Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen
|
|
- Leo Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen
2 De energieproblematiek! - Energie voor toekomstige generaties - Energie en klimaat - Mogelijke alternatieven: Zonne-energie
3 Energie voor toekomstige generaties
4 Energieverbruik Wereldwijd Tegen 2050: verdubbeling van de vraag naar energie Vooral in de ontwikkelings- landen -> oorzaken: stijging wereldbevolking + stijging BBP
5 Energieverbruik
6 België Energieverbruik In % van het totaal Totaal verbruik van primaire energie (a) Vaste brandstoffen 22,8% 19,1% 12,9% 14,3% 13,2% 11,7% 10,6% 11,2% Aardolie en aardolieproducten 51,9% 39,2% 40,9% 40,0% 41,0% 40,0% 41,4% 39,2% Aardgas 19,4% 20,4% 23,1% 22,8% 22,7% 24,0% 24,7% 25,5% Kernenergie 6,2% 20,6% 22,1% 21,3% 20,7% 22,1% 21,2% 21,5% Hernieuwbare en gerecupereerde brandstoffen (b) N/A N/A 0,8% 0,9% 0,9% 0,9% 1,1% 1,2% Overige N/A N/A 0,2% 0,7% 1,4% 1,2% 1,0% 1,0% (a) Ktoe: ton olie-equivalent kilocalorie. (b) Vanaf N/A: niet beschikbaar.
7 België Energieverbruik In % van het totaal Totaal verbruik van primaire energie (a) Vaste brandstoffen 22,8% 19,1% 12,9% 14,3% 13,2% 11,7% 10,6% 11,2% Aardolie en aardolieproducten 51,9% 39,2% 40,9% 40,0% 41,0% 40,0% 41,4% 39,2% Aardgas 19,4% 20,4% 23,1% 22,8% 22,7% 24,0% 24,7% 25,5% Kernenergie 6,2% 20,6% 22,1% 21,3% 20,7% 22,1% 21,2% 21,5% Hernieuwbare en gerecupereerde brandstoffen (b) N/A N/A 0,8% 0,9% 0,9% 0,9% 1,1% 1,2% Overige N/A N/A 0,2% 0,7% 1,4% 1,2% 1,0% 1,0% 76% (a) Ktoe: ton olie-equivalent kilocalorie. (b) Vanaf N/A: niet beschikbaar.
8 Evolutie fossiele brandstoffen Wereldwijd : totale capaciteit = TW Voornamelijk op basis van aardolie, gas en steenkool Nucleare capaciteit gelimiteerd en gecentraliseerd in een beperkte groep van landen (US, Canada, France, ) TW ,52 2,7 2,96 0,286 1,21 0,286 0,828 Oil Gas Coal Wind Biomass PV Nuclear
9 Evolutie fossiele brandstoffen Voorraden: Aardolie: 40 jaar Aardgas: 70 jaar Kolen: 200 jaar
10 Fossil fuel supply assessment Gas supply peeked at the end of 20 th century Coal is relatively abundant but carbon-intensity is larger 40 years looks like a long time but this is the typical timescale for energy transitions The decisions of today determine the energy land- scape in years from now
11 If it were only a supply problem Data from Vostok Ice Core Global average surface temp o C Snow cover and ice extent decreased IPCC, Third Assessment Report, 2001
12 Evolutie van CO 2 Source: IEA IPCC-2007
13
14 Evolutie van CO 2 Toename van CO 2 -niveau in atmosfeer dient onder controle gebracht te worden (nu 380 ppm = 30-40% hoger dan 100 jaar geleden) 450 ppm: onherstelbare schade van koraalriffen 550 ppm: smelten van West Antarctica ijsbanken Hoffert, University of New York: Koolstof-neutrale oplossingen: Nucleair: niet duurzaam Hernieuwbare energie : wind, biomassa, zon
15 Duurzaamheid 26 jaar 21 jaar x 3 x 0,4 x 0,3 x 0.8 x 0,2
16 PV is een oplossing California: 1m²=1 vat/jaar België: 2m² 1.5% van Europa = globale elektriciteitsvraag (h=12%)
17 PV is een oplossing Zonne-energie : hoogste energie-opbrengst per hectare
18 PV is een oplossing Zonne-energie : hoogste energie-opbrengst per hectare Maar Hoogste kostprijs! =>voor TW-uitdaging lagere kostprijs PV
19 Cost/Wp [$/W] PV-kosten: leercurve Kost van PV daalt met 20% bij verdubbeling van wereldwijd geaccumuleerd geproduceerd volume ; 2 drijfkrachten : Scale learning Technology learning : nieuwe (nano)technologie leidt tot versnelling leercurve Kost van PV gelijk aan energie-generatie met fossiele brandstoffen bij een geproduceerd volume > 100 GW Accumulated production [MW]
20 Photovoltaic generations 1 st generation PV : silicon wafer-based technology 2 nd generation PV : thin films supported on a foreign substrate, e.g. polycrystalline silicon film on glass 3 rd generation PV : thin-film energy conversion Nanotechnology
21 Nanotechnologie & PV Nanotechnologie Multidisciplinaire wetenschap op zeer kleine schaal (1 nanometer = 10-9 m) Nieuwe Materialen Niet-conventionele halfgeleiders : Halfgeleidende polymeren, oligomeren, C60-derivaten, koolstof nanobuizen, metaaloxide nanodeeltjes,. Nieuwe Concepten 3D nanogestructureerde heterojunctie zonnecellen
22 PV generaties 1 e generatie PV : silicium wafer-gebaseerde technologie 2 e generatie PV : dunne films op ander substraat, vb. polykristallijn silicium op glas 3 e generatie PV : dunne-film energie-conversie Organische zonnecellen Hybride zonnecellen Nanotechnologie
23
24 Organische halfgeleiders Geconjugeerde polymeren Nobel Chemie 2000
25 Elektrische halfgeleiders n Poly(acetylene) n Poly(p-phenylene) n Poly(p-phenylene vinylene) S n Poly(thiophene) Geconjugeerde polymeren
26 Geconjugeerde polymeren n x Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl n n x n
27 Nobel Prize in Chemistry 2000 Hideki Shirakawa University of Tsukuba Alan Heeger University of California at Santa Barbara 1977 Alan MacDiarmid University of Pennsylvania For the Discovery and Development of Conductive Polymers
28 Conductivity in Polymers E = S.cm -1 Insulator Semi - conductor = 10-5 S.cm -1 E Oxidans Conductor = 10 3 S.cm -1 Metal = 10 6 S.cm -1
29 Conductive Polymers BACKGROUND ANTI-STATICS O S O + SO 3 H y Na 2 S 2 O 8 (Fe 2 (SO 4 ) 3 ) H 2 O H O S O O O O O O O O O + + S S S H S SO 3 H SO 3 - SO 3 H SO 3 - SO 3 H "EDOT" "PEDOT/PSSA" ORGACON TM A result of a combination of IP of Bayer and Agfa (1992) Over 200 million m² /Y coated films
30 Polymere Halfgeleiders O S n O n Poly(Hexyl Thiophene) (PHT) OC1C10-PPV H 17 C 8 C 8 H 17 n Poly(DiOctyl-Fluorene) (PDOF)
31 1990 Organische Elektronica Polymer LED
32 Source Philips 1990 Organische Elektronica Text Video
33 Philips 2004 Full color PolyLED TV prototype x 324 resolution - 13 inch diagonal
34 Organische Elektronica
35 Sony XEL-1 OLED TV 11 inch
36 Sony, Samsung, LG 55 inches 140 cm
37 Printed Electronics
38 Plastic Organische Elektronica Solar Cell
39 Organische zonnecellen Dikte : 100 nm => 1000X dunner dan Si
40 Organische zonnecellen Dikte : 100 nm => 1000X dunner dan Si
41 Organische zonnecellen Dikte : 100 nm => 1000X dunner dan Si
42 Werkingsprincipe Donor materiaal e.g. MDMO-PPV Acceptor materiaal e.g. PCBM Licht absorptie (1) Exciton formatie (2) Exciton diffusie (3) hn 42
43 Werkingsprincipe Donor materiaal e.g. MDMO-PPV Acceptor materiaal e.g. PCBM Licht absorptie (1) Exciton formatie (2) Exciton diffusie (3) Ladingsscheiding (4) + 43
44 Werkingsprincipe Donor materiaal e.g. MDMO-PPV Acceptor materiaal e.g. PCBM + Light absorption (1) Exciton formation (2) Exciton diffusion (3) Ladingsscheiding (4) Ladingstransport (5) Ladingscollectie (6) 44
45 5% 2011=>9.2 % % 5.4 % % 7.4 %
46 PV generaties
47 Organische zonnecellen : Voordelen & toekomst Lage kost & grote oppervlakken (outdoor) Laag gewicht : o.a. mobiele toepassingen plastic substraten < 1 micron totale dikte van device Breed toepassingsgebied Werkt ook onder lage lichtintensiteit (vb. indoor) Minder afhankelijk van invalshoek licht Eenvoudige preparatie lage T opdamping of printing (vb. Inktjet, Spray-coating)
48 Organic based solar cells: Challenges Reel-to-reel production Barrier Substrate with structured ITO Cleaning Pedot Application Semiconductor Application Metallization Riso Solar Cell production facility Encapsulation with Adhesive Konarka
49 Organische zonnecellen : Voordelen & toekomst Esthetisch Design vrijheid Semi-transparent (vb. Architectuur) Flexibel (vb. integratie in textiel)
50 Conclusies Energieprobleem aanpakken met zonne-energie Zowel PV als thermische zonne-energie nieuwe technologieën => goedkope PV Nieuwe materialen Nieuwe verwerkingstechnieken => Politieke verantwoordelijkheid om echt in te zetten op research voor nieuwe energietechnologieën
51 towards an intelligent and sustainable future
52 Organische zonnecellen : Voordelen & toekomst Esthetisch Design vrijheid Semi-transparent (vb. Architectuur) Flexibel (vb. integratie in textiel)
53 Hoe deze uitdaging aangaan? Interdisciplinaire benadering absoluut nodig! Moleculaire Chemisten Ingenieurs Zonnecel Structuur Eigenschappen Morfologie Fysici actieve laag Light absorption (1) Exciton formation (2) Exciton diffusion (3) Charge separation (4) Charge transport (5) Charge collection (6)
54 PV : een zonnige toekomst
Visionair Scenario PV
Visionair Scenario PV Nanotechnologie &PV:een toekomstvisie Jean V. Manca Universiteit Hasselt-IMEC./IMOMEC jean.manca@uhasselt.be Heusden-Zolder, 11 mei 2012 De toekomst van zonnecellen De Tera-Watt uitdaging
Nadere informatieNanotechnologie en en zonne- zonne energie een toekomstvisie Prof Dr Jean
Nanotechnologie en zonne-energie een toekomstvisie Prof. Dr. Jean Manca Universiteit Hasselt - Instituut voor Materiaalonderzoek IMEC - geassocieerd labo IMOMEC WLS 26 april 2010 Nanotechnologie & zonne-energie
Nadere informatieEnergie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser
Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.
Nadere informatieDe club van Rome had toch gelijk!
De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future
Nadere informatieKomt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010
Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects
Nadere informatieRené Janssen. Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012
Polymere zonnecellen René Janssen Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012 Hèt probleem van de 21e eeuw: Energie 2010 6.5 Miljard mensen gebruiken ~12 TW ~ 2 kw/persoon 2050 8-10 Miljard mensen gebruiken
Nadere informatieCitation for published version (APA): Popescu, L. M. (2008). Fullerene based organic solar cells [Groningen]: s.n.
University of Groningen Fullerene based organic solar cells Popescu, Lacramioara Mihaela IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.
Nadere informatieNuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.
Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke
Nadere informatieEen overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië
Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Roemenië ligt geografisch gezien in het midden van Europa (het zuidoostelijk deel van Midden-Europa). Het land telt 21,5 miljoen inwoners en
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting De wereldpopulatie verbruikt steeds meer energie. Momenteel wordt deze energie vooral geleverd door fossiele brandstoffen. Een groot nadeel van fossiele brandstoffen is dat hun aanwezigheid
Nadere informatieUniversity of Groningen. Low exciton binding energies from computational predictions de Gier, Hilde Dorothea
University of Groningen Low exciton binding energies from computational predictions de Gier, Hilde Dorothea IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish
Nadere informatieBiomassa: brood of brandstof?
RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply
Nadere informatiePrinted Electronics. 17 februari Nieuwegein. Albert Noppen
Printed Electronics 17 februari Nieuwegein Albert Noppen Printed Electronics Produceren van electronische schakelingen op verschillende substraten met standaard print technieken in grote oplagen Substraten:
Nadere informatieEnergie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.
Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &
Nadere informatieOne size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie. Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform
One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Here comes the SUN Amsterdam 4 juni 2014 www.ecn.nl One
Nadere informatieHERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC
HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC HERNIEUWBARE BRANDSTOFFEN Hernieuwbare brandstoffen? - Hoge energie dichtheid (H 2 : 10 x beter dan batterijen) - Toepassingen:
Nadere informatieWORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN
WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een
Nadere informatieFHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC
FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC Innovaties in Zonne-energie ~~~~ een bloeiend stukje Nederlandse kenniseconomie Waarom zonne-energie? Prijsdaling PV modules Average module spot price
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieHoger rendement voor organische zonnecellen
Resultaten en bevindingen van project Hoger rendement voor organische zonnecellen Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve
Nadere informatieCO 2 capture overview
CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission
Nadere informatieCaro De Brouwer 27/11/2013
Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers
Nadere informatieLight trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare
Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Photovoltaica is een duurzame en schone bron van energie en de zon levert meer dan genoeg energie om photovoltaica
Nadere informatieDE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix
DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale
Nadere informatieFotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact
Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact Wim Sinke ECN Solar Energy, UvA, AMOLF, TKI Urban Energy en European Technology and Innovation Platform for Photovoltaics NNV Symposium Energie
Nadere informatieMondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen
Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie
Nadere informatieWind Werkt ook in 2050
Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf
Nadere informatieWaterstofstroom - Agenda
Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower
Nadere informatieDe waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie
De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie Geschreven door: Lesley Huang en Pepijn Veldhuizen Vakken: Economie School en klas: Scholengemeenschap Were Di, vwo 6 Begeleider: De heer
Nadere informatieZonne-energie van niche naar impact
Zonne-energie van niche naar impact Kansen en uitdagingen van grootschalige zonnestroom Wim Sinke ECN Solar Energy, UvA, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Solar PV 2050 Power
Nadere informatieZonnecellen 2.0. Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013
Zonnecellen 2.0 Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013 Innovatiereis 0-energieomgeving De toekomst van zonne-energie Oktober 2013 3 Inhoud Commerciële haalbaarheid Zonne-cellen 2.0 Smart grid Rexel Nederland
Nadere informatieWind Werkt ook in 2050
Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind
Nadere informatieAlternatieve energiebronnen
Alternatieve energiebronnen energie01 (1 min, 5 sec) energiebronnen01 (2 min, 12 sec) Windenergie Windmolens werden vroeger gebruikt om water te pompen of koren te malen. In het jaar 650 gebruikte de mensen
Nadere informatieKlimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering
Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat
Nadere informatieUniversiteitsdagp. Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? zaterdag 1 april Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven
Universiteitsdagp zaterdag 1 april 2017 Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven Overzicht Energie Fossiele brandstoffen - geweldig handig! Duurzame energie
Nadere informatie16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013
16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)
Nadere informatieMONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN?
MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN? LEER ALLES OVER DE VERSCHILLEN. BNRG Distribution. Paul van Deursen Zonnepanelen zetten (zon)licht om in elektriciteit. Het zonnepaneel is dus een onmisbaar onderdeel
Nadere informatieHernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft
Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieDe waterstofeconomie en Noord-Nederland
De waterstofeconomie en Noord-Nederland SER Noord-Nederland Bijeenkomst energietransitie 11 juni 2019 Catrinus Jepma Rijksuniversiteit Groningen New Energy Coalition 1. Hoe loopt de energietransitie in
Nadere informatieVoordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA
S u s t a i n a b l e E n e r g y S o l u t i o n s Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA Promotiedag STOOM 18 mei 2006 VITO te Mol Frederic Vermeulen Marketing en Sales Manager
Nadere informatieLucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam
Lucas Reijnders Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam Ruimte voor duurzame energie L. Reijnders Duurzame energie & energieverbruik wereldwijd Zonne-energie: ~ 121300x 10 12 Watt Windenergie:
Nadere informatieDuurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein
Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond
Nadere informatieOntmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning
Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas
Nadere informatieOpleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis
Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis Contact opleiding: Marc Spiller (marc.spiller@wur.nl) Integrale
Nadere informatieFundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven
Editie april 2018 Flexible electronics Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Een beter begrip van de kristallisatie in dunne lagen leidt tot betere elektronica Dunne
Nadere informatieHalffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV
Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV Jack Smit - jsmit@flexipol.nl Peter Toonssen peter.toonssen@solliance.eu, +31 6 22 39 34 05 8 November 2017 12 November, 2017 Short Introduction Project
Nadere informatieAggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen
Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA
Nadere informatieProf. Jos Uyttenhove. E21UKort
Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven
Nadere informatieLeuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen Het gebruik van zonne-energie in Vlaanderen
Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen www.kuleuven.be/lsue Coördinator: Gerard Govers Contactpersoon: Sofie Bruneel K.U.Leuven Energie-instituut: http://www.kuleuven.be/ei/
Nadere informatieEnergy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en
Nadere informatieReactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030
Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial
Nadere informatieIPEH. Intelligent Products with Energy Harvesting
IPEH Intelligent Products with Energy Harvesting 2de gebruikersvergadering 13 oktober 2015 1 Agenda Agenda 12u00 12u40: Lunch 12u40 13u40: Testopstellingen Licht en Trillingen 13u40 14u40: Haalbaarheidsstudie
Nadere informatieSMS-200/300/400 tapes & ribbons
SMS-200/300/400 tapes & ribbons ST700 Series Premium Industrial Vinyl Application: General industrial labels Outside durability Average 7 to 10 years Adhesive: Permanent Acrylic Users Temp.: Between -40
Nadere informatieZonnestroom: prepare(d) for impact
Zonnestroom: prepare(d) for impact Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy, Universiteit van Amsterdam en European Photovoltaic Technology Platform Duurzame Vecht Breukelen 21 maart 2013 www.ecn.nl
Nadere informatieWillemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal
Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene Chemie is overal Chemie in Nederland enabler voor de energie transitie Elke ton CO2 uitstoot bespaart elders ~ 2 ton CO2 Landen 2016 DE 28,7% FR 13,9%
Nadere informatieVisie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst
Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst André Zeijseink (KEMA) Biomassa Meestook Symposium, Amsterdam, 27 mei 2010 Inleiding KEMA in t kort Belangrijke energie-drivers Rol van kolen in
Nadere informatieKHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium
zonnecellen Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium Jan Genoe: Zonnecellen 1 Overzicht Silicium zonnecellen Organische zonnecellen Opgedampte zonnecellen Gedrukte zonnecellen
Nadere informatieEnhanced performance of single and double junction plastic solar cells Moet, Date Jan David
University of Groningen Enhanced performance of single and double junction plastic solar cells Moet, Date Jan David IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Nadere informatieHet gezichtsvermogen is één van de meest krachtige zintuigen die we bezitten. Met onze ogen kunnen we, behoorlijk gevoelig, interacties waarnemen
Samenvatting Het gezichtsvermogen is één van de meest krachtige zintuigen die we bezitten. Met onze ogen kunnen we, behoorlijk gevoelig, interacties waarnemen tussen materie en electro-magnetische golven.
Nadere informatieECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert
ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in
Nadere informatiePV toegepast in de gebouwschil
PV toegepast in de gebouwschil Workshop 12 April 2011 Derde Limburgse Dag van de Nieuwe Energie Zeger Vroon Inhoud Wie is Zeger Vroon? Waarom zonne-energie? Wat is de status van PV/zonne-energie? Wat is
Nadere informatieSLOGANS & MEGATRENDS. Duurzaam ondernemen. Recycling. Cradle to grave. Bioplastics. Greenhouse gas emissions
SLOGANS & MEGATRENDS Green economy Global warming Sustainability Energy consumption Cradle to cradle Biomass Duurzaam ondernemen Recycling Cradle to grave Bioplastics Greenhouse gas emissions CO 2 reduction
Nadere informatieUitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV
Uitgangspunten 1 Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV Nederland 1 (versnel waar mogelijk) Organiseer zo optionaliteit / ruimte om tegenvallers op te vangen 2 Impact
Nadere informatieDe energetische transitie. Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Ivan Piette Product Manager BeLux. Herzlich willkommen. Referent. Viessmann Akademie
Pagina 1 Herzlich willkommen De energetische transitie Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Referent Viessmann Akademie Ivan Piette Product Manager BeLux Energetische vectoren / Warmtegeneratoren Bestaat
Nadere informatieBCS in 2011 een bewogen jaar..!
BCS in 2011 een bewogen jaar..! Roel Fonville Eindhoven, 19 December 2011 Supported by Business Cluster Semiconductors Totaal Ecosysteem - Circa 150 bedrijven - Circa 15.000 werknemers - R&D omzet 10 miljard
Nadere informatieThe City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons
The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons 300.000 BP 400 BP- 100 AP 300.000 AP (?) 300 million years of fossil solar-energy burned up in 500 years http://www.nasa.gov/press/goddard/2014/november/nasa-computer-model-provides-a-new-portrait-of-carbon-dioxide/#.vgvn8nswven
Nadere informatieBert Metz Oud-voorzitter IPCC Werkgroep Maatregelen Fellow, European Climate Foundation
Bert Metz Oud-voorzitter IPCC Werkgroep Maatregelen Fellow, European Climate Foundation FRDO Forum, Brussel, 13 november 2008 Het klimaat is al veranderd Schadelijke effecten treden reeds op Het klimaat
Nadere informatieBiodegradeerbaar als verzekeringspolis De waarheid over (bio)plastic
Biodegradeerbaar als verzekeringspolis De waarheid over (bio)plastic Martin Tietema Directeur KNN Bioplastic 22 juni 2016 Phario confidential The New Plastics Economy Rethinking the future of plastics
Nadere informatieEandis smart metering uitdaging en uitrol
Eandis smart metering uitdaging en uitrol Agenda 2 Visionair Seminarie 2010 10 05 Eandis Cijfers Eandis actief in 239 gemeenten 1.5 milljoen LP gasaansluitingen 2.5 milljoen LV elektriciteitsaansluitingen
Nadere informatieEnergy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en
Nadere informatieGROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu
GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december
Nadere informatieKinderuniversiteit (Groene) energie?
Kinderuniversiteit (Groene) energie? Johan Driesen, Elektrotechniek Lieve Helsen, Werktuigkunde Leuven, 15 oktober 2011 Transport 15.10.2011 Kinderuniversiteit (Groene) Energie? 2 Transport 15.10.2011
Nadere informatieIn het hol van de leeuw?
In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar
Nadere informatieENERGIENEUTRAAL VEERE?
ENERGIENEUTRAAL VEERE? DR. IR. J. VAN BERKEL, HZ UNIVERSITY OF APPLIED CDA VEERE 28 FEBRUARI 2018 Energieneutraliteit: Gedefinieerd als: Jaarlijks binnen gemeentegrens net zoveel duurzaam opwekken als
Nadere informatieDuurzame energie. Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie. 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde
Duurzame energie Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie Hernieuwbare Energiebronnen Oorsprong: Kernfusie in de zon Benutting Indirect Drukverschillen in de atmosfeer: wind Windenergie Verdamping
Nadere informatieDuurzame Warmte uit Biomassa
Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten
Nadere informatieBioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO
BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry 2015 9 april 2015 Jeroen Koot -CEO Content Bio-methanol belangrijke grondstof voor o.a. transport en chemie BioMCN ontwikkelt duurzame en bio-based
Nadere informatieShell NL & Shell New Energies
Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer
Nadere informatieDolf Gielen. Brussel, 12 December 2008
Energy Technology Perspectives 2008 Dolf Gielen Brussel, 12 December 2008 OECD/IEA - 2008 Afbakening Deze studie beschrijft de rol van technologie Transitiepaden worden geschetst voor de belangrijkste
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieDevice physics of organic bulk heterojunction solar cells Mihailetchi, V.D
Device physics of organic bulk heterojunction solar cells Mihailetchi, V.D IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);
Nadere informatieIS KERNENERGIE DUURZAAM?
IS KERNENERGIE DUURZAAM? Kivi lezing, Netwerkcafe, Arnhem Ronald Schram Director Strategic Alliances NRG 1 April 2019 2 INHOUDSOPGAVE NRG R&D Is kernenergie duurzaam? Enkele antwoorden Wat is duurzaamheid,
Nadere informatieMalthus (1766 1834) Kan landbouw de wereld blijven redden? Het ongelijk van Malthus. An essay on the principle of population 25/11/2013
Kan landbouw de wereld blijven redden? Malthus (1766 1834) Piet VANTHEMSCHE Voorzitter Boerenbond KULeuven Universiteit 3 e Leeftijd 03-12-2013 An essay on the principle of population Het ongelijk van
Nadere informatieet broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces
H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de
Nadere informatieZorgen om het klimaat?
Zorgen om het klimaat? Kees de Lange Rotary Club Monnickendam, dinsdag 19 september 2017 Aardatmosfeer Stralingsbalans van de aarde Weer versus klimaat Weer lagere atmosfeer (troposfeer) vaak veel vervuiling
Nadere informatieNut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief
Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem
Nadere informatieKansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen
1 Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen, 11 februari 2014 2 Inhoud 1. Brandstofopties 2. Kansen en onzekerheden 3. Milieuaspecten 4. Conclusies & aanbevelingen 3 Alternatieve
Nadere informatieCirculair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019
De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in
Nadere informatieJan Leen Kloosterman. August 26, 2011
Jan Leen Kloosterman August 26, 2011 1 August 26, 2011 2 1 August 26, 2011 3 August 26, 2011 4 2 Snelle reactor, vermogen 1 MWth, koelmiddel Na-K 1951: eerste productie van nucleaire electriciteit 1953:
Nadere informatieDuurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl
Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport
Nadere informatieBrainport Industries. Towards integrated supply networks. John Blankendaal Managing Director. Turnhout, 27 februari 2014
1 Brainport Industries Towards integrated supply networks Turnhout, 27 februari 2014 John Blankendaal Managing Director Coöperatie van 85 suppliers 2 Brainport Industries richt zich primair op 5 markten
Nadere informatieROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017
ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik
Nadere informatiewetenschappelijke kennis toepasbaar
Innovatieve verpakkingsmaterialen bij TNO Maarten Bijl Missie TNO maakt wetenschappelijke kennis toepasbaar om het innovatief vermogen van bedrijfsleven en overheid te versterken 2 1 TNO ± 4500 werknemers
Nadere informatieARTIST. Petten 24 September 2012. www.ecn.nl More info: schoots@ecn.nl
ARTIST Assessment and Review Tool for Innovation Systems of Technologies Koen Schoots, Michiel Hekkenberg, Bert Daniëls, Ton van Dril Agentschap NL: Joost Koch, Dick Both Petten 24 September 2012 www.ecn.nl
Nadere informatieTowards Self-Healing Organic Electronics Oostra, Antoon
Towards Self-Healing Organic Electronics Oostra, Antoon IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version
Nadere informatiePresentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,
Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%
Nadere informatieEnergiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen?
Energiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen? Senioren Universiteit, Hasselt/Diepenbeek, 17/10/2016 Johan Albrecht, Universiteit Gent & Itinera Institute Tessenderlo; ultra-efficiënt
Nadere informatieHet Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030
Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Hoe de EU het Akkoord van Parijs implementeert Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten 15 December 2018 Prof Dr Jos DELBEKE
Nadere informatieInplanting van windmolens Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning vzw
Inplanting van windmolens Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning vzw Energie in België EHA! 8 mei 2008 Nieuwerkerken 25 oktober 2007 Dirk Knapen Projectmedewerker energie en klimaat Inplanting van
Nadere informatie