LES 2 RIJDEN IN GROEPEN ERVAREN GROEPSGEDRAG EN GROEPSDRUK
|
|
- Lennert van Dijk
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LES 2 RIJDEN IN GROEPEN ERVAREN GROEPSGEDRAG EN GROEPSDRUK Inhoudsopgave Lesinhoud Draaiboek Leerling-Materialen 17
2 LESINHOUD Doel Het doel van deze les is dat leerlingen ervaren hoe zijzelf en anderen zich gedragen in een groep. Dit gebeurt door middel van een opdracht en groepsgesprekken, waarbij wordt ervaren hoe groepsdruk binnen een groep kan werken. LESDUUR Totaal 50 min. 1. Inleiding 5 min. 2. Sociaal in het verkeer-test bespreken 10 min. 3. Opdracht groepsdruk en bespreken (groep en klassikaal) 30 min. 4. Afronding 5 min. MATERIALEN Omschrijving Aangeboden leerling-materiaal 1 Instructiekaart Groepsgesprek over groepsdruk. VOORBEREIDING Instructiekaarten voor de leerlingen kopiëren en klaarleggen. DE LES 1. Inleiding (5 min.) Breng de vorige les (film over fietsen in groepen bekeken) kort in herinnering. Kom terug op de huiswerkopdracht (sociaal in het verkeer-test). Licht toe hoe dit lesuur eruit ziet. 18
3 2. Sociaal in het verkeer-test (10 min.) Benoem de vier typen die in de test voorkomen: de verkeersegoïst, de onverschillige weggebruiker, de sociale weggebruiker en de agressieve weggebruiker. Vraag aan de groep wie in welke groep viel (alle types benoemen en daarbij vingers laten opsteken). Suggestie: ook als docent de test doen en type meedelen aan leerlingen. Een open, kwetsbare opstelling van de docent nodigt uit tot eenzelfde open, kwetsbare opstelling bij de leerlingen. Constateer onder welk type de grootste groep valt. Moedig groepsgesprek aan: welke conclusie(s) kunnen we trekken uit deze uitkomsten? Wat zegt dit over onszelf? Concludeer dat functioneren in een groep onbewust vaak ander gedrag bij ons oproept dan alleen functioneren. Om dit te ervaren gaan we nu een opdracht over groepsdruk doen. 3. Opdracht groepsdruk (30 min.) Inleiding Vertel als introductie over groepsdruk iets over het wereldberoemde lijnenexperiment van Asch. Solomon Asch is beroemd geworden in de jaren 50 met zijn experimenten naar conformiteit. De experimenten toonden aan dat sociale druk er voor kan zorgen dat een persoon dingen zegt die overduidelijk niet correct zijn. Het experiment waarin Asch dit aantoonde ging als volgt: deelnemers aan het onderzoek kregen telkens een kaart waarop een lijn stond. Vervolgens kregen de deelnemers nog een kaart waarop drie lijnen stonden met de namen a,b en c. De deelnemers moesten vervolgens de vraag beantwoorden welke lijn op het tweede kaartje overeen kwam met de lijn op het eerste kaartje. Aanvankelijk hadden de proefpersonen geen enkele moeite met het experiment, aangezien het niet moeilijk was het goede antwoord te geven. De andere proefpersonen in de zelfde ruimte gaven bovendien hetzelfde antwoord. Daarna echter begonnen de andere deelnemers (in werkelijkheid collega s van Asch) allemaal hetzelfde verkeerde antwoord te geven. Solomon Asch had verwacht dat de meerderheid van de mensen niet zou toegeven (conformeren) aan wat overduidelijk niet juist was, maar de resultaten waren anders: een alarmerend aantal deelnemers gaf het verkeerde antwoord en volgde daarmee de groep in plaats van hun verstand. Opstarten opdracht Deel mee dat de leerlingen in groepjes met elkaar gaan kijken naar wat er kan gebeuren in een groep en hoe dat voelt. Deel mee dat ieder groepje een instructiekaart ontvangt (zie Leerling-Materiaal) met daarop een beschrijving van een situatie. Daarbij staat een aantal vragen die ze met elkaar moeten beantwoorden. De laatste vraag is wat is de belangrijkste les van deze situatie?. Dit antwoord moet ieder groepje na de groepsbespreking klassikaal inbrengen. Ze krijgen voor de bespreking en het beantwoorden van de vragen 15 minuten de tijd. Verdeel de klas in viertallen. 19
4 Deel de instructiekaarten uit aan elk groepje. Geef het startsein en noem de eindtijd. Loop tijdens de groepsbesprekingen langs de groepjes en speel daarbij een actieve, stimulerende rol. Geef na 10 minuten het signaal nog 5 minuten te gaan, begin met het beantwoorden van de laatste vraag, die je zo klassikaal moet inbrengen (mocht dat nog niet het geval zijn). Bespreking klassikaal Vraag ieder groepje het antwoord op de laatste vraag te verwoorden (wat is voor jullie het belangrijkste punt uit de bespreking over de bovenstaande situatie?). Schrijf de antwoorden op het bord. Rond af met concluderen wat volgens de leerlingen belangrijk is bij weerstand bieden tegen groepsdruk. Vraag of ze zich erin kunnen vinden. Hebben ze hier iets aan als ze zelf in zo n situatie komen? 4. Afronding (5 min.) Evalueer kort wat de leerlingen vonden van de les: Hoe vonden jullie deze les? Heb je er iets van geleerd? Wat dan? Benoem waarom de les door de docent als interessant of prettig is ervaren. Verwijs naar de volgende (derde en laatste) les binnen deze module rijden in groepen, waarbij het vergroten van de kennis van de leerlingen voorop staat. 20
5 Lesduur gehele les 50 min. DRAAIBOEK RIJDEN IN GROEPEN LES 2 ERVAREN GROEPSGEDRAG EN GROEPSDRUK 1 Inleiding Sociaal in het verkeer-test bespreken Ben je een verkeersegoïst, een onverschillige, sociale of agressieve weggebruiker? 30 3 Opdracht groepsdruk en bespreken opdracht (groep en klassikaal) Aan de hand van een situatiebeschrijving bespreken leerlingen in groepjes een situatie waarin een groep vrienden van school naar het sportveld fietst en waarbij sprake is groepsdruk. Hoe voelt dit? Hoe gaan ze met dit soort situaties om? 4 Afronding 5 Leerling-Materiaal: 1 Instructiekaart Groepsgesprek over groepsdruk 2 A3 vellen met stiften, plakband. INSPIRATIE Op is na inloggen op het voor u bestemde inloggedeelte voor iedere module inspiratie en achtergrondinformatie te vinden. Alles onder inspiratie is facultatief. Bij elk onderwerp staat een aantal suggesties voor docent en leerling, die relevant zijn voor de betreffende module. Ruimte voor docent 21
6 Notities 22
7 INSTRUCTIEKAART GROEPSGESPREK OVER GROEPSDRUK Deze les gaat over groepsgedrag en groepsdruk. Daarover gaat ook deze opdracht. Stel jezelf de volgende (waar gebeurde!) situatie voor. Er fietst een groep van ongeveer 10 vrienden en vriendinnen van school naar het sportveld. Het is mooi weer. Het was een leuke maar wel een lange dag op school, kortom iedereen is een beetje uitgelaten: heerlijk, vrij! Eén van de vrienden heeft een nieuw liedje op zijn I-pod/MP3-speler en zingt dat hardop mee. Waar de rest natuurlijk hard om lacht. Ondertussen ziet een aantal van hen dat een stukje verderop twee fietsers, op hetzelfde fietspad als zijzelf, met het stuur in elkaar haken en vallen. De fietsers liggen op de grond met de fietsen deels over zich heen. Het groepje is nu vlakbij het ongeval. Een aantal vrienden begint te roepen naar degenen die op de grond liggen. Hee joh! Ga eens effe aan de kant! Lekker handig zo!. De fietsers proberen moeizaam overeind te komen. Weer wordt geroepen. Schiet nou eens op! Stel je niet zo aan, man! Ga aan de kant staan jammeren, dan kunnen wij er tenminste langs!. De groep fietst inmiddels langs de valpartij, zonder zich te bekommeren om de mensen die gevallen zijn. Eén van hen wil kijken of er hulp nodig is. Hij wil stoppen, samen met nog een vriend die er net zo over denkt, maar de rest van de groep wil doorfietsen en zet ze onder druk. Watjes! Kom op, we komen te laat voor het sporten, laat ze lekker! Hadden ze maar niet moeten vallen. De twee vrienden twijfelen. Toch maar doorfietsen dan? Weer krijgen ze commentaar. Hee! Laat je ons nou in de steek? Dan kunnen we zo geen team vormen, dat kun je toch niet maken! De twee vrienden stoppen toch. Dat wordt ze door de rest van de groep niet in dank afgenomen. Oké dan! Gaan jullie lekker mensen redden! Stelletje sukkels! Krijgen jullie zeker een stickertje vanavond van je moeder?! De rest van de groep lacht Om vervolgens een lang verhaal kort te maken: van de gevallen fietsers bleek er één zo gewond te zijn dat de ambulance gebeld moest worden (112) en van de ander bleek de fiets zodanig beschadigd dat hij er niet meer mee kon fietsen. Bespreek deze situatie met elkaar en gebruik hiervoor onderstaande vragen. Wat zou jij gedaan hebben in deze situatie? Zou jij weerstand kunnen bieden aan deze groep? Hoe zou je dat gedaan hebben? Hoe kun je je in een dergelijke situatie sterker voelen? Wat maakt dat het soms zo moeilijk is om groepsdruk te weerstaan? Beantwoord de volgende vraag (straks klassikaal te verwoorden): Wat is voor jullie het belangrijkste punt uit de bespreking over de bovenstaande situatie? 23
8 N o TI TI ES 24
LES 1 RIJDEN IN GROEPEN BEWUST WORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM RIJDEN IN GROEPEN
LES 1 RIJDEN IN GROEPEN BEWUST WORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM RIJDEN IN GROEPEN Inhoudsopgave Lesinhoud Draaiboek Leerling-Materialen 3 LESINHOUD Doel Het doel van deze les is dat leerlingen zich
Nadere informatieLES 1 SCHOOL-THUISROUTE BEWUSTWORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM SCHOOL-THUISROUTE
LES 1 SCHOOL-THUISROUTE BEWUSTWORDEN TOTALLYTRAFFIC E-LEARNINGFILM SCHOOL-THUISROUTE Inhoudsopgave lesinhoud draaiboek leerlingmateriaal 3 LESINHOUD DOEL Het doel van deze les is dat leerlingen bewuster
Nadere informatieLesnummer 10 Titel van de les Gevoelens in en uit balans. Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor route B en C.
Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Themanummer 3 Gezond leven en gezond blijven Praktijkkern letter b Omgaan met genotsmiddelen Lesnummer 10 Titel van de les Gevoelens in en uit balans. Tijd Eén lesuur
Nadere informatie(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor
(1 m.) Klassikale aftrap Docent stelt jou als gastdocent voor Beschrijving (ter info voor gastdocent) Deze gastles gaat over je leefstijl en welk soort uitgavenpatroon de leerling heeft. Ben je je bewust
Nadere informatieVoorbereidende les - basis
Voorbereidende les - basis Vraag de leerlingen om één of twee vragen voor de Slimme Gast te bedenken, individueel of in groepjes. Mail de vragen uiterlijk dinsdag 7 mei 2019 naar jullie Slimme Gast. Zo
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieLes 1. Wensen & Grenzen. Praten over seks... Hoe en hoezo?
Les 1 Wensen & Grenzen Praten over seks... Hoe en hoezo? In deze eerste les wordt het thema 'Seksueel gedrag' geïntroduceerd. Het is aan jou als mentor / docent om te bepalen of de sfeer in de groep veilig
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieLeerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde
Titel Eerlijk verdelen 1: plakjes koek Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden
Nadere informatieWerkvormen beroepenkaarten
Werkvormen beroepenkaarten Tessa Boff Tonella Werkvorm 1: De beroepenkaarten om te onderzoeken wat je leuk vindt Doel: Naast dat de beroepenkaarten een beroep op de kaart hebben, staat er ook een foto
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieBrief LES. tegelijk GR EN. Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8
Brief LES Handleiding voor de leerkracht Groep 7 en 8 ALLE FIETSERS TEGELIJK GROEN INLEIDING/AANLEIDING Vanuit de basisscholen kwam het signaal dat leerlingen verwarring ervaren op alle fietsers groen
Nadere informatieVerdiepingsopdrachten challenge 2: Spinaziekrachtproef
Verdiepingsopdrachten challenge 2: Spinaziekrachtproef Je eigen reclamecampagne In groepjes, eventueel als huiswerkopdracht Opdracht: Creatief denken Duur: 60 minuten (of twee lessen van 30 minuten) Introductie
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieGezond thema: DE HUISARTS
Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: ZEG HET MET EEN T- SHIRT
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: ZEG HET MET EEN T- SHIRT Omschrijving van de activiteit De leerlingen bedrukken een T-shirt met een eigen tekst op basis van instructies. Fase Overgang fase alfabetisering
Nadere informatieLesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4
Lesvoorbereiding Leef! Sociaal-emotionele vaardigheden klas 3-4 Hoofdstuk Vaardigheid: Leerdoel: 1 Geluk Weten wat geluk is en dit kunnen omschrijven De leerling kan: zijn definitie van geluk geven; feiten
Nadere informatieKiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs
KiesWijzer een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs Inleiding Met veel plezier presenteert Intermijn de les KiesWijzer. Uw leerlingen staan in het nieuwe schooljaar weer voor grote keuzes. Welk
Nadere informatieDag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012
Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor
Nadere informatieafrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is.
U UNPLUGGED Liedjes schrijven Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieLESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4
LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4 1. Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 De lessenserie in het kort 3 Doelstellingen 3 Benodigdheden 3 Trefwoorden en kernbegrippen 3 Overzicht lesinhouden 4 Les 1 Probleem constateren
Nadere informatiePesten?! 09:10. Laten we beginnen!! Gaan we doen! 17:12 17:12
Pesten?! 09:10 Vooraf: Iris KRO-NCRV maakte het online spel Iris, zie www.helpiris.nl. Iris is een WhatsApp-spel, waarin leerlingen met Iris communiceren over haar persoonlijke situatie. Pesten staat in
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX.
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT HOE-FILE: HOE MAAK IK HET UIT? VAN LIEF NAAR EX. Omschrijving van de activiteit De leerlingen lezen tips over correct handelen als je het uitmaakt met je lief. Ze bespreken
Nadere informatie1 Introductie. We wensen je veel plezier met deze kaarten! Pieternel Dijkstra en Petra Bunnik
1 Introductie Leerlingen hebben recht op onderwijs dat bij hen past en dat hun individuele capaciteiten laat opbloeien. Deze kaarten helpen leerkrachten en docenten, intern begeleiders, remedial teachers,
Nadere informatieTrainingskaarten Zelfregulerend leren met effectieve leerstrategieën
Trainingskaarten Zelfregulerend leren met effectieve leerstrategieën 2016 Pieternel Dijkstra en Petra Bunnik & Boom uitgevers Amsterdam 1 Introductie Zelfregulerend leren houdt in dat leerlingen het eigen
Nadere informatieafrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is.
U UNPLUGGED Functie Bovenbouw: Liedjes schrijven met parameters Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het
Nadere informatieVoedsel onder de loep
Voeding graad 2 Lesvoorbereiding Voedsel onder de loep Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les Print het krantenartikel 'Voeding kan de aarde redden' 1
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn literatuur Groep 7 Lessenreeks basis Deze leerlijn is ontwikkeld door Bibliotheek Zoetermeer. Schrijversbezoek Informatie over Schrijversbezoek Groep
Nadere informatieHandleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling
Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak
Nadere informatieWerkboek Terugvalpreventie Jeugd Naam van de patiënt
Werkboek Terugvalpreventie Jeugd Naam van de patiënt Het Werkboek Terugvalpreventie Je behandelaar heeft aan jou het voorstel gedaan om een terugvalpreventieplan op te gaan stellen. Het doel hiervan is
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatieBreuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen
Titel Eerlijk verdelen 2 Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen
Nadere informatieCasus - Onderzoekend Leren. Geluid in de klas
Casus - Onderzoekend Leren Geluid in de klas bovenbouw 150 min middenbouw onderbouw In deze casus gaan leerlingen aan de slag met het thema geluid. Ze doen exploratief onderzoek door middel van observeren
Nadere informatielesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs
lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze
Nadere informatieSpeak up! Wat is JA en wat NEE?
Les 3 Speak up! Wat is JA en wat NEE? Deze derde les gaat over het leren inzien en uitspreken van je wensen en grenzen bij intimiteit en seks. Hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Het belangrijkste daarbij
Nadere informatieAlgoritmes in het dagelijks leven:
U UNPLUGGED Algoritmes in het dagelijks leven: Papieren vliegtuigjes Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag 15 januari 016 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: De leerlingen leren om kritisch te kijken naar de verschillende artikelen uit 7Days. De leerlingen leren strategieën toe te passen
Nadere informatieIntroductie. Onzichtbaar op internet. GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect. ONDERWERP: Communiceren. DOEL: Spelen met identiteit
Onzichtbaar op internet introductie GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect ONDERWERP: Communiceren DOEL: Spelen met identiteit DOELGROEP: 13-14 jaar, onderbouw voortgezet onderwijs KORTE BESCHRIJVING: Deze les
Nadere informatieBrief LES. tegelijk GR EN. Groep 7 en 8
Brief LES Groep 7 en 8 ALLE FIETSERS TEGELIJK GROEN Deze verkeerslessen gaan over de alle fietsers kruispunten. In 1989 heeft Groningen het eerste kruispunt aangelegd waar de verkeerslichten voor alle
Nadere informatieDeze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.
Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij
Nadere informatieLesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?
Lesbrief: Bewust sociaal Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Zonder dat we het door hebben worden we steeds asocialer. Dit
Nadere informatieMeningsvorming: jij en vluchtelingen
Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit
Nadere informatieWie ben jij? HANDLEIDING
HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatievan Mars is nagemaakt
Reis naar Mars GROEP 3-4 23 25 & 20 minuten, verdeeld over 2 lessen 1, 5 en 8 De leerling weet: dat er ijzer in de grond van de planeet Mars zit dat roest een reactie is van ijzer en zuurstof (in de aanwezigheid
Nadere informatieBen jij Vindingrijk? Kolom
Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,
Nadere informatieDE GROTE VERKEERSTOETS
DE GROTE VERKEERSTOETS Lesfiche 5 e LEERJAAR Dode Hoek Eindtermen Mens en maatschappij Ruimte Verkeer en mobiliteit De leerlingen 4.14 kunnen de gevaarlijke verkeerssituaties in de ruimere schoolomgeving
Nadere informatieDode hoek BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Dode hoek Doelgroep Derde graad van de lagere school. Eindtermen Lager onderwijs: Mens en maatschappij - verkeer en mobiliteit: De leerlingen 4.14
Nadere informatieGebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie.
Titel Vruchtentaart Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Leerkracht:
Nadere informatieHandleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4. Schoolplein
UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4 Handleiding Schoolplein Alle kinderen in de wereld hebben rechten. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn deze opgenomen. Artikel
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieBeste mentoren en collega s,
Beste mentoren en collega s, Welkom aan het begin van een nieuw schooljaar als mentor/docent van een derde klas. Ter voorbereiding tref je hieronder de handleiding voor het startprogramma dat je straks
Nadere informatieLes 1.3 Lichamelijke beperking
Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk
Nadere informatieDraaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken
Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken Inhoud document Hulpmiddel om een bijeenkomst met het team te organiseren om de startsituatie van het team
Nadere informatieJanuari. Ik accepteer en waardeer mijn ( hoog) gevoeligheid.
Januari Ik accepteer en waardeer mijn ( hoog) gevoeligheid. (Hoog) gevoelig zijn krijgt in deze tijd steeds meer ruimte en bekendheid, dat is fijn. Een generatie geleden was het niet wenselijk om gevoelig
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatieKinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT
Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas
Nadere informatieSterker naar het mbo. Docentenhandleiding. Januari 2018 Spirit4you.
Sterker naar het mbo Docentenhandleiding Januari 2018 Spirit4you www.bekijkjetoekomstnu.nl Inhoudsopgave Deel 1 Algemene informatie 3 Aanleiding 3 Vaardigheden oefenen 3 Voor wie? 3 Bij welk vak? 3 Algemene
Nadere informatieLuisteren Niet luisteren Belang van luisteren Luisterdoelen Luistervaardigheden
Les 7 Luisteren Niet luisteren Belang van luisteren Luisterdoelen Luistervaardigheden Je kan verschillende soorten gesprekken hebben. Bijvoorbeeld: Formeel Gepland en met een bepaald doel; voorbereiding!
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieAcht leesadviezen voor thuis
Acht leesadviezen voor thuis Advies1 Advies 2 Advies 3 Advies 4 Advies 5 Advies 6 Advies 7 Advies 8 Overleg met uw kind over de tijdstippen waarop er het best kan worden ge. Als uw kind daarin inbreng
Nadere informatieTieners ontdekken dat grenzen er zijn om duidelijkheid te geven en bescherming te bieden.
THEMA Grenzen DOEL Tieners ontdekken dat grenzen er zijn om duidelijkheid te geven en bescherming te bieden. GROEPSDOEL Tieners verwoorden welke grenzen ze lastig vinden. SLEUTELBIJBELTEKSTEN Genesis 2:15-17,
Nadere informatieSTELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt
STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap
Nadere informatieLiefde en fijne relaties
LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - LIEFDE EN FIJNE RELATIES - 9 Liefde en fijne relaties Programma Doelen Benodigdheden Introductie Opdracht 1 Een fijne relatie Opdracht 2 Verwachtingen
Nadere informatieJongens & meisjes, snap jij het?
Les 2 Jongens & meisjes, snap jij het? We gaan het hebben over seksuele wensen en -grenzen. Wat de één normaal vindt om te doen, kan voor de ander verre van normaal zijn. Dat wordt ook bepaald door wat
Nadere informatieDoel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven.
Een les Wordpress Studenten: Mentor: Stageschool: Groep: Datum: Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven. Beginsituatie: In deze les word
Nadere informatieHet allerleukste meisje
> > 0 0 0 Het allerleukste meisje Er zijn meisjes die het liefst met poppen spelen er zijn meisjes die vaak voor de spiegel staan er zijn meisjes die zich als een bruid verkleden en dan wensen dat ze ooit
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
Voordoen (modelen, hardop denken) De tekst hieronder gebruikt bij opdracht 3. U doet dan op het bord voor hoe u een gedicht schrijft. Hardopdenktekst We hebben samen naar de Nieuwsbegripfilm gekeken. Zelf
Nadere informatieOPDRACHTEN. Verzorgende IG. Module 8 Kraamzorg
OPDRACHTEN Verzorgende IG Module 8 Kraamzorg Inhoudsopgave Leeropdrachten 3 De cliënt in de kraamzorg 5 A Taken van de kraamverzorgende 5 B Visie op kraamzorg 7 C Ontwikkelingskenmerken van het ongeboren
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8
Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van
Nadere informatieNederlands in Uitvoering
Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Toekomst Een interview houden Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een interview houden Thema: Toekomst Leerstijlvariant: BEKIJK - DENK - DOE - ERVAAR Beschrijving
Nadere informatieSpider(wo)man. Doelstellingen
Spider(wo)man Vrouwendag/gender, tweede graad Doelstellingen Kinderen benoemen kenmerken van helden Kinderen onderzoeken in hoeverre de rol van meisjes en jongens van elkaar verschilt in films Kinderen
Nadere informatieLeergebied: West Nederland. Besturing
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: West Nederland Besturing Ontwerpen Aardrijkskunde Toepassen Reflectie In het westen van Nederland ligt de randstad. In de randstad zijn veel steden en er wonen
Nadere informatieDoelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden;
Lesbrief 1 Beroemd worden Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden; - De leerlingen kennen de verschillende
Nadere informatieNETWERK THUISZORG Minivormingen
THEMA Roddelen: vorming 1 van 4 TITEL VORMING VVSG_thuiszorg_roddelen1 ONDERWERP LEERDOELEN Zelf roddelen ondergaan + definitie van roddelen bepalen Ervaren wat roddelen is Leren wat roddelen is Leren
Nadere informatieWeek van de opvoeding
In gesprek Voor ouders en hun kinderen vanaf ca. 12 jaar Het is heerlijk om een goed gesprek te voeren met iemand waar je veel van houdt. Maar soms lukt dat niet goed. Laat je daarom uitdagen tot een eerlijk
Nadere informatieINTERNETMEMORIE. Maak in één les een 3D doosje met de App Foldify. Les in het kader van Code Kinderen project Mijn Kind Online.
INTERNETMEMORIE Een les waarbij de leerlingen het InternetMemorie spelen en gaan nadenken over hun internetgedrag. Deze les is een mediawijze discussie starter. Maak in één les een 3D doosje met de App
Nadere informatieLes 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?
Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het
Nadere informatieKaart Naam Handleiding
Lesbrief Dialoog Lesoverzicht In deze les wordt de gespreksvorm Dialoog geïntroduceerd. De les is gebaseerd op een aantal kaarten uit de kinderkennisbank. In het overzicht hieronder kun je zien welke.
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
Voordoen (modelen, hardop denken) De tekst hieronder gebruikt u bij opdracht 3. U doet dan op het bord voor hoe u een gedicht schrijft. Hardopdenktekst Zelf vind ik het best erg voor de mensen in Egypte
Nadere informatieJe plaats op de weg SECUNDAIR ONDERWIJS. Doelgroep. VOET'en. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie. Leerlingen van alle graden
David Legreve Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie SECUNDAIR ONDERWIJS Je plaats op de weg Doelgroep Leerlingen van alle graden VOET'en Gemeenschappelijke stam: 12, 13 Context 1: 13, 14 Lesthema De
Nadere informatieEen gevaarlijke vriend
MARIAN HOEFNAGEL Een gevaarlijke vriend Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 Een mooie auto De bel gaat; het is vijf over drie. De school gaat uit. Kamal doet zijn boeken in zijn rugtas en loopt naar de
Nadere informatieVerkeersborden. Eindtermen. Doelgroep. Lesdoel. Lager onderwijs: Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Doelgroep Tweede graad van de lagere school. Lesdoel De leerlingen kennen de juiste betekenis van de voornaamste verkeersborden voor voetgangers
Nadere informatieLesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord.
groep 4 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord. Materiaal Oefenblad
Nadere informatieInstructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.
VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn
Nadere informatie3 Pesten is geen lolletje
Na deze les kun je: het verschil tussen plagen en pesten noemen; jouw ervaringen met pesten vertellen; uitleggen hoe je pesten kunt stoppen; afspraken maken over pesten. 3 Pesten is geen lolletje Pesten
Nadere informatie(Uitstel) kinderwens
LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - (UITSTEL) KINDERWENS - 61 (Uitstel) kinderwens Programma Doelen Benodigdheden Introductie Opdracht 1 Gezinsplanning: Wanneer een kind? Opdracht 2 Wat
Nadere informatieSpider(wo)man. Doelstellingen
Spider(wo)man Vrouwendag/gender, derde graad Doelstellingen Kinderen benoemen kenmerken van helden Kinderen onderzoeken in hoeverre de rol van een meisje verschilt met de rol van een jongen in een film
Nadere informatieWERKEN MET VERHALEN VAN DE HODJA
WERKEN MET VERHALEN VAN DE HODJA Verhalen van de Hodja: Hassan en de tijgers Introductie van het verhaal - DILIT-luisteren: o De cursisten gaan per 2 zitten (bij voorkeur 2 cursisten met dezelfde moedertaal
Nadere informatieDe les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk GROEP 5
Les 1 Eenzaam Inhoud Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze les leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieLeerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.
Nadere informatieONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN
ONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN De meeste leerlingen hebben geen moeite met lezen op zich. Maar vanaf het moment dat ze langere teksten moeten lezen en globale vragen beantwoorden of als ze impliciete informatie
Nadere informatieOversteken in een rechte straat
4 in een rechte straat Inleiding Jonge kinderen steken meestal nog over onder begeleiding van een volwassene. Vanaf de kleuterleeftijd worden de kinderen zelfstandiger en mogen ze soms ook al ergens alleen
Nadere informatieDE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE
Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je
Nadere informatieDe nieuwe zorgmedewerker
Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan
Nadere informatie4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.
4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test
Nadere informatiestaat waar iedereen uit de klas woont
Wonen GROEP 5-6 45 70 minuten 1, 42 en 50 De leerling: weet wie Christoffel Columbus is kan op een kaart van Nederland zijn woonplaats aanwijzen leert met een kompas te werken kent vier verschillende windrichtingen
Nadere informatie