LANG LEVE GAUDETE. De drie pijlers van de harmonie Onderstaande peilers vormen (nog steeds) de kerntaken van onze vereniging.

Transcriptie

1 LANG LEVE GAUDETE Inleiding Gaudete In Domino is een muziekvereniging die al 115 jaar bestaat en een rijke historie heeft. Tot aan de negentiger jaren waren er nog niet zoveel wezenlijke knelpunten en dus was het runnen en in stand houden van zo n vereniging redelijk te doen. De laatste jaren echter zien we om ons heen de wereld veranderen en dat merken we ook bij de muziekverenigingen en dus ook bij Gaudete. De oude waarden en tradities verhuizen niet meer vanzelf mee naar volgende decennia. Dat geldt zowel voor de individuele hobby die we collectief beoefenen, als voor het functioneren van de muziekvereniging als zodanig. Kijkend naar de toekomst zullen we moeten nagaan hoe de muziekvereniging met de tijd moet meebewegen, om ook in de jaren die komen gaan, vitaal en toekomstbestendig te blijven. Kerndoel van de vereniging Harmonie Gaudete in Domino wil een harmonie zijn die amateurmusici kansen biedt om individueel, maar vooral in groepsverband, een sociaal en inhoudelijk verrijkende muzikale hobby te beoefenen. Harmonie Gaudete in Domino streeft er naar om dit zowel voor muzikanten als voor een breed publiek op een kwaliteitsvolle manier te verwezenlijken, binnen de grenzen van het eigen kunnen. De drie pijlers van de harmonie Onderstaande peilers vormen (nog steeds) de kerntaken van onze vereniging. Muziek maken een vereniging vormen rol in de samenleving spelen Pijler 1 Muziek maken : Afwisseling van repertoire en uitvoeringen is hét uitgangspunt. Muziek maken geldt voor álle geledingen binnen de vereniging. In een combinatie met elkaar 1

2 wordt de onderlinge betrokkenheid en motivatie versterkt. Zowel organisatorisch als artistiek kunnen niet te veel uitvoeringen per jaar worden geprogrammeerd en kan ook de plusfactor niet altijd aan de orde zijn. Er is geen drempelloze instroom voor het harmonieorkest maar tegelijk ook geen hoge drempel. Om de jeugd voldoende gemotiveerd te houden, kan men in principe met diploma A instromen in het harmonie-orkest. Het artistieke niveau zal mede afhangen van de bezetting en het niveau van de muzikanten. Dit zal altijd wat schommelen en daarom is het streven naar een bepaald concoursniveau geen doel op zich. Musiceren op eigen kracht is het uitgangspunt hierbij. Verder is een goede opleiding belangrijk en dat zal de kwaliteit en het niveau van het muziek maken mede bepalen. Pijler 2 Een vereniging vormen : Naast het bestuur blijven we werken met commissies. De samenstelling en taken van de commissies moeten goed worden bewaakt en van tijd tot tijd worden geëvalueerd, omdat vanuit die gremia het functioneren van de vereniging mede wordt bepaald. Als vereniging zullen alle leden zich ook moeten inzetten voor het verenigingsbelang als geheel (los van de eigen muzikale hobby ). Te denken valt hierbij aan deelname aan commissies, inbreng van financiën, hand- en spandiensten. Dit vereist betrokkenheid van de leden. Al vanaf het moment van blokfluitleerling is het goed om aan die betrokkenheid te werken (ook t.a.v. ouders). Pijler 3 Rol in de samenleving : We bieden een culturele hobby voor het individu en daarnaast zijn we aanwezig bij festiviteiten en overige activiteiten in de gemeenschap indien dit een meerwaarde heeft. We verzorgen toegankelijke uitvoeringen voor breed publiek, teneinde de resultaten van de beoefening van de eigen muzikale hobby in groepsverband uit te dragen in de gemeenschap. Beleid afstemmen op de peilers Om die drie peilers goed tot hun recht te laten komen, zal het beleid van de vereniging daarop moeten zijn of worden afgestemd. Hieronder volgende de belangrijkste onderdelen die daarbij van belang zijn. A. OPLEIDING B LOKFLUITOPLEIDING De blokfluitopleiding is op dit moment goed georganiseerd en zou zo moeten blijven. DE overstap van muziekschool naar eigen beheer is succesvol geweest. Van groot daarbij belang is de kwaliteit van het bedrijf dat we daarvoor inhuren. Marjo Onderwijs verzorgt dat momenteel. Het steeds alert zijn op de toekomst maakt het nodig om, naast de werkende-wegcontacten, jaarlijks een zeer gericht overleg te hebben met het betrokken bedrijf/persoon (op dit moment dus Marjo). Normaal gesproken duurt de blokfluitopleiding 2 jaar. Gedurende die jaren is het goed dat er vanuit de vereniging veel contact is met de leerlingen en de ouders. Dat is belangrijk om alvast binding en interesse tot stand te brengen met de muziekvereniging (harmonie)., kan het contact met ouders en leerlingen groepsgewijs worden onderhouden. Om ervoor te zorgen dat de blokfluitleerlingen goed warm worden gemaakt voor n harmonieinstrument, is het tevens belangrijk dat de leerlingen voldoende in contact komen met 2

3 samenspelgroep, opleidingsorkest en harmonie. Het gaat dan om activiteiten voor de gezamenlijke onderdelen van de muziekvereniging. Het onderdeel blokfluitopleiding moet daardoor goed zichtbaar blijven. Evenals voor de andere onderdelen van de vereniging, is het goed dat er voor de blokfluitleerlingen een jaarlijkse leuke activiteit wordt georganiseerd. De meeste van bovenstaande zaken zijn op dit moment al aan de orde of in ontwikkeling. Die lijn is goed en zou dan ook moeten worden voortgezet. O PLEIDING INSTRUMENTALE LEERLINGEN Op het moment waarop de blokfluitleerling voor een harmonie-instrument kiest, is het van groot belang dat leerlingen en ouders daarin goed begeleid worden. Bij de start van zo n opleiding zal blijken dat het spelen op een blaasinstrument erg slecht opschiet. Dat kan er al gauw toe leiden dat zowel kind als ouders de motivatie niet overeind houden. Vandaar dat goed en regelmatig contact met leerling, ouders en docent onontbeerlijk is. Natuurlijk gebeurt dat op dit moment ook al wel, maar als de vereniging gaat werken aan méér leerlingen, dan zullen individuele contacten met ouders, docent en leerling veel tijd gaan vragen. Deze tijd zal gevonden moeten worden als we de leerling structureel willen vasthouden van blokfluit naar harmonie en daarná (dwz. vanaf de start tot na het puberen). Mogelijk kan een systeem van leerling-adoptie hier uitkomst bieden. Aangezien het leren bespelen van een instrument het 1 e halfjaar met vallen en opstaan gebeurt, kan al spoedig de motivatie en het geloof in het kunnen onder druk komen staan. Daarom is het belangrijk dat deze leerlingen, naast de wat moeizame wekelijkse individuele les, al snel iets méér nodig hebben om de moed er in te houden. Met (zeer) eenvoudig samenspel zal de lol in de hobby enorm toenemen. Deze manier van werken is onlangs gestart en dat is een goede ontwikkeling. Dit eenvoudige samenspel zou n half jaar moeten duren en na n half jaar stromen deze leerlingen in in het opleidingsorkest. B. ARTISTIEK NIVEAU Het beleid ten aanzien van opleiding en doorstroming heeft z n weerslag op het artistieke niveau van de harmonie. Hoe hoger het instroomniveau, hoe beter het artistieke niveau kan zijn. Maar dat is alléén maar haalbaar als de jeugd niet vroegtijdig afhaakt en er daarnaast structureel voldoende instroom is. We leven echter in een tijd waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat instromende jeugd tot aan de middelbare leeftijd of langer lid blijft van het orkest. En om voldoende jonge muzikanten te laten instromen, moet het voortraject niet te lang zijn. Is dat wél het geval, dan haken al veel leerlingen af voordat ze de stap naar de harmonie zetten. Bij het onderdeel opleiding is erop ingegaan hoe we onze leerlingmuzikanten moeten begeleiden om de motivatie en enthousiasme voor een plek in de harmonie overeind te houden. Voor de instroom naar de harmonie zou als criterium het diploma A moeten gelden. Vanaf de blokfluit is een leerling dan gemiddeld 4 à 5 jaar bezig voordat instroom naar de harmonie mogelijk is. De leerling is dat n jaar of 11 à 12 en dat is psychologisch de goede leeftijd om ze in het groot orkest te hebben (vóór de middelbare school, aanvang puberteit). Instroom op A-niveau heeft echter consequenties voor het niveau van het orkest. Maar willen we als muziekorkest ook op langere termijn voldoende kunnen functioneren, dan is koersen met een accent op artistiek niveau waarschijnlijk niet de goede weg. Er zal steeds gewerkt 3

4 moeten worden vanuit de potentie van het orkest. Om van tijd tot tijd te meten waar je qua niveau staat, is deelname aan een concours op zichzelf een goede activiteit. Echter, het zal niet langdurig de overhand moeten hebben en kunnen worden ingepast in het overige concertprogramma (jaarprogramma) van de vereniging. Plaatsing in een bepaalde divisie is daarbij geen (artistiek) doel op zich meer. Gelet op de bezettingsveranderingen in de komende jaren, zou een concours op korte termijn (2016) een zinvolle activiteit kunnen zijn, om te weten waar het orkest staat voorafgaand aan bovenstaand (instroom)beleid. Met genoemd instroombeleid zullen de meer complexe nummers steeds minder op de lessenaar komen, maar er blijft voldoende afwisselend en uitdagend repertoire op de markt, om het aansprekend te houden. C. REPERTOIRE Afwisseling van repertoire was, is en blijft het uitgangspunt. Dit is dus ook continu de opdracht voor de Muziekadviescommissie (MAC). De dirigent speelt daarbij een cruciale rol. Zijn vakmanschap moet ertoe leiden dat er stukken op de lessenaar komen die voldoen aan veelzijdigheid (genre), haalbare moeilijkheidsgraad, aansprekend voor muzikant en publiek etc. Het richten op themamuziek is op zichzelf niet verkeerd, maar hoeft geen structureel karakter te hebben. De MAC moet een zo goed mogelijke afspiegeling zijn van het orkest. Het is wenselijk om de MAC elk jaar met 2 personen te wisselen, zodat er steeds voldoende verversing is. Op dit punt moet actief op individueel niveau de interesse worden opgewekt. Voorts is het belangrijk dat de MAC-leden, naast de elektronische communicatie, ten minste éénmaal per jaar fysiek bij elkaar komen om o.a. de ervaringen en signalen mbt het gekozen repertoire te bespreken. Naast de MAC, zal de uitnodiging aan alle orkestleden om suggesties te doen mbt het repertoire worden gecontinueerd. D. ACTIVITEITEN EN OPTREDENS Het valt niet mee om elk jaar een goed programma op de been te brengen. De instelling van een programmacommissie zal hierin een positieve bijdrage moeten gaan leveren. Aangezien de boog niet altijd gespannen kan staan, zal een echte grotere activiteit slecht eenmaal per 3 jaar kunnen worden geprogrammeerd. Alle andere optredens worden daarmee niet gediskwalificeerd, integendeel: dat is in feite de core business van het orkest. Al deze optredens zullen veel inspanning vereisen van bestuur en leden. Niet alleen muzikaal, maar ook qua uitvoerende voorbereidende werkzaamheden. In één programmajaar kunnen dan ook maar 2 echte concerten/optredens worden opgenomen, naast alle wat kleinere optredens/verplichtingen. Verbindingen met andere verenigingsonderdelen zijn belangrijk, alsmede de deelname van derden. Dat heeft ook z n weerslag op de samenstelling en omvang van het publiek. Een jaarprogramma moet in grote lijnen vóór aanvang van het desbetreffende bekend zijn, zodat ook de leden enthousiast en gemotiveerd zijn voor het nieuwe seizoen (en tevens niet onbelangrijk om de goed gevulde agenda s van de leden tijdig te bereiken). Uitgangspunt bij alle optredens is dat het harmonieorkest op eigen kracht musiceert, ook al is de bezetting onvolledig (d.w.z het inlenen van muzikanten is slechts bij zeer hoge uitzondering aan de orde). 4

5 Puntje van aandacht is nog dat de individuele muzikant kiest voor deelname aan een harmonie (orkest) om samen muziek te maken (repetities) en de resultaten hiervan enkele malen per jaar te laten horen (concerten e.d.). Zaken zoals serenades komen bij die hobby niet bovendrijven en zijn ook niet meer zo van deze tijd. Dat zou ook kunnen gaan gelden voor tradities zoals Dodenherdenking (en Sinterklaas) en zelfs het (straat)uniform. Indien deze activiteiten e.d. vanuit de leden steeds minder animo ontmoeten, dan is handhaving niet in het belang van de vereniging en moet eventueel een alternatief worden gevonden. Andere activiteiten dan muziek maken behoren in beginsel niet tot de individuele hobby van de muzikant. Of het nu om bijv. financiële acties gaat of om gezelligheidsactiviteiten (Caeciliafeest) de animo is niet altijd geweldig. In beginsel mag van de leden worden gevraagd om betrokkenheid te tonen bij het algemeen belang van de vereniging. Hierin zal echter een goede balans moeten worden gevonden. E. FINANCIËN Het op orde zijn en houden van de financiën blijft een voortdurende inspanning. Het contributieniveau ligt momenteel op een gangbaar gemiddelde. Slechts een geleidelijke verhoging (indexeren) ligt voor de hand. Het bestaan van de Vriendenkring moet worden gekoesterd en goed contact tussen de beide besturen is belangrijk. Naast de overige (geringe)sponsoring zullen ook de leden zich moeten inzetten voor de financiën van de vereniging. Ook al is de interesse hiervoor niet groot, tóch is het nodig om deze verantwoordelijkheid en betrokkenheid te blijven aansporen. De Commissie Financiële Acties is een goede constructie om van daaruit de leden inventief en actief te krijgen. Het bevorderen van een eigen instrumentenbezit zal op den duur tot lagere exploitatielasten leiden. Misschien is hier een modes voor te vinden. Ook een instrumentenpool met zusterverenigingen (in de regio) kan een rol gaan spelen als steeds meer verenigingen met minder leden van doen krijgen. F. BESTUUR Een bestuur met 7 leden is voldoende met daarnaast de nodige commissies. Om goed contact met het bestuur te houden, is er steeds één bestuurslid lid van zo n commissie. Bestuursleden zijn allemaal vrijwilligers en het jaarprogramma van de vereniging moet tegen die achtergrond niet te overladen zijn (er is namelijk nog veel meer aan de orde dan louter de uitvoering van het jaarprogramma). De bouwploegen bij optredens voldoen goed en op die manier maken vele handen licht werk. Houden zo en ervoor zorgen dat het niet inzakt. Binnen de vereniging is er op allerlei zichtbare en onzichtbare fronten werk aan de winkel. De beschikbaarheid van de bestuursleden heeft ook z n grenzen en mogelijk dat een werkploeg die overdag inzetbaar is kan worden gevonden. 5

6 G. DE TOEKOMST Gaudete zal voor de toekomst het fundament van de vereniging veel prioriteit blijven geven, en dan gaat het in eerste instantie om de jeugd (opleiding). Natuurlijk is het uiteindelijk allemaal gericht op het eindproduct,op het harmonieorkest als geheel. De kwaliteit van dit eindproduct wordt in hoge mate bepaald door wat daaraan vooràf gaat (werving en opleiding). Daarnaast zal er ook in de volle breedte gestuurd worden op motivatie en betrokkenheid van alle leden (muzikanten). Het beleid dat hierbij aan de orde is, is als volgt kort samen te vatten. Werving blokfluiters werven via basisscholen instrumentale leerlingen hoofdzakelijk werven vanuit blokfluiters Opleiding eigen blokfluitopleiding handhaven gedurende blokfluitopleiding warm maken voor blaasmuziek jaarlijks leuke activiteit voor deze groep(en) vanaf begin contact onderhouden met blokfluitleerling, ouders en docent éénmaal per jaar apart overleg met blokfluitdocent (bedrijf) over gang van zaken na half jaar instrumentaal les ook in samenspelgroep laten spelen na één jaar instrumentaal les overstap naar opleidingsorkest bij het behalen van diploma A overstap naar harmonie (fifty-fifty) vanaf start instrumentaal les tot aan gewenning in harmonie-orkest structureel voldoende begeleiding op elke leerling zetten (adoptiesysteem?) zowel voor blokfluit, samenspelgroep, opleidingsorkest en harmonie-orkest elk jaar onderlinge activiteiten (optredens) organiseren Artistiek niveau instroom op A-niveau vasthouden aan een bepaalde divisie is geen doel op zich deelname aan concoursen blijft zinvol als uitdaging voor het orkest t.b.v. kwaliteitsmeting (de hoogte van de divisie is daarbij minder belangrijk) dirigent moet goed kunnen omgaan met niveauverschillen bij onvolledige bezetting worden in principe geen muzikanten ingehuurd Repertoire afwisselend, voldoende uitdaging, aansprekelijk voor publiek en muzikant MAC is afspiegeling van vereniging (harmonie) en zou jaarlijks met 2 personen moeten wisselen (leden daarvoor warm krijgen) ten minste éénmaal mondeling overleg tussen dirigent en MAC Activiteiten en optredens tijdig jaarprogramma opstellen door programmacommissie jaarprogramma niet overladen (dwz 2 volwaardige concerten + overig) elk jaar concert met alle onderdelen (of een variant daarop) 6

7 grotere (thema)concerten hooguit 1 x per 3 jaar tradities handhaven, tenzij.. uitgaan van betrokkenheid van leden m.b.t. financiële activiteiten e.d. Financiën contributieniveau indexeren vriendenkring daadwerkelijk blijven koesteren opzetten van financiële acties door Financiële Commissie onderzoeken of eigen instrumentbezit verder is te bevorderen Bestuur handhaven huidige structuur met bestuur en commissies bouwploegen bij concerten op peil houden nagaan of werkploeg (zonder lidmaatschap) met mensen die ook overdag wat tijd hebben is te organiseren het jaarprogramma niet overladen in het belang van alle vrijwilligers Cuijk, februari 2015 Bestuur Gaudete in Domino 7