Jan Leen Kloosterman. August 26, 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jan Leen Kloosterman. August 26, 2011"

Transcriptie

1 Jan Leen Kloosterman August 26, August 26,

2 August 26, August 26,

3 Snelle reactor, vermogen 1 MWth, koelmiddel Na-K 1951: eerste productie van nucleaire electriciteit 1953: eerste demonstratie van splijtstof kweken 1962: eerste reactor met plutonium MOX kern 1963: eerste reactorsluiting (maar geen ontmanteling) August 26, Voorspelling mondiaal energieverbruik August 26, Reproduction factor (η = ν σ f / σ a ) 3.5 U-233 U Pu Energy (ev) 3

4 Gas-gekoelde snelle reactoren August 26, August 26,

5 HTRE-3 HTRE-2 NaF-ZrF-UF 4 splijtstof Vermogen 2.5 MWth Temperatuur C August 26, Molten Salt Reactor Experiment 1965: eerste reactor met LiF-BeF 2 -ZrF 4 -UF 4 splijtstof Vermogen 8 MWth, temperatuur C 1968: eerste reactor werkend op U-233 August 26, : shut-down 5

6 Molten Salt Breeder Reactor Hydrogen production Helium Brayton cycle August 26, Thermische gasgekoelde reactoren August 26,

7 Thermische gasgekoelde reactoren Kernoptimalisatie neutronica-th Evenwichtssamenstelling VHTR Pebble-flow door de kern Koppeling VHTR aan H2 TRISO s tijdens opbrand (stress in TRISO deeltjes en in splijtstofballen) TRISO faalkans berekeningen TRISO ontwerp voor Pu en MA Samenwerking met NRG, INL(USA) en onderzoekinstituten in EU August 26, Samenwerking INET (China) LS-PBR Liquid Salt-cooled Pebble Bed Reactor Vermogensdichtheid in cylindrische (l) en annulaire kern (r) Atmosferische druk Betere warmteoverdracht Hogere uitlaattemperaturen Hoger rendement Nieuwe toepassingen (H2) Samenwerking met ORNL Schaalverkleining U-battery height (cm) Powerprofile cylindrical core (MW/m 3 ) radius (cm) height (cm) Powerprofile annular core (MW/m 3 ) radius (cm) August 26,

8 U-Battery Modulair ontwerp Kleinschalig (20 MWth) Economy by number Verschillende toepassingen (electriciteit/warmte/.) Koelmiddel gas of vloeibaar zout / metaal Samenwerking Nucleair NL August 26, Stabiliteit van Kokend Water Reactor August 26,

9 Stabiliteit ESBWR GENESIS August 26, Generaties van (Kokend) Water Reactoren Geforceerde circulatie KWR Natuurlijke circulatie KWR Super-kritische WR ABWR, ABWR-2 (E)SBWR, SWR-1000 (2025?) August 26, ? 9

10 De Super-kritische Water Reactor Werkgebied reactor Hoge druk (250 bar) en temp (500 0 C) Eigenschappen water veranderen sterk Dichtheid water varieert sterk: stabiliteit! August 26, Thermisch en snel neutron spectrum Onderwijs Grote toeloop van studenten Nuclear Reactor Physics: 15 studenten Nuclear Technology: studenten Afstemming van alle nucleaire vakken Inpassing van Nuclear Engineering als specialisatie binnen Sustainable Energy Technologies (3TU) August 26,

11 Kernenergie is terug van weggeweest USA Power Plants by 2020 including nuclear (> 50 GWe) FINLAND 5th reactor KOREA nuclear capacity increase + 9 Gwe by ~ 2015 CHINA nuclear capacity increase > 30 Gwe by 2020 JAPAN nuclear capacity increase + 21 Gwe by % 40% Coal Oil Gas Nuclear R en Hydro INDIA nuclear capacity increase from 2.5 to 20 GWe by % August 26, % Source : TotalFinaElf Conclusies Snelle kweekreactoren Gesmolten-zout kweekreactoren Kleine reactoren speciale toepassingen Stabiliteit BWR s natuurlijke circulatie Super-kritieke water reactor Vernieuwing en uitbreiding onderwijs August 26,

12 Nieuwe toepassingen proceswarmte Current Approach Hydrogen Production H 2 Fossil Feedstock (Oil, Tar Sands, Coal) Carbon Future Approach Refinery Liquid Fuel Heat Furnace Nuclear Hydrogen Transport Services Carbon Dioxide Releases to Atmosphere H 2 and O 2 Carbon Refinery Liquid Fuel Heat August 26, Furnace Transport Services Gas-gekoelde snelle reactoren August 26,

13 Neutron reproductie factor 4 Reproduction factor (η = ν σ f / σ a ) U-235 U-238 Pu-239 Pu-240 Pu-241 Pu Energy (ev) August 26, LS-PBR Liquid Salt-cooled Pebble Bed Reactor Fluoride Salt Melting point ( C) heat capacity (kj kg -1 K -1 ) Moderating Ratio ξσs / Σa Li-Be Na-Be Li-Na-K Na-Zr Na-Zr-K Li-Na-Zr Na-NaB August 26,

14 High temperature: high efficiency Percent of current standard (%) Thermal efficiency (%) Power cost Fission product waste Reject heat cooling water consumption August 26, Stabiliteit van de ESBWR: GENESIS opstelling Eigenschappen Freon-134a Bundel grootte 5x5 staven Natuurlijke/geforceerde circ. Werkgebied P max = 25 kw p max = 12 bar (~75 bar water) Instrumentatie Gamma-transmissie Capaciteits sensoren Neutronica terugkoppeling ESBWR GENESIS August 26,

Kernreactor voor onderzoek

Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Toegepaste Natuur Wetenschappen Jan Leen Kloosterman 1 Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman 2 1 1. Het Mondiale Energievraagstuk 2. Werking

Nadere informatie

Kernreactor voor onderzoek

Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Toegepaste NatuurWetenschappen Jan Leen Kloosterman 1 Kernreactor voor onderzoek Jan Leen Kloosterman 2 1 1. Het Mondiale Energievraagstuk 2. Werking van

Nadere informatie

Onderzoek aan kernenergie

Onderzoek aan kernenergie Onderzoek aan kernenergie Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft RIVM, 5 april 2007 1 RID: Reactor Instituut Delft huisvest faciliteiten en diensten op het gebied van stralingsonderzoek en

Nadere informatie

Onderzoek bij de sectie PNR

Onderzoek bij de sectie PNR Onderzoek bij de sectie PNR De Zeer-Hoge Temperatuur Reactor (VHTR) De Hoge Temperatuur Reactor met extra hoge bedrijfstemperatuur (Very High Temperature Reactor-VHTR) is gevuld met enkele honderdduizenden

Nadere informatie

IS KERNENERGIE DUURZAAM?

IS KERNENERGIE DUURZAAM? IS KERNENERGIE DUURZAAM? Kivi lezing, Netwerkcafe, Arnhem Ronald Schram Director Strategic Alliances NRG 1 April 2019 2 INHOUDSOPGAVE NRG R&D Is kernenergie duurzaam? Enkele antwoorden Wat is duurzaamheid,

Nadere informatie

Fukushima Jan Leen Kloosterman Delft University of Technology. Fukushima Daiichi accident

Fukushima Jan Leen Kloosterman Delft University of Technology. Fukushima Daiichi accident Fukushima 2011 Jan Leen Kloosterman Delft University of Technology 1 Fukushima Daiichi accident Safety of Nuclear Power Plants Earthquake and Tsunami Accident initiators and progression 2 1 Nuclear fission

Nadere informatie

Werking van moderne kerncentrales

Werking van moderne kerncentrales Werking van moderne kerncentrales www.janleenkloosterman.nl 1 Uranium U-238 Electronen Atoomkern met protonen (p) en neutronen (n) U-238 U-235 92 p en 146 n 92 p en 143 n Niet splijtbaar Goed splijtbaar

Nadere informatie

Nieuwe kernreactoren voor de toekomst. Mondiale energieconsumptie

Nieuwe kernreactoren voor de toekomst. Mondiale energieconsumptie Nieuwe kernreactoren voor de toekomst Jan Leen Kloosterman 1 Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Mondiale energieconsumptie Jan Leen Kloosterman 2 1 Energie voor welvaart & welzijn 6 5 Noord-Amerika

Nadere informatie

Derde Generatie Kerncentrale voor Nederland

Derde Generatie Kerncentrale voor Nederland Derde Generatie Kerncentrale voor Nederland Physics of Nuclear Energy Jan Leen Kloosterman Delft University of Technology vision from 1939 1 2 Nuclear fission Distribution of energy radioactive Fissioning

Nadere informatie

Thorium Energie Centrales

Thorium Energie Centrales Thorium Energie Centrales 15-4-2015 Jan Leen Kloosterman, Jilt Sietsma TU Delft Delft University of Technology 2 1 Unieke eigenschappen thorium Thorium is prima grondstof voor electriciteitsproductie Thorium

Nadere informatie

MSR in Nederland. Jan Leen Kloosterman Rudy Konings TU-Delft 14-10-2014. Challenge the future. Delft University of Technology

MSR in Nederland. Jan Leen Kloosterman Rudy Konings TU-Delft 14-10-2014. Challenge the future. Delft University of Technology MSR in Nederland 14-10-2014 Jan Leen Kloosterman Rudy Konings TU-Delft Delft University of Technology Challenge the future Reactor Institute Delft Research on Energy and Health with Radiation 2 3 Chemical

Nadere informatie

KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? het. Wereldbevolking. Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft. (met dank aan Tim van der Hagen)

KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? het. Wereldbevolking. Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft. (met dank aan Tim van der Hagen) KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft (met dank aan Tim van der Hagen) 1 het probleem Wereldbevolking Historische bevolkingsgroei 9 miljard populatie

Nadere informatie

Kernenergie en Duurzame Ontwikkeling

Kernenergie en Duurzame Ontwikkeling Kernenergie en Duurzame Ontwikkeling Technische Universiteit Delft www.janleenkloosterman.nl 11 oktober 2007 1 Hoger Onderwijs Reactor 11 oktober 2007 2 1 Experimentele opstellingen 11 oktober 2007 3 Energie

Nadere informatie

Innovatie in kernenergie

Innovatie in kernenergie Innovatie in kernenergie Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft www.janleenkloosterman.nl HHS, 12 april 2007 1 HHS, 12 april 2007 2 1 Hoger Onderwijs Reactor HHS, 12 april 2007 3 Experimentele

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Samenvatting in het. Nederlands (Summary in. Dutch) Samenvatting - Inleiding. Generatie IV - nucleaire systemen van de toekomst

Samenvatting in het. Nederlands (Summary in. Dutch) Samenvatting - Inleiding. Generatie IV - nucleaire systemen van de toekomst Samenvatting in het Nederlands (Summary in Dutch) Samenvatting - Inleiding Generatie IV - nucleaire systemen van de toekomst Het Generatie IV initiatief behelst zes reactorconcepten voor de toekomst. Momenteel

Nadere informatie

9/18/2017. HOR and HPTC. Kernenergie in Jan Leen Kloosterman OYSTER OYSTER OYSTER. Instrumenten voor materialen onderzoek

9/18/2017. HOR and HPTC. Kernenergie in Jan Leen Kloosterman OYSTER OYSTER OYSTER. Instrumenten voor materialen onderzoek Kernenergie in 2050 HOR and HPTC Reactor Instituut Delft Jan Leen Kloosterman 1 HollandPTC 2 OYSTER Koude neutronen bron Langzame neutronen makkelijker te focusseren in bundels beter te gebruiken in instrumenten

Nadere informatie

Innovatie in kernenergie

Innovatie in kernenergie Innovatie in kernenergie Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft HHS, 16 februari 2006 1 Hoger Onderwijs Reactor HHS, 16 februari 2006 2 1 Experimentele opstellingen HHS, 16 februari 2006 3

Nadere informatie

Hoe staat het met Fusie?

Hoe staat het met Fusie? Hoe staat het met Fusie? Enkele aspecten in minder dan een uur! Nico van der Kleij Waarom Fusie? Wereld energieverbruik over 20 jr 45% meer Wereld voor 80% afh. van fossiel Duurzaam kan het gat niet opvullen

Nadere informatie

KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing?

KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? KERNENERGIE: Het probleem of de oplossing? Jan Leen Kloosterman Technische Universiteit Delft 1 (met dank aan Tim van der Hagen) het probleem Wereldbevolking = 1 miljoen mensen 1800 1987 1974 2030 01000

Nadere informatie

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse

Nadere informatie

Kernenergie in feiten en cijfers

Kernenergie in feiten en cijfers Kernenergie in feiten en cijfers Tim van der Hagen Technische Universiteit Delft 1 Het probleem Toename energiegebruik / afname fossiele brandstoffen Energiegebruik per hoofd van de bevolking Tonnen olie

Nadere informatie

Nucleair Materiaal onschadelijk maken

Nucleair Materiaal onschadelijk maken Nucleair Materiaal onschadelijk maken Frodo Klaassen Kivi Symposium 24 maart 2014 klaassen@nrg.eu Inleiding Wat is nucleair materiaal? Hoeveel materiaal is er op de wereld? Afbreken en onschadelijk maken

Nadere informatie

Herkansing tentamen: Kernenergie voor natuurkundigen

Herkansing tentamen: Kernenergie voor natuurkundigen Herkansing tentamen: Kernenergie voor natuurkundigen Docenten: J. F. J. van den Brand en R. Aaij Telefoon: 0620 539 484 Datum: 8 juli 2013 Zaal: WN-KC137 Tijd: 12:00-14:45 uur Maak elke opgave op een apart

Nadere informatie

Tentamen: Energie, duurzaamheid en de rol van kernenergie

Tentamen: Energie, duurzaamheid en de rol van kernenergie Tentamen: Energie, duurzaamheid en de rol van kernenergie Docenten: J. F. J. van den Brand en R. Aaij Telefoon: 0620 539 484 Datum: 28 mei 2013 Zaal: WN-M143 Tijd: 08:45-11.30 uur Maak elke opgave op een

Nadere informatie

Tentamen: Energie, duurzaamheid en de rol van kernenergie

Tentamen: Energie, duurzaamheid en de rol van kernenergie Tentamen: Energie, duurzaamheid en de rol van kernenergie Docenten: J. F. J. van den Brand en J. de Vries Telefoon: 0620 539 484 Datum: 27 mei 2014 Zaal: WN-M143 Tijd: 08:45-11.30 uur Maak elke opgave

Nadere informatie

Duurzame Warmte uit Biomassa

Duurzame Warmte uit Biomassa Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

STRATEGO: Coaching session

STRATEGO: Coaching session STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons

Nadere informatie

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage Hernieuwbare brandstoffen in transport en de bredere betekenis van bioraffinage Nederland als internationaal tankstation 962 PJ 1124 PJ Onderdeel van Klimaatakkoord 1990 wegvervoer 2018 scheepvaart scheepvaart

Nadere informatie

Het onmogelijke (toch) mogelijk maken

Het onmogelijke (toch) mogelijk maken Het onmogelijke (toch) mogelijk maken Mark Schweitzer April 2011 Mogelijk, maar ik heb géén gouden ei! 1 Waar hebben we het eigenlijk over? uitgaven maatschappelijk bijdrage investeren kosten geld verdienen

Nadere informatie

Constructieve Flexibiliteit. Rijk Blok

Constructieve Flexibiliteit. Rijk Blok Constructieve Flexibiliteit Constructief Ontwerper Part Time Universitair Docent Constructief Ontwerpen Department for the Built Environment TU/e Eindhoven University of Technology Rotterdam Mysterieland

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek

Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek Douwe van den Berg Bio-energiedag Oost NL, 5 november 2015 Your partner in bioenergy Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. Productie van pyrolyse-olie bij EMPYRO Toepassing

Nadere informatie

Nuon Magnum. Een volgende stap in de energietransitie. Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum. Utrecht, 6 december 2006

Nuon Magnum. Een volgende stap in de energietransitie. Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum. Utrecht, 6 december 2006 Nuon Magnum Een volgende stap in de energietransitie Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum Utrecht, 6 december 2006 Nuon in het kort Nuon is een zelfstandig, internationaal energiebedrijf gevestigd

Nadere informatie

CO 2 capture overview

CO 2 capture overview CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission

Nadere informatie

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente Update Renewable Energy in the Netherlands Maarten Arentsen University of Twente Dutch political climate since late 2010 Right wing coalition in power with passive parliamentary support of popular party

Nadere informatie

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.

Nadere informatie

Thorium gesmolten zout reactoren (MSR) Kernenergie zonder de nadelen

Thorium gesmolten zout reactoren (MSR) Kernenergie zonder de nadelen Thorium gesmolten zout reactoren (MSR) Kernenergie zonder de nadelen Ir. Theo Wolters Expertmeeting Duurzame Energie Leeuwarden 8 juni 2016 Thorium MSR Kernenergie zonder de nadelen Kokend water centrale

Nadere informatie

Een nieuwe generatie kerncentrales - komen ze eraan?

Een nieuwe generatie kerncentrales - komen ze eraan? Energie voor een Duurzame Samenleving Een nieuwe generatie kerncentrales - komen ze eraan? Wim C. Turkenburg Copernicus Instituut Universiteit Utrecht w.c.turkenburg@uu.nl Wim Turkenburg Energy and Environmental

Nadere informatie

Het Studiecentrum voor Kernenergie heet. de leden van VOKA Kempen Oost. van harte welkom

Het Studiecentrum voor Kernenergie heet. de leden van VOKA Kempen Oost. van harte welkom Het Studiecentrum voor Kernenergie heet de leden van VOKA Kempen Oost van harte welkom Sterk in pionierswerk BR3 De eerste drukwaterreactor buiten de VS BR2 De krachtigste onderzoeksreactor in Europa GUINEVERE

Nadere informatie

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport

Nadere informatie

Nuclear energy FEW course

Nuclear energy FEW course Nuclear energy FEW course Jo van den Brand www.nikhe.nl/~jo/ne April 11, 2011 Week 3, jo@nikhe.nl Inhoud Jo van den Brand Email: jo@nikhe.nl URL: www.nikhe.nl/~jo 0620 539 484 / 020 598 7900, Kamer T2.69

Nadere informatie

Nuclear energy FEW course

Nuclear energy FEW course Nuclear energy FEW course Jo van den Brand www.nikhef.nl/~jo/ne May 16, 2011 Week 7, jo@nikhef.nl Inhoud Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl URL: www.nikhef.nl/~jo 0620 539 484 / 020 598 7900, Kamer T2.69

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008 Energy Technology Perspectives 2008 Dolf Gielen Brussel, 12 December 2008 OECD/IEA - 2008 Afbakening Deze studie beschrijft de rol van technologie Transitiepaden worden geschetst voor de belangrijkste

Nadere informatie

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010 Methanol De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010 1 Onderwerpen CCS CCS & Biomassa Methanol & DME als brandstof Varnamo Biomethanol Kosten Conclusies 2 CCS Klein

Nadere informatie

Waterstofstroom - Agenda

Waterstofstroom - Agenda Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower

Nadere informatie

Ontwikkelingen op het gebied van Warmteopslag

Ontwikkelingen op het gebied van Warmteopslag Ontwikkelingen op het gebied van Warmteopslag R. de Boer Oktober 2013 ECN-L--13-068 Ontwikkelingen op het gebied van Warmteopslag Workshop flexibele BioWKK op de energiemarkt 2 oktober 2013 Robert de Boer

Nadere informatie

CO 2 : kansen en bedreigingen voor de olie industrie

CO 2 : kansen en bedreigingen voor de olie industrie CO 2 : kansen en bedreigingen voor de olie industrie Stijn Santen International KiVi-Niria lezing Sectie petroleum techniek Den Haag, Nederland 28 Juni 2005 Inhoud Introductie economische groei, energie

Nadere informatie

Power to Power Energy management systems for local grids

Power to Power Energy management systems for local grids Power to Power Energy management systems for local grids MTSA Technopower MTSA Technopower ontwerpt en bouwt klantspecificieke installaties, machines en apparaten Pilot plants Demo plants Productie plants

Nadere informatie

25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility

25% 57% NOx 25% PM. Strong foundations 24/06/2016. E-mobility. The transition towards sustainable mobility E-mobility 25% The transition towards sustainable mobility Prof. Dr. ir. Joeri Van Mierlo Director of Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre 57% NOx 25% PM 2 1 Billion Euro s per

Nadere informatie

VERDUURZAMING JABRO TOOLS BV

VERDUURZAMING JABRO TOOLS BV VERDUURZAMING JABRO TOOLS BV 2018-09-11 Introductie EXPERIENCE ROB JANSSEN @ SECO - Project management productie robotisering / automatisering - Onderhoud machines, installaties en facilities locatie Lottum

Nadere informatie

E-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational.

E-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational. E-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational.net Van restwarmte naar Duurzame Energie Agenda Introductie BEP Europe

Nadere informatie

Biobrandstoffen een belangrijke bijdrage op

Biobrandstoffen een belangrijke bijdrage op 16 Biobrandstoffen een belangrijke bijdrage op korte termijn Meer dan 4 miljoen GM E85 FlexFuel Voertuigen in circulatie Biofbrandstoffen kunnen CO2 uitstoot op source to wheels basis gevoelig reduceren

Nadere informatie

Thermodynamics 1. Lecture 9: Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra. March 8, Energy Technology

Thermodynamics 1. Lecture 9: Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra. March 8, Energy Technology Thermodynamics 1 Lecture 9: Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra March 8, 010 1 College 8 Bernoulli's law nd law of thermodynamics: Clausius Kelvin Planck Carnot cycle Lecture

Nadere informatie

HVC en CO 2 -reductie. Bio-WKK bijeenkomst

HVC en CO 2 -reductie. Bio-WKK bijeenkomst HVC en CO 2 -reductie Bio-WKK bijeenkomst Alkmaar 23 oktober 2018 Regeerakkoord: CO 2 -reductiedoelstelling (Mton) 250 200 216 2030: 48 Mton reductie t.o.v. ongewijzigd beleid 195 150 100 158 110 50 0

Nadere informatie

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen 1 Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen, 11 februari 2014 2 Inhoud 1. Brandstofopties 2. Kansen en onzekerheden 3. Milieuaspecten 4. Conclusies & aanbevelingen 3 Alternatieve

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 3/30/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons

The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons 300.000 BP 400 BP- 100 AP 300.000 AP (?) 300 million years of fossil solar-energy burned up in 500 years http://www.nasa.gov/press/goddard/2014/november/nasa-computer-model-provides-a-new-portrait-of-carbon-dioxide/#.vgvn8nswven

Nadere informatie

MSS Micro SCADA Systeem

MSS Micro SCADA Systeem Wijnand van Asseldonk / Alex Otten MSS Micro SCADA Systeem Agenda ICT in een oogopslag Aanleiding ontwikkeling MSS Keuzemogelijkheden Uitwerking van de keuze Aanvullende wensen ICT in een oogopslag Opgericht

Nadere informatie

ALGEMENE VERLICHTING IN INDUSTRIËLE PANDEN

ALGEMENE VERLICHTING IN INDUSTRIËLE PANDEN ALGEMENE VERLICHTING IN INDUSTRIËLE PANDEN GENERAL LIGHTING IN INDUSTRIAL BUILDINGS LED HIGH-BAY SERIE LED HIGH-BAY SERIES De serie is bij uitstek geschikt voor industriële omgevingen met hoge plafonds

Nadere informatie

14/05/2008. Séminaire Bruxelles Environnement Leefmilieubrussel seminarie. Verwarming. Airconditioning. Drukverhoging. Regenwaterrecuperatie

14/05/2008. Séminaire Bruxelles Environnement Leefmilieubrussel seminarie. Verwarming. Airconditioning. Drukverhoging. Regenwaterrecuperatie Verwarming Airconditioning Drukverhoging Regenwaterrecuperatie Afvalwater Watervoorziening Legionellabestrijding Brandbeveiliging Principeschema verwarmingsinstallatie Air handling unit with heat recovery

Nadere informatie

14-10-2010 / Theo Henrar. Adriaan Vollebergh. Director Sales & Marketing Tata Steel Europe

14-10-2010 / Theo Henrar. Adriaan Vollebergh. Director Sales & Marketing Tata Steel Europe 14-10-2010 / Theo Henrar The De Staalindustrie world of steel anno 2011 Adriaan Vollebergh Director Sales & Marketing Tata Steel Europe 1 Exposure Lelystad 2 Ontwikkeling staalvraag 2011 2009: Terugval

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden Symposium De Gassamenstelling van de toekomst, 28 mei 2015, Regardz De Eenhoorn, Amersfoort Aad Correljé TU Delft TBM Economics of Infrastructures

Nadere informatie

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk

Nadere informatie

Alliander. Grid companion or grid devil,that s the question. Jbozelie. Greener than green greenhouses. Workgroup 2013 AllStore

Alliander. Grid companion or grid devil,that s the question. Jbozelie. Greener than green greenhouses. Workgroup 2013 AllStore Alliander Greener than green greenhouses Workgroup 2013 AllStore Jbozelie Grid companion or grid devil,that s the question 5 november 2013 1 Allstore@alliander.com Het energie country is changing Introductie

Nadere informatie

supply storage Nuclear energy Sustainable

supply storage Nuclear energy Sustainable Er bestaan uitgebreide statistieken van bio-energieproductie in Nederland. De herkomst van de biomassa is echter zeer slecht te achterhalen. De duurzaamheid van bioenergie hangt echter wel zeer nauw samen

Nadere informatie

Elektrische voertuigen de transitie naar een duurzame mobiliteit

Elektrische voertuigen de transitie naar een duurzame mobiliteit Elektrische voertuigen de transitie naar een duurzame mobiliteit Prof. Dr. ir. Joeri Van Mierlo Director of Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre 25% Vrije Universiteit Brussel

Nadere informatie

Impact van efficiënte openbare verlichting op de CO 2 uitstoot

Impact van efficiënte openbare verlichting op de CO 2 uitstoot Impact van efficiënte openbare verlichting op de CO 2 uitstoot CE4 N35N 13.5.29 Samenvatting Drie scenario s om de hoeveelheid CO 2 te berekenen, die niet uitgestoten wordt als er energie bespaard wordt

Nadere informatie

Is (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO

Is (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO Is (bio)diesel de brandstof van morgen? Ir. Ruud Verbeek - TNO 1 Welke criteria gelden voor de brandstof van morgen? Duurzaam weinig effect op klimaat, lage CO 2 emissie Schoon laag niveau luchtverontreinigende

Nadere informatie

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen

Nadere informatie

2. Generatie III en III+ 9. 3. Generatie IV 16. 6. Geraadpleegde literatuur 26

2. Generatie III en III+ 9. 3. Generatie IV 16. 6. Geraadpleegde literatuur 26 INHOUD 1. Inleiding 3 2. Generatie III en III+ 9 3. Generatie IV 16 4. GNEP 21 5. Conclusies 25 6. Geraadpleegde literatuur 26 1. INLEIDING 1.1 Achtergrond Kernenergie voorziet thans in de elektriciteitsvoorziening

Nadere informatie

Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst

Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst André Zeijseink (KEMA) Biomassa Meestook Symposium, Amsterdam, 27 mei 2010 Inleiding KEMA in t kort Belangrijke energie-drivers Rol van kolen in

Nadere informatie

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie INTRODUCTIE AVR TERUGWINNEN VAN ENERGIE EN RESTSTOFFEN 3 AVR VERWERKT DE REST AVR is the largest Energy-from-Waste (EfW) company in the Netherlands with

Nadere informatie

SLOGANS & MEGATRENDS. Duurzaam ondernemen. Recycling. Cradle to grave. Bioplastics. Greenhouse gas emissions

SLOGANS & MEGATRENDS. Duurzaam ondernemen. Recycling. Cradle to grave. Bioplastics. Greenhouse gas emissions SLOGANS & MEGATRENDS Green economy Global warming Sustainability Energy consumption Cradle to cradle Biomass Duurzaam ondernemen Recycling Cradle to grave Bioplastics Greenhouse gas emissions CO 2 reduction

Nadere informatie

Product naam: MM03803

Product naam: MM03803 Product naam: Specificaties : Groep LED Lumen/Watt 55.00 lm/watt Levensduur 15.000u Soort Reflector MR16 Wattage 6W RA 80 Spanning 12V Straalhoek 36 graden Lichtkleur 2800 Warmwit Beschermingsgraad IP20

Nadere informatie

Your added value provider

Your added value provider Energiebesparing Presentatie Energiebesparing waarom? Meer netto winst Efficient proces Energie besparen Minder CO2 beter milieu Minder onderhoud Energiebesparing: Energieverbruik Wereldwijd Rendement,

Nadere informatie

Ontwerpcriteria moderne NH3 chiller

Ontwerpcriteria moderne NH3 chiller Ontwerpcriteria moderne NH3 chiller Ernst Berends The Refrigeration Experts GEA Refrigeration Netherlands N.V. Ernst Berends Werkzaam bij als Application Engineer / afdeling Technology & Innovation Begeid

Nadere informatie

DUURZAME ENERGIE UIT BIOMASSA: kansen, knelpunten & dilemma s

DUURZAME ENERGIE UIT BIOMASSA: kansen, knelpunten & dilemma s Copernicus Institute of Sustainable Development DUURZAME ENERGIE UIT BIOMASSA: kansen, knelpunten & dilemma s Prof. Dr. Martin Junginger Provincie Utrecht, 20.2.2018 Vier onderwerpen 1. Inzet van biomassa

Nadere informatie

Micro-CHP: Overview of Technologies and Markets

Micro-CHP: Overview of Technologies and Markets Micro-CHP: Overview of Technologies and Markets Eefje Peeters VITO I-SUP, 22-25 April 2008 1 Micro-CHP: Overview of Technologies and Markets Technologies: Internal combustion engines Microturbines Stirling

Nadere informatie

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Ben Voorhorst COO TenneT 1 Onderwerpen TenneT algemeen Aandeel duurzaam Uitdaging inpassing duurzaam: - invloed weer - balanshandhaving - prijsontwikkeling

Nadere informatie

Ontwerpcriteria moderne NH3 chiller

Ontwerpcriteria moderne NH3 chiller Ontwerpcriteria moderne NH3 chiller Ernst Berends The Refrigeration Experts GEA Refrigeration Netherlands N.V. Ernst Berends Werkzaam bij als Application Engineer / afdeling Technology & Innovation Begeleiden

Nadere informatie

DUURZAAMHEID in Proces en Product

DUURZAAMHEID in Proces en Product DUURZAAMHEID in Proces en Product Toepassing van Performance Coatings op industriële goederen (levensduurverlenging activa) Ongekend succesvol door innovatie 2009 In Rust we Trust 2010 Kwaliteit, Duurzaamheid

Nadere informatie

Introductie over DC. Door: Harry Stokman

Introductie over DC. Door: Harry Stokman DIRECT CURRENT Introductie over Door: Harry Stokman The revolution has started DIRECT CURRENT Wie is Harry Stokman 25 jaar actief als gelijkspanningsondernemer: Productie (Eigenaar van Hellas Rectifiers

Nadere informatie

Moderne aandrijflijn: Auto`s met een veel lagere CO 2 uitstoot?

Moderne aandrijflijn: Auto`s met een veel lagere CO 2 uitstoot? Moderne aandrijflijn: Auto`s met een veel lagere CO 2 uitstoot? MIB Study-event 26 maart 2015 Peter Mesman Inhoud 1. Inleiding 2. Alternatieve brandstoffen 3. Electrificatie van de aandrijflijn 4. Vergelijking

Nadere informatie

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Status of the high fluence irradiation of ceramic pebbles in the HICU project

Status of the high fluence irradiation of ceramic pebbles in the HICU project Status of the high fluence irradiation of ceramic pebbles in the HICU project Hans Hegeman, Jaap van der Laan, Kees Beemsterboer, Sander Kamer and Boudewijn Pijlgroms a NRG Petten, the Netherlands Ceramic

Nadere informatie