Competitie als ondersteuning in de opleiding van een sporter in plaats van een slechte leermeester.

Transcriptie

1 Competitie als ondersteuning in de opleiding van een sporter in plaats van een slechte leermeester. Aangezien het proces van LTAD voor sport evolueert, ontstaan gaandeweg evenveel antwoorden als nieuwe vragen. Eén kwestie die iedere keer weer opduikt is de behoefte om de wedstrijden en competities meer te stroomlijnen. Wedstrijden zijn een belangrijk onderwerp in alle sporten, vooral in teamsporten. Jammer genoeg werd het competitiesysteem in vele sporten nooit behoorlijk ontworpen; het evolueerde gewoonweg op een geïmproviseerde basis, zonder te kijken naar beschikbare kennis in de sportwetenschap over de ontwikkeling van individuele sporters. Veel van de competitieprogramma's worden tegenwoordig beschouwd als een onderdeel van de traditie van bepaalde sporten, en deze gebruikelijke patronen worden gepassioneerd aangehangen. "Dit is de manier waarop wij het altijd gedaan hebben." Eén van de meest voorkomende problemen is dat competitieprogramma's voor volwassenen vaak op jonge sporters worden toegepast. Volgens de LTADprincipes, zouden sportorganisaties en -bonden: - moeten verzekeren dat de competitieplanning in overeenstemming is met de ontwikkeling van de capaciteiten van (jonge) sporters, zoals die in een technische matrix zou moeten zijn vastgelegd (meerjaren opleidingsplannen) - moeten bepalen wat voor trainings- en wedstrijdomgeving wordt vereist voor de ontwikkeling van sporters voor het hoogste (inter)nationale niveau - moeten vaststellen wat de optimale verhouding van training en wedstrijden in elke fase van LTAD is - moeten verzekeren dat in de competitieprogramma s een optimale periodisering mogelijk is. Uitsluiten van talent Er zijn veel factoren waarmee sportbeleid talent van speelplaats tot podiumplaats uitsluit; sommige oorzaken liggen binnen sport, andere erbuiten. Het inkomen, de cultuur, het sociale milieu, en de geografische nabijheid van faciliteiten, zijn hoofdzakelijk oorzaken die buiten de controle van de sport liggen; andere factoren zoals relatieve leeftijd in plaats van de kalenderleeftijd en opgroeien, kunnen wel worden benoemd door de sport zelf. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat er een significante relatie is tussen spelers geboren in het eerste kwartaal van het jaar ten opzichte van die in het laatste kwartaal. Als het winnen op jonge leeftijd voorrang wordt gegeven, is die relatie sterker, aangezien jongere sporters niet geselecteerd zullen worden (te klein, te licht etc.). Hoewel er niet veel onderzoek is gedaan naar uitsluiting op basis van het groeiproces van kinderen (vroeg bloeiers vs. laat bloeiers), levert het beperkte onderzoek wel verhalen en bewijsmateriaal op, dat een gelijk effect ook optreedt in relatie tot laatbloeiers, en kinderen die in het laatste kwartaal van het jaar geboren zijn. Daarom betekent het beperken van het aantal sporters dat mee mag doen in de vroege fasen, het uitsluiten van talent op de lange termijn. Voor dit artikel, wordt competitie gedefinieerd als de gesanctioneerde, geplande competitie die tot een stand, rangschikking, of kwalificatie bijdraagt en/of tot een kampioenschap leidt. Dit sluit oefenwedstrijden, of competities van minder belang uit.

2

3 Canadian Sport for Life Periodisering Dubbele of meervoudige competitieprogramma's (kring, district, bond, etc.) leiden nogal eens tot wrijving. Dit komt doordat de besluiten meestal vanachter een bureau worden genomen, en vrijwel altijd tot doel hebben alle programma's te beheersen en in stand te houden, in plaats van te kijken wat goed is voor de sporter. Problemen doen zich dan ook nog eens voor, doordat internationale programma s zich simpelweg weer niets aantrekken van nationale programma s, en deze weer niet zijn afgestemd op het internationale circuit. Het resultaat laat zich raden: over-competitie. Verder is het effect van deze situatie dat vele sporters uiteindelijk zich in al die programma s laten trekken vanwege uiteenlopende belangen van verschillende partijen. Dit resulteert dan weer in wedstrijden het hele jaar door, of in een (te) korte tijd. Deze dubbele en vaak zelfs meervoudige vraag wordt fysiek en geestelijk dan meestal te veel, resulterend in blessures, burn out en uitval uit de sport. Individuele sporten versus teamsporten: geselecteerde wedstrijdprogramma s versus opgelegde competities In individuele sporten kunnen de coach en de atleet selecteren welke wedstrijden of competities voor de ontwikkeling van de atleet optimaal zijn. In teamsporten wordt het programma gedicteerd door de competitiekalender, die vaak niet in het belang is van de topsporter in opleiding. Op internationale programma s kan meestal weinig invloed worden uitgeoefend; echter, in de vroege fasen van LTAD, hebben landelijke en regionale sportorganisaties de mogelijkheid om competitieprogramma s te veranderen. De mogelijkheid bestaat dus wel degelijk om de verhouding van training en wedstrijden beter op elkaar af te stemmen, en zo spelers beter te ontwikkelen.

4

5

6 Benoemen van de interne druk om aan competities deel te nemen... De onderliggende over-competitie en het te-weinig-trainen zijn veelal het resultaat van de houding van ouders en coaches. De coaches moeten hun taak van opleider op een hoger niveau tillen, om de wens te overwinnen zich voorturend (wekelijks) te meten met anderen. Het excuus dat de spelers houden van wedstrijden spelen, en zijn anders niet gemotiveerd om te trainen..., is slechts een reflectie van hun onvermogen om kwalitatief hoogwaardige training aan te bieden. Dit wordt ook wel de tereur van zaterdagmiddag genoemd. Bij opleiding hangt de intensiteit van de capaciteiten van de coach af. Zonder LTAD en MOW te begrijpen, verwachten de ouders dat er aan wedstrijden wordt gedaan als zij hun kinderen bij een club aanmelden. Hun gebrek aan waardering voor de positieve effecten op lange termijn van een kwalitatief hoogwaardig trainingsprogramma moet toenemen. Geen ouder zou goede resultaten van z n kind verwachten als het op school doorlopend wordt getest op bijvoorbeeld grammatica, als daar slechts zeer weinig lessen aan voorafgaan. Integendeel, zij zouden daar de school vermoedelijk op aanspreken. Ouders moeten worden opgeleid om te begrijpen dat de basis voor sport en bewegen op dezelfde manier wordt verkregen; veel oefenen, en af en toe testen. Samenvatting Dit bespreekdocument zegt niet dat het spelen van wedstrijden, of competitie slecht is. Erkend is echer wel dat het teveel aan competities de ontwikkeling van sporters remt. Overigens is het ook zo dat te weinig spelen de ontwikkeling ook kan hinderen; daarom moet elke sport, via z n specifieke LTAD-programma (in het geval van de KNZB dus het MOW), het optimale competitieprogramma voor elk stadium vinden. Dit zal ertoe leiden dat competitieprogramma s niet te sterk benadrukt worden, en dat trainingsprogramma's zich niet uitsluitend focussen op tactiek ten koste van het ontwikkelen van de vijf kernwaarden (Snelheid, Uithoudingsvermogen, Vaardigheid, Kracht, en Souplesse). Door deze capaciteiten niet, of onvoldoende te trainen in de leer-trainen-fase en de train-trainen-fase hebben onze sporters later minder kans. Hun potentieel op lange termijn wordt beperkt en vele van hen zullen afvallen, of uitstromen voordat zij hun beste prestatieniveaus kunnen bereiken. Uitgesloten worden, of afvallen in een teamsport is bepaald niet leuk. Als we met sport in Nederland ook internationaal willen uitblinken (top 10-positie), en/of meer mensen willen laten deelnemen aan sport en bewegen, kan het belang om competitieprogramma s te rationaliseren niet te weinig worden benadrukt! Het is onze hoop dat deze dialoog over te veel nadruk op competities en wedstrijden zal leiden tot een verschuiving, met als doel het tot een sterke ondersteuning in de opleiding tot topsporter te laten worden, in plaats van een slechte leermeester! Met dank aan het WOC Alphen aan den Rijn