Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Homogene Groep Internationale Samenwerking 2007 (HGIS-nota 2007) Nr. 3 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 17 oktober 2006 De commissie voor Buitenlandse Zaken 1 heeft een aantal vragen voorgelegd aan de ministers van Buitenlandse Zaken en voor Ontwikkelingssamenwerking over de nota Homogene Groep Internationale Samenwerking 2007 (HGIS-nota 2007) (Kamerstuk , nr. 2). De ministers hebben deze vragen beantwoord bij brief van 13 oktober Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt. De voorzitter van de commissie, Van Aartsen De adjunct-griffier van de commissie, Van Toor 1 Samenstelling: Leden: De Haan (CDA), Koenders (PvdA), Karimi (GL), Timmermans (PvdA), ondervoorzitter, Van Bommel (SP), Albayrak (PvdA), Wilders (Groep Wilders), Van Baalen (VVD), Van Aartsen (VVD), voorzitter, Van den Brink (LPF), Herben (LPF), Ormel (CDA), Ferrier (CDA), Duyvendak (GL), Huizinga-Heringa (CU), Van Velzen (SP), de Nerée tot Babberich (CDA), Van Dijk (CDA), Nawijn (Groep Nawijn), Fierens (PvdA), Tjon-A-Ten (PvdA), Eijsink (PvdA), Samsom (PvdA), Brinkel (CDA), Szabó (VVD), Jonker (CDA), Koşer Kaya (D66), Nijs (VVD), Van Schijndel (Groep Eerdmans-Van Schijndel), Vacature (CDA), voorzitter en Vacature (D66). Plv. leden: Dijksma (PvdA), Vendrik (GL), Arib (PvdA), De Wit (SP), Leerdam (PvdA), Van Miltenburg (VVD), Vacature (VVD), Griffith (VVD), Varela (LPF), Vacature (LPF), Haverkamp (CDA), Rambocus (CDA), Halsema (GL), Van der Staaij (SGP), Kant (SP), Eski (CDA), Cqörüz (CDA), Wolfsen (PvdA), Vacature (algemeen), Waalkens (PvdA), Dubbelboer (PvdA), Van Winsen (CDA), Veenendaal (VVD), Kortenhorst (CDA), Snijder-Hazelhoff (VVD), Van Fessem (CDA) en Dittrich (D66). KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 1

2 1 Hoe groot is het percentage kinderen uit kwetsbare groepen, in het bijzonder kinderen van inheemse volken, en gehandicapte kinderen, dat wordt bereikt door middel van het prioritaire thema Basisonderwijs? De aandacht voor kinderen en andere kwetsbare groepen is geïntegreerd in het brede Nederlandse beleid voor Ontwikkelingssamenwerking; met deze groepen wordt in alle ontwikkelingsinspanningen rekening gehouden. Omdat de statistische gegevens van de partnerlanden niet of beperkt voorzien in cijfers per maatschappelijke doelgroep is het moeilijk te zeggen hoeveel meer kinderen uit kwetsbare groepen thans naar school gaan. Er komt in onderwijssectorplannen echter steeds meer aandacht voor kwetsbare groepen; de aanpak verschilt van land tot land. In Bolivia is de deelname van Indiaanse plattelandskinderen verbeterd door de invoering van tweetalig onderwijs (een inheemse taal naast het Spaans), vernieuwing van leerplannen en lesmaterialen en verbetering van het vervoer naar scholen. Ook in Burkina Faso is begonnen met de introductie van tweetalig onderwijs. waardoor kinderen de lesstof beter begrepen en later makkelijker overstapten van hun lokale taal naar het Frans. Het uitvalpercentage op de betrokken scholen is er van 50 naar 7 procent gedaald. In Jemen, waar meisjes vooral op het platteland enorme achterstanden hebben, is het aantal meisjes op de basisschool in de periode met 38% gestegen tot Welke afspraken zijn met Suriname gemaakt met betrekking tot duurzame energie? In 2001 zijn Nederland en Suriname een programmatische aanpak, de sectorale benadering, overeengekomen. De sectorale benadering omvat in Suriname zes sectoren: landbouw, onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting, goed bestuur en milieu. Behalve milieu zijn alle sectorplannen momenteel gereed en in uitvoering. De sector milieu is zeer omvangrijk en bovendien zijn daar meerdere ministeries bij betrokken. Duurzame energie zal zeker onderdeel gaan uitmaken van het sectorplan. De voortgang van het sectorplan is steeds onderwerp van het beleidsoverleg dat tussen Nederland en Suriname plaatsvindt. Op dit moment draagt Nederland op het gebied van duurzame energie reeds bij aan een pilotstudie in het dorp Galibi naar de mogelijkheden van windenergie. Daarnaast ondersteunt Nederland het Small Grants Programma van het GEF, waaruit ondermeer een micro-waterkrachtinstallatie is gebouwd ten behoeve van electriciteitsvoorziening voor een dorp in het binnenland. 3 Aan welke crisisbeheersingsoperaties zijn in 2006 de 13,5 miljoen euro besteed die het Ministerie van Defensie in 2006 als ODA-middelen opvoert? Welke activiteiten zijn hiermee gefinancierd? Welk gedeelte hiervan is besteed aan operaties in Afrika? Van het totale bedrag beschikbaar voor het uitvoeren van crisisbeheersingsoperaties wordt jaarlijks EUR 13 miljoen opgenomen als toerekening aan ODA. Na afloop van het jaar wordt op basis van door het Ministerie van Defensie op te stellen specificaties bepaald wat de werkelijke ODA-uitgaven zijn geweest. Zo bedroeg de ODA-toerekening in 2005 EUR 5,66 miljoen. Het ging hierbij om (een deel van de) Nederlandse bijdragen aan crisisbeheersingsoperaties in Bosnië-Herzegovina (EUFOR, EUPM), Macedonië (Proxima), Irak (SFIR) en Afghanistan (PRT). Voor 2006 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 2

3 is EUR 0,5 miljoen extra opgenomen aan verwachte ODA-uitgaven in verband met CIMIC in Afghanistan. Begin 2007 is meer bekend over de welke activiteiten in 2006 met ODA-middelen zijn gefinancierd vanuit het budget voor crisisbeheersingsoperaties. 4 Wat doet de regering om de doemsscenario s ten aanzien van hiv/aids aan te pakken die ook voor de andere regio s dreigen? De aids notitie die in juni 2004 aan het parlement is gezonden specificeert de inzet per regio. In regio s zoals zuid-oost Azie, oost Europa en centraal Azie waar het aantal nieuwe hiv infecties snel toeneemt focust de inzet op het versterken van de politieke commitment, en op de koppeling tussen hiv preventie en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Een betrokken overheid die zich bewust is van de dreigende effecten van hiv/aids en de moed heeft om adequate maatregelen te nemen is een noodzakelijke voorwaarde om doem scenario s te voorkomen. Ondermeer door inzet van de Aidsambassadeur vraagt Nederland in deze regio s aandacht voor hiv/aids en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in de beleidsdialoog. Nederland ondersteunt groepen die veel risico lopen op hiv infectie, zoals «Men having sex with Men» (MSM) en intraveneuze drug gebruikers, die door overheden vaak gemarginaliseerd worden. Hiv/aids is mede door Nederlandse inspanning vast opgenomen op de agenda voor het politiek overleg tussen de Aziatische en Europese landen binnen ASEM. 5 Hoeveel geld, voor welke periode en voor welke instellingen wordt er op de begroting gereserveerd voor het vaccineren van kinderen? Voor 2006 en komende jaren bestaat het voornemen om bovenop de in de begroting genoemde cijfers een bedrag van 20 miljoen euro extra per jaar te reserveren als bijdrage aan GAVI (Global Alliance for Vaccines and Immunisation). Daarnaast wordt op meer indirecte wijze een bijdrage geleverd via de ondersteuning van de gezondheidssector in twaalf partnerlanden en via algemene bijdragen aan WHO en UNICEF. 6 Kan worden aangegeven in welke ontwikkelingslanden obesitas speelt? Indien dit in geen van die landen het geval is, deelt de regering dan de mening dat het stuitend is om deze «welvaartsziekte» te noemen, terwijl miljoenen mensen in ontwikkelingslanden honger lijden? Obesitas is een toenemend mondiaal probleem. Waar obesitas aanvankelijk als een typische welvaartsziekte werd gezien die alleen rijke landen trof, wordt steeds duidelijker dat obesitas ook in groeiend aantal ontwikkelingslanden een probleem vormt. Obesitas is vaak vooral een gevolg van verkeerde voeding te veel vetten en suikers. Ook lijkt blootstelling aan ondervoeding tijdens de foetale periode helaas gemeengoed in veel ontwikkelingslanden op volwassen leeftijd een verhoogd risico op onder meer obesitas te geven. Ontwikkelingslanden zien zich daardoor geconfronteerd met een schijnbaar onmogelijke combinatie van ondervoeding enerzijds, vooral onder jonge kinderen, en overgewicht anderzijds. 7 Kan worden aangegeven welke extra maatregelen Nederland heeft genomen in verband met de bestrijding van kindersmokkel en kinderhandel? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 3

4 Kinderhandel is het werven, vervoeren, overbrengen, huisvesten of opnemen van iemand die jonger is dan 18 jaar met het oogmerk diegene uit te buiten of om zijn organen te verwijderen. Kinderhandel is een strafbaar feit en vormt een ernstige belemmering voor de rechten van het kind. Voor zover overheden bij kinderhandel betrokken zijn, of daartegen onvoldoende actie ondernemen, maken zij zich schuldig aan schending van de mensenrechten. De Nederlandse overheid onderkent de noodzaak van een Europese c.q. internationale aanpak gezien het grensoverschrijdende karakter van het delict kinderhandel. Nederland vraagt waar nodig de aandacht voor ratificatie van internationale Verdragen en Protocollen terzake. Het belang van de strijd tegen kinderhandel figureert nadrukkelijk in het mandaat van de Speciale Vertegenwoordiger Mensenhandel van de VN Mensenrechtenraad alsmede in dat van de OVSE Speciaal Vertegenwoordiger Mensenhandel. Er zijn verschillende internationale verdragen en protocollen waarin de uitbuiting van kinderen aan de orde komt. De verdragen benaderen het probleem vanuit mensenrechtelijk (Verdrag inzake de Rechten van het Kind) dan wel strafrechtelijke oogpunt (VN Palermo Protocol to prevent, suppress and punish trafficking in persons, especially women and children, EU-Kaderbesluit Mensenhandel). In het laatste geval wordt vaak onder de titel van de strijd tegen mensenhandel, bijzondere aandacht gevraagd voor de kwetsbare positie van kinderen. Op het gebied van bestrijding van kinderhandel/commerciële seksuele uitbuiting werkt Nederland met internationale- (onder andere UNICEF) en particuliere organisaties (onder andere Terre des Hommes) samen. Deze organisaties werken direct of via lokale partnerorganisaties aan een effectieve aanpak van kinderhandel/commerciële seksuele uitbuiting. Als vanzelfsprekend zal hierbij worden uitgegaan van de lokale context, waarbij als uitgangspunt geldt dat kinderhandel strafbaar is, dat commercieel seksueel misbruik onder de ergste vormen van kinderarbeid valt en hierom direct strafrechtelijk aangepakt en uitgebannen dient te worden. 8 Kan de regering verduidelijken waaraan expliciet wordt gedacht bij «zorgvuldige afname» (van biometrie)? De Europese Raad heeft op voorstel van de Europese Commissie en na advies van het Europees Parlement op 13 december 2004 verordening No. 2252/2004 uitgevaardigd voor de opname van biometrische gegevens in reisdocumenten. Op grond van deze verordening dienen de reisdocumenten van de lidstaten voor 28 augustus 2006 een chip te bevatten met daarin een digitale gezichtsopname van de houder. De vingerafdruk, die ook in de verordening is voorgeschreven, dient uiterlijk op 28 juni 2009 in de chip van het reisdocument te zijn opgenomen. De invoering van de vingerafdruk vereist vernieuwing van de technische infrastructuur van het paspoortproces alsmede de plaatsing van apparatuur aan de balies van de diplomatieke vertegenwoordigingen in het buitenland. De Europese Commissie heeft eveneens een voorstel ingediend om in het kader van het visumproces 10 vingerafdrukken af te nemen. De daarvoor benodigde verordening is op dit moment nog niet goedgekeurd. De privacybescherming vormt een belangrijk element bij de vaststelling door het Europese Parlement en de Raad. De verwachting is dat deze besluitvorming het einde van dit jaar wordt afgerond. 9 Welke activiteiten worden in Suriname uitgevoerd in het kader van behoud en beheer van Gemeenschappelijk Erfgoed? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 4

5 Momenteel wordt een vijftal projecten in het kader van Gemeenschappelijk Cultureel Erfgoed in Suriname uitgevoerd, gefinancierd uit HGIS- Cultuurmiddelen: Herinrichting Depot Surinaams Museum Verbouw en herinrichting depot en samenwerking/training behoud en beheer cultureel erfgoed. Sinds de jaren 90 wordt gewerkt aan ontwikkeling en bouw van het depot. De derde component van dit project is een trainingsprogramma voor het beheer en behoud van de collecties van het Surinaams Museum. Project wordt uitgevoerd door Stichting Surinaams Museum en Koninklijk Instituut voor de Tropen. Ondersteuning Archiefwezen Suriname Ondersteuning van het Surinaams archiefwezen in al zijn facetten, van nieuwbouw tot het restaureren/verfilmen en archiveren van nog te redden materiaal. Project wordt uitgevoerd door het Landsarchief Suriname en, in Nederland, het Nationaal Archief, de Universiteit van Amsterdam en de Stichting Archiefschool. Het sluit aan bij het door Nationaal Archief, Ministerie van OCW en OS-gelden gefinancierd project van projectmanagementondersteuning, formulering wettelijk kader en nieuwbouw landsarchief. Restauratie voormalige officierswoning, momenteel huisvesting biedend aan kunstonderwijsinstelling, het Nola Hattermaninstituut. Restauratie van officierswoning #6, de voormalige woning van de commandant van de toenmalige troepenmacht in Suriname (TRIS). Het fort en de overige vijf officierswoningen op het Fort Zeelandia-complex zijn in een eerder stadium met Nederlandse financiering gerestaureerd en alle gebouwen bieden momenteel onderdak aan kunst- en erfgoedinstellingen (Surinaams Museum, Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname, Cultuurstudies, Nola Hattermaninstituut). Dit project wordt begeleid vanuit de Stichting Herstelling/Stichting Maatwerk in Amsterdam en wordt uitgevoerd door jongeren van de Stichting Arbeidsmobilisatie en Onderwijs (SAO) in Suriname. Tentoonstellings- en onderzoeksproject Bidesia Internationaal tentoonstellings- en onderzoeksproject over migratie, ontwikkeling en culturele identiteit in Suriname, Bhojpuri India en Nederland. Project wordt uitgevoerd door Instituut voor Maatschappij Wetenschappelijk Onderzoek (Suriname), het GB Pant Social Science Institute (India) en het KIT Tropenmuseum The Atlantic World and the Dutch Project tot behoud, vergroten van toegankelijkheid en onderzoek van het gedeeld materieel en immaterieel cultureel erfgoed dat is ontstaan gedurende vijf eeuwen van betrekkingen tussen Nederland met landen in Afrika en de Verenigde Staten. Landenverkenningen vinden plaats in Brazilië, Ghana, Guyana, Suriname en de Verenigde Staten. Project wordt uitgevoerd door Universiteit van Suriname en Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden. Daarnaast beschikt de ambassade in Suriname over een aanzienlijk budget voor het programma Cultuur en Ontwikkeling, waaruit ook ondersteuning ten behoeve van erfgoedprojecten wordt geboden. Tijdens zijn bezoek aan Nederland in september jl. heeft de Surinaamse minister van Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor het archiefwezen in Suriname, diverse initiatieven genoemd op het gebied van het GCE, onder meer de teruggave en overbrenging van in Nederland verblijvende Surinaamse archieven. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 5

6 10 Kan worden gespecificeerd hoe de geraamde ODA-toerekeningen voor EKI-kwijtschelding over 2006 (255,6 miljoen euro) en over 2007 (531,6 miljoen euro) zijn opgebouwd: welke landen betreft het; gaat het al om formele verplichtingen; in hoeverre heeft Nederland zich anderszins al (politiek) verplicht; wat is de stand van zaken bij het internationale overleg voor de kwijtschelding van de betreffende landen en wat is de Nederlandse inzet daarbij? EKI (Export-, Krediet- en Investeringsfaciliteit)-ramingen, die samen met het Ministerie van Financiën worden opgesteld, kunnen nooit meer dan een goed geïnformeerde vooruitblik zijn. Het is immers zeer moeilijk om te vast te stellen welke landen wanneer voor een kwijtschelding van EKI schulden in aanmerking zullen komen. Dit is van vele factoren afhankelijk, bijvoorbeeld: of een land een samenwerkingsverband heeft met het IMF, of een IMF of Wereldbank -programma «on track» is, of en wanneer een schuld onhoudbaar wordt, of er sprake is van exogene schokken, of een land deelneemt aan het Heavily Indebted Poor Countries initiatief, en van de bestuurlijke situatie in een land. Voor 2006 wordt thans rekening gehouden met circa 255 miljoen Euro EKI-toerekening. Hierin is meegenomen de reeds geïmplementeerde kwijtschelding voor Servië & Montenegro (circa 11 miljoen Euro in februari jl.), Kameroen (circa 10 miljoen Euro in mei jl.), alsmede de reeds in 2005 afgesproken toerekening (tweede tranche) van de kwijtschelding voor Nigeria in 2006 (circa 200 miljoen Euro). Voor deze drie landen heeft Nederland zich reeds formeel verplicht. Voor 2007 wordt thans rekening gehouden met circa 530 miljoen Euro EKI toerekening. Dit bedrag omvat het laatste deel van de toerekening van de kwijtschelding van Nigeria (250 miljoen Euro). Gelet op de bovengenoemde factoren zijn de geraamde bedragen niet een op een te herleiden tot individuele landen. Bovendien is het in verband met de Nederlandse onderhandelingspositie, maar ook de onderhandelingspositie van andere donoren binnen de Club van Parijs niet mogelijk om nu reeds verder in detail te treden over mogelijke toekomstige gevallen van kwijtschelding en de Nederlandse positie die daarbij zal worden ingenomen. Daarnaast zij opgemerkt dat ten aanzien van zogenaamde «HIPC-landen» (landen die deelnemen aan het Heavily Indebted Poor Countries initiatief) geldt dat Nederland zich al jaren geleden heeft gecommitteerd in IMF- en Wereldbankkader om, indien aan alle daarvoor geldende voorwaarden wordt voldaan, bij te zullen dragen aan de kwijtschelding van schulden voor deze zwaar verschuldigde landen. In de ramingen voor betreft dit onder meer Kameroen. Tot slot geldt dat besluitvorming over kwijtschelding van EKI-schulden zoals u bekend niet bilateraal, maar immer multilateraal, in het kader van de Club van Parijs, plaatsvindt. De afweging of een land voor kwijtschelding in aanmerking komt, wordt derhalve afgemeten aan een schuldhoudbaarheidsanalyse en de criteria voor kwijtschelding die in Club van Parijs kader zijn afgesproken, en vindt pas plaats op het moment dat een land voor onderhandelingen naar de Club van Parijs komt. Nederland maakt onderdeel uit van de Club van Parijs, en verplicht zich aan een kwijtschelding indien in dit multilaterale forum daartoe een besluit is genomen. Hierbij zij overigens opgemerkt dat uw vragen zich vooral richten op kwijtschelding en toerekening aan het ODA budget, terwijl er in de Club van Parijs tevens afspraken met debiteuren worden gemaakt over Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 6

7 terugbetaling van schulden. Nederland heeft hierdoor recent forse terugbetalingen mogen ontvangen van onder meer Algerije en de Russische Federatie. 11 Kan worden aangegeven wat op grond van de cijfers gepresenteerd in deze begroting naar verwachting de gemiddelde officiële ODA-prestatie van Nederland zal zijn over de volgende twee 4-jaarsperiodes: 2003 t/m 2006 en 2004 t/m 2007? De gemiddelde ODA-prestatie van Nederland is 0,8% BNP in beide 4-jaarsperiodes. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 7