelling geldt voor iedereen. Dus ook als iemand voor zijn werk één nachtje in een hotel verblijft, is geen toeristenbelasting verschuldigd. Daarnaast verblijven in een aantal recreatiewoningen arbeidsmigranten die in een andere gemeente werkzaam zijn. Zij zouden dan weer wel toeristenbelasting moeten betalen. Het juist kunnen toepassen van een dergelijke vrijstelling is bewerkelijk zo niet onmogelijk. 3. De gedachte achter toeristenbelasting is dat de gemeente kosten maakt voor voorzieningen die mede door niet-inwoners wordt gebruikt, maar daarvoor geen vergoeding krijgt uit het gemeentefonds. Voorbeeld Bericht van augustus De gemeente Halderberge gaat actief toeristenbelasting innen bij werkgevers die arbeidsmigranten in dienst hebben. In 2014 is geïnventariseerd hoeveel arbeidsmigranten er in Halderberge verbleven. Dit bleken er zo n 700 te zijn. De komende tijd zal de gemeente verder onderzoeken waar arbeidsmigranten wonen om ook daar toeristenbelasting te heffen bij de eigenaren van de panden. Alle personen die langer dan 4 maanden in Nederland wonen, moeten worden ingeschreven in de BRP. Voor wie niet ingeschreven is, moet degene die voor betaling nachtverblijf aanbiedt, toeristenbelasting betalen. Dit geldt ook voor arbeidsmigranten. Voorbeeld Jurisprudentie Uitspraak gemeente Tholen - Ondanks dat er in het oogstseizoen ruim 95 arbeidsmigranten overnachtten op een teeltbedrijf, hoeft de eigenaar van het bedrijf geen toeristenbelasting te betalen over deze overnachtingen. Bij de kweker sliepen ze gratis en daarom hoeft er geen belasting te worden betaald. Dat heeft het Hof van 's-hertogenbosch besloten. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 11

12 De zaak stamt uit 2011 en gaat tussen een vollegrondsteeltbedrijf en een heffingsambtenaar. Op de vollegrondskwekerij werken in het oogstseizoen zo'n 50 arbeidsmigranten voor de oogst en verwerking van de producten. De arbeidsmigranten zijn niet in dienst bij de kwekerij, maar bij een handelsbedrijf dat de producten officieel nog "op stam" van de kweker koopt. De arbeidsmigranten sliepen weliswaar bij de kwekerij, maar zakelijk gezien heeft de kwekerij eigenlijk niets met de werknemers van doen. De werknemers betaalden ook niets voor de overnachtingen. Volgens de ambtenaar is dit toch een vorm van huisvesting tegen vergoeding en moet daar toeristenbelasting over betaald worden. Volgens de ambtenaar gaat het om zo'n overnachtingen en moet de kweker daarom belasting betalen. Zowel de rechter als het Hof zijn het hier niet mee eens. "Het Hof acht wel aannemelijk dat belanghebbenden uit commerciële overwegingen huisvesting heeft aangeboden aan de Poolse werknemers van de buitenlandse afnemer van haar producten", staat in de uitspraak te lezen. "Commerciële overwegingen als zodanig zijn echter onvoldoende voor het oordeel dat huisvesting tegen vergoeding, in welke vorm ook, is geboden. De heffingsambtenaar heeft niet aannemelijk gemaakt dat er, in weerwil van de formele contractuele afspraken, toch een vergoeding is overeengekomen." Omdat er voor de overnachtingen niet betaald is, hoeft de kweker er dus ook geen toeristenbelasting over te betalen. Verhuursites zoals Airbnb e.d. (particuliere verhuur) De cijfers leren dat o.a. de verhuursite Airbnb in de grote steden steeds populairder wordt. Deze instantie betaalt geen toeristenbelasting. Een aantal grote gemeenten wil dat dit misstand wordt rechtgetrokken. Amsterdam is de eerste Europese stad waar Airbnb dit jaar een contract heeft gesloten met de gemeente over de afdracht van toeristenbelasting. Amsterdam verwacht met deze maatregel ruim een miljoen binnen te halen. Amsterdam is veruit de grootste stad in ons land met de meeste Airbnb-hosts: Dat is twee derde van het landelijke totaal (15.000). Ook andere grote steden, zoals Den Haag en Utrecht zijn momenteel in gesprek met Airbnb om afspraken te maken over de inning van toeristenbelasting. Het is natuurlijk de vraag of middelgrote en kleine gemeenten ook afspraken kunnen maken met Airbnb. Maar dan zal uiteraard eerst inzichtelijk moeten zijn hoeveel adressen er binnen onze gemeente zijn aangesloten bij een verhuursite. Onderzoek en resultaten toeristen- en forensenbelasting Pagina 12