LES 1 RIJDEN IN GROEPEN BEWUST WORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM RIJDEN IN GROEPEN

Transcriptie

1 LES 1 RIJDEN IN GROEPEN BEWUST WORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM RIJDEN IN GROEPEN Inhoudsopgave Lesinhoud Draaiboek Leerling-Materialen 3

2 LESINHOUD Doel Het doel van deze les is dat leerlingen zich bewuster worden van zichzelf en van overige verkeersdeelnemers bij het fietsen in een groep. Dit gebeurt door middel van het kijken van de TotallyTraffic e-learningfilm Rijden in groepen. In het hierop volgend gesprek over de film met de leerlingen wordt nadrukkelijk ingegaan op eigen ervaringen. LESDUUR Totaal 50 min. 1. Inleiding 5 min. 2. Film kijken 10 min. 3. Film bespreken 20 min. 4. Huiswerkopdracht 10 min. 5. Afronding 5 min. MATERIALEN Aangeboden e-learningfilm Omschrijving TotallyTraffic e-learningfilm Rijden in groepen (DVD/link website). Aangeboden Leerling-Materiaal 1 Kopieerblad huiswerkopdracht Sociaal in het verkeer-test. 2 Instructiekaart huiswerkopdracht Sociaal in het verkeertest. Aangeboden via website Brief aan ouders, mee te geven bij les 1. Zelf verzorgen Computer met scherm (of digibord indien beschikbaar). Kopieën van het kopieerblad Sociaal in het verkeer-test. Kopieën van de instructiekaart Sociaal in het verkeer-test. Kopieën van de brief aan de ouders. 4

3 VOORBEREIDING DE LES Computer en scherm (eventueel digibord) klaarzetten voor gebruik. Kopieën van het kopieerblad Sociaal in het verkeer-test klaarleggen. Kopieën van de instructiekaart Sociaal in het verkeer-test klaarleggen. 1. Inleiding (5 min.) Vertel de leerlingen dat zij gaan kijken naar een film waarin leerlingen zoals zij van school naar huis fietsen fietsen. Geef aan dat er tijdens het filmpje meerdere vragen gesteld worden, waarbij een aantal keuze-antwoorden in beeld komt. Er mag direct (hardop en door elkaar) geantwoord worden. Deel mee dat daarna de situaties uit de film klassikaal besproken worden vanuit de eigen situatie. 2. Film kijken (10 min.) Laat de film in zijn totaliteit zien. Bespreek na afloop de eerste indruk van de leerlingen. Heeft de film hen aangegrepen, geraakt? Wat raakte hen dan? 3. Film bespreken (20 min.) Bespreek de film aan de hand van de onderstaande vragen (ingedeeld n.a.v. de verschillende thema s uit de film). Inleiding Laat de leerlingen zich inleven in hun eigen situatie: Er kwamen verschillende onderwerpen naar voren tijdens de route die de groep in de film fietste. Denk nu eens aan de route die je zelf iedere dag fietst. Laat ze nadenken over hun eigen fietsgedrag: Wat vonden jullie van de film? Wat was herkenbaar? Fiets je zelf wel eens in een groep? Waarom eigenlijk (niet)? Het blijkt dat de sociale veiligheid toeneemt met het rijden in groepen maar de verkeersveiligheid niet. Herkennen jullie dit? Wat wordt ermee bedoeld, denk je? Lessuggestie: het komt regelmatig voor dat bij de schoolingang/uitgang en bij sportparken de weg in beslag wordt genomen door een groep fietsers. Soms leidt dit tot problemen met de andere weggebruikers. Als het relevant is, bespreek dit punt dan in deze les. Bespreek samen de eigen ervaringen, de gevaren en de oplossingen. Thema 1: verschillend fietsgedrag bij jongens en meisjes. Zien jullie verschil tussen jongens en meisjes bij het fietsen in een groep? Zo ja, welke verschillen? Wat vinden jullie daarbij van elkaar? Vraag: Hoe kun je het deelnemen aan het verkeer veiliger maken voor elkaar? Antwoord: (bijv.) door elkaar erop te wijzen dat het niet slim en niet veilig is om met meer dan 2 naast elkaar te fietsen. Of door degenen die niet in een groep willen fietsen te respecteren. 5

4 Thema 2: ongelukken binnen en buiten de bebouwde kom. Binnen de bebouwde kom gebeuren de meeste ongelukken. Vraag: Welke risico s brengen het rijden in een groep hier met zich mee? Antwoord: binnen de bebouwde kom bevinden zich de meeste weggebruikers. Door het rijden in een groep breng je jezelf en hen in gevaar. Wie heeft wel eens een ongeluk meegemaakt op de fiets binnen de bebouwde kom? Bespreek de eigen ervaringen; benut persoonlijke verhalen, haal klassikaal de leerelementen eruit. Thema 3: voorrang op de rotonde. Maak voorrang op de rotonde bespreekbaar n.a.v. bekende rotondes in de buurt van de school of op de schoolthuis-route. Welke rotonde hier in de buurt vinden jullie het gevaarlijkst? Waarom? Wat gebeurt daar dan? Vraag: Hoe zit het eigenlijk met voorrang op rotondes? Wie heeft voorrang? Antwoord: de afgelopen jaren zijn veel kruispunten omgebouwd tot rotondes, omdat rotondes vaak veiliger blijken dan kruispunten met verkeerslichten. Maar let op, iedere rotonde is anders ingericht : zo kan er een fietspad of een fietsstrook zijn, soms ligt het fietspad vlakbij de rotonde, soms ver ervan af, dan weer heeft de fietser wel voorrang en dan weer niet. Het is dus heel belangrijk goed te kijken naar de borden, de mogelijke haaientanden en naar de overige verkeersdeelnemers. En steeds weer zelf te bepalen wat hier de regels zijn en of je voorrang hebt (en of je het ook krijgt..!). Thema 4: rekening houden met andere voertuigen, bijv. met aanhanger. Wie heeft wel eens een gevaarlijke verkeerssituatie meegemaakt met een auto met aanhanger? Wat kun je je ervan herinneren? Had je zelf iets kunnen doen om het (bijna) ongeluk te voorkomen? Thema 5: midden op de weg stoppen. Durven jullie elkaar aan te spreken op onveilig gedrag? Waarom? Hoe doe je dat dan? Vraag: Hebben jullie wel eens een valpartij meegemaakt? Hoe ga je daarmee om? Antwoord: als het mogelijk is, zo snel mogelijk aan de kant gaan zodat je andere verkeersdeelnemers niet in gevaar brengt. Dan inschatten wat je moet doen, 112 bellen bijv. of alleen even van de schrik (laten) bekomen. En als je niet aan de kant kunt gaan: aan de andere verkeersdeelnemers laten blijken dat ze moeten oppassen/uitwijken. Vervolgens weer inschatten wat je moet doen, 112 bellen of etc Huiswerkopdracht: Sociaal in het verkeer-test (10 min.) Vertel de leerlingen dat hun eigen fietsgedrag centraal staat bij de huiswerkopdracht en bij de volgende les. Maak duidelijk dat inzicht in eigen fietsgedrag belangrijk is. Alleen dan kun je bijdragen aan verkeersveilige situaties. Deel mee dat de huiswerkopdracht bestaat uit het maken van een verkeer-test. De test laat je ontdekken hoe sociaal je bent in het verkeer, bijvoorbeeld: ben je een verkeersegoïst of een sociale weggebruiker? Geef aan dat ze de test met uitslag de volgende les meenemen.

5 5. Afronding (5 min.) Ga kort terug naar het begin van de les: De film laat je zien hoe belangrijk het is je verkeersveilig te gedragen, ook op je dagelijkse school-thuisroute. Wijs hierbij op de risico s die leerlingen nemen bij het fietsen in een groep. Wijs ook op het bewust worden van mogelijke groepsdruk en hoe je hiermee om kunt gaan. Benadruk dat het verkeer hierdoor veiliger wordt voor jezelf en voor andere verkeersdeelnemers. Rond positief af. Benoem wat goed is gegaan. COMMUNICATIE MET OUDERS Ouders vormen een belangrijk referentiekader voor leerlingen; onderzoek heeft dit uitgewezen. Hen betrekken bij het onderwerp verkeersveiligheid laat zien dat de school hen hierin als partner ziet. Advies: Brief meegeven aan leerlingen t.b.v. ouders/verzorgers na deze les. In deze brief wordt aangegeven wat in het kader van de verkeersveiligheid op school aan de orde komt in deze module over rijden in groepen. Een aan te passen standaardbrief is te downloaden via het voor u bestemde inloggedeelte 7

6 8 DRAAIBOEK RIJDEN IN GROEPEN LES 1 BEWUST WORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM Lesduur gehele les 50 min. Ruimte voor docent 1 Inleiding 5 2 Film kijken Film bespreken. Thema s: 1. Verschillend fietsgedrag jongens/meisjes. 2. Ongelukken binnen/buiten bebouwde kom. 3. Voorrang op de rotonde. 4. Rekening houden met andere voertuigen. 5. Midden op de weg stoppen Huiswerkopdracht: verkeertest: hoe sociaal ben je in het verkeer? De test laat ontdekken hoe sociaal je bent in het verkeer, bijvoorbeeld: ben je een verkeersegoïst, een onverschillige, sociale of agressieve weggebruiker? 5 Afronding 5 Nawerk: Communicatie met ouders: brief meegeven (voorbeeldbrief te verkrijgen via Leerling-Materiaal: 1 Kopieerblad huiswerkopdracht Sociaal in het verkeer-test 2 Instructiekaart huiswerkopdracht Sociaal in het verkeer-test Zelf te verzorgen: 1 Computer met scherm (of digibord) 2 Kopieën van het kopieerblad Sociaal in het verkeer-test 3 Kopieën van de instructiekaart Sociaal in het verkeer-test 4 Kopieën van de brief aan de ouders

7 INSPIRATIE Op is na inloggen op het voor u bestemde inloggedeelte voor iedere module inspiratie en achtergrondinformatie te vinden. Alles onder inspiratie is facultatief. Bij elk onderwerp staat een aantal suggesties voor docent en leerling, die relevant zijn voor de betreffende module. 9

8 Notities 10

9 2 HUisWErKOPDRACHT SOCIAAL in het verkeer-test Materiaal Sociaal in het verkeer-test Wat doe je met de Sociaal in het verkeer-test? Beantwoord de vragen van de test. Kies uit a, b, c of d. Er is maar één antwoord mogelijk. Lees vervolgens over de 4 verschillende verkeerstypen (E, O, S, A). Schrijf achter je gekozen antwoord onder welk verkeerstype dit antwoord valt (E, O, S of A). Mocht je twijfelen, kijk dan op het antwoordblad voor de juiste antwoorden. Kijk welk verkeerstype het meeste voorkomt bij jouw antwoorden. Herken je jezelf (deels) hierin? Wat vind je hiervan? 11

10 SOCIAAL in het verkeer-test Hoe sociaal ben jij eigenlijk in het verkeer? Beantwoord de vragen en je weet het! Als je klaar bent, lees dan bij de verkeerstypen wat je moet doen om te weten te komen welk verkeerstype jij bent. 1 Je staat op het punt om het zebrapad over te steken, als er net een moeder aan komt rijden met kleine kinderen op de fiets en een volle boodschappentas aan het stuur. Wat doe je? a. Ik neem voorrang omdat ik daar recht op heb. b. Ik wacht even en geef haar een teken dat ze kan doorrijden. c. Waarom zou ik haar voorrang geven? Kom nou. d. Ik let er nooit op wie er aan komt. Dat interesseert me niet. Ik loop gewoon door. 2 Een automobilist laat je voor gaan als je wilt oversteken terwijl hij voorrang heeft. Hij maakt een vriendelijk gebaar dat je je gang kunt gaan. Hoe reageer je? a. Je steekt de straat over en vindt het niet meer dan normaal dat hij je laat voor gaan. b. Je knikt even vriendelijk of steekt je hand op als dank en steekt over. c. Je vindt de automobilist maar een sukkel dat hij stopt. Jij zou dat nooit doen. d. Je steekt de straat over en bent de automobilist al vergeten. 3 Je bent met de fiets en plotseling steekt een voetganger voor je wielen over. De voetganger schrikt duidelijk. Hij of zij lette waarschijnlijk even niet op. Hoe reageer je? a. Je schrikt en begint te schelden. b. Je schrikt, kalmeert en herinnert je dat je zelf ook wel eens per ongeluk zoiets gedaan hebt. c. Je ergert je omdat de voetganger geen rekening met je houdt. d. Je schrikt, ziet de voetganger nauwelijks en besteedt er verder geen aandacht aan. 4 Je staat met je fiets achter een groep fietsers te wachten tot het rode licht op groen springt. Als het zover is, rijden ze niet weg maar blijven staan kletsen. Je kunt er niet langs. Wat doe je? a. Je vraagt of ze kunnen doorrijden omdat het licht op groen staat. b. Je scheldt ze uit en rijdt op ze in zodat ze verschrikt opzij stuiven. c. Je rijdt richting het groepje. Je ziet wel wat er gebeurt. d. Je rijdt richting het groepje. Ze moeten het eens wagen om niet aan de kant te gaan. 12

11 5 Je bent achterop de scooter met een kennis van je naar een feest geweest. Je kennis heeft teveel gedronken. Hij wil met de scooter naar huis. Wat doe je? a. Het kan jou niet schelen. Jij kunt met een ander mee. Hij moet zelf maar weten wat hij doet. b. Je zegt tegen hem dat hij beter niet met de scooter kan gaan. En bedenkt een oplossing om allebei zonder scooter thuis te komen. c. Je scheldt hem uit, trapt tegen zijn scooter aan en zegt dat hij maar moet doen wat hij niet laten kan. d. Je kunt met iemand anders meerijden en bemoeit je niet met je kennis. Als hij maar thuiskomt. 6 Je bent met de fiets. Er rijdt een auto voor je. De auto geeft richting aan naar rechts. Maar er is alleen maar een weg die naar links gaat. Jij moet rechtdoor. Wat doe je? a. Je houdt er rekening mee dat de automobilist verkeerd richting aangeeft en naar links wil. Daarom hou je je even in en wacht tot de auto is afgeslagen. b. Je probeert de auto links te passeren en als je merkt dat de bestuurder naar links wil rijden en schrikt als hij jou ziet, word je goed nijdig en laat dit ook merken. c. Je ziet wel dat de auto richting aangeeft naar rechts maar denkt er verder niet bij na. d. Je rijdt door. Als de automobilist verkeerd richting aangeeft moet hij er maar rekening mee houden dat hij jou eerst laat passeren. 7 Het is druk in de bus. Veel mensen staan. Gelukkig heb jij nog een zitplaats kunnen bemachtigen. Bij de volgende halte stapt een zwangere vrouw in met een klein kind op haar arm. Ze moet staan. Wat doe je? a. Je blijft zitten. Jij bent ook moe en dit is jouw plaats. b. Je bent niet van plan om op te staan. Als een oude mevrouw naast je tegen je zegt dat je nog jonge benen hebt en misschien plaats kunt maken voor de vrouw en haar kind, vraag je waar ze zich mee bemoeit en anders zelf maar moet opstaan. c. Je ziet geen zwangere vrouw. Je kijkt niet wie er in de bus stapt. Maakt jou niet uit. d. Als je de vrouw en haar kind ziet, bied je hun jouw plaats aan. 8 Je rijdt met een stel vrienden met de fiets naar huis. Jullie rijden met z n drieën naast elkaar. Een auto remt af en wil passeren maar jullie blokkeren de weg. Wat doe je? a. Je mindert vaart en gaat achter je vrienden rijden om de auto te laten passeren. b. Als het de autobestuurder te lang duurt en hij op zijn claxon drukt, wijs je op je voorhoofd en slaat met je vuist op het dak van zijn auto. c. Je blijft gewoon fietsen. Automobilisten moeten niet denken dat zij altijd hun zin krijgen. Jij bent er ook nog. d. Je trekt je niets aan van de automobilist. Je had hem niet eens gezien tot hij begon te toeteren. 13

12 verkeerstypen Lees de beschrijvingen van de onderstaande typen. Schrijf achter je antwoorden bij de Sociaal in het verkeer-test welke letter er (het meest) bij hoort (E, O, S of A). De typen E De verkeersegoïst kijkt niet verder dan zijn neus lang is en denkt dat de wereld om hem draait. Iedereen moet voor hem aan de kant gaan. Maar heeft zelf geen interesse voor andere weggebruikers en het ontbreekt hem aan inlevingsvermogen. O De onverschillige weggebruiker is niet bewust asociaal, zoals de verkeersegoïst. Maar hij let gewoon niet op, is er niet goed bij en heeft vooral, net als de verkeersegoïst, een gebrek aan interesse en inlevingsvermogen. Het laat hem allemaal koud. Hij leert niet veel van fouten en houdt zich vaak niet aan de verkeersregels. S De sociale weggebruiker neemt geen onnodige risico s. Zijn eigen veiligheid en de veiligheid van anderen is belangrijk voor hem. Hij houdt rekening met andere weggebruikers. A De agressieve weggebruiker houdt geen rekening met anderen. Vergeet dat hij zelf ook fouten maakt en maakt er het grootste probleem van als iemand per ongeluk geen rekening met hem houdt of vergeet dat hij voorrang heeft. Dit wordt opgevat als een persoonlijke belediging die onmiddellijk afgestraft wordt door agressieve opmerkingen, een opgestoken middelvinger of ander agressief gedrag. 14

13 Antwoorden Sociaal in het verkeer-test Vraag 1a = E 1b = S 1c = A 1d = O Vraag 2a = E 2b = S 2c = A 2d = O Vraag 3a = A 3b = S 3c = E 3d = O Vraag 4a = S 4b = A 4c = O 4d = E Vraag 5a = O 5b = S 5c = A 5d = E Vraag 6a = S 6b = A 6c = O 6d = E Vraag 7a = E 7b = A 7c = O 7d = S Vraag 8a = S 8b = A 8c = E 8d = O 15

14 Notities 16