CYBERPESTEN 30/01/2014 WIE BEN IK? VERLOOP VAN DE VORMING. Kelly Van Eyken. Klinisch psychologe. Kinder- en jongerentherapeute

Transcriptie

1 CYBERPESTEN H E T M I S B R U I K E N V A N I N F O R M A T I E - E N C O M M U N I C A T I E T E C H N O L O G I E Ë N WIE BEN IK? Kelly Van Eyken Klinisch psychologe Kinder- en jongerentherapeute Werkte 7 jaar bij Child Focus Zelfstandige praktijk als psychologe/psychotherapeute Eigen bedrijf: Ipse bvba: opleidingen consulting coaching ( VERLOOP VAN DE VORMING 1. Wat is cyberpesten 2. Cyberpesten: de cijfers 3. Wat is kenmerkend voor cyberpesten? 4. Het profiel van de pester en het target kind 5. De gevolgen van cyberpesten 6. Wat kan je doen? Hoe kan je reageren? 7. Preventieve maatregelen 1

2 ENKELE BEELDEN 1. CYPERPESTEN WAT? WAT IS PESTEN? Plagen Ruzie maken Pesten - Onschuldig - Gelijke machtsverhouding - Wisselend slachtoffer - 1 tegen 1 - Geplaagde blijft in groep - Weinig nadelige gevolgen - Vlug vergeten - Meningen worden op hevige en emotionele wijze uitgelegd - Meestal verzoening - Niet automatisch het einde van de vriendschap - Geen verstoord evenwicht - Met voorbedachte rade - Ongelijke macht - Hetzelfde slachtoffer - Groep tegen individu - Isolatie van slachtoffer - Zware gevolgen - Moeilijk herstel 2

3 WAT IS CYBERPESTEN? Wat betekent Cyberpesten voor u? Welke vormen van Cyberpesten kent u? Cyberpesten erger of minder erg dan pesten? WAT IS CYBERPESTEN? Video Cyber Bullying Virus WAT IS CYBERPESTEN? Definitie: = Pesten via het internet of gsm = Cyberbullying involves the use of information and communication technologies to support deliberate, repeated, and hostile behaviour by an individual or group, that is intended to harm others (Bil Belsey, 2008). Te onderscheiden van: cyber teasing cyber arguing cyber attacking 3

4 VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN Websites: VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN Haatsites, treitersites, poll of votingsites: 4

5 VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN Instant messaging (MSN messenger, Yahoo messenger ) VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN Chatrooms: VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN Gsm/sms (schelden, foto s, filmpjes, happy slapping, skype, facetime, viber ): 5

6 VOORBEELDEN VAN CYBERPESTEN Video Belgisch meisje wordt gepest DIRECT VERSUS INDIRECT CYBERPESTEN Direct cyberpesten ( in my face ): Fysiek : Aanrichten van schade aan ICT (virussen, ) Veranderen passwoord (MSN, ) Uitwissen accounts (profielpagina bv.) Verbaal: flaming per /sms etc, hatespeech Non verbaal: doorsturen of publiek maken van (gênante) beelden (bv. happy slapping ) Sociaal: online uitsluiten van slachtoffer ( ban, mute ) DIRECT VERSUS INDIRECT CYBERPESTEN Indirect cyberpesten ( behind my back ): Outing: doorsturen/ publiek maken van persoonlijke, gevoelige informatie of beelden die een vertrouwelijk karakter hebben (bv. sexting) Masquerade: Identiteitsdiefstal: zich voordoen als het slachtoffer Identity fluidity: zich voordoen als iemand anders Denigration ( put down ): Geruchten lanceren, beledigende mails sturen naar kennissen van slachtoffer Haatwebsites & populariteits- polls/sites 6

7 2. CYPERPESTEN DE CI JFERS CYBERPESTEN IN CIJFERS Millennial generatie altijd-online generatie Onderzoek toont aan: 20% van de jongeren is slachtoffer van klassiek pesten. 1 op de 10 jongeren wordt gecyberpest: 1 op 4 in lager onderwijs 1 op 7 secundair onderwijs vaakst tussen 10 en 15 jaar Vaak worden de gecyberpeste jongeren ook live gepest. 3. CYPERPESTEN KENM ERKEN 7

8 KENMERKEND VOOR CYBERPESTEN Anoniem Vrijwel onzichtbaar voor volwassenen 24/7: slachtoffer voelt zich nergens veilig Cockpit-effect Sneeuwbal-effect: veel toeschouwers!!! = waarom we extra bezorgd moeten zijn KENMERKEND VOOR CYBERPESTEN Anoniem: In ongeveer 1 op de 2 gevallen is de identiteit van de dader niet gekend. Waarom een issue? Slachtoffer weet niet wie achter pesterijen zit, hoeveel personen en waarom. Moeilijk om actie te ondernemen. Cyberpester heeft minder angst om gepakt te worden, kan trigger zijn om elektronisch te pesten i.p.v. offline. KENMERKEND VOOR CYBERPESTEN Vrijwel onzichtbaar voor volwassenen: Online communicatie zeer moeilijk observeerbaar Waarom een issue? Cyberpesten moeilijk te detecteren <> klassiek pesten Toezicht problematisch (leerkrachten, ouders) Slachtoffers en medeleerlingen zwijgen 8

9 KENMERKEND VOOR CYBERPESTEN 24/7: slachtoffer voelt zich nergens veilig: Cyberpesten vindt meestal plaats in de thuisomgeving Waarom een issue? Geen pestvrije momenten Cyberpester heeft slachtoffer altijd in het vizier GSM en internet uitschakelen is geen oplossing KENMERKEND VOOR CYBERPESTEN Cockpit-effect: Geen fysieke nabijheid tussen pester en slachtoffer, dus ook geen non-verbale communicatie Waarom een issue? Geen medevoelen bij dader, want ziet pijn en leed van het slachtoffer niet Dader niet overtuigd dat hij in virtuele wereld echt schade kan berokkenen KENMERKEND VOOR CYBERPESTEN Sneeuwbal-effect: veel toeschouwers: Online communicatie kan snel zeer groot publiek bereiken Vb. Ghyslain Raza, The Star Wars Kid (2 miljoen kijkers in één week) Waarom een issue? Vele toeschouwers vergroot de lijdensdruk/vernedering Eenmaal op het internet, altijd op het internet 9

10 4. CYPERPESTEN PROFI EL PESTER & TARGET KI ND JULLIE ERVARINGEN? Zijn er leerlingen waar u weet van heeft dat ze cyberpesten? Zijn er leerlingen waar u weet van heeft dat ze gecyberpest worden? Bent u zelf al slachtoffer geworden van een cyberpesterij? PROFIEL VAN DE CYBERPESTER Profiel dader Leeftijd - Vaak ouder dan slachtoffer Geslacht - Meisjes > jongens Studierichting - TSO en BSO > ASO (! Probleem van alle studierichtingen) Sociale competenties - Positief zelfbeeld - Schat populariteit hoog in Internetgebruik - Weinig ouderlijke controle - Schatten ICT-vaardigheid hoog in - Zeer intensieve internetgebruikers - Idee dat internet heel belangrijk is 10

11 PROFIEL VAN DE CYBERPESTER Top 12 redenen: Top 12 redenen: 1. Kwaad 7. Om te lachen 2. Wraak 8. Reacties uit te lokken 3. Frustratie 9. Per ongeluk 4. Entertainment/plezier 10. Om te treiteren 5. Verveling 11. Ego 6. (te) veel vrije tijd 12. Sociale status PROFIEL VAN HET TARGET KIND Profiel target kind Leeftijd - Vaak jonger dan dader Geslacht - Meisjes > jongens Studierichting - TSO en BSO > ASO (! Probleem van alle studierichtingen) Sociale competenties - Negatief zelfbeeld - Schat populariteit laag in - Gebrek aan zelfvertrouwen, depressieve gevoelens Internetgebruik - Relatief goed gecontroleerd door ouders - Schatten ICT-vaardigheid minder hoog in als daders - Zeer intensieve internetgebruikers - Idee dat internet heel belangrijk is PROFIEL VAN HET TARGET KIND Anders zijn (vb. dik, acné, te braaf, uitblinken ) Moeilijk grenzen kunnen stellen Niet weten hoe om te gaan met conflicten (verbaal fysiek) Niet voor zichzelf durven opkomen (inadequate reactie) Rusteloze slachtoffer uitlokgedrag Vroeger reeds gepest Anonieme kinderen 11

12 5. CYPERPESTEN DE GEV OL G EN V AN CY BERPE ST E N DE GEVOLGEN VAN CYBERPESTEN Video Stop cyberpesten DE GEVOLGEN VAN CYBERPESTEN Dramatische incidenten ten gevolge van cyberpesten trekken de aandacht. Vb. schietpartij, doodsbedreigingen, verspreiden compromitterend materiaal, zelfmoord Minder aandacht voor minder dramatisch cyberpesten. Vb. verspreiden van roddels, verzenden van gemene boodschappen!!! Elke vorm van pesten, hoe minimaal ook, moet ernstig genomen worden. 12

13 DE GEVOLGEN VAN CYBERPESTEN Slachtoffer: van emoties tot gedrag: Woede, kettingreacties (50,5% pesten terug) Ontredderd, angstig (38%) (vooral jonge adolescenten) Zich afzonderen, er niet over praten (55% zegt niks) Negatieve invloed op relaties (school, thuis, 60%) Blokkeren afzender (67%) vragen om te stoppen (57%) Invloed op schoolprestaties Symptomen van depressie Zelfmoord DE GEVOLGEN VAN CYBERPESTEN Dader: Niet altijd bewust van de impact van hun daden Soms juridische gevolgen (hacking, smaad, racisme, ) Al onderzocht bij klassiek pesten: meer kans om misdrijven te begaan DE GEVOLGEN VAN CYBERPESTEN Bijstaander/getuige: Kwalijke lessen: brute macht, lot verdiend, Durven vaak niet optreden tegen het pesten Impact op klassfeer, pestculturen 13

14 DE GEVOLGEN VAN CYBERPESTEN School: Wordt vaak geconfronteerd met de consequenties van het pesten: fysiek geweld schoolverzuim 6. CYPERPESTEN W AT K AN J E D O E N? H O E R E AG E R E N? WAT KAN JE DOEN? HOE REAGEREN? Op schoolniveau: Heb aandacht voor hoe leerlingen en leerkrachten met elkaar omgaan. Laagdrempelig meldpunt. Expertise in huis. Betrek pesters en slachtoffers actief bij het antipestbeleid. 14

15 WAT KAN JE DOEN? HOE REAGEREN? Op klasniveau t.o.v. het slachtoffer: Wees attent voor signaalgedrag Neem serieus en stel gerust Beloof geen snelle oplossing Aanraden niet te reageren op mailtjes of berichten. Ongewenste mails of sms jes kunnen geblokkeerd worden: andere nickname, ander adres Chatrooms: moderator aanspreken websites/weblogs: blokkeren Ernstige gevallen: verwittig de lokale/federale politie Straffen door afnemen GSM of aan banden leggen internetgebruik zorgt voor einde van open communicatiestroom!!! Slachtoffers hebben nood aan troost en stimulans voor zelfvertrouwen WAT KAN JE DOEN? HOE REAGEREN? Signaalgedrag: Mogelijke signalen Overstuur na internetsessie of na ontvangen sms Vermindering sociale activiteiten Dalende schoolprestaties Prikkelbaar agressieve reacties Wijst niet noodzakelijk op cyberpesten Indien telkens na internetsessie dan wel indicatie dat er negatieve online ervaringen zijn. WAT KAN JE DOEN? HOE REAGEREN? Op klasniveau t.o.v. de dader en omstaanders: Dit pestgedrag is onaanvaardbaar! Maak duidelijk wat de gevolgen zijn voor het slachtoffer Straf is op zijn plaats, maar niet te drastisch kan op lange termijn nog grotere problemen veroorzaken Veelal volstaat een ernstige waarschuwing Herstelgerichte gesprekken 15

16 7. CYPERPESTEN PREV ENTI EV E M AATREGEL E N PREVENTIE PREVENTIE Praat erover! Niet enkel bij problemen, praat over online ervaringen. Wederzijdse uitwisseling over ICT kan digitale kenniskloof verkleinen. Bewustmaking van wat gevolgen kunnen zijn van online gedragingen. 16

17 PREVENTIE Verantwoord internetgebruik stimuleren: Ken de sociale media die je gebruikt Geef geen persoonlijke informatie door Reageer niet op ongewenste mail (verwijder of blokkeer) Praat erover: meld misbruik Gebruik je gezond verstand INTERESSANTE SITES (bij ernstige problemen) VRAGEN? 17

18 BEDANKT Bedankt voor uw aandacht! Contactgegevens: Kelly Van Eyken Ipse bvba /