Geactualiseerde code goede natuurpraktijk. Luik waterlopen

Transcriptie

1 Geactualiseerde code goede natuurpraktijk Luik waterlopen

2 Juridische achtergrond

3 Afh v ruimtelijke bestemming Art.13 4 ND: Natuurvergunningsplicht bij wijzigen vegetaties + KLE s VEN-gebied Art.25 ND: 3,2 Verboden te wijzen vegetaties + KLE s / 3, 5 structuur waterlopen Art.2 ND Definitie KLE s: bermen, dijken, sloten, waterlopen, Art.13 ND: Uitzonderingsregeling Voldaan aan zorgplicht Geen vermijdbare schade (vb. andere locatie) Natuurvergunning Algemene vrijstelling Normaal onderhoud CGNP BVR 1998 (Vegetatiebesluit): Details + procedure vrijstelling CGNP Art.25 ND: Basis ontheffingsregeling Samenhangende + terugkerende activiteiten kunnen in één ontheffing BVR 2003 (Maatregelenbesluit): algemene ontheffing voor natuurontwikkeling waterloop + normaal onderhoud aan jaagpaden en waterwegen CGNP Code Goede Praktijk met juridische grondslag dwingend (omzendbrief BVR)

4 Project of ingreep Stedenbouwkundige vergunning nodig? NEEN JA Mogelijke impact op nat. kenmerken SBZ? Voortoets In groen-, park-, buffer-, agrarisch gebied enz? In VEN-gebied? Bouwvergunning Voortoets Passende beoord. VEN-onth Natuurverg Natuurvergunning VEN-ontheffing VEN-gebied + Natuurvergunningsplicht? VEN-ontheffing = vrijstelling natuurvergunning

5 Uitvoeringsbesluit (BVR 23/7/98) Regelt: Verbodsbepalingen (verboden te wijzigen vegetaties) Vergunningsplichtige wijzigingen (KLE + vegetatie) Aanvraagprocedure + beroep Vrijstelling mogelijk indien (BVR 23 juli 1998, art.7): normale onderhoudswerken; activiteit uitgevoerd op huiskavel max 3 ha; stedenbouwkundige vergunning + advies ANB + geen vermijdbare schade activiteit geregeld in goedgekeurd plan (mogelijke plannen vermeld in besluit) Vallen onder de beschermingsbepalingen van het VEN Vergunningsplicht + vrijstellingsgrond van toepassing op: ALLE waterlopen, sloten en grachten, al dan niet gecategoriseerd al dan niet privaat

6 Omzendbrief Omzendbrief LNW/98/01: Verduidelijkt term normale onderhoudswerken Bevat Code Goede Natuurpraktijk Code GP = 1. Invulling van wat onder zorgplicht kan verstaan worden en wanneer/waar/hoe schade aan natuur redelijkerwijze vermeden wordt; 2. Dient door VR vastgesteld te worden geldt voor iedereen

7 Let op! 1) Binnen VEN individuele ontheffing nodig (PD ANB) Aanvraagformulier 2) Binnen SBZ activiteiten die een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken kunnen veroorzaken Habitattoets verplicht (passende beoordeling) Mogelijke impact VOORTOETS

8 Waarom een actualisatie bestaande code?

9 Toepassing natuurvergunningsplicht = vrij omslachtig Vergunningsplicht KLE s binnen groen-, park-, buffer-, bos-, vallei-, bron- en natuurontwikkelingsgebieden, de agrarische gebieden met ecologisch belang, met bijzondere waarde, de landschappelijk waardevolle agrarische gebieden en de agrarische gebieden (effen geel); het IVON. Totaal VHA (km) Natuurvergunningsplicht Binnen SBZ (km) Binnen VEN (km) (km) Bevaarbaar ste categorie de categorie de categorie TOTAAL (77%) (12%) (9%) Op 77 % van onze waterlopen is de natuurvergunningsplicht van toepassing

10 Huidige wetgeving ivm KLE s geen rekening met lijnvormig karakter + beheer waterlopen Vereenvoudigingsvoorstellen wetgeving Actualisatie Code Goede Natuurpraktijk

11 Probleem met vorige versie code: Vrij algemeen Ecologisch: geen gebiedsgerichte verfijning. Even streng binnen SBZ als binnen landbouwgebied; Operationeel: niet praktisch, oa beperkte tijdsvensters en moeilijk te koppelen aan bestekken

12 Geactualiseerde code

13 Actualisatie CGNP Structuur gespiegeld aan hoofdstuk XIII van het standaardbestek 250 Werken aan waterlopen Aanpassing tijdsvensters Gebiedsgerichte verfijning Aanpassingen gebaseerd op vertrouwen monitoring via doelstellingen KRW Tot stand gekomen via intens overlegparcours binnen CIW WG Ecologisch waterbeheer (ANB, VMM, MOW, W&Z, DS, Dep L&V, VVP, VVPW, VLM, ) SB250 XIII Ecol. onderbouwing Praktische bekommernissen Geactualiseerde code

14 Leeswijzer Code Toepassingsgebied Code: Gewestplan: groen-,park-, buffer-, bos-, natuurontwikkelings-, vallei- en bron-, agrarische gebieden met ecologisch belang of waarde en agrarische gebieden de beschermde duingebieden Natura2000-gebieden; de Ramsar-watergebieden (de waterrijke gebieden van internationale betekenis). Code geeft enkel aan wat normaal onderhoud ikv vergunnnigsplicht. Code doet dit via: Beperkingen in de tijd (Wanneer) Gebiedsgerichte verfijning (Waar) Uitvoeringswijze (Hoe) Deze 3 beperkingen steeds samen lezen!

15 Overzicht handelingen: Oppervlakkige ruiming Grondige ruiming Baggeren (= bevaarbare wln) Maaien van de talud- en/of oevervegetatie Maaien van de waterbodemvegetatie Maaien en uitkrabben van een rietzone Bestrijding van akkerdistel, speerdistel, kruldistel en kale jonker Bestrijding van exotische waterplanten in de waterloop Bestrijding van Reuzenbalsemien, Japanse duizendknoop en Reuzenbereklauw langs de waterloop Onderhoud houtige gewassen Het ter plaatse deponeren of het wegbrengen van maaisel, ruimingsspecie en andere ruimingsproducten Herstelwerken aan oever of talud

16 Ecologische onderbouwing Periodes waarin de visfauna kwetsbaar is voor (kruid)ruimingen aanwezigheid van eitjes en broed op waterplanten en substraat aanwezigheid van broed en weinig mobiele juvenielen tussen waterplanten kwetsbaar door leefwijze nabij de bodem, minder mobiele soorten kwetsbaar door leefwijze in de bodem (larven) verhoogd risico op zuurstofgebrek door hoge watertemperatuur voorn- en karperachtigen snoek kopvoorn serpeling winde kwabaal rivierdonderpad kleine modderkruiper grote modderkruiper bermpje beekprik rivierprik J F M A M J J A S O N D

17 Oppervlakkige en bijzondere oppervlakkige ruiming Wanneer? Noodruiming = hele jaar door Geen noodruiming = Buiten periode 15 maart tem 31 juli De manuele verwijdering van zwerfvuil kan het hele jaar door gebeuren. Waar? Geen onderscheid Hoe? Noodruiming: indien opstoppingen 1 aanwezig zijn in de overwelfde of ingebuisde trajecten van waterlopen en in sifons; 2 de werking van de aanwezige kunstwerken en aanhorigheden op de waterloop belemmeren; 3 een reëel risico opleveren voor overstromingen die de veiligheid aantasten van de vergunde of vergund geachte woningen en bedrijfsgebouwen, gelegen buiten de overstromingsgebieden; 4 een reëel risico opleveren voor schade aan de scheepvaart (directe schade aan schepen, of schade door verlies aan infrastructuur).

18 Grondige en partiële grondige ruiming (1) Wat is normaal onderhoud? Wanneer? Ruiming van overwelfde en ingebuisde waterlopen worden steeds beschouwd als normaal onderhoud. De grondige of partiële grondige ruiming van open waterloopgedeelten dient te gebeuren in een periode buiten het broed- en paaiseizoen. Dit is buiten de periode van 15 maart tot en met 31 juli. De uitvoering gebeurt enkel tijdens perioden met normale waterstand en bij voldoende (normale) helderheidsgraad van het beekwater. Waar? De grondige ruiming en partiële grondige ruiming worden als normaal onderhoud beschouwd op de trajecten gelegen: - buiten een speciale beschermingszone; - buiten VEN-gebied; - buiten of niet onmiddellijk grenzend aan de gewestplanbestemmingen groen (code 07xx) en bos (code 08xx). Hoe? X X X X Enkel de sliblaag mag geruimd worden. De harde bodem mag niet verstoord worden; De aanwezige structuurkwaliteit (bvb. holle en bolle oevers) moet maximaal behouden blijven; Er wordt in stroomopwaartse richting gewerkt. Vissen zullen stroomopwaarts trachten te vluchten waardoor ze zich uit de werkzone verplaatsen. Geen droogleggingen of peilverlagende werken voorzien (visreddingsprotocol)

19 Grondige en partiële grondige ruiming (2) Het ruimen van slibvangen, pompboezems, uitlekzones, etc. behoort, ongeacht de bestemming, tot het normaal onderhoud wanneer de ruiming als doel heeft het vergunde geachte of theoretisch aangelegde profiel te herstellen én de ruiming uitgevoerd wordt buiten de periode van 15 maart tot en met 31 juli. Ook de ruiming van aanslibbingen ter hoogte van kunstwerken (max. 50 m stroomopwaarts en/of stroomafwaarts van kunstwerken) behoren tot het normaal onderhoud buiten de periode van 15 maart tot en met 31 juli. Indien waterlooptrajecten worden drooggelegd door afdamming tijdens ruimingswerken GEEN normaal onderhoud natuurvergunning + visreddingen volgens de bepalingen beschreven in het visreddingsprotocol

20 Baggerwerken (1) Onderhoudsbaggerwerken zijn baggerwerken die zorgen voor het behoud van het afvoerdebiet en het profiel van de waterloop ter preventie van wateroverlast en verzekering van de scheepvaart. Baggerwerken die niet vrijgesteld zijn van aanvraag tot stedenbouwkundige of milieuvergunningen, moeten de vergunningsprocedure doorlopen en vallen niet onder het toepassingsgebied van procedures via normaal onderhoud.

21 Baggerwerken (2) Wat is normaal onderhoud? Wanneer? Hele jaar door behalve waterlopen ecologische waarde + enkel onderhoudswerken + uitgevoerd tussen 1 augustus en 15 maart, Waar? De grondige ruiming en partiële grondige ruiming worden als normaal onderhoud beschouwd op de trajecten gelegen: Binnen perimeter 200m rond sluizen en kunstwerken steeds normaal onderhoud Slibruiming ingebuisde trajecten + duikers steeds normaal onderhoud Hoe? X X X Waterlichaam Maas I-II-III Grote Nete Demer VI Getijdennete Zeeschelde I, II, III (= inclusief Rupel) Getijdendurme IJzer I en II Code VL11_203 VL11_123 Vl05_103 VL08_132 VL11_40, VL11_41, VL11_42 VL08_39 VL08_7, VL08_8 Enkel de sliblaag mag geruimd worden. De harde bodem mag niet verstoord worden; Mogelijkheid tot lokale noodbaggerwerken direct na calamiteiten (vb. modderstroom); Deponie baggerslib op verboden te wijzigen vegetaties is steeds verboden,

22 Maaiwerken (1) Oever/Talud Waterbodem

23 Maaiwerken (2) Wat is normaal onderhoud bij oever/taludvegetatie? Wanneer? Buiten SBZ en VEN: eerste maaibeurt vanaf 15 juni een tweede vanaf 15 september. Binnen SBZ, VEN en bijzondere oeverinrichtingen: een eerste maaibeurt vanaf 1 augustus (tot 15 maart). Uitzondering: kans op schadelijk effect (art 3, 2, 17 DIWB), of om vernatting van landbouwgronden buiten VEN en SBZ te voorkomen. Deze maaiwerken worden als normaal onderhoud beschouwd wanneer ze beperkt blijven tot 100m = lokaal + beide oevers; Door ANB goedgekeurd beheerplan Vrijhouden jaagpad/verkeers- en signalisatieborden Afwijking verleend ikv bermbesluit Onvoorziene kruidgroei is die vegetatie-ontwikkeling die niet kon voorzien worden bij de opmaak van het regulier onderhoudsprogramma.

24 Maaiwerken (3) Waar? Gebiedsgerichte verfijning door verschil in aanpak tussen 2 categorieën (zie vorige slide) Hoe? De maaimachines moeten de vegetatie zuiver afsnijden en niet uitrukken; Het maaien gebeurt met een maaibalk of maaikorf.; Maaisel niet op talud of op verboden te wijzigen vegetaties.

25 Maaiwerken (4) Wat is normaal onderhoud bij maaien waterbodemvegetatie Wanneer? = IDEM als gewone maaiwerken Buiten SBZ en VEN: eerste maaibeurt vanaf 15 juni, tweede vanaf 15 september. Binnen SBZ en VEN: een eerste maaibeurt vanaf 1 augustus (tot 15 maart). Waar? Gebiedsgerichte verfijning door verschil in aanpak tussen 2 categorieën (zie hierboven). 2 uitzonderingen: 1) Binnen SBZ-H habitat 3260 (gebiedsgerichte afweging noodzakelijk) 2) kans op schadelijk effect (art 3, 2, 17 DIWB), of om vernatting van landbouwgronden buiten VEN en SBZ-H te voorkomen. Deze maaiwerken worden als normaal onderhoud beschouwd wanneer ze beperkt blijven tot 100m (behalve 3260).

26 Habitat

27 Maaiwerken (5) Hoe? Enkele richtlijnen mbt werkwijze Er wordt waar mogelijk- de voorkeur gegeven aan blokmaaien

28 Rietzones Wat is normaal onderhoud? Wanneer? Doel: inperken riet Buiten SBZ en VEN: eerste maaibeurt vanaf 15 juni een tweede vanaf 15 september. Binnen SBZ, VEN en bijzondere oeverinrichtingen: eerste maaibeurt vanaf 1 augustus (tot 15 maart). Let op! Indien doel = rietontwikkeling Er wordt gemaaid in de winterperiode tussen 1 november en 14 maart. Waar? Gebiedsgerichte verfijning door verschil in aanpak tussen 2 categorieën (zie hierboven). Hoe? De werken gebeuren met behulp van machines of werktuigen die het riet afsnijden door middel van messen. De maaimachines moeten de vegetatie zuiver afsnijden en niet uitrukken.

29 Distels Wat is normaal onderhoud? Wanneer? Geen beperkingen Waar? Geen beperkingen Hoe? Cfr. normaal onderhoud regulier maaibeheer Indien bijkomende acties nodig onbevaarbare waterlopen: manueel Meer info:

30 Invasieve exoten Wat is normaal onderhoud? Wanneer? De verwijdering van exotische planten: vanaf het begin van het groeiseizoen (april, mei) tot winter. Machinaal onderhoud mag vanaf 15 juni tot in de winter. Waar? Geen gebiedsbeperkingen Hoe? Het verwijderen van invasieve exotische planten gebeurt conform het vademecum invasieve exoten ANB (2014). Technisch vademecum beheer invasieve uitheemse planten. ISBN: Brussel, 272p. Beschikbaar op

31 Houtige vegetatie Wat is normaal onderhoud? Houtige gewassen verwijderen normaal onderhoud uitzondering = In een 50m-zone rondom signalisatie (borden, radar, ) Regelmatig terugzetten = aanvaardbaar. Wanneer? Tussen 1 november en 15 maart. De cyclus bedraagt minimaal 8 jaar en minimaal 4 jaar voor wilg. Waar? Hakhoutbeheer (terugzetten) / snoeien = overal; Verwijderen = enkel thv signalisatie Hoe? Het verjongen gebeurt door het afzagen op een stomp van minimaal 10cm en maximaal 20 cm hoogte. enz

32 (Kleine) herstelwerken aan oever of talud Wat is normaal onderhoud? Wanneer? Geen beperking Waar? Binnen SBZ, VEN, groen en bos: enkel ter hoogte van kunstwerken en infrastructuur (bruggen) met een maximum te herstellen lengte van 50m Uitz: noodherstel waterwegen Buiten SBZ, VEN, groen en bos: geen beperking Hoe? Volgens NTMB

33 Deponie van ruimingsproducten op de oever (2) CGNP: GEEN normaal onderhoud = deponie ruimingsproducten (maaisel of slib) op verboden te wijzigen vegetaties: historisch permanente graslanden, heiden en vennen, moerassen, duinvegetaties, struwelen en Natura2000-habitats Waar komen deze vegetaties voor? Biologische waarderingskaart, versie 2 Welke BWK-codes?

34 Samenvattend (1) Ingreep Oude Code Geactualiseerde Code Oppervlakkige Niet bepaald Altijd noodruimingen Ruimingen 1 oktober 1 maart 1 augustus 15 maart Maaiwerken oever Vanaf 15 juni Vanaf 15 juni Bodemmaaiingen 1 oktober 1 maart 15 juni 15 maart Onderhoud houtige gewassen Niet bepaald 1 november 15 maart

35 Samenvattend (2) Ingreep Oude code Gebiedsgerichte verfijning Oppervlakkige Geen Geen ruimingen (Partiële) grondige Geen SBZ, VEN, groen- en bosgebieden ruiming Maaiwerken oever* Geen SBZ, VEN, bijz. oeverinrichtingen 1 Bodemmaaiingen Geen SBZ, VEN (behalve habitat ) Oeverherstel Geen SBZ, VEN, groen- en bosgebieden 1 Bijzondere oeverinrichtingen: plasdras, rietzomen, vooroevers, paaiplaatsen 2 Habitat 3260: Drijvende ranunculusvegetatie van submontane en planitaire rivieren

36 Samenvattend (3) Van toepassing? Periode Onbevaarbaar Bevaarbaar Jan Feb Maart April Mei Juni Juli Aug Sep Okt Nov Dec Paragraaf Oppervlakkige ruiming X X 3.1. Oppervlakkige noodruiming X X 3.1. Grondige en part. grondige ruiming X 3.2. Baggeren X 3.3. Maaien oever + talud X X Bodemmaaiing X X Bodemmaaiing in blokken X X Riet maaien / uitkrabben X X Distelbestrijding X X Invasieve xotenbestrijding in de X X waterloop Japanse duizendknoop, Reuzenbalsemien, X X Reuzenbereklauw Beheer houtige gewassen X X Herstelwerken aan oever of talud X X 3.6. X Ja Normaal onderhoud Nee Normaal onderhoud behalve (zie tekst code) Geen normaal onderhoud

37 Nog vragen? Noteer op vragenblad of afsluitende vragenronde