STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie

Transcriptie

1 Parlemeter 2016 Analytisch overzicht Speciale Eurobarometer van het Europees Parlement STUDIE Reeks Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie Auteur: Jacques Nancy, Afdeling Analyse van de publieke opinie Gepubliceerd door de EPRS Onderzoeksdienst van het Europees Parlement PE November 2016

2 European Union, For further information : public.opinion.monitoring@europarl.europa.eu 1

3 INHOUDSTAFEL I. EUROPEANEN EN DE EUROPESE UNIE A. LIDMAATSCHAP EN VOORDELEN VAN HET LIDMAATSCHAP VAN DE EUROPESE UNIE Lidmaatschap van de Europese Unie Voordelen van het lidmaatschap Redenen waarom het land de volgende zaken genoten heeft Welke richting gaat de EU uit? B. DE STEM VAN DE EUROPESE BURGERS Mijn stem telt mee Mijn stem telt mee in ons land Mijn stem telt mee in de Europese Unie C. EUROPESE IDENTITEIT EN BURGERSCHAP Identiteit Wat Europese burgers verenigt / van elkaar scheidt Elementen die de Europese identiteit vormen Burgerschap Elementen die het Europees burgerschapsgevoel zouden versterken II. HET EUROPEES PARLEMENT A. INFORMATIE OVER HET EUROPEES PARLEMENT Mediaherinnering Vinden dat men op de hoogte is van de activiteiten van het Europees Parlement...44 B. BEELD VAN, ROL VAN EN VERTROUWEN IN HET EUROPEES PARLEMENT Algemeen beeld van het Europees Parlement Rol van het Europees Parlement in de toekomst C. KENNIS VAN HET EUROPEES PARLEMENT Hoe het Europees Parlement werkt De besluitvormingsprocedure van het Europees Parlement D. POLITIEKE PRIORITEITEN EN WAARDEN Prioritaire beleidsmaatregelen De waarden van het Europees Parlement

4 Technische specificaties Toepassingsgebied: EU28 Doelgroep: Europeanen van 15 jaar en ouder Methodologie: Face-to-face Veldwerkperiode: 24 september tot 3 oktober 2016, enquête gehouden door Kantar Public Opmerking De lezers worden eraan herinnerd dat de resultaten van een enquête schattingen zijn waarvan de nauwkeurigheid, onder gelijke omstandigheden, afhankelijk is van de steekproefgrootte en het waargenomen percentage. Voor ongeveer interviews (de steekproefgrootte wordt doorgaans op het niveau van een Lidstaat gebruikt) schommelt het werkelijke percentage - dit betekent: als de hele bevolking geïnterviewd werd - tussen de volgende betrouwbaarheidsintervallen: Waargenomen percentages Foutmarges 10% or 90% 20% or 80% 30% or 70% 40% or 60% 50% +/- 1,9 punten +/- 2,5 punten +/- 2,7 punten +/- 3,0 punten +/- 3,1 punten 3

5 INLEIDING De Parlemeter-enquête 2016 van het Europees Parlement werd tussen 24 september en 3 oktober 2016 in de 28 lidstaten van de Europese Unie uitgevoerd door Kantar Public, (vroeger TNS Opinion). Zoals elk jaar gaan de vragen van deze enquête over de manier waarop de Europeanen kijken naar het Europees Parlement, zijn imago en zijn rol, wat zij ervan weten en ook over de gehechtheid aan de Europese Unie, de identiteit, het burgerschap, de voorrangspunten en de waarden. Zoals steeds bij dit soort enquêtes moet bij de analyse van de resultaten ervan rekening worden gehouden met de nationale, Europese en internationale context waarin de interviews plaatsvonden. Op nationaal vlak hebben er voor en na deze enquête verscheidene verkiezingen en referenda plaatsgegrepen. In september 2016 hadden in Kroatië parlementsverkiezingen plaats. Er waren ook regionale verkiezingen in een aantal Länder in Duitsland en in twee regio s in Spanje. In de loop van de maand oktober verkoos het parlement in Estland voor de eerste maal een vrouw tot president van de republiek. In Hongarije had een uitvoerig besproken referendum plaats over de vluchtelingenquota. In oktober ook werden in Litouwen parlementsverkiezingen gehouden, alsook regionale en senaatsverkiezingen in Tsjechië. In Bulgarije werd op 25 oktober een grondwettelijk referendum gehouden in afwachting van de presidentsverkiezingen in november en parlementsverkiezingen in december. In Italië is een grondwettelijk referendum gepland voor 4 december, op dezelfde dag als de Oostenrijkse presidentsverkiezingen, die een tweede keer werden uitgesteld. Op een later tijdstip, respectievelijk in mei en juni 2017, zullen in Frankrijk presidents- en parlementsverkiezingen plaatshebben die nu al voorpaginanieuws zijn. Ook in Duitsland zijn voor september 2017 parlementsverkiezingen gepland. In Spanje was op het ogenblik van deze publicatie nog steeds geen regering gevormd na de nieuwe verkiezingen van juni. In het Verenigd Koninkrijk zal het de eerste Parlemeter-enquête zijn die wordt uitgevoerd na de Brexit van 23 juni

6 Wat de EU betreft stonden in de weken vóór deze enquête het debat over de staat van de Unie en ook de gevolgen van de Brexit centraal. We herinneren ook aan de aanhoudende migratiegolf en de menselijke en politieke gevolgen ervan. Op internationaal vlak wordt de actualiteit wordt nog steeds beheerst door het conflict in Syrië en de migratiecrisis. Ook de campagne van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, met het eerste debat van de kandidaten op 26 september, was tijdens de uitvoering van deze enquête voortdurend in het nieuws. Tot slot wijzen we ook op de Bahamas Leaks, waarover de eerste artikelen op 21 september 2016 zijn verschenen. Uit de analyse van deze Eurobarometer-enquête van het Europees Parlement wordt duidelijk hoeveel invloed een aantal van deze gebeurtenissen hebben op de antwoorden van de ondervraagden. Bij het bekijken van de resultaten moet de lezer in gedachte houden dat het bij de Europese cijfers gaat om een gewogen gemiddelde en dat de zes lidstaten met het grootste inwonertal (Duitsland, Italië, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje en Polen) ongeveer 70 % van dat gemiddelde uitmaken. 5

7 Belangrijkste resultaten De belangrijkste resultaten van deze jaarlijkse enquête zijn samengevat in deze analyse en in het tweede deel van dit document worden de volledige resultaten weergegeven, onder meer de gedetailleerde cijfers en tabellen per land. Zoals gezegd hebben de gebeurtenissen van de nationale, Europese en internationale politiek de antwoorden van de ondervraagde personen beïnvloed, wat voor elke enquête geldt. We kunnen de volgende ontwikkelingen vaststellen: Sedert 2012 blijft de Parlemeter met stijgende percentages aangeven dat de strijd tegen het terrorisme met respect voor de individuele vrijheden een voorrangspunt moet blijven van het Europees Parlement en dit thema staat nu op de tweede plaats in de rangorde. Anderzijds merken we een aantal indicatoren stabiel blijven. Zo vindt een absolute meerderheid van Europeanen nog steeds dat het EU-lidmaatschap een goede zaak is en dat hun land voordelen heeft gehaald uit dit lidmaatschap. Ongeveer zeven van de tien respondenten zijn van mening dat wat de Europeanen bindt belangrijker is dan wat hen scheidt. Bijna één Europeaan op twee vindt ook dat een geharmoniseerd sociaal welzijnssysteem het gevoel van Europees burgerschap zou versterken. De Europeanen blijven het Europees Parlement zien als een neutrale instelling en vinden nog altijd dat het een grotere rol zou moeten spelen. Ook is het zo dat de Europeanen nog steeds een goede kennis over het Europees Parlement hebben. Tot slot geeft deze enquête ook enkele dalende trends aan. Zo hebben de Europeanen het gevoel dat steeds minder rekening wordt gehouden met hun stem, zowel op nationaal als op Europees niveau. Maar in 26 van de 28 lidstaten vinden de inwoners dat hun stem zwaarder weegt in hun eigen land dan op het niveau van de Unie. Op de vraag welke kant het uitgaat zowel in de EU als in hun eigen land worden de Europeanen steeds pessimistischer. Op de vraag welke essentiële elementen de Europese identiteit vormen verliest de eenheidsmunt, met name in de eurozone, flink terrein 6

8 Belangrijkste Europese en nationale resultaten Gemiddeld iets meer dan één Europeaan op twee vindt dat het EU-lidmaatschap een goede zaak is, maar de verschillen tussen de lidstaten worden op dit punt steeds groter 53% van de Europeanen (-2 tegenover september 2015) vinden dat het EU-lidmaatschap een «goede zaak» is. 29% (+1) van de Europeanen vinden het «noch goed noch slecht», en 16% (+1) vinden het een «slechte zaak». Op nationaal niveau zien we dat in 14 lidstaten de steun voor het EU-lidmaatschap toeneemt of gelijk blijft. Daarentegen haalt het antwoord een goede zaak in 13 lidstaten niet de absolute meerderheid en er zijn verschillen van wel 50 procentpunten (81% antwoorden een goede zaak in Luxemburg, tegenover 31% in Griekenland). Het is precies in Griekenland waar de steun voor het EU-lidmaatschap het meest afbrokkelt, met een verschil van -14 punten tegenover september Hetzelfde, maar in een mindere mate, geldt voor de 13 andere lidstaten. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 14 Zes Europeanen op tien vinden dat het EU-lidmaatschap voordelen heeft gebracht Net zoals in september 2015 vindt een gemiddelde van 60% Europeanen dat hun land voordelen heeft gehaald uit het EU-lidmaatschap, tegenover bijna een derde die vinden dat dit niet het geval is (31%,=). Nationaal gezien was in 23 lidstaten een absolute meerderheid van de respondenten van mening dat hun land voordelen heeft gehaald uit het EU-lidmaatschap. Toch blijven vijf landen onder de 50%: Italië, Griekenland, Cyprus, Oostenrijk en Bulgarije. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 17 Om welke redenen heeft mijn land voordelen gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? De belangrijkste redenen die worden aangestipt door de 60% van de respondenten die vinden dat het EU-lidmaatschap hun land voordelen heeft gebracht, zijn de volgende: volgens 35% (= tegenover 2015) draagt de EU bij tot de economische groei van hun land. De hoogste percentages vinden we in Nederland (62%, +8), in Duitsland (48%, +2), in Ierland (48%, -3), en in Litouwen (46%, =); 7

9 volgens 30% (+2), een stijgend percentage, biedt de EU aan [de nationale onderdanen] nieuwe arbeidskansen, waarbij de hoogste resultaten te vinden zijn in Bulgarije (53%, =), in Estland (50%, +3), in Hongarije (+5) en in Finland (+8) (beide laatste met 49%); volgens 30% (-2), de handhaving van de vrede en de versterking van de veiligheid, met de hoogste percentages in Cyprus (52%, +2), in Griekenland (44%, -7) en in Duitsland (42%, +2) ; volgens 29% (-2), de samenwerking tussen ons land en de andere EU-landen. Op dit punt wordt het hoogst gescoord door Nederland (58%, -2), Zweden (53%, -6) en Finland (50%, +1). Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 20 De meeste respondenten vinden dat het de verkeerde kant uitgaat Op de vraag welke kant het uitgaat in hun land en in de EU lopen de antwoorden sterk uiteen. Steeds meer respondenten blijven vinden dat het de verkeerde kant uitgaat. Het aantal respondenten dat vindt dat het in de EU de goede kant uitgaat, neemt ook toeofschoon in mindere mate. Dit jaar hebben minder respondenten spontaan geantwoord noch de goede noch de verkeerde kant. 1. Welke kant gaat het uit in mijn land? Tegenover september 2015 zijn de gemiddelde cijfers als volgt: 58% van de respondenten (+14) vinden dat het de verkeerde kant uitgaat ; het gaat de goede kant uit voor 27% (-1) ; voor 9% (-14), gaat het noch de goede noch de verkeerde kant uit. 2. Welke kant gaat het uit in de EU? Tegenover september 2015 zijn de gemiddelde cijfers op dit punt als volgt: 54% (+13) denken dat het de verkeerde kant uitgaat; 25% (+3) denken dat het de goede kant uitgaat; en 11% (-14) noch de goede noch de verkeerde kant. 8

10 Op basis van de manier waarop tegen de toekomstige ontwikkelingen wordt aangekeken onderscheiden we twee groepen lidstaten: de lidstaten die denken dat het eerder in hun land de verkeerde kant opgaat dan in de EU. Dit is het geval in 13 lidstaten waar verkiezingen of referenda hebben plaatsgehad (Litouwen, Bulgarije, Roemenië, Spanje, Kroatië en Italië), of die zich in een ingewikkelde politieke situatie bevinden (Griekenland, Frankrijk, Polen, België, Letland, Slovenië en Slowakije); de lidstaten die menen dat het eerder op Europees niveau de verkeerde kant opgaat dan in hun eigen land. Dit is het geval in 15 lidstaten: in Luxemburg, in Tsjechië, in Nederland, in Zweden, in Ierland, in Finland, in het Verenigd Koninkrijk, in Oostenrijk, in Hongarije, in Duitsland, in Malta, in Estland, in Portugal, in Cyprus en in Denemarken. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 23 Een gevoel dat steeds minder rekening wordt gehouden met hun stem, zowel op nationaal als op Europees niveau. 1. Telt mijn stem in mijn land? De Europeanen die menen dat hun stem telt in hun land, zijn nog steeds in de meerderheid maar hun percentage is met 53% (-10) sterk gedaald tegenover september Een groeiend aantal respondenten vinden dat hun stem niet telt (44%, +9). 2. Telt mijn stem in de EU? 37% (-2 tegenover 2015) van de respondenten denken dat hun stem telt in de EU. Daarentegen meent meer dan de helft van de Europeanen dat hun stem niet telt in de EU (59%, +3) en dit percentage stijgt sedert een jaar. Op nationaal vlak merken we dat de verschillen tussen de lidstaten toenemen, tot wel 57 percentpunten tussen Denemarken waar 70% (+8 in één jaar) van de respondenten denken dat hun stemt telt in de EU, en Griekenland waar slechts 13% (-10) van de burgers deze mening is toegedaan. In 26 van de 28 lidstaten vinden de inwoners dat hun stem zwaarder weegt in hun eigen land dan op het niveau van de Unie. Twee landen vormen hierop een uitzondering: Litouwen en Roemenië Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 26 9

11 Wat de Europeanen bindt, is belangrijker dan wat hen scheidt Op Europees niveau zijn 71% van de respondenten het eens met deze uitspraak (-3 tegenover april 2016). Ook al schuilen er in dit gemiddelde steeds grotere nationale verschillen, toch kunnen we vaststellen dat meer dan de helft van de respondenten in de 28 lidstaten vinden dat wat de Europeanen bindt belangrijker is dan wat hen scheidt. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 32 De eenheidsmunt: steeds minder een element van de Europese identiteit Op Europees vlak blijven de elementen die de Europese identiteit vormen dezelfde orde van belangrijkheid behouden, met bovenaan de waarden van democratie en vrijheid, het element dat het vaakst wordt genoemd door de respondenten (50%, +1 tegenover 2015). We merken daarentegen dat vanaf 2015 de eenheidsmunt een stuk minder als een element van de Europese identiteit wordt genoemd (33%, -6). In de eurozone is deze daling het sterkst, namelijk -12 percentpunten, in Estland (43%), in Nederland (43%) en in Portugal (33%). Dit percentage daalt ook met 11 percentpunten in Litouwen (28%), het laatste land dat tot de eurozone is toegetreden, en met 10 punten in Cyprus (37%). De cultuur staat op de derde plaats (32%, +2), gevold door de geschiedenis(28%, +1), de successen van de Europese economie (22%, +3) en de geografie (20%, +1). Al deze percentages gaan in stijgende lijn. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 35 Het element dat het Europees burgerschapsgevoel het meest versterkt: een geharmoniseerd sociaal welzijnssysteem Op Europees niveau blijft het antwoord Een Europees sociaal welzijnssysteem dat tussen de lidstaten is geharmoniseerd (gezondheid, onderwijs, pensioenen enz.) veruit op de eerste plaats staan (46%, +1). De vaakst genoemde tweede en derde elementen zijn Europese noodhulpdiensten om internationale natuurrampen te bestrijden (27%, -1) en naar elk EU-land kunnen verhuizen na uw pensionering en uw pensioen met u kunnen meenemen, met 27% (+1). 10

12 Het antwoord een president van de EU die rechtstreeks door de burgers van alle lidstaten wordt gekozen wordt steeds meer aangekruist, met 22% in 2016, een stijging dus van twee punten tegenover september 2015 en zes punten tegenover Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 38 Het beeld dat de Europeanen van het Europees Parlement hebben blijft hetzelfde. Op Europees niveau hebben de meeste respondenten (44%, -2 tegenover 2015) een neutraal beeld van het Europees Parlement en 25% (+1) hebben een positief beeld. Daartegenover heeft 28% (+1) een negatief beeld van de instelling. Op nationaal niveau wint het positief beeld terrein in 14 lidstaten, met de grootste stijging in Slowakije dat in september 2016 het EU-Raadsvoorzitterschap bekleedde (28%, +9) en in Zweden (31%, +6). Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 48 De meeste Europeanen willen nog steeds dat het Parlement in de toekomst een grotere rol speelt Bij de vraag over de rol die het Europees Parlement in de toekomst moet spelen spreekt een meerderheid van Europeanen zich nog altijd uit voor een belangrijkere rol (46%, +2 in vergelijking met 2015). Op dit punt zien we een forse stijging bij de voorstanders van een belangrijkere rol, met +17 punten in Slowakije (47%), +12 in Litouwen (62%), +11 in Slovenië (54%) en in Zweden (42%). Maar met 28% (+7) is er ook een grote toename van Europeanen die het Parlement een minder belangrijke rol willen zien spelen. Op nationaal vlak bedraagt deze toename +16 punten in Tsjechië (53%), +15 in Polen (31%), +13 in Nederland (42%) en in Ierland (30%). Het aantal respondenten dat spontaan aangeeft dat zij vinden dat het Parlement dezelfde rol moet blijven spelen, is sterk gedaald (13%, -12). Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 51 11

13 Na een aanzienlijke stijging in 2015 herinneren respondenten zich in 2016 minder iets over het Europees Parlement te hebben gezien of gehoord in de media Op Europees niveau heeft 60% van de respondenten onlangs iets gezien of gehoord over het Europees Parlement (-6 tegenover 2015). 39% (+6) van de Europeanen zeggen dat ze zich niet kunnen herinneren onlangs iets over het Europees Parlement te hebben gehoord. Deze daling kan vooral worden verklaard doordat in 2015 op het moment waarop de enquête werd afgenomen in het Europees Parlement volop werd gedebatteerd over de voorstellen van Jean-Claude Juncker over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 41 Een gebrek aan informatie over de activiteiten van het Europees Parlement Het percentage Europeanen dat zegt goed geïnformeerd te zijn over de activiteiten van het Europees Parlement daalt lichtjes (32%, -3 tegenover 2015). 66% (+3) geeft echter aan "slecht geïnformeerd te zijn over die activiteiten. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 44 De kennis van de Europeanen over het Europees Parlement blijft goed 47% (-1 in één jaar) van de respondenten weet dat de Europese afgevaardigden al naar gelang hun politieke overtuiging in de vergaderzaal zetelen. 35% (-3) denkt dat zij volgens hun nationaliteit zetelen. Het aantal ondervraagden dat niet weet hoe de afgevaardigden zetelen is toegenomen en komt op 18% (+4). Anderzijds is 43 % (+5) van de Europeanen van mening dat de besluiten van het Europees Parlement vooral worden genomen op basis van de politieke overtuiging van de leden. Dit antwoord wordt nu vaker gegeven in 23 lidstaten. 35 % (+3), dus ook een stijgend percentage, meent dat de besluiten worden genomen op basis van de belangen van de lidstaten waar de leden van het Europees Parlement vandaan komen. 9% (-11) van de ondervraagden antwoordt spontaan op deze vraag op basis van de politieke overtuiging en de nationale belangen van de leden, maar dit percentage loopt in 26 lidstaten terug, tot zelfs 27 procentpunten in Estland. Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 54 12

14 Terrorismebestrijding zit sterk in de lift als een van de voorrangspunten voor het Parlement Al een aantal jaren wordt de strijd tegen terrorisme met respect voor de individuele vrijheden steeds vaker aangekruist als een van de voorrangspunten voor het Parlement, met 42% in 2016 (+8 tegenover 2015), onmiddellijk na de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting (50%, -1). We stellen dat het punt de strijd tegen terrorisme terrein wint in 25 lidstaten en deze toename is het meest merkbaar in Hongarije ( (50%, +14) en in Spanje (38%, +14), alsook in Oostenrijk (42%, +13), in Portugal (45%, +12), in Bulgarije (43%, +12) en in Zweden (42%, +12). In 21 lidstaten zakt het punt een gemeenschappelijk immigratiebeleid dat uitgevoerd wordt in overleg met de landen van herkomst naar de derde plaats met 33% (-5 punten in een jaar). Alleen in Bulgarije zit dit punt sterk in de lift (42%, +10), terwijl het het meest terrein verliest in Luxemburg (18%, -12), in het Verenigd Koninkrijk (30%, -11) en in Slowakije (25%, -11). Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 60 De mensenrechten blijven de sterkste kernwaarde die het Parlement bij voorrang moet verdedigen «De bescherming van de mensenrechten» (57%, -2 tegenover 2015) staat bovenaan de lijst van de waarden op Europees vlak. Op de tweede plaats volgt "vrijheid van meningsuiting", met 34 %. "Gelijkheid tussen mannen en vrouwen wordt door 33% (+1) van de respondenten genoemd en "solidariteit tussen EU-lidstaten" door 30% (-2). Daarna zien we «de solidariteit tussen de EU en de ontwikkelingslanden» (23% =), «de dialoog tussen culturen en religies» (23%, +2), «de bescherming van de minderheden» (18%, =) en «de afschaffing van de doodstraf overal ter wereld» (12%, +1). Zie tabellen (klik op het bladzijdenummer): bladzijde 65 13

15 I. EUROPEANEN EN DE EUROPESE UNIE A. LIDMAATSCHAP EN VOORDELEN VAN HET LIDMAATSCHAP VAN DE EUROPESE UNIE 1. Lidmaatschap van de Europese Unie 1) EU-gemiddelde Q12 In het algemeen gesproken denkt u dat het lidmaatschap van (ONS LAND) van de EU een is? (%) Goede zaak Slechte zaak Noch goed, noch slecht Weet niet 70% 60% 50% % 30% % % % Okt.-Nov EB68.1 Juni 2009 EB71.3 Okt.-Nov EB72.4 Mei 2010 EB73.4 Mei 2011 EB75.3 Juni 2012 EB77.4 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

16 2) Nationale resultaten Q12 In het algemeen gesproken denkt u dat het lidmaatschap van (ONS LAND) van de EU een is? Goede zaak (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 15

17 3) Nationale evoluties Q12 In het algemeen gesproken denkt u dat het lidmaatschap van (ONS LAND) van de EU een is? (%) Goede zaak Slechte zaak Noch goed, noch slecht Weet niet EU = EUROZONE = = NIET-EUROZONE = 2-1 SK = SE FI IE = NL = 0-1 BG = 4 = SI EE = 28 = 2-1 HU = AT = DE 71 = 9 = LT 67 = = LV 48 = = UK 47 = LU PL PT HR = 36 = 2 +2 CY CZ = BE = DK = = ES = FR = MT = IT RO EL (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 16

18 2. Voordelen van het lidmaatschap 1) EU-gemiddelde Q13 Heeft (ONS LAND) alles welbeschouwd, naar uw idee wel of geen voordeel gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? (%) 80% Wel voordeel Geen voordeel Weet niet 70% 60% % 40% 30% % 10% % Okt.-Nov EB68.1 Juni 2009 EB71.3 Okt.-Nov EB72.4 Mei 2010 EB73.4 Mei 2011 EB75.3 Juni 2013 EB79.5 Sept EB

19 2) Nationale resultaten Q13 Heeft (ONS LAND) alles welbeschouwd, naar uw idee wel of geen voordeel gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? (%) Wel voordeel (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 18

20 3) Nationale evoluties Q13 Heeft (ONS LAND) alles welbeschouwd, naar uw idee wel of geen voordeel gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? (%) Wel voordeel Geen voordeel Weet niet EU28 60 = 31 = 9 = EUROZONE NIET-EUROZONE = CY = NL SK FI SI UK BE = 2-4 DE = SE = IE DK BG LT = EE = 7-1 HU CZ AT = LU 85 = MT 84 = 8 = 8 = PL LV PT FR HR IT RO = ES EL (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 19

21 3. Redenen waarom het land de volgende zaken genoten heeft 1) EU-gemiddelde Q14 Welke van de volgende redenen zijn de belangrijkste redenen om te denken dat (ONS LAND) voordeel heeft gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? (MAX. 3 ANTWOORDEN) (%) Basis: respondenten die denken dat hun land voordeel uit zijn lidmaatschap van de EU gehaald heeft 20

22 2) Nationale resultaten Q14 Welke van de volgende redenen zijn de belangrijkste redenen om te denken dat (ONS LAND) voordeel heeft gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? (MAX. 3 ANTWOORDEN) De EU draagt bij aan de economische groei in (ONS LAND) (%) Basis: respondenten die denken dat hun land voordeel uit zijn lidmaatschap van de EU gehaald heeft (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 21

23 Sept.-Okt Sept.-Okt Sept.-Okt Sept.-Okt Sept.-Okt Sept.-Okt ) Nationale evoluties Q14 Welke van de volgende redenen zijn de belangrijkste redenen om te denken dat (ONS LAND) voordeel heeft gehaald uit zijn lidmaatschap van de EU? (MAX. 3 ANTWOORDEN) De EU draagt bij aan de economische groei in (ONS LAND) De EU draagt bij aan het DE EU brengt (NATIONALITEIT) handhaven van de vrede en het mensen nieuwe kansen op werk versterken van de veiligheid Door het lidmaatschap van de EU is er een betere samenwerking tussen (ONS LAND) en de andere landen van de EU DE EU geeft (NATIONALITEIT) mensen meer te zeggen in de wereld DE EU verbetert de levensstandaard van de (NATIONALITEIT) mensen EU28 35 = EUROZONE = NIET-EUROZONE = 25 = = LU = = 19 = NL = SI = SE = 2-1 EE AT = HR FI = DE PT HU = IT FR LT 46 = = LV 36 = SK 31 = 47 = RO 27 = BG 23 = 53 = DK = PL = IE = ES CY = CZ BE = UK = 21 = EL MT Basis: respondenten die denken dat hun land voordeel uit zijn lidmaatschap van de EU gehaald heeft (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 22

24 4. Welke richting gaat de EU uit? 1) EU-gemiddelde D73.2 Zou u zeggen dat het over het algemeen de goede kant of de verkeerde kant opgaat, in? De Europese Unie (%) 23

25 2) Nationale resultaten D73.2 Zou u zeggen dat het over het algemeen de goede kant of de verkeerde kant opgaat, in? De Europese Unie (%) Het gaat de goede kant op (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 24

26 3) Nationale evoluties D73.2 Zou u zeggen dat het over het algemeen de goede kant of de verkeerde kant opgaat, in? De Europese Unie (%) Het gaat de goede kant op Het gaat de verkeerde kant op Geen van beide (SPONTAAN) Weet niet EU EUROZONE NIET-EUROZONE SK FI MT HR = CY IE = LU BG DE SI HU LV = CZ AT EE PL BE IT PT = LT NL EL SE 30 = UK 16 = FR ES RO DK (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 25

27 B. DE STEM VAN DE EUROPESE BURGERS 1. Mijn stem telt mee 1.1. Mijn stem telt mee in ons land 1) EU-gemiddelde D72.2 Vertelt u mij in welke mate u het eens of oneens bent met elk van de volgende uitspraken. Mijn stem telt mee in (ONS LAND) (%) 80% Totaal 'Eens' Totaal 'Oneens' Weet niet 70% 63 60% 50% % 30% % 10% 0% 6 6 Juni 2009 EB71.3 Mei 2010 EB Juni 2012 EB77.4 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

28 2) Nationale resultaten D72.2 Vertelt u mij in welke mate u het eens of oneens bent met elk van de volgende uitspraken. Mijn stem telt mee in (ONS LAND) Totaal Eens (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 27

29 3) Nationale evoluties D72.2 Vertelt u mij in welke mate u het eens of oneens bent met elk van de volgende uitspraken. Mijn stem telt mee in (ONS LAND) (%) Totaal 'Eens' Totaal 'Oneens' Weet niet EU EUROZONE NIET-EUROZONE BE NL = FI AT = 2 +1 DK = LU DE SE = CZ IE = SK SI UK HU HR = EE LV = BG CY FR MT IT PT ES = LT PL RO = EL (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 28

30 1.2. Mijn stem telt mee in de Europese Unie 1) EU-gemiddelde D72.1 Vertelt u mij in welke mate u het eens of oneens bent met elk van de volgende uitspraken. Mijn stem telt mee in de EU (%) Totaal 'Eens' Totaal 'Oneens' Weet niet 70% 60% % 40% % 20% 10% % Juni 2009 EB71.3 Mei 2010 EB73.4 Juni 2012 EB77.4 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

31 2) Nationale resultaten D72.1 Vertelt u mij in welke mate u het eens of oneens bent met elk van de volgende uitspraken. Mijn stem telt mee in de EU Totaal Eens (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 30

32 3) Nationale evoluties D72.2 Vertelt u mij in welke mate u het eens of oneens bent met elk van de volgende uitspraken. Mijn stem telt mee in de EU (%) Totaal 'Eens' Totaal 'Oneens' Weet niet EU EUROZONE = NIET-EUROZONE DK NL FI BE AT = SK SE IE = CZ DE = SI = FR 35 = 61 = 4 = UK = CY = 4 +1 LU BG HR PL EE LV = RO PT = IT HU ES = MT = EL LT = (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 31

33 C. EUROPESE IDENTITEIT EN BURGERSCHAP 1. Identiteit 1.1. Wat Europese burgers verenigt / van elkaar scheidt 1) EU-gemiddelde Q9 Kunt u me vertellen of u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: wat de burgers van de verschillende EU-lidstaten samenbrengt, is belangrijker dan wat ze scheidt. (%) Weet niet 7 (=) Totaal 'Oneens' 22 (+3) Totaal 'Eens' 71 (-3) (Evolutie apr sept.-okt. 2016) 32

34 2) Nationale resultaten Q9 Kunt u me vertellen of u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: wat de burgers van de verschillende EU-lidstaten samenbrengt, is belangrijker dan wat ze scheidt. Totaal Eens (%) (Evolutie apr sept.-okt. 2016) 33

35 - Apr Apr Apr ) Nationale evoluties Q9 Kunt u me vertellen of u het eens of oneens bent met de volgende uitspraak: wat de burgers van de verschillende EU-lidstaten samenbrengt, is belangrijker dan wat ze scheidt. (%) Totaal 'Eens' Totaal 'Oneens' Weet niet EU = EUROZONE NIET-EUROZONE LV FI NL = LU = 3-4 BE = 1-3 UK = 9-3 AT LT EL FR = SI 82 = IE SE = 3 +2 SK = CZ = 6 +2 DE DK PL EE MT CY BG HU RO IT ES PT HR = (Evolutie apr sept.-okt. 2016) 34

36 1.2. Elementen die de Europese identiteit vormen 1) EU-gemiddelde Q10 De Europese identiteit kan uit een aantal aspecten bestaan. Welke van de volgende aspecten zijn volgens u de belangrijkste aspecten die de Europese identiteit vorm geven? (MAX. 3 ANTWOORDEN) (%) 50% 40% 30% 20% 10% 0% Mei 2012 EB Juni 2012 EB77.4 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB De waarden van democratie en vrijheid Cultuur De successen van de Europese economie Het motto van de EU: "Eenheid in verscheidenheid" Het Europese volkslied De munteenheid, de euro Geschiedenis Geografische ligging De Europese vlag 35

37 Q10 2) Nationale resultaten De Europese identiteit kan uit een aantal aspecten bestaan. Welke van de volgende aspecten zijn volgens u de belangrijkste aspecten die de Europese identiteit vorm geven? (MAX. 3 ANTWOORDEN) De munteenheid, de euro (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 36

38 3) Nationale evoluties Q10 De Europese identiteit kan uit een aantal aspecten bestaan. Welke van de volgende aspecten zijn volgens u de belangrijkste aspecten die de Europese identiteit vorm geven? (MAX. 3 ANTWOORDEN) (%) De waarden van democratie en vrijheid De munteenheid, de euro Cultuur Geschiedenis EU EUROZONE 51 = NIET-EUROZONE PT = 22-1 LU = 28-3 NL BE BG SE FI = AT IE SI EL RO LV = SK MT CZ LT HU UK PL DE 66 = FR CY DK EE IT = 25 = HR ES Eerste vier genoemde items (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 37

39 2. Burgerschap 2.1 Elementen die het Europees burgerschapsgevoel zouden versterken 1) EU-gemiddelde Q11T Welke van de volgende aspecten zou bij u het beste het gevoel versterken dat u een Europese burger bent? Ten eerste? En vervolgens? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) 38

40 2) Nationale resultaten Q11T Welke van de volgende aspecten zou bij u het beste het gevoel versterken dat u een Europese burger bent? Ten eerste? En vervolgens? (MAX. 4 ANTWOORDEN) Een Europees sociale-zekerheidsstelsel dat in de lidstaten is geharmoniseerd (gezondheidszorg, onderwijs, pensioenen enz) (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 39

41 3) Nationale evoluties Q11T Welke van de volgende aspecten zou bij u het beste het gevoel versterken dat u een Europese burger bent? Ten eerste? En vervolgens? (MAX. 4 ANTWOORDEN) Een Europees socialezekerheidsstelsel dat in de lidstaten is geharmoniseerd (gezondheidszorg, onderwijs, pensioenen enz) Naar elk EU-land kunnen verhuizen na uw pensionering en uw pensioen met u kunnen meenemen Europese noodhulpdienst om internationale natuurrampen te bestrijden Een president van de EU die rechtstreeks door de burgers van alle lidstaten wordt gekozen EU EUROZONE = NIET-EUROZONE 41 = FI = PT NL HU IE SE = LT = 8-1 DE = SI FR = BE LU IT CZ UK DK 42 = CY BG SK LV = 18 = 12-2 EL ES RO AT = MT = HR = = PL EE Eerste vier genoemde items (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 40

42 II. HET EUROPEES PARLEMENT A. INFORMATIE OVER HET EUROPEES PARLEMENT 1. Mediaherinnering 1) EU-gemiddelde Q1 Heeft u recentelijk iets gelezen in de pers, gezien op internet of televisie of gehoord op de radio over het Europees Parlement? (%) Ja Nee Weet niet 80% 70% 60% 50% % 30% % 10% 0% Okt.-Nov EB68.1 Okt EB70.1 Jan.-Feb EB Jan.-Feb EB73.1 Nov.-Dec EB74.3 Nov EB76.3 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

43 2) Nationale resultaten Q1 Heeft u recentelijk iets gelezen in de pers, gezien op internet of televisie of gehoord op de radio over het Europees Parlement? Ja (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 42

44 3) Nationale evoluties Q1 Heeft u recentelijk iets gelezen in de pers, gezien op internet of televisie of gehoord op de radio over het Europees Parlement? (%) Ja Nee Weet niet EU = EUROZONE = NIET-EUROZONE = UK = MT = 0-1 LT = FI = SI = PT = PL = IE = SE DK = EE = LV EL = BG = ES = CZ CY = FR = SK NL = DE BE LU = HR = IT HU AT RO (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 43

45 2. Vinden dat men op de hoogte is van de activiteiten van het Europees Parlement 1) EU-gemiddelde Q2 Vindt u dat u in het algemeen zeer goed, tamelijk goed, tamelijk slecht of zeer slecht op de hoogte bent van de activiteiten van het Europees Parlement? (%) Weet niet 2 (=) Totaal 'Op de hoogte' 32 (-3) Totaal 'Niet op de hoogte' 66 (+3) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 44

46 2) Nationale resultaten Q2 Vindt u dat u in het algemeen zeer goed, tamelijk goed, tamelijk slecht of zeer slecht op de hoogte bent van de activiteiten van het Europees Parlement? Totaal Op de hoogte (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 45

47 Q2 Vindt u dat u in het algemeen zeer goed, tamelijk goed, tamelijk slecht of zeer slecht op de hoogte bent van de activiteiten van het Europees Parlement? Totaal Niet op de hoogte (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 46

48 3) Nationale evoluties Q2 Vindt u dat u in het algemeen zeer goed, tamelijk goed, tamelijk slecht of zeer slecht op de hoogte bent van de activiteiten van het Europees Parlement? (%) Totaal 'Op de hoogte' Totaal 'Niet op de hoogte' Weet niet EU = EUROZONE = NIET-EUROZONE 38 = UK = MT = IE 41 = AT = SK = RO = CZ = 3 +2 PL SI = BE = LV = NL = ES = FR = DK DE HR = IT FI = BG = EL = PT LT LU CY SE = HU = EE (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 47

49 B. BEELD VAN, ROL VAN EN VERTROUWEN IN HET EUROPEES PARLEMENT 1. Algemeen beeld van het Europees Parlement 1) EU-gemiddelde Q3 Roept het Europees Parlement in het algemeen een zeer positief, tamelijk positief, neutraal, tamelijk negatief of zeer negatief beeld bij u op? (%) Totaal 'Positief' Neutraal Totaal 'Negatief' Weet niet 60% 50% 40% % 20% % % Okt.-Nov EB68.1 Okt EB70.1 Nov EB76.3 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

50 2) Nationale resultaten Q3 Roept het Europees Parlement in het algemeen een zeer positief, tamelijk positief, neutraal, tamelijk negatief of zeer negatief beeld bij u op? Totaal Positief (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 49

51 3) Nationale evoluties Q3 Roept het Europees Parlement in het algemeen een zeer positief, tamelijk positief, neutraal, tamelijk negatief of zeer negatief beeld bij u op? (%) Totaal 'Positief' Neutraal Totaal 'Negatief' Weet niet EU = EUROZONE 23 = NIET-EUROZONE = 4 +1 SK SE PT IE CZ DK DE = 3 +1 UK = = RO = NL = BG MT = CY HU = SI 21 = 51 = 26 = 2 = EE 18 = 63 = PL IT BE = AT FI LU ES = FR HR LT EL = LV (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 50

52 2. Rol van het Europees Parlement in de toekomst 1) EU-gemiddelde Q4 Zou u persoonlijk graag zien dat het Europees Parlement een belangrijkere rol of een minder belangrijke rol heeft, dan op dit moment het geval is? (%) Belangrijker Minder belangrijk Dezelfde (SPONTAAN) Weet niet 70% 60% 50% % 30% 20% 10% % Okt.-Nov EB68.1 Okt EB70.1 Jan.-Feb EB71.1 Jan.-Feb EB73.1 Nov.-Dec EB74.3 Nov EB76.3 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

53 2) Nationale resultaten Q4 Zou u persoonlijk graag zien dat het Europees Parlement een belangrijkere rol of een minder belangrijke rol heeft, dan op dit moment het geval is? Belangrijker (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 52

54 3) Nationale evoluties Q4 Zou u persoonlijk graag zien dat het Europees Parlement een belangrijkere rol of een minder belangrijke rol heeft, dan op dit moment het geval is? Belangrijker Minder belangrijk Dezelfde (SPONTAAN) Weet niet EU EUROZONE NIET-EUROZONE 39 = SK = LT SI SE = LU FI PT LV MT ES = BE BG IE IT NL = EE CY FR CZ = PL DK HR 45 = RO EL UK AT HU DE (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 53

55 C. KENNIS VAN HET EUROPEES PARLEMENT 1. Hoe het Europees Parlement werkt 1) EU-gemiddelde Q5 En zitten de leden van het Europees Parlement, volgens u, in het Europees Parlement, op grond van...? Hun politieke richting Hun nationaliteit Weet niet 60% 50% % 30% % 10% % Okt.-Nov EB68.1 Jan.-Feb EB71.1 Jan.-Feb EB73.1 Nov.-Dec EB74.3 Nov EB76.3 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB

56 2) Nationale resultaten Q5 En zitten de leden van het Europees Parlement, volgens u, in het Europees Parlement, op grond van...? Hun politieke richting (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 55

57 3) Nationale evoluties Q5 En zitten de leden van het Europees Parlement, volgens u, in het Europees Parlement, op grond van...? Hun politieke richting Hun nationaliteit Weet niet EU EUROZONE NIET-EUROZONE PL FI CY PT = LV ES FR UK BE 63 = EL 46 = SK SI = RO DE = CZ NL = 5 +3 IT HR LU HU MT AT SE DK IE EE LT BG (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 56

58 2. De besluitvormingsprocedure van het Europees Parlement 1) EU-gemiddelde Q6 Worden de besluiten van het Europees Parlement, volgens u, vooral genomen...? 50% 40% 30% % % % Okt.-Nov EB68.1 Okt EB70.1 Nov EB76.3 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB84.1 Op basis van de politieke richting van de leden van het Europees Parlement Op basis van de belangen van de lidstaten waar de leden van het Europees Parlement vandaan komen Beide (SPONTAAN) Weet niet 57

59 2) Nationale resultaten Q6 Worden de besluiten van het Europees Parlement, volgens u, vooral genomen...? Op basis van de politieke richting van de leden van het Europees Parlement (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 58

60 3) Nationale evoluties Q6 Worden de besluiten van het Europees Parlement, volgens u, vooral genomen...? Op basis van de politieke richting van de leden van het Europees Parlement Op basis van de belangen van de lidstaten waar de leden van het Europees Parlement vandaan komen Beide (SPONTAAN) Weet niet EU EUROZONE NIET-EUROZONE LV PL CY = MT FI EE FR SI DE ES SE BE RO LU = IE AT CZ = SK NL DK IT EL HR LT 33 = = HU BG PT UK = (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 59

61 D. POLITIEKE PRIORITEITEN EN WAARDEN 1. Prioritaire beleidsmaatregelen 1) EU-gemiddelde Q7T Het Europees Parlement stimuleert het verder ontwikkelen van bepaald beleid op EU-niveau. Welke beleidsmaatregel zou volgens u prioriteit moeten krijgen? Als eerste? En daarna? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) 60

62 Q7T Het Europees Parlement stimuleert het verder ontwikkelen van bepaald beleid op EU-niveau. Welke beleidsmaatregel zou volgens u prioriteit moeten krijgen? Als eerste? En daarna? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) 60% 50% 40% 30% 20% % 0% Jan.-Feb EB73.1 Aug.-Sept EB74.1 Apr.-Mei 2011 EB75.2 Nov EB76.3 Juni 2012 EB77.4 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB84.1 Armoede en sociale uitsluiting bestrijden Bestrijden van terrorisme, met respect voor individuele vrijheid Een gemeenschappelijk immigratiebeleid dat uitgevoerd wordt in overleg met de landen van herkomst Een veiligheids- en defensiebeleid dat de EU in staat stelt om het hoofd te bieden aan internationale crises Een betere bescherming van de consument en de volksgezondheid Coördineren van beleid ten aanzien van economie, begrotingen en belasting Eerste zes genoemde items 61

63 Q7T Het Europees Parlement stimuleert het verder ontwikkelen van bepaald beleid op EU-niveau. Welke beleidsmaatregel zou volgens u prioriteit moeten krijgen? Als eerste? En daarna? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) 40% 34 30% 20% 10% % Jan.-Feb EB73.1 Aug.-Sept EB74.1 Apr.-Mei 2011 EB75.2 Nov EB76.3 Juni 2012 EB77.4 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB84.1 De strijd tegen klimaatverandering Een landbouwbeleid dat milieuvriendelijk is en dat een bijdrage levert aan de voedselbalans in de wereld Een buitenlands beleid dat de EU in staat stelt internationaal met één stem te spreken Een gemeenschappelijk energiebeleid dat ervoor zorgt dat de EU onafhankelijk is op het gebied van energie Handhaven van een Europees sociaal model Een beleid op het gebied van onderzoek en ontwikkeling (R&D) dat concurrerend en vernieuwend werkt Laatste zes genoemde items 62

64 2) Nationale resultaten Q7T Het Europees Parlement stimuleert het verder ontwikkelen van bepaald beleid op EU-niveau. Welke beleidsmaatregel zou volgens u prioriteit moeten krijgen? Als eerste? En daarna? (MAX. 4 ANTWOORDEN) Armoede en sociale uitsluiting bestrijden (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 63

65 3) Nationale evoluties Q7T Het Europees Parlement stimuleert het verder ontwikkelen van bepaald beleid op EU-niveau. Welke beleidsmaatregel zou volgens u prioriteit moeten krijgen? Als eerste? En daarna? (MAX. 4 ANTWOORDEN) (%) Armoede en sociale uitsluiting bestrijden Bestrijden van terrorisme, met respect voor individuele vrijheid Een gemeenschappelijk immigratiebeleid dat uitgevoerd wordt in overleg met de landen van herkomst Een veiligheids- en defensiebeleid dat de EU in staat stelt om het hoofd te bieden aan internationale crises Een betere bescherming van de consument en de volksgezondheid Coördineren van beleid ten aanzien van economie, begrotingen en belasting EU = EUROZONE 52 = NIET-EUROZONE FI PT MT CY = LV LT = 45-3 IT HR SI = SK HU DK = EE = CZ ES 71 = SE 55 = DE 45 = = PL BG IE FR = 24 = 24-5 NL LU AT UK EL = RO BE = Eerste zes genoemde items (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 64

66 2. De waarden van het Europees Parlement 1) EU-gemiddelde Q8 Welk(e) van de volgende waarden zou het Europees Parlement volgens u vooral moeten verdedigen? (MAX. 3 ANTWOORDEN) (%) 65

67 Q8 Welk(e) van de volgende waarden zou het Europees Parlement volgens u vooral moeten verdedigen? (MAX. 3 ANTWOORDEN) (%) 70% 60% % 40% 30% 20% 10% % Okt.-Nov EB68.1 Okt EB70.1 Jan.-Feb EB71.1 Jan.-Feb EB73.1 Nov EB76.3 Nov.-Dec EB78.2 Juni 2013 EB79.5 Nov.-Dec EB82.4 Sept EB84.1 De bescherming van mensenrechten Vrijheid van meningsuiting Gelijkheid tussen mannen en vrouwen Solidariteit tussen EU-lidstaten Solidariteit tussen de EU en ontwikkelingslanden De dialoog tussen culturen en religies De bescherming van minderheden De afschaffing van de doodstraf overal ter wereld 66

68 2) Nationale resultaten Q8 Welk(e) van de volgende waarden zou het Europees Parlement volgens u vooral moeten verdedigen? (MAX. 3 ANTWOORDEN) De bescherming van mensenrechten (%) (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 67

69 3) Nationale evoluties Q8 Welk(e) van de volgende waarden zou het Europees Parlement volgens u vooral moeten verdedigen? (MAX. 3 ANTWOORDEN) De bescherming van mensenrechten Vrijheid van meningsuiting Gelijkheid tussen mannen en vrouwen Solidariteit tussen EUlidstaten Solidariteit tussen de EU en ontwikkelingslanden De dialoog tussen culturen en religies EU = = EUROZONE = = NIET-EUROZONE = PT HR CY = = 11-4 SI FI IE = EE 63 = IT 49 = LT LV EL LU BE SE NL = DE DK ES HU = 21 = 19-1 SK = UK = BG = CZ = 13-2 FR RO = AT = PL = MT Eerste zes genoemde items (Evolutie sept sept.-okt. 2016) 68

70 De Parlemeter 2016 van het Europees Parlement (EP/EB 86.1) werd gehouden in de 28 Lidstaten van de Europese Unie, van 24 september tot 3 oktober 2016, door Kantar Public (voorheen TNS opinion). De enquête is gewijd aan de perceptie van Europeanen van het Europees Parlement, het beeld en de rol ervan en hoeveel ze weten over het instituut. De enquête presenteert eveneens de belangrijkste vragen over EUlidmaatschap, identiteit, burgerschap, prioritaire beleidsmaatregelen en waarden. Dit is een publicatie van de afdeling Analyse van de publieke opinie Directoraat-generaal Communicatie, Europees Parlement PE ISBN: DOI: / QA NL-N De inhoud van dit document valt uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van de auteur en de hierin geuite meningen geven niet noodzakelijkerwijs het officiële standpunt van het Europees Parlement weer. Dit document is bedoeld voor de leden en de ambtenaren van het EP ter ondersteuning van hun parlementaire werkzaamheden. Europese Unie,