Natuur en Cultuur, gaat dat samen? Verslag van het symposium op 1 februari 2007, te Leeuwarden
|
|
- Renée Mertens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Natuur en Cultuur, gaat dat samen? Verslag van het symposium op 1 februari 2007, te Leeuwarden Aanleiding: Historische ecologie op de kaart Natuurbeheer en cultuurhistorische erfgoedzorg komen steeds hoger op de agenda te staan. De biografie van een landschap vertelt veel over de wordingsgeschiedenis van natuurgebieden en landschappen die we om ons heen beleven. Maar natuurlijke omstandigheden veranderen en onder invloed van verschillende factoren, wijzigt het landschap dat wij beleven voortdurend. Landschapsontwikkelingsplannen en natuurherstelprojecten zijn bij uitstek geschikt om verbindingen met het cultuurhistorisch erfgoed zichtbaar en concreet te maken. Het symposium Natuur en Cultuur, gaat dat samen? is een initiatief van Staatsbosbeheer regio Noord, het RACM (Rijksdienst voor Archeologie, Culltuurlandschap en Monumenten) en de Fryske Akademy. Deze organisaties werken nauw samen in het project Cultuurhistorie, mens en natuur, waar inwoners van de streek De Mieden worden betrokken bij een inrichtingsplan voor de natuur. Deelnemers Archeologen, historici, ecologen, landschapsarchitecten, natuurbeheerders, beleidsmakers en bestuurders uit binnen- en buitenland bezochten het symposium. Het symposium bracht een grote groep professionals met elkaar in gesprek over kansen en dilemma s in de wisselwerking natuurbeheer en erfgoedzorg. Naast de professionals waren ook studenten van bijvoorbeeld de opleiding Erfgoedstudies geïnteresseerd in deze thematiek. In totaal bezochten 161 mensen het symposium. Sprekers Sprekers en debaters op het symposium waren prof. dr. ir. Theo Spek (onderzoeker landschapsgeschiedenis bij het RACM en hoogleraar RUG), dr. Ir. Jan den Ouden (bosecoloog bij Wageningen Universiteit), ir. Berno Strootman (landschapsarchitect) en ir. Yolt IJzerman (projectleider Miedenproject, Staatsbosbeheer, regio Noord). In de middag gaf dr. Guido Tack, historisch ecoloog bij het ministerie RWO in Vlaanderen de aftrap voor een discussie met de zaal en een deskundig panel. In het panel zaten dr. Hans Renes (historisch geograaf), ir. Jan Neefjes (adviseur cultuurhistorie) en ing. Erik van der Bilt, (directeur Stichting Het Drentse Landschap). Culturele omlijsting De dag werd omlijst met poëtische en muzikale intermezzo s. De Friese dichter en klankkunstenaar Tsjebbe Hettinga, die Nederland gaat vertegenwoordigen op het grootste poëziefestival ter wereld in Colombia, bracht drie gedichten ten gehore. Zijn cd It doarp Always Ready kregen deelnemers na afloop mee. Mezzosopraan Rosanne van Sandwijk zong romantische liederen van onder andere Schubert en Sibelius, begeleid door pianist Jules Luisman. In de pauzes was er ruime gelegenheid om een bezoek te brengen aan de informatiestands, waar verschillende projecten werden gepresenteerd. Daarnaast draaide doorlopend de film die gemaakt is over het Miedenproject. De dag werd afgesloten met een historische stadswandeling. Tijdens de wandeling was vooral aandacht voor de cultuurhistorie van de stad Leeuwarden en brachten de deelnemers een bezoek aan de Waalse kerk. Alvorens weer naar huis af te reizen, genoten velen nog van het stamppotbuffet.
2 Inleidingen en presentaties Introductie Door: ir. Yolt IJzerman (Staatsbosbeheer Regio Noord) Met zijn introductie gaf Yolt IJzerman de aftrap voor het symposium en schetste als één van de initiatiefnemers het kader voor de dag. Met de Mieden als centraal uitgangspunt vertelde hij over het verschuivende perspectief van natuurbeheer en cultuur, welke keuzes en dilemma s de combinatie oproept en hoe je om gaat met de omgeving. Natuur is bijna altijd een oud cultuurlandschap en in het natuurbeheer wordt hier steeds meer rekening meegehouden. Door de jaren heen heeft cultuurhistorie dan ook een plaats gekregen in de doelstellingen van beheer. In de presentatie onderstreept Yolt IJzerman dit aan de hand van diverse ontwikkelingen. Anno 2007 is in de planvorming ook aandacht voor maatschappelijke participatie. Het perspectief verandert en dat levert nieuwe inzichten op. Het leidt onder meer tot een streven naar minder maar wel grotere gebieden, meer spontane processen en een bewustwording van de waarde van natuurgebieden voor cultuurhistorie, aardkunde en landschap. De intensiteit en kosten zijn belangrijke onderwerpen in de combinatie van cultuurhistorie en natuurbeheer en zijn een verantwoordelijkheid van verschillende departementen. Onderzoek naar de waarden van cultuurhistorie en geïntegreerde planvorming en inrichting gaat redelijk goed. Het beheer is echter een probleem. Dit komt ondermeer omdat de moderne beheersmethoden onmiskenbaar leiden tot slijtage en vervlakking, de kosten voor het beheer verder oplopen en het doel- en budgetsystematiek vanuit LNV niet voorziet in cultuurhistorie, alleen in natuur. Een interessante vraag is dan ook op basis waarvan een terreinbeheerder zijn keuzes moet maken voor cultuurhistorie. Zijn sommige gebieden per definitie cultuurhistorie of gaat het alleen om kleinschalige landschappen? Er is hiervoor nog geen keuzesystematiek ontwikkeld. Ook is het maken van keuzes niet altijd noodzakelijk. Bij een goede integrale benadering, is er volgens IJzerman veel te combineren. Tot slot heeft Yolt IJzerman in zijn introductie aandacht voor de betrokkenheid van de omgeving. De ervaringen zijn positief. Betrokkenheid leidt tot een groter draagvlak en je kun als organisatie gebruik maken van de lokale kennis. Veronderstelde nadelen blijken meestal ongegrond. Voor een goed proces is het wel belangrijk om de randvoorwaarden helder te definiëren en te communiceren. IJzerman eindigt zijn presentatie met de vraag of natuur en cultuurhistorie samengaan, of dat de combinatie juist altijd conflicten in zich draagt. Het veenweidelandschap van de Mieden in Noordoost-Friesland Door: prof. dr. ir. Theo Spek (onderzoeker landschapsgeschiedenis bij het RACM, hoogleraar RUG) Theo Spek sprak over Cultuur, mens en natuur in het veenweidenlandschap van de Mieden in Noordoost-Friesland. Hij illustreerde zijn verhaal met sheets die een goed beeld gaven van de landschapsontwikkeling en de recentere geschiedenis van cultuurhistorie en landschapsbeheer in de Mieden. Vanaf de 10 e eeuw werden de Mieden langzaamaan ontgonnen: een proces van ontwatering, veenontginning en bewoning vanuit wegdorpen. Het element cultuur had nadrukkelijk invloed op het gebied. Tegenwoordig zijn er juist door deze exploratie en menselijke ingrijpen in het landschap, veel zichtbare sporen van de rijke cultuurhistorie in het Miedengebied terug te vinden. Theo van der Spek pleit voor de ontwikkeling van een landschapsbiografie. Door de verschillende aspecten van het landschap in samenhang en als
3 een reis door de tijd te benaderen, wordt het mogelijk alle aanwezige sporen (ondergronds en bovengronds) in een landschappelijke en historische context te plaatsen. Dit levert een overzicht op dat gebruikt kan (moet!) worden in de huidige praktijk van natuurbeheer en erfgoedzorg. Onlangs is er intensief van gedachten gewisseld met bewoners van het Miedengebied. Zij blijken een voorkeur te hebben voor It lânskip fan pake en beppe ofwel voor het traditionele kleinschalige agrarische cultuurlandschap. Tenslotte stipte van der Spek nog een viertal dilemma s aan bij de inrichting en het beheer van de Mieden. Deze gaan over referentiebeelden bij inrichting en beheer, de wens van de bevolking in combinatie met landbouw en financiële mogelijkheden, het ethisch dilemma over het beheer van de publieke ruimte en de verhouding tussen agrarisch natuurbeheer en de grote terreinbeheerders. Het boslandschap op de Veluwe Door: dr. ir. Jan den Ouden (bosecoloog, Wageningen Universiteit) Met een beeldende presentatie nam Jan den Ouden de deelnemers mee door het boslandschap op de Veluwe. Een goed voorbeeld van natuur = cultuurhistorie. Want zeker op de hogere zandgronden van de Veluwe is de structuur en de samenstelling van de vegetatie vrijwel geheel bepaald door het voormalige landgebruik. De ontstane vegetatie is voor een belangrijk deel een gevolg van het vroegere beheer. Maar ook de (huidige) verspreiding van aan bos gerelateerde soorten vertoont een grote correlatie met het voormalig landgebruik. In zijn presentatie laat hij zien dat boswachterij Ugchelen-Hoenderloo een goed voorbeeld is van de relatie tussen cultuurhistorie / landgebruik en biodiversiteit. Ook de Wilde Kamp bij Garderen, waar grote groepen eiken (eikenclusters) vermoedelijk zijn ontstaan uit de kloon van één individu, is een interessant voorbeeld als het gaat om de ontstaansgeschiedenis van een landschap. Jan den Ouden pleit voor verjonging om deze levende cultuurhistorie goed te bewaren. Want door vegetaties met bomen af te zetten en bij te planten, blijven het voor publiek zichtbare elementen. Dilemma s ontstaan wanneer cultuurhistorische waarden worden toegekend aan levende dingen zoals de Anne Frank boom. Omdat de boom langzaam verslechterd en dreigt om te vallen, worden allerlei plannen ontwikkeld om de boom voort te laten leven. Maar wordt de boom van Anne Frank daadwerkelijk behouden met het planten van haar kastanjes of het enten van haar takken voor nieuwe bomen?! Het beekdallandschap van de Drentse Aa Door: ir. Berno Strootman (landschapsarchitect, Strootman Landschapsarchitecten) Het landschap van de Drentsche Aa is in al zijn complexiteit op hoofdlijnen heel eenvoudig: het bestaat uit beekdalen, essen en velden. Aan de hand van een aantal stellingnamen en voorbeelden legt Berno Strootman uit hoe deze landschappelijke eenheden zijn verwerkt in de landschapsvisie en hoe is omgegaan met natuurwaarden en ambities in relatie tot cultuurwaarden. Bijvoorbeeld door cultuurhistorie de randvoorwaarden te laten bepalen voor natuurbeheer en te kijken naar waar de meest waardevolle cultuurhistorische patronen liggen (patroonnatuur). Verkavelingen, houtwallen, karrensporen, hunebedden, grafheuvels en andere historische referenties worden gekoppeld aan het natuurbeheer. In de ontwikkeling van de landschapsvisie is nauw samengewerkt met bewoners, die zeer betrokken en deskundig bleken. Betrokkenheid van ontwerpers bij het formuleren van de vragen aan historici vindt Berno
4 Strootman essentieel, evenals de betrokkenheid van de historici in het ontwerpproces. Voor hem gaat de voorkeur er naar uit om de cultuurhistorische informatie aan te bieden in de vorm van een integraal en beeldend verhaal: een landschapsbiografie! Informatie waarin zowel aandacht is voor archeologische, historisch-geografische en bouwhistorische elementen, als voor patronen over landschapsvormende processen en historisch ecologische samenhangen binnen mensgebonden ecosystemen. Hoofdlijnen ochtendprogramma Door. J. Jepma (dagvoorzitter) De inleidingen van het ochtendprogramma leveren drie hoofdlijnen op. Als eerste is er een veranderende visie op het beheer en de ontwikkeling van natuurgebieden. Dat is een logisch gevolg van meer afstemming tussen natuurbeheer en erfgoedzorg. De vraag of natuurbeheer en erfgoedzorg, samen gaan, wordt ondubbelzinnig met een ja beantwoord. Er is vooral een goed antwoord nodig op de vraag hoe die samenwerking er uit moet zien en hoe er verantwoorde keuzes worden gemaakt in een perspectief dat steeds verandert. Een tweede hoofdlijn die is waar te nemen, gaat in op de hoe vraag: Hoe geef je vorm aan die samenwerking? Om daar een goed antwoord op te kunnen geven is het beschikbaar hebben van een landschapsbiografie belangrijk. Zo n landschapsbiografie gaat in op de historische ontwikkeling in een bepaald gebied, geeft wensen en kennis uit de streek een plek en geeft aanleiding om referentiebeelden te kiezen. Tot slot wordt duidelijk dat het een lastige discussie is. Het gaat immers om levend materiaal. Dat houdt een keer op met bestaan. Dat vraagt om het maken van keuzes als het gaat om ingrijpen en beheren: waar zet je op in? Het is belangrijk om die keuzes goed te onderbouwen. In de laatste inleiding van het ochtendprogramma wordt duidelijk dat voor het maken van goede keuzes het van belang is om verschillende disciplines vroegtijdig in het proces te betrekken. De local knowledge en de expert knowledge bieden afwegingen die keuzes legitimeren.
5 Inleiding op het middagdebat Door: dr. Guido Tack (historisch ecoloog, Ministerie RWO Vlaanderen) Als onderzoeker, terreinbeheerder en erfgoedconsulent geeft Guido Tack de aftrap voor het middagprogramma. Hij vertelt over het Vlaamse beleid op het gebied van erfgoedzorg (in relatie tot natuurbeheer), dat breder is dan alleen cultuurhistorie. Ook natuurwetenschappelijke, esthetische en sociaal-culturele waarden, spelen mee. In Vlaanderen worden hiervoor verschillende instrumenten aangeboden: (1) kennis en informatie. Erfgoedconsulenten die hun expertise aanbieden aan ondermeer terreinbeheerders. (2) bescherming. Een juridisch instrument dat verplichtingen meebrengt, waardoor iedereen met cultuurhistorie rekening moet houden bij de inrichting en het beheer. (3) beheer. Een stimulans voor kwalitatief beheer door afstemming in plannen, overlegplatforms en subsidiestelsels. Guido Tack geeft een toelichting op het voorbeeldproject Bos t Ename. Een gebied dat centraal stond in een case-study waarin alle mogelijke onderzoeksdisciplines werden gebruikt, om zo informatie te verzamelen over de historische ecologie van het gebied. Een inventarisatie van zowel cultuurhistorische elementen en patronen, als de historisch-ecologische samenhang. Het onderzoek leidde in 1993 onder meer tot het opstellen van een beheersvisie en plan van Bos t Ename. Hierin werd een werkbaar compromis gevonden tussen maximale natuurontwikkeling enerzijds en een puur cultuurhistorisch beheer anderzijds. Het publiek is vanaf de start betrokken en dat heeft geleid tot een werkgroep die bereid is de handen uit de mouwen te steken. Hulpmiddel daarbij is de communautaire verdeling van producten die het beheer oplevert, zoals brandhout. Die actieve betrokkenheid in het beheer van natuurterreinen is wezenlijk anders dan de situatie in Nederland. Daar is meer sprake van passieve betrokkenheid. Guido Tack eindigt zijn presentatie met een slotsom. Eén conclusie is dat de praktijk tot weinig echte conflicten leidt. Hij wil graag nog een conclusie toevoegen. Het is belangrijk om mensen actief te betrekken, dus meer dan alleen inspraak. Middagdebat op hoofdlijnen Het is de vraag hoe actueel de discussie is. In Drenthe is cultuur natuur. Cultuurhistorie is vast onderdeel van een beheersplan bij de Stichting Het Drentse Landschap. Het sociale aspect is een nieuw element in de discussie. De natuur is van de mensen. De actieve inzet van burgers is in Nederland beperkt, want er zijn weinig vrijwilligers. Wel leveren boeren steeds vaker inzet bij natuurbeheer. Het startpunt voor het proces moet de landschappelijke samenhang zijn en dus niet een opzichzelfstaand cultuurhistorisch element. Een randvoorwaarde voor het proces is de samenwerking van verschillende disciplines. Voor de uitwerking is kennis van (de geschiedenis) van het gebied erg belangrijk. Maar ook de behoeften van de streek en de haalbaarheid van beheer. Een samenwerking met kennisinstellingen om de kennis boven tafel te krijgen is mogelijk. Het is aan de ontwerper wat je doet met die kennis. Elke keuze is legitiem, mits deze is onderbouwd. Er is discussie of 10 ontwerpers ook 10 verschillende invullingen geen aan een gebied, op basis van dezelfde objectieve gegevens. Het eindresultaat zal op hoofdlijnen vaak hetzelfde zijn, met kleine variaties in de uitwerking.
6 In tegenstelling tot de jaren 80 en 90 is de betrokkenheid van burgers bij planvorming en -uitvoering een vast onderdeel. Burgerparticipatie om te komen tot maatschappelijk draagvlag is van deze tijd. In het begin zien omwonenden de nieuwe plannen vaak als een bedreiging. Naarmate het proces vordert verandert dat vaak. De omwonenden zien ook de voordelen. Tegenwoordig is het met de huidige beschikbaarheid van communicatiemiddelen goed mogelijk mensen te betrekken en te informeren. Er wordt nog te weinig intergraal gedacht. De inzet op cultuurhistorie heeft bijvoorbeeld consequenties voor het weidevogelbeheer. De financiële en juridische consequenties moeten ook worden verhelderd. Er is altijd een spanningsveld tussen biodiversiteit en de wensen van burgers. Dat betekent prioriteiten stellen en haalbare ambities formuleren. Het is een lastige discussie om te bepalen naar welke periode je teruggaat in de geschiedenis. Verder is het vaak niet mogelijk om de gronden in bezit te krijgen. Onteigenen heeft als gevolg weerstand in de lokale gemeenschap. Het kan jaren duren voordat je een stuk grond in bezit krijgt. Wellicht moet de overheid daadkrachtiger optreden en de mogelijkheden verruimen. Uitgangspunt voor ontwikkelingen is de toekomst, maar wel op basis van de geschiedenis van een gebied, maatschappelijke ontwikkelingen en onderbouwde keuzes. Om natuur en cultuur te versterken is het van belang dat de scheiding tussen de verschillende beleidsvelden wordt opgeheven. Eenheid in beleid is de basis. Verder is de betaalbaarheid van de plannen een aandachtspunt. Tot slot is samenwerking tussen verschillende disciplines, landbouw, geografie, cultuur, natuur, enz. een randvoorwaarde. Resume middagdebat Door. J. Jepma (dagvoorzitter) Het middagprogramma levert 6 hoofdlijnen op: 1. Het is niet meer de vraag of natuur en cultuur samengaan, maar de vraag hoe ze samengaan. 2. Voor het beantwoorden van de hoe vraag is het noodzakelijk dat er samenhangend beleid wordt ontwikkeld. Er moet heldere afstemming komen tussen onderzoek, beleid en beheer. 3. Niet kiezen voor historiseren, maar kiezen voor een ontwikkeling die gericht is op de toekomst. Daarin moet aandacht zijn voor duurzaamheid en respect voor cultuurhistorie. Streef er niet naar om de oude situatie weer in ere te herstellen met de technieken en materialen van nu, maar maak gebruik van het verleden voor de inrichting van morgen. 4. Betrek de kennis van experts en de lokale kennis in een vroegtijdig stadium. 5. Het natuurbeheer in Nederland is sterk geprofessionaliseerd. Er is vooral passieve participatie van de bevolking. Actieve participatie is gewenst. 6. In een discussie als deze, is het van belang dat ook andere grondeigenaren (bijv. boeren) aan tafel zitten.
Integraal waarderen. Een (blijvende) discussie. Maartje de Boer. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Integraal waarderen Een (blijvende) discussie Maartje de Boer Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 1 Presentatie Het probleem Voor wie is dit een probleem? RCE Kennisprogramma Wat is Erfgoed (een oplossing?)
Nadere informatieRuimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief. Masterclass Schipborg 21 juni 2011
Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief Masterclass Schipborg 21 juni 2011 Drie thema s 1. Burgers aan de macht (over besluitvorming en sociale duurzaamheid vroeger en nu) 2. Nostalgie van
Nadere informatieNatuur en cultuur: gaat dat samen? Natuur en cultuur: gaat dat samen? Natuur en cultuur: hoe gaat dat samen?
Cultuur, mens en natuur in het veenweidelandschap van de Mieden in Noordoost-Friesland Natuur en cultuur: gaat dat samen? Theo Spek Natuur en cultuur: gaat dat samen? Natuur en cultuur: hoe gaat dat samen?
Nadere informatieCultuurhistorie in Beekdalen
Cultuurhistorie in Beekdalen Presentatie Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Landschapsherstelplan Anloerdiepje Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Van Dale Geschiedenis van de beschaving CH
Nadere informatieCULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN
CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN Onderzoek naar cultuurhistorische structuren, landschappen en panden Aansluitend op Belvedere- (Behoud door ontwikkeling) en het MoMo-beleid (Modernisering
Nadere informatieCultuurhistorisch natuurbeheer kan!
Cultuurhistorisch natuurbeheer kan! Verslag veldwerkplaats Beekdallandschap Drentsche Aa, 22 oktober 2008 Inleiders: stafmedewerker Jori Wolf, ecoloog Willem Molenaar en beheerder Pieter Jan Wolf (allen
Nadere informatieBetrokken partijen Zonnepark Cothen
Betrokken partijen Zonnepark Cothen Sunvest is een projectontwikkelaar gespecialiseerd in de ontwikkeling en exploitatie van zonneenergie systemen. Sunvest ontwikkelt, beheert en onderhoudt een groot aantal
Nadere informatieBallooërveld. Inrichtings- en beheerplan. Strootman Landschapsarchitecten i.s.m. Jeroen Zomer, Theo Spek (R.U.G.) en Hans Elerie
Ballooërveld Inrichtings- en beheerplan Strootman Landschapsarchitecten i.s.m. Jeroen Zomer, Theo Spek (R.U.G.) en Hans Elerie Ballooërveld: landschap met vele tijdlagen IJstijden-museum Prehistorische
Nadere informatieVoorbereiding Beleid Zonnevelden Gesprek met inwoners & bedrijven 28 mei 2019
Voorbereiding Beleid Zonnevelden Gesprek met inwoners & bedrijven 28 mei 2019 1 Op weg naar beleid Zonnevelden Wijk bij Duurstede Waarom zonnevelden Waar wel en waar (liever) niet Onder welke voorwaarden
Nadere informatieNaam emailadres@natuurlijkezaken.nl. Een nieuw merk voor de zakelijke diensten
Naam emailadres@natuurlijkezaken.nl Een nieuw merk voor de zakelijke diensten Even voorstellen Wat is Natuurlijke Zaken? Een nieuw merk voor de zakelijke diensten van Landschap Noord-Holland Samenvoeging
Nadere informatieOude verhalen, nieuwe betekenissen. De biografie van het landschap als inspiratiebron voor natuurbeheer. Theo Spek
Oude verhalen, nieuwe betekenissen De biografie van het landschap als inspiratiebron voor natuurbeheer Theo Spek Het landschap rond Rhenen De Blauwe Kamer De Grebbeberg Legende van St. Cunera Achter elk
Nadere informatie12 landschapsaspecten
12 landschapsaspecten Voor de analyse van een landschap zijn onderstaande aspecten van belang. Ze geven een nadere invulling aan de kernkwaliteiten. 12 landschapsaspecten... 1 1. Opbouw landschap... 1
Nadere informatiePersmap - Vergeten Grafheuvels Limburgs Museum
Vergeten Grafheuvels Twee bijzondere grafheuvelgroepen opgespoord. Ontdekt op internet Met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN, www.ahn.nl) zijn in nog geen jaar tijd twee unieke en goed
Nadere informatieToelichting op projectresultaten. Op weg naar streekbeheer in het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa.
Presentatie 15 oktober Toelichting op projectresultaten Op weg naar streekbeheer in het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa Bert Dijkstra Aanleiding en uitgangspunten Het esdorpenlandschap/landschapsvisie
Nadere informatieKennis voor een duurzame toekomst van de Wadden. Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden
Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden WAT WETEN WIJ VAN DE WADDEN? Oost Een parachutisctische durfal dook vlak bij het wad
Nadere informatieCULTUURHISTORISCHE WAARDENKAART TERNEUZEN
CULTUURHISTORISCHE WAARDENKAART TERNEUZEN Terneuzen Cultuurhistorische Waardenkaart Datum: februari 2013 Opgesteld door: Gemeente Terneuzen Gemeente Terneuzen Stadhuisplein 1 Postbus 35 4530 AA Terneuzen
Nadere informatieStartnotitie Cultuurhistorie Kempen-gemeenten Versie
Startnotitie Cultuurhistorie Kempen-gemeenten Versie 15-01-07 1. Inleiding Cultuurhistorie is volop in beweging. De betekenis van het cultuurhistorisch erfgoed voor de samenleving wordt in toenemende mate
Nadere informatieLeesbaar Landschap. Een bruikbaar kader voor leren en beleven. Met mensen anders kijken naar en praten over landschap
Leesbaar Landschap Een bruikbaar kader voor leren en beleven Met mensen anders kijken naar en praten over landschap IVN & Landschap IVN Missie: IVN draagt bij aan een duurzame samenleving door mensen te
Nadere informatieAssen, Referentie Onderwerp: 11 maart 2015 NBEL263 Zienswijze NRD Structuurvisie Ondergrond
Ministerie van Infrastructuur en Milieu Directie Participatie NRD Structuurvisie Ondergrond Postbus 30316 2500 GH DEN HAAG Assen, Referentie Onderwerp: 11 maart 2015 NBEL263 Zienswijze NRD Structuurvisie
Nadere informatieBinden, bewaren, bezielen en betalen
EGH/ZHL november 2013 Binden, bewaren, bezielen en betalen voor landschap en erfgoed in Zuid-Holland Zuid-Holland heeft veel te bieden qua natuur, landschap en erfgoed. Er zijn talrijke partijen die zich
Nadere informatieSchuilingcongres.... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 10 mei 2017
Schuilingcongres... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 10 mei 2017 HISTORISCHE VERENIGING ANNEN Na het succes van vorig jaar organiseren hogeschool Van Hall Larenstein, het Kenniscentrum
Nadere informatieNatuurbeelden: Publieke visies op natuur en de consequenties voor het natuurbeheer
Natuurbeelden: Publieke visies op natuur en de consequenties voor het natuurbeheer Arjen Buijs, Bos en Natuurbeleid, Wageningen Universiteit & Alterra Symposium Nauurpunt Communicatie in natuurbeheer 12-4-2012
Nadere informatieOntheffing Roodkapje Stiltegebied Balloërveld Drentsche Aa
Ontheffing Roodkapje Stiltegebied Balloërveld Drentsche Aa 1. Algemeen / Werkwijze PeerGrouP Werkwijze PeerGrouP In 2015 brengt de PeerGrouP een viertal voorstellingen in het kader van het 50 Jaar Gedachtenplan
Nadere informatieUitkomsten van de schetsessie Matsloot en Pasop
Lees deze nieuwsbrief online In deze nieuwsbrief: Uitnodiging terugkoppeling Bombay, de Jouwer en 't Faan op 10 oktober Terugkoppeling schetssessie Matsloot en Pasop 'Paradijs' van petgaten Kritische blik
Nadere informatieUitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea
Leeftijd respondenten Uitkomsten ledenenquête toekomst Fryske Gea Ter gelegenheid van haar 85 jarige jubileum vroeg It Fryske Gea haar leden naar hun mening over diverse actuele onderwerpen. In een enquête
Nadere informatieNatuur- en landschapscriteria voor Nationale Parken van Wereldklasse
Natuur- en landschapscriteria voor Nationale Parken van Wereldklasse Naar Nederlandse natuur van internationale allure Joost Tersteeg www.wing.nl Inhoud van deze presentatie Aanleiding en aanpak van deze
Nadere informatieBetrekken jonge en nieuwe Nederlanders vergt mentaliteitsverandering
32 Betrekken jonge en nieuwe Nederlanders vergt mentaliteitsverandering De terugkeer van het landschap Van ecologennatuur naar het midden van de samenleving. Zo omschrijft Hans Renes de koers die Natuurmonumenten
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieMonitor Landschap: naar een landsdekkend systeem. Advies bij de verkenning monitor landschap. Advies Monitor Landschap: naar een landsdekkend systeem
Monitor Landschap: naar een landsdekkend systeem Advies bij de verkenning monitor landschap Advies Monitor Landschap: naar een landsdekkend systeem 2 1. Inleiding 2. Relatie met het huidige rijksbeleid
Nadere informatieBodems in een veranderend(natuur) landschap
Bodems in een veranderend(natuur) landschap door de ogenvan eengeograaf Erik Meijles Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen& Kenniscentrum Landschap e.w.meijles@rug.nl Foto: Koopman
Nadere informatieTjalling in de toekomst:
Tjalling in de toekomst: perspectieven voor het landschapshistorisch onderzoek in Noord-Nederland Theo Spek Darp C.H. Edelman (1903-1964) De Stichting voor Bodemkartering In 1945 opgericht door prof.dr.
Nadere informatieHunebedden, een wereld te winnen
Startnotitie Hunebedden Beheergroep 18 juli 2006 Definitief 9R9260.A0 Stationsplein 10 Postbus 165 8330 AD Steenwijk +31 (0)521 53 46 00 Telefoon +31 (0) 521 51 67 47 Fax info@steenwijk.royalhaskoning.com
Nadere informatieINTRODUCTIE WORKSHOP KROMME RIJNGEBIED
INTRODUCTIE WORKSHOP KROMME RIJNGEBIED 1 DOEL VAN DE DAG Onderwerp: Balans tussen verschillende landschapsfuncties binnen het Kromme Rijngebied Ochtendprogramma Duurzame intensivering Middagprogramma TALE/PROVIDE
Nadere informatiegroene expertise open blik de juiste combinatie van kennis en disciplines
Groener leven groener leven Mensen houden van groen. Of we nu binnen werken, buiten sporten of in de natuur tot rust komen. We kunnen niet zonder, want groen draagt op allerlei manieren bij een gezonde
Nadere informatieAGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES
AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSBEHEER EN STARING ADVIES De provincies willen waardevolle landbouwgebieden en natuurterreinen verder ontwikkelen. Staring Advies kan eigenaren van agrarische bedrijven en
Nadere informatieMissie en visie Landschap Overijssel
Missie en visie Landschap Overijssel Inhoudsopgave 1. Welkom 2. Onze missie 3. Onze visie 4. Onze kernwaarden, waardevol landschap 5. Onze kerncompetenties 6. Onze kerntaken 7. Onze afweging 8. Onze rollen
Nadere informatieVerleden, heden en toekomst van veldnamen in het Nationaal Landschap Drentsche Aa. Theo Spek & Karel Gildemacher
Verleden, heden en toekomst van veldnamen in het Nationaal Landschap Drentsche Aa Theo Spek & Karel Gildemacher Anloër Strubben Zuidesch Gelderlanden Pastorijkamp Paasbrink Weiers Beken Ziel Kruimt Koepstukken
Nadere informatieLeven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU
Leven in een verstedelijkte Delta; Het belang van kennis van de ondergrond Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren UU Quality of live Opzet Lezing Waarom is er kennis over de ondergrond nodig?
Nadere informatieWaarom Ecologisch Bermbeheer?
Bijeenkomst 1 21 maart 2019 Waarom Ecologisch Bermbeheer? Stichting Landschapsbeheer Gelderland Bijzondere bermbewoners in Gelderland. Onlangs verschenen rapportage van provincie Gelderland: Introductie
Nadere informatie-=e::: Amsterdam "II!!!. CMGEVINGSWETENSCHAPPEN. Beleid en beheer van wilde hoefdieren. goed natuurbeheer vergt keuzes
Beleid en beheer van wilde hoefdieren goed natuurbeheer vergt keuzes Workshop, Oranjerie Elswout, Overveen, 28 februari 2002 "II!!!. CMGEVINGSWETENSCHAPPEN WAGENINGEN UNIVERSITEIT -=e::: Amsterdam ~ Gemeentewaterleidingen
Nadere informatieOmgevingsplan Zuid West
Omgevingsplan Zuid West Hoe streven we naar een goede omgevingskwaliteit? Werkplaats Omgevingskwaliteit & Omgevingsplan 12 april 2018 Marc Berends Inhoud Voorstellen Doelen omgevingswet Voorbereiden Experimenteren
Nadere informatieDEEL 3. Naverwerking. Provincie West-Vlaanderen DE BERGEN 159
DEEL 3 Naverwerking 159 160 In dit deel worden enkele opdrachten voorgesteld om de waarnemingen uit een excursie in De Bergen te ordenen en samen te voegen tot een overzichtelijk geheel. Op basis daarvan
Nadere informatieWelkom. Evaluatie natuurontwikkeling en waterberging Geeserstroom. maandag 26 september 2016
Welkom Evaluatie natuurontwikkeling en waterberging Geeserstroom maandag 26 september 2016 Programma 20.00 uur: 20.10 uur: 20.15 uur: 20.50 uur: 21.00 uur 21.30 uur: 21.45 uur: Welkom door Wolter Piek
Nadere informatieBijlage 1: Ambitie en kader
BIJLAGEN Bijlage 1: Ambitie en kader Provincie Fryslân In de provinciale Verordening Romte is aangegeven dat bij een ruimtelijk plan voor het landelijk gebied rekening moet worden gehouden met de herkenbaarheid
Nadere informatieStartdocument ontwikkeling zonnevelden gemeente Stichtse Vecht
Datum 13 maart 2018 Versie 1.0 Auteur(s) P.K.N. van Eijkelenburg, V. van den Bergh, R. Scheifes Status zonnevelden gemeente Stichtse Vecht Pagina 1 van 8 zonnevelden_nve_v2.0/env1 Inhoudsopgave 1 Aanleiding
Nadere informatie(Zelf)vertrouwen in samenwerken Handreiking voor de gemeenteraad
(Zelf)vertrouwen in samenwerken Handreiking voor de gemeenteraad Verkenning van ambtelijke samenwerking tussen Haarlem en Zandvoort De gemeenten Haarlem en Zandvoort verkennen momenteel de mogelijkheden
Nadere informatieMinor Landschapsgeschiedenis
Minor Landschapsgeschiedenis Het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen biedt een minor Landschapsgeschiedenis aan die zich richt op verleden, heden en toekomst van het Nederlandse
Nadere informatieOnderwerp: voortzetting lokale internationale ontwikkelingssamenwerking
Secretariaat: E. Doornebal-Deenik, Maalkoppelweg 6, 4105 HH Culemborg E-mail: e.doornebal@live.nl Tel. 0345 515747 Rabo: 312596502 Aan de (leden van de) Raad van de gemeente Culemborg d.t.v. het College
Nadere informatieBinden, bewaren, bezielen en betalen
Binden, bewaren, bezielen en betalen voor landschap en erfgoed in Zuid-Holland Zuid-Holland heeft veel te bieden qua natuur, landschap en erfgoed. Er zijn talrijke partijen die zich daar voor inzetten:
Nadere informatieOnroerenderfgoedrichtplan Hoogstamboomgaarden in Haspengouw. Anse Kinnaer
Onroerenderfgoedrichtplan Hoogstamboomgaarden in Haspengouw Anse Kinnaer Wat is een onroerenderfgoedrichtplan? Onroerenderfgoeddecreet 12/07/2012 Nieuw instrument om het erfgoed te behouden en ontwikkelen
Nadere informatieDerk Stobbelaar, Martijn van der Heide & John Janssen. 12 februari 2013
tappen in het maken van een LOP Derk Stobbelaar, Martijn van der Heide & John Janssen 12 februari 2013 Studiehandleiding Visievorming / kader voor ruimtelijke ingrepen Bestaande kwaliteiten Burgers betrekken
Nadere informatieNaam en telefoon. Portefeuillehouder
Onderwerp Concept Structuurplan Bomen Datum Afdeling 10 december 2015 S/RO Naam en telefoon Portefeuillehouder E. Moors 5822 M. Rekswinkel 9740 J. van der Schoot Wat zijn de mogelijkheden? Belangrijkste
Nadere informatieHuisadviseurschap. Team Ruimtelijke Kwaliteit. als verlengstuk van uw gemeentelijke organisatie. Libau
Libau Team Ruimtelijke Kwaliteit Huisadviseurschap als verlengstuk van uw gemeentelijke organisatie Libau adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit Hoge der A 5 9712 ac Groningen 050 3126545 info@libau.nl
Nadere informatieDraagvlak voor natuur: van verdelen naar verbinden
Draagvlak voor natuur: van verdelen naar verbinden CSA (Kris) van Koppen, Universitair hoofddocent Milieubeleid, Wageningen Universiteit 1.Karakterisering 2.Diagnose 3.Hoe verder Karakterisering: trends
Nadere informatieIn het open landschap van Oldambt is de geschiedenis nog zichtbaar. Als je er oog voor hebt en de kenmerken kunt herkennen laat het zich lezen als
Werkgroep Oldambt In het open landschap van Oldambt is de geschiedenis nog zichtbaar. Als je er oog voor hebt en de kenmerken kunt herkennen laat het zich lezen als een boek. De Dollard is daarbij een
Nadere informatieHet Experiment van de Drentsche
Congres Het Experiment van de Drentsche 2 juli 2015 Hotel De Zeegser Duinen Schipborgerweg 8 / 9483 TL Zeegse In 1965 is in het Gedachtenplan van de Drentsche Aa de basis gelegd voor het huidige Nationaal
Nadere informatieCultuurhistorie in bossen anno 2010
Cultuurhistorie in bossen anno 2010 Patrick Jansen Inhoud presentatie Bosgeschiedbeoefening in Nederland Golf 21 Goed bosbeheer Proces van cultuurhistorisch beheer Inventariseren en analyseren Bosgeschiedenis
Nadere informatieSturen op kwaliteit: Natuurvisies & Kwaliteitstoetsen in de praktijk bij Natuurmonumenten. Ir. Cindy Burger, 19 maart 2015
Sturen op kwaliteit: Natuurvisies & Kwaliteitstoetsen in de praktijk bij Natuurmonumenten Ir. Cindy Burger, 19 maart 2015 Sturen op kwaliteit Wie is Natuurmonumenten? Hoe werkt onze beheercyclus? Waarom
Nadere informatieAgrarisch en ruraal erfgoed, of het DNA van boer en plattelander
Agrarisch en ruraal erfgoed, of het DNA van boer en plattelander Yves Segers Centrum Agrarische Geschiedenis vzw Interfacultair Centrum Agrarische Geschiedenis, K.U.Leuven Inleiding Enkele aandachtspunten
Nadere informatieDe Omgevingswet en nu..? Schakeldag2016, ir S. Ros (Sarah)
De Omgevingswet en nu..? Schakeldag2016, ir S. Ros (Sarah) DOEL Duurzame ontwikkeling en onderlinge samenhang. Doelmatig beheren, gebruik en ontwikkeling van de fysieke leefomgeving. DE (BESTUURLIJKE)
Nadere informatieSchuilingcongres de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 16 mei 2018, Niehove
Schuilingcongres-3... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 16 mei 2018, Niehove Na twee succesvolle uitvoeringen, organiseren hogeschool Van Hall Larenstein, het Kenniscentrum Landschap
Nadere informatieKansen gebiedsontwikkeling Oer-IJ
Werkconferentie Oer-IJ Kansen gebiedsontwikkeling Oer-IJ Erik Grootscholte - lagroup lagroup 9 december 2016 2016-070 pr 01 Even voorstellen - lagroup lagroup 2 Agenda 1. Relevante trends en inzichten
Nadere informatieAandachtspunten bij onderzoek naar herbestemming
Aandachtspunten bij onderzoek naar herbestemming INITIATIEFNEMERS DIE EEN WAARDEVOL OUD GEBOUW EEN NIEUWE FUNCTIE WILLEN GEVEN, LATEN DE MOGELIJKHEDEN DAARTOE VAAK EERST ONDERZOEKEN. DAT STIMULEERT HET
Nadere informatieStatenmededeling aan Provinciale Staten
Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Voortgang streeknetwerken 2012-2014 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De voortgang van de streeknetwerken Aanleiding In de vergadering
Nadere informatieKop van Noord-Holland/Alkmaar
Kop van Noord-Holland/Alkmaar Verslag netwerkbijeenkomst Donderdag 8 maart 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Actualiteiten Provincie Noord-Holland 3 3 Toekomstbestendig monumentenbeleid 3 4 Aardkundige
Nadere informatieRegiobijeenkomst Friesland-Groningen-Drenthe
Regiobijeenkomst Friesland-Groningen-Drenthe 8 oktober 2015 Paterswolde Voorwoord De NVTZ wil meer de regio in. Door het verkleinen van de reisafstand wil de NVTZ de drempel verlagen voor toezichthouders
Nadere informatiePublieksversie. Landschapsbeleidsplan Gemeente Midden-Drenthe Publieksversie. Landschapsbeleidsplan 2012 publieksversie
Publieksversie Landschapsbeleidsplan 2012 1 Gemeente Midden-Drenthe Publieksversie 2 Inhoudsopgave Samenvatting 4 Ontstaansgeschiedenis 6 Kansen en knelpunten 8 Visie en uitvoeringsprogramma 9 Voorbeeld
Nadere informatieBert Dijkstra. Pingo Programma Drenthe, Beheer en beleid; 23 november VBNE
Bert Dijkstra Pingo Programma Drenthe, Beheer en beleid; 23 november VBNE Aanleiding Pingoruïnes hebben diverse functionaliteiten; - Belangrijkste functies zijn natuur en agrarisch met een eigen focus
Nadere informatieKENING fan e Greide. In november twee debat-avonden! Komt u ook? Nieuwe generatie. Wat kunnen burgers. onderzoekers legt vinger op zere plek
aan de nieuwsbrief afmelden. Bekijk hem dan in uw browser. deze nieuwsbrief in het vervolg niet wilt ontvangen kunt u zich onder goed weergegeven? Hierbij ontvangt ii de nieuwsbrief van Kening Jan e Greide.
Nadere informatieHierbij informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot de transitie van het Noordelijk Scheepvaartmuseum naar een historisch museum.
Stand van zaken transitie Noordelijk Scheepvaartmuseum naar historisch museum M. van der Heide De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN 06 51407779 0 6714400 - Geachte heer, mevrouw,
Nadere informatieVerslag van de werkzaamheden van de Erfgoedcommissie van de Gemeente Epe in het jaar 2016.
Verslag van de werkzaamheden van de Erfgoedcommissie van de Gemeente Epe in het jaar 2016. Voorwoord Het jaar 2016 was voor de commissie een intensief jaar. Zo vroeg de nieuwe lijst van gemeentelijke monumenten
Nadere informatieNationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden
Indicator 19 maart 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In het meest kleinschalige landschap
Nadere informatieHistorisch geografische typering van het landschap op Texel
Historisch geografische typering van het landschap op Texel Orienterend onderzoek in het kader van het masterplan Texel. Uitgevoerd door mw. Drs. M.A.C. Zwetsloot, MIMA milieu advies bureau, Dirkshorn.
Nadere informatieGezamenlijk doel participatie:
Programma 19:30 19:45 Welkom en voorstelronde 19:45 20:10 Participatietraject: planning + tussenstand 20:10 20:25 Pauze 20:25 21:00 Presentatie en reactie ontwikkelaar 21:00 21:45 Discussie 21:45 22:00
Nadere informatieProjectplan EersteWereldoorlog.nu Samenvatting
1 1. Inleiding In 2014 was het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. In 2014-2018 wordt wereldwijd stilgestaan bij de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Hoewel Nederland neutraal
Nadere informatieDe burger wil best betalen voor veenweidenatuur
De burger wil best betalen voor veenweidenatuur Huidige situatie: tamelijk eenvormige weinig soortenrijke polder. Foto: Lex Broere V eenweidegebieden hebben unieke natuurwaarden en zijn vanuit internationaal
Nadere informatieRaadsmededeling - Openbaar
Raadsmededeling - Openbaar Nummer : 95/2011 Datum : 19 mei 2011 B&W datum : 19 mei 2011 Portefeuillehouder : T.M.M. Kok Onderwerp : Beleidsnota cultureel erfgoed Aanleiding Op 25 april 2011 hebben wij
Nadere informatieBlad 2. Beoordeling verzoek
Ruimtelijke onderbouwing voor het afwijken van het bestemmingsplan ten behoeve van het dempen van een kadesloot en verbreden van watergangen in de Wergeastermarpolder Door het Wetterskip Fryslân is een
Nadere informatieArcheologie in een integrale omgevingsvisie
SIKB-jaarcongres Donderdag 21 september 2017 De Reehorst Ede Archeologie in een integrale omgevingsvisie Een kijkje in de keuken van gemeente Ede Charlotte Peen Inhoud presentatie Naar een integrale omgevingsvisie:
Nadere informatieBijlagen Uitvoeringsprogramma Weardefol Fryslân 2016-2019
Bijlagen Uitvoeringsprogramma Weardefol Fryslân 2016-2019 Bijlage 1 Beleidskader Hieronder worden de beleidsdoelen uit het Streekplan Fryslân en de thematische Structuurvisie Grutsk op e Romte en de ambities/resultaten
Nadere informatieWorkshop: Participatie onder de Omgevingswet
Workshop: Participatie onder de Omgevingswet Erik Lievers Jasper Benus Dietz Strategie & Communicatie Welkom en introductie Dietz Strategie en Communicatie Adviesbureau voor strategie en communicatie,
Nadere informatieMeer biodiversiteit door samenwerking
Carel van Dijck (Gemeente Oirschot) en Eric Sessink (Stichting Food4Bees) Is Oirschot biodivers? 1 Inhoud Geschiedenis / Projecten Biodiversiteitsactieplan Oirschot Rol van de gemeente Nieuwe kansen en
Nadere informatieHandleiding voor de aanwijzing van zaken en terreinen als gemeentelijk monument en gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht
Handleiding voor de aanwijzing van zaken en terreinen als gemeentelijk monument en gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht Inhoud Inleiding 3 Bovengrondse monumenten en beschermde stads- of dorpsgezichten
Nadere informatie- Contouren Sint Anna Klooster - Circa 120 inwoners en omwonenden - Weinig voorzieningen - Hart van het dorp is het dorpshuis de Meuln - Zelfstandig
- Contouren Sint Anna Klooster - Circa 120 inwoners en omwonenden - Weinig voorzieningen - Hart van het dorp is het dorpshuis de Meuln - Zelfstandig en sociaal - Een van de 7 dorpen in de gemeente Ten
Nadere informatieGelselaar Beschermd Dorpsgezicht Wat betekent dat?
Gelselaar Beschermd Dorpsgezicht Wat betekent dat? Gelselaar is aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Het is het tweede beschermde gezicht in de gemeente Berkelland. In 1972 is de Mallumse molen en de
Nadere informatieDeel II. Het gebied in cultuurhistorie/erfgoed en RO => keuzes
Deel II. Het gebied in cultuurhistorie/erfgoed en RO => keuzes II-1 (1) Welk erfgoed gekend, onderkend, herkend, erkend? => samenhang met begrippen en aanpak! (2) Rol van lokale kennis + wat/hoe zou u
Nadere informatieBrussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om:
Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om: Brussel op afstand? Een verkenning naar mogelijkheden voor maatschappelijke diensten en ruimte voor zelfsturing bij agrarisch natuurbeheer in de
Nadere informatieCultuurhistorie & Bestemmingplan
Dynamiek & dilemma s van een plattelandsgemeente Inhoud presentatie en Wie ben ik? (Psst Bernard Stikfort) Gemeente Westerveld: Dynamiek: Met ruim 200 rijks- en provinciale monumenten; 7 van rijkswege
Nadere informatieSpoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming
Spoorboekje Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer Beeldvorming Oordeelsvorming Besluitvorming maart 2014 november 2014 Inleiding De gemeenteraad heeft op 29 oktober 2013 het
Nadere informatieDe kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig
Nadere informatieGRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD)
N e d e r l a n d s I n s t i t u u t A t h e n e Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών Netherlands Institute at Athens NIA INTERUNIVERSITAIRE CURSUS GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) Nederlands Instituut in
Nadere informatiewerkatelier Kansen Drents-Friese flank
werkatelier Kansen Drents-Friese flank 20 april 2011 Bron: Drents Friese Wold, Atelier Mooi Drenthe Inhoud Het concept werkatelier 3 Werkatelier Kansen Drents-Friese flank 3 Programma 3 Presentaties 4
Nadere informatieVoortgangsrapportage Gemeenteraad Beekstraatkwartier Bestemd Gemeenteraad Periode April/mei 2013. Status Openbaar Datum 13 mei 2013
Voortgangsrapportage Gemeenteraad Beekstraatkwartier Bestemd Gemeenteraad Periode April/mei 2013 voor Status Openbaar Datum 13 mei 2013 1. Organisatie Gemeente Weert a) bestuurlijk College van B&W, H.
Nadere informatieAdvies nieuwe veestal, Rijksstraatweg 1, Leersum Pagina 1
Advies nieuwe veestal, Rijksstraatweg 1, Leersum Pagina 1 d.d. 1 maart 2019 Geachte mevrouw de Brauwere en heer Middelkoop, afschrift aan GS en PS en verantwoordelijke wethouder Op uw verzoek geef ik hierbij
Nadere informatieRIEL, PAREL VAN DE ZESGEHUCHTEN. Toekomstvisie Datum: 14 januari 2016 Commissie: Wilbert Gooskens Peter van de Moosdijk Harry Droog
RIEL, PAREL VAN DE ZESGEHUCHTEN. Toekomstvisie 2015 Datum: 14 januari 2016 Commissie: Wilbert Gooskens Peter van de Moosdijk Harry Droog RIEL, Toekomstvisie 2015 Doel van de VISIE Voor de bewoners van
Nadere informatieBeeldverslag van het eerste krimpcafé XL
Uitnodiging Krimpcafé XL Krimp & Voorzieningen 21 maart 2013 Het Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN) organiseert in 2013 op diverse locaties in Noord-Nederland de zogenaamde Krimpcafés XL, informatieve
Nadere informatieGESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN. in de periode
GESPREKSNOTITIE OVER VERSTERKING VAN HET SALLANDSE LANDSCHAP DOOR AANLEG, HERSTEL EN BEHEER VAN LANDSCHAPSELEMENTEN in de periode 2014-2015 (versie 3 mei 2014) situatie per 31-12-2013 SAMEN STERKER Werkgroep
Nadere informatieVNG. 9 maart 2017 T.E.P.A. Lam
VNG 9 maart 2017 T.E.P.A. Lam Kerntaken provincies Duurzame ruimtelijke ontwikkeling (o.a. waterbeheer) Milieu, energie en klimaat Vitaal platteland, natuurbeheer en ontwikkeling natuurgebieden Regionale
Nadere informatieCentrumplan Hart voor Valkenburg
Samenstelling: Ben van Eijsden Centrumplan Hart voor Valkenburg Document: 20110114-plan van aanpak Geulpoort.doc Status: definitief Blad 1 Inhoudsopgave 01 INLEIDING 2 02 TE ZETTEN STAPPEN 3 03 DE POORTCOMMISSIE
Nadere informatieHOOFDSTUK 2 Gebiedsanalyse
HOOFDSTUK 2 Gebiedsanalyse 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn achtereenvolgens de ruimtelijke structuur en de functionele structuur van het plangebied uiteengezet. De ruimtelijke structuur is beschreven
Nadere informatie