Jaarplan 2014 NOG Veiligerhuis

Transcriptie

1 Jaarplan 2014

2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Algemeen... 3 Huidige situatie NOG Veiligerhuis... 4 Stand van zaken intern... 4 Stand van zaken extern... 4 Jaarplan Kerntaak Kerntaak Uit te werken optie Uitwerking... 7 Kerntaak Kerntaak Uit te werken optie Begroting... 9 Conclusie Concrete acties voor Afkortingenlijst Overlegmomenten Begroting Pagina 2 van 13 -

3 Inleiding In het afgelopen jaar is er rond het NOG Veiligerhuis veel in beweging en er staat nog veel te gebeuren. Daarom in dit concept naast de algemene introductie een korte schets van de stand van zaken en de ontwikkelingen waar we in de komende jaren verder vorm aan willen geven. Hierbij zijn we geholpen door Pieter Jan van Delden (AEF), veel van de tekst is dan ook afkomstig uit zijn omgevingsscan. Deze tekst is inmiddels besproken in de lokale driehoeken, de regiekamer en het beleidsoverleg van de secretarissen van de driehoeken en hun partners. Algemeen Het Veiligheidshuis is een netwerksamenwerking tussen straf-, zorg-, en gemeentelijke ketens en partners, waarin zij onder eenduidige leiding komen tot een ketenoverstijgende aanpak van complexe persoons-, systeem- en gebiedsgerichte problematiek om ernstige overlast en criminaliteit te bestrijden, door recidive of maatschappelijke uitval te voorkomen. Hierbij ligt de focus niet alleen op bestaande overtreders van de wet, maar ook op individuen of groepen met groot risico op afglijden richting crimineel en ernstig overlastgevend gedrag. Veiligheidshuizen vormen als netwerk een belangrijke schakel, niet alleen in de verbinding tussen straf en zorg, maar ook met de bestuurlijke component door de regierol en participatie van gemeenten. De meerwaarde van de samenwerking zit in de keten overstijgende aanpak, die de afzonderlijke aanpakken versterkt. Daarbij behouden alle partners hun eigen (wettelijke) verantwoordelijkheden. - Pagina 3 van 13 -

4 Huidige situatie NOG Veiligerhuis Stand van zaken intern Het NOG Veiligerhuis kent een virtuele wijze van werken. De uitvoering vindt plaats in de Veiligheidskamers op vier locaties en er is een regiekamer waarnaar geëscaleerd kan worden. De virtuele werkwijze wordt door de partners gewaardeerd, er is geen behoefte aan een meer institutionele of fysieke inrichting van het NOG Veiligerhuis. De casusoverleggen draaien goed, zijn stevig lokaal verbonden en, als de bemensing vanuit de partners van goede kwaliteit is, hoeft er weinig geëscaleerd te worden. De Regiekamer is een effectief platform gebleken om procesverbeteringen en nieuwe ideeën tussen de partners te bespreken. De vergadering werkt echter (te) weinig als een escalatieniveau voor de Veiligheidskamers. Complexe casuïstiek wordt niet op tafel gelegd en geanalyseerd, met als gevolg dat beschouwingen en conclusies hierover niet worden gegeneraliseerd naar de methodiek en verbeterpunten in de samenwerking tussen de partners. De Stuurgroep functioneert als een nuttige bestuurlijke ontmoetingsplek voor de aldaar aanwezige kernpartners. Het is in de huidige fase eerder een klankbordfunctie voor de manager dan een sturend orgaan dat bestuurlijk reflecteert, een koers bepaalt en prioriteiten stelt. (bron: situatieschets AEF) Stand van zaken extern In 2013 is het Landelijke Kader Veiligheidshuizen verschenen als een leidraad voor de veiligheidshuizen. Het kader beschrijft het gewenste perspectief voor de veiligheidshuizen en wil een aantal gezamenlijke kaders aanbieden. Dit laat onverlet dat het NOG Veiligerhuis zelf ruimte kan nemen voor de eigen regionale invulling. De ZSM-aanpak van het OM is snel gestart en op gang gekomen in de vorm van een centrale verwerking in Deventer. Door afstemmingsproblemen vindt te weinig toetsing plaats of bij ZSM binnenkomende cases al in behandeling zijn bij het NOG Veiligerhuis. De meest complexe cases zijn vaak wel bekend en bij delicten wordt de casus veelal getoetst of doorgegeven. Toch vallen sommige cases tussen wal en schip. Dit is riskant wanneer het gaat om een type gevallen (b.v. huiselijk geweld) waarbij verwacht kan worden dat er méér aan de hand is dan het betreffende incident. De indruk is dat er geen routine bestaat om bij deze gevallen te checken bij het NOG Veiligerhuis. Bovenstaande constatering wijst op het bestaan van een systeemscheiding tussen ZSM en het NOG Veiligerhuis. Doordat ZSM sterk is gefocust op een snelle justitiële afdoening en het NOG Veiligerhuis zich in beginsel richt op integraliteit en een verdiepte analyse - Pagina 4 van 13 -

5 van de casuïstiek, is er sprake van een structureel verschil in werkwijze en een communicatiekloof. Het beter afstemmen van ZSM en NOG Veiligerhuis is niet alleen een inregelprobleem of een kwestie van een betere aansluiting van informatiesystemen. De werkwijzen zouden qua doelen, methodiek, personele bezetting en aansturing nauwer op elkaar moeten worden afgestemd om de nadelen van de systeemscheiding te kunnen beperken. In diverse werkgroepen wordt inmiddels aan een afsprakenset over de samenwerking ZSM en Veiligheidshuis gewerkt. Op verschillende niveau s en bij verschillende partners worden allerlei oplossingen voor informatiestromen bedacht en uitgeprobeerd. Van belang is dat het NOG Veiligerhuis in de informatiestroom van aanhouding naar afdoening op de juiste momenten hun eigen informatie op persoonsnivo kunnen inbrengen en dat de afdoeningsketen ook schakelt met de Veiligheidshuizen om meer informatie te krijgen. De politie zit in een reorganisatieproces dat er niet om liegt, de zorg die de Veiligheidshuizen in dit verband hebben is dat belangrijke schakelfunctionarissen binnen de politie voor ons in beeld blijven. Het werken in netwerken is kwetsbaar en vaak van personen afhankelijk, dus al te veel wijzigingen in het netwerk zijn storend op het proces. Door de drie decentralisaties komen de gemeenten meer in de rol van regisseur van zorg, welzijn en lokale sociale veiligheid. Dat zou vereisen dat zij meer anticiperend gebruik maken van de mogelijkheden tot drang en dwang die het justitiële instrumentarium biedt. Gemeenten beschouwen echter op dit moment het strafrecht nog teveel als een ultimum remedium dat pas wordt ingezet als de andere (eigen) middelen hebben gefaald. Hierdoor wordt te weinig anticiperend gebruik gemaakt van mogelijkheden om eerder een mix van straf en zorg in te zetten, die juist in complexe casuïstiek vaak gewenst is. Justitiële sancties hebben immers vaak als stand alone benadering minder effect dan wanneer ze als dreiging worden gehanteerd of als ze worden gekoppeld aan andere acties. Het omgekeerde is natuurlijk ook het geval. In veel casuïstiek is het strafrecht een te zwaar middel en wordt er juist gekeken of een zorgaanpak, scholing of behandeling niet meer soelaas kan bieden. Enkele (vaak stedelijke) gemeenten nemen echter wel de regierol op zich bij het breed aanpakken van veiligheidsproblematiek. Hier kan het NOG Veiligerhuis een ondersteunende en aanvullende rol op zich nemen. Veel kleinere (vaak plattelands) gemeenten zijn echter vaak minder betrokken, hebben minder casuïstiek en treden zo niet vaak op als opdrachtgever voor het NOG Veiligerhuis, zodat deze ook minder ondersteuning biedt. Hier is sprake van onderbenutting. - Pagina 5 van 13 -

6 Jaarplan 2014 AEF heeft een viertal opties geformuleerd die in de verdere uitwerking leidend zijn. De stuurgroep heeft aangegeven de opties 1 en 2 te zien als kerntaak en optie 3 mag het NOG Veiligerhuis verder verkennen en uitwerken. De opties zijn: Kerntaak 1 Het NOG Veiligerhuis is primair behandelaar van complexe veiligheidsproblematiek, door het laten aansluiten van de justitieketen op de lokale zorg/welzijnsnetwerken en de (boven)regionale zorgaanbieders. De kerntaak is de verwerking van complexe individuele casuïstiek via de persoonsgerichte aanpak, in de context van gezin, groep of buurt. Kerntaak 2 Het NOG Veiligerhuis is organisator van brede drang- en dwangtrajecten door het creëren van een gedwongen kader voor diverse complexe problematiek. Hierbij wordt actief ingesprongen op nieuwe ontwikkelingen en overlastgevende groepen en wordt proactief en anticiperend gebruik gemaakt van het voorveld, b.v. van leerplicht en sociale wijkteams. Uit te werken optie 3 Het NOG Veiligerhuis functioneert als procesmanager van lokale veiligheidsvraagstukken door het uitoefenen van een expertiserol voor de lokale aanpak van gemeenten, door het creëren van (tijdelijke) veldtafels en door het ondersteunen van lokale zorgnetwerken. Hierbij neemt het Veiligheidshuis in opdracht van de gemeente een resultaatsverantwoordelijkheid om het door de gemeente geagendeerde veiligheidsvraagstuk zoveel mogelijk op te lossen. - Pagina 6 van 13 -

7 Uitwerking Kerntaak 1 In Optie 1 komt het huidige werk van het Veiligheidshuis het meest samen. In het netwerk is veel in beweging, zoals de inzet op ZSM, Top aanpak en High Impact Crime (HIC). In al onze kamers is het netwerk dusdanig strak georganiseerd dat we in principe voor alle gemeenten op basis van onze gegevens een TOP X 1 kunnen samenstellen. Vooral de relatie met de lokale zorgnetwerken maakt het mogelijk om de complexe casuïstiek goed in beeld te hebben. Daar waar de lokale zorg structuur nog niet stevig staat zorgen we voor een dusdanig netwerk van functionarissen van onze partners dat we feitelijk hetzelfde bereiken. Door de uitrol van de TOP X en de HIC aanpak kan er ook nieuwe casuïstiek in beeld komen zoals bijvoorbeeld overlast en geweldplegers of personen of families waar gemeenten zorgen over of last van hebben. In de Achterhoek hebben we het werken met overlast en geweldplegers al verkend. Ook deze doelgroepen kunnen naadloos in ons systeem worden opgenomen. De structuur van veiligheidskamers en casusoverleggen lijkt ons ook passend voor de eventuele nieuwe casuïstiek die overleg met gemeenten (TOP X) en de HIC aanpak kan genereren. De kamers zijn dermate flexibel georganiseerd dat er snel geanticipeerd kan worden op ontwikkelingen en eventuele wensen van gemeenten. Wij hebben in tegenstelling tot andere huizen om ons heen (vooralsnog) geen capaciteitsprobleem! Op meer praktisch niveau moet we zorgen dat casuïstiek uitgewisseld kan (blijven) worden tussen gemeenten, OM (ZSM) partners en het NOG Veiligerhuis. En we zullen als Veiligheidshuis de gemeenten ook meer gaan informeren over de caseload en in driehoeken ook daadwerkelijk onze rapportages gaan toelichten. Binnen optie 1 vallen ook de ad hoc casussen die zich geregeld aandienen en waarvoor een directe actie gewenst is, ook dit blijven we doen. Hier blijkt altijd de kracht van het netwerk omdat de partners zich voor deze cases altijd extra willen inzetten. In voorkomende gevallen zullen we de burgemeester ook vragen om voor een zeer ingewikkelde of escalerende casus een aparte driehoek bij elkaar te roepen. 1 In veel veiligheidshuizen wordt de top x aanpak ook gebruikt om capaciteit te managen, dit speelt bij ons niet. - Pagina 7 van 13 -

8 Kerntaak 2 Er is grote overlap tussen optie 1 en optie 2 als je kijkt naar wat het NOG Veiligerhuis op dit moment al doet. Natuurlijk werken we aan brede drang- en dwangtrajecten en creëren we in de plannen van aanpak gedwongen kaders voor diverse complexe problematiek. Hierbij wordt eveneens proactief en anticiperend gebruik gemaakt van het voorveld, b.v. van leerplicht en sociale wijkteams. Echter wat voor ons nieuw kan zijn is het actief inspringen op nieuwe ontwikkelingen en groepen, voor zover dit de individuele casuïstiek overstijgt. Bijvoorbeeld een integrale aanpak van overvallers of de aanpak van jeugdgroepen. Waarbij overlastgevende groepen onder de regie van de gemeente kunnen worden opgepakt en criminelen onder de regie van het OM. Hierbij is het van belang dat gemeenten\om zelf regie voeren en opdrachtgever zijn van het NOG Veiligerhuis. Als de aanpak past binnen de kaders van de casus overleggen in de kamers levert dit in de uitwerking geen problemen op. Als er echter sprake is van een integrale projectmatige aanpak met een coördinerende functie voor het Veiligheidshuis, zullen we daarvoor extra expertise moeten invliegen of bijvoorbeeld samenwerking moeten zoeken met het RIEC of het CCV. We zullen in de verdere uitwerking binnen onze regio ook oog moeten hebben voor de sub-regionale verschillen. Iedere kamer van het Veiligheidshuis heeft te maken met een eigen omgeving, context en netwerk, waardoor steeds gekeken moet worden naar elkaar en voorkomen moet worden dat dingen dubbel gedaan worden. Goede informatie uitwisseling en duidelijk eigenaarschap helpt hierbij. Uit te werken optie 3 De derde optie (procesmanager van lokale veiligheidsvraagstukken) is een gewenste keuze voor het NOG Veiligerhuis, onder voorwaarden. De vervulling van deze rol is direct afhankelijk van de behoefte van gemeenten om deze rol door het NOG Veiligerhuis te laten vervullen. Sommige (grotere) gemeenten zullen deze regierol zelf willen doen. Maar veel kleine en/of landelijke gemeenten missen hiervoor de capaciteit. Ook als het gaat om bovenlokale veiligheidsvraagstukken, waar ook grotere gemeenten moeilijk greep op krijgen, kan het NOG Veiligerhuis als procesmanager optreden. Voor deze veiligheidsvraagstukken is het gewenst dat er een meer betrokken en directe opdrachtgever-opdrachtnemer relatie ontstaat tussen de individuele gemeenten en het NOG Veiligerhuis. De gemeenten kunnen het NOG Veiligerhuis meer dan nu inschakelen voor hun veiligheidsagenda. Anderzijds moet het NOG Veiligerhuis ook veiligheidsvraagstukken kunnen agenderen bij gemeenten wanneer daar aanleiding toe is vanuit signalen bij partners of van burgers. De lokale veiligheidsagenda moet dus meer worden gedeeld en daarmee beter gevuld. Bij optie 3 geldt nog sterker dat een projectmatige aanpak gewenst is en het de huidige capaciteit van de kamers overstijgt. Er zal dus een maatwerk aanpak nodig zijn. - Pagina 8 van 13 -

9 Meerjarenperspectief begroting In de bijlage is de begroting voor 2014 opgenomen zoals die is vastgesteld in het DVO van juni. Er is geen meerjarenbegroting gemaakt omdat dat toch erg weinig inzicht biedt. Vandaar een schets van een aantal ontwikkelingen die denkbaar zijn. Door onze zeer slanke administratieve organisatie en de sterke verbindingen met de vier gemeenten waar de kamers gevestigd zijn hebben wij als NOGVeiligerhuis een van de goedkoopste huizen in Nederland. Sterker nog, door de herverdeling van de rijksbijdrage, hebben we zelfs ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. In het afgelopen jaar zijn er investeringen gedaan in het werk van jeugdregisseurs in de Achterhoek en in de Noord en West Veluwse regio. Tevens hebben we administratieve ondersteuning ingehuurd bij het OM. Deze functionaris helpt aan OM zijde mee met het voorbereiden van de casusoverleggen. Daarnaast is specifieke expertise ingehuurd voor de omgevingsscan, het privacyconvenant en diverse vraagstukken. Deze kosten zullen de komende jaren ook doorlopen en als zodanig een plekje in de begroting vinden. Daarnaast is het de verwachting dat we op enige termijn de coördinator van Apeldoorn voor eigen rekening krijgen, omdat de signalen vanuit de politie over de bijdrage aan de veiligheidshuizen niet voorzien in capaciteit voor coördinatie. Op termijn (2016) zal in de gemeenten Zutphen, Lochem en Brummen de functie van jeugdregisseur ter discussie komen omdat dan de subsidiering vanuit de provincie stopt. Hoe deze discussie precies financieel zal uitpakken is niet duidelijk. De stuurgroep zal daar t.z.t. ook een standpunt over moeten bepalen. In de administratieve organisatie verwachten we weinig wijzigingen, alleen de migratie van het clientvolgsysteem Conclusion naar GCOS kan kosten met zich meebrengen. We zullen echter deze migratie alleen doen als het nuttig is in de samenwerking met juridische partners. Conclusion voorziet in een uitstekend clientvolgsysteem dat we delen met onze zorgpartners. - Pagina 9 van 13 -

10 Conclusie In 2014 zullen de meeste externe ontwikkelingen hun beslag hebben gekregen. Het NOG Veiligerhuis is goed georganiseerd en kan de nieuwe ontwikkelingen aan. We hebben een robuust team van coördinatoren en ondersteuning en voldoende middelen om onze processen te faciliteren. We gaan in gesprek met gemeenten over de drie opties en de gemeenten kunnen op ons rekenen als er zich een veiligheidsvraagstuk aandient dat opgelost moet worden. We zijn benieuwd of gemeenten hiervan gebruik willen maken. We zullen de escalatie mogelijkheden van de regiekamer meer gaan benutten wat in feite ons eigen doorbraakteam is in ingewikkelde casuïstiek. We zullen zelf de boer op moeten met onze resultaten en die toelichten in de lokale driehoeken. Communicatie zal een belangrijk aandachtspunt zijn. Communicatie Het plan zal geagendeerd/gepresenteerd gaan worden in het DVO, het portefeuillehouders overleg volksgezondheid van de GGD en het overleg van ambtenaren openbare orde en veiligheid. Tevens zullen we voor de verkiezingen een fact sheet verspreiden en na de verkiezingen voor nieuwe wethouders voorlichtingsbijeenkomsten (met de nodige casuïstiek) organiseren. Concrete acties voor 2014 Er zal separaat een werkplan uitgewerkt worden, deels regionaal en deels per kamer. - Pagina 10 van 13 -

11 Afkortingenlijst AEF CCV HG HIC NOG OM RIEC VK ZSM-aanpak Andersson Elffers Felix Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid Huiselijk Geweld High Impact Crime Noord- en Oost-Gelderland Openbaar Ministerie Regionaal Informatie- en Expertise Centrum Veiligheidskamer In deze aanpak werken Openbaar Ministerie (OM), Politie, Reclassering Nederland, Verslavingszorg Noord-Nederland, het Leger des Heils en Slachtofferhulp Nederland samen aan de versnelde afdoening van strafzaken. Bij jeugdige verdachten zal de Raad voor de Kinderbescherming aansluiten. De werkwijze heeft tot doel om eenvoudige strafzaken zoals vernieling en winkeldiefstal 'sneller, simpeler en slimmer af te doen - Pagina 11 van 13 -

12 Overlegmomenten VK Achterhoek Elke maandag tussen 12:30 uur 14:00 uur. Screeningsoverleg HG. 1 e maandag: Risicojongeren :00 uur. 12:00 uur 1 e maandag: Veelplegers 18 + / Overlast + Geweldplegers. 3 e maandag: Risicojongeren 18-10:00 uur 12:00 uur. VK Apeldoorn Bij de Veiligheidskamer in Apeldoorn vinden de overleggen plaats op de dinsdag. 1 e week: Huiselijk geweld van uur tot uur 2 e week: Veelplegers van tot uur 4 e week: JOR 18 t/m 24 jaar en JOR 18- jaar van tot uur VK Noordwest Veluwe 1 e woensdag van de maand om half twaalf casusoverleg nazorg. 2 e woensdag van de maand om half tien casusoverleg jeugd (minderjarigen) en om half twaalf casusoverleg huiselijk geweld. 4 e woensdag van de maand om half tien casusoverleg jeugd (meerderjarigen en leerplichtzaken). 4 e woensdag van de maand in de oneven maanden om half twaalf casusoverleg veelplegers. VK IJsselstreek Elke 1 e donderdag van de maand de gehele dag. De volgende overleggen zijn dan gepland: casusoverleg risicojeugd, casusoverleg veelplegers, casusoverleg huiselijk geweld. - Pagina 12 van 13 -

13 Begroting 2014 (is vastgesteld in het DVO van Juni 2013) (ex BTW) Lasten Management Manager NOG Veiligerhuis ,00 Administratieve ondersteuning ,00 Veiligheidskamers Coördinatoren ,00 Administratieve ondersteuning ,00 Budget coördinatoren ,00 Specifieke expertise en Jeugdregisseurs ,00 Bedrijfsvoering Werkplek en vergaderlocaties om niet (centrumgemeenten) Studie, opleiding en intervisie 5.000,00 Kosten automatisering ,00 Kosten communicatie en website ,00 Kosten control/accountant ,00 Overige lasten Bijeenkomst voor de medewerkers 5.000,00 Onvoorzien ,00 Totale lasten ,00 Baten Bijdragen Bijdrage G , ,00 Bijdrage G , ,00 Bijdrage V en J ,00 Bijdrage Politie Coördinatie 0,5 fte 2 Totale baten ,00 Saldo 0 2 Bijdrage politie NOG: ivm de reorganisatie van de Nationale Politie kunnen geen toezeggingen worden gedaan over de bijdrage van politie NOG voor 2014, hier verwachten we in de loop van 2013 een uitspraak over. - Pagina 13 van 13 -