PBO-blad. Speciale uitgave. Inhoudsopgave. Mededelingenblad en Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie

Transcriptie

1 PBO-blad Sociaal- Economische Raad Mededelingenblad en Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie Inhoudsopgave jaargang maart 2002 nummer 15 Speciale uitgave Mededelingenblad en Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD 2 Overzicht financiën bedrijfslichamen

2 Overzicht fi nanciën bedrijfslichamen SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD In het jaarverslag van de Sociaal-Economische Raad wordt onder de paragraaf Financieel toezicht verwezen naar cijfermatige overzichten, opgesteld in het kader van het financiële toezicht op de bedrijfslichamen. Deze overzichten treft u aan in deze speciale uitgave van het Mededelingen- en Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Overzicht financiën bedrijfslichamen 2000 Inleiding De Wet op de Bedrijfsorganisatie bepaalt dat de raad uitvoerig dient te rapporteren over zijn bevindingen bij de uitoefening van het financiële toezicht op de bedrijfslichamen (artikel 65 Wet bo). Mede ter voldoening aan deze verplichting publiceert de raad jaarlijks cijferoverzichten van de financiën van bedrijfslichamen. Deze overzichten beperkten zich tot en met het begrotingsjaar 1998 tot de Gewone dienst van beclrijfslichamen en de stand van de vermogens aan het einde van het desbetreffende jaar. Financiële gegevens met betrekking tot taken, wamoor een bijzondere financiering gold (verantwoord in Bijzondere diensten), werden niet gepubliceerd. Wel werden gegevens opgenomen betreffende de personeelsomvang. Met ingang van het begrotingsjaar 1999 is de VerordeningJinanciën bedrijfslichamen 1999 (vfb 99) van kracht geworden. Deze verordening bevat een modernisering van de regelgeving voor de financiële verantwoording van bedrij fslichamen, onder andere tot uitdrukking komend in een substantiële wijziging van de inrichting van begrotingen en jaarrekeningen. De oude indeling in Gewone dienst en Bijzondere diensten heeft plaats gemaakt voor een indeling waarbij clusters van concrete taken en activiteiten, hoofdfuncties genoemd, centraal staan. Hiermee wordt beoogd een betere basis te bieden voor een verantwoording en beoordeling van het functioneren van bedrij fslichamen in termen van doelmatigheid, naast de verantwoording in termen van rechtmatigheid van uitgaven. Naar aanleiding van de nieuwe financiële verantwoording door bedrijfslicharnen is in mei 2001 (PBO-blad nummer 19) voor het eerst gerapporteerd in de huidige, vernieuwde opzet. Die rapportage bevatte de cijfers en bevindingen met betrekking tot het begrotingsjaar Onderstaande overzichten hebben betrekking op het begrotingsjaar Door de gekozen opzet wordt beoogd het functioneren van bedrijfslichamen zichtbaar en transparant te maken. Schappen worden onderling vergelijkbaar en specifieke afwijkingen komen helder naar voren. Na enkele jaren kunnen ook ontwikkelingen in het functioneren worden gesignaleerd. Met het oog hierop worden ook de cijfers over 1999 betrokken in de toelichting op onderstaande staten. Hoofdfunctìes De in de Vfb 99 onderscheiden hoofdfuncties omvatten zes clusters van activiteiten: - Bestuur: directe vergaderkosten, vacatiegelden, voorzittersvergoeding, kosten van het ondersteunend apparaat voor zover direct gerelateerd aan activiteiten van het bestuur. - Markt: promotie-campagnes, exportbevordering, voorlichtingsactiviteiten, inclusief de hieraan toe te rekenen apparaatskosteii. - Product en dienst: productontwikkeling, kwaliteitsbeheer en -verbetering, gezondheid van planten en dieren, verbetering van de bedrijfsvoering, inclusief het op deze activiteiten gerichte onderzoek; niet alleen de directe kosten, maar ook de hieraan toe te rekenen apparaat s kos t en. 2

3 - Arbeid: zorg voor en voorlichting over arbeidsomstandigheden en -veiligheid, scholing en opleiding, arbeidsvoorzieningsmaatregelen; niet alleen de directe kosten, maar ook de hieraan toe te rekenen apparaatskosten. - Algemeen belang: de zogenoemde goede doelen, voor zover niet in één van de voorgaande clusters onder te brengen, bijvoorbeeld bevordering van energiebesparing en milieuzorg, activiteiten ter bestrijding van winkeldiefstal en criminaliteit bij de horeca; niet alleen de directe kosten, maar ook de hieraan toe te rekenen apparaatskosten. - Medebewind: door de overheid aan het bedrijfslichaam in medebewind opgedragen taken; niet alleen de directe kosten, maar ook de hieraan toe te rekenen apparaatskosten. Opmerkingen vooraf - Vanaf dit jaar, het tweede jaar in de gewijzigde opzet, kan een vergelijking worden gemaakt met de cijfers van voorgaande jaren. Aangetekend moet echter worden dat verschillen met cijfers over 1999 niet alleen zullen voortkomen uit (externe) ontwikkelingen bij de bedrijfslichamen, maar ook uit (interne) herschikking van activiteiten en herdefmiëring van kostenrubrieken. Pas nadat enkele jaren ervaring is opgedaan met de nieuwe Vfb 99 en een situatie van nieuw evenwicht is ontstaan, zullen realistische conclusies getrokken kunnen worden uit een vergelijking met voorgaande jaren. Zo is te verwachten dat onderlinge verschuivingen zullen optreden in bijvoorbeeld de kostenrubrieken Subsidies en Diensten door derden, onder meer als gevolg van recente regelgeving met betrekking tot de verantwoording van subsidies. - In verband met de opheffing van het Landbouwschap zijn nog geen definitieve financiële gegevens beschikbaar over het jaar Het Landbouwschap is als gevolg hiervan niet opgenomen in de overzichten. Volgens voorlopige cijfers beschikte het Landbouwschap eind 2000 over een vermogen van circa f 204 miljoen (ultimo 1998: f 207 miljoen), inclusief f 26,5 miljoen voor wachtgelden. Het vermogen van het Landbouwschap bestaat vooral uit fondsen die bestemd zijn voor de productschappen die taken van het Landbouwschap hebben overgenomen. In het kader van de overdracht van deze taken zijn door het Landbouwschap aanzienlijke bedragen overgeheveld naar de betrokken productschappen, te weten Hoofdproductschap Akkerbouw, Productschappen Vee, Vlees en Eieren, Productschap Tuinbouw en Produktschap voor Zuivel. Tn totaal gaat het in de jaren 1998 tot en met 2000 om bijna f 98 miljoen van tot het vermogen van het Landbouwschap te rekenen gelden. Aan de betrokken productschappen is door de SER verzocht deze middelen voorlopig geen bestemming te geven en rekening te houden met de mogelijkheid dat terugheveling moet plaatsvinden in het kader van de vereffening van het vermogen van het Landbouwschap. Twee productschappen (Productschap Tuinbouw en Produktschap voor Zuivel) hebben er niettemin voor gekozen de desbetreffende gelden in te zetten voor activiteiten van hun schap. Deze schappen verantwoorden de bedoelde vooruitontvangen bedragen ten bedrage van f 86 miljoen in de exploitatierekening. - Niet-ingevulde (lege) cellen hebben een waarde nul. Wordt in een staat het getal (of percentage) O weergegeven, dan betreft het een waarde tussen - 0,5 en + 0,5. - Tenzij anders vermeld luiden bedragen in (een veelvoud van) duizend gulden. - Als gevolg van afrondingen kan de som van een procentuele verdeling afwijken van 100. Overzichten Hierna is, telkens gevolgd door een toelichting, een aantal staten opgenomen. Deze staten zijn gebaseerd op de cijfers in de jaarrekeningen van de versckilleiide product- en bedrijfschappen. De rapportage wordt afgesloten met een samenvattende presentatie van enkele hoofdlijnen van de bevindingen. Een overzicht met gebruikte afkortingen van bedrijfslicharnen is als bijlage bijgevoegd. 3

4 I PBO4 reed Staat 1 (blz. 5) Financieel totaaloverzicht bedrijfslichamen, met verdeling naar product- en bedrij fcchappen, in f Staat 2 (blz. 7) Totaal van baten en lasten van product- en bedrijfschappen, verdeeld naar hoofdfuncties, in procenten van het totaal Staat 2a (blz. 7) Totaal van baten en lasten van product- en bedrijfschappen, verdeeld naar hoofdfuncties, procentuele verschillen ten opzichte van vorig jaar 11 Productschappen Staat 3 (blz. 8) Overzicht van baten en lasten, vermogens en personeel, per productschap, in f 1.O00 Staat 4 (blz. 13) Overzicht van baten en lasten en vermogens van productschappen, per hoofdfunctie, in f Staat 5 jblz.14) Overzicht van baten en lasten en reserves van productschappen; procentuele verdeling van de hoofdfuncties over het totaal Staat 6 (blz. 17) Overzicht van baten en lasten, vermogens en personeel, per bedrijfschap, in f 1,000 Staat 7 (blz. 24) Overzicht van baten en lasten en vermogens van bedrijfschappen, per hoofdfunctie, in f 1.O00 Staat 8 (blz. 25) Overzicht van baten en lasten en reserves van bedrijfschappen; procentuele verdeling van de hoofdfrincties over het totaal Hoofdlijnen van de bevindingen (blz. 29) Bijlage (biz. 30) Overzicht van in de staten gehanteerde afkortingen van bedrijfslichamen 4

5 I PBO-breed Staat 1 Financieel totaaloverzicht bedrij fslichamen 2000, met verdeling naar product- en bedrijfschappen, in f FINANCIEEL OVERZICHT 2000 Buten 1 Heffingen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidies 7 Overige baten TOTAAL (xf 1000) PRODUCT- SCHAPPEN (xf 1000) BEDRIJF- SCHAPPEN (xf 1000) Totaal buten % % % Lusten 1 Voorzitter/Persoiieeì 2 Reis-,Verblijf-, Repres. 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten Totaal lusten % % % SALDO Reserve O 1 /O 1 Reserve 31 / Voorzieningen en overige fondsen Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen Totaal vermogen % % % PerS.bestand (pp) 3 1/12 Persbestand (fte's) 3 1/ Reserveratio: 68% 68% 67% 5

6 Het totaaloverzicht geer aanleiding tot de volgende opmerkingen: Baten en lasten - Het totaal aan baten (product- en bedrijfschappen samen) bedroeg in 2000 ruim f 797 miljoen. Ten opzichte van 1999 een daling met f 58,5 miljoen (-6,8%). Het totaal aan lasten nam af met f 27,s miljoen (-3,4%) tot bijna f 779 miljoen. Zowel de daling van de baten ais de vermindering van de lasten doen zich uitsluitend voor bij de productschappen. De baten en lasten van de bedrijfschappen wijken minder dan 1% af van die over In totaliteit komt driekwart van alle baten en lasten voor rekening van de productschappen. - Heffiiigsbateii omvatten 75% (1999: 73%) van het totaal van de productschapsbaten; bij de bedrijfschappen ligt dit op 67% (1999: 71%). Hierbij wordt aangetekend, dat het lagere percentage bij de bedrijfschappen sterk beïnvloed wordt door de relatief hoge post onder de noemer Vergoeding opgedragen taken (Batenpost 5). Deze post betreft vrijwel geheel de baten van het Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingsbedrijf voor de uitvoering van de winterschilder-regelingen. Wordt afgezien van deze post (f 43,6 miij oen) dan beslaan de heffingen bij de bedrijfschappen 86% (1999: 81%) van de totale baten. Saldo - Het totale jaarsaldo van bijnaf 19 miljoen (1999: f 50 miljoen) is evenals in 1999 vrijwel geheel gerealiseerd door de productschappen. Het jaarsaldo komt overeen met 2,4% van de totale j aarlasten. De bedrijfschappen hebben in totaliteit een vrij wel sluitende exploitatie gevoerd. Reserve - De reserve per 3 ldecember is gelijk aan de reserve per 1 januari, vermeerderd of verminderd met het jaarsaldo. De reserve van alle bedrijfslichamen gezamenlijk komt ultimo 2000 uit op f 526 miljoen, f 19 miljoen meer dan ultimo Dit komt overeen met 68% (1999: 61%) van de totale jaarlasten. Genoemd percentage is voor de product- en de bedrijfschappen vrijwel gelijk. Voorzieningen en overige fondsen - Naast de algemene reserve bezitten de bedrijfslichamen in totaal ruim f 141 miljoen aan voorzieningen en overige fondsen. Dit is een stijging met meer dan f 40 miljoen, voornamelijk als gevolg van de overheveling van Landbouwschapsgelden naar productschappen. Wordt deze overheveling buiten beschouwing gelaten, dan is sprake van een autonome daling van het totaalbedrag aan voorzieningen en fondsen met f 8 miljoen. De personele voorzieningen zun met ruim f 10 miljoen afgenomen tot bijna f 48 miljoen. Bij de productschappen heeft de post personele voorzieningen vooral betrekking op voorzieningen, voortvloeiend uit reorganisaties in het verleden. Bij de bedrijfschappen gaat het in hoofdzaak om aanvullende pensioenvoorzieningen (toeslagfondsen pensioenvoorziening). De afname van de personele voorzieningen komt in hoofdzaak voort uit een overdracht van gelden uit de toeslagfondsen pensioenvoorziening naar het Pensioenfonds SER en Bedrijfschappen. Personeelsbestand - Ultimo 2000 waren er (1999: 1279) personen werkzaam bij de bedrijfslichamen, waarvan 976 voor de product- en 337 voor de bedrijfschappen. Een jaar eerder bedroegen deze aaiitallen respectievelijk 924 en 350. In fulltime-equivalenten (fte s) uitgedrukt is de werkgelegenheid in de productschappen gegroeid met 3% (m.n. overname van taken en van personeel van het Landbouwschap), terwijl deze in de bedrijfschappen daalde met 5%. 6

7 Staat 2 Totaal van baten en lasten van product- en bedrijfschappen, verdeeld naar hoofdfuncties, in procenten FINANCIEEL TOTAAL Bestuur Markt Product Arbeid Algemeen Mede- OVERZICHT 2 O00 en dienst belang bewind Baten Productschappen Bedrijfschappen Lasten Productschappen Bedrijfschappen 00% 15% 24 yo 45% 0% 4% 11% 00% 14% 24% 11% 45% 6 Y0 1% 00% 15% 26% 42% 1% 4% 12% 00% 17% 23% 10% 43% 6% 1 Y0 - Dit overzicht geeft aan hoe de activiteiten bij de product- en de bedrijfschappen zijn verdeeld over de verschillende hoofdfuncties. - Uit het overzicht blijkt, dat bij de productschappen het zwaartepunt ligt in de hoofdfunctie Product en dienst (productontwikkeling, gezondheidszorg voor plant en dier, kwaliteitsverbetering), terwijl de bedrijfschappen relatief de meeste financiële middelen aanwenden binnen de hoofdfunctie Arbeid (scholing en opleiding, arbeidsmarktmaatregelen, werkgelegenheidsprojecten, arbeidsomstandigheden). - Voor zowel de product- als de bedrijfschappen geldt dat ca 25% van de financiële middelen besteed wordt aan marktgerichte activiteiten (voorlichting, promotie, propaganda, exportbevordering). - Ook op de hoofdfuncties Bestuur en Algemeen belang scoren de productschappen in dezelfde orde van grootte als de bedrijfschappen. - Medebewindcactiviteiten vinden vrijwel uitsluitend plaats bij de productschappen. Staat 2a Totaal van baten en lasten van product- en bedrijfschappen, verdeeld naar hoofdfuncties, procentuele verschillen ten opzichte van vorig jaar FINANCIEEL Bestuur Markt Product Arbeid Algemeen Mede- OVERZTCHT 2000 en dienst belang bewind Baten Productschappen - 5% + 2% + 5% 0% - 3% 0% Bedrijfschappen - 3% + 3% + 2% - 2% 0% + 1% Lasten Productschappen Bedrijfschappen - 1% + 1% 0% + 1% + 3% + 1% + 1% - 5% 1% 0% 0% 0% - Indien wordt afgezien van de 3%-stijging bij de Lasten Bedrijfschappen, hoofdflinctie Bestuur (veroorzaakt door een incidentele lastenpost i.v.in. een voorgenomen reorganisatie) valt te constateren dat in de verantwoording een verschuiving plaats heeft plaatsgevonden van de hoofdfunctie Bestuur naar de hoofdfuiicties Product en dienst en Markt. Deze verschuiving komt echter eerder voort uit een herschikking van activiteiten - in het kader van de implemeiitatie van de Vfb 99 - dan uit een daadwerkelijke verandering van activiteiten. - De 5%-daling ten opzichte van 1999 bij de Lasten Bedrijfschappen, hoofdfunctie Arbeid wordt veroorzaakt door het wegvallen van enkele incidentele lasten bij met name het Bedrijfschap voor de Lederwaren- en Schoenindustrie (overdracht VUT-aangelegenheden) en bij het Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingcbedrijf (reclame winterschilder). 7

8 11 Productsdiuppen Staat 3 Overzicht van baten en lasten, vermogens en personeel, per productschap, in f FINANCIEEL OVERZICHT 2000 Baten 1 Heffingen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidie: 7 Ovcrige baten PRODUCTSCHAPPEN TOTAAL % % % % % I% % HPA GZP PDV W Totaal batcn % Y Lasten 1 Voorzitter/Personeel 2 Reis-,Verblijf-, Repre 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten % I% 2% 2% 0% 43% 26% 8% Toiaa I Insten SALDO 580.Y04 100% Reserve O Reserve 31/ Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen PerS.bestand (pp) 31/12 Pers.besland (Ae s) 3 1/ I Keserveratio : 68% 24% 77yo 91% 93% 8

9 FTNANCIEEL OVEWlCHT 2000 Baten 1 Heffingen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidies 7 Overige baten Bi 185 PGD MVO PPE PVV GSPVE Totaal baten I I Lasten 1 VoorzittedPersoneel 2 Reis-,Verblijf-, Reprei 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten %O O Totaal lasten SAJDO I Rcserve 0 1/0 1 Reserve 3 1/ Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen O PerS.bestand (pp) 3 1/12 Penbestand (fiets) 3 1/ Reserveratio: 59% 8 Y0 138% 71% 97% 9

10 FINANCIEEL OVERZICHT 2000 Baten 1 Heffmgen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidies 7 Overige baten VIS PT PZ Y Lasten 1 VoorzitteriPersoneel 2 Reis-,Verblij i--, Repre2 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten Totnal luslen SALDO G 89.1 u Reserve O 1 /O 1 Reserve 31/ Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen 1.O PerS.bestand (pp) 3 1/12 PerS.bestand (fte s) 3 1/ Reserveratio : 95% 79% 53% 10

11 Toelichting bij Staat 3 Overzicht van baten en lasten, vermogens en personeel per productschap, in f Baten en lasten - Het totaal van de baten en lasten ligt in 2000 respectievelijk f 58 miljoen en f 30 miljoen lager dan in De grootste daling doet zich voor bij het Productschap Vee en Vlees (minder baten en lasten ten behoeve van de sanering van slachterijen). - Van het totaal van de baten wordt 75% (1999: 73%) gegenereerd door heffingen en 11% (1999: 11Y0) door de uitvoering van medebewindstaken. De overige batewubrieken dragen gezamenlijk 13% bij aan het totaal van de baten. Terzijde wordt opgemerkt dat het Geineenschappelijk Secretariaat Produktschappen Vee, Vlees en Eieren (GSPVE) niet bevoegd is tot het opleggen van heffingen. Het onder de batenrubriek Heffingen verantwoorde bedrag van het GSPVE (f 19 miljoen) betreft de - uit heffingen verkregen - bijdragen van het Productschap Vee en Vlees en het Productschap Pluimvee en Eieren. - De personele lasten beslaan 18% (1999: 15%)van de totale lasten van de productschappen gezamenlijk. De grootste lastenrubrieken zijn Subsidies (43%) en Diensten door derden (26%). Dit betekent dat 69% (1999: 75%) van de totale uitgaven aan derden (subsidie- en opdrachtontvangers) wordt besteed. Opgemerkt moet worden dat de begrippen Subsidie en Diensten door derden door de verschillende schappen niet eenduidig worden opgevat. Het Productschap Tuinbouw verantwoordt zijn bijdragen aan derden-organisaties cf 169 miljoen ofwel 82% van de totale PT-uitgaven) als subsidies, terwijl de Productschappen Vee, Vlees en Eieren ( PW en PPE) vergelijkbare bijdragen (f 100 miljoen of 83% van de totale PVEuitgaven) beschouwen als Diensten door derden. De lasteiiposten huisvestingskosten, bureaukosten en reis- en verblijfkosten nemen gezamenlijk 5% van de lasten iii beslag. Saldo - Het totale exploitatiesaldo bedraagt f 19 miljoen positief (3% van de jaarlasten). Vorig jaar besloeg het jaarsaldo, na correctie voor een overdracht van f 19 miljoen van het Landbouwschap aan het Productschap Tuinbouw, een bedrag van f 28 miljoen positief. Reserve - De reserve van alle productschappen gezamenlijk komt ultimo 2000 uit op f 393 miljoen. Dit komt overeen met 68% van de productschaps-jaarlasten. Met het oog op het voorschrift van artikel 34 van de Vfb 99, nl. dat het eigen vermogen maximaal gelijk is aan het totaal van de jaarlasten, kan worden gesteld dat de overall-reserveratio van 68% (was 59%) goed binnen de norm ligt. De reserve als percentage van de jaarlasteii (de reserveratio) verschilt tussen de verschillende productschappen onderling sterk. Eén productschap (1999: twee) komt uit boven de norm van artikel 34 van de Vfb 99: Produktcchap Margarine, Vetten en Oliën. De oversclirijdiiig hangt samen met de samenvoeging van de algemene reserve niet de Reserve Bijzondere Bestedingen, waarbij de laatste bestemd is voor het Voorlichtingsbureau MVO en enkele bijzondere voorlichtingsactiviteiten op het terrein van biotechnologie. Deze Reserve Bijzondere Bestedingen, gecreëerd in 1995, wordt binnen afzienbare tijd (ultimo 2002) afgebouwd. Tegen deze achtergrond heeft de Bestuurskamer tot ultimo 2002 ontheffing verleend van de verplichting te voldoen aan de norm van artikel 34 Vfb 99. Voorzieningen en overige fondsen - Het totaal aan personeie voorzieningen bedraagt ultimo 2000 f 23 miljoen tegen bijna f 28 miljoen Het verschil komt grotendeels voort uit een (verdere) terugloop van wachtgeldverplichtingen van het Produktschap voor Zuivel. - Aan overige voorzieningen en fondsen verantwoorden de productschappen in 2000 gezamenlijk ruim f 85 miljoen. Vergeleken met 1999 een stijging met f 57 miljoen. De stijging is vrijwel geheel terug te voeren op een overdracht van Landbouwschapsgelden aan het Produktschap voor Zuivel. Dit productschap heeft de middelen ingezet in het Fonds Dierziektebestrijding, ingesteld ter dekking van eventuele toekomstige verplichtingen. 11

12 Totaal vermogen - Eind 1999 bedroeg het totaal aan vermogensbestanddelen (reserves, personele voorzieningen, overige voorzieningen en fondsen) f 4 19 miljoen. Deze vermogenswaarde is ultimo 2000 gestegen tot f 502 miljoen. De groei is globaal te herleiden tot (a) een positief exploitatieresultaat van bijna f 19 miljoen en een overdracht van Landbouwschapsgelden van circa f 60 miljoen. Personeelshesfund - Het totaal aantal werkzame personen ultimo 2000 is gestegen met 5% ten opzichte van In jaartaken uitgedrukt gaat het om een stijging van 856 naar 884 fte s (+3,2%). De stijging doet zich met name voor bij de akkerbouwproductschappen en de Productschappen Vee, Vlees en Eieren, productschappen die een groot deel van de taken (en personeel) van het Landbouwschap hebben overgenomen. De overige productschappen tezamen zijn in omvang gegroeid met 7 personen 12

13

14

15 Toelichting bij staten 4 en 5 Overzicht van baten en lasten en vermogens van productschappen, per hoofdfunctie, in f 1,000; en procentuele verdeling van de hoofdfuncties over het totaal Hoofdfunctie Bestuur - In de hoofdfunctie Bestuur wordt - na verwerking van interne overboekingen - 15% van de totale lasten van de productschappen verantwoord. In 1999 bedroeg dit percentage 16. De interne overboekingen (interne doorbelastingen) beslaan met f 3 miljoen slechts een klein deel van de lasten van de hoofdfunctie Bestuur. In 1999 namen de interne overboekingen nog f 22 miljoen of bijna een kwart (23%) van de lasten van de hoofdfunctie Bestuur in beslag. Met name een wijziging in de administratieve verantwoording bij het Hoofdproductschap Akkerbouw heeft gezorgd voor een drastische reductie van de post interne overboekingen. In het algemeen geldt dat een meer rechtstreekse toedeling van kosten aan hoofdfuncties een zuiverder inzicht biedt in de lastenverdeling over de verschillende hoofdfuncties dan wanneer gebruik wordt gemaakt van de rubriek interne overboekingen. Dit geldt zowel per schap als voor het totaal van de schappen. - Was in 1999 nog sprake van een reserveratio (reserve gedeeld door de jaarlasten) van 216%, ultimo 2000 is deze teruggebracht tot 114%. Gestreefd wordt naar een reserveratio van minder dan 100%. De reductie komt voornamelijk voort uit een overheveling van reserveelementen van de hoofdfunctie Bestuur naar andere hoofdfuncties. Deze overdracht komt bet meest extreem voor bij het Productschap Tuinbouw, waar f 108 miljoen is overgeheveld van de reserve Bestuur naar reserves van de andere hoofdfuncties. De verschuiving kan worden gezien als een fase in het proces van overgang van de oude verantwoordingssystematiek naar de nieuwe Vfb 99 en past binnen het gehele implementatie-traject van de Vfb 99. Opgemerkt wordt, dat de bedoelde overheveling vanuit de hoofdfunctie Bestuur automatisch leidt tot een verhoging van de reserve-ratio s van de andere hoofdfuncties. Een vergelijking met de cijfers van 1999 is daarom minder zinvol. Hoofdfunctie Markt Aan de hoofdfunctie Markt (verkoopbevordering, exportbevordering, promotie-campagnes, voorlichting) wordt 26% (1999: 25%) van de totale lasten van de productschappen uitgegeven. In guldens is er in 2000 f 0,65 miljoen minder besteed dan in Vrijwel alle activiteiten op dit terrein worden uitgevoerd niet inschakeling van derden (verantwoordiiig via Subsidies en Diensten door derden). Bij de lastenrubriek Subsidies valt de doininante positie van het Productschap Tuinbouw op. Dit schap neemt f 77 miljoen van de in totaal f 105 miljoen aan verstrekte subsidies binnen de hoofdfunctie Markt voor zijn rekening (vorigjaar: f 71 miljoen van f 107 miljoen). Deze subsidies betreffen in hoofdzaak de financiering van een zestal promotie-insteliingcn waaronder het Bloemenbureau Holland (f 45 miljoen) en het Internationaal Bloembollen Centrum (f 15 miljoen). Bij de lastenrubriek Diensten door derden neemt het Productschap Vee en Vlees met f 24 miljoen van in totaal f 34 miljoen de grootste plaats in, gevolgd door het Productschap Pluimvee en Eieren met f 7 miljoen. Het Productschap Vee en Vlees besteedt f 20 miljoen aan het Voorlichtingsbureau Vlees. Deze bedragen liggen ca. 10% onder het niveau van De reserve van de hoofdfunctie Markt bedraagt 50% van de jaarlasten van deze hoofdfunctie, gemeten over alle productschappen gezanienlij k. Hoofdfunctie Product en diensí Het zwaartepunt van de activiteiten van de productschappen ligt bij de hoofdfunctie Product en dienst. De baten en lastcn van deze hoofdfunctie beslaan 42% ( 1999: 40%) van de totale exploitatie. Dit betekent dat veel aandacht wordt gegeven aan activiteiten met betrekking tot kwaliteitcbeheer en -verbetering, gezondheid van planten en dieren, keuringsdiensten, productontwikkeling (technisch onderzoek en praktij konderzoek). Evenals bij de hoofdfunctie Markt worden ook in de hoofdfunctie Product en dienst vrijwel alle activiteiten besteed aan subsidies en diensten door derden: f 212 miljoen, ofwel 87% van het lastentotaal van deze hoofdfunctie. De reserve van de hoofdfunctie Product en dienst bedraagt 75% van de jaarlasten van deze hoofdfunctie. 15

16 Hoofdfunctie Arbeid - De hoofdfunctie Arbeid is qua omvang de kleinste hoofdfunctie binnen de productschappen en omvat minder dan 1% van de totale productschapslasten. Activiteiten die binnen deze hoofdfunctie worden verantwoord betreffen onder meer subsidies voor scholing en opleiding van werknemers (Productschap Diervoeder en Productschap Vis), onderzoek naar de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de zuivelsector (Produktschap voor Zuivel), arbeidsomstandigheden en -veiligheid (Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten) en een onderzoek naar RSI in de vleessector (Productschap Vee en Vlees). - De reserve van de hoofdfhctie Arbeid komt uit op 79% van de jaarlasten Hoofdfinclie Algemeen belang - Binnen de Hoofdfunctie Algemeen belang wordt 4% (was 5%) van de totale productschapclasten 2000 ondergebracht. Dit betreft in hoofdzaak bijdragen van het Productschap Tuinbouw in het kader van het Meerjarenplan Gewasbescherming en de Meerjarenafspraak Energie. Ook de baten (retributies) en lasten van de mosselveiling van het Productschap Vis worden onder deze hoofdfunctie verantwoord. Vermeldenswaard zijn voorts de activiteiten van het Productschap Wijn ter bevordering van verantwoord alcoholgebruik (wetenschappelijk onderzoek en voorlichting) en de werkzaamheden van het Wijn i nformatiecentrum. - De reserve van de hoofdfhctie Algemeen belang bedraagt 119% van de jaarlasten van deze hoofdfunctie. HOO fdfunctie Medebewind - De hoofdfunctie Medebewind maakt met f 68 miljoen (1999: f 72 mil-jocn) een kleine 12% uit van het lastentotaal. Veruit de grootste kostenpost binnen de medebewindstaken bestaat uit personeelskosten: 69%; deze personeelskosten beslaan bijna de helft (46%) van alle personeelskosten van de productschappen. Binnen het medebewind is in 2000 ruim f 11 miljoen (16%) besteed aan Diensten door derden. In 1999 werd binnen deze rubriek ruim f 20 miljoen besteed, onder meer aan computerapparatuur en het millennium-proof maken van automatiseringsapparatuur. Het onderhoud aan informatiesystemen blijft de belangrijkste kostenpost binnen deze rubriek. Terwijl in 1999 ruim een kwart (28%) van de medebewindkosten werd geboekt ais interne overboekingen (doorbelastingen van personele kosten en organisatiekosten vanuit de hoofdfhctie Bestuur) zijn deze administratieve doorbelastingen in de verantwoording over 2000 vrijwel geheel geëlimineerd. Hierdoor is een zuiverder beeld verkregen van de verdeling van de kosten over de verschillende kostensoorten. - De medebewindstaken zijn geconcentreerd bij enkele productschappen (in miljoenen guldens): 2000 I999 Hoofdproductschap Akkerbouw f 2994 f 3530 Productschappen Vee, Vlees en Eieren f 1498 f 1198 Produktschap voor Zuivel f 1495 f 1599 Productschap Tuinbouw f 795 f 493 Productschap Vis f 221 f 272 Produktschap Margarine, Vetten en Oliën f 078 Volgens de Beschikking Medebewindskosten van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij worden medebewindskosten door dit ministerie gehee i vergoed. Desondanks laat de hoofdfunctie Medebewind een negatief exploitatiesaldo en een positieve reserve zien. Dit komt voort uit de exploitatierekening van het Productschap Vis, Ten behoeve van de uitvoering van medebewindstaken legt het Productschap Vis een bestemmingsheffrng op ter financiering van de vervanging van garnalenzeven en garnalenkrakers. Ultimo 2000 is uit deze heffing, inclusief opgebouwde rente, een vervangingsreserve gegroeid van f

17 111 Bedrijfschappen Staat 6 Overzicht van baten en lasten, vermogens en personeel, per bedrijfschap, in f BEDRIJFSCHAPPEN FINANCIEEL OVEKZlCHT 2000 TOTAAL HBA HHD ALAC BBB Balen Heffingen % Retributies 75 0% 75 Diensten aan derden % Rente % Verg. opgedr. taken % 308 Niet bestede subsidie' I% Overige baten % Totad haten Lasten 1 Voorzitter/Personeel 2 Reis-,Verblijf-, Rcpre 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten Totaal lasfen SALDO % I% % % I% % % % IY7.Y48 100% u Reserve O 1/0 1 Reserve 31/ Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen PerS.bestand (pp} 31/12 PerS.bestand (ftte's) 3 1/ Reserveratio : 67% 45% 94% 100% 77% 17

18 FINANCIEEL OVERZICHT 2000 Baten 1 Heffingen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidies 7 Overige baten BGA BGB BOS BGEEE BFW O O Totaal baten Lasten 1 Voorzitter/Personeel 2 Reis-,Verblijf-, Repres. 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten Totaal lasten SALDO Reserve O 1 /O 1 Reserve 31/ Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen PerS.bestand (pp) 3 1/12 PerS.bestand (fte's) 3 1/ Reserveratio : 77% 121% 78% 800% 68% 18

19 FINANCIEEL OVERZICHT 2000 Baten 1 Heffingen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidies 7 Overige baten GTGF HOR O o00 BLS NAT BPI Totaal baten 2. I Lasten 1 Voorzitter/Personeel 2 Reis-,Verblijf-, Repres. 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten Totaal lasten SALDO Reserve O 1 /O 1 Reserve 31 / Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen PerS.bestand (pp) 3 1/12 PerS.bestand (fte's) 3 1/ Reserveratio : 124% 19% 23% 85% 232% 19

20 FINANCIEEL OVERZICHT 2000 Baten 1 Heffingen 2 Retributies 3 Diensten aan derden 4 Rente 5 Verg. opgedr. taken 6 Niet bestede subsidies 7 Overige baten SCH STS BSL BHT BHV O04 2 Totaal baten Lasten 1 Voorzitter/Personeel 2 Reis-,Verblijf-, Repres. 3 Huisvestingskosten 4 Bureaukosten 5 Vergaderkosten 6 Subsidies 7 Diensten door derden 8 Overige lasten Totaal lasten SALDO Reserve O 1 /O 1 Reserve 31 / 12 Voorzieningen en overige fondsen: Personele voorzieningen Overige voorzieningen Overige fondsen PerS.bestand (pp) 31/12 PerS.bestand (fte's) 3 1/ Reserveratio: 44% 208% 58% 132% 3 0% 20

21 Toelichting bij Staat 6 Overzicht van baten en lasten, vermogens en personeel, per bedrijfschap, in f Baten en lasten Zowel de totale baten als de totale lasten van de bedrijfschappen gezamenlijk wijken in 2000 minder dan 1 % af van de vergelij kbare bedragen over Het totaal van de baten van de bedrijfschappen bedraagt in 2000 ruim f 198 miljoen, Hiervan is voor 67% (1999: 71%) afkomstig van heffingen. Aangetekend wordt dat op de totale (netto) hefingsbaten van f 132 miljoen een bedrag van f 9,3 miljoen in mindering is gebracht wegens Schilthuis-aftrek (heffingskorting op grond van contributiebetaling aan een erkende ondernemersorganisatie). 22% van de baten (1 999: 16%) is afkomstig van vergoedingen voor opgedragen taken. Deze post betreft vrijwel uitsluitend de uitvoering van de regelingen ten behoeve van de bevordering en continuïteit van werkgelegenheid (waaronder de winterschilder ) van het Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingsbedrij f. In totaal beslaan de winterregelingen ruim f 43 miljoen, ofwel 22% van de totale baten en lasten van alle bedrijfschappen. Worden de winterregelingen buiten beschouwing gelaten, dan komt het totaal van de baten voor 86% uit heffingen en voor minder dan 1% van vergoedingen voor opgedragen taken. Ook aan de kant van de lasten beïnvloeden de winterregelingen het totaalbeeld: inclusief deze regelingen beslaat de lastenrubriek Subsidies 43% van de lasten van de bedrijfschappen gezamenlijk, exclusief deze regeling 27%. De personele lasten beslaan evenals in het voorafgaande jaar 22% van de totale lasten van de bedrijfschappen gezamenlijk. Evenals bij de productschappen nemen ook bij de bedrijfschappen de lastenrubrieken Subsidies (43%) en Diensten door derden (16%) gezamenlijk het grootste deel van de lasten in beslag. Wordt de winterregeling buiten beschouwing gelaten, dan daalt het aandeel van beide lastenrubrieken gezamenlijk van 59% naar 47%. De lastenposten huisvestingskosten, bureaukosten en reis- en verblijfkosten nemen gezamenlijk 8% van de lasten in beslag. Saldo - Het totale exploitatiesaldo bedraagt f of 0,35% van de jaarlasten van f 198 miljoen. In 1999 bedroeg dit saldo f 2,2 miljoen ofwel 1,1% van de totale lasten van f 196 miljoen. Aangezien de winterregelingen niet uitmonden in een exploitatiesaldo, beïnvloeden deze het absolute exploitatieresultaat niet. in totaliteit spelen de bedrijfschappen vrijwel quitte. Reserve - De reserve van alle bedrijfschappen gezamenlijk blijft ultimo 2000 op het niveau van ultimo 1999, namelijk f 133 miljoen. Dit is 67% van de gezamenlijke jaarlasten. Evenals bij de productschappen het geval is, verschilt de reserve als percentage van de jaarlasten bij de verschillende bedrijfschappen onderling. - Vier van de 19 bedrijfschappen laten ultimo 2000 een reserve zien die uitstijgt boven de norm van artikel 34 van de Vfb 99. In 1999 ging het nog om zes bedrijfschappen, hieronder als eerste opgenomen: Be& ijfschap percentage van de jaarlasten 1999 Hoofdbedrijfschap Detailhandel : gedaald van Bedrijfschap Natuursteen bedrijf: gedaald van Bedrijfschap Groothandel in Aardappelen: gedaald van Bedrijfschap Detailhandel in Alcohol : gedaald van Bedrijfschap Grooth. Bloemkwekeri_iprod. : gedaald van Bedrijfschap Stukadoors-, Afbouwbedrijf: gestegen van Bedrijfschap Groothandel Groenten en Fruit:gestegen van Bedrijfschap Handel in Tuinbouwzaden: gestegen van naar naar naar naar naar naar naar naar % 85% 77% 100% 121% 208% 124% 132% 21

22 Met de inwerkingtreding van de Vfb 99 heeft een wijziging plaats gevonden van de wijze waarop het niveau van de reserves wordt gemeten en getoetst. Voorheen werd uitsluitend gekeken naar de reserve van de Gewone dienst, zonder daarbij de fondsen, ondergebracht in de bijzondere diensten, te betrekken. Dit heeft tot gevolg dat bedrijfslichamen die in het verleden relatief grote fondsen hebben gevomd in bijzondere diensten, in het regime van de huidige Vfb 99 snel geconfronteerd worden met overschrijdingen van het toegestane reserveniveau. Ten aanzien van de vier bedrijfschappen met reserves boven 100% van de jaarlacten kan het volgende worden opgemerkt: - Het reserven iveau van het Bedrijfschap voor de Groothandel in Bloemkwekerijprodukten is gedaald van 174% van de jaarlasten naar 121%. De Bestuurskamer heeft het schap tot ultimo 2001 ontheffing verleend van de verplichting te voldoen aan de eis om de reserve - - niet te laten uitstijgen boven het niveau van de jaarlasten. De reserve van het Bedrijfschap Stukadoors-, Afbouw- en Terrazzo-Nloerenbedrijf is gestegen van 15 1 % naar 208%. Deze stijging is deels het gevolg van een ca. 20% lagere exploitatierekening. Hierdoor treedt een procentuele stijging van de reserveratio op van 25%. Afgezien van deze autonome stijging heeft het schap nog geen goede balans gevonden in het niveau van baten, lasten en reserves. Door het schap is reeds in november 1999 schriftelijk verzekerd dat de reserves per ultimo 2001 een substantiële vermindering te zien zullen geven. Het Bedrijfschap voor de Groothandel en de Tussenpersonen in Groenten en Fruit sluit het jaar 2000 af met een hoger exploitatiesaldo dan begroot. In combinatie met een lager niveau van de exploitatierekening resulteert dit, evenals bij STS het geval is, in een overschrijding van het toegestane reserveniveau. Aan het bedrijfschap is verzocht om een verzoek in te dienen tot ontheffing van de verplichting van artikel 34 Vfb 99, indien de overschrijding zich in de jaarrekening 2001 voortzet. - Bij het Bedrijfschap voor de Handel in Tuinbouwzaden is eveneens sprake van een overschrijding van het toegestane niveau van de reserve als gevolg van een hoger exploitatiesaldo dan begroot. Naar verwachting zal het schap binnenkort worden opgeheven. Hoewel hierboven niet genoemd, hebben ook het Bedrijfschap voor de Groothandel in Eieren en Eiproducten en de Eiproductenindustrie en het Bedrijfschap Pluimveehandel en - industrie - rekenkundig gezien - een te hoge reservdlasten-ratio. In verband met hun opheffing per 1 april 2001, respectievelijk I oktober 2001, hadden beide schappen in 2000 slechts een zcer geringe exploitatierekening. Zelfs een kleine reserve leidt dan al snel tot een hoge reservdasten-ratio. Voorzieningen en overige fondsen - De personele voorzieningen van de bedrijfschappen beslaan ultimo 2000 f 24,4 miljoen tegen f 30,4 miljoen een jaar eerder. Bij de bedrijfschappen bestaan de personele voorzieningen met name uit fondsen voor toeslagen op ingegane pensioenen (Toeslagfonds Pensioenen), terwij 1 deze bij de productschappen vooral bestemd zijn voor reorganisatievoorzieningen (wachtgelden e.d.). Door het bestaan van een eigen pensioenfonds (Pensioenfonds Productschappen FfP) is een afzonderlijke toeslag-voorziening in de vorm van een Toeslagfonds bij de productschappen niet aan de orde. Na de oprichting van het Pensioenfonds SER & Bedrijfschappen (PSB) is in 2000 een deel van de toeslagfondsen van de bedrijfschappen overgeheveld naar het PSB. Dit betreft in totaal een bedrag van ca. f 10 miljoen. Een andere grote wijziging wordt veroorzaakt door het Bedrijfschap voor het Hotel-, het Restaurant-, het Café en het Pension- en Kamerverhuurbedrijf en Aanverwante Bedrijven dat in 2000 een bedrag van f 5,5 miljoen heeft toegevoegd aan zijn personele voorzieningen in verband met een voorgenomen reorganisatie. 22

23 - Aan overige voorzieningen en fondsen verantwoorden de bedrijfschappen (excl. Landbouwschap) in 2000 gezamenlijk f 8,4 miljoen tegen f 12,s miljoen in De afname is met name het gevolg van het overdragen van de VUT-verplichtingen van het Bedrijfschap voor de Lederwaren- en Schoenindustrie naar de Stichting Vrijwillig Vervroegd Uittreden Schoen- en Lederwarenindustrie. De post Overige fondsen betreft een post van f 6,5 miljoen, opgebouwd door het Bedrijfschap Horeca om in 2003 de overeengekomen koopoptie van zijn pand te kunnen financieren. Totaal vermogen - Het totaal aan vermogen (reserves, voorzieningen en overige fondsen) van de bedrijfschappen (excl. Landbouwschap) is in 2000 verder gedaald. Beschikten de bedrijfschappen in 1998 over een gezamenlijk vermogen van f 178 miljoen, ultimo 1999 was dit gedaald tot f 176 miljoen en ultimo 2000 tot f 165,6 miljoen. Verder is in dit verband van belang, dat het Landbouwschap buiten beschouwing is gebleven. Eind 2000 beschikte het Landbouwschap over een vermogen van in totaal ca. f 204 miljoen. In dit vermogen is een bedrag van circa f 98 miljoen begrepen dat door het Landbouwschap, vooruitlopend op de vereffening van het vermogen, reeds is overgeheveld naar productschappen die Landbouwschapstaken hebben overgenomen. Personeelsbestand - Het aantal bij de bedrijfschappen werkzame personen is in 2000 gedaald van 350 tot 337. In jaartaken uitgedrukt gaat het om een daling van 3 19 fte s tot 302. De grootste dalers zijn het Bedrijfschap voor het Hotel-, het Restaurant-, het Café en het Pension- en Kamerverhuurbedrijf en Aanverwante Bedrijven (daling met 8 tot 67), het Hoofdbedrijfschap voor de Detailhandel (daling met 6 tot 5 8) en het Hoofdbedrijfschap Ambachten (daling met 2 tot 30). Het Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingsbedrijf daarentegen is met 4 personen gestegen tot 55. De overige bedrijfschappen laten een stabiele personeelsontwikkeling zien. 23

24

25

26 Toelichting bij Staten 7 en 8 Overzicht van baten en lasten en vermogens van bedrijfschappen, per hoofdfunctie, in f 1.000; en procentuele verdeling van de hoofdfuncties over het totaal Hoofdfunctie Bestuur - De hoofdfunctie Bestuur omvat 14% van de baten en 17% van de lasten van de bedrijfschappen. Worden de lastenrubrieken Subsidies, Diensten door derden en Overige Lasten buiten beschouwing gelaten, dan wordt een beeld verkregen van de bijdrage van de hoofdfunctie Bestuur aan de totale organisatiekosten. Aldus blijkt dat de hoofdfunctie - Bestuur eenderde (32%) van de totale organisatiekosten voor zijn rekening neemt. In vergelijking met 1999 is de reserve als percentage van de jaarlasten van de hoofdfunctie Bestuur gedaald van 245% naar 181%. Dit hoge niveau wordt verklaard uit het feit dat een aantal bedrijfschappen tot 1999 uitsluitend of vrijwel uitsluitend beschikte over een Algemene reserve (reserve Gewone dienst), welke in de Vfb 99 is omgedoopt tot reserve Bestuur. Dit betekent dat in de Algemene reserve nog elementen zitten die in feite thuishoren in, en overgeheveld hadden dienen te worden naar bestemmingsreserves van andere hoofdfuncties. Overigens komt uit de forse daling van de reserve Bestuur duidelijk naar voren dat de overheveling van oneigenlijke reserve-elementen uit de hoofdfunctie Bestuur naar andere hoofdfuncties in het jaar 2000 goed op gang is gekomen. - Uit een nadere beschouwing van het onderliggende cijfermateriaal blijkt, dat de overschrijding van de 100%-norm binnen de hoofdfunctie Bestuur zich evenals in 1999 voordoet bij 9 van de 19 bedrijfschappen: - Hoofdbedrijfschap Ambachten, - Hoofdbedrijfschap voor de Detailhandel, - Bedrijfschap voor het Brood- en Banketbakkersbedrijf, - Bedrijfschap voor de Groothandel in Bloemkwekerijprodukten, - Bosschap, - Bedrijfschap Groothandel/Tussenpersonen Groenten en Fruit, - Bedrijfschap Stukadoors-, Afbouw- en Terrazzo-Nloerenbedrijf, - Bedrijfschap voor het Slagersbedrijf, - Bedrijfschap voor de Handel in Tuinbouwzaden. - Het aandeel van de hoofdfunctie Bestuur in het totaal van de reserves is gedaald van 52% naar 46%. Hoewel sprake is van een duidelijke daling, is dit aandeel relatief hoog. De verklaring hiervoor ligt besloten in de hierboven aangeduide herkomst van de reserve Bestuur van veel bedrijfschappen, namelijk de vroegere Gewone dienst. Hoofdfunctie Markt - In de hoofdflmctie Markt wordt 23% (1999: 22%) van alle activiteiten van de bedrijfschappen verantwoord. Hierbij gaat het om voorlichting, afzetbevordering, marktpromotie en dergelijke. Bovengemiddeld scoren: Aandeel van hoofdfunctie Markt in de totale lasten van het bedrijfschap 2000 I999 - Bedrijfschap voor het Brood- en Banketbakkersbedrijf 60% 4% - Hoofdbedrijfschap voor de Detailhandel 53% 52% - Bedrijfschap voor de Groothandel en de Tussenpersonen in Aardappelen 45% 45% - Bedrijfschap voor de Groothandel in Bloemkwekerijprodukten 44% 30% Bedrijfschap voor het Slagersbedrijf 39% 32% - Bedrijfschap voor het Hotel-, het Restaurant-, het Café en het Pension- en Kamerverhuurbedrijf en Aanverwante Bedrijven 33% 51% - Hoofdbedrijfschap Ambachten 25% 30% De stijging bij het Bedrijfschap voor het Brood- en Banketbakkersbedrijf is toe te schrijven aan een wijziging in de verantwoordingsmethodiek. 26

27 - Zoals verwacht, vindt het grootste deel van de kosten, namelijk 60% (1999: 55%) van de lasten van de hoofdfunctie Markt, zijn bestemming via de lastenrubrieken Subsidies en Diensten door derden. Hoofdfunctie Product en dienst - Het aandeel van de hoofdfunctie Product en dienst bedraagt in % van de totale lasten van de bedrijfschappen tegen 9% in In vergelijking met de productschappen, waar 42% van alle uitgaven betrekking heeft op activiteiten in de hoofdfunctie Product en dienst, is dit percentage laag. Niettemin verantwoorden enkele bedrijfschappen een substantieel deel van hun middelen binnen de hoofdfunctie Product en dienst: Aandeel van hoofdfunctie Product en dienst in de totale lasten Bedrijfschap voor de Handel in Vee 68% 67% - Bedrijfschap voor de Handel in Tuinbouwzaden 57% 51% - Bedrijfschap voor de Groothandel in Bloemkwekerijprodukten 31% 37% - Bedrijfschap voor het Brood- en Banketbakkersbedrijf 28% 51% - Bedrijfschap voor de Grooth. en de Tussenpers. in Aardappelen 25% 42% - Hoofdbedrijfschap Ambachten 23% 24% - Bedrijfschap Stukadoors-, Afbouw- en Terrazzo-Nloerenbedrijf 21% 21% Aangetekend wordt, dat bovenstaand overzicht wordt gedomineerd door enkele kleine bedrijfschappen, waar relatief kleine bedragen toch een groot aandeel in de totale lasten van het bedrijfschap kunnen vormen. Hoofdfunctie Arbeid - De hoofdfunctie Arbeid maakt 43% (1999: 48%) uit van de lasten van de bedrijfschappen. Hierin zijn o.a. de winterregelingen (waaronder de winterschilder ) van het Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingsbedrij f begrepen. Deze beslaan ongeveer de helft alle lasten van de hoofdfunctie Arbeid. Worden de winterregelingen geheel buiten beschouwing gelaten, dan zakt het aandeel van de hoofdfunctie Arbeid in het totaal van de bedrijfschappen van 43% naar 27%. - De aard van de activiteiten binnen de hoofdfunctie Arbeid loopt sterk uiteen: van de uitvoering van de regeling vervroegde uittreding (Bedrijfschap voor de Lederwaren- en Schoenindustrie) via de winterregelingen van het Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingsbedrijf tot scholings- en opleidingprojecten, arbeidsmarktmaatregelen en verbetering van de arbeidsomstandigheden in de sector. - Bedrijfschappen die veel activiteiten verantwoorden in de hoofdfunctie Arbeid: Aandeel van hoofdfunctie Arbeid in de totale lasten van het bedrijfschap Bedrijfschap voor het Schilders- en Afwerkingsbedrijf 80% 80% - Bedrijfschap voor het Natuursteenbedrijf 59% 51% - Bedrijfschap Pluimveehandel en -industrie 42% 81% - Bedrijfschap Stukadoors-, Afbouw- en Terrazzo-Nloerenbedrijf 37% 51% - Hoofdbedrijfschap Ambachten 36% 30% - Bosschap 32% 28% Hoofdfunctie Algemeen belang - In de hoofdfunctie Algemeen belang zijn de activiteiten ondergebracht die samenhangen met algemeen-maatschappelijke doelstellingen zoals energiebesparing, milieuzorg, bestrijding criminaliteit (horeca en detailhandel). Ook de kosten en baten (boete-gelden) van de tuchtgerechten (Bedrijfschap Pluimveehandel en -industrie en Bedrijfschap voor de Groothandel in Eieren en Eiproducten en de Eiproductenindustrie) zijn in deze hoofdfunctie opgenomen. In totaal gaat het om 6% van de totale baten en lasten van de bedrijfschappen, evenveel als in