B en W-nummer ; besluit d.d Scenario's met betrekking tot de versterking van de bedrijvigheid op het Leidse water.

Transcriptie

1 B en W-nummer ; besluit d.d Onderwerp Scenario's met betrekking tot de versterking van de bedrijvigheid op het Leidse water. Besluiten: commissie 1. Bijgaande notitie Scenario's met betrekking tot de versterking van de bedrijvigheid op het Leidse water, waarin keuzes en uitgangspunten voor een aanstaande wijziging in de Verordening op de Bedrijfsvaartuigen 2010 aan de gemeenteraad worden voorgelegd, voor inspraak vast te stellen; 2. De notitie Scenario's met betrekking tot de versterking van de bedrijvigheid op het Leidse water, zes weken vrij te geven voor inspraak. Perssamenvatting: Burgemeester en Wethouders hebben de notitie Scenario's met betrekking tot de versterking van de bedrijvigheid op het Leidse water, vastgesteld voor inspraak. In deze notitie worden de dilemma s en de keuze besproken die betrekking hebben op het huidig en toekomst speelveld van de bedrijfsvaart binnen Leiden. De in de notitie gemaakte keuzes vormen de basis voor de aanstaande wijzigingen in de regelgeving met betrekking tot bedrijfsvaart zoals daar zijn de Verordening op de bedrijfsvaart Burgemeester en wethouders zullen deze keuzes na de inspraakperiode aan de gemeenteraad voorleggen. 1

2 Scenario's met betrekking tot de versterking van de bedrijvigheid op het Leidse water. Een onderzoek naar de keuze die gemaakt moeten worden teneinde een goed en gelijk speelveld op het water te creëren en als opmaat voor een nieuwe Verordening op de Bedrijfsvaartuigen Status: Versie voor inspraak Datum: 18 december 2014 Versie: 1 Auteurs: Karst Doevendans Max Blondeau Eddy Pronk 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Leeswijzer 3. De Wat vraag: a. Wat voor soorten bedrijfsvoering wordt er op het water toegestaan? b. Wat wordt er in fysieke zin op het water toegestaan? i. Wat voor maximale omvang van een vaartuig is toegestaan op een ligplaats of op het water? ii. Meerdere vaartuigen op één ligplaats toestaan (mist binnen de grenzen)? iii. Schakeling ( verhelen ) van aangrenzende ligplaatsen toestaan? c. Wat zijn de eisen met betrekking tot veiligheid op het water? d. Wat zijn de eisen met betrekking tot duurzaamheid op het water? e. Wat zijn de eisen met betrekking tot welstand op het water? f. Wat zijn de tarieven die we hanteren op het water? 4. Conclusie over de Wat vraag 5. De Hoe vraag: a. Hoe wordt de uitgifte van ligplaatsen geregeld? i. Vorm van uitgifte, vergunning of huurcontract ii. Overdraagbaarheid ligplaats b. Hoe worden ligplaatsen toegewezen? c. Hoe mag een ligplaats worden gebruikt? i. Vaste relatie tussen vergunninghouder/huurder, vaartuig en ligplaats/perceel? Of alleen tussen vergunninghouder/huurder en ligplaats/perceel? ii. Onderling uitlenen, onderverhuren en ruilen van ligplaatsen toestaan? 6. Conclusie over de Hoe vraag 7. Samenvatting 3

4 1. Inleiding Deze notitie heeft alleen betrekking op bedrijfsvaartuigen, niet op pleziervaartuigen, woonschepen, terrasboten en zo voort. In deze notitie vraagt het college de raad om een aantal fundamentele keuzes te maken hoe de gemeente Leiden het gebruik van het openbare water door bedrijfsvaartuigen voortaan gaat reguleren. In het afgelopen decennium is niet alleen de pleziervaart, maar ook de bedrijfsvaart (rondvaart, verhuur van bootjes) enorm toegenomen. Daarmee is ook de vraag naar ligplaatsen en gebruik van de aangrenzende oevers en kades voor bedrijfsvaartuigen sterk gestegen. De laatste jaren is steeds vaker gebleken dat de bestaande voorschriften en uitvoeringspraktijk niet meer goed aansloten bij de inmiddels ontstane situatie. Onder meer was er sprake van onduidelijkheden rond gegroeide situaties en praktijken en ontstond er onbegrip over de praktijk van de handhaving. Dit heeft in toenemende mate geleid tot wrevel en ergernis van reders ten opzichte van de gemeente en ook tussen reders onderling in verband met vermeende ongelijke behandeling. Ook degenen die de regels moesten uitvoeren hadden last van onduidelijkheden in de voorschriften. De in 2009 gerealiseerde wijzigingen in de regelgeving (het Ligplaatsenplan en de verordening) blijken achteraf voor onvoldoende duidelijkheid en aansluiting op de actualiteit te hebben gezorgd. Deze situatie is beschreven in de (concept-)nota Waterkracht die, na inspraak, nu ook dezer dagen ter besluitvorming aan de raad wordt voorgelegd. De inhoud van deze notitie kan worden gezien als een nadere uitwerking van hetgeen in deze nota ( 1.1, en 5.5) wordt beschreven en voorgesteld. Waarom dan tevens deze aparte notitie over het aspect bedrijfsvaart? In 2012 heeft een aantal reders bezwaar gemaakt tegen de verleende ligplaatsvergunningen aan een concurrerend bedrijf. Tijdens de intensieve en langdurige behandeling van dit bezwaarschrift kwamen ernstige formele gebreken in de regelgeving aan het licht, alsook een aantal van bovengenoemde ergernissen en frustraties. In haar uitvoerige advies heeft de Commissie Bezwaarschriften een aantal complexe en gevoelige kwesties aangestipt, zoals de wachtlijst, de door enkele rederijen gehanteerde stichtingsvorm en het inzetten van vrijwilligers. Dit is voor het college aanleiding geweest om, los van deze bezwaarprocedure, hierover aan de twee experts op het gebeid van bestuurs- en ondernemingsrecht, prof. mr. Konijnenbelt en prof. mr. Willems, een algemeen advies te vragen. Na onderzoek en gesprekken met de betrokken reders hebben de twee juristen op 16 april 2014 schriftelijk advies uitgebracht 1. In dit advies zijn de juridische vragen beantwoord, maar bovendien zijn de auteurs uitvoerig ingegaan op de irritaties, onduidelijkheden en onvolkomenheden in de praktijk van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Over deze aspecten is een tiental aanbevelingen gedaan die alle door het college zijn overgenomen. De uitvoering van deze aanbevelingen is ambtelijk ondergebracht in een project. 1 Het rapport getiteld Concurrentieverhoudingen Leidse reders en de rol van het gemeentebestuur van Konijnenbelt en Willems. 4

5 De concrete uitwerking van aanbeveling 10 van het rapport is de aanpassing van het regime voor de bedrijfsvaart en de regels voor het verdelen van ligplaatsen. Het college wil, voorafgaand aan de betreffende concrete raadsvoorstellen, aan de raad vragen een aantal hiervoor richtinggevende uitspraken te doen. Om de raad daarin te ondersteunen legt het college een aantal duidelijke keuzes voor. Het college wil aan dit aspect van het waterbeleid grote prioriteit geven, om de besluitvorming rond de veranderingen in het regime af te ronden voordat het nieuwe vaarseizoen een aanvang neemt. Met het oog hierop worden in het navolgende de problemen, dilemma s en keuzes in een logische volgorde aan de raad voorgelegd, met het verzoek om een richtinggevende keuze te maken. Waar in het vervolg wordt gesproken van Verordening of Ligplaatsenplan wordt, tenzij anders aangegeven, steeds bedoeld; - De Verordening op de Bedrijfsvaartuigen 2010, laatstelijk gewijzigd d.d , - Het ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen 2009 vastgesteld maart Waar gesproken wordt van het Rapport wordt bedoeld het hiervoor genoemde rapport Concurrentieverhoudingen Leidse Reders en de rol van het gemeentebestuur. 5

6 2 Leeswijzer In deze notitie wordt u een aantal dilemma s voorgelegd die betrekking hebben op diverse aspecten van het gebruik van het water in het algemeen en de bedrijfsvaart in het bijzonder. Deze dilemma s worden van alle kanten belicht en vervolgens wordt een aantal keuzes benoemd. Deze keuzes bieden, eenmaal genomen, een heldere richting voor het vormgeven van een nieuwe Verordening. In hoofdstuk 3 worden onder de Wat -vraag de vraagstukken behandeld die betrekking die te maken hebben met wat er op het water zou moeten kunnen en mogen. Dit betreft de volgende onderwerpen: - de soorten bedrijvigheid op het water, - de mogelijke eisen aan maten en vormen van bedrijfsvaartuigen, - de inrichting en het gebruik van de ligplaatsen, - veiligheid, duurzaamheid en welstand, - de voor de bedrijfsvaart te hanteren tarieven. Van alle onderwerpen wordt eerst de huidige situatie beschreven en vervolgens een analyse gemaakt van de mogelijke oplossingen met alle daarbij behorende voors en tegen. Hoofdstuk 4 trekt de conclusies over de in hoofdstuk 3 gestelde Wat -vragen en geeft per vraag een aantal mogelijke scenario s. Vervolgens geeft het college aan welk scenario haar voorkeur heeft en waarom. Aan het einde van het hoofdstuk wordt het geheel van conclusies en voorkeuren van het college nogmaals kort samengevat. In hoofdstuk 5 worden onder de Hoe -vraag de vraagstukken behandeld die betrekking die te maken hebben met hoe de gemeente het gebruik van het water zou willen en kunnen regelen. Dit betreft de volgende onderwerpen: - of ligplaatsen overdraagbaar kunnen zijn, - de wijze van toewijzing van ligplaatsen, - het gebruik van de ligplaatsen. Van alle onderwerpen wordt eerst de huidige situatie beschreven en vervolgens een analyse gemaakt van de mogelijke oplossingen met alle daarbij behorende voors en tegen. Hoofdstuk 6 trekt de conclusies over de in hoofdstuk 5 gestelde Hoe -vragen en geeft per vraag een aantal mogelijke scenario s. Vervolgens geeft het college aan welk scenario haar voorkeur heeft en waarom. Aan het einde van het hoofdstuk wordt het geheel van conclusies en voorkeuren van het college nogmaals kort samengevat. Hoofdstuk 7 geeft een korte samenvatting en een beknopt overzicht van alle dilemma s met daarbij het voorkeursscenario van het college. 6

7 3 De Wat vraag In dit hoofdstuk staat de vraag centraal óf de gemeente regulerend wil optreden ten aanzien van de bedrijfsvaart, bijvoorbeeld over welke soorten bedrijfsvaartuigen we toelaten in de stad of in aanmerking laten komen voor een ligplaats. a. Wat voor soorten bedrijvigheid wordt er op een ligplaats toegestaan? Huidige situatie De gemeente stelt geen beleidsmatige beperkingen aan het soort bedrijfsmatige activiteiten op het water of ten aanzien van een ligplaats. Daarom treffen we een grote verscheidenheid van bedrijfsactiviteiten aan op het water, zoals rondvaarten, bootverhuur, sleepdiensten, dekschuiten, horeca en bloemenverkoop. Analyse Op het eerste gezicht ligt het voor de hand dat wanneer een ondernemer een ligplaats voor bedrijfsvaartuigen wil innemen hij op of vanaf die ligplaats bedrijfsmatig een activiteit wil uitvoeren die een directe relatie heeft tot het water. Toch komen er ook wel eens vragen over de mogelijkheid van het hebben van een praktijkruimte voor psychologie of een tandartsenpraktijk op het water. Dit levert een keuze op in de wijze waarop gekeken kan worden naar het gebruik van de ligplaatsen. Het gebruik vrijlaten en daarmee de ondernemer zelf laten bepalen wat de ideale plaats en inrichting van het bedrijf is past in het idee van een vrije markt. Het gebruik beperken past in het idee van ruimtelijke ordening op het water en in de opvatting dat een vaste ligplaats een vaste parkeerplaats voor een varend of althans drijvend object is. En net als op het land zijn parkeerplaatsen niet bedoeld om op te bouwen. Op het land vindt ruimtelijke ordening plaats middels bestemmingplannen. Die bestemmingsplannen regelen in welke delen van de stad wonen, recreëren, werken, winkelen of andere vormen van bedrijvigheid zijn toegestaan. Op het water is een dergelijke beperking nog niet gebruikelijk maar wel passend. Tot op zekere hoogte heeft die ordening al plaatsgevonden middels de ligplaatsenplannen. Een deel van de oevers zijn bestemd voor ligplaatsen voor pleziervaartuigen, een deel voor ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen en weer andere delen voor woonschepen of worden (deels) vrij gehouden van vaartuigen. Binnen die bestemming van het gebruik van een ligplaats voor bedrijfsvaartuigen kunnen ook nog keuzes worden gemaakt in het soort bedrijvigheid. Zo zou het logische lijken vanaf een ligplaats voor een bedrijfsvaartuig alleen watergebonden activiteiten zoals rondvaart, verhuur van sloepjes, kano s en waterfietsen en goederenvervoer toe te staan. b. Wat wordt er in fysieke zin op het water toegestaan? i. Wat zijn de maximale afmetingen die worden toegestaan voor een vaartuig op een ligplaats of op het water? Huidige situatie Op dit moment kan een ligplaatsvergunning geweigerd worden als het de maximale lengte- en breedtemaat zoals in het Ligplaatsenplan aangegeven overschrijdt. Daarnaast wordt de omvang van een boot (mits de boot daadwerkelijk gebruikt wordt om te varen) beperkt door hoogtes en breedtes van bruggen, nauwtes en bochten. Er geldt geen maximale lengte van een boot voor het varen in Leiden. 7

8 Analyse Vanaf een bepaalde lengte wordt een schip te groot om gemakkelijk door de soms nauwe en drukke grachten te manoeuvreren. Om het water bruikbaar en leefbaar te houden voor alle gebruikers kan een oplossing zijn om een maximale lengte van een bedrijfsvaartuig vast te stellen. Bij het maximeren van het aantal ligplaatsen is het niet onlogisch ook eisen te willen stellen aan wat er op die ligplaatsen ligt. Op dit moment geeft de Verordening een maximale maat aan voor schepen die in aanmerking komen voor een ligplaats. Althans in artikel 6 lid 3 sub c staat dat een vergunning geweigerd kán worden als het de maximale maat zoals in het ligplaatsenplan aangegeven overschrijdt. In de praktijk komen aanvragen voor schepen die de huidige maximale maat overschrijden slechts sporadisch voor. Men kan het standpunt innemen dat een maximale maat aan vaartuigen stellen niet nodig is omdat het zich in het verkeer zelf reguleert, bijvoorbeeld door de lengte en breedte van watergangen en de hoogte van bruggen. Als gemeente hebben wij in beginsel geen mening over hoe groot een boot mag zijn die over het Leidse water vaart. Tenminste zolang het maar veilig is en met betrekking tot die veiligheid bestaan al regels. Aan de andere kant moet de lengte van de vaartuigen op het water wel passen bij het gebruik, zowel van het vaartuig zelf als het gebruik van de watergang. Het water in de Leidse binnenstad is in het vaarseizoen vaak zeer druk bezet met allerhande (kleine) pleziervaartuigen. De combinatie van grote drukte en te lange bedrijfsvaartuigen kunnen voor potentieel gevaarlijke situaties zorgen. Zowel vanuit diverse groepen in de stad wordt voor deze gevaren gewaarschuwd en ook voorbeelden uit het verleden zijn genoegzaam bekend. Dit kan een reden zijn om de lengte van schepen in de stad te maximeren of een reden om verkeersmaatregelen op het water te treffen zoals bijvoorbeeld eenrichtingsverkeer. Hierna onder iii wordt nader beschreven wat de mogelijke gevolgen zijn van het verhelen van ligplaatsen. Door het verhelen van twee of meer ligplaatsen zouden zeer lange vaartuigen een plek in de stad kunnen krijgen wanneer er geen maximum aan de lengte is gesteld. Kijkend naar de markt en de op dit moment op het Leidse water actieve schepen zijn er weinig die langer zijn dan de huidige maximale lengte van een ligplaats. De enige uitzondering hierop zijn een enkele rondvaartboot en de diverse dekschuiten die in de stad een ligplaats hebben. Er is geen aanleiding om te verwachten dat er ineens veel meer langere schepen in de stad zullen worden komen. Voor dekschuiten zal in het kader van het hiervoor onder a. gestelde een maatwerkoplossing eerder op zijn plaats zijn. Op dit moment zijn ligplaatsen 4 meter breed. Deze breedte wordt maar door weinig op dit moment op het water actief zijnde bedrijfsvaartuigen gehaald. Breder is ook niet wenselijk omdat dan de afgemeerde schepen de doorvaart zouden belemmeren op de meeste watergangen in de stad. Het college ziet dan ook geen aanleiding om van deze maximale breedte af te stappen. Verhuur- en rondvaartboten hebben over het algemeen een laag profiel, dit ingegeven dat ze in de stad onder de, soms erg lage, bruggen moeten passen. Daardoor kan vanaf de kant gemakkelijk over de afgemeerde boten heen wordt gekeken en vormen ze vanaf het water geen obstakel voor het zicht op de historische gebouwen. De aan diverse grachten geparkeerde auto s zijn wat dat betreft een grotere sta-in-de-weg. 8

9 Een enkele uitzondering betreft Groene Hart Cruises aan de Haven echter deze vaart niet over de grachten en ligt niet alle dagen op deze ligplaats. 9

10 ii. Meerdere vaartuigen op één ligplaats toestaan (mits binnen de grenzen)? Huidige situatie: Er worden vergunningen uitgegeven voor een ligplaatsvergunning voor 1 specifiek vaartuig op 1 ligplaats. De maat van de ligplaats is daarbij bepalend voor de maximale lengte en breedte van het vaartuig. De standaard ligplaats voor bedrijfsvaartuigen is 12,5 meter lang en 4 meter breed. Er is geen maximale hoogte voor vaartuigen. Analyse Het maximum van één vaartuig per ligplaats is ingegeven door het doel om het aantal schepen dat in een watergang afgemeerd kan liggen aan een maximum te binden. Dit is om te voorkomen dat er op aan een bepaald stuk kade teveel schepen komen te liggen en de aanblik te vol wordt. Dit doel is echter nergens expliciet beschreven. Meer dan voorheen verhuren ondernemers vaartuigen (sloepjes) aan particulieren om zelf mee te gaan varen. Deze sloepjes hebben een beperkte lengte, meestal een meter of 6, en breedte. Hierdoor passen er op een standaard ligplaats vaak meerdere sloepen. De vergunning staat dit echter niet toe. In het Rapport wordt voor een goed gebruik van ligplaatsen gesteld dat meerdere schepen per ligplaats zouden moeten worden toegestaan zolang de buitengrenzen van de ligplaats maar niet worden overschreden. Het is aan handhaving om daarop toe te zien, waarbij een juiste markering van de grenzen van de ligplaatsen voor de handhaafbaarheid van groot belang is Daarbij geven 2 vaartuigen van 6 meter geen wezenlijk andere aanblik dan één vaartuig van 12 meter. Met een stelsel waarbij een vergunning één vaartuig per ligplaats toestaat houd je als gemeente in enige mate controle over hoeveel bedrijfsvaartuigen er in en vanuit de stad varen. Deze controle laat je los op het moment dat een ondernemer de bovengenoemde vrijheid krijgt in het vullen van zijn ligplaats. Daarbij moet opgemerkt dat we over de exacte hoeveelheid schepen die in de stad varen geen controle hebben anders dan eventueel via een exploitatievergunning. Met het bepalen van een maximum aantal ligplaatsen wordt overigens wel in enige mate een rem gehouden op het aantal schepen dat een vaste plek in de stad kan hebben. iii. Schakeling ( verhelen ) van aangrenzende ligplaatsen toestaan? Huidige situatie: Binnen het ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen zijn de ligplaatsen ingetekend per watergang. Hierbij is een tussenruimte tussen de verschillende ligplaatsen in acht genomen. Deze ruimte bedraagt minimaal 2 meter. Analyse Bij het opstellen van het Ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen is uitgegaan van een maximaal aantal vaartuigen per watergang. Vanuit ruimtelijke kwaliteit en het vrij beleven van al het moois dat het water in Leiden biedt was het uitgangspunt dat in de grachten schepen niet punt aan punt komen te liggen. Ook de nu ter inspraak liggende Nota Waterkracht gaat uit van ruimte en zicht op het water vanaf de wal en andersom. Door toe te staan dat kades worden vol gelegd wordt deels afgestapt van dat principe. Door aaneengesloten (feitelijk naast elkaar gelegen) ligplaatsen naar de uitleg van het rapport praktisch te verhelen, krijgt de betreffende vergunninghouder de beschikking over meer meters ligplaats dan in de huidige situatie. Dit heeft verschillende gevolgen: Meer boten dan het aantal samengestelde ligplaatsen Het wordt mogelijk een schip neer te leggen dat (veel) langer is dan nu de lengte van één box toestaat. 10

11 Ondernemers zouden Tetris kunnen gaan spelen met hun boten; ze gaan door passen en meten proberen om zo optimaal mogelijk gebruik te maken van het totaal aan hen beschikbaar gesteld ruimte. Op 4 locaties in de stad vinden we aaneengesloten ligplaatsen: - Apothekersdijk / Aalmarkt, 2 x 3 en 3x 2 aaneengesloten plekken, - Oude Singel /Oude Vest, 3x3 en 1x5 aaneengesloten plekken, - Witte Singel, 1x3 en 1x2 aaneengesloten plekken, - Utrechtse Veer / Nieuwe Rijn 1x3 en 1x6 aaneengesloten plekken. De impact lijkt echter beperkt waardoor de keuze hiervoor wel goed uit te leggen is. Op een deel van die locaties zijn de ligplaatsen nu verdeeld tussen verschillende reders en zal het verhelen van ligplaatsen niet plaatsvinden. Op een aantal plekken is het aaneengesloten liggen historisch gegroeid en zal het geen extra negatieve invloed hebben op de beeldkwaliteit. Een voorbeeld hiervan is de Utrechtse Veer, waar in totaal 9 dekschuiten punt aan punt liggen. De ruimtelijke kwaliteit wordt daar beïnvloed door de massaliteit van de schepen en de staat van onderhoud echter niet door het feit dat ze punt aan punt liggen. Soms wordt de gemeente verzocht om schepen toe te staan die (iets) langer zijn dan die maximale maat van de ligplaats. Bij aaneengesloten ligplaatsen en geen controle bij de verlening op de lengte van een bedrijfsvaartuig vervalt automatisch de controle op langere vaartuigen dan nu in beginsel zijn toegestaan. Het lengtecriterium is echter niet voor niets ontstaan. Vanaf een bepaalde lengte wordt een schip te groot om gemakkelijk door de soms nauwe grachten te manoeuvreren. Om het water bruikbaar en leefbaar te houden voor alle gebruikers is het dan ook zaak dat er een mogelijke stop is op de lengte van een bedrijfsvaartuig. Hierdoor ontstaat de vraag of er, in het geval dat aaneengesloten ligplaatsen kunnen worden verheeld, op een andere wijze een maximum aan de lengte, breedte en hoogte van in Leiden opererende schepen moet worden gesteld. Daarbij kan het ook nog zijn dat de maximum toegestane maten locatieafhankelijk zijn. Een andere complicatie hangt samen met een belangrijk onderwerp in het rapport Concurrentieverhoudingen; het vermeend ongelijk behandelen door de gemeente van de verschillende rederijen. Het creëren van de mogelijkheid tot verhelen van naast elkaar gelegen ligplaatsen kan door de rederijen die niet beschikken over aaneengesloten ligplaatsen worden ervaren als ongelijkheid omdat een ander gratis meer meters ligplaats ter beschikking krijgt. Zie hiervoor ook het hoofdstuk Wat voor tarieven moeten op het water worden gehanteerd. c. Wat zijn de tarieven die we hanteren op het water? Een discussie over tarifering, of het nu binnenhavengeld of een huurtarief betreft, dient los van de discussie over het hoe en wat van het reguleren van de bedrijfsvaart te worden gevoerd. Echter, de tarieven zijn onderdeel van de Wat -vraag vandaar dat dit onderwerp hier wel wordt behandeld. Huidige situatie Op dit moment wordt het liggeld geheven op basis van de Verordening op de Binnenhavengelden. Deze verordening heeft een tariefstructuur die is gebaseerd op de oppervlakte van een vaartuig. In de vergunning staan de afmetingen van het vaartuig en als die niet bekend zijn wordt het maximum tarief voor het oppervlak van de ligplaats gerekend. Analyse 11

12 Bij het bepalen van tarieven voor ligplaatsen zijn er twee zaken die los van elkaar moeten worden belicht, te weten: - de grondslag waarop een vergoeding voor het gebruik van de ligplaats wordt geheven, - de hoogte van de vergoeding voor het gebruik van de ligplaats. 12

13 Grondslag waarop een vergoeding voor de ligplaats wordt geheven De Verordening op de Binnenhavengelden gaat op dit moment uit van de oppervlakte van het vergunde vaartuig als heffingsgrondslag. Een groter schip is duurder dan een kleiner schip. Dit is een werkwijze die in meerdere gemeenten wordt toegepast. Een wijziging in de Verordening in de zin dat er geen directe koppeling meer is tussen een ligplaats en een specifiek vaartuig zal dan ook gevolgen hebben voor de Verordening op de Binnenhavengelden. Ook wanneer er wordt gekozen voor het verhelen van aangrenzende plekken van één onderneming dan ontstaat de situatie dat de tussenruimte tussen de ligplaatsen bij de verheelde ligplaats wordt getrokken en dat heeft een gevolg voor de tarieven. Voor deze extra meters moeten in deze nieuwe benadering wel worden betaald. Door deze wijzigingen is het noodzakelijk dat er een nieuwe wijze voor het heffen van een vergoeding voor het gebruik van de ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen komt. Het handhaven van het oude systeem brengt een grote extra administratieve en controle last met zich mee omdat dan apart moet worden geregistreerd welke schepen een ondernemer heeft. Bij iedere wijziging in het aantal schepen of bij wisseling van schip moet het jaarbedrag van de ondernemer worden aangepast en moeten aangepaste facturen worden verzonden. Een logischer en meer eenduidige methode is het bereken van de vergoeding aan de hand van de lengte van de (aaneengesloten) ligplaats(en). Dit zorgt voor een eenvormig tarief voor alle ligplaatsen en maakt het overbodig om te controleren op of het oppervlak van schepen of het feitelijk gebruik van de ligplaats. Hierbij kunnen we de vergelijking trekken met recent aanpassingen in het de wijze van precarioheffing op terrassen. Daar is gekozen om niet meer voor elk los onderdeel van het terras apart te heffen echter het terras als geheel te bezien en ook een vast tarief te heffen. Er zijn wel ondernemers die de vrees hebben geuit dat een dergelijke systematiek er voor zou kunnen zorgen dat, door de grotere vrijheid van het invullen van een ligplaats en het feit dat men ook betaalt voor het deel van de ligplaats dat leeg blijft, het aantal verhuursloepjes toeneemt ten opzichte van het aantal rondvaartboten. Dit omdat een ligplaats makkelijk vol te leggen is met meerdere kleine verhuurboten dan grote rondvaartboten. Deze andere benadering en daarmee andere berekening van het binnenhavengeld zorgt voor een wijziging in het uiteindelijke bedrag dat een ondernemer gaat betalen in vergelijk met het huidige systeem. Afhankelijk van de individuele situatie van de ondernemer zal het verschil groter of kleiner zijn. Het college zal daarom moeten onderzoeken wat de gevolgen voor de individuele ondernemer zijn en of een overgangsregeling noodzakelijk is. Indien de tariefstructuur inderdaad uitmondt in een structureel hoger tarief voor de ondernemers dan zal er een overgangstermijn worden ingesteld van minimaal 1 jaar en maximaal 5 jaar. De exacte lengte van de overgangstermijn is afhankelijk van de totale stijging en de stijging zal gelijkmatig worden verdeeld over de overgangsjaren. Hoogte van de vergoeding voor het gebruik van de ligplaats Met welk doel int de gemeente binnenhavengelden? In eerste plaats om de kosten te dekken die de gemeente maakt voor het beheer van het water. De gemeentelijke insteek bij de verhuur van gemeentelijk vastgoed is dat er een marktconforme huur moet worden betaald. Van bijvoorbeeld charitatieve of welzijnsorganisaties wordt verwacht dat zij een marktconforme huur betalen. Dan is het ook niet meer dan logisch dat van een commerciële organisatie op het water wordt verwacht dat zij ook een marktconforme prijs daarvoor betaald. Door een marktconform tarief te hanteren 13

14 ontstaat voor de gemeente de mogelijkheid om geld te reserveren dat later weer geïnvesteerd kan worden in het water en in voorzieningen op en rond het water. Wat is in de Leidse situatie een marktconform tarief? Hier kan op twee manieren tegenaan worden gekeken. Enerzijds kan het vergelijk worden getrokken met andere, min of meer, vergelijkbare steden. Anderzijds kan gekeken worden naar particulier verhuurders van ligplaatsen. Bij het bijstellen van het binnenhavengeld in de afgelopen jaren heeft Leiden de door andere gemeenten, zoals Haarlem en Delft, gehanteerde tarieven als referentie genomen. Dit is dus de benadering dat de markt bestaat uit de verschillende steden die ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen aanbieden. Een ondernemer kan namelijk kiezen om zijn bedrijf in verschillende steden te vestigen. De hoogte van het liggeld in de mogelijke vestigingsplaatsen is bij die keuze een wegingsfactor. Het tarief dat in 2014 is bereikt ( 18,58 per m2 per jaar) is in de toelichting op de in 2012 vastgestelde Verordening Binnenhavengeld 2012 als marktconform gezien. Vergelijk met bijvoorbeeld Haarlem en Amsterdam laat zien dat er nog ruimte is voor het verhogen van het Leidse tarief zonder dat we daarmee uit de pas lopen met die steden. Voor de benadering dat marktconform moet worden gezien als een gelijk niveau met particuliere ligplaatsen zal onderzocht moeten worden wat de huurprijzen van particuliere jachthavens zijn. In het algemeen zullen de huurprijzen van ligplaatsen in jachthavens hoger liggen dan de huurprijzen van ligplaatsen zonder de faciliteiten die in een jachthaven aanwezig zijn. Als een vergelijking wordt gemaakt met de particuliere markt dan zal vergeleken moeten worden met de enkele verhuur van ligplaatsen zonder verdere voorzieningen, de zogenaamde kale huur. Binnen Leiden is het aantal jachthavens beperkt en op het eerste gezicht lijkt het aantal havens met én voldoende potentiele ruimte voor bedrijfsvaartuigen én die op een voor ondernemers werkbare afstand liggen om concurrerend te zijn beperkt. Een manier om te differentiëren in de hoogte van de ligplaatsen is het analoog aan de tarieven voor auto parkeren te benaderen. Het tarief voor een lengtemeter, of een vierkante meter ligplaats, kan dan per gebied verschillend. Zo kan het hebben van een ligplaats midden in de historische binnenstad duurder zijn dan in bijvoorbeeld de wateren daarbuiten. Hiervoor is noodzakelijk dat de verschillende gebieden worden bepaald en wordt gedefinieerd waarom in het ene gebied een ander tarief geldt dan in een ander gebied. Een en ander zal dan als zodanig in de Verordening op de Binnenhavengelden moeten worden aangepast. Tot slot over de tarieven nog het volgende. In de verordening binnenhavengeld 2012 is door een nieuwe tariefstelling gezorgd voor een ingroei naar een marktconform tarief voor de meeste bedrijfsvaartuigen en passagiersschepen in De enige uitzondering hierop betreffen de dekschuiten die op diverse plekken in de stad liggen. Voor de dekschuiten geldt een aanmerkelijk lager tarief. Dit is gedaan omdat de dekschuiten zich niet of beperkt door het openbare water bewegen. We moeten echter constateren dat de dekschuiten, ondanks het feit dat ze weinig tot niet varen toch een duidelijke plek innemen in het Leidse water. Ze liggen veelal ongebruikt op hun ligplaatsen. Vanuit verschillende kanten vernemen wij ook dat de dekschuiten detoneren met de omgeving waar ze liggen en dat de aanblik geen meerwaarde is voor de historische stad. Gelet hierop is er geen aanleiding op een laag tarief ( 4,- per m2 dekschuit tegen 18,58 per m2 voor een passagiersschip) te hanteren. Dit bijeengenomen kan de vraag worden gesteld of een dergelijk laag tarief voor dekschuiten nog te handhaven is en de dekschuiten niet ondergebracht moeten worden onder het reguliere bedrijfsvaart tarief. d. Wat zijn de eisen met betrekking tot veiligheid op het water? 14

15 Huidige situatie De Exploitatievergunning wordt uitgegeven voor bedrijven die varen met schepen bedoeld voor het vervoer van passagiers. Bij landelijke wetgeving worden veiligheidseisen gesteld aan passagiersschepen die 12 personen of meer kunnen vervoeren. Dezelfde eisen leggen wij middels de exploitatievergunning ook aan de exploitanten van kleinere vaartuigen op. 15

16 Analyse De huidige exploitatievergunning is gericht op de veiligheid, deze stelt eisen aan het vaartuig in de zin van de Binnenvaartwet, het Binnenvaartpolitiereglement en aanverwante regelgeving. Voor passagiersschepen voor 12 of meer personen komen de veiligheidseisen rechtstreeks uit die wet en regelgeving en is de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu de controlerende instantie. Voor kleinere vaartuigen zoals sloepjes voor de verhuur is het de gemeente die in de exploitatievergunning voor kleinere schepen de landelijke eisen volgt die aan passagiersschepen worden gesteld. De gemeente controleert en handhaaft op de naleving van de exploitatievergunning. De praktijk wijst uit dat dit systeem goed werkt en dat er geen klachten zijn van de kant van de ondernemers, de ambtelijke organisatie of de stad. Er is dan ook geen noodzaak om met voorstellen ter verandering of verbetering van de veiligheidseisen te komen. e. Wat zijn de eisen met betrekking tot duurzaamheid op het water? Huidige situatie Op dit moment stellen wij geen eisen met betrekking tot de duurzaamheid van bedrijfsvaartuigen en ondernemingen op het water. Wel zijn er landelijke en Europese emissie eisen waaraan nieuwe (diesel)motoren voor bedrijfsvaartuigen aan moeten voldoen. Bij een nieuw schip of het vervangen van een bestaande motor zal aan die eisen moeten worden voldaan. Analyse Op veel fronten wordt op dit moment actief verduurzaamd. Er worden meer elektrische auto s en elektrische fietsen verkocht en ook de verkoop van elektrische pleziervaartuigen stijgt. Ook in de bedrijfsvaart is deze ontwikkeling merkbaar. Sommige bedrijven verduurzamen uit zichzelf, met en zonder steun van de overheid. Leiden heeft op dit moment geen beleid dat specifiek gericht is op het verduurzamen van de bedrijfsvaart. Er is een nota Duurzame Mobiliteit in ontwikkeling maar die spreekt maar in beperkte mate over duurzaamheid op het water. Wel zijn er de Duurzaamheidsfondsen waar ondernemers met een duurzaam initiatief eventueel een beroep op kunnen doen. Dit kan een nieuwe ondernemer zijn met een nieuw en innovatief concept maar ook een bestaande ondernemer. Het belang dat wij toekennen aan duurzaamheid behoeft geen toelichting. Een verwijzing naar de duurzaamheidsambities in het beleidsakkoord Samenwerken en Innoveren zal volstaan. De concept-nota Waterkracht signaleert een toename in het elektrisch vervoer ook op het water. De beschikbaarheid van oplaadpunten voor elektrisch aangedreven boten is dan ook een belangrijk punt van aandacht in het geheel van nog te creëren voorzieningen langs de oevers. Stimuleren van schoon vervoer op het water hoeft niet te betekenen dat de duurzaamheid van een vaartuig wordt betrokken in de criteria voor vergunningverlening. De vergunning dient immers in beginsel een ruimtelijk belang. Bovendien zou het te bevorderen gedrag, elektrisch aangedreven varen, in redelijke mate gefaciliteerd moeten zijn. Van een redelijk dichte en gespreide laadinfrastructuur langs het water is echter nu nog geen sprake. Dit leidt tot de conclusie dat duurzaamheid een belangrijk thema is, dat naar de mening van het college niet geregeld dient te worden via de Verordening maar via nadere beleidsinstrumenten. 16

17 17

18 f. Wat zijn de eisen met betrekking tot welstand op het water? Huidige situatie Op dit moment worden er geen eisen gesteld aan het uiterlijk van vaartuigen anders dan eisen aan de staat van onderhoud van het vaartuig. Bij een slechte staat van onderhoud en / of wanneer een schip in een staat verkeerd die het aanzien van de gemeente schaadt kan er handhavend worden opgetreden. Specifieke eisen met betrekking tot het historische karakter van vaartuigen bestaan echter niet. Een deel van de ondernemers kiest met de keuze voor een bepaald type of model vaartuig vanuit een historisch oogpunt. Zij hebben oog voor de historische waarde en het historisch karakter van de het water in de stad en passen daar hun keuze voor vaartuigen op aan. Er is geen subsidieregeling ter stimulering van de historische kwaliteit van varende bedrijfsvaartuigen. Analyse Op het land stellen we welstandseisen aan gebouwen en vaste objecten, niet aan auto s, bussen en vrachtwagens. In die lijn is het ook niet logisch om welstandseisen te stellen aan varende objecten in de stad. Bij stilliggende objecten doen we dat overigens wel. Zo moeten woonschepen aan eisen voldoen en voor terrasboten zijn er in de Nadere Regels Terrassen eisen opgenomen waaraan het uiterlijk van de terrassen moeten voldoen. Een groot deel van het uiterlijk van het vaartuig wordt bepaald door de afmetingen. De afmetingen worden op natuurlijke wijze binnen de perken gehouden door de breedte van de watergangen en de hoogte van de bruggen. De andere bepalende factor voor het uiterlijk is de kleur van de vaartuigen. Op dit moment zijn geen ondernemers bekend die hun schepen in enorm opvallende kleuren hebben geschilderd. Er is wel variatie maar het zijn over het algemeen vrij gedekte kleuren, diverse wittinten, blauw, zwart en grijs hebben de overhand. Ook de reclamevoering op de schepen is over het algemeen terughoudend. Er lijkt dus op dit moment geen noodzaak te zijn voor het stellen van welstandsregels omdat de ondernemers uit zichzelf, of door fysieke omstandigheden gedwongen, al kiezen voor afmetingen en kleurgebruik passende binnen de watergebonden activiteiten en bij het historische beeld van de stad. De Erfgoednota 2 zegt hierover: Om de beleefbaarheid voor eenieder van het historische water te behouden en versterken nemen wij de openheid van het water en de historische relatie tussen water en walkant als uitgangspunt bij alle ontwikkelingen op en om het water. In dat licht zou de gemeente er voor kunnen kiezen om de bestaande praktijk van de ondernemers nog meer kunnen stimuleren. Dit zou kunnen door subsidieregelingen bijvoorbeeld zoals nu bestaat voor het in historische staat brengen van gevels van winkelpanden in de binnenstad. Ook is het mogelijk om voor historische bedrijfsvaartuigen een ander tarief te hanteren dan voor moderne bedrijfsvaartuigen of voor dit soort schepen een voorkeurspositie te verlenen in de vergunningverlening. Schepen die voor Leiden van uitzonderlijk historisch belang zijn maar buiten de reguliere vergunningskaders vallen zouden kunnen worden bediend met een uitzonderingsclausule in de verordening. 2 Erfgoednota vastgesteld 19 december

19 4 Conclusies over de Wat vraag Afhankelijk van hoe men kijkt naar het water en de daarmee verbonden bedrijfsmatige activiteiten zijn er verschillende keuzes denkbaar voor het omgaan door de gemeente met ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen. Deze manieren van kijken (visies op de bedrijfsvaart, de rolopvatting van de gemeente en wat daarmee samenhangt) hebben elk hun eigen consequenties voor de benodigde regelgeving. Deze keuzes doen zich voor op een aantal dimensies van de bedrijfsvaart, in casu het innemen van (vaste) ligplaatsen door bedrijfsvaartuigen: de aard van de activiteit te water; de afmetingen van bedrijfsvaartuigen; de manier van feitelijk gebruik van een ligplaats; de manier van feitelijk gebruik van een aantal aangrenzende ligplaatsen door dezelfde gebruiker. Voor elk van deze dimensies en voor thema s Veiligheid, Duurzaamheid, Welstand en Tarieven geven wij een overzicht van mogelijke keuzes, waarbij wij steeds aangeven welke optie de voorkeur van het college heeft. 1. De aard van de activiteit te water Vraagstelling Welke soorten bedrijvigheid willen we op het water toestaan? Toelichting In de bestaande situatie is de economische activiteit op het water nagenoeg geheel watergebonden: rondvaart en bootverhuur. Uitzonderingen zijn het drijvend restaurant Petterson en de bloemenboot, beide gelegen in het Galgewater. Af en toe ontvangt de gemeente vragen over de mogelijkheden van bijv. een drijvend kantoor, atelier, nagelstudio, bed & breakfast e.d. De gemeente reageert hierop afwijzend, omdat de van toepassing zijnde bestemmingsplannen zich hiertegen verzetten. Opvallend is wel, dat de Verordening op de bedrijfsvaartuigen 2010 in haar begripsbepaling van bedrijfsvaartuig een bredere toepassing niet in de weg staat: bedrijfsvaartuig: elk vaartuig dat als magazijn of bergplaats voor goederen of ten behoeve van het uitoefenen van een bedrijf gebruikt wordt; Keuzemogelijkheden Wij onderscheiden de volgende alternatieven, waaronder twee extremen (a en d), een minder extreme (b) en een maatwerkvariant. a) Bij nieuw te verlenen vergunningen alleen watergebonden activiteit toestaan, dus rondvaart, verhuur voor pleziervaart of goederenvervoer. b) Naast watergebonden activiteit ook een beperkt aantal andere vormen van bedrijvigheid (limitatieve opsomming) toestaan. c) Per gebied of watergang omschrijven welke activiteiten op het water aldaar zijn toegestaan. d) Geen beperkingen stellen aan de soort van bedrijvigheid op het water. Voorkeur van het college Zoals reeds is verwoord in de concept-nota Waterkracht ( 5.1.1) gaat onze voorkeur uit naar optie a. Wij willen voortaan alleen vormen van bedrijvigheid op het water toegelaten die een directe relatie met het water hebben: rondvaartboten, passagiersschepen en botenverhuur. Wij kiezen ervoor om geen winkels, kantoren en horeca (anders dan terrasboten verbonden aan horeca op de wal) meer op het water 19

20 toe te laten. Het beperken van de bedrijvigheid tot deze mobiele functies zal tegengaan dat de druk op het water (in de zin van ruimtevraag versus aanbod) onaanvaardbaar toeneemt. 2. De afmetingen van bedrijfsvaartuigen Vraagstelling Gaan we een toegestaan maximum verbinden aan de maten van een bedrijfsvaartuig? Toelichting In de bestaande situatie stelt het Ligplaatsenplan een maximum aan zowel de lengte als de breedte van een ligplaats en daarmee van het bedrijfsvaartuig dat van die plaats gebruik maakt. Een ligplaatsvergunning kan worden geweigerd, indien het betreffende vaartuig deze maxima overschrijdt. Als de één-op-één-relatie tussen ligplaats en vaartuig wordt losgelaten, verliest deze bepaling zijn toetsingsgrondslag en zou het stellen van deze eisen op een andere manier moeten worden geregeld. Het is echter de vraag of dit nodig is. Immers, de veelal nauwe en bochtige Leidse waterwegen hebben uit zichzelf al een beperkende invloed op de omvang van de vaartuigen die zich bedrijfsmatig erin voortbewegen. Naast deze indirecte regulering bestaat bovendien steeds de mogelijkheid om via een verkeersbesluit een maximum te stellen aan de maten van vaartuigen voor bepaalde watergangen. Keuzemogelijkheden Wij onderscheiden de volgende mogelijkheden, oplopend van strikt naar soepel. a) Maximale maten voor bedrijfsvaartuigen voorschrijven, dus vasthouden aan de bestaande situatie. b) Maximale maten voor vaartuigen voorschrijven, maar met afwijkingsmogelijkheden voor ligplaatsen in aan te duiden watergangen. c) Alleen maximale maten voor vaartuigen hanteren voor ligplaatsen in een beperkt aantal watergangen (limitatief opgesomd). d) Geen maximale maten voor bedrijfsvaartuigen hanteren, ervan uitgaande dat de beperkingen van de Leidse vaarwegen dit indirect regelen. Voorkeur van het college Onze voorkeur gaat uit naar optie d. Deze voorkeur hangt samen met de hierna onder 3 en 4 uitgesproken voorkeuren. 3. Het gebruik maken van een ligplaats Vraagstelling Hoe vrij is de gebruiker (vergunninghouder of huurder) in het gebruik van de ligplaats? Toelichting De bestaande situatie gaat uit van een soort drie-eenheid tussen ligplaats, vergunninghouder en vaartuig. Omdat de ligplaatsvergunning is verbonden aan het specifieke vaartuig, kan de vergunninghouder alleen met dat vaartuig aldaar ligplaats innemen. Een duidelijk, maar voor kritiek vatbaar systeem. Vooral van de zijde van waterondernemers met meerdere verspreide ligplaatsen en meerdere schepen wordt aangevoerd dat er geen duidelijk belang mee gediend is dat niet is toegestaan dat wisselende schepen van eenzelfde eigenaar beurtelings dezelfde ligplaats kunnen innemen. Een andere overweging is dat het één-boot-per-plaats-principe een efficiënt ruimtegebruik in de weg staat. Bedrijfsvaartuigen vertonen grote verschillen in omvang. Als vaartuigen klein genoeg zijn (bijv. sloepjes voor de verhuur) kan een 20

21 ligplaats er meerdere herbergen. Keuzemogelijkheden Wij onderscheiden de volgende mogelijkheden, oplopend van strikt naar soepel. a) De drie-eenheid van ligplaats (perceel), (één) vaartuig en vergunninghouder (gebruiker) in stand laten. Eventueel via een kenteken o.i.d. op het vaartuig (vgl. de huidige vergunningssticker). b) Een ligplaats / perceel wordt vergund / verhuurd aan een persoon. Deze kan daarvan gebruik maken met wisselende boten, maar steeds met slechts één vaartuig per plaats. c) Vrij gebruik toestaan. Dus meerdere objecten per ligplaats (perceel) is mogelijk, uiteraard binnen de grenzen van ligplaats (perceel). Er geldt wel enige beperking in de wijze van parkeren, bijv. dwars parkeren is niet toegestaan. d) Zoals optie c, maar zonder enige beperking in de wijze van parkeren. Voorkeur van het college Wij zij niet ongevoelig voor de argumenten van waterondernemers voor een flexibel gebruik van de ligplaats door wisselende vaartuigen van dezelfde eigenaar. Ook zien wij het belang van efficiënt gebruik van de gecreëerde ligplaatsen: hoe efficiënter het gebruik, hoe geringer de behoefte aan ligplaatsen elders in de stad. Dat laat opties c en d over. Met het oog op het belang van het aanzien van de stad, in casu het tegengaan van verrommeling, gaat onze voorkeur uit naar optie c. 4. Het gebruik maken van meerdere aangrenzende ligplaatsen Vraagstelling Staan we toe dat een ondernemer die over meerdere, aaneengesloten ligplaatsen beschikt deze als één aaneengesloten ligplaats gebruikt met meerdere vaartuigen, zonder onderbreking tussen de ligplaatsen? Toelichting In het Ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen zijn de ligplaatsen ingetekend waarbij steeds een tussenruimte van ten minste 2 meter is aangehouden. Een geschakeld gebruik van meerdere ligplaatsen waarover één gebruiker beschikt is niet toegestaan. Als deze mogelijkheid van geschakeld gebruik wordt geopend, bevordert dat de efficiëntie van het ruimtegebruik. Anderzijds kan het afbreuk doen aan het zicht op het water vanaf de oever (en vice versa). Keuzemogelijkheden a) Er moet altijd een tussenruimte open blijven. Dus aaneengesloten gebruik is niet toegestaan. b) De hoofdregel is: tussenruimte laten. Dus aaneengesloten gebruik is niet toegestaan. Er is echter de mogelijkheid van ontheffing van dit vereiste. c) Aaneengesloten gebruik van meerdere ligplaatsen (percelen) door dezelfde vergunninghouder (gebruiker) is toegestaan. Zulks echter met uitzondering van nader te bepalen watergangen. d) Aaneengesloten gebruik van meerdere ligplaatsen (percelen) door dezelfde vergunninghouder (gebruiker) is steeds toegestaan. Voorkeur van het college De betrokken belangen afwegend gaat onze voorkeur uit naar optie d. Er zijn geen waterwegen met aaneengesloten ligplaatsen waar het belang van het aanzicht en de beleving van water en oever een uitzonderingspositie als bedoeld in optie c nodig maken. 21

22 5. Tarieven 1. Grondslag Vraagstelling Welke grondslag kiezen we voor de vergoeding voor het gebruik van de ligplaats Toelichting Binnen het bestaande systeem wordt op het oppervlakte van het in de vergunning genoemde schip het binnenhavengeld berekend. Als de relatie tussen schip en ligplaats wordt losgelaten is deze wijze van berekening wel houdbaar echter administratief en op het gebied van toezicht zeer bewerkelijk In die situatie kan er ook voor worden gekozen om de lengte van de ligplaats aan te houden als grondslag voor het tarief. Dit is, transparant, eenduidig en niet afhankelijk van (de controle op) feitelijk gebruik. Op voorhand is dan wel een goede vertaling van de huidige tarieven naar nieuwe nodig en zo nodig een overgangsperiode. Keuzemogelijkheden a) de grondslag voor het tarief is het oppervlak van de door de ondernemer gebruikte schepen b) de lengte van de (samengestelde) ligplaats is de grondslag voor het tarief. Voorkeur van het college Onze voorkeur gaat uit naar optie b. Deze voorkeur hangt samen met de onder 3 en 4 uitgesproken voorkeuren. 2. Hoogte Vraagstelling Wat is een redelijke hoogte van de vergoeding voor het gebruik van de ligplaats Toelichting De huidige tarieven zijn bepaald op een vergelijk met andere steden die bij het vaststellen van de Verordening Binnenhavengelden 2012 als marktconform worden gezien. Deze tarieven lijken nog steeds redelijk marktconform maar omdat we nog lager zitten dan vergelijkbare steden lijkt een verhoging mogelijk. Een vergelijk met particuliere verhuurders van ligplaatsen is ook mogelijk. Dit vergt echter nader onderzoek en de vraag op dit moment blijft of dit vergelijk in redelijkheid kan worden gemaakt. Keuzemogelijkheden a) de binnenhavengelden op het huidige niveau handhaven b) ingroeien naar het niveau van andere steden c) een tarief kiezen dat marktconform is met particuliere verhuurders. Voorkeur van het college Onze voorkeur gaat uit naar optie b. Daarbij stelt het college voor om de dekschuiten onder hetzelfde tarief als de overige bedrijfsvaartuigen te brengen. In ieder geval wordt bij een verhoging van tarieven gekeken naar een redelijke overgangstermijn. 6 Veiligheid, duurzaamheid en welstand veiligheid Via landelijke wetgeving worden veiligheidseisen gesteld aan passagiersschepen die 12 personen of meer kunnen vervoeren. Dezelfde eisen legt de gemeente op aan de exploitanten van kleinere vaartuigen, te weten bij de exploitatievergunning. Voorgesteld wordt om hier geen wijzigingen in aan te brengen. 22

23 duurzaamheid Het belang dat wij toekennen aan duurzaamheid behoeft geen toelichting. Een verwijzing naar het beleidsakkoord Samenwerken en innoveren zal volstaan. De concept-nota Waterkracht signaleert een toename in het elektrisch vervoer ook op het water. De beschikbaarheid van oplaadpunten voor elektrisch aangedreven boten is dan ook een belangrijk punt van aandacht in het geheel van nog te creëren voorzieningen langs de oevers. Desondanks wordt voorgesteld om duurzaamheid van een vaartuig niet te betrekken in de criteria voor vergunningverlening. Dat zou een oneigenlijke, want incompatibele afweging van belangen opleveren. (Daar komt nog bij dat de gemeente, om aan de duurzaamheid een gewicht toe te kennen bij de vergunningverlening, toch eerst over een redelijke laadinfrastructuur langs het water zou moeten beschikken resp. deze hebben gefaciliteerd) welstand De praktijk leert ons dat het slechts een enkele keer voorkomt dat het uiterlijk van een vaartuig op indringende wijze in conflict raakt met zijn omgeving. Het vastleggen van criteria als materiaal, kleur, etc. in uitgebreide bepalingen plus het inrichten van een structuur voor toetsing daarvan lijkt dan ook niet nodig. Wel is het goed om voor het geval dat de zogenaamde kan-bepaling die is geformuleerd in de artikelen 6,derde lid, sub e en artikel 11, eerste lid, sub d van de Verordening te behouden. Hiermee kan een vergunning kan worden geweigerd, respectievelijk een verleende vergunning worden ingetrokken of handhavend worden opgetreden, indien het uiterlijk van het vaartuig met eventuele voorzieningen naar het oordeel van Burgemeester en Wethouders afbreuk doet aan het aanzien van de gemeente. De onderwerpen veiligheid, duurzaamheid en welstand zijn belangrijk maar behoeven naar inzicht van het college geen wijziging. Samenvattend Kort samengevat komt ons voorstel op het volgende neer: 1. Wat betreft de soorten bedrijvigheid op het water willen wij voortaan alleen watergebonden activiteit toestaan, dus rondvaart, excursievaart, goederenvervoer of verhuur van bootjes voor individuele pleziervaart. Het begrip bedrijfsvaartuig zal hierop worden aangepast. 2. Er worden geen maximale maten voor bedrijfsvaartuigen meer gehanteerd. We gaan ervan uit, dat de beperkingen van de Leidse vaarwegen een natuurlijke grens stellen aan de omvang van de bedrijfsvaartuigen. Waar nodig kunnen verkeersbesluiten worden genomen 3. De vergunninghouder / huurder is vrij in het gebruik van de ligplaats / het perceel. Meerdere vaartuigen per ligplaats (perceel) is toegestaan, voor zover de grenzen van ligplaats (perceel) niet worden overschreden. Er geldt wel enige beperking in de wijze van parkeren, bijv. dwars parkeren is niet toegestaan. 4. Indien een vergunninghouder (gebruiker) beschikt over meerdere aaneengesloten ligplaatsen (percelen) is aaneengesloten gebruik hiervan toegestaan, zolang de buitengrenzen van het geheel van deze ligplaatsen niet wordt overschreden. Uiteraard geldt ook hier de beperking, hierboven genoemd onder Met betrekking tot de op het water geldende tarieven passen we, in verband met de wijzigingen in de inrichting van de ligplaatsen (zie onder 3 en 4), de grondslag voor de tarieven aan op de lengte van de ligplaatsen. We kiezen ervoor om de tarieven in overeenstemming te houden met steden die vergelijkbaar zijn met Leiden. Dekschuiten 23