Boer vooruit met Russiese koringluis weerstandbiedende cultivars

Transcriptie

1 Boer vooruit met Russiese koringluis weerstandbiedende cultivars Vicki Tolmay LNR-Kleingraaninstituut, Bethlehem Vir enige koringprodusent bly die korrekte cultivarkeuse een van dié belangrikste produksiebesluite. Die implikasies van die besluit is verreikend en die beskikbare cultivars behoort deeglik bestudeer te word alvorens daar geplant word. Ja, ja - so praat die stem op die radio vroegoggend as deel van die landboujournaal. Ek weet dit, dink jy by jouself trouens dit weet jy al vir jare, daar is nou net die probleem dat daar so baie cultivars is om uit te kies, elke saadmaatskappy het sy bemarkers en die aanbevelings stem nie altyd ooreen nie.. en wragies, elke jaar voel dit asof daar n nuwe euwel is wat in berekening gebring moet word. In die ou dae was dit die koring met die beste opbrengspotensiaal wat bo die ander as n goeie keuse uitgestaan het deesdae is daar soveel dinge wat belangrik is. Dis graankwaliteit, proteïeninhoud en hektolitermassa, wat nog van uitloopweerstand en n goeie valgetal. Die lande is suur en mens moet oppas vir aluminiumskade en dan is daar nog al die peste en plae soos geelroes, Russiese koringluis - waar begin mens nou. Watter cultivar gaan vir jou n goeie opbrengs gee en terselfdetyd insetkostes spaar?

2 DIS MAKLIK KIES CULTIVARS MET RUSSIESE KORINGLUISWEERSTAND Hoewel die Russiese koringluis die afgelope jare baie in plaagstatus afgeneem het en in baie laer getalle in die omgewing voorkom, bly dit n plaag wat produsente kennis van moet neem. Die luise is wel nog teenwoordig en sal in gunstige omstandighede op n vatbare cultivar groot skade aanrig. Dit is hoekom dit soveel sin maak om van weerstandbiedende cultivars gebruik te maak. Daar is nou al veertien van dié cultivars met weerstand teen die Russiese koringluis beskikbaar. Betta-DN, Gariep, Limpopo, Caledon en Elands is deur LNR-Kleingraaninstituut op Bethlehem ontwikkel; SST 333, SST 363, SST 972, SST 983, SST 966, SST 936, SST 367 and SST 399 kom uit die Sensako/Monsanto stal en PAN 3235 is deur Pannar geteel. Hulle besit almal genetiese weerstand teen die luis, die weerstandsgene is uit oerkorings uitgehaal en in kompeterende koringcultivars ingeteel. Die weerstandgeen benadeel die luise se voeding en voortplanting en keer so dat skadelike populasies van die luise opbou. Die gebruik van hierdie cultivars spaar dus die kostes van chemiese insekbeheer wat kan varieer van R tot R per hektaar afhangend van watter beheeropsies gekies word. Veral in gebiede waar luise in die verlede voorgekom het, is die gebruik van hierdie cultivars aan te beveel. Die LNR-Kleingraaninstituut beveel dus n wag-en-kyk strategie aan. Dit behels om liewers n Russiese koringluis weerstandbiedende cultivar, sonder enige luisdodende saadbehandeling te plant en te kyk hoe die seisoen ontwikkel vir die noodsaaklikheid vir n ekonomiese blaarbespuiting teen die luis.

3 MAAR WAT NOU VAN AL DIE ANDER EIENSKAPPE? Hieronder verskyn n tabel (saamgestel uit die Handleiding vir die Verbouing van Koring vir die Somerreënvalgebied 2001) met n uiteensetting van n klomp cultivareienskappe. Al veertien cultivars in die tabel het weerstand teen die Russiese koringluis en hulle is gerangskik van die kortste na die langste groeiseisoen. Boonop verskyn almal op die meulenaars se broodkoring-voorkeurlys vir 2001/2002. Strooisterkte, hektolitermassa, aluminiumverdraagsaamheid, geelroesweerstand en uitloopweerstand word aangedui. Die cultivars wat die swakste presteer ten opsigte van n spesifieke eienskap is donker gemerk, byvoorbeeld as u opsoek is na n luisweerstandbiedende cultivar met n mate van aluminiumverdaagsaamheid, is Gariep jou enigste keuse, want die ander cultivars is maar swak ten opsigte van dié eienskap. Russiese koringluis Dae tot Opbrengs Strooi- Hektoliter Aluminium Geelroes- Uitloopweerstandbiedende Cultivars blom Potentiaal sterkte massa verdraagsaamheid weerstand weerstand SST Laag tot medium Goed Baie goed Swak Matig vatbaar Redelik SST Laag tot medium Goed Baie goed Swak Vatbaar Goed Limpopo 134 Medium Goed Goed Swak Vatbaar Baie goed SST 972 (Baster) 136 Laag tot hoog Baie goed Redelik Swak Weerstand Redelik SST 983 (Baster) 136 Laag tot hoog Baie goed Redelik Swak Weerstand Goed Gariep 137 Laag tot hoog Goed Baie goed Redelik Vatbaar Goed Caledon 139 Laag tot hoog Goed Baie goed Swak Matig vatbaar Baie goed SST 966 (Baster) 140 Laag tot hoog Baie goed Baie goed Swak Matig weerstand Redelik PAN Laag tot medium Goed Baie goed Swak Vatbaar Baie goed SST 936 (Baster) 140 Medium tot hoog Baie goed Goed Swak Matig vatbaar Redelik Betta DN 141 Laag tot medium Goed Baie goed Swak Vatbaar Baie goed Elands 141 Medium tot hoog Redelik Baie goed Swak Vatbaar Baie goed SST Medium tot hoog Redelik Baie goed Swak Vatbaar Redelik SST Medium tot hoog Goed Goed Swak Weerstand Baie goed Dit is veral op laer en mediumpotensiaal gronde waar Russiese koringluis weerstandbiedende cultivars groot voordeel vir die produsent kan inhou Gariep is n uitstekende voorbeeld hiervan weens sy besondere droogteverdraagsaamheidseienskappe wat veral in die Sentraal en Wes-Vrystaat van waarde is. Onthou ook dat die saadkoste van SST 972, SST 983, SST 966 en SST 936 aansienlik hoër is as die van die ander cultivars omrede hulle baster koringcultivars

4 is. Hierdie cultivars is meer geskik vir die watertafellande van die Wes-Vrystaat en die hoë potensiaal lande van die Oos-Vrystaat. Veral by laer potensiaaltoestande met droëlandverbouing, sal dit die produsent waarskynlik eerder baat om van die goedkoper suiwertelende cultivars te plant wat baie goed met die basters ten opsigte van opbrengs kompeteer. Groot prysverskille tussen BP2, BS2, BL2 en utiliteitsgraad kom voor weens hektolitermassa verskille. Veral in gebiede waar grondwater- en hittestremming tydens die korrelvulperiode voorkom, asook gebiede waar die kans vir aanhoudende reën tydens oestyd goed is, moet die cultivars SST 972 en SST 983 liefs vermy word. Geelroes, wat ook streeproes genoem word, kan ontwikkel wanneer voortdurende koel, nat weer voorkom. Gebiede soos die Oos-Vrystaat en KwaZulu-Natal waar mis gereeld voorkom kan as hoë risiko gebiede beskou word. Veral die cultivars SST 363, Limpopo, Gariep, Pan 3235, Betta DN, Elands en SST 367 behoort dan gereeld gemonitor te word vir die voorkoms van die siekte, omrede hulle vatbaar is. Verskeie triasoolbevattende swamdoders is teen streeproes geregistreer. Die weerstand teen uitloop in die aar van die cultivars SST 333, SST 972, SST 966, SST 936 en SST 399 is nie so sterk soos die van die ander cultivars nie. Dit is egter belangrik om op te let dat nie een van die veertien cultivars in die tabel onder normale omstandighede in die aar sal uitloop nie. n Russiese koringluis HOE GOED IS DIE RUSSIESE KORINGLUIS WEERSTANDBIEDENDE CULTIVARS NOU RERIG? n Aspek wat tans aandag geniet by LNR-Kleingraaninstituut is die kwantifisering van die sterkte van die Russiese koringluis weerstand in die verskillende cultivars. Ons

5 probeer bepaal of al die weerstandscultivars ewe weerstandbiedend is en of dit lonende sal wees om chemiese beheer aanvullend tot die weerstand toe te pas. Proewe tot dusver het getoon dat daar redelike groot verskille tussen die cultivars voorkom onder uiters hoë luisdruk, maar dat onder gewone veld infestasie dit selde lonend is om insekdoders op hierdie cultivars te gebruik. As produsent kan u egter verseker wees daarvan dat al die Russiese koringluis weerstandbiedende cultivars wat tans in die bedryf beskikbaar is, BAIE beter is as die ou cultivars van die verlede. Links: Koringsaailing met Russiese koringluis weerstand Regs: Vatbare koringsaailing Vir meer inligting kan u gerus vir Vicki Tolmay by LNR-Kleingraaninstituut in Bethlehem skakel by