[ Jaarverslag SVS ]

Transcriptie

1 [ Jaarverslag SVS ]

2 [ Inhoud ] Voorwoord 3 [ 1. ] Structuur SVS 4 [ 2.] Stimulering van de schoolsport Schoolsport geeft kleur Fitte School Dienstverlening Middagsport Sport na school 12 [ 3.] Deelname aan SVS-activiteiten Basisonderwijs Totaal aantal scholen Deelname op woensdagnamiddag Programma op woensdagnamiddag 16 A. Individuele sporten 16 B. Ploegsporten Programma tijdens de lesuren 18 A. Bewegingslandschappen + sportprojecten 18 B. Natuurgebonden sporten Algemene deelname BuLO Totaal aantal scholen Deelname op woensdagnamiddag Programma op woensdagnamiddag 20 A. Individuele sporten 20 B. Ploegsporten Programma tijdens de lesuren Algemene deelname Secundair Totaal aantal scholen Deelname op woensdagnamiddag Programma op woensdagnamiddag 23 A. Individuele sporten recreatief 23 B. Ploegsporten recreatief 24 C. Piramidale competities individuele sporten 24 D. Piramidale competities ploegsporten 25 E. Open ontmoetingen 25 F. Internationale schoolsport Programma tijdens de lesuren 26 A. Sportprojecten 26 B. Natuurgebonden sporten Algemene deelname BuSO Totaal aantal scholen Deelname op woensdagnamiddag Programma op woensdagnamiddag 28 A. Individuele sporten 28 B. Ploegsporten Programma tijdens de lesuren Algemene deelname 29 [ 4.] Samenwerkingsverbanden Kernwerking Brede school met sportaanbod Andere samenwerkingsinitiatieven 33 FOTO S: met dank aan Lieve Wijndaele & Jan Massyn, Bloso; Veerle Vanvolsem, SGI Lennik; SVS-medewerkers ( 2 )

3 [ Voorwoord ] Met dit jaarverslag proberen we inzicht te geven in de structuur en de werking van SVS tijdens het schooljaar Opvallend in het organogram is de uitbreiding van onze Raad van Bestuur met vertegenwoordiging uit de sportwereld (BVLO, ISB en VSF) om op die manier de link tussen onderwijs en sport via schoolsport nog te verbeteren. Schoolsport speelt zich voor een groot deel af in de school en daarom leveren we heel wat moeite om de scholen in Vlaanderen en Brussel te stimuleren een schoolsportplan op te stellen als onderdeel van het globale schoolwerkplan. Beweging, spel en sport kunnen immers een belangrijke meerwaarde betekenen in het opvoedingsproject van een school. Bewegingstussendoortjes, sportieve momenten tijdens de lesuren, een sportieve middagpauze en sport na school kunnen bijdragen tot een fitte en gezonde levensstijl. Om de brede waaier van bewegings- en sportkansen optimaal te laten benutten, creëerden SVS en Bloso een raamkader met de actie Schoolsport geeft kleur. Scholen kunnen voor deze promotieactie gelauwerd worden als zij naast initiatieven in de eigen school ook deelnemen aan activiteiten georganiseerd door SVS. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan de samenwerking met de lokale sportclubs en de diversiteit aan initiatieven en participanten. Omdat wij het als een belangrijke meerwaarde beschouwen om spel en sport ook te kunnen beleven tijdens ontmoetingen met leerlingen van andere scholen, blijven we ook heel wat mankracht inzetten om de organisatie van diverse schoolsportactiviteiten aan te bieden, zowel tijdens de lesuren als op woensdagnamiddag. In het aanbod tijdens de lesuren zijn vooral de bewegingslandschappen voor het basisonderwijs gekend (Rollebolle, Kronkeldiedoe, Alles met de bal en American Games) en de natuurgebonden sporten. Het ruime keuzeaanbod op woensdagnamiddag is er vooral op gericht om elke leerling iets naar zijn gading te laten vinden. Plezier en succesbeleving staan dan ook bij elke organisatie centraal. Uiteraard dat we als organisatoren de hulp van velen nodig hebben. SVS is daarom ook alle partnerorganisaties, de gemeentelijke sportdiensten, de lokale sportclubs en de sportfederaties bijzonder dankbaar voor hun samenwerking. Bovenal willen we alle schoolteams, directies, leerkrachten en leerlingen, van harte danken voor hun inzet voor de schoolsport en hun engagement voor een bewegingsvriendelijke leeromgeving. De laatste lovende woorden willen we graag uitspreken aan alle SVS-medewerkers voor hun niet aflatende gedrevenheid, niettegenstaande de decretale moeilijkheden die hun weerslag hebben op het statuut van het personeel. Zullen we dit dossier eindelijk kunnen afronden in een nieuwe subsidieovereenkomst tijdens het schooljaar ? Herman Van Driessche, algemeen directeur ( 3 )

4 [ 1.] Structuur SVS De schoolsportwerking wordt gecoördineerd vanuit één centraal secretariaat in Brussel en 5 provinciale secretariaten. In de bestuursorganen van SVS is er een paritaire samenstelling uit vertegenwoordigers van het vrij gesubsidieerd onderwijs, het officieel gesubsidieerd onderwijs en het gemeenschapsonderwijs, zowel wat betreft de Raad van Bestuur als het Dagelijks Bestuur. In de Raad van bestuur zijn ook 3 vertegenwoordigers uit de sportwereld opgenomen (BVLO, ISB, VSF). Het Dagelijks Bestuur wordt samengesteld uit een beperkte vertegenwoordiging van de Raad van Bestuur. De algemeen directeur woont zowel het Dagelijks Bestuur als de Raad van Bestuur bij met adviserende stem. Ook provinciaal wordt structureel en op regelmatige basis overleg georganiseerd met de scholen (directies en/of leerkrachten). Een schoolsportgangmaker coördineert de schoolsportwerking in de eigen school en verzorgt de permanente communicatie met SVS. RAAD VAN BESTUUR Vergadert minimum 3 maal per jaar en zet de krijtlijnen uit voor de schoolsport DAGELIJKS BESTUUR Vergadert minimum 6 maal per jaar en volgt van nabij de beleidsuitvoering op COORDINATIECOMITE Overlegvergadering algemeen directeur en provinciale coördinatoren i.f.v. de beleidsuitvoering; vergadert minimum 1 maal per maand. PROVINCIALE SECRETARIATEN Intern overleg basis - secundair - BuLO en BuSO - bewegingslandschappen - NGS + interprovinciaal overleg in werkgroepen per niveau 1 maal per trimester KERNVERGADERINGEN STARTVERGADERINGEN COMMISSIE SEC. & BuO TECHNISCHE COMMISSIE - Per onderwijsniveau, per provincie - Min. 1 x per jaar evaluatie + planning - Alle scholen per provincie per onderwijsniveau - 1 x per jaar - Afgevaardigde leerkrachten per provincie voor verschillende sporttakken - Min. 2 x per jaar - Afgevaardigde leerkrachten (experten) vanuit de provincies per sporttak - Ad hoc SAMENSTELLING RAAD VAN BESTUUR & DAGELIJKS BESTUUR - Voorzitter : Eddy De Waele Dagelijks Bestuur Leden : - Hendrik Beckers - Bert Smet - Gedelegeerd Bestuurder : Jean-Pierre Bormans Dagelijks Bestuur - Jacky Cardinaels - Jelle Vanbiervliet - Ondervoorzitter : Gaston Hertegonne Dagelijks Bestuur - Christine De Medts - Gert Van Damme - Ondervoorzitter : Marc Van den Brande Dagelijks Bestuur - Josse Lambrix - Winand Vandelaer - Urbain Lavigne - Patrick Weyn - Stany Meskens SAMENSTELLING COORDINATIECOMITE Herman Van Driessche, algemeen directeur Marc Anthierens, provinciaal coördinator Antwerpen Jaak Dhont, provinciaal coördinator Limburg Harry De Beleyr, provinciaal coördinator Oost-Vlaanderen Eric Swinnen, provinciaal coördinator Vlaams-Brabant & Brussel Leen Van Looy, provinciaal coördinator West-Vlaanderen ( 4 )

5 [ 2.] Stimulering van de schoolsport ( 5 )

6 2.1 Schoolsport geeft kleur De schoolsportpromotieactie Schoolsport geeft kleur, loopt over drie schooljaren en was in aan haar tweede jaar toe. Het is het raamkader waarin de verschillende schoolsportinitiatieven passen en zo één geheel vormen binnen het opvoedingsproject van de school. Schoolsport geeft kleur is opgebouwd uit 10 actiepunten die dus een leidraad vormen voor een goede schoolsportwerking. De actiepunten 1, 2, 3 en 4 dienen steeds opgenomen te worden in de jaarlijkse planning. Van de andere actiepunten dienen er elk schooljaar minimum 2 gekozen te worden om na 3 jaar alle actiepunten gerealiseerd te hebben. De 10 actiepunten 1. Basis voor schoolsport Het aanstellen van een schoolsportgangmaker is onontbeerlijk. Zijn of haar inzet is fundamenteel bij het ontwikkelen van een dynamisch en gezond schoolsportklimaat binnen de eigen school. Met een goed werkende schoolsportraad en de steun van de directie en het voltallige schoolteam kan de schoolsportgangmaker effectief en vlot een programma en een schoolsportplanning realiseren. Het stimuleren van een schoolsportnetwerk zowel binnen (schoolsportraad) als buiten de school (met de gemeentelijke sportraad, de sportdienst, de lokale sportclubs, ) verhoogt de schoolsportwerking op school. 2. Fitte School: stimuleren van een beleidsmatige aanpak Het project Fitte School biedt een pedagogisch kader voor een geïntegreerd voedings- en bewegingsbeleid op school. Met Fitte School bieden wij naast een methodiek ook ideeën, acties, praktische tips en voorbeelden aan om gezond te eten, voldoende water te drinken, voldoende te bewegen, te spelen en te sporten. 3. Extra sportmomenten binnen de lesuren Alle kinderen motiveren om aan sport te doen is een belangrijke taak. Daarom durft SVS aandacht vragen om ook tijdens de lessen een grote waaier van initiatieven te ontwikkelen teneinde de leerlingen tot een sportieve en actieve levenshouding aan te zetten. 4. SVS-activiteiten op woensdagnamiddag In het kader van de schoolsport ontmoeten scholen elkaar op woensdagnamiddag, met als doel de schoolgaande jeugd extra sportkansen te bieden en hen kennis te laten maken met een zo breed mogelijke waaier aan sporten en spelen. Het aanbod voorziet zowel recreatieve (in het basisonderwijs en het secundair onderwijs) als competitieve activiteiten (enkel in het secundair onderwijs). De lokale samenwerking tussen SVS, de verschillende scholen, de gemeenten, de sportdienst(en) en de clubs, bij het organiseren van recreatieve sportmomenten wordt kernwerking genoemd. ( 6 )

7 5. Stimuleren van leerlingenparticipatie Leerlingen inspraak geven en hen betrekken in de organisatie van de schoolsport. Op deze manier leren de kinderen en jongeren verantwoordelijkheid nemen, samenwerken en zich engageren voor een sportieve schoolcultuur en meer sport op school! De leerlingen uit het secundair onderwijs maken op deze wijze deel uit van het sportieve netwerk op school (leerlingenparlement, schoolsportraad en sportinfopunt). 6. Actieve verplaatsing van en naar de school De school kan bijdragen tot een milieuvriendelijke en een duurzame mobiliteit door de kinderen en jongeren te stimuleren om te voet of met de fiets naar school te komen. 7. Organiseren van sportieve vrije momenten De school kan de mogelijkheid creëren om vrije momenten sportief in te vullen: de speeltijden, de middagpauze, een (on)verwacht uur studie De initiatieven kunnen gericht zijn naar de inkleding van de speelplaats, naar georganiseerde sportactiviteiten, naar mogelijkheden tot ontlenen van spelmateriaal, naar het openstellen van sportzalen, In dit actiepunt vragen we om ook tijdens de lessen, vakoverschrijdend, een grote waaier van initiatieven te ontwikkelen teneinde de jongeren tot een sportieve en actieve levenshouding te blijven motiveren. [ Schoolsport geeft kleur : overzicht aantal laureaten per provincie ] Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Basis , , , , , % resultaat t.o.v. aantal scholen * 17,94 10,46 16,62 8,68 16,70 70,40 BuLO , , , , % resultaat t.o.v. aantal scholen * 13,74 15,64 9, ,06 65,40 Secundair 87 25, , , , , % resultaat t.o.v. aantal scholen * 10,71 5,54 9,24 7,14 8,99 41,63 BuSO 14 18, , , , % resultaat t.o.v. aantal scholen * * Totaal aantal scholen in Vlaanderen 11,57 14,88 10,74 9,92 14,05 61,16 8. Naschoolse sport Met de naschoolse sport willen we de leerlingen van het basisonderwijs, aansluitend op de schooluren, de mogelijkheid bieden om meer aan sport te doen. Dit kan door binnen de reguliere opvang bewegingskansen te creëren, door initiatieven zoals sport-snack (Sportief Naschools Actieve Kids ) mogelijk te maken, Met de naschoolse sport willen we de jongeren van het secundair onderwijs, onmiddellijk na de lesuren, extra kansen bieden om laagdrempelig te sporten met klasgenoten en vrienden. De SNS-pas is een concrete realisatie van dit actiepunt. 9. Brug met de sportclubs Door het samenwerken met clubs trachten we de drempel voor het sporten in clubverband te verlagen om zo de doorstroming naar de sportclubs te bevorderen. 10. Schoolsport geeft kleur: multiculturele waarden, fair-play,... Jongeren krijgen al sportend de kans om in contact te komen met belangrijke waarden zoals respect, fair-play, doorzettingsvermogen, omgang met emoties, weerbaarheid, vriendschap en omgang met regels. De school als spiegel van de (multiculturele) samenleving [ Evolutie promotieactie Schoolsport geeft kleur versus vorige actie ] Bas. Ond. + BuLO Sec. Ond. + BuSO Bas. Ond. + BuLO Sec. Ond. + BuSO Bas. Ond. + BuLO Sec. Ond. + BuSO Bas. Ond. + BuLO Sec. Ond. + BuSO Bas. Ond. + BuLO Sec. Ond. + BuSO ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 7 )

8 2.2 Fitte School Evolutie en verankering in de werking van SVS Voor het opstarten van het project Fitte School bij het begin van het schooljaar , werd er gekozen om twee belangrijke thema s een meer concrete invulling te geven: voeding en beweging. Het project Fitte School heeft als doel de scholen een methodiek aan te reiken om een geïntegreerd voedings- en bewegingsbeleid te helpen uitbouwen. Met dit project willen de partners zowel basisscholen als secundaire scholen ertoe aanzetten initiatieven te nemen om een degelijk gezondheidsbeleid uit te werken rond twee belangrijke pijlers: evenwichtige voeding en beweging. Deze koppeling van thema s is uniek. Fitte School sleepte intussen een WHO Counteracting Obesity Award in de wacht en dat tijdens de conferentie over obesitas in Istanbul (najaar 2006). Het project werd door de Wereldgezondheidsorganisatie geselecteerd als een van de vijf beste praktijkvoorbeelden uit 202 inzendingen uit 35 Europese landen. Het project is tot stand gekomen door de samenwerking van SVS, VIG (VIGeZ) en NICE. De Stuurgroep Fitte School zorgt ervoor dat het project in de lijn blijft liggen van de uitgangspunten van alle partners. Sinds het ontstaan van het project Fitte School in 2005 zijn er heel wat acties ondernomen en heeft het project ervoor gezorgd dat scholen die hun voedings- en bewegingsbeleid wilden uitbouwen, een stevige houvast hadden. De krachtlijnen van deze methodiek betekenden voor heel wat scholen een basis en een inspiratiebron om het voedings- en bewegingsbeleid meer kracht bij te zetten. Vanaf september 2007 kregen scholen een extra motivatie om aan het gezondheidsbeleid op school aandacht te besteden. De minister van Onderwijs drong erop aan hiervoor oog te hebben en dit op maat van de noden en de behoeften van de leerlingen op school. Dit leidde ertoe dat heel wat scholen interesse hadden in het uitbouwen van een gezondheidsbeleid. Deze stimulans was ook voelbaar bij het project Fitte School. Voeding en beweging zijn trouwens geliefde thema s bij heel wat scholen om als insteek te gebruiken bij de verdere uitbouw van het gezondheidsbeleid. De thema s leiden vaak tot zeer concrete acties en projecten op school waardoor het draagvlak bij zowel leerlingen, schoolteam als ouders voelbaar groter worden. Scholen konden hier zeker hulp gebruiken om een kwalitatief beleid verder te kunnen uitbouwen. Fitte School heeft er ook toe geleid dat verschillende intermediairs op de hoogte raakten van de methodiek en deze hielpen uitdragen. ( 8 )

9 Binnen het project Fitte School werden ook dit schooljaar een aantal materialen uitgewerkt die scholen zeer concreet in de praktijk konden omzetten. - Het pakket Bewegingstussendoortjes op school werd verder geïmplementeerd en de leerkrachten kregen ondersteuning door het aanbieden van vormingen op maat. Afgelopen schooljaar zijn er 25 vormingen geörganiseerd. - Er werden verschillende nieuwe initiatieven toegevoegd aan het rijtje van de actiefiches van Fitte School. In september 2008 werden er twee fiches gedrukt en verspreid: de actiefiche Gezond eten en voldoende bewegen doe je niet alleen. Ouders en school samen op weg. (voordracht ouderinfoavond voor basisonderwijs) en de infofiche Met Fitte School aan de slag - een woordje uitleg. In januari 2009 volgde de actiefiche van het totaalproject Gezonde Voeding. In maart kwamen de kookmethodiek Comme Chez Moi, Kieskeurig (campagne rond dranken en tussendoortjes op school), Svieke Kronkel voor buitengewoon basisonderwijs, Wild van Water en Melk4kids aan de orde. Voor de scholen werd een handleiding geschreven voor het gebruik van verschillende instrumenten die de school helpen het gezondheidsbeleid en de acties m.b.t. voeding en beweging zelf te evalueren. De handleiding beschrijft beknopt waarvoor de instrumenten dienen, voor welke doelgroep en geeft de juiste weblinks en dit over de Indicatorenbevraging en het feedbackinstrument, het Startinstrument, Monitoring schoolsport, Kieskeurig, Gezond eten op school en Wild van water. Tenslotte is er een loco-regionaal netwerk uitgewerkt zodat er een optimale samenwerking is tussen de veldwerkers van beide thema s (voeding en beweging) en op die manier een integratie tussen beide thema s tot stand blijft komen. Dit zorgt er ook voor dat scholen eenduidige boodschappen krijgen. - De brochure rond voeding en bewegen, de 8 (on)waarheden over voeding en bewegen voor leerkrachten LO. werd voorgesteld op de SVS-Apotheose en alle deelnemers kregen deze mee. - Ouderinfoavonden voor het basisonderwijs die scholen de kans geven een brug te slaan tussen school en thuismilieu werden aangeboden. Tijdens de voordracht, Gezond eten en voldoende bewegen doe je niet alleen. Ouders en school samen op weg, wordt ruimte voorzien om het gezondheidsbeleid van de school toe te lichten. De voordracht is op die manier ook een ideale gelegenheid om ouders te sensibiliseren en hun steun en medewerking te vragen bij de uitvoering van het gezondheidsbeleid op school. De deelnemers krijgen bij de start van de infoavond een werkboekje dat na afloop thuis nog kan geraadpleegd worden voor alle tips en aanbevelingen. De infoavond werd in het schooljaar vier maal aangeboden met gemiddeld telkens 30 deelnemende ouders. - De populaire voedingstestjes werden herwerkt en bruikbaar gemaakt voor een jonger doelpubliek. Zo kunnen lagere scholen deze ook gebruiken in hun lessen. Al deze acties zijn een antwoord op de noden van het veld die we binnen het project Fitte School aangevoeld hebben. Op deze manier hebben we ernaar gestreefd een methodiek aan te bieden waarbij scholen ook antwoorden vinden op hun concrete vragen. Daarenboven hebben we in het schooljaar gestreefd naar een verankering van het project in de dagelijkse werking van de verschillende partnerorganisaties. De partnerorganisaties zullen in de toekomst zeker nog samen blijven werken rond deze thema s en zullen hun werking verderzetten om het voedings- en bewegingsbeleid op scholen te ondersteunen en uit te bouwen. ( 9 )

10 2.3 Dienstverlening De dienstverlening van SVS situeert zich op verschillende domeinen. Op vlak van communicatie worden de gangmakers via de website en de maandelijkse nieuwsbrief permanent geïnformeerd. Digitaal reiken wij concreet werkmateriaal aan om de administratie te optimaliseren. Voorbeelden van tornooischema s kunnen van het web gedownload worden. Voor elke activiteit in het basisonderwijs staat een aankondigingsbrief voor de ouders op het web. Ook kan voor elke activiteit een affiche gedownload worden om op te hangen in de school. De website is eveneens een informatiekanaal om de leerkracht LO op de hoogte te houden van de talrijke navormingen in verband met bewegingsopvoeding georganiseerd door de onderwijsnetten of andere partners van SVS. SVS biedt een aantal publicaties aan: Als een vis in het water, Handig met de bal, Oriëntatielopen, Loopuithouding bevatten nuttige tips bij het aanleren van de betrokken bewegingsvaardigheden. De publicaties Sport en spel op de speelplaats, een verzameling van speelplaatsspelen en Spelen op de speelplaats, organisatievoorbeelden uit de praktijk reiken ideeën aan om van de speelplaats een echte sportieve speelplaats te maken. De fietsmap Fietsen doe je niet alleen bevat praktische en interessante informatie bij het uitwerken van fietsinitiatieven in overeenstemming met de eindtermen en om de fiets als actief en sportief transportmiddel te promoten. SVS heeft 4 brevettenacties uitgewerkt. Bedoeling is de beweging in haar vier belangrijkste domeinen te ondersteunen naar alle kinderen toe: atletiekvaardigheid (+ atletiekvijfkamp), balvaardigheid, gymvaardigheid en zwemvaardigheid. Voor elke sporttak zijn er 6 à 7 tal brevetten die een weerslag zijn van het vorderingsniveau van de leerling. Voor de zwembrevetten werkt SVS samen met het ISB (Vlaams Instituut voor Sportbeheer en Recreatiebeleid). Onderstaande cijfers geven het totaal aantal uitgereikte brevetten weer voor het basisonderwijs en het buitengewoon onderwijs. Het aantal brevetten in het secundair onderwijs is verwaarloosbaar. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Atletiek vaard Atletiek 5 kamp Balvaardigheid Gymnastiek Zwemmen Tot. BuSO+BuLO Tot Tot Tot Tot Tot ( 10 )

11 Ook materieel ondersteunt SVS door vraaggestuurd een specifieke uitleendienst uit te bouwen. Naast klein materiaal biedt SVS de mogelijkheid aan scholen om een circuskoffer, een spelenmarkt of de set Hopsakee voor kleuters uit te lenen. Bij elk pakket is een draaiboek voorzien met didactische tips en organisatietips. Het project Tarzan op school is een specifiek uitleenproject voor het secundair onderwijs. SVS stelt tenslotte draaiboeken en pedagogische dossiers ter beschikking. De draaiboeken reiken ideeën aan voor gebruik in de school en bevatten organisatietips en inhoudelijke tips voor naschoolse activiteiten. Een aantal draaiboeken zijn gerealiseerd in samenwerking met de betrokken sportfederatie. Enkele voorbeelden: badmintoninstuif, handbalinstuif, zweminstuif, zwemspetters, gymnastiekland, basket is kei-neig, Vlaamse fietsweek voor scholen en Vlaamse veldloopweek voor scholen, De draaiboeken rollebolle, kronkeldiedoe, alles met de bal en american games zijn niet alleen opgesteld als leidraad voor de bewegingslandschappen, het SVS aanbod tijdens de lesuren, maar bevatten eveneens veel concrete tips voor de eigen schoolsituatie. 2.4 Middagsport Vrije momenten sportief invullen is een van de 10 actiepunten van de actie Schoolsport geeft kleur. Vele scholen zowel in het basisonderwijs als in het secundair onderwijs nemen het initiatief om tijdens de middagpauze sportactiviteiten te organiseren, competitief of recreatief. In een aantal scholen bepalen de jongeren en kinderen mee het programma en de indeling in periodes voor de verschillende klassen. Voorbeelden van middagsport zijn badminton, basketbal, dans, estafettes, loopspelen, tikspelen, trefbal, reactiespelen, unihockey,... in het basisonderwijs en aerobic, badminton, klassencompetities balsporten, tafeltennis,... in het secundair onderwijs. De voornaamste doelstellingen zijn : - de leerlingen aanmoedigen om ook buiten de lesuren LO aan sport te doen; - de klassfeer verbeteren door samen te sporten en elkaar aan te moedigen; - fair play ontwikkelen (leren verliezen, fouten toegeven, enz.); - spelvreugde en extra beweging aanbieden aan de leerlingen vanuit het standpunt sport is gezond. Het is eveneens een kans om leerlingen te betrekken bij de organisatie: het klaarmaken en het opruimen van de sporthal, het scorebord verzorgen of een wedstrijd leiden. Zo kan ook worden voldaan aan een ander actiepunt van Schoolsport geeft kleur namelijk het stimuleren van de leerlingenparticipatie. Middagsport past ook in het kader van Fitte School om beweging en gezonde voeding binnen de scholen te stimuleren en vanzelfsprekend te maken. Voor een statistisch overzicht zie pagina 13. ( 11 )

12 2.5 Sport na school SVS heeft afgelopen jaar vele scholen ertoe kunnen aanzetten om naschoolse sportactiviteiten te organiseren aansluitend op de lesuren om hun leerlingen de mogelijkheid te bieden meer aan sport te doen. Dit gebeurt op eigen initiatief in de school ofwel gaat de school in op het aanbod dat SVS in dit verband doet, met name Sportsnack voor het basisonderwijs en SNS voor het secundair onderwijs. De statistische gegevens van evaluatiefiche 8 van Schoolsport geeft kleur leren ons dat tijdens het schooljaar , basisscholen en 303 secundaire scholen initiatieven namen om het actiepunt Naschoolse sport concreet te realiseren. Sportsnack Wil jij na een dag op de schoolbanken ook liefst wat beweging? Dan is een Sportsnack de oplossing voor leerlingen uit het basisonderwijs. In overleg met de gemeente, een FOLLO-leerkracht (FOLLO = flexibele opdracht voor leerkrachten LO) of een SVS-medewerker kunnen basisscholen via de organisatie van naschoolse sport kinderen meer kansen bieden om te bewegen. De SNS-pas wil een oplossing bieden. De SNS-pas is een unieke SPORT NA SCHOOL formule voor leerlingen van het secundair onderwijs, dat door SVS, Bloso en FOLLO-leerkrachten werd uitgewerkt. Met dit project willen we de samenwerking tussen partners uit de buurt, gemeente, sportclubs en onderwijs verbeteren. Zo krijgt de schoolgaande jeugd een laagdrempelig en pedagogisch ondersteund bewegingsaanbod. Met de slogan Als het kriebelt na de lessen, moet je SNS-en slaagt het project erin een groot aantal leerlingen aan te zetten om te sporten onmiddellijk na de lesuren. De leerlingen kopen voor een democratische prijs een SNS-pas en daarmee kunnen ze in de buurt van de school gaan sporten, wanneer het hen best past. Maar zij kunnen vooral een sport beoefenen die hen het meest aanspreekt. Zeker voor leerlingen die nog niet aangesloten zijn bij een sportclub, spreekt deze formule aan. Tijdens het schooljaar werd SNS aangeboden in volgende steden, agglomeraties en gemeenten: Aalst, Aarschot, Antwerpen Stad, Antwerpen Noord, Dendermonde, Diepenbeek, Deinze, Genk, Gent, Hasselt, Herentals, Lier, Leuven, Mol, Oudenaarde, Roeselare, Ronse, Vorselaar, Westerlo en Wetteren. In totaal werden er SNS-passen verkocht. Het initiatief, dat kadert in het concept van Brede school met Sportaanbod, met de steun van Bloso, betreft een gevarieerd aanbod aan spel en sport aansluitend op de schooluren onder professionele begeleiding zoveel mogelijk in de eigen school. Het biedt de kinderen extra sport- en bewegingskansen met de nadruk op omnisport, plezier en recreatie. Al spelend en bewegend kunnen de kinderen zich uitleven tijdens deze sportieve naschoolse opvang alvorens thuis het schoolwerk aan te vatten. Tijdens het schooljaar werd Sportsnack aangeboden in volgende gemeenten: Arendonk, Berg, Brussel, Budingen, Deinze, Dessel, Dilsen, Haacht, Hasselt, Herenthout, Hoeilaart, Huldenberg, Kasterlee, Keerbergen, Lauwe, Lennik, Lier, Lokeren, Menen, Minderhout, Olen, Overpelt, Pepingen, Putte, Rekkem, Retie, Wetteren, Wichelen, Veurne. In totaal namen er 88 scholen deel aan de georganiseerde Sportsnack. SNS Met de SNS-pas na de les naar de sportzaal. Het verontrust ons allemaal dat minder dan de helft van de Vlaamse jongeren tussen 12 en 18 jaar 3 uur per week aan sport doet. De jeugd zou minstens een uur per dag moeten bewegen, blijkt uit onderzoek aan de universiteiten. Maar één op drie jongeren haalt deze norm. ( 12 )

13 Cijfergegevens Onderstaande tabellen verwijzen naar de gegevens over de middagsport en de naschoolse sport, afkomstig van de evaluatiefiches 2009 van de actie Schoolsport geeft kleur. Het betreft dus de resultaten van de scholen die deze actiepunten (7 en 8 voor het basisonderwijs en 3 en 8 voor het secundair onderwijs) voor SGK ( ) ingevuld hebben. [ Basis & BuLO ] [ Secundair & BuSO ] EVALUATIEFICHE 7 - Sportief invullen van vrije momenten op school 7.3 Middagsport ANTWER. LIMBURG OOST-VL. VL.-BR./BR. WEST-VL. TOTAAL Fiche Klassentornooien Initiaties Trainingen Recreatieve sporten EVALUATIEFICHE 3 - Sportief invullen van vrije momenten op school 3.1 Middagsport ANTWER. LIMBURG OOST-VL. VL.-BR./BR. WEST-VL. TOTAAL Fiche Middagsport Klassentronooien Initiaties Trainingen Uitlenen sportmateriaal Naschoolse sport opstarten Sportinitiatie middagpauze Naschoolse sport op maat, vrij programma Polyvalente nasch. sportopleiding EVALUATIEFICHE 8 - Naschoolse sport ANTWER. LIMBURG OOST-VL. VL.-BR./BR. WEST-VL. TOTAAL Fiche Bewegingstuin 3-6 jaar Trainingen / lessenreeksen na school Recreatieve schoolsportclub oprichten Remediëringslessen EVALUATIEFICHE 8 - Naschoolse sport ANTWER. LIMBURG OOST-VL. VL.-BR./BR. WEST-VL. TOTAAL Fiche Sportsessies opstarten Sportinitiatie middagpauze Naschoolse sport op maat, vrij programma Polyvalente nasch. sportopleiding Trainingen / lessenreeksen na school Recreatieve schoolsportclub oprichten Sportateliers oprichten Remediëringslessen ( 13 )

14 [ 3.] Deelname aan SVS-activiteiten ( 14 )

15 3.1 Basisonderwijs Totaal aantal scholen Het totaal aantal scholen omvat het totaal aantal autonome basisscholen + de wijkscholen die een volledig afzonderlijke schoolsportwerking hebben. Deze aantallen kunnen dus verschillend zijn van de officiële cijfers van het Departement Onderwijs. Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Basis , , , , , Deelname op woensdagnamiddag Deeln. sch. < 4 activiteiten Deeln. sch. = of > 4 activiteiten Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % , , , , , , , , , , ,6 TOT. deeln. sch , , , ,6 600 [ Evolutie deelnemende scholen op woensdagnamiddag ] ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 15 )

16 3.1.3 Programma op woensdagnamiddag Het sport- en spelaanbod in het basisonderwijs wordt lokaal in kernen georganiseerd. Het zijn éénmalige ontmoetingen. Het aanbod van individuele sporten en balsporten is in elke provincie gelijklopend, toch zijn er provinciale verschillen, toe te schrijven aan een vraaggestuurde lokale werking. Deze vinden we vooral terug in de groep andere. De instuiven omvatten een kennismaking met een sporttak. Deze worden in de vorm van een doorschuifsysteem aangeboden. Zoveel mogelijk woensdagnamiddagactiviteiten gebeuren i.s.m. sportfederaties en sportclubs: oa. atletiek, badminton, gymnastiek, handbal, korfbal, tafeltennis en zaalvoetbal. A. [ Overzicht individuele sporten ] [ Evolutie deelname individuele sporten ] Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Atletiek Badminton* Dans Fietsen Gymnastiek IJsschaatsen Instuif** Lopen Mini-tennis Orientatie Skaten Squash Tafeltennis Vl.Veldl.week Zwemmen*** Andere**** Tot Tot Tot Tot Tot * Badminton: badminton & badmintoninstuiven ** Instuif: handig met de bal, slagsporten, balinstuif, buitenpretjes, spelinstuif, volksspelen, trampoline, sportieve leerlingen, smos *** Zwemmen: swimmathon, zweminstuif & zwemmen **** Andere: judo, petanque, slagsporten, sprookjesmarkt, triathlon, rope-skipping, estafettenloop, schaatsen, shotcup, footrobics, wandelen, ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 16 )

17 B. [ Overzicht ploegsporten ] Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Basebal Basketbal Handbal Korfbal Mini/zaalvoetb Netbal Trefbal Unihoc Voetbal Voetbal Voetbal DNC Andere* Tot Tot Tot Tot Tot * Andere: handbal, korfbal, krachtbal, apotheose balsporten, ringstick, speleovolley, tchoukbal, volley instuif, powerplay soccer, zaalvoetbal [ Evolutie deelname aan ploegsporten ] ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 17 )

18 3.1.4 Programma tijdens de lesuren Naast het woensdagnamiddagaanbod biedt SVS de scholen ook een programma aan op lesdagen. Dit kan geïntegreerd worden in het lessenpakket of ingepast worden in een schoolsportdag. Via dit aanbod wordt het intra muros sportgebeuren op school gestimuleerd. SVS reikt ideeën en oefenstof aan waarrond ook tijdens de les bewegingsopvoeding of als extra bewegingsmoment gewerkt kan worden. Voor elke graad van het basisonderwijs heeft SVS bewegingslandschappen uitgewerkt: Rollebolle, Kronkeldiedoe, Alles met de bal, American Games en Danone Nations Cup. Mega spelenpaleis, Spelcaroussel en Bewegingsjungle zijn provincie-eigen bewegingslandschappen. Sportprojecten worden gerealiseerd met partners zoals de Doe aan sportbeurs, Ket 2 sport, een zee van sporten, Atletiekfestival, Gordel voor scholen, Ijsparadijs, Tenslotte heeft SVS ook een uitgebreid aanbod Natuurgebonden Sporten (NGS). A. [ Bewegingslandschappen + sportprojecten ] Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Alles met bal Americ. Games Danone Nations Kronkeldiedoe Rollebolle Spelcaroussel Spelenpaleis Totaal Atletiek indoor Atletiek festiv DAS beurs Gordel Kleuter/ijspar Meester O F Schaatsen Vl. fietsweek Vl. veldloopw Wandelen Zee v. sporten Zwemmen/instuif Andere* Totaal Tot Tot Tot Tot Tot * Andere: volksspelen, Limburg fietst, netbal en trefbalinstuiven, omnisportdag, ijsschaatsen, circusinitiatie, spel en wandeldag, jogging, Kids on ice, megagym, waterfun, zwemestafettes, Ket 2 sport, kleitof, speelparken, fietsbrevet ( 18 )

19 B. [ Natuurgebonden sporten ] Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Avontuur Combinaties Mountainbike Oriëntatie Algemene deelname Deeln. sch. < 4 activiteiten Deeln. sch. = of > 4 activiteiten Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % ,8 16 4, , , , , , , , , ,8 TOT. deeln. sch , , , , , ,1 Tochten/explor Watersport Wintersport Andere* Tot Tot Tot Tot Tot * Andere: trolkaland [ Vergelijking deelname op woensdagnamiddag en algemene deelname in het basisonderwijs ] [ Evolutie deelname activiteiten tijdens de lesuren ] 0 ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN deelname op woensdagnamiddag algemene deelname ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 19 )

20 3.2 Buitengewoon Lager Onderwijs Totaal aantal scholen In eerste instantie wordt er gestreefd naar een integratie in het programma van het basisonderwijs. Daarnaast worden er specifieke activiteiten georganiseerd in elke provincie en dit zowel op woensdagnamiddag als tijdens de lesuren. Speciale aandacht gaat uit naar de mentaal en fysiek zwakke leerlingen, die niet terecht kunnen in het gewone SVS aanbod. We vinden deze doelgroep massaal terug in de Type 2/4 dagen, vroemdag of snoezeldagen. Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % BuLO 46 21, , , , , Deelname op woensdagnamiddag A. [ Individuele sporten ] Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Atletiek Dans Omnisportdag Petanque Veldloop Zwemmen Tot Tot Tot Tot Tot Deeln. sch. < 4 activiteiten Deeln. sch. = of > 4 activiteiten Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % 10 21, ,3 6 13,6 4 11, , ,4 2 4, ,3 8 18,2 2 5, , ,4 TOT. deeln. sch , , ,8 6 16, , , Programma op woensdagnamiddag Enkel Limburg en West-Vlaanderen hebben een specifiek aanbod op woensdagnamiddag. De andere provincies opteren voor een integratie in de woensdagnamiddagactiviteiten van het basisonderwijs. In de praktijk nemen er niet veel BuLO-scholen deel op woensdagnamiddag, vooral omdat zij na de activiteiten dienen in te staan voor het vervoer van de leerlingen naar hun woonplaats. B. [ Ploegsporten ] Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Mini/zaalvoetb Netbal Unihoc Voetbal Tot Tot Tot Tot Tot ( 20 )

21 3.2.4 Programma tijdens de lesuren Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Atletiek Beweg. dag IJsschaatsen Mini/zaal voet Mini-handbal Netbal Omnisport Trefbal Unihoc Veldloop Voetbal / Wandelen Zwemmen Andere* [ Vergelijking deelname op woensdagnamiddag en algemene deelname in het BuLO ] ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN deelname op woensdagnamiddag algemene deelname Tot Tot Tot Tot Tot *Andere: snoezelen, vroemdag, jogging Algemene deelname BuLO, geïntegreerd in activiteiten Lager Onderwijs Ind. sport. woensdag nm. Ploegsporten * woensdag nm. Bewegingslandschappen Deeln sch. Deeln sch. Deeln sch. Deeln sch. Deeln sch. Deeln sch Sportproject Deeln. sch. < 4 activiteiten Deeln. sch. = of > 4 activiteiten Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % 25 54,3 3 8, , ,8 6 12, , , , , , , ,8 NGS Tot * Deelnemers ploegsporten = aantal ploegen X 8 TOT. deeln. sch , , , , ,7 ( 21 )

22 3.3 Secundair onderwijs Het schoolsportaanbod van SVS in het secundair onderwijs situeert zich binnen de school, in de kernen, regionaal, provinciaal, Vlaams en internationaal Totaal aantal scholen Het totaal aantal scholen omvat: het aantal secundaire scholen, waarbij samengevoegde scholen voor schoolsportdeelname tellen voor 1 school. Deze aantallen kunnen dus verschillend zijn van de officiële cijfers van het Departement Onderwijs. Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Secundair , , , , , [ Evolutie deelnemende scholen op woensdagnamiddag ] ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN Deelname op woensdagnamiddag Deeln. sch. < 4 activiteiten Deeln. sch. = of > 4 activiteiten Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % 45 21, , , , , , , , ,8 TOT. deeln. sch , , , , , ,7 ( 22 )

23 Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Atletiek Avont. trophy Badminton Dans & gym IJsschaatsen Mountainbike Squash Tafeltennis Tennis Duath./triathl Veldloop* Vl.Veldl.week Zwemmen/ estafettes Programma op woensdagnamiddag Het recreatief sportaanbod in het secundair onderwijs wordt op woensdagnamiddag lokaal in de kernen georganiseerd. Het zijn éénmalige ontmoetingen voor alle leerlingen die wensen deel te nemen aan een recreatief sporttornooi of nader willen kennis maken met een sportdiscipline. Waar geografisch gezien weinig secundaire scholen zijn, gebeurt dit aanbod regionaal. A. [ Overzicht individuele sporten recreatief ] Andere** Tot Tot Tot Tot Tot * Veldloop: veldloop & veldloopcriterium ** Andere: cyclo-days, sports 4 you, stratenloop, denksport, windsurfen, slagsporten, inlineskaten, klimmen, gevechtssporten, omnisport, roeien, provinciale sportdagen, shotcup basket, shotcup handbal, frisbee [ Evolutie deelname individuele sporten recreatief ] ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 23 )

24 B. [ Overzicht ploegsporten recreatief ] Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Ploeg sch. Basket Basketbal Netbal Voetbal*** Voetbal Volleybal* Zaal/minvoet Andere** Tot Tot Tot Tot Tot * Volleybal: volleybal, volleybal 3-3/4-4 ** Andere: basebal, beachvolleybal, handbal, korfbal, streetsoccer, klassenduel, krachtvolley, Esve-es trophy, Highlandgames, sportinstuif, rugby, touwtrekken, unihoc *** Voetbal: voetbal, voetbal 7-7, voetbal C. [ Piramidale competities individuele sporten ] Naast het recreatieve aanbod biedt SVS voor een aantal sporttakken de mogelijkheid om deel te nemen aan een piramidale competitie. De provinciale kampioenen worden uitgenodigd voor een Vlaamse finale. SVS streeft hierbij naar een zo groot mogelijke samenwerking met de betrokken sportfederaties. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Deeln. sch. Atletiek Oriëntatieloop Veldlopen Zwemmen Tot Tot Tot Tot Tot [ Evolutie deelname ploegsporten recreatief ] [ Evolutie piramidale competities individuele sporttakken ] ATLETIEK VELDLOPEN ZWEMMEN ANTWERPEN LIMBURG OOST-VLAANDEREN VL.BRAB./BRUS. WEST-VLAANDEREN ( 24 )