Provinciale Staten van Overijssel

Transcriptie

1 Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus GB Zwolle Telefoon Telefax Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum EMT/2005/ Bijlagen Doorkiesnummer Inlichtingen bij hr. J.W. van Oene Onderwerp Evaluatie GOBT De Provincies Gelderland en Overijssel hebben in 2005 het Gelders-Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) en haar positie binnen het RBT-netwerk (Regionaal Bureau voor Toerisme) geëvalueerd. Bij deze evaluatie zijn de provincies bijgestaan door een extern bureau, KPMG. Tijdens het onderzoek zijn zowel het GOBT en de RBT s als een aantal stakeholders geraadpleegd. KPMG heeft de resultaten van deze evaluatie vastgelegd in een Evaluatierapport. De bevindingen en aanbevelingen van KPMG zijn samengevat in een bijlage bij deze brief. De belangrijkste conclusie van KPMG is dat het GOBT en de RBT s wederzijds van grote betekenis voor elkaar zijn. De RBT s zijn primair verantwoordelijk voor de regionale promotie, waarbij het GOBT een belangrijke ondersteunende taak heeft. Daarnaast heeft het GOBT een voortrekkende rol bij de toeristische productinnovatie. De RBT s zijn daarbij een belangrijk kanaal voor de implementatie van nieuwe producten. Tegelijkertijd constateert KPMG echter dat de samenwerking tussen de partners te weinig op zakelijke gronden plaats vindt. Voor het versterken van de onderlinge samenwerking heeft KPMG drie varianten voorgelegd. - Niets veranderen en de huidige koers voortzetten. - Een centrale organisatie met een bestuur en directie met negen vestigingen. - Stapsgewijs toewerken naar een federatie tussen de RBT s en het GOBT KPMG kiest voor de derde optie. Bij correspondentie graag ons kenmerk vermelden. RABO Zwolle Tijdens de renovatie van het provinciehuis is een deel van de organisatie gehuisvest op kantoorlocatie Rechterland 1 te Zwolle. Zie voor meer informatie Bezoekadres Luttenbergstraat 2 Zwolle Rechterland 1 Zwolle

2 2 Wij zijn met KPMG van mening dat het stapsgewijs toewerken naar een federatie de beste optie is om marketing, promotie en productvernieuwing duurzaam te waarborgen. De vooruitzichten maken het noodzakelijk om nu al te werken aan het product van de toekomst. De RBT s komen daar onvoldoende aan toe. Samenwerking is de kritische succesfactor om een dergelijke opgave te realiseren. Maar dan wel een samenwerking die effectiever, efficiënter en zakelijker is dan het GOBT/RBT-netwerk in de huidige vorm. Om de marktontwikkelingen tijdig te kunnen pareren, zullen RBT s en GOBT bovendien ook versneld naar elkaar toe moeten groeien. Wij vinden het daarom van belang dat de federatie de volgende kenmerken krijgt: - Het GOBT ondersteunt de RBT s op verzoek. Daarnaast vervult het GOBT een cruciale rol door vernieuwingsprojecten te initiëren, productinnovatie is van groot belang. RBT s worden van meet af aan bij de ontwikkeling van deze projecten betrokken. Op deze wijze zijn de RBT s goed in staat om de nieuwe producten in een vervolgfase - samen met het bedrijfsleven in de markt te zetten. Het kenniscentrum GOBT levert informatie over de marktpositie van de toeristische regio s en signaleert regionale trends om richting te geven aan de innovaties. De provincies financieren het GOBT structureel. De omvang van de subsidie staat hierbij niet ter discussie. - De toeristische regio s en de RBT s moeten nog centraler komen te staan. De marketing en productontwikkeling worden bij voorkeur op regionale schaal ingestoken. Voor de RBT s is de vraag van het bedrijfsleven leidend bij de keuze van activiteiten. De RBT s kunnen bij de uitvoering een beroep doen op de expertise van het GOBT en/of VVV s. Gemeenten en bedrijfsleven financieren de RBT s structureel. De provincie kan de RBT s via projectsubsidies subsidiëren. - Het GOBT fungeert als makelaar en schakelaar tussen de RBT s onderling en naar het Nederlands Bureau voor toerisme en congressen (NBTC) en neemt (desgewenst) het voortouw bij het maken van afspraken. De afspraken over samenwerking moeten zodanig worden geformaliseerd en gestructureerd dat de taken van GOBT en RBT s in elkaars verlengde komen te liggen. Gezamenlijk zorgen zij voor een evenwichtige verdeling van aandacht. Enerzijds provinciale en regionale belangen en anderzijds voor de lange en de korte termijn. Reacties van partners. De inhoud van het KPMG-rapport is onderwerp van gesprek geweest bij de verschillende primaire partners. - Provincie Gelderland onderschrijft het rapport van KPMG. Het rapport wordt door Gelderland betrokken bij de besluitvorming over de boekjaarsubsidie De behandeling van de nota door Gedeputeerde Staten heeft op 8 november 2005plaatsgevonden. Provinciale Staten van Gelderland behandelen deze evaluatie op 14 december. Inhoudelijk staat Provincie Gelderland achter de conclusies en aanbevelingen uit het KPMG-rapport. Gedeputeerde Staten van Gelderland en Overijssel komen tot eensluidende besluitvorming. - Het GOBT staat achter het rapport van KPMG en ziet hierin een koers voor verdere integratie van de RBT s en het GOBT. De verschillende bureaus voor toerisme worden nader in elkaars armen gedreven. Wat het GOBT betreft had dit aspect nog duidelijker in het rapport neergezet kunnen worden. Het is voor het GOBT van groot belang dat de gezamenlijke lijn van de Provincies Overijssel en Gelderland wordt voortgezet. - Bij de RBT s is er een groot verschil tussen de RBT s in Overijssel en Gelderland. Alle Overijsselse RBT s zien grote meerwaarde in versterking van de onderlinge samenwerking met het GOBT. Dit standpunt van de RBT s wordt bevestigd door een brief van de Overijsselse RBT s aan Provincie Overijssel. Hierin geven zij aan dat zij het KPMG-rapport zien als basis voor verdere stappen. Op korte termijn gaat men concreet aan het werk en als RBT s en GOBT toe werken naar een businessplan voor Overijssel.

3 3 Wij denken dat het federatieve model kan worden gerealiseerd in een termijn van drie jaren. Ter realisering van het een en ander vragen wij het GOBT om in samenwerking met de RBT s een stappenplan voor te leggen, waarbij het GOBT de ruimte krijgt om te starten met de RBT s die daarvoor in zijn. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretaris,

4 EMT/05/5158 SAMENVATTING EVALUATIE GOBT- RBT NETWERK Inleiding De provincie Gelderland heeft voor het verlenen van de boekjaarsubsidie een evaluatie van het Gelders-Overijssels Bureau voor Toerisme en haar positie binnen het RBT-netwerk 1 als voorwaarde gesteld. De provincie Overijssel heeft besloten als partner in deze evaluatie mee te doen. Bij deze evaluatie zijn de provincies bijgestaan door een extern bureau, KPMG. Bij het onderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd: 1. Hoe pakt de samenwerking tussen GOBT en RBT s in de praktijk uit 2. Wat is de meerwaarde van het GOBT 3. Hoe zijn de regio-overstijgende taken van het GOBT te combineren met de huidige ondersteuning aan de RBT s 4. Hoe kan een financiering van het netwerk bijdragen aan het beoogde resultaat. Tijdens het onderzoek zijn zowel het GOBT en de RBT s als een aantal stakeholders geraadpleegd. Vervolgens heeft KPMG een Evaluatierapport uitgebracht met de volgende bevindingen. Bevindingen 0. Algemeen De algemene conclusie van KPMG is dat het voor het GOBT lastig werken is. Zowel het GOBT als de RBT s zien zich geplaatst in een lastige besturingscontext en een turbulente toeristische markt. Daarbij komt dat de vraag vanuit de RBT s naar producten/diensten van het GOBT niet duidelijk is omschreven, waardoor het voor het GOBT lastig is om met een passend aanbod te komen. KPMG constateert vervolgens dat, hoewel het GOBT hard werkt om met deze omstandigheden om te gaan, onder andere de huidige structuur met provincies, RBT s en gemeenten het vinden van een juist antwoord in de weg staat. 1. Samenwerking tussen GOBT en RBT s Twee van de vier Overijsselse RBT s (Salland en Twente) kennen nog maar een pril bestaan. Beide RBT s zijn nog in opbouw en hebben bijvoorbeeld nog geen financiële verankering in de regio. De beide andere RBT s (Kop van Overijssel en Kampen-Zwolle- Overijssels Vechtdal) zijn al enkele jaren langer actief maar hebben eerst moeten afrekenen met een financieel zware periode. KPMG constateert dat de samenwerking tussen GOBT en de RBT s per regio enorm verschilt. Het eigen (korte termijn) belang staat voor een aantal RBT s centraal waardoor politieke en tactische omstandigheden meer sturend zijn dan de inhoudelijke aspecten. Dit geldt vooral voor de RBT s in Gelderland. De Overijsselse RBT s kijken meer over hun eigen grenzen en zien het nut van onderlinge samenwerking en van samenwerking met het GOBT. In de praktijk vindt deze samenwerking al plaats. Het ontbreken van een zakelijke overeenkomst werkt nog te veel vrijblijvendheid in de hand. 2. Meerwaarde van het GOBT De meerwaarde van het GOBT zit enerzijds in de ondersteuning van de RBT s. De Overijsselse RBT s maken hier in toenemende mate gebruik van. Anderzijds is het GOBT van belang bij het innoveren van de toeristisch-recreatieve sector in Overijssel. Door de aanwezigheid van het GOBT kan door de RBT s specialistische kennis gericht worden ingezet bij de productontwikkeling en promotie van de regio. Het GOBT kan optreden als kennismakelaar. De RBT s hoeven daardoor individueel niet te beschikken 1 RBT= Regionaal Bureau voor Toerisme. In Overijssel zijn 5 RBT s: Kop van Overijssel, Kampen- Zwolle-Overijssels Vechtdal, Salland, Twente en Hanzesteden.

5 over de kritische massa en kunnen zich vervolgens met een kleine omvang richten op de kerntaken. KPMG verwacht dat de behoefte aan ondersteuning en samenwerking alleen nog maar zal groeien, naarmate het onderlinge vertrouwen groeit. Daarnaast is het GOBT een spin in het web van het RBT-netwerk en is het een belangrijke gesprekspartner voor landelijke opererende organisaties (NBTC etc.). Op het gebied van innovatie van het toeristisch product blijkt de meerwaarde van het GOBT voor de toeristische sector doordat het kennis en trends om kan zetten in inspirerende, innovatieve voorbeeldprojecten. Voor de toekomst is het belangrijk dat de samenwerking met de RBT s op dit punt wordt geïntensiveerd. Voor de provincies is dit ook een belangrijk aspect omdat het GOBT op die wijze als uitvoerende partij een bijdrage kan leveren aan het vernieuwingstraject dat met de inspiratiewandelingen en het symposium in gang is gezet. 3. Combinatie regio-overstijgende taken en ondersteuning RBT s De door het GOBT ontwikkelde bovenregionale projecten gebaseerd op thema s als authenticiteit en beleving zijn belangrijk voor de ontwikkeling van toerisme in Overijssel en zetten deze thema s daardoor sterker in de markt. In de toekomst kunnen daar als uitvloeisel van het vernieuwingstraject andere thema s als wellness aan worden toegevoegd. Deze projecten genereren voor het GOBT naast expertise ook aanvullende middelen op voor de ontwikkeling van toerisme en recreatie. KPMG constateert wel dat bij de ontwikkeling van deze bovenregionale taken de samenwerking met de RBT s te gering is waardoor er soms in de regio s te weinig draagvlak is voor deze projecten. KMPG is van mening dat het GOBT zowel bovenregionale ontwikkeling als regionale ondersteuning moet blijven leveren. De bovenregionale activiteiten vormen juist de meerwaarde van het GOBT en zijn essentieel in het netwerk. In de toekomst moeten de toeristische regio s leidend zijn. Bovenregionaal wil niet zeggen landsdelig, maar kan zich ook beperken tot enkele regio s die passen binnen het thema. Om een effectieve landsdelige ontwikkeling van de toeristische markt te realiseren is het samenwerken van het GOBT en RBT s in een netwerk noodzakelijk. 4. Financiering van het netwerk De netwerkpartners worden ieder afzonderlijk van elkaar gefinancierd. Het GOBT wordt gedeeltelijk structureel gefinancierd door de provincies. Het restant komt uit projectsubsidies en bijdragen bedrijfsleven en andere organisaties. In Overijssel wordt een aantal RBT s (Kop van Overijssel, Kampen-Zwolle-Overijssels Vechtdal en Bureau Hanzesteden structureel gesubsidieerd door de gemeenten. Daarnaast ontvangen ook de RBT s bijdragen uit het bedrijfsleven en van organisaties. KPMG vindt dat de netwerkpartners (GOBT en RBT s) elkaars activiteiten meer voor het voetlicht zouden kunnen brengen bij hun eigen subsidiegevers, zodat er een vollediger beeld ontstaat van de samenwerkingskansen. RBT s hebben de neiging overlevingsstrategieën na te streven. Deze variëren van het zoeken van samenwerking om eigen risico s te delen tot juist het afhouden van samenwerking en het beperken van ambities. Overigens wordt dit laatste in Overijssel niet zo ervaren. Aanbevelingen KPMG Centraal in de aanbevelingen van KPMG staat de noodzaak van vernieuwing en het aan de man brengen van het toeristisch product. Dit is een continuproces. De regio s en de betreffende RBT s zijn vaak te klein en soms te eenzijdig om geheel zelfstandig het toeristisch product te vernieuwen. Thema s die door het netwerk RBT s-gobt opgepakt kunnen worden zijn: gezondheid, wellness, vergrijzing, zakelijk toerisme en stedelijke uitloop. Door het GOBT en de RBT s is de ontwikkeling van ICT reeds gezamenlijk opgepakt. Het GOBT kan als trendwatcher informatie over deze thema s verzamelen en samen met de RBT s en andere organisaties (pilot-) projecten ontwikkelen (pushstrategie). Bij succes van een pilot kunnen de RBT s en het GOBT op basis van een betrouwbare business-case samen investeren in een nieuw product. 2

6 Hierbij is het wel noodzakelijk dat de samenwerking binnen het netwerk wordt versterkt. Dit gaat niet vanzelf en KPMG stelt voor dat de provincies hierin een actieve rol vervullen. KPMG omschrijft hierbij een drietal mogelijke interventies: 1. Niets veranderen en de huidige koers voortzetten. Dit kan uiteindelijk leiden tot het decentraliseren van de GOBT-taken en het opheffen van het GOBT. 2. Een centrale organisatie met een bestuur en directie met negen vestigingen. Dit kan een krachtige toeristische organisatie opleveren, echter met het gevaar van een grotere afstand tot de markt. 3. Stapsgewijs toewerken naar een federatie tussen de RBT s en het GOBT. Een federatie is een geformaliseerd samenwerkingsverband met afspraken waaraan de deelnemers kunnen worden gehouden. RBT s kunnen aan deze federatie deelnemen. KPMG heeft de voorkeur voor optie 3 : Vorming van een Federatie tussen GOBT en de RBT s. Voordelen van dit model zijn: De samenwerking tussen de RBT s en het GOBT krijgt een zakelijke niet vrijblijvende en afrekenbare vorm. De RBT s krijgen de zelfstandigheid en de positie om regionaal met de ondernemers en gemeenten de regionale promotie en marketing vorm te geven en uit te voeren. Het GOBT kan de RBT s daarbij ondersteunen met regiomarketing, faciliteiten en projecten Het GOBT kan vanuit een landsdelige scope beter inzoomen op de kansen die er zijn. Voordeel hierbij is dat het GOBT de RBT s optimaal kan faciliteren bij het uitvoeren van de marketing, de ontwikkeling en desgewenst de informatietaak. Het voordeel voor de provincies is dat het GOBT meer maatwerk kan leveren aan de RBT s en dat het GOBT een groter bereik heeft voor haar ontwikkelings- en innovatieopdracht. 3