We hebben respect voor elkaar: elkaars denken, elkaars uiterlijk, voor de verschillen tussen elkaar.

Transcriptie

1 Omgangsprotocol Waarom een omgangsprotocol? Een veilig gevoel bij kinderen is ontzettend belangrijk. Alleen als kinderen zich op hun gemak voelen en met plezier naar school gaan, zullen ze zich op een prettige en positieve wijze ontwikkelen. De teamleden van de St. Jozefschool willen deze ontwikkeling stimuleren door het scheppen van een veilig leer- en leef klimaat in de school. In de meeste gevallen lukt het scheppen van een positief leer- en leefklimaat door het aanbieden en hanteren van (on) geschreven regels over het Hoe gaan we met elkaar om. Deze omgangsregels worden aan het begin van het schooljaar in elke groep opgesteld. Daarnaast wordt er in elke groep wekelijks les gegeven uit de SEO- methode: Kinderen en hun sociale talenten, waarbij er schoolbreed voor dezelfde thema opbouw in de lessen wordt gekozen. Toch is het gewenst om duidelijkere afspraken met kinderen te maken. Eén van die duidelijke regels is, dat kinderen met respect met elkaar dienen om te gaan. Dat dit niet altijd als vanzelfsprekend wordt ervaren, geeft aan dat we het kinderen moeten leren en er dus energie in moeten steken. Dit leerproces verloopt meestal vanzelf goed, maar het kan ook voorkomen dat een kind (in een enkel geval) zich systematisch niet aan de omschreven groepsregels houdt. In dat geval wordt het veilige leer- en leefklimaat niet meer voldoende gegarandeerd en kan het zijn dat kinderen zich niet meer optimaal ontplooien. Het is in dat geval noodzakelijk dat de groepsleerkracht onder ogen ziet dat er een (ernstig) probleem in de groep is. Wat vinden wij belangrijk? Uit het bovenstaande blijkt dat we een veilig leef- en leerklimaat belangrijk vinden voor onze leerlingen en collega s. Maar wat houdt dit concreet in? Om uit te gaan van het positieve gedrag van kinderen en collega s geven wij hieronder aan welk gedrag we graag zien. We hebben respect voor elkaar: elkaars denken, elkaars uiterlijk, voor de verschillen tussen elkaar. Je accepteert de ander hoe hij is, je beoordeelt andere kinderen niet op hun uiterlijk, je sluit een ander kind niet buiten van activiteiten, je scheldt een ander niet uit, je verzint geen bijnamen. We zijn zorgvuldig met materialen: met elkaars spullen, met ons werk, met de ruimte om ons heen. Je zorgt dat alles netjes en heel blijft, je komt niet zonder toestemming aan de spullen van een ander kind, je gooit niet met spullen, je ruimt je spullen na gebruik weer netjes op. We houden rekening met elkaar : op het plein, in de gangen en in het klaslokaal. Nieuwkomers op school worden goed ontvangen en opgevangen in de groep. Je lacht een ander kind niet uit, je roddelt niet over anderen, je bent niet brutaal,je bedreigt elkaar niet en doet elkaar geen pijn, je bemoeit je niet met de ruzie van een ander, maar haalt indien nodig hulp van de leerkracht of overblijfmoeder. Als je vindt dat jijzelf of een ander kind in de groep wordt gepest, dan vertel je dit aan de leerkracht of overblijfmoeder, dit is geen klikken.

2 In de SEO-lessen hanteren we de volgende lesopbouw: 1 Samen spelen en werken 2 Aardig doen 3 Omgaan met ruzie 4 Opkomen voor jezelf 5 Jezelf presenteren 6 Ervaringen delen 7 Een keuze maken 8 Een taak uitvoeren Deze serie lessen wordt schoolbreed in dezelfde weken behandeld. Ouders worden door middel van de nieuwsbrief op de hoogte gehouden van deze thema s. We hopen hiermee te bereiken dat er thuis ook aandacht aan wordt besteed. Door aandacht te besteden aan hoe je met elkaar omgaat door de lessen sociaal-emotionele ontwikkeling, zorgen we ervoor dat er een attitude ontstaat. Iedereen weet hoe je met elkaar om moet gaan en de regels die per klas worden opgesteld zullen ervoor zorgen dat iedereen er op aangesproken kan worden. De volgende afspraken gelden al in onze school: Bij de start van het schooljaar maken de leerlingen samen met de leerkracht afspraken over hoe we met elkaar omgaan in de klas. Eén regel die in alle groepen geldt, is: als iemand iets doet wat je niet wilt, zeg dan Stop, hou op, ik wil niet dat je Ook zal in iedere groep een ei staan. In dit ei kunnen de leerlingen letterlijk hun ei kwijt. Is er iets wat ze bezighoudt en willen ze dat niet zomaar in de groep of bij de leerkracht uiten, dan kan dit schriftelijk via het ei gedaan worden, desgewenst anoniem. Voor kinderen die nog niet kunnen schrijven, kan dit ook in de vorm van een tekening, of een briefje van de ouders.

3 Plagen? Pesten? Om te weten wat pesten is, is het van belang dat een ieder ook weet, wanneer plagen, pesten wordt. Binnen de lessen omgaan met elkaar wordt ook aandacht besteed aan kennis over pesten. Pesten is het op systematische wijze verrichten van fysieke, verbale en non-verbale handelingen zoals duwen, slaan, schoppen, uitschelden, roddelen en sociaal isoleren, tegenover iemand die zich daartegen niet kan verdedigen. Pesten gebeurt alleen of in groepsverband. Een belangrijk gegeven bij pesten is dat er tussen dader en slachtoffer een ongelijke machtsverhouding bestaat. De dader is vaak fysiek en verbaal sterker dan het slachtoffer of opereert in groepsverband waardoor het slachtoffer zich in zijn eentje niet kan verdedigen. Direct en indirect pesten Pesten kent verschillende vormen. Een directe vorm van pesten is een openlijke, zichtbare aanval op een ander. Uitschelden, schelden en beschuldigen zijn voorbeelden van directe en verbale agressie. Bij indirect pesten wordt iemand bijvoorbeeld op een niet zichtbare en onduidelijke manier buitengesloten door een groep. Een relationele manier van pesten houdt in dat relaties en vriendschappen worden gemanipuleerd om iemand emotioneel te kwetsen. Dat kan zowel direct als indirect gebeuren. Pesten gebeurt natuurlijk niet alleen op school, maar kan ook daarbuiten plaatsvinden. Als het echter de sfeer in de klas beïnvloedt, wordt hier ook op school aandacht aan besteed. Digitaal pesten Een ander onderscheid is dat tussen pesten in het dagelijks leven en pesten via nieuwe communicatiemiddelen. Bij digitaal pesten of cyberpesten gebruiken kinderen of jongeren het internet of hun mobiele telefoon. Voorbeelden zijn een anoniem mailtje sturen, iemand uitschelden via MSN of een beledigende sms sturen. Bij cyberpesten is fysieke kracht minder belangrijk. Het pesten kan zelfs anoniem plaatsvinden. Doordat de pester niet direct ziet hoe het slachtoffer reageert, beseft hij bovendien minder goed hoe kwetsend zijn boodschappen zijn. Daardoor kan het pesten harder aankomen dan de bedoeling was.

4 Bij jonge kinderen (4 t/m 8 jaar) wordt dit als volgt aangeboden: Plagen mag wel, pesten niet. Wat is plagen? Wat is pesten? Wat is plagen? Bij plagen is niemand de baas. De ene keer plaagt de één, de andere keer plaagt de ander. Plagen is leuk en grappig. Wat is pesten? Bij pesten speelt iemand de baas. Anderen kijken tegen de pester op. Het is steeds hetzelfde kind dat pest en hetzelfde kind dat gepest wordt. De pestkop wil pijn doen of dingen kapot maken. Het gepeste kind voelt zich alleen, verdrietig en bang. Bij de oudere kinderen (9 t/m 12 jaar): Plagen mag wel, pesten niet. Maar wanneer is het nog plagen en wanneer wordt het pesten? Wat is plagen? Bij plagen kun je elkaar aan. De ene keer word je geplaagd en een andere keer plaag jij. Het is niet kwaad bedoeld, maar meer als geintje. Je kunt er zelf om lachen. Wat is pesten? Bij pesten ben je niet gelijk aan elkaar. De pester heeft een grotere mond, is sterker en anderen kijken tegen hem of haar op. Hij of zij moet steeds jou hebben. De pester wil je expres kwetsen of pijn doen.

5 Wat doen we als er toch signalen zijn dat er gepest wordt? Op dat moment volgen we een vijfsporen-aanpak. Deze aanpak is gericht op de verschillende partijen die betrokken zijn bij pesten: het gepeste kind, de pester, de ouders, de klasgenoten en de school. 1. Steun bieden aan het kind dat gepest wordt: We luisteren naar het kind en nemen zijn probleem serieus. We overleggen met het kind de mogelijke oplossingen. We werken samen met het kind aan oplossingen. We zorgen indien nodig dat het kind deskundige hulp krijgt, bijvoorbeeld een sociale vaardigheidstraining om weerbaar te worden. We zorgen voor follow-up gesprekken, om de situatie te blijven volgen. 2. Steun bieden aan het kind dat zelf pest: We bespreken met het kind wat pesten voor een ander betekent. We helpen het kind om op een positieve manier relaties te onderhouden met andere kinderen. (indien nodig adviseren we het volgen van een sociale vaardigheidstraining om dit te bevorderen.) We helpen het kind om zich aan regels en afspraken te houden. We zorgen dat het kind zich veilig voelt; we leggen wat je als leerkracht gaat doen om het pesten te stoppen. We stellen grenzen en verbinden daar consequenties aan. We zorgen voor follow-up gesprekken, om de situatie te blijven volgen. 3. De ouders van het gepeste en van het pestende kind steunen: We nemen ouders die zich zorgen maken over pesten serieus. We houden ouders op de hoogte van pestsituaties. We geven informatie en advies over pesten en de manieren waarop pesten kan worden aangepakt. We werken samen als school en ouders om het pestprobleem aan te pakken. Zowel op school als vanuit de thuissituatie. We verwijzen ouders indien nodig door naar deskundige ondersteuning. 4. De middengroep (de rest van de klas) betrekken bij de oplossingen van het pestprobleem: We praten met de kinderen over pesten en over hun eigen rol daarbij. We overleggen met de kinderen de mogelijke oplossingen en wat ze zelf kunnen bijdragen aan die oplossingen. We werken samen met de kinderen aan oplossingen, waarbij ze zelf een actieve rol spelen. 5. De algemene verantwoordelijkheid van de school: De school zorgt dat de directie, de leerkrachten en het overige personeel voldoende informatie hebben over pesten in het algemeen en het aanpakken van pesten in de eigen groep en de eigen school. De school neemt stelling tegen het pesten. De school houdt de huidige situatie rond pestbeleid in de gaten door het jaarlijkse tevredenheidonderzoek bij ouders en leerlingen. De school werkt aan een goed beleid rond pesten en veiligheid van leerlingen waar de hele school bij betrokken is.

6 Consequenties van ongewenst gedrag In de inleiding spreken we van het belang van een positieve houding, met positieve verwachtingen. Desalniettemin zullen zich situaties voordoen, waarin regels en afspraken niet worden nageleefd. Het niet nakomen van de gemaakte regels en afspraken moet consequenties hebben. Hieronder geven we in een stappenplan aan, wat die consequenties zijn. Het hanteren van regels en afspraken is een onderdeel van de ontwikkeling van de leerlingen. Stap 1 van de hieronder genoemde consequenties, een waarschuwing, zal daarom veelal voldoende blijken. Wanneer de regels en afspraken niet worden nageleefd, hanteren we de volgende gedragslijn: 1. De leerling krijgt een waarschuwing. 2. Bij een volgend incident, zal een passende opdracht worden gegeven. Welke opdracht dit is, kan per groep verschillen. Bij de klassenafspraken die in het begin van het schooljaar worden gemaakt, wordt dit in overleg met de leerlingen bepaald. 3. Geeft dit niet het gewenste resultaat, dan wordt de leerling tijdelijk buiten de groep geplaatst, zo mogelijk in het eigen lokaal, eventueel op de gang (time-out). Voorwaarde is, dat de leerkracht zicht houdt op de leerling. 4. Geeft dit niet het gewenste resultaat, dan wordt de leerling tijdelijk bij een andere leerkracht geplaatst. In dit geval vindt tevens een gesprek plaats tussen de leerling en de directie. De leerkracht informeert de directie in dit geval over de aard van de problematiek. Ook stelt de leerkracht de ouders (telefonisch) op de hoogte van het feit dat de leerling ongewenst gedrag vertoont. Van de ouders wordt in dit geval gevraagd,dat zij de ontstane situatie met hun kind bespreken. 5. De leerkracht overlegt met de interne begeleider. Indien wenselijk vindt een onderzoek/groepsbezoek door de interne begeleider plaats. 6. Geeft ook dit niet het gewenste resultaat, dan krijgt de leerling van school een brief mee, waarin de leerkracht de ontstane problemen beschrijft. De leerling zelf overhandigt deze brief aan de ouders. De ouders tekenen de brief voor gezien, waarna de leerling zelf de brief overhandigt aan de leerkracht. 7. Bij herhaaldelijk ongewenst gedrag, neemt de leerkracht contact op met de ouders. Er volgt een gesprek, waarin afspraken worden gemaakt en vastgelegd. (oudergespreksformulier). Zo nodig stelt de leerkracht een handelingsplan op. 8. Wanneer leerkracht en ouders in het onder punt 6 genoemde gesprek niet tot overeenstemming kunnen komen, volgt een gesprek tussen leerkracht, ouders en directie waarin afspraken worden gemaakt over de aanpak. De leerkracht maakt hiervan verslag. 9. Mocht er ook in het onder 7 genoemde gesprek geen overeenstemming bereikt worden, dan neemt de directie een besluit over de vervolgstappen. Hiervan worden ouders en leerkracht binnen een week na het gesprek op de hoogte gesteld. 10. Bij aanhoudend ongewenst gedrag kan de directie besluiten tot een (tijdelijke) schorsing van de leerling. 11. Wanneer na de stappen 1 t/m 8 het ongewenste gedrag aanhoudt, zal de directeur het bevoegd gezag verzoeken tot verwijdering over te gaan. Hierbij wordt de procedure als omschreven in de schoolgids (toelating, schorsing en verwijdering) in acht genomen.