Visionair Scenario PV

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Visionair Scenario PV"

Transcriptie

1 Visionair Scenario PV Nanotechnologie &PV:een toekomstvisie Jean V. Manca Universiteit Hasselt-IMEC./IMOMEC Heusden-Zolder, 11 mei 2012

2 De toekomst van zonnecellen De Tera-Watt uitdaging De zon is een oplossing Nanotechnologie & PV THINNER, BETTER, CHEAPER & Different Scenario 2020

3 De Tera-Watt (TW=10 12 W) uitdaging Globaal energie verbruik : 15 TW (2050 : 30 TW)

4 De zon is een oplossing

5 Fotovoltaïsche energie (PV) = Omzetting van licht-energie in elektriciteit Piekvermogen zonlicht : 1000 W/m 2 Si : Eg = 1.1 ev ; >90% PV markt Efficiëntie commerciële Si-zonnecel : 10-20%

6 PV is een oplossing California: 1m²=1 vat/jaar België: 2m² 1.5% van Europa = globale elektriciteitsvraag (η=12%)

7 PV is een oplossing Zonne-energie : hoogste energie-opbrengst per hectare

8 PV is een oplossing Zonne-energie : hoogste energie-opbrengst per hectare Maar Hoogste kostprijs! =>voor TW-uitdaging lagere kostprijs PV

9 PV-kosten: leercurve Kost van PV daalt met 20% bij verdubbeling van wereldwijd geaccumuleerd geproduceerd volume ; 2 drijfkrachten : Scale learning Technology learning : nieuwe (nano)technologie leidt tot versnelling leercurve Kost van PV gelijk aan energie-generatie met fossiele brandstoffen bij een geproduceerd volume > 100 GW 100 W] Co ost/wp [$/ Accumulated production [MW]

10 Nanotechnologie & PV Nanotechnologie Multidisciplinaire wetenschap op zeer kleine schaal (1 nanometer = 10-9 m)

11 Nanotechnologie & PV Nanotechnologie Multidisciplinaire wetenschap op zeer kleine schaal (1 nanometer = 10-9 m) Nieuwe Materialen Niet-conventionele halfgeleiders : Halfgeleidende polymeren, oligomeren, C60-derivaten, koolstof nanobuizen, metaaloxide nanodeeltjes,. Nieuwe Concepten 3D nanogestructureerde heterojunctie zonnecellen

12 Nanotechnologie & PV Nanotechnologie Multidisciplinaire wetenschap op zeer kleine schaal (1 nanometer = 10-9 m) Nieuwe Materialen Niet-conventionele halfgeleiders : Halfgeleidende polymeren, oligomeren, C60-derivaten, koolstof nanobuizen, metaaloxide nanodeeltjes,. Nieuwe Concepten 3D nanogestructureerde heterojunctie zonnecellen

13 PV generaties THINNER, BETTER, CHEAPER & Different 1 e generatie PV : silicium wafer-gebaseerde technologie 2 e generatie PV : dunne films op ander substraat, vb. polykristallijn silicium op glas 3 e generatie PV : dunne-film energie-conversie

14 PV generaties THINNER, BETTER, CHEAPER & Different 1 e generatie PV : silicium wafer-gebaseerde technologie 2 e generatie PV : dunne films op ander substraat, vb. polykristallijn silicium op glas 3 e generatie PV : dunne-film energie-conversie Organische zonnecellen Grätzel zonnecellen Hybride zonnecellen CIGS Nanotechnologie: Nano-PV voor Mega-Watts

15 Organische halfgeleiders Geconjugeerde polymeren Nobel Chemie 2000

16 Dikte : 100 nm => 1000X dunner dan Si Organische zonnecellen

17 Dikte : 100 nm => 1000X dunner dan Si Organische zonnecellen

18 Dikte : 100 nm => 1000X dunner dan Si Organische zonnecellen

19 With courtesy of Konarka Organische zonnecellen

20 Grätzel-zonnecel Artificiële fotosynthese Nanocrystalline TiO 2 Film : μm Deeltjes : nm

21 Grätzel-zonnecel

22 Hybride zonnecellen Hybrid organic:inorganic inorganic BHJ Metal oxide (ZnO ZnO) nano-columns + P3HT ZnO L. Baeten, B. Conings et al., Adv.Mater, Volume: 23 Issue: 25 Pages: 2802 (2011) η= 0,75%

23 Nano-PV : voordelen & toekomst Printbaar Printbare PV Screen printing Spraycoating Inkjet printing

24 Nano-PV : voordelen & toekomst Low cost Large area Lage kost & grote oppervlakken (outdoor) Eenvoudige preparatie lage T opdamping of printing

25 Nano-PV : voordelen & toekomst Indoor & Mobile applications Laag gewicht : o.a. mobiele toepassingen plastic substraten < 1 micron totale dikte van device Breed toepassingsgebied Werkt ook onder lage lichtintensiteit (vb. indoor) Minder afhankelijk van invalshoek licht

26 Nano-PV : voordelen & toekomst Indoor & Mobile applications Laag gewicht : o.a. mobiele toepassingen plastic substraten < 1 micron totale dikte van device Breed toepassingsgebied Werkt ook onder lage lichtintensiteit (vb. indoor) Minder afhankelijk van invalshoek licht Neubers/Konarka

27 Nano-PV : voordelen & toekomst Semi-transparant :BIPV Nieuwe esthetische mogelijkheden & design-vrijheid Design-vrijheid : kleur & vormen Semi-transparent t : integratie ti in glas

28 Nano-PV : voordelen & toekomst Flexibele zonnecellen Nieuwe esthetische mogelijkheden & design-vrijheid Flexibel (vb. integratie in textiel)

29 Nano-PV & PV generaties

30 Nano-PV : The road ahead PV-challenges : Increase of efficiency Robust production process Increase of lifetime NREL Neubers/Konarka

31 Solar Highway Nano-PV : The road ahead PV-challenges : Increase of efficiency Robust production process Increase of lifetime Ruimte is energie

32 Nano-PV : The road ahead PV-challenges : Increase of efficiency Robust production process Increase of lifetime Ruimte is energie Estethische BIPV : Solar buildings / Solar Cities Buitenschil constructie : bescherming + energie

33 Scenario 2020 Source: The McKinsey Quarterly, the economics of solar power, june 2008

34 Scenario 2020 Suri et al., Solar Energy 81 (2007) kwh/kwp 850 kwh/kwp 1510 kwh/kwp

35 Project ORGANEXT (EMR. INT /054) Selected in the frame of the Operational Program INTERREG IV-A Euregio Meuse-Rhine

36 Join us towards an intelligent and sustainable future

Nanotechnologie en en zonne- zonne energie een toekomstvisie Prof Dr Jean

Nanotechnologie en en zonne- zonne energie een toekomstvisie Prof Dr Jean Nanotechnologie en zonne-energie een toekomstvisie Prof. Dr. Jean Manca Universiteit Hasselt - Instituut voor Materiaalonderzoek IMEC - geassocieerd labo IMOMEC WLS 26 april 2010 Nanotechnologie & zonne-energie

Nadere informatie

dirk.vanderzande@uhasselt.be Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen

dirk.vanderzande@uhasselt.be Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen dirk.vanderzande@uhasselt.be UHasselt@school Zonne-energie vangen met plastics: Polymeren voor een nieuwe generatie fotovoltaïsche cellen De energieproblematiek! - Energie voor toekomstige generaties -

Nadere informatie

Zonnecellen 2.0. Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013

Zonnecellen 2.0. Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013 Zonnecellen 2.0 Oktober 2013 Beurs Elektrotechniek 2013 Innovatiereis 0-energieomgeving De toekomst van zonne-energie Oktober 2013 3 Inhoud Commerciële haalbaarheid Zonne-cellen 2.0 Smart grid Rexel Nederland

Nadere informatie

HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC

HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC HERNIEUWBARE WATERSTOF GENERATIE WATERSTOFNET CONGRES, HELMOND RUBEN LIETEN, IMEC HERNIEUWBARE BRANDSTOFFEN Hernieuwbare brandstoffen? - Hoge energie dichtheid (H 2 : 10 x beter dan batterijen) - Toepassingen:

Nadere informatie

MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN?

MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN? MONO-, POLY-, OF DUNNE FILM PANELEN? LEER ALLES OVER DE VERSCHILLEN. BNRG Distribution. Paul van Deursen Zonnepanelen zetten (zon)licht om in elektriciteit. Het zonnepaneel is dus een onmisbaar onderdeel

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De wereldpopulatie verbruikt steeds meer energie. Momenteel wordt deze energie vooral geleverd door fossiele brandstoffen. Een groot nadeel van fossiele brandstoffen is dat hun aanwezigheid

Nadere informatie

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke

Nadere informatie

IPEH. Intelligent Products with Energy Harvesting

IPEH. Intelligent Products with Energy Harvesting IPEH Intelligent Products with Energy Harvesting 2de gebruikersvergadering 13 oktober 2015 1 Agenda Agenda 12u00 12u40: Lunch 12u40 13u40: Testopstellingen Licht en Trillingen 13u40 14u40: Haalbaarheidsstudie

Nadere informatie

PV toegepast in de gebouwschil

PV toegepast in de gebouwschil PV toegepast in de gebouwschil Workshop 12 April 2011 Derde Limburgse Dag van de Nieuwe Energie Zeger Vroon Inhoud Wie is Zeger Vroon? Waarom zonne-energie? Wat is de status van PV/zonne-energie? Wat is

Nadere informatie

One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie. Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform

One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie. Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Here comes the SUN Amsterdam 4 juni 2014 www.ecn.nl One

Nadere informatie

Zonnestroom: prepare(d) for impact

Zonnestroom: prepare(d) for impact Zonnestroom: prepare(d) for impact Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy, Universiteit van Amsterdam en European Photovoltaic Technology Platform Duurzame Vecht Breukelen 21 maart 2013 www.ecn.nl

Nadere informatie

René Janssen. Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012

René Janssen. Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012 Polymere zonnecellen René Janssen Alumnidag 2012 Eindhoven, 21 april 2012 Hèt probleem van de 21e eeuw: Energie 2010 6.5 Miljard mensen gebruiken ~12 TW ~ 2 kw/persoon 2050 8-10 Miljard mensen gebruiken

Nadere informatie

Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact

Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact Fotovoltaïsche conversie (zonnestroom): van niche naar impact Wim Sinke ECN Solar Energy, UvA, AMOLF, TKI Urban Energy en European Technology and Innovation Platform for Photovoltaics NNV Symposium Energie

Nadere informatie

Lucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam

Lucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam Lucas Reijnders Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam Ruimte voor duurzame energie L. Reijnders Duurzame energie & energieverbruik wereldwijd Zonne-energie: ~ 121300x 10 12 Watt Windenergie:

Nadere informatie

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Photovoltaica is een duurzame en schone bron van energie en de zon levert meer dan genoeg energie om photovoltaica

Nadere informatie

Hoger rendement voor organische zonnecellen

Hoger rendement voor organische zonnecellen Resultaten en bevindingen van project Hoger rendement voor organische zonnecellen Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve

Nadere informatie

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC Innovaties in Zonne-energie ~~~~ een bloeiend stukje Nederlandse kenniseconomie Waarom zonne-energie? Prijsdaling PV modules Average module spot price

Nadere informatie

Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen Het gebruik van zonne-energie in Vlaanderen

Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen Het gebruik van zonne-energie in Vlaanderen Leuvens Onderzoekscentrum Duurzame Aarde Thema: Zonnig Vlaanderen www.kuleuven.be/lsue Coördinator: Gerard Govers Contactpersoon: Sofie Bruneel K.U.Leuven Energie-instituut: http://www.kuleuven.be/ei/

Nadere informatie

De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen

De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen Deze week organiseerde de Vrije Universiteit Brussel een De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen congres over de recente ontwikkelingen in fotonica: Spie Photonics Europe. Fotonica heeft alles te

Nadere informatie

Meer over zonnepanelen

Meer over zonnepanelen natural resource group Meer over zonnepanelen Wie is Agro-NRG? Wij komen voort uit een landbouw en milieukundig advies bureau: Terra-Agribusiness B.V. In 2009 hebben we voor diverse klanten SDE subsidie

Nadere informatie

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen Auteur Energy College Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 November 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/68732 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

André Derksen Projectcoördinator. Wat is ISSO? ISSO doet: Energieneutraal bouwen

André Derksen Projectcoördinator. Wat is ISSO? ISSO doet: Energieneutraal bouwen Energieneutraal bouwen Inhoud Wat is ISSO Toepassingsmogelijkheden van Zonne-energie? Masterplan Zonne-energie André Derksen Projectcoördinator 23 januari 2013 Wat is ISSO? ISSO participanten Het zelfstandig,

Nadere informatie

Inventarisatie innovatieve PV-technologieën

Inventarisatie innovatieve PV-technologieën Inventarisatie innovatieve PV-technologieën Eerste, tweede en derde generatie zonnestroomtechnologieën in vogelvlucht Stichting Zonne-energie Wageningen Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO - KNAW)

Nadere informatie

Overleven met energie

Overleven met energie Overleven met energie Jo Hermans Universiteit Leiden Nationaal Congres Energie & Ruimte, TU Delft, 22 september 2011 Overleven met energie Een blijma in 5 bedrijven 1. Meest onderschatte wet 2. Meest onderschatte

Nadere informatie

FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE

FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE Waarom gebruik maken van zonne-energie? Fotovoltaïsche systemen produceren een vorm van duurzame energie door zonlicht in één stap om te zetten in

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

Duurzame energie. Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie. 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde

Duurzame energie. Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie. 2003-2011 G.P.J. Dijkema, TU Delft, TBM, B.Sc Opleiding Technische Bestuurskunde Duurzame energie Een wenked perspectief? Deel II: zonne-energie Hernieuwbare Energiebronnen Oorsprong: Kernfusie in de zon Benutting Indirect Drukverschillen in de atmosfeer: wind Windenergie Verdamping

Nadere informatie

Cluster Power to Gas

Cluster Power to Gas Cluster Power to Gas Adwin Martens WaterstofNet Doorn, 13 december 2018 WaterstofNet Gestart in 2009 als non-profit organisatie (geen structurele overheidsfinanciering) Focus op concrete projecten en roadmaps

Nadere informatie

Hoogrendement Zonnecellen Concepten voor de volgende generatie cellen

Hoogrendement Zonnecellen Concepten voor de volgende generatie cellen Hoogrendement Zonnecellen Concepten voor de volgende generatie cellen John Schermer Applied Materials Science Radboud Universiteit Nijmegen Inhoud Wat krijgen we van de zon? De c-si PV benchmark III-V

Nadere informatie

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.

Nadere informatie

Alles over Building Integrated PV (BIPV)

Alles over Building Integrated PV (BIPV) Alles over Building Integrated PV (BIPV) Menno van den Donker & Minne de Jong Solar Energy Application Centre, www.seac.cc Over ons en over SEAC Menno van den Donker Nuon Helianthos Flexible thin film

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

UV absorberende nanodeeltjes en applicaties, research met HBO-studenten

UV absorberende nanodeeltjes en applicaties, research met HBO-studenten UV absorberende nanodeeltjes en applicaties, research met HBO-studenten Cor Schrauwen, Dag van de Oppervlaktetechnologie 12 November 2015 cor.schrauwen@zuyd.nl Cor Schrauwen Afgestudeerd chemicus, gepromoveerd

Nadere informatie

De kracht van de zon. J. C. (Kees) Hummelen

De kracht van de zon. J. C. (Kees) Hummelen De kracht van de zon J. C. (Kees) Hummelen Stratingh Institute of Chemistry and Zernike Institute for Advanced Materials, University of Groningen FOM Focus Group / DIFFER e-mail: j.c.hummelen@.rug.nl Wereld

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Innoveren in en met zonnestroom

Innoveren in en met zonnestroom Innoveren in en met zonnestroom Wim Sinke ECN Solar Energy en TKI Urban Energy Universiteit van Amsterdam en FOM-Instituut AMOLF InnoTeP 2016 Nijmegen 30 09 2016 www.ecn.nl De uitdaging én de kans COP,

Nadere informatie

Zonne-energie van niche naar impact

Zonne-energie van niche naar impact Zonne-energie van niche naar impact Kansen en uitdagingen van grootschalige zonnestroom Wim Sinke ECN Solar Energy, UvA, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Solar PV 2050 Power

Nadere informatie

Leerlingenpracticum Maak zelf je eigen zonnecel met nanomaterialen

Leerlingenpracticum Maak zelf je eigen zonnecel met nanomaterialen OVER HET PRACTICUM De werktekst die je nu voor je hebt liggen is een leidraad voor dit practicum. Ze bevat richtlijnen voor het uitvoeren van de experimenten en vragen die je aan het denken zetten. Aan

Nadere informatie

Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV

Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV Halffabrikaat PV als sleutel naar succes voor BIPV Jack Smit - jsmit@flexipol.nl Peter Toonssen peter.toonssen@solliance.eu, +31 6 22 39 34 05 8 November 2017 12 November, 2017 Short Introduction Project

Nadere informatie

prijs PV-module (2009; $/W) 100 10 1979 c-si 2007 kristallijn silicium dunne films trend silicium trend dunne films tekort aan polysilicium dunne film 2009 2009 1 1 10 100 1.000 10.000 100000 1.000.000

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

Hoe leg ik uit wat NANOTECHNOLOGIE. is?

Hoe leg ik uit wat NANOTECHNOLOGIE. is? Hoe leg ik uit wat NANOTECHNOLOGIE is? Je weet toch nog dat alles uit atomen is opgebouwd? Een steen, een pen, een videospelletje, een TV, een hond en ook jijzelf zijn uit atomen opgebouwd. Atomen vormen

Nadere informatie

Prijsontwikkeling hernieuwbare bronnen: zon-pv en off-shore wind

Prijsontwikkeling hernieuwbare bronnen: zon-pv en off-shore wind Prijsontwikkeling hernieuwbare bronnen: zon-pv en off-shore wind Wilfried van Sark, Universiteit Utrecht, Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling Inleiding De onderkenning van het wereldwijde klimaatprobleem

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VAN DE ZONNECEL de vroege dagen

GESCHIEDENIS VAN DE ZONNECEL de vroege dagen de vroege dagen 1839 Edmond Becquerel ontdekt dat metaalplaatjes in een geleidende vloeistof onder belichting een spanning en een stroom leveren: het fotovoltaïsch (PV) effect. Comptes Rendues 6 (1839)

Nadere informatie

Verschillen tussen panelen

Verschillen tussen panelen Voor niets gaat de zon op Technische informatie Verschillen tussen panelen -een overzicht- Datum: 03-06-2014 1 Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Verschillende typen zonnepanelen... 3 3 Verschillende merken zonnepanelen...

Nadere informatie

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc.

NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc. Het echte rendement van uw zonnepanelen NEKOVRI 22 SEPTEMBER 2015 Jan-Jaap van Os MSc. AGENDA Zonne-installaties Zonnepanelen, opbouw en verschillen Opgewekte zonnestroom Paneel vermogen Degradatie Performance

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal

Nadere informatie

Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven

Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Editie april 2018 Flexible electronics Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Een beter begrip van de kristallisatie in dunne lagen leidt tot betere elektronica Dunne

Nadere informatie

sirius solar solutions Transparante zonnepanelen Building Integrated PhotoVoltaics

sirius solar solutions Transparante zonnepanelen Building Integrated PhotoVoltaics sirius solar solutions s www.sirius-solar.com Transparante zonnepanelen Building Integrated PhotoVoltaics SIRIUS SOLAR Partner in esthetisch verantwoorde zonnepanelen Sirius Solar is leverancier van innovatieve

Nadere informatie

ALU SOLAR aluminium profielplatensysteem. solarfolie - een in het dak geïntegreerd fotovoltaïsch zonneenergiesysteem

ALU SOLAR aluminium profielplatensysteem. solarfolie - een in het dak geïntegreerd fotovoltaïsch zonneenergiesysteem ALU SOLAR aluminium profielplatensysteem met solarfolie - een in het dak geïntegreerd fotovoltaïsch zonneenergiesysteem flexible building. sustainable thinking. PRODUCTEN ALU SOLAR synergie in toepassing

Nadere informatie

Feeding the world with solar power.

Feeding the world with solar power. Feeding the world with solar power. inteqnion-solar.com Zonne-energie. Duurzame energiebron van de toekomst. De markt voor energievoorziening is volop in beweging. Fossiele brandstoffen als gas en olie

Nadere informatie

BIPV. Waar praten we over?

BIPV. Waar praten we over? BIPV Waar praten we over? Inhoud Nieuws Kosten Begrippen PV, PV Si, TFL, PV-installatie BAPV BIPV-projecten Aandachtspunten Organisaties in NL Links en events Publicaties Toekomst? Afsluiting 30 mei 2012

Nadere informatie

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek Toekomst volgens TenneT Klaas Hommes Arnhem, 25 april 2012 Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen wij uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen:

Nadere informatie

Waterstofstroom - Agenda

Waterstofstroom - Agenda Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower

Nadere informatie

D Duurzaamheid PV-systemen

D Duurzaamheid PV-systemen D Duurzaamheid door fotografie publicatiedatum AWM editie : Toine Bullens, Jurjen Ophuis : diversen : 14 december 2010 : 38 Artikel downloaden de architectuur voorbij als pdf nummer 38 5e jaargang dec

Nadere informatie

Europees geproduceerd en gegarandeerd én toch zo voordelig, dat geeft vertrouwen

Europees geproduceerd en gegarandeerd én toch zo voordelig, dat geeft vertrouwen Europees geproduceerd en gegarandeerd én toch zo voordelig, dat geeft vertrouwen SPANJE Internationaal Hoofdkantoor Zytech Solar S.L. Pol. Ind. Centrovía C/. Janeiro, 12 50198 La Muela (Zaragoza) Spanje

Nadere informatie

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma GROENE KOOLWATERSTOFFEN Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma AANLEIDING: Grote belangstelling voor waterstof in de aanloop naar, en binnen het Klimaatakkoord Scenario s, projecties en schattingen voor

Nadere informatie

FOTOVOLTAÏSCHE ZONNE-ENERGIE WERKING EN TECHNOLOGIEËN

FOTOVOLTAÏSCHE ZONNE-ENERGIE WERKING EN TECHNOLOGIEËN FOTOVOLTAÏSCHE ZONNE-ENERGIE WERKING EN TECHNOLOGIEËN De term fotovoltaïsch duidt op het fysische proces waardoor lichtenergie wordt omgezet in elektriciteit door de energieoverdracht van fotonen naar

Nadere informatie

De Groene Belangenbehartiger

De Groene Belangenbehartiger Inhoudsopgave DGB, De Groene Belangenbehartiger Markt zonnepanelen & toekomst Onderdelen zonnepaneelsysteem Zonnepanelen Omvormers Montagesysteem Installatie Wat kan er misgaan? Vragen? 1 De Groene Belangenbehartiger

Nadere informatie

Smart Industry in Brabant

Smart Industry in Brabant Smart Industry in Brabant 1 Waarom is (Smart) Industry belangrijk voor Brabant? Vergelijking met Nederland ~20% ~30% ~50% Industrial employment manufacturing industry Company R&D spending Bron: BOM 2 HTSM

Nadere informatie

Samenvatting Vrij vertaald luidt de titel van dit proefschrift: "Ladingstransport in dunne- lm transistoren gebaseerd op geordende organische halfgeleiders". Alvorens in te gaan op de specieke resultaten

Nadere informatie

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016

Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 PV Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 Technische stand van zaken Kostprijzen Marktevoluties Volumes - Vlaanderen Content Soltech 2 Technische stand

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van duurzame elektriciteit: fotovoltaïsche zonne-energie en windenergie Ing. Jérémie DE CLERCK Dienst Facilitator Duurzaam Bouwen Specialist

Nadere informatie

Glas-Glas panelen, de nieuwe standaard voor PV. Paul de Jong 16 april 2015

Glas-Glas panelen, de nieuwe standaard voor PV. Paul de Jong 16 april 2015 Glas-Glas panelen, de nieuwe standaard voor PV Paul de Jong 16 april 2015 Inhoud Achtergrond EXASUN Visie Technologie gericht op extreme betrouwbaarheid Waarom glas-glas? Waarom MWT? BLACK GLASS X60-BG285

Nadere informatie

5-3-2015 WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 03-03-2015. Zie de leidraad op www.zondeventer.nl

5-3-2015 WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 03-03-2015. Zie de leidraad op www.zondeventer.nl WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 03-03-2015 Zie de leidraad op www.zondeventer.nl Waarom zonne-energie Wat is zonne-energie Kengetallen Opbrengst zonne-energie Stappenplan Componenten Plaatsing Turnkey

Nadere informatie

Biodegradeerbaar als verzekeringspolis De waarheid over (bio)plastic

Biodegradeerbaar als verzekeringspolis De waarheid over (bio)plastic Biodegradeerbaar als verzekeringspolis De waarheid over (bio)plastic Martin Tietema Directeur KNN Bioplastic 22 juni 2016 Phario confidential The New Plastics Economy Rethinking the future of plastics

Nadere informatie

Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik

Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik Zonnestroom Van one size fits all naar aantrekkelijke oplossingen voor elk gebruik Wim Sinke ECN Solar Energy, TKI Urban Energy, UvA en AMOLF Praktijkconferentie Zonne-energie Provincie Noord-Holland De

Nadere informatie

Zonne-energie in Nederland de Science en de Fiction

Zonne-energie in Nederland de Science en de Fiction Zonne-energie in Nederland de Science en de Fiction Recent spraken in Tegenlicht 1 experts over Duurzame Energie in Nederland. In een Masterclass met Hermann Sheer, de politicus uit Duitsland die in de

Nadere informatie

IBB Infosessie Zonne-energie april 2010

IBB Infosessie Zonne-energie april 2010 Ingenieurbureau Bali Dimensioneren van systemen: Ventilatie Regenwater Verwarming (condensatie, pellets, kleine warmtepompen) Zonthermische systemen PV systemen Studies: energieaudits (EAP en quick scans)

Nadere informatie

Klimaatafspraken van Parijs betekenis voor de Nederlandse akkerbouw

Klimaatafspraken van Parijs betekenis voor de Nederlandse akkerbouw Klimaatafspraken van Parijs betekenis voor de Nederlandse akkerbouw NAV Jaarcongres Swifterbant 17 februari 2016 Inleiding door prof. Pier Vellinga Waddenacademie en Urgenda voorheen Wageningen UR, Vrije

Nadere informatie

zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD

zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD M + N PROJECTEN ONTWIKKELDE EEN NIEUWE GENERATIE ZONWERINGSDOEKEN, DIE DE HUIDIGE MATERIALEN

Nadere informatie

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

Zon in de Sahara Stroom uit de Sahara. Prof.dr.ir. Ad Verkooijen Faculteit 3ME TU Delft

Zon in de Sahara Stroom uit de Sahara. Prof.dr.ir. Ad Verkooijen Faculteit 3ME TU Delft Zon in de Sahara Stroom uit de Sahara Prof.dr.ir. Ad Verkooijen Faculteit 3ME TU Delft Energietransitie: Primaire energie: van fossiel naar duurzaam Duurzame energie: Voorzieningszekerheid Lage vervuiling:

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Biobased economy keuzekaart

Praktische opdracht ANW Biobased economy keuzekaart Praktische opdracht ANW Biobased economy k Praktische-opdracht door een scholier 1807 woorden 26 juni 2011 4,7 3 keer beoordeeld Vak ANW Keuzeopdracht ANW Jan H. 4V SGL 09-06-2011 Biobased Economy Het

Nadere informatie

Groningen, 14 februari 2014. Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool

Groningen, 14 februari 2014. Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool Groningen, 14 februari 2014 Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool 1. Rekenen met Energie 2. De energierekening 3. Elektriciteit en gas 4. Duurzame Energie & Energietransitie 5. Uitdagingen

Nadere informatie

Universiteitsdagp. Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? zaterdag 1 april Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven

Universiteitsdagp. Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? zaterdag 1 april Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven Universiteitsdagp zaterdag 1 april 2017 Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven Overzicht Energie Fossiele brandstoffen - geweldig handig! Duurzame energie

Nadere informatie

Waarom DC. DC is een feit. Alles waarvan we en zijn DC. We leven al in een gelijkspanningswereld

Waarom DC. DC is een feit. Alles waarvan we en zijn DC. We leven al in een gelijkspanningswereld is een feit Waarom Alles waarvan we en zijn We leven al in een gelijkspanningswereld Stappen naar een toekomst Harry Stokman Contact Email: harry@dcbv.eu Address: Stationsweg 38-BB, 1431 EG Aalsmeer, The

Nadere informatie

CO 2 capture overview

CO 2 capture overview CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission

Nadere informatie

Printed Electronics. 17 februari Nieuwegein. Albert Noppen

Printed Electronics. 17 februari Nieuwegein. Albert Noppen Printed Electronics 17 februari Nieuwegein Albert Noppen Printed Electronics Produceren van electronische schakelingen op verschillende substraten met standaard print technieken in grote oplagen Substraten:

Nadere informatie

WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN

WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een

Nadere informatie

Uw partner voor BIPV oplossingen. Powerful PV Solutions. made for the future

Uw partner voor BIPV oplossingen. Powerful PV Solutions. made for the future Uw partner voor BIPV oplossingen Powerful PV Solutions made for the future Optisol Screen Faςade integratie Gebouwgeïntegreerde PV-oplossingen Alle goede ideeën beginnen met een visie. Als innovator in

Nadere informatie

Cradle to Cradle geïntegreerde zonnecellen Bijlagen

Cradle to Cradle geïntegreerde zonnecellen Bijlagen 1 CT3000 Bachelor eindwerk Cradle to Cradle geïntegreerde zonnecellen Bijlagen Martijn van Sebille, 1223194 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Tabellen... 3 Tabel 1: totale zonnestraling op een noord-gevel, op

Nadere informatie

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean Solar

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean Solar Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean Solar Vervuiling vermindert de PV-opbrengst Zonne-energie is populair, terecht, elke kilo CO2-uitstoot die vermeden wordt door duurzame elektriciteitsopwekking

Nadere informatie

Grootse prestaties. 100% 0,005% 15 jaar. Ruim 40 jaar ervaring op alle soorten daken.

Grootse prestaties. 100% 0,005% 15 jaar. Ruim 40 jaar ervaring op alle soorten daken. Grootse prestaties 100% 0,005% 15 jaar Ruim 40 jaar ervaring op alle soorten daken. GROTERE EFFICIËNTIE De fotovoltaïsche modules van het type ogen uiterst compact, net als deze brochure. Echter, hun grootsheid

Nadere informatie

door dr. F.M. Witte Novem (Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu), Postbus 8242, 3500 RE Utrecht.

door dr. F.M. Witte Novem (Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu), Postbus 8242, 3500 RE Utrecht. 176 1 Zonnecellen door dr. F.M. Witte Novem (Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu), Postbus 8242, 3500 RE Utrecht. 1. Inleiding 176 3 2. Kristallijn silicium zonnecellen 176 4 3. Amorf silicium

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage Hernieuwbare brandstoffen in transport en de bredere betekenis van bioraffinage Nederland als internationaal tankstation 962 PJ 1124 PJ Onderdeel van Klimaatakkoord 1990 wegvervoer 2018 scheepvaart scheepvaart

Nadere informatie

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Smart Wind Farm ConTrol Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders Fluxys Leveranciers Klanten

Nadere informatie

KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium

KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium zonnecellen Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium Jan Genoe: Zonnecellen 1 Overzicht Silicium zonnecellen Organische zonnecellen Opgedampte zonnecellen Gedrukte zonnecellen

Nadere informatie

energie fictie en feiten Wim C. Sinke ECN Zonne-energie, Universiteit Utrecht & EU PV Technology Platform

energie fictie en feiten Wim C. Sinke ECN Zonne-energie, Universiteit Utrecht & EU PV Technology Platform De toekomst van zonne-energie energie fictie en feiten Wim C. Sinke ECN Zonne-energie, Universiteit Utrecht & EU PV Technology Platform Inhoud zonne-energie verschillende vormen potentieel & initiatieven

Nadere informatie

NANODEELTJES IN HET MILIEU ZIJN ER ECHT RISICO S? Nico van den Brink, Alterra Wageningen UR

NANODEELTJES IN HET MILIEU ZIJN ER ECHT RISICO S? Nico van den Brink, Alterra Wageningen UR NANODEELTJES IN HET MILIEU ZIJN ER ECHT RISICO S? Nico van den Brink, Alterra Wageningen UR Nanodeeltjes, iets nieuws? Koolstof nanodeeltjes Diesel verbranding Slijtage banden El Paso Tx, VS Murr and Gaza

Nadere informatie

OPTIMALE PRESTATIES DOOR EEN WEERGALOOS CONCEPT

OPTIMALE PRESTATIES DOOR EEN WEERGALOOS CONCEPT OPTIMALE PRESTATIES DOOR EEN WEERGALOOS CONCEPT Q.PEAK-G4.1 EN Q.PEAK BLK-G4.1 VORM EN FUNCTIE EEN KRACHTIGE COMBINATIE Q.PEAK-G4.1 - baanbrekende prestaties in een uiterst aantrekkelijke vormgeving Haal

Nadere informatie

Het ontwerpen van PV-installaties (zonnestroomsystemen) Jacco Putman

Het ontwerpen van PV-installaties (zonnestroomsystemen) Jacco Putman Het ontwerpen van PV-installaties (zonnestroomsystemen) Jacco Putman Topics - Korte intro - Het ontwerpen Artist's rendering of Orange's solar concept tent - Keuze van panelen en omvormers - Wat betekent

Nadere informatie

IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD?

IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? JA! DE VOLGENDE STAP NAAR MEER ONAFHANKELIJKHEID WAAROM? 1. Eigen energie voorziening Geen impact meer van prijsstijgen en zelf in controle van je eigen elektriciteit, dag

Nadere informatie

FREYA VAN DEN BOSSCHE VLAAMS MINISTER VAN ENERGIE, WONEN, STEDEN EN SOCIALE ECONOMIE

FREYA VAN DEN BOSSCHE VLAAMS MINISTER VAN ENERGIE, WONEN, STEDEN EN SOCIALE ECONOMIE FREYA VAN DEN BOSSCHE VLAAMS MINISTER VAN ENERGIE, WONEN, STEDEN EN SOCIALE ECONOMIE ANTWOORD op vraag nr. 549 van 21 september 2011 van LIESBETH HOMANS 1. Tot nu toe zijn er hierover nog geen studies

Nadere informatie

Zonnestroom: mondiale ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden voor gebouwen in Nederland

Zonnestroom: mondiale ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden voor gebouwen in Nederland Zonnestroom: mondiale ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden voor gebouwen in Nederland Wim Sinke ECN Zonne-energie en Universiteit van Amsterdam TKI-KIEM Symposium Heijmans, Rosmalen 12 januari 2017 www.ecn.nl

Nadere informatie

glaesum group synergy in global industry

glaesum group synergy in global industry glaesum group synergy in global industry Glaesum Group Synergy in global industry Met warmte-, metaal- en procestechniek als speerpunten voorziet de Glaesum Group de professionele, industriële markt van

Nadere informatie

Humidity Roadmap. Aansluiting van NMi VSL op de Europese roadmap voor vochtontwikkeling. Rien Bosma. NMi - the Art of Measurement

Humidity Roadmap. Aansluiting van NMi VSL op de Europese roadmap voor vochtontwikkeling. Rien Bosma. NMi - the Art of Measurement Humidity Roadmap Aansluiting van NMi VSL op de Europese roadmap voor vochtontwikkeling Rien Bosma Inhoud imera Roadmap Humidity Huidige status bij het NMi VSL Ontwikkelingsprogramma 2009-2012 imera imera

Nadere informatie