Werken met een pensioencommissie Toename beroepsziekten in 2016 vooral door psychische klachten... 4

Transcriptie

1 UPDATE Nieuwsbrief september 2017 Sneller op de hoogte zijn van het nieuws? Volg ons op Social Media! Mandema & Partners helpt u graag bij het interpreteren van de actualiteiten die voor u, uw bedrijf en werknemers relevant zijn. Wat betekenen de verschillende marktontwikkelingen voor u, nu en in de toekomst? Hoe kunt u ermee omgaan en waar moet u op anticiperen? Mandema & Partners bespreekt graag de mogelijkheden en oplossingen met u. Voor uw specifieke situatie en op basis van uw wensen. Heeft u vragen over de inhoud van de nieuwsbrief? Bel uw adviseur, rechtstreeks of via onze receptie op Inhoud Werken met een pensioencommissie... 2 Toename beroepsziekten in 2016 vooral door psychische klachten... 4 AOW-leeftijd stijgt: gevolgen verzekeringen (wg) en inkomen (wn)... 6 Hoe wapent u zich tegen het groeiend risico op product recall?... 8 Risicovolwassenheid troef voor uw bedrijfscontinuïteit Nieuwsbrief september

2 Werken met een pensioencommissie Pensioenregelingen blijven aan veranderingen onderhevig. Voor het beoordelen van deze veranderingen is extra aandacht en kennis nodig. Steeds meer ondernemingsraden maken daarom de keuze om te werken met een pensioencommissie. Pensioencommissie van de ondernemingsraad De ondernemingsraad kan besluiten een pensioencommissie in te stellen. De instelling van deze commissie legt zij vast in een instellingsbesluit. Hierin zijn de taken, samenstelling, bevoegdheden en werkwijze geregeld. Er zijn twee varianten: de pensioencommissie kan een vaste commissie of een voorbereidingscommissie zijn. Vaste commissie Een vaste pensioencommissie kan door de ondernemingsraad worden ingesteld voor de behandeling van alle pensioengerelateerde onderwerpen. Doorgaans worden vaste commissies voor onbepaalde tijd ingesteld. In een vaste commissie vormen de leden van de ondernemingsraad de meerderheid. Daarnaast kunnen andere werknemers commissielid zijn, bijvoorbeeld vanwege hun betrokkenheid bij of deskundigheid op het gebied van pensioen. De ondernemingsraad kan haar rechten en bevoegdheden in het kader van pensioen geheel of gedeeltelijk aan de pensioencommissie overdragen. Voorbereidingscommissie Een voorbereidingscommissie is een tijdelijke commissie die de OR kan instellen voor de behandeling van een bepaald onderwerp. De ondernemingsraad kan bijvoorbeeld een voorbereidingscommissie instellen ter voorbereiding van een instemmingsverzoek betreffende de pensioenregeling. In een voorbereidingscommissie moet minimaal één lid van de ondernemingsraad zitting hebben. Daarnaast kunnen andere werknemers lid zijn van de commissie. In tegenstelling tot een vaste commissie kunnen aan een voorbereidingscommissie geen rechten en bevoegdheden van de ondernemingsraad worden overgedragen. Waar moet u als werkgever op attent zijn? Let op met wat voor soort commissie u te maken heeft en wat de taken, samenstelling, bevoegdheden en werkwijze zijn. Om dubbele besprekingen te voorkomen, adviseren wij u er bij de ondernemingsraad op aan te dringen om de pensioencommissie voornamelijk uit ondernemingsraadleden te laten bestaan. Zorg ervoor dat de commissieleden vooraf voldoende pensioenkennis hebben. Indien gewenst geven wij de commissieleden een pensioentraining. Wil de ondernemingsraad gebruikmaken van extern advies? Overleg met de pensioencommissie over haar keuze van adviseur. Een goed passende adviseur, met de juiste kennis en ervaring, kan vertragingen in het proces voorkomen. Personeelsvertegenwoordiging De afgelopen jaren hebben steeds meer werkgevers en werknemers zonder ondernemingsraad, zelf het initiatief genomen tot het oprichten van een pensioencommissie bestaande uit werknemers. Wij adviseren om ook voor zo n commissie de taken, 2 Nieuwsbrief september

3 samenstelling, bevoegdheden en werkwijze schriftelijk vast te stellen. Zorg ervoor dat de commissieleden over voldoende pensioenkennis beschikken en schakel, indien nodig, een passende adviseur in. Meer informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze pensioenconsultants via ons centrale telefoonnummer U kunt ook mailen naar info@mandema.nl. >> Terug naar inhoudsopgave 3 Nieuwsbrief september

4 Toename beroepsziekten in 2016 vooral door psychische klachten Steeds vaker melden mensen zich met overspannenheid of een burnout bij de bedrijfsarts. Volgens de beroepsziektemeldingen uit 2016 valt ruim 40% van alle meldingen in de categorie psychische beroepsziekte en het aantal blijft toenemen. Dit blijkt uit Kerncijfers Beroepsziekten 2017 van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Wat vertellen deze cijfers ons? Meeste beroepsziekten bij mannen In 2016 zijn door in totaal 863 bedrijfsartsen meldingen van beroepsziekten geregistreerd in de Nationale Beroepsziekteregistratie. De meeste beroepsziekten komen voor bij mannen (64%) en bij werknemers boven de 45 (67%). Beroepsziekten leiden in 63% van de gevallen tot tijdelijke invaliditeit en bij 6% tot blijvende (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid. Meeste meldingen uit de bouwsector Van de geregistreerde meldingen van beroepsziekten kwamen de meeste uit de bouwnijverheid: 33%, meldingen en 360 per werknemers. Het grote aandeel meldingen was het gevolg van de collectieve regeling van arbozorg in deze sector. Nieuwe gevallen Een aantal van de bedrijfsartsen die meldingen van beroepsziekten registreerden in de Nationale Beroepsziekteregistratie, neemt deel aan het Peilstation Intensief Melden (PIM). Omdat zij melden hoeveel werknemers zij verzorgen, kan vanuit deze groep het aantal nieuwe beroepsziekten per jaar worden berekend. Bedrijfsartsen uit het PIM rapporteerden 161 nieuwe gevallen van alle beroepsziekten per werknemers, waarmee het aantal werkenden met een nieuwe beroepsziekte wordt geschat op werknemers. Sectoren met de meeste beroepsziekten Tot de vijf sectoren met de meeste beroepsziekten per werknemers, behoren: bouwnijverheid (360) vervoer en opslag (236) financiën (227) industrie (185) gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening (185) De cijfers voor de overige sectoren zijn: overheid en openbaar bestuur (179), groot- en detailhandel (155), landbouw, bosbouw en visserij (145) en het onderwijs (142). Psychische beroepsziekten 42% Het aandeel psychische beroepsziekten is 42% van alle meldingen: Het gaat in bijna driekwart van de gevallen vooral om overspannenheid en burn-out (1.914/74%). Op ruime afstand volgen posttraumatische stress-stoornis (309/11,8%), waarvan 60% van de meldingen tot een verzuim leidde van langer dan drie maanden, depressie (130/5%), overige reacties op ernstige stress (118/4,5%) en overige aandoeningen (115/4,4%). 4 Nieuwsbrief september

5 Beroepsziekten van het houdings- en bewegingsapparaat 27% Ondanks een daling van 18% was het aantal gemelde beroepsziekten als gevolg van het houdings- en bewegingsapparaat nog steeds veel: 1.791/27%. De vijf belangrijkste werkgerelateerde risicofactoren voor deze beroepsziekten zijn in Nederland, achtereenvolgens: het verrichten van snel herhaalde armbewegingen, tillen en dragen van lasten, werken in ongemakkelijke houdingen (onder andere met gebogen romp of nek), veel kracht zetten met de handen en het duwen en trekken van onder meer rollend materiaal. Beroepsziekte slechthorendheid 22% Het aantal meldingen van beroepsslechthorendheid nam af. Dit kwam mede door het de stopzetting van de collectieve meldingen uit de bouw. Toch is nog ruim een van de vijf beroepsziekten (1.268/22%) toe te schrijven aan slechthorendheid, vooral in de sectoren bouw, transport en industrie. Gehoorverlies en tinnitus zijn de belangrijkste klachten. Van de 74 meldingen van tinnitus zijn er 44 afkomstig uit de politiesector. Overige aandoeningen Er waren 215 meldingen van beroepshuidaandoeningen (3,4%), waarvan contacteczeem met 60% de meest gemelde aandoening is. Daarnaast zijn vorig jaar 138 beroepslong- en luchtwegaandoeningen (2%) gemeld, vooral astma, COPD en aandoeningen van de bovenste luchtwegen. De meeste van deze meldingen kwamen uit de bouw, gevolgd door de industrie en de gezondheidszorg. Bacteriën en stof (waaronder silicium, kwarts) waren de meest genoemde oorzaken. Het aantal meldingen van werkgerelateerde neurologische aandoeningen daalde van 165 in 2015 naar 114. Hiervan was het Carpaal Tunnel Syndroom de meest gemelde aandoening. Het aantal gemelde beroepsziekten door biologische agentia nam ten opzichte van 2015 met 20% toe tot 183. Er lijkt nog geen einde te komen aan de stijging van het aantal nieuwe gevallen van mesothelioom, jaarlijks zijn er ruim 600 nieuwe meldingen. In 2016 werden geen meldingen gedaan van door het werk veroorzaakte effecten op de voortplanting en op het ontwikkelende kind. (Bron: Kerncijfers Beroepsziekten 2017) Kerncijfers Beroepsziekten 2017 Deze rapportage is opgesteld door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) van het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC, in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Heeft u vragen? Neem dan contact op met onze consultants Zorg & Verzuim via ons centrale telefoonnummer: U kunt ook mailen naar: info@mandema.nl. >> Terug naar inhoudsopgave 5 Nieuwsbrief september

6 AOW-leeftijd stijgt: gevolgen verzekeringen (wg) en inkomen (wn) In onze vorige nieuwsbrief stonden we al even stil bij de verwachte stijging van de AOW-leeftijd. Vanaf 2022 wordt de AOW-leeftijd verhoogd van 67 jaar naar 67 jaar en drie maanden. De verwachting is dat de AOW-leeftijd in de jaren erna nog verder zal stijgen. Logischerwijs heeft dit direct invloed op de pensioenvoorzieningen. Maar ook andere arbeidsvoorwaardelijke regelingen worden geraakt. Gevolgen verzuimverzekering Zoals u weet, bent u als werkgever verplicht om in geval van ziekte van uw werknemer gedurende twee jaar het loon (gedeeltelijk) door te betalen. Veel werkgevers sluiten voor dit risico een verzuimverzekering af. In geval van een stijging van de AOW-leeftijd is het goed om te controleren wat de eindleeftijd is die vermeld staat in de dekking van deze polis. Nu de concrete uitkeringsduur van een verzuimverzekering twee jaar is, zal de eindleeftijd waarschijnlijk geen issue zijn de komende jaren. Immers, de loondoorbetalingsverplichting voor een werknemer die bijvoorbeeld in 2018 ziek wordt, komt in 2020 ten einde. In 2020 is de leeftijd waarop werknemers AOW gaan ontvangen nog maximaal 66 jaar en 8 maanden en bijna alle verzuimpolissen kennen een eindleeftijd die momenteel hoger of gelijk is aan 67 jaar. Heeft u werknemers die doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd? Dan heeft u voor deze werknemers vanaf dat moment, bij ziekte, een loondoorbetalingsverplichting van maximaal 13 weken in plaats van 104 weken. Veel verzuimverzekeringen bieden geen dekking voor werknemers die doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd. Wilt u weten of uw verzuimverzekering voldoende dekking biedt? Neem dan contact met ons op. Gevolgen arbeidsongeschiktheidsverzekeringen De wettelijke WIA-uitkeringen lopen door tot aan de datum waarop de AOW-leeftijd wordt bereikt. Als de AOW-leeftijd stijgt dan zal de WIA-uitkering tot deze hogere leeftijd doorlopen. Omdat de WIA-uitkering in veel situaties leidt tot een flinke terugval in de inkomstensituatie van uw werknemers, hebben de meeste werkgevers bij een verzekeraar een aanvulling afgesloten voor hun werknemers. Wij adviseren u om na te kijken welke eindleeftijd in de voorwaarden van deze verzekeringen staat vermeld. De dekking van deze arbeidsongeschiktheidsverzekeringen loopt namelijk vaak door tot aan de in de polis of de voorwaarden genoemde eindleeftijd. Een stijging van de AOW-leeftijd kan dan ook direct gevolgen hebben voor uw verzekerde werknemers. Nu is al bekend dat voor iedereen die na 1954 is geboren, de AOW-leeftijd 67 jaar en drie maanden zal zijn. Is de eindleeftijd vermeld in de dekking van de arbeidsongeschiktheidsverzekering 67 jaar? Dan stopt de uitkering uit deze verzekering dus drie maanden voordat uw werknemer AOW zal gaan ontvangen. Stijging AOW-leeftijd De stijging van de AOW-leeftijd is gekoppeld aan de gemiddelde levensverwachting. Op basis van cijfers van het CBS is de verwachting nu dat de AOW-leeftijd de komende jaren 6 Nieuwsbrief september

7 door zal stijgen tot boven de 71 jaar. Voor de eerder genoemde werknemer zou dit resulteren in een inkomensgat van meer dan 4 jaar! Voor wie geldt deze hogere AOW-leeftijd? 95% van de Nederlandse beroepsbevolking heeft een AOW-leeftijd die boven de 67 jaar ligt. De verwachting is zelfs dat 50% van de huidige beroepsbevolking een AOW-leeftijd zal hebben van 70 jaar of meer. Wilt u weten wat uw AOW-leeftijd is? Bereken het op Wat doen de verzekeraars? Nog niet alle verzekeraars hebben aangegeven op welke wijze ze hun producten gaan laten aansluiten op de verhoogde AOW-leeftijd. Een aantal verzekeraars verhoogt de eindleeftijd tot maximaal 70. Maar er is ook een verzekeraar die aan heeft gegeven mee te gaan met alle toekomstige stijgingen van de AOW-leeftijd. Over lopende uitkeringen en bestaande ziektegevallen zijn de verzekeraars wel duidelijk. Deze lopen tot de einddatum zoals deze gold op de eerste ziektedag. De meeste personen die nu ziek zijn of waarvan de uitkering al is gestart, zullen dan ook waarschijnlijk geconfronteerd gaan worden met een gat tussen de stop van de verzekeringsuitkeringen en de start van hun AOW en/of pensioen. Het is goed om deze werknemers hierop te wijzen. Meer informatie Wilt u meer weten over de dekking van uw verzekeringen? Neem dan contact op met onze consultants Zorg & Verzuim via of mail naar: info@mandema.nl. >> Terug naar inhoudsopgave 7 Nieuwsbrief september

8 Hoe wapent u zich tegen het groeiend risico op product recall? Vrijwel dagelijks roepen bedrijven voedingsmiddelen, auto s, speelgoed of apparatuur terug vanwege veiligheids- of gezondheidsrisico s. Wekelijks zijn er ruim 20 terugroepacties in Europa en ruim 30 in VS. Maar dat is nog slechts een deel, want veel terugroepincidenten vinden plaats binnen de supply chain. Een product recall (productterugroeping) kan voor een bedrijf funest uitpakken. Bedrijven kunnen zich verzekeren voor de gevolgen van een recall. Wat komt hier zoal bij kijken en wat verzekert u? En voor wie? Strengere Europese regelgeving en andere oorzaken Het risico op recalls is tegenwoordig groter dan ooit door de steeds strenger wordende Europese regelgeving. Maar ook door zaken zoals de steeds complexere producten en toeleveringsketens, verdergaande bevoegdheden voor toezichthouders, strenge eisen van afnemers/retailers, betere testprocedure en mondigere consumenten. Steeds vaker roepen bedrijven producten terug. Recent besloot fabrikant Mora om een partij van het product groentenloempia terug te roepen. Door een fout was in een aantal verpakkingen een hamkiploempia terecht gekomen met het allergeen SOJA. Dit stond echter niet op de verpakking vermeld waardoor het niet geschikt was voor consumenten met een soja-allergie. De Wibra riep onlangs de door haar verkochte stopcontactbeveiliging terug omdat deze niet zou voldoen aan de veiligheidseisen. Wat houdt een product recall in? Een product recall kan het best omschreven worden als het geheel van maatregelen om te voorkomen dat onveilige producten op de (handels)markt of bij de consument komen en/of blijven. Welke maatregelen nodig zijn, zal per terugroepactie verschillen. Soms zal een producent kunnen volstaan met een waarschuwing aan tussenhandelaren, maar meestal is het nodig meerdere maatregelen te nemen. Denk aan maatregelen om verder gebruik van het product tegen te gaan en om het product terug te halen. Maar denk ook aan het onderzoeken en traceren van mogelijk onveilige producten en het communiceren met autoriteiten, adviseurs, consumenten en de pers. Directe en indirecte kosten Vanzelfsprekend brengt een product recall veel kosten met zich mee. Zo zijn er de directe kosten gemoeid met het nemen van de hiervoor vermelde maatregelen. Daarnaast zijn er indirecte kosten om rekening mee te houden als gevolg van bijvoorbeeld gemiste omzet of kosten die verband houden met schadeclaims, negatieve publiciteit en (daardoor) mogelijk jarenlange reputatieschade. Recall-risico vaak onderschat Product recalls zijn een zeer ongewenst vooruitzicht voor bedrijven. In het ergste geval kunnen ze funest uitpakken voor een bedrijf. Uit de praktijk blijkt dat veel bedrijven de gevolgen van een product recall op financieel en reputatiegebied onderschatten. Vaak blijken zij hierop ook niet goed voorbereid te zijn waardoor ze hierop niet goed kunnen reageren. Ook ontbreekt het hen vaak aan de juiste verzekeringen. 8 Nieuwsbrief september

9 Aandachtpunten voor beoordeling van het recall-risico Voor het beoordelen van het recall-risico en een passende verzekeringsoplossing, is het van belang dat men zich bewust is van een aantal zaken. Een daarvan is het gebruik van de verschillende omschrijvingen van product recall in contracten en voorwaarden. Doorgaans vermelden de omschrijvingen dat er sprake moet zijn van veiligheidsproblemen of defecten die een gevaar kunnen opleveren voor de consument. Soms wordt alleen de term kwaliteitsproblemen gebruikt. Een product recall wordt meestal echter breder geïnterpreteerd. Voor het beoordelen van het recall-risico is het ook zaak om te kijken naar de aard van de schade die een product recall tot gevolg kan hebben. Gaat het alleen om kosten gemoeid met de terugroeping zelf? Of ook om kosten voor een productvervanging of een onderbreking van de bedrijfsvoering? De financiële gevolgen van deze laatste twee punten kunnen ernstiger zijn dan de terugroepingskosten. Verder moet duidelijk zijn wiens terugroepingsschade men wil verzekeren. In de keten zijn er verschillende partijen die elk een recall-risico lopen, zoals de producent, de retailer of de leverancier van ingrediënten of verpakkingsmaterialen. Verschillende verzekeringsoplossingen De verzekeringsoplossingen voor het recall-risico in de foodsector zijn het meest ontwikkeld. Deze sector kent een verzekeringsproduct op maat: de Contaminated Products Insurance (CPI). Deze verzekering dekt meestal de directe schade van het bedrijf, de kosten van de terugroeping, de vervanging van de teruggeroepen producten, de (eigen) bedrijfsonderbreking en de kosten voor reputatieherstel. In de non-foodsector is de meest gebruikte oplossing nog steeds het uitbreiden van de Aansprakelijkheidsverzekering bedrijven (AVB). Dit kan met een aanvullende dekking voor product recall-kosten van derden of de product recall op last van overheid. Ook is het mogelijk om een recall-verzekering af te sluiten die een uitgebreidere dekking biedt voor eigen schade en schade van derden bij recall in verband met gezondheidsrisico s. Wat kunt u zelf doen? Gelukkig kunt u zelf ook een en ander doen om het recall-risico te verkleinen. Denk bijvoorbeeld aan het hanteren een strikt contractmanagement waarin u aansprakelijkheid beperkt en (Nederlandse) jurisdictie vastlegt. Maar zorg ook dat u uw leveranciers kent, weet wat de risico s in de keten zijn, controle uitvoert op het eindproduct, zorgt dat het product traceerbaar, een recall-plan heeft en jaarlijks een test recall uitvoert. Meer weten? Voor meer informatie over het beoordelen en afdekken van het risico op product recall, kunt u contact opnemen met één van onze Risk-consultants via U kunt ook mailen naar info@mandema.nl. >> Terug naar inhoudsopgave 9 Nieuwsbrief september

10 Risicovolwassenheid troef voor uw bedrijfscontinuïteit Mandema & Partners werkt op het gebied van risicomanagement en bedrijfscontinuïteit samen met de ZBC Kennisbank. Recent plaatsten wij een artikel over risicovolwassenheid met bovenstaande titel op de ZBC Kennisbank. Hieronder vindt u een introductie voor dit artikel met een link naar de ZBC Kennisbank. Introductie In het artikel wordt kort een casus beschreven waaruit blijkt dat het creëren van de juiste bedrijfscultuur van een heel andere orde is dan de dagelijkse bedrijfsvoering van risico s nemen. Gedrag van mensen is immers lastig te sturen. Softe risicofactoren, zoals de bedrijfscultuur en het gedrag van medewerkers, vormen onderdeel van een goed integraal risicomanagementbeleid. Risicovolwassenheid is daarom een onontbeerlijk en belangrijk onderdeel van goed integraal risicomanagementbeleid. Artikel Ja, zei in 2016 de CEO van een internationaal opererend bedrijf met zo n 400 medewerkers volmondig onze medewerkers leveren een kwaliteitsproduct en weten precies wat van ze verwacht wordt en wat niet. Vorig jaar en het jaar daarvoor zijn bijna alle doelstellingen behaald, behalve de financiële doelstellingen. Dit jaar is dat anders. Door een kostenreductie, een reorganisatie, betere afspraken met leveranciers en afnemers en het binnenhalen van meer klanten, zaten de eerste twee kwartalen boven de omzetdoelstelling. Al pratende over deze mooie eerste resultaten, bracht de CEO ook de cultuur van het bedrijf ter sprake. Een onderwerp dat volgens hem moeilijk grijpbaar, maar wel belangrijk is. Hij constateerde dat het ziekteverzuim in de reorganisatieperiode naar beneden ging, maar dat er ook enkele onvoorziene schades waren gevallen. Eén van de schades was een afschrijving op een debiteur die verantwoordelijk is voor een groot deel van de omzet. Ook bleken een paar bijna-ongevallen niet gemeld. Doordrongen van het besef dat de continuïteit geborgd moet worden en innoverend vermogen nodig is om marktkansen te creëren, nam de CEO zijn bedrijf verder onder de loep. Het bleek dat de medewerkers sinds de reorganisatie een groot gebrek aan betrokkenheid toonden. Voor een fabrikant van een kwaliteitsproduct zijn betrokkenheid en verantwoordelijkheid echter essentieel. Door dit gebrek aan betrokkenheid en vanwege de afhankelijkheid van enkele afnemers liep de continuïteit van het bedrijf acuut gevaar. Een faillissement lag op de loer. Daarop besloot de CEO een gedegen risicomanagementbeleidsplan te laten opstellen, met als belangrijk onderdeel: risicovolwassenheid. Lees meer Heeft u vragen na het lezen van dit artikel? Neem dan contact op met onze Risk-consultants via telefoonnummer: U kunt ook mailen naar: info@mandema.nl. Wij helpen u graag. >> Terug naar inhoudsopgave 10 Nieuwsbrief september