Hieronder vindt u het uitgebreide verslag van de zesde Stolpersteineplaatsing in Gouda op 26 februari 2016.
|
|
- Peter Brander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Van: soesja citroen Verzonden: zaterdag 27 februari :44 Aan: soesja citroen Onderwerp: Verslag van de plaatsing van tien nieuwe Stolpersteine in Gouda op 26 februari 2016 Beste betrokkenen, Hieronder vindt u het uitgebreide verslag van de zesde Stolpersteineplaatsing in Gouda op 26 februari Voor elke plek heb ik de gegevens verzameld. Naar beste weten vertel ik het verhaal van de desbetreffende mensen, zodat we als we stilstaan bij hun gedenksteentjes net iets meer over hen weten. We hebben nu 208 Stolpersteine in Gouda. Met vriendelijke groet, Soesja Citroen --- Verslag van de plaatsing van tien nieuwe Stolpersteine in Gouda op 26 februari Op een waterkoude 26 ste februari 2016 plaatste kunstenaar Gunter Demnig tien nieuwe Stolpersteine op vier locaties in Gouda. Er liggen nu 208 Stolpersteine verspreid over 49 plekken door de hele stad. Kleine gedenkstenen met een messing plaatje erop, die de geschiedenis van de naar nu lijkt 386 in de Tweede Wereldoorlog vermoorde Joodse stadgenoten zichtbaar maken in de stad. Over dit bijgestelde aantal vertel ik onderaan meer. Flink veel mensen hadden de kou getrotseerd op deze vroege vrijdagochtend en waren met hun warmte aanwezig bij de vier adressen. Oude getrouwen van de vorige plaatsingen zag ik en ook nieuwe gezichten. In een mooie rustige atmosfeer werkte Demnig stug door op elke plek met zijn metselspecie, emmer, veger en schoonmaakdoekje. Zo nodig stenen op maat slaand met een hamer en beitel en overleggend welke steen waar moest liggen. Als altijd was hij gekleed in zijn werkpak met hoed en shawltje. Cees van Miert en Loet van Vreumingen stonden Gunter Demnig afwisselend bij. Op elke plek was er een intro met een informatief verhaal van mij over de personen waar de Stolpersteine voor waren. Steeds zei voorzitter Donald Pagrach van de Stichting Gouds Metaheerhuis met Karel Jongeling kadisj -een zo belangrijk Joods gebed- en rondde ik de plaatsing weer af. Donald Pagrach deelde kiezelsteentjes uit aan de aanwezigen om naar Joods gebruik op de Stolpersteine te leggen. Niels Vlot 1
2 van de EO liep mee met de plaatsingen en interviewde me na afloop voor radio 5 over de Stolpersteine, de uitzending daarvan is volgende week donderdagavond. Tenslotte stond bij de van Swietenstraat onze ereburger en dichter Inez Meter, zij droeg haar steeds weer zo roerende gedicht stolpersteine voor. Eerste adres : Hoge Gouwe 99. Om 9.00 uur s ochtends had zich in de kou een flinke groep mensen verzameld voor de eerste plaatsing van de dag op deze mooi plek. Mooie geconcentreerde aandacht. Demnig begon -eigenlijk zoals gebruikelijk- al ruim voor tijd met het plaatsen van vier gedenksteentjes voor Hans Kahlenberg (38) en Elsbeth Kahlenberg-Rosenberg (35) met hun jonge dochters Helga (10) en Henriette (7) en één gedenksteentje voor de weduwe Gertrud Brahn-Birnbaum (67). Anderhalf jaar woonden deze Joodse vluchtelingen op dit adres, maar ze waren ook hier niet veilig. Het gezin kwam om het leven op 21 mei 1943 in Sobibor, de weduwe op 5 november 1942 in Auschwitz. Hans Kahlenberg was fabrikant van lingerie. Hij werd geboren in Wanfried in Moeder Elsbeth Kahlenberg-Rosenberg werd in 1907 geboren in Essen. Daar trouwden Hans en Elsbeth in mei 1931, hij was toen 26 en zij bijna 25 jaar. In Essen werd de oudste dochter Helga geboren op 27 juli Daarna zocht het echtpaar zijn toevlucht in Nederland, waarschijnlijk in de hoop dat daar een veiliger toekomst voor hen zou zijn. Dochtertje Henriette werd op 27 oktober 1935 geboren in Hillegersberg. In februari 1941 kwam het gezin op de Hoge Gouwe 99 wonen. Helga ging, aldus Ies Cohen, op de Turfmarkt naar het Joodsche schooltje achter de sjoel. Misschien nam ze haar jongere zusje daar ook mee naartoe, het was in ieder geval niet ver. De brug voor het huis oversteken, linksaf en rechtsaf en ze was er. Je ziet haar lopen nu je de foto hebt gezien met haar geruite jurkje. Ies Cohen schreef over haar : Voor zover ik weet hebben alleen mijn zuster en ik en een jongen Beek (zoon van de huisarts dokter Beek) het overleefd. Ik gedenk hier mijn klasgenootjes Helga Kahlenberg, Johnny Beek en Mirjam en Mozes Schenkolewski. Eind oktober 1942 moest het gezin naar Westerbork. Een half jaar later volgde hun deportatie met transport 64. In de trein zaten 2511 mensen onder wie 620 kinderen, ook Helga en Henriette. Direct na aankomst in Sobibor op 21 mei 1943 kwamen vader Hans, moeder Elsbeth en hun jonge dochters Helga en Henriette Kahlenberg om het leven. Een Stolperstein plaatste Gunter Demnig hier ook voor de weduwe Gertrud Brahn- Birnbaum (67). We weten dat ze geboren is in 1875 in Schweidwitz; wie haar ouders waren, is onbekend. Ze trouwde met Moritz Brahn in november 1897, hij overleed in mei 1918 in Berlijn. In 1939 kwam Gertrud Brahn als vluchtelinge aan in Nederland. Eerst woonde ze in Rotterdam, vervolgens ging ze naar Gouda. Op 25 februari 1941 kwam ze op het adres Hoge Gouwe 99 wonen. Zij arriveerde hier rond dezelfde tijd als de Kahlenbergs en verbleef hier ook zo n anderhalf jaar, maar moest een maand eerder naar Westerbork. Op 30 september 1942 kwam ze in Westerbork aan, 2
3 haar deportatie volgde op 2 november. Direct na aankomst in Auschwitz werd ze vermoord op 5 november Na afloop van het verhaal over het gezin Kahlenberg en de weduwe Brahn- Birnbaum, zei Donald Pagrach kadisj samen met Karel Jongeling en legden de aanwezigen een voor een een steentje op de Stolpersteine. Ik rondde af en verwees naar de volgende locatie. Tweede adres : Onder de Boompjes 65. Tegen 9.25 uur plaatste Gunter Demnig temidden van een aandachtige groep mensen twee Stolpersteine voor het peutertje Ides Krill (2) en Chana Krill-Anklewicz (34). Chana Krill-Anklewicz werd in 1908 geboren in het stadje Lututow in Polen. Op haar derstigste trouwde ze met Ozjasz Krill in Antwerpen, het was maart Haar man Osjasz kwam uit Zmigrod, daar werd hij in 1904 geboren. Het echtpaar trok vanuit Antwerpen verder naar Den Haag. Op 23 maart 1940 werd hier hun dochter Ides Krill geboren. Dan lopen de sporen van echtgenoot Osjasz Krill en Chana Anklewicz uiteen. Kleermaker Osjasz Krill heeft nooit in Gouda gewoond, er is geen persoonskaart van hem in het Streekarchief aanwezig. Hij overleefde de oorlog wellicht in de onderduik in Den Haag en kreeg in 1950 de Nederlandse nationaliteit. Op 14 februari 1941 kwam Chana Krill-Anklewicz met haar dochtertje Ides Krill op het adres onder de Boompjes 65 in Gouda wonen. Ze woonden hier anderhalf jaar. Op haar Joodsche Raadkaart zie je dat ze eind oktober 1942 in Westerbork aangemeld werden. Twee weken later moesten moeder en dochtertje met transport 32 mee naar Auschwitz. In een trein met twintig wagons met 659 gedeporteerden waaronder 132 kinderen. Op 5 november 1942 werden ze daar vermoord. Na mijn verhaal over moeder en dochtertje zei Donald Pagrach samen met Karel Jongeling kadisj, las ik het gedicht stolpersteine voor van Inez Meter en legden de aanwezigen steentjes op de net geplaatste Stolpersteine. Derde adres : Van Bergen IJzendoornpark 3a. Rond 9.50 uur verzamelde iedereen zich op deze weidse plek, ook hier weer nieuwe gezichten. In de stoep voor het huis plaatste Gunter Demnig een Stolperstein ter herdenking aan Günther Bernstein (33). Günther werd op 13 februari 1909 geboren in Berlijn. Zijn vader was Alfons Bernstein, van zijn moeder is alleen de voornaam Selma bekend. Vader Alfons kwam uit Mitau in Litouwen. Hij was bankier, woonde in Berlijn en werd vermoord in Auschwitz in januari In 1935 kwam Günther naar Nederland. Eerst woonde hij in Den Haag. In februari 1941 moest hij als buitenlandse Joodse vluchteling weg van de kust en kwam hij in Gouda wonen op de La Reylaan 24. Op 30 augustus 1941 verhuisde hij naar het van Bergen IJzendoornpark 3a. Daar woonde hij misschien wel als kostganger, het was een groot huis met veel inwoning. Van beroep was hij beursbediende of commissionair in effecten. Oorspronkelijk werkte hij in Amsterdam, maar hij mocht als Jood al snel zijn beroep niet meer uitoefenen. Tien maanden heeft Günther Bernstein hier in huis gewoond, totdat hij op 6 juli 1942 werd hij gearresteerd. Via kamp Amersfoort werd hij naar Mauthausen gebracht en daar vermoord op 10 november Waarschijnlijk heeft hij zich niet heeft gemeld voor de zogenaamde werkverruiming in het Oosten. Dit was een eufemistisch woord voor deportatie. Deze werkverruiming was vanaf 26 juni 1942 verplicht voor Joden. Een week later, op 4 juli kwam de oproep per post, het niet 3
4 opvolgen daarvan leidde tot arrestatie. Misschien werd Günther vervolgens gearresteerd en via Amersfoort als een van de laatsten naar Mauthausen gebracht. Na afloop van het verhaal over Günther Bernstein zei Donald Pagrach samen met Karel Jongeling kadisj en legden de aanwezigen met zorg kiezelsteentjes neer op de Stolperstein. Vierde adres : Van Swietenstraat 3. Naast de vertrouwde gezichten van de andere plaatsingen zag ik hier ook mensen uit de straat en buurt. Op dit adres plaatste Gunter Demnig twee Stolpersteine voor Jetje Carla Mogendorf (23) en Margarete Dieckhoff (38). Jetje Carla Mogendorff werd geboren op 26 september 1921 in Gouda. Zij was de dochter van Abraham (Rode Bram) Mogendorff en Jeannette Waisvisz. Het huis op de Van Swietenstraat 3 was haar ouderlijk huis. Haar vader was firmant van Interlapin, een huidenhandel op de Karnemelksloot, zijn broers Isak en Jacques Mogendorff waren medefirmanten. Carla volgde de Mulo, of misschien de HBS, op de Burg. Martenssingel en deed tegelijk eindexamen met haar later ook vermoorde nicht Ada Leefsma. Ze was onderwijzeres, op een foto zie je haar samen met wat kinderen van het Joodsche schooltje. Mogelijk werkte ze ook als steno-correspondente. In oktober 1942 doken Carla Mogendorff en haar ouders en zus Hetty onder, waarschijnlijk in Amsterdam aldus Hans Suijs. Hij mailde na de plaatsing, dat ze hierbij geholpen is door haar hartsvriendin apothekersassistente Mieke Steensma. Dit meisje voorzag het gezin Mogendorff onder meer van voedselbonnen. Mieke moest dit bekopen met een helletocht langs concentratiekampen, maar overleefde desondanks en vertelde er later over op scholen. Carla Mogendorff zelf werd in mei 1944 ingesloten in Westerbork in barak 67. Vandaar werd ze op 19 mei 1944 gedeporteerd naar Auschwitz. Op 30 september 1944 kwam ze om in Midden Europa, misschien deed ze nog enige tijd slavenarbeid in een satellietkamp van Auschwitz. Ze werd 23 jaar. Carla s ouders en zus Hetty overleefden de oorlog. Haar ouders gingen na de oorlog weer op de Van Swietenstraat 3 wonen en haar vader hervatte zijn firma Interlapin, nu zonder broer Jacques die in Dachau was omgekomen. Isak Mogendorff en echtgenote Sara Mogendorff-Meijer, de ouders van Carla s vermoorde nichtje Simone, gingen weer om de hoek op de Kattensingel 42 wonen. Isak werkte weer als medefirmant van Interlapin. Beide gezinnen moesten verder leven met het verlies van één van hun twee dochters. Zo waren veel meer leden van de familie zwaar getroffen. Margarete Dieckhoff (38) werd in Nieheim geboren op 24 mei Ze had in Duitsland een naaiatelier, waar men voor gegoede dames werkte. In de oorlog werkte ze als dienstbode en huishoudster annex nanny. 4
5 Op 13 juni 1939 werd zij in Den Haag als vluchtelinge geregistreerd. Twintig maanden later, op 24 februari 1941, werd zij in Gouda ingeschreven op de woningkaart van de Van Swietenstraat 3. Anderhalf jaar woonde en werkte ze bij het gezin van Abraham Mogendorff, zijn vrouw Jeannette Waisvisz en hun twee dochters Jetje Carla en Hetty. In het Bevolkingsadministratie staat in december 1942 V.O.W. vermeld voor het gezin Mogendorf-Waisvisz en Margarete Dieckhoff. Dat betekende Vertrek Onbekend Waarheen. Een opsporingsbericht van de politie was al in oktober uitgegeven voor Carla Mogendorff. Kortom men was ondergedoken. Naar ik nu bij de plaatsing hoorde : in Amsterdam met steun van Mieke Steensma, de vriendin van Carla. Eufemistisch werd dit in verhalen die ik heb gelezen over Margarete Dieckhoff naar Zwitserland gaan genoemd. Onder de valse naam Maria Landsheer kwam Margarete Dieckhoff nu op de Bodegraafsestraatweg 31 terecht in het grote gezin van de heer Kraan, zijn vrouw was kort daarvoor overleden. In dit gezin werkte ze als huishoudster en zorgde ze voor de kinderen. De zenuwarts Kits van Heiningen zou haar aan een persoonsbewijs op valse naam hebben geholpen. Een NSB er uit Reeuwijk verraadde haar en op 12 juli 1943 werd ze gearresteerd op dit adres. Op 29 juli werd ze in Westerbork geregistreerd in barak 67. Op 31 augustus volgde haar deportatie uit Westerbork en op 3 september 1943 werd Margarete Dieckhoff vermoord in Auschwitz. Gezinshoofd Kraan, kwam enkele maanden in kamp Vught vast te zitten. De arts Kits van Heiningen werd in 1943 gearresteerd wegens hulp aan Joden, hij overleed later in Bergen-Belsen. Na mijn verhalen over Carla Mogendorff en Margarete Dieckhoff droeg onze Goudse dichter Inez Meter haar ontroerende gedicht stolpersteine (met een kleine s) voor. Heel vanzelfsprekend, alsof de woorden er altijd al waren. Donald Pagrach zei met Karel Jongeling kadisj, de aanwezigen legden steentjes neer op de netgeplaatste Stolpersteine en ik rondde af. Zo besloten we een ingetogen ochtend. Er waren vier mooie herdenkingen op deze zesde Goudse Stolpersteineplaatsing, herdenkingen aan al deze Joodse stadgenoten, die niet mochten leven. Veel dank aan: - Gunter Demnig voor zijn indrukwekkende kunstproject Stolpersteine, dat naam en lot van de slachtoffers van het nazigeweld zichtbaar maakt. Wat een uithoudingsvermogen heeft hij, ongelofelijk hoe hij nog steeds van plek naar plek reizend zich inzet voor dit project. - Ook dank aan de Stichting Gouds Metaheerhuis en de bestuursleden voor het onderdak en de steun, die de Stichting het Goudse Stolpersteineproject verschaft, totdat de laatste steen voor de vermoorde Joodse stadgenoten gelegd is. 5
6 - De vele particulieren, bedrijven en instellingen, die ons zozeer ondersteunen en de aanschaf van de Stolpersteine mogelijk maken. - Donald Pagrach en Karel Jongeling voor hun kadisj zeggen, zo belangrijk voor deze grafloze Goudse Joden. - Cees van Miert en ook Loet van Vreumingen voor hun hulp aan Demnig. - Inez Meter voor haar altijd weer prachtige gedicht. - Docent Groenendijk en leerlingen van het Wellant College voor de goede voorbereiding van de stoepen. - De gemeente voor haar steun en toestemming. - De media in Gouda en daarbuiten voor hun steunende aandacht. - Allen die dit jaar en vorige jaren heel betrokken aanwezig waren voor het bijwonen van de plaatsingen door weer en wind. Steeds zijn er weer nieuwe mensen naast diegenen, die trouw al vaak geweest zijn. We hebben met deze nieuwe 10 Stolpersteine erbij al 208 Stolpersteine in Gouda. Volgens de nieuwste gegevens van Tom Verwaijen voor zijn binnenkort uit te komen boek Joods Gouda 2 zijn er 386 Joodse stadgenoten vermoord door het nazirégime. Uitgaande van zijn cijfers zijn er nog 178 Stolpersteine te plaatsen, we gaan hierover ongetwijfeld nog meer horen. Beetje bij beetje, jaar na jaar, komen we er met vele kleine herdenkingen, heel symbolisch en kleinschalig in de geest van kunstenaar Gunter Demnig. Het doet me goed om stadgenoten en bezoekers van deze stad stil te zien staan bij deze kleine gedenksteentjes. Ouderen, mensen van middelbare leeftijd, kinderen. Wij leven in vrijheid, dat is een groot goed, waar we blijvend naar moeten streven. Deze steentjes herinneren ons aan het waarom daarvan. Zo hopen we we komende jaren door te gaan met Stolpersteine plaatsen, totdat er voor alle systematisch door de nazi s vermoorde Joodse stadgenoten een gedenksteen ligt in Gouda. Soesja Citroen Stichting Gouds Metaheerhuis afd. Stolpersteine stolpersteinegouda@gmail.com 6
7 facebook Stolpersteine Gouda 7
8 8
Informatie voor de scholen over het lot van de Joodse families Van Tijn en Van Leeuwen in Naaldwijk en Monster
Naar aanleiding van het plaatsen van struikelstenen in de Monsterse Zeestraat (en in Naaldwijk) schreven Jolanda Faber en Leo van den Ende onderstaande informatie voor de scholen. Bijgaand ook enkele foto's
Nadere informatieMergelweg 129 Horst Wolfgang
Mergelweg 129 Horst Wolfgang Adres : Mergelweg 129 Naam :Horst Wolfgang Kochmann Geboorte :6 december 1912 in Berlijn Arrestatie :25 augustus 1942 Deportatie :28 augustus 1942 Trein : 14 e trein met 608
Nadere informatieDe zevende Stolpersteineplaatsing in Gouda is een feit.
Beste mensen, De zevende Stolpersteineplaatsing in Gouda is een feit. Het was een indrukwekkende ochtend deze 12 de februari 2017, waarop Gunter Demnig zijn nieuwe Stolpersteine plaatste in Gouda. Veel
Nadere informatieOvb. Archiefdd. Paraaf. Door middel van deze brief willen we graag het project 'Zes steentjes in Gouda'onder uw aandacht brengen.
gemeente gojda Ingekomen BAC Nr. -\.Qs-2. M Ovb 1 0 AUG 2010 DSP, BonU Gouda, 24 juli 2010 00005555 Afdeling G^Sk Afdoen voor /«team Naam Archiefdd. Paraaf Aan de Gemeente Gouda, t.a.v. mevr. Drs. B. Lubbers
Nadere informatieBIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015
BIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015 Geachte dames en heren, lieve familie en vrienden, Op 12 april 1945 was ik hier ook. Ik ben Eva Weyl en was toen bijna 10 jaar. Ik herinner mij de bevrijding heel goed;
Nadere informatieStruikelstenen Appingedam. Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten
Struikelstenen Appingedam Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten Joodse gemeenschap Appingedam De Joodse gemeenschap van Appingedam dateert al van de late middeleeuwen en is daarmee een van
Nadere informatieTrompstraat 77 Trompstraat 77 Trompstraat 77
Trompstraat 77 EMANUEL HILVERSUM op 21-05-1943 32 jaar oud Emanuel werd geboren op 6 oktober 1910 in Amersfoort. Zijn vader - Nathan Hilversum - overleefde zelf de oorlog, maar Emanuel en zijn vijf broers
Nadere informatieWat rest is een foto
Wat rest is een foto Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum, Leeuwarden
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatieEen brief schrijven aan Anne Frank
Thema: Bestaat vrede? Geschiedenis Belangrijke mensen Anne Frank Moeilijkheid; **** Tijd: *** Juf Yvonne Een brief schrijven aan Anne Frank Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven van Anne Frank.
Nadere informatieToespraak Gerdi Verbeet. Nationale Holocaust Herdenking Amsterdam, 31 januari Geachte aanwezigen, dames en heren,
Toespraak Gerdi Verbeet Nationale Holocaust Herdenking Amsterdam, 31 januari 2016 Geachte aanwezigen, dames en heren, De Tweede Wereldoorlog ligt alweer een hele tijd achter ons, inmiddels 71 jaar. Toch
Nadere informatieWERKBLAD WANDA VERDUIN
WERKBLAD WANDA VERDUIN Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Wanda Wanda Verduin is geboren op 20 augustus 1925. Deze foto is van
Nadere informatieWERKBLAD CARLA VEFFER
WERKBLAD CARLA VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Carla met neefje en tante Gebruik www.joodsmonument.nl voor achtergrondinformatie.
Nadere informatieMaurits de Leeuw, mijn grootvader, werd in 1887 in Steenwijk geboren als oudste zoon van Simon de Leeuw en Kaatje Kan.
Stolpersteine of Struikelstenen bij Kornputsingel 28 Mijn naam is Moshé Lewkowitz. Ik ga iets vertellen over de Joodse bewoners van dit huis en na afloop daarvan ter nagedachtenis het Kaddisj gebed uitspreken.
Nadere informatieWERKBLAD ERNST VERDUIN
WERKBLAD ERNST VERDUIN Bron 1. foto Ernst Ernst Verduin is geboren op 22 juni 1927. Deze schoolfoto komt uit 1940. Hoe oud is hij op deze foto? Op 17 januari 1943 komt hij samen met zijn vader, moeder
Nadere informatieToespraak bij de jaarlijkse 4 mei herdenking bij de Erelijst voor Gevallenen Door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib
Toespraak bij de jaarlijkse 4 mei herdenking bij de Erelijst voor Gevallenen Door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib Het is Kerstmis, 1938. De 28-jarige Brits-Joodse effectenhandelaar, Sir
Nadere informatieWERKBLAD CARLA VEFFER
WERKBLAD CARLA VEFFER Bron 1. foto Carla met neefje en tante Carla Veffer is geboren op 23 april 1928. De foto is genomen in 1940. Hoe oud is Carla op deze foto? of.. In februari 1943 komt Carla samen
Nadere informatieWERKBLAD LOTTY VEFFER
WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Joden vervolging in de 2e WO
Werkstuk Geschiedenis Joden vervolging in de 2e WO Werkstuk door een scholier 1359 woorden 21 februari 2004 6,1 464 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Wat is jodenvervolging? Verplichte
Nadere informatieDit zijn de eerste vijf namen op de bladzijde die is omgeslagen, in de kleine kapel hier achter mij.
1 Ieder mens telt Toespraak Commandant der Strijdkrachten, Generaal T.A. Middendorp, ter gelegenheid van de herdenking op het Ereveld Loenen, op 4 mei 2017. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Debora
Nadere informatieArchief Elisabeth Jessurun Lobo
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0656 Archief Elisabeth Jessurun Lobo Ramses van Bragt, 2008 RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) 2008 This finding aid is written in Dutch. 2 Jessurun Lobo NL-HaRKD-0656
Nadere informatieWIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943.
WIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april 2010 Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943. Elizabeth Johanna de Vries geboren in De Werken en
Nadere informatieStemmen van nerinnering uit Beth Shalom
Wat houdt Joden bijeen? Die vraag proberen bewoners van het zorgcentrum Beth Shalom te beantwoorden in het boelc SOplus Joden. Een voorpublicatie. In de Amsterdamse wijk Buitenveldert staat Beth Shalom,
Nadere informatieOma Spillner en een dubbelhuwelijk in Schoonhoven
Inleiding Oma Spillner en een dubbelhuwelijk in Schoonhoven In de jaren dertig groeide onze moeder op in Zuid-Limburg. Mama is de oudste van tien kinderen. Toen ze vier jaar oud was, kwam haar oma bij
Nadere informatieHeerenkleeding Wat heeft heerenkleeding te maken met financiële en juridische dienstverlening? Zoektocht: Heerenkleeding:
Heerenkleeding Wat heeft heerenkleeding te maken met financiële en juridische dienstverlening? Het antwoord op deze vraag, vindt u in de onderstaande tekst. Zoektocht: In 2006 en de jaren daarvoor was
Nadere informatieL E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R
L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je
Nadere informatieRassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.
De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige
Nadere informatieZuidsingel 57. Zuidsingel 57. Zuidsingel 57. Sint Jorisstraat 7
Zuidsingel 57 JACOB MANUEL de GROOT op 31-08-1944 40 jaar oud Jacob Manuel was een zoon van Israël de Groot die op St. Jorisstraat 7 woonde. Jacob was marktkoopman en trouwde op 17 juni 1925 met Emma Nooitrust.
Nadere informatieIn gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raal
In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raalte - In gedachten Stolpersteine Raal Inleiding Dit themaboekje gaat over herdenken en vieren. Over herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog,
Nadere informatie1.Het leven van Anne Frank
1.Het leven van Anne Frank Anne Frank( haar echte naam is Anneliese Maria Frank) was een joodse meisje,dat op 12 juni 1929 in duitsland Op 13 maart 1933 zijn er verkiezingen in Duitsland, waarbij de Nazi
Nadere informatieDe Bergse geboorte van een Haags juweliersbedrijf.
De Bergse geboorte van een Haags juweliersbedrijf. In 2018 wil het Haags juweliersbedrijf Backers en Zoon haar 100-jarig jubileum vieren. Het bedrijf, gespecialiseerd in het vervaardigen van sieraden met
Nadere informatieWilhelmina Frenk-Labzowski (en Mozes Salomon Frenk)
Wilhelmina Frenk-Labzowski (en Mozes Salomon Frenk) Lange Nobelstraat 10 (toen A169) In de tijd waarin ze leefde was zij bijzonder. Als vrouw vol ondernemingslust werkte zij aan een zelfstandig bestaan.
Nadere informatieWERKBLAD WANDA VERDUIN
WERKBLAD WANDA VERDUIN Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Wanda Wanda Verduin is geboren op 20 augustus 1925. Deze foto is van
Nadere informatie14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2
14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2 Veertien leerlingen van de Quakerschool Eerde zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) omgekomen. Ze dachten een veilig onderkomen te vinden in
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord... 3 Waarom struikelstenen... 5 Joodse gemeenschap Appingedam... 7
Inhoudsopgave Voorwoord.... 3 Waarom struikelstenen.... 5 Joodse gemeenschap Appingedam.... 7 5 1 Familie Akker-Zwart.... 9 - Heiman Akker.... 11 - Judikje Akker-Zwart.... 13 - Izak Akker.... 15 - Carolina
Nadere informatieINHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...
INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...
Nadere informatieEdith Rosey Beek, geb. 21 april Correspondentieadres dr. A. Beek, Lange Tiendeweg 54 in Gouda.
1 Het dossier van Edith Beek door Raymund Schütz Ergens tussen de duizenden genummerde dozen staat de doos met het dossier van Edith Rosey Beek, nummer.. Het vergt enige krachtsinspanning om de rolkasten
Nadere informatieEn als de eerste druppels beginnen te vallen, hopen we dat het erger dan dat niet wordt.
Als we de wind op voelen steken, Koelere lucht door de kieren van het raam waait, We aan alles voelen dat het weer om gaat slaan, Dan denken we vaak: misschien waait het wel over. En als de eerste druppels
Nadere informatie6,5. Spreekbeurt door Een scholier 1334 woorden 28 december keer beoordeeld. Geschiedenis ANNE FRANK. Mijn hoofdstukken zijn:
Spreekbeurt door Een scholier 1334 woorden 28 december 2004 6,5 200 keer beoordeeld Vak Geschiedenis ANNE FRANK Mijn hoofdstukken zijn: - Voor de onderduik - Tijdens de onderduik - De onderduikers - Kitty
Nadere informatieJoseph en Selma Sanders
Joseph en Selma Sanders Frankenstraat 55, Maastricht De Maastrichtse jaren van het echtpaar Joseph Sanders en Selma Sanders-Leeraar zijn onlosmakelijk met de geschiedenis van het Joodse, koosjere Hotel
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Wie niet weg is wordt gezien door Ida Vos
Boekverslag Nederlands Wie niet weg is wordt gezien door Ida Vos Boekverslag door een scholier 1922 woorden 15 juni 2006 6,9 122 keer beoordeeld Auteur Genre Ida Vos Kort verhaal Eerste uitgave 1981 Vak
Nadere informatieInleiding. Persoonlijk verhaal
Inleiding Deze opdracht staat in het teken van de Joodse school. Er zijn drie lessen ontworpen en informatie die de leerlingen nodig hebben. We hebben een persoonlijk verhaal van een meisje gevonden over
Nadere informatieWERKBLAD JUDITH WURMS
WERKBLAD JUDITH WURMS Bron 1. foto Judith Judith Wurms is geboren op 23 juli 1932. Op deze foto is ze 9 of 10 jaar oud. Bestudeer de foto. Bij welke gelegenheid is deze genomen? Bron 2. foto moeder Op
Nadere informatieWERKBLAD LOTTY VEFFER
WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.
Nadere informatieIn 2012 zijn door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig in Culemborg 39 Stolpersteine ( struikelstenen) gelegd voor de laatste zelf gekozen woonadressen
In 2012 zijn door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig in Culemborg 39 Stolpersteine ( struikelstenen) gelegd voor de laatste zelf gekozen woonadressen van joden die in de tweede wereldoorlog van daaruit
Nadere informatieWERKBLAD. Anne Frank. Naam:
WERKBLAD Anne Frank Naam: 1 Anne Frank Anne Frank werd op 12 juni 1929 geboren in Frankfurt am Main. Die stad ligt in Duitsland. De moeder van Anne heette Edith, vader Otto en Anne had nog een oudere zus,
Nadere informatieWie is Wie? Zet het nummer van het bijschrift bij de goede foto.
Wie is Wie? Zet het nummer van het bijschrift bij de goede foto. (28 september 1942) Het benauwt me ook meer dan ik zeggen kan dat we nooit naar buiten mogen, en ik ben erg bang dat we ontdekt worden en
Nadere informatieLyonnetstraat 3 Sophia Clara Muijsson-Gazan
Lyonnetstraat 3 Sophia Clara Muijsson-Gazan Adres : Lyonnetstraat 3 Naam : Sophia Clara Muijsson-Gazan Geboorte : 13 juli 1905 in Rotterdam Arrestatie : 6 maart 1942 in vleesconservenfabriek Vianda in
Nadere informatie6.7. Boekverslag door X woorden 8 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. 1: Inleiding
Boekverslag door X. 2555 woorden 8 februari 2002 6.7 873 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1: Inleiding Anne frank wordt op 12 juni 1929 geboren in Frankfurt aan de main (Duitsland). Anne heeft een zusje,
Nadere informatieAnne Frank. 1. Het leven van Anne Frank
Anne Frank 1. Het leven van Anne Frank Anne Frank ( haar echte naam is Anneliese Maria Frank ) was een joods meisje, dat op 12 juni 1929 in Duitsland geboren wordt. Ze heeft een oudere zus Margot Frank,
Nadere informatieMieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat
Mieke Lansbergen Hallo? Ha! Zie je mij? Kijk! Kijk even naar mij. Ik ben Kaïn. Fijn dat ik even iemand tegenkom! Ik loop hier al een tijd te dwalen, en het is zo saai in je eentje. Ik kom daar vandaan.
Nadere informatieTweede Wereld Oorlog. Xavi van der Linden. 22 mei 2OI2 Groep 8A. Tekening; Bombardement van Rotterdam
Tweede Wereld Oorlog Xavi van der Linden 22 mei 2OI2 Groep 8A Tekening; Bombardement van Rotterdam Inleiding Dit is mijn tweede werkstuk in groep 8. Voor dit werkstuk mag je geen eigen onderwerp kiezen,
Nadere informatieEen verhaal over het lot van de bewoners van zeven Stolpersteineplekken. Het Bolwerkterrein in de loop der eeuwen. Gouwe Verhalen: Herman Boekamp
2 jaargang 32 mei 2014 Een verhaal over het lot van de bewoners van zeven Stolpersteineplekken. Het Bolwerkterrein in de loop der eeuwen Gouwe Verhalen: Herman Boekamp tijdschrift van de historische vereniging
Nadere informatieJe gaat een kist inrichten met je groepje. Een presentatiekist van hout met glas ervoor
VERZET Je gaat een kist inrichten met je groepje. Een presentatie kist van hout, met glas ervoor. De kist gaat over het verzet. De volgende dingen moeten in ieder geval in de kist komen: Wat is onderduiken
Nadere informatieOpdrachtenblad bij de tentoonstelling. Zie onder dit document.
Lesidee: Expositie Auswitz-Birkenau (8 t/m14 april Sweelinckplein,15 t/m 26 april MICT) Bezichtig banieren met tekst en beeldmateriaal van kamp Westerbork, Vught, het Apeldoornsche Bosch en de transporten
Nadere informatieAnne Frank, haar leven
Vragen en opdrachten bij: Anne Frank, haar leven Doe meer met Leeslicht! Bij alle boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan
Nadere informatieEen Anne Frank Boom aan het Schweitzerplein in Gouda
Gouda, 7 februari 2014 Een Anne Frank Boom aan het Schweitzerplein in Gouda " Op 26 maart a.s. zal burgemeester Milo Schoenmaker de Anne Frank Boom in Gouda onthullen. De witte paardenkastanje, een zaailing
Nadere informatieWERKBLAD KITTY WURMS
WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto?... Er zijn geen foto s meer van Kitty op een
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieOntsnapt aan de gaskamers
ren ontkwamen aan Sobibor Ontsnapt aan de gaskamers Door JORIS VAN DUIN DE TELEGRAAF, 10 JUNI (ONLINE) De SS besloot exact 75 jaar geleden dat ongeveer 1300 Joodse kinderen vanuit het concentratiekamp
Nadere informatieJanusz Korczak. door Renée van Eeken
Janusz Korczak door Renée van Eeken Hoofdstukken 1. Inleiding 2. Wie was Janusz Korczak? 3. Zijn levensverhaal 4. Janusz Korzcak in deze tijd 5. Waarom ik hem gekozen heb 6. Nawoord 7. Bronvermelding 1
Nadere informatieDie week hoort hij van zijn moeder dat hij, zijn zus en zijn moeder terug gaan naar Berlijn, omdat het daar veiliger is.
6,7 Boekverslag door Bram 1067 woorden 19 keer beoordeeld 22 november 2014 Auteur John Boyne Genre Oorlogsroman Eerste uitgave 2006 Vak Nederlands Methode Nieuw Nederlands Zakelijke gegevens Titel: De
Nadere informatieDoor: Natascha van Wijk & Audrey Roelfzema
Door: Natascha van Wijk & Audrey Roelfzema Inleiding Geachte leerkracht, De kinderen van uw klas zijn geselecteerd om deel te nemen aan het namen lezen op 27 januari 2010. Hierbij zullen zij een deel van
Nadere informatiewww.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds
Nadere informatieTroubadourtje. Agenda: Woensdag 24 mei gaan de kinderen van de groepen 1, 2 en 3 naar: * Megapret in Lievelde
Troubadourtje Informatiekrant Katholieke basisschool De Troubadour Jaargang: 2016-2017 Datum: 12-05-2017 Inhoud: Schoolreisje Niet vergeten Schoolfotograaf Ouderbijdrage Groep 7, 4 & 5 mei Stripverhaaltjes
Nadere informatie5.6. Boekverslag door K woorden 7 november keer beoordeeld. Ferenc Göndör. Eerste uitgave 2007 Overigetaal
Boekverslag door K. 1734 woorden 7 november 2010 5.6 61 keer beoordeeld Auteur Ferenc Göndör Genre Geschiedenis Eerste uitgave 2007 Vak Overigetaal LEESVERSLAG TENTAMEN Naam leerling Klas Docent Nederlands
Nadere informatieWERKBLAD JUDITH WURMS
WERKBLAD JUDITH WURMS Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Judith Judith Wurms is geboren op 23 juli 1932. Op deze foto is ze 9
Nadere informatieTussen Paradijs en Toekomst
Tussen Paradijs en Toekomst Nieuwsbrief van heemkundige kring Ioannes Goropius Becanus en museum de Dorpsdokter Extra digitale uitgave 7 juli 2008 Alida Lion herdacht met straatnaam Rabbijn Hetty Groeneveld
Nadere informatieTOESPRAAK. Dodenherdenking Hoeksche Waard
TOESPRAAK Dodenherdenking Hoeksche Waard College van burgemeester en wethouders en raadsleden 4 mei 2019 Dames en heren, jongens en meisjes, Elk jaar, op de avond van 4 mei, herdenken wij onze oorlogsslachtoffers.
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank
Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag door een scholier 1852 woorden 24 maart 2009 6,7 18 keer beoordeeld Auteur Genre Anne Frank Geschiedenis, Dagboek, Eerste uitgave 1947
Nadere informatieHET ACHTERHUIS. Randy Brummelhuis. Het Assink lyceum, van Brakelstraat
HET ACHTERHUIS Randy Brummelhuis Het Assink lyceum, van Brakelstraat 1. Zakelijke gegevens A. Het achterhuis B. Anne frank C. De uitgever is Prometheus, het boek heeft 303 bladzijdes. Het is de 64 e druk
Nadere informatieJe naam:... Je klas:...
Lesmateriaal bij Issy en Sophius Werkblad voor leerlingen De Jodenvervolging Je naam:... Je klas:... De Jodenvervolging De Joodse gezinnen in de provincie Groningen ontvingen eind 1942 een brief van de
Nadere informatieHERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOL
HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOL Herdenken (geschikt voor de groepen 7 en 8) We vinden het heel belangrijk om te herdenken. Maar wat betekent
Nadere informatieHerinnering aan Elisabeth Bangert - tante Betje (1870-1964) FREEK DIJS
Herinnering aan Elisabeth Bangert - tante Betje (1870-1964) FREEK DIJS Van wie ben jij er één? Dat was telkens de vraag van tante Betje als ik bij mijn oma, haar zuster, kwam logeren in Baarn. Die vraag
Nadere informatiePlantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds
Nadere informatieTwee achterneven. Geachte aanwezigen,
Twee achterneven Uitgesproken door Roelof van Gelder ter gelegenheid van de plaatsing van twee Stölpersteinen voor het huis Alexander Battalaan 2b te Maastricht op 13 april 2016. Geachte aanwezigen, Het
Nadere informatieDigitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland Uitleg Begrippen Thema's Over het M Zoek. Zoekresultaat. Berg-stichting» Doodweg 6, Laren
Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland http://www.joodsmonument.nl/searchresult.php?lang=nl&q_mm=reitsema Page 1 of 1 Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland Uitleg Begrippen Thema's
Nadere informatieBijlage 2: Notities Powerpoint
14 : Notities Powerpoint Bij les 1 Wie zijn Joden en wat betekent Jood zijn? Dit is best een lastige vraag. Zoals je ziet op de plaatjes zijn er heel veel verschillende Joden. Donkere, lichte, in Nederland,
Nadere informatieVan stolperstein, schaamte en symboliek
Van stolperstein, schaamte en symboliek Grafsteen van de familie Bermann op de Joodse begraafplaats in Kusel Hoe denkt jouw generatie over ons, over de geschiedenis? vraagt mevrouw Ulrike Nagel, de burgemeester
Nadere informatieZeventig jaar na dato (project Stolpersteine)
Onderstaand artikel is opgenomen in het verenigingsblad van historische vereniging Den Ouden Dijk van januari 2013. Zeventig jaar na dato (project Stolpersteine) Dittie van Zee-van Arendonk Herwijnen had
Nadere informatieEnkele vragen aan Kristin Harmel
Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt
Nadere informatieGod houdt zijn belofte Genesis 21:1-6. De berg op Genesis 22:1-8. God heeft me heel gelukkig gemaakt! Ze noemden hun zoon Izak. Dat betekent: lachen.
35 God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6 Abraham wist dat God zich met Sodom en Gomorra aan Zijn woord gehouden had. Hij vertrouwde erop dat God Zijn belofte aan hem en Sara ook zou houden. Ze zouden een
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Anne Frank
Werkstuk Geschiedenis Anne Frank Werkstuk door een scholier 2564 woorden 23 april 2006 6,5 197 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Ik heb Anne Frank als onderwerp gekozen, omdat het mij een interessant
Nadere informatieTWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG
TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.
Nadere informatieANNE FRANK EEN HERDENKINGSTOCHT IN ACTUELE BEELDEN FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU BERGEN-BELSEN
ANNE FRANK EEN HERDENKINGSTOCHT IN ACTUELE BEELDEN FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU BERGEN-BELSEN 80 FRANKFURT AM MAIN AKEN AMSTERDAM KAMP WESTERBORK AUSCHWITZ-BIRKENAU
Nadere informatieAan directies, leerkrachten bovenbouw PO en docenten Mensen Maatschappijonderwijs in het VO
Aan directies, leerkrachten bovenbouw PO en docenten Mensen Maatschappijonderwijs in het VO Rotterdam, 6 maart 2017 Geachte collega s, Onderwijs over uitsluiting en discriminatie is bijzonder urgent. Kinderen
Nadere informatieBrandaan. Geschiedenis WERKBOEK
6 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 6 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Katrui ten Barge, Wilfried Dabekaussen, Juul Lelieveld, Frederike
Nadere informatieBoek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem
Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom
Nadere informatiemirjam prinsen Door de ogen van mijn moeder Oorlogsherinneringen van een Rotterdams meisje
mirjam prinsen Door de ogen van Oorlogsherinneringen van een Rotterdams meisje mijn moeder Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen en herhaal ze honderd malen, alle malen zal ik wenen Uit
Nadere informatieFilmverslag Nederlands De tweeling
Filmverslag Nederlands De tweeling Filmverslag door een scholier 1926 woorden 10 maart 2005 6,6 402 keer beoordeeld Vak Nederlands De tweeling 1. Verklaar de titel van de film. De titel van de film is
Nadere informatieBoek 1 De jongen in de gestreepte pyjama
Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Zakelijke gegevens: 1. Titel van het boek: De jongen in de gestreepte pyjama. 2. Het boek heeft geen ondertitel. 3. De auteur van het boek is John Boyne 4. Het
Nadere informatieZoektocht naar Maria Boebes ( )
Zoektocht naar Maria Boebes (1833 1904) Tijdens de genealogische en historische zoektocht naar het verleden van mijn moeder, Ria van Teeseling, geboren als Maria Pronk, stuitten we op een interessante
Nadere informatieTwee achterneven. Geachte aanwezigen,
Twee achterneven Uitgesproken door Roelof van Gelder ter gelegenheid van de plaatsing van twee Stölpersteinen voor het huis Alexander Battalaan 2b te Maastricht op 13 april 2016 Geachte aanwezigen, Het
Nadere informatieHOLOCAUST BIBLIOTHEEK. Salo Muller. Tot vanavond en lief zijn hoor! oorlogsherinneringen
HOLOCAUST BIBLIOTHEEK Salo Muller Tot vanavond en lief zijn hoor! oorlogsherinneringen Tot vanavond en lief zijn hoor! 1 Salo Muller Tot vanavond en lief zijn hoor! oorlogsherinneringen 2 3 Voor Conny
Nadere informatieToespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1
Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1 Beste mensen, De meimaand is een mooie maand. Mei betekent zon en voorjaar, het betekent weer buiten kunnen zitten. Maar de maand mei betekent ook denken
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Spinder door Simon van der Geest
Boekverslag Nederlands Spinder door Simon van der Geest Boekverslag door een scholier 1310 woorden 8 maart 2017 6,6 41 keer beoordeeld Auteur Genre Simon van der Geest Jeugdboek Eerste uitgave 2013 Vak
Nadere informatieHoe begin je een toespraak over een wereld in complete verdeeldheid? Dat was het eerste wat in me opkwam: de zichtbare verdeeldheid.
4 mei 2016, Hoe begin je een toespraak over een wereld in complete verdeeldheid? Dat was het eerste wat in me opkwam: de zichtbare verdeeldheid. We kennen allemaal de beelden van televisie. Huilende kinderen
Nadere informatieWANNEER IS JE LAATSTE KAART GELEGD?
WANNEER IS JE LAATSTE KAART GELEGD? We leven in een samenleving waar alles steeds sneller gaat, en als je niet aan dit tempo kunt voldoen, dan val je helaas uit de boot. En om het deze keer niet over jongeren
Nadere informatiehier woonde LEO BERMANN vermoord in AUSCHWITZ op jaar oud
Pauwstraat 32 LEO BERMANN op 12-02-1943 60 jaar oud Leo Bermann, werd geboren op 5 mei 1882 in Osann in Duitsland. Vanwege zijn vlucht uit Duitsland was Leo stateloos. Hij was weduwnaar van Franziska Kallmann.
Nadere informatieDaar mogen jullie niet naar kijken!
Daar mogen jullie niet naar kijken! Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatie