RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL DE REIGERSHÖFTE

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK BASISSCHOOL DE REIGERSHÖFTE School : basisschool De Reigershöfte Plaats : Almelo BRIN-nummer : 15ND Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 19 februari 2007 Datum vaststelling : 18 april 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

4

5 1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 19 februari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs basisschool De Reigershöfte in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school aan de orde geweest. Omdat bij een vorig inspectiebezoek niet alle indicatoren van kwaliteitszorg zijn onderzocht, is dat nu gebeurd. De toegevoegde indicatoren staan cursief vermeld in het kwaliteitsprofiel van hoofdstuk 2. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: verslag ouderraadpleging december 2006 monitoring onderwijsresultaten Almelo 2006 overzicht resultaten leerlingvolgsysteemtoetsen uitkomsten leerlingenquêtes Zebo december 2005 en 2006 uitkomsten medewerkerenquêtes Zebo december 2005 en 2006 Omdat er nog geen (beleids)reactie van de school op de uitgevoerde evaluaties gemaakt is en daarmee de zelfevaluaties nog onvoldoende valide zijn om inspectie-oordelen op te kunnen baseren, heeft de inspectie besloten om toch alle kernindicatoren zelf te onderzoeken. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

6 De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 2, 3, 4, 6 en 8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van basisschool De Reigershöfte Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

8 Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

9 Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

10

11 3 BESCHOUWING Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Reigershöfte en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van De Reigershöfte en eerdere inspectieonderzoeken. Context Openbare basisschool De Reigershöfte is een Brede Buurtschool in de wijk Nieuwland en betrekt haar kinderen vooral uit deze wijk en uit de wijk De Riet. Beide wijken kennen een populatie met veel (thuis)problemen waar de school veel aandacht aan besteedt. Het uitgangspunt van de school is om samen met andere (welzijns)partners een sluitend netwerk te vormen voor de leerlingen en de bewoners in de wijk. Veel activiteiten voor, tijdens en na schooltijd zijn al op elkaar afgestemd. Na de verbouwing van de school moet er een Brede buurtcentrum zijn ontstaan waar de school integraal onderdeel van uitmaakt. De school ziet deze ontwikkeling als een noodzakelijke voorwaarde om de kwaliteit van het onderwijs verder te verbeteren. Daarnaast zijn de inspanningen van de school er op gericht een meer evenwichtiger verdeling binnen de leerlingenpopulatie te krijgen. De laatste jaren zijn er meer koophuizen in de wijk gebouwd, waarvan de leerlingen vooralsnog niet naar deze school gaan. De leerlingenpopulatie op de school bestaat momenteel voor 54% uit leerlingen met een gewicht van 1.90 en voor 21% met een gewicht van Samenvattend stelt de inspectie vast, dat in de context van de school factoren aanwezig zijn die een sterke invloed hebben op de verdere schoolontwikkeling en de kwaliteit van het onderwijs. Algemeen beeld De inspectie constateert dat het onderwijs op basisschool De Reigershöfte van voldoende kwaliteit is. De resultaten die de school behaalt liggen structureel op het niveau van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. De school bereikt dit onder meer door in het onderwijsaanbod ruim aandacht te schenken aan de taalontwikkeling. Daarnaast biedt de school voldoende extra zorg en begeleiding voor de leerlingen die dat nodig hebben. Basisschool De Reigershöfte ontwikkelt zich voortdurend verder vanuit een gezamenlijke visie op de school als lerende organisatie. Zij is zich daarbij sterk bewust van de context waarin de school zich bevindt. De borging van vernieuwingen is daarbij nog een aandachtspunt voor de school. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

12 Het handelen van de leerkrachten is er op gericht leerlingen vanuit een stabiele situatie zo ver mogelijk verder te ontwikkelen. Het schoolklimaat is ordelijk en biedt een veilige basis voor het leren. In het onderwijsleerproces vindt echter nog onvoldoende afstemming plaats op de verschillen tussen leerlingen. Door al tijdens de instructie rekening te houden met verschillen tussen leerlingen zal de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van leerlingen bij hun eigen leerproces versterkt kunnen worden. Toelichting Resultaatgerichte benadering van leerlingen Basisschool De Reigershöfte realiseert resultaten aan het einde van de basisschool die van voldoende niveau zijn. De laatste drie jaar liggen de scores op de eindtoets op het gemiddelde van de norm die de inspectie hanteert voor scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Hierbij worden alle leerlingen van de school betrokken bij de verantwoording, ondanks de relatief hoge uitstroom van leerlingen naar het leerwegondersteunend onderwijs. Ook de resultaten op de tussentijdse toetsen waren in van voldoende niveau. Bij de meeste toetsen lagen de resultaten boven de ondergrenzen die de inspectie daarvoor hanteert. De inspectie heeft kennis genomen van het aantal leerlingen met een versnelde of vertraagde schoolloopbaan en van het aantal leerlingen dat verwezen is naar het speciaal basisonderwijs. Ze stelt vast dat het aantal leerlingen met een vertraagde loopbaan op deze school boven het landelijk gemiddelde ligt. Ook het aantal tussentijdse verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs is hoger dan het landelijk gemiddelde. Deze constatering is ook tijdens het vorige inspectiebezoek gedaan. De verklaring van de school is dat er relatief veel leerlingen een dusdanig instabiele thuissituatie kennen, dat de voorwaarden om te kunnen leren op dat moment onvoldoende aanwezig zijn. De inspectie is daarom van oordeel dat de school voldoende inspanningen verricht om de voortgang van de ontwikkeling van leerlingen te stimuleren. De inspectie onthoudt zich van een oordeel over de mate waarin leerlingen aan het einde van de basisschool sociale vaardigheden beheersen. De school neemt hiervoor geen genormeerde toets af en beschikt om die reden niet over betrouwbare en valide opbrengstgegevens. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

13 De inspectie is van mening dat de goede resultaten die de school behaalt met deze populatie leerlingen onder andere bereikt worden door veel aandacht te besteden aan taalontwikkeling. De school sluit met haar onderwijsaanbod aan op de voorschoolse periode. Onder andere door middel van tutoring wordt in de laagste groepen de taalontwikkeling van leerlingen die daar het meest behoefte aan hebben extra gestimuleerd. In alle groepen is de invulling van de onderwijstijd afgestemd op de behoeften van deze populatie leerlingen. Indien nodig krijgen leerlingen extra instructie en leerstof om de taalontwikkeling te bevorderen. Daarnaast besteedt de school veel aandacht aan de begeleiding van (de vele) leerlingen met een problematische thuissituatie. Er is een hechte structuur van zorg en begeleiding tussen de functionarissen binnen en buiten de school. De school stelt zich hierbij pro-actief op. Ook de relaties tussen volwassenen die van invloed zijn op het welzijn van kinderen worden betrokken bij de begeleiding. Daarnaast worden de resultaten van alle leerlingen op een adequate wijze gevolgd en indien nodig nader geanalyseerd. De mogelijke hulpvraag wordt vervolgens op een voldoende wijze vertaald in een planmatige aanpak van zorg binnen of buiten de groep. Dit kan in het geval van tutoring in de onderbouw nog versterkt worden door ook hiervoor een (groeps)handelingsplan op te stellen. Voor leerlingen met een individuele leerlijn heeft de school nog geen ontwikkelingsperspectieven opgesteld. De begeleiding van deze leerlingen wordt versterkt als de aanpak doelgericht geformuleerd en uitgevoerd wordt. Binnen het onderwijsleerproces constateert de inspectie dat de meeste indicatoren van voldoende niveau zijn. Er is sprake van een schoolklimaat waarin de voorwaarden om te kunnen leren voldoende aanwezig zijn. De school hanteert duidelijke gedragsregels en heeft aandacht voor de sociale veiligheid van de leerlingen. Ook binnen de groepen heeft de inspectie waargenomen dat de leerkrachten zorg dragen voor een respectvolle omgang tussen leerlingen. Het didactisch handelen van de leerkrachten is in voldoende mate gericht op een werkklimaat waarin leerlingen zo optimaal mogelijk tot leren kunnen komen. Er is hierin echter nog wel winst te behalen. De inspectie constateert namelijk dat tijdens de instructie nog onvoldoende afstemming plaats vindt op verschillen tussen leerlingen. De instructie vindt nu nog te veel klassikaal plaats en is hierdoor gericht op het gemiddelde van de groep. Voor leerlingen die daar niet toe behoren is deze aanpak minder effectief. Door te differentiëren in de verschillende instructievormen kan het efficiënt gebruik van de onderwijstijd toenemen. Daarmee komt de verantwoordelijkheid voor het leerproces meer bij de leerling te liggen. De taakgerichte werksfeer en de betrokkenheid van de leerlingen kan daardoor verhoogd worden. Ontwikkeling van de school Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

14 Basisschool De Reigershöfte heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot een Brede Buurtschool en wil verder doorgroeien naar een Brede Buurtcentrum waarin de school een belangrijke plaats inneemt. De school heeft als uitgangspunt dat de ontwikkeling van haar leerlingenpopulatie het meest gebaat is bij een afstemming tussen wat binnen en wat buiten de school plaatsvindt. Diverse activiteiten vinden plaats om een zo natuurlijk mogelijke verbinding te leggen tussen de leef- en de leeromgeving. De ontwikkeling van de school wordt mede gebaseerd op uitkomsten van evaluaties. Resultaten van leerlingen worden structureel geanalyseerd en leiden indien nodig tot bijstelling in het aanbod of de werkwijze van de school. Daarnaast vinden er periodiek evaluaties van het leren en onderwijzen plaats. Bij deze evaluaties worden zowel leerlingen, leerkrachten als ouders betrokken. De school werkt voortdurend aan schoolverbetering. Verbeteractiviteiten worden ondersteund door een plan van aanpak. De school hanteert daarbij een overzicht van uit te voeren ontwikkelingen, maar deze is nog niet uitgewerkt in doelen, activiteiten en evaluaties. De school legt ook periodiek verantwoording af aan het bevoegd gezag en de ouders over ontwikkelingen en bereikte resultaten. Gemaakte afspraken worden onder meer door middel van klassenbezoeken van de directie getoetst op naleving, maar worden niet systematisch vastgelegd in een centrale afsprakenmap. De school loopt hiermee onder andere het risico dat afspraken verwateren of niet bekend zijn bij nieuwe personeelsleden. Recente wetgeving De inspectie beoordeelt de wijze waarop scholen het beleid rond sociale veiligheid en actief burgerschap en sociale integratie vorm geven. Op basisschool De Reigershöfte is er in preventieve zin ruime aandacht voor sociale veiligheid van leerlingen door onder meer het opstellen en bespreken van gedragsregels, een gedragscode en een pestprotocol. Ook worden incidenten systematisch geregistreerd. Er is tevens sprake van vastgelegde afspraken over afhandeling van incidenten zoals vastgelegd in het protocol Veiligheid op scholen van het Openbaar Onderwijs Almelo. Jaarlijks wordt de ervaren veiligheid bij leerlingen en leerkrachten gemeten door middel van een zelfevaluatie. Daarom beoordeelt de inspectie het beleid rond sociale veiligheid op deze school als goed. De inspectie heeft de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs voor bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende beoordeeld. De school heeft een visie op de bevordering van burgerschap en integratie. Tevens heeft de school voldoende inzicht in de risico's in de sociale context van de school en in de opvattingen en uitingen van leerlingen op dit terrein. Wel constateert de inspectie dat de verantwoording van die visie en de evaluatie van de resultaten van het onderwijs gericht op burgerschap en integratie nog onvoldoende zijn uitgewerkt. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode zal jaarlijks een onderzoek worden uitgevoerd. Op basis van de risico-analyses die de inspectie jaarlijks van de school maakt, kan de inspectie besluiten de school eerder of later te bezoeken. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek basisschool De Reigershöfte