HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOL

Transcriptie

1 HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOLTEN HERDENKEN RIJSSEN-HOL

2 Herdenken (geschikt voor de groepen 7 en 8) We vinden het heel belangrijk om te herdenken. Maar wat betekent dat eigenlijk? Dan houd je de herinnering aan mensen die zijn omgekomen tijdens de oorlog levend. Nederland was op 5 mei 1945 helemaal bevrijd. Daarom vieren we elk jaar nog feest op die datum. Op 4 mei herdenken we de mensen die zijn omgekomen tijdens de oorlog. We zijn dan allemaal twee minuten stil. Internetopdracht: Ga naar de site Op deze site kun je zoeken naar oorlogsmonumenten in jouw omgeving. Klik op zoeken rechts bovenaan en vul eerst Rijssen in. 1a. Hoeveel oorlogsmonumenten zijn er in Rijssen? Noteer ze allemaal. Kranslegging bij het monument voor de gevallen strijders. Het monument zal later nog worden uitgebreid met een steen voor de 38 omgekomen Joodse Holtenaren. Collectie oudheidkamer Holten Klik weer op zoeken en vul nu Holten in. 1b. Hoeveel oorlogsmonumenten zijn er in Holten? Noteer ze allemaal. Er zijn verschillende manieren om te herdenken. Een veel gebruikte manier is een monument oprichten. Tijdens de oorlog werd er op 6 november 1940, dus tijdens de oorlog, in Holten herdacht. Dat was de eerste herdenking in Nederland voor slachtoffers van de oorlog. Het monument is voor overleden Nederlandse soldaten die bij de Duitse inval in mei omkwamen. Dat monument is nu nog steeds te zien.eerst was het alleen voor de soldaten die tijdens de Duitse inval in Nederland waren omgekomen, later ook voor anderen. Het was heel bijzonder dat dit monument gebouwd mocht worden door de Duitsers. Het was het eerste oorlogsmonument in Nederland. 2. Vind je het bijzonder dat dit monument tijdens de oorlog gemaakt werd? Waarom wel/waarom niet? Het oorlogsmonument in Holten 2

3 3a. Voor hoeveel mensen is het monument opgericht? 3b. Het monument bestaat uit vier delen. Welk deel van het monument zou als eerste, tijdens de oorlog zijn opgericht? 3c. Bedenk waarom het deel van verzet niet tijdens de oorlog is opgericht. Leg je antwoord uit. Het oorlogsmonument in Holten in vier delen 3

4 Stolpersteine <Het leggen de eerste Stolpersteine in Holten (geschikt voor de groepen 6,7 en 8) Een andere manier van herdenken zijn de Stolpersteine (Duits voor struikelstenen ), die in Holten op straat te zien zijn. In 1997 begon een Duitse kunstenaar met het leggen van deze stenen in Berlijn. Op deze stenen staan de namen van Joodse mensen op de plek waar ze woonden. Zo worden deze mensen nooit vergeten. In Holten zijn er nu 33 stenen te zien. Hiernaast zie je er vier van. Bekijk de foto s en maak daarna de vraag. 4 Vul het ontbrekende woord in en streep de foute woorden door. Toen Lion, Klaartje Eva, Betje en Sientje weggevoerd werden, gingen ze per auto/trein/vliegtuig naar.... Dat kamp was een vernietigingskamp/ doorvoerkamp. Niet lang daarnaar moesten ze alweer weg. Deze keer een veel langere reis. Ze werden naar Duitsland/Rusland/Polen vervoerd. De reis eindigde voor Sientje in Sobibor/ Bergen Belsen/Auschwitz. Dat was een vernietigingskamp/doorvoerkamp. Lion, Klaartje Eva en Betje moesten naar Sobibor/Bergen Belsen/Auschwitz. Van deze vier personen is Lion/Klaartje/ Betje/Sientje het oudst geworden. 4 Verschillende Stolpersteine in Holten. Beide uit de collectie Oudheidkamer Holten

5 5. Je bent in het vorige boekje meneer Izaäk Heijman tegengekomen. Hij woonde in Rijssen en is tijdens de oorlog ook naar een concentratiekamp gestuurd. Pak boek twee er nog eens bij en maak met de informatie over Izaäk Heijman voor hem ook een Stolperstein in het vak hieronder. Let goed op welke informatie erop moet staan. Gebruik als voorbeeld de Stolpersteine op de vorige bladzijde. 5

6 Straatnamen (geschikt voor de groepen 6, 7 en 8) Ook zijn er overal in Nederland staatnamen vernoemd naar personen, landen of gebeurtenissen die te maken hebben met de oorlog. Bijvoorbeeld de Churchillstraat, Canadastraat en de Ab Jansenstraat in Holten. Churchill was de minister-president van Groot-Brittannië tijdens de oorlog. Maar ook de Izaäk Heijmanstraat en de Verzetsstraat in Rijssen zijn voorbeelden. Dat is ook een manier van herdenken. 6a. Vind je dit een goede manier van herdenken? Waarom? 6b. Kun je zelf ook een goede straatnaam bedenken die te maken heeft met het herdenken van de oorlog? Blader eens terug in dit boek en boek 2 om een goede naam te bedenken. Teken hieronder in het straatnaambord 3 je eigen bedachte straatnaam. 6

7 Maak nu de puzzel hiernaast. Zoek de woorden aan de rechterkant en omcirkel ze. 7

8 De Canadese begraafplaats en ereveld Een vierde manier van herdenken kun je ook vinden in Holten. Op de Holterberg ligt een begraafplaats van Canadese soldaten die bij de bevrijding van Nederland zijn omgekomen. De begraafplaats is aangelegd door Canadese soldaten na de oorlog. Twee keer per jaar gaan schoolkinderen uit Rijssen en Holten hiernaartoe om de soldaten te herdenken en te eren. De begraafplaats wordt daarom ook wel een ereveld genoemd. De eerste herdenking vond plaats op 5 mei Ook prins Bernhard, de echtgenoot van koningin Juliana was aanwezig. Hij heeft in de oorlog de Canadese troepen geholpen en was erg belangrijk voor Nederland tijdens de oorlog. Veel mensen vinden hem een oorlogsheld. 7a. Waarom wordt de begraafplaats ook wel een ereveld genoemd? 7b. Door wie is de begraafplaats aangelegd? 7c. Bekijk afbeelding 6. Welke belangrijke Nederlander zie je hier? 7d. Waarom denk je dat hij hierbij uitgenodigd was? Afbeelding 6.Prins Bernhard bij de eerste Herdenking in Collectie Oudheidkamer Holten 8

9 Hiernaast zie je het eerste couplet van een lied gemaakt voor de Canadese soldaten. Lees het couplet goed en maak daarna de vragen. 8a. Leg de eerste zin van het lied uit. 8b. Leg de tweede zin van het lied uit. Wat wordt bedoeld met het kruis? De zonen van Canada, zij vochten ver van huis De zonen van Canada, zij rusten rond het kruis Wij leefden eerst vijf jaren in harde slavernij Doch kregen weer de vrijheid. De prijs betaalden zij De wind zingt een lied: Misbruik die vrijheid niet De zerken zeggen zacht, wie daarvoor t offer bracht Dit is het begin van een lied voor de Canadese soldaten 8c. Leg de derde zin van het lied uit. Wat wordt bedoeld met slavernij? 8d. Vind je dit een mooi lied om de Canadese soldaten te herdenken? Waarom wel of niet? Afbeelding 7. Hier zie je de begraafplaats na de eerste herdenking in Collectie Oudheidkamer Holten 9

10 10 Dit bronnenboekje is onderdeel van het lespakket Oorlog in Overijssel - Rijssen-Holten. Het lespakket bestaat uit vier bronnenboekjes, met de thema s: - Op oorlogspad - Oorlog in Rijssen-Holten - Herdenken - Explorer