RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK P.C.B.S. KONINGIN BEATRIXSCHOOL

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK P.C.B.S. KONINGIN BEATRIXSCHOOL School : p.c.b.s. Koningin Beatrixschool Plaats : Leeuwarden BRIN-nummer : 15SW Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 21 en 24 mei 2007 Datum vaststelling : 27 augustus 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 21 en 24 mei 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs p.c.b.s. Koningin Beatrixschool in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Wel is, ter aanvulling van het reguliere PKO, aanvullend een themaonderzoek rekenenwiskunde uitgevoerd. Het verslag van dit themaonderzoek kunt u vinden in een specifiek rapport. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan enkele documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof hierbij een jaarverslag van het schooljaar , analyses van de schoolopbrengsten taal/lezen en reken en wiskunde van de groepen 1 tot en met 8 (mei 2007) en een verslag van de resultaten van de uitgevoerde tevredenheidsonderzoeken (februari 2007) onder leerlingen, ouders en personeel. De gegevens die uit deze laatstgenoemde documenten naar voren kwamen, zijn voor de inspectie aanleiding geweest om de door u verkregen oordelen op de indicatoren 9.3 en 9.5 alleen te verifiëren. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van alle documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in de meeste groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1a, 2a, 2b, 3b, 3a/4a, 4b, 5a, 5b, 6, 7b/8. In groep 7a is een les aardrijkskunde bijgewoond. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie, coördinatoren en de intern begeleiders. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met enkele leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van p.c.b.s. Koningin Beatrixschool Kwaliteitszorg 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

8 Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

10

11 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Koningin Beatrixschool te Leeuwarden en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel uit het vorige hoofdstuk. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectiebezoeken. Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op de Koningin Beatrixschool van voldoende kwaliteit is. De resultaten zijn voldoende, evenals alle indicatoren op het gebied didactisch handelen. Zowel het pedagogisch handelen als een indicator van het aspect schoolklimaat zijn als goed beoordeeld. De inspectie brengt het beeld over de onderwijsresultaten in relatie met de grote inzet en betrokkenheid van de meeste leraren. Zowel leerlingen als leraren geven aan met veel plezier in de school te werken. Belangrijkste ontwikkelpunten voor de school liggen op het raakvlak van twee aspecten, namelijk tussen de optimale afstemming van het onderwijsprogramma op de behoeften van de leerlingen en het leveren van de meest passende zorg en begeleiding voor leerlingen met leer- en ontwikkelingsproblemen. Daarnaast verdient het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen bij het zelfstandig werken de nodige aandacht. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe. Toelichting Resultaten Evenals tijdens vorige inspectiebezoeken, concludeert de inspectie dat de resultaten zowel aan het eind van de schoolperiode als tussentijds op het verwachte niveau liggen. Het aantal leerlingen dat doubleert, wordt verwezen naar het speciaal basisonderwijs en het leerweg ondersteunend onderwijs wijkt niet ongunstig af van het landelijk beeld. De inspectie heeft de sociale vaardigheden van de leerlingen niet beoordeeld. De school beschikt weliswaar over een instrument voor het volgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling, maar deze is niet genormeerd. De inspectie beoordeelt de vraag of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen niet. De school heeft weliswaar recent voor enkele leerlingen een eigen leerlijn gerelateerd aan een ontwikkelperspectief uitgezet, evaluaties hiervan hebben vooralsnog niet plaats gevonden. Het gaat hierbij om leerlingen met leerlinggebonden financiering of met een eigen leerlijn. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

12 Pedagogisch handelen en schoolklimaat De lesbezoeken laten zien dat de leraren en leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan en dat leraren veel aandacht besteden aan omgangsvormen. Uit het tevredenheidsonderzoek van februari 2007 blijkt dat de meeste leerlingen met plezier naar school gaan, de sfeer op school als prettig ervaren en dat zij het in hun groep erg naar de zin hebben. Zowel uit het tevredenheidsonderzoek gehouden onder leraren (februari 2007), als uit het gesprek met een aantal leraren, blijkt dat ook zij zeer tevreden zijn over de sfeer op school. Het team is enthousiast en straalt grote betrokkenheid uit naar zowel de leerlingen als de schoolontwikkelingen. Onderwijsleerproces De kwaliteit van het onderwijsleerproces is voldoende. De basiskenmerken van goed lesgeven zijn in alle onderzochte groepen zichtbaar. De uitleg van de leraren is duidelijk. De leraren realiseren een duidelijke structuur en zorgen voor een ordelijk verloop van het onderwijsleerproces. Er heerst voldoende rust en orde in de school waardoor er goed geluisterd en door veruit de meeste leerlingen geconcentreerd gewerkt kan worden. Het ontwikkelingsproces van de school heeft het afgelopen jaar in het teken gestaan van het bieden van een meer gedifferentieerd aanbod aan leerlingen bij het taal/lees-onderwijs en rekenen en wiskunde-onderwijs. De inspectie constateert dat de school, in vergelijking met het onderzoek in 2003, goede vorderingen heeft gemaakt op dit gebied. In toenemende mate is er aandacht voor de verschillen tussen leerlingen. Tempodifferentiatie voor leerlingen is bij de verwerking van de leerstof in voldoende mate aangetroffen, maar dit kan nog niet gesteld worden voor de inhoudelijke differentiatie. Het gericht afstemmen van de duur en de intensiteit van de instructie op verschillen tussen leerlingen behoeft bij voortduring de nodige aandacht. Ook de opdrachten voor leerlingen kunnen meer aansluiten bij de ontwikkelingsniveaus van de leerlingen. De leerling kan bij het zelfstandig werken meer gerichte keuzemogelijkheden worden geboden. In het kader van gerichte begeleiding of aanvullende hulp kan een leerling een alternatieve leerroute worden geboden. Dit geldt zowel voor zorgleerlingen als meer- en hoogbegaafde leerlingen. In de bovenbouwgroepen ligt een uitbouw van het werken met een takenbrief naar meer zelfstandig werken met een weektaak voor de hand. De verantwoordelijkheid van leerlingen voor de organisatie voor hun eigen leren is in de meeste groepen beperkt. Leerlingen zouden, afhankelijk van hun ontwikkelingsniveau, meer dan nu het geval is, taken en activiteiten kunnen kiezen, plannen en evalueren. Daarbij kan ook de interactie tussen leerlingen onderling worden vergroot. Zorg en begeleiding De inspectie constateert dat de opzet van de leerlingenzorg deels van voldoende en deels van onvoldoende kwaliteit is. Er is sprake van een uitgebreid systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van leerlingen. De leraren gebruiken methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

13 In de groepen 1 en 2 blijkt, bij de invoering van een nieuwe methode voor taalontwikkeling en wiskundige oriëntatie, dat het huidige observatiesysteem enigszins gedateerd en grofmazig is. Net als het observatiesysteem voor de sociaal-emotionele ontwikkeling zal deze dan ook op termijn vervangen worden. De registratie van de vorderingen en het ontwikkelingsniveau van de leerlingen is deels digitaal, voldoende inzichtelijk en op bepaalde onderdelen zeer omvangrijk. Er vinden regelmatig leerlingenbesprekingen plaats. De school maakt sedert enkele jaren overzichtelijke groeps- en trendanalyses. De analyse van de kernproblemen van zorgleerlingen met handelingsplannen levert daarbij niet in alle gevallen voldoende aanknopingspunten voor optimaal planmatig handelen. De aanbevelingen, ook voor leerlingen met relatief grote leerachterstanden staan veelal beschreven in zogenoemde groepshandelingsplannen. In een aantal gevallen zijn deze plannen niet specifiek genoeg voor deze leerlingen en onvoldoende gericht op het wegnemen van de geconstateerde belemmeringen en/of het op gang brengen van het bij de leerling passende leer- en ontwikkelingsproces. Het door de school gevoerde zorgbeleid is meer gericht op het inhalen van achterstanden. De extra zorg vindt daarbij deels binnen en deels buiten de eigen groep plaats. De activiteiten buiten de groep worden door verschillende remedial teachers of onderwijsassistenten uitgevoerd. Door die inzet is zowel de gehanteerde procedure, de administratie als de aansturing minder eenduidig geworden. De remedial teachers, maar ook enkele leraren, hanteren logboeken ten behoeve van de registratie van de geleverde zorg. Tijdens de evaluatie van de extra zorg wordt in onvoldoende mate nagegaan in hoeverre het hulptraject - zowel inhoudelijk als procesmatig - succesvol was en welke consequenties de uitkomsten hebben op het mogelijke vervolgtraject of het eindperspectief van de leerling. Een heroverweging van de huidige structuur van zowel de zorg als de begeleiding is raadzaam. De vraag hoe de school de meest passende zorg of extra begeleiding aan de leerling kan of wil bieden, staat in deze heroverweging centraal. Mogelijk kunnen daarbij een aantal procedures en registratiesystemen verkort en/of vereenvoudigd worden. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek p.c.b.s. Koningin Beatrixschool