minder administratieve hobbels Geen onbenutte huizen en steeds >HUISVESTING VERGUNNINGHOUDERS< VAN VLUCHTELING NAAR BUURTGENOOT

Transcriptie

1 >HUISVESTING VERGUNNINGHOUDERS< VAN VLUCHTELING NAAR BUURTGENOOT HANDREIKING december 2015 Geen onbenutte huizen en steeds minder administratieve hobbels

2 Interessant voor gemeenten coa ind corporaties In het bijzonder geschikt voor beleid & uitvoering Gemeenten zetten alles op alles om zoveel mogelijk vergunninghouders te huisvesten. Dat proces moet dan ook soepel verlopen. Geen woning blijft onbezet, is het devies. Het COA zorgt ervoor dat gemeenten steeds en snel vergunninghouders kunnen plaatsen, zelfs als dat boven de taakstelling is. Daarnaast werkt Opnieuw Thuis aan structurele verbeteringen van administratieve processen. Tot die tijd zijn er voor gemeenten tijdelijke oplossingen en krijgen ze zo nodig ondersteuning. Geen woning onbezet Gemeenten hebben een wettelijke taakstelling om vergunninghouders te huisvesten. Zij regelen huisvesting en dan moet die huisvesting ook goed benut worden. Niet altijd is tevoren te voorzien op welk moment, welk type woning beschikbaar komt. Toch moeten de gemeenten en het COA dan snel acteren om te voorkomen dat de woning onbezet blijft. Wat kan de gemeente van het COA verwachten? In het algemeen gaat de gemeente de aan haar gekoppelde vergunninghouders gewoon in de beschikbare woningen plaatsen. Dat is de reguliere gang van zaken. Soms krijgen gemeenten woonruimte beschikbaar, terwijl alle gekoppelde vergunninghouders onderdak zijn of hen al een woning is toegewezen. Het COA gaat dan elders gekoppelde vergunninghouders ontkoppelen en beschikbaar maken voor gemeenten met een woning. Het COA moet dan wel eerst nagaan of het die vergunninghouders niet weghaalt bij een gemeente die hen net aan het plaatsen was. Dat is binnen twee werkdagen geregeld. Wil de gemeente bovenop de taakstelling extra vergunninghouders huisvesten? Graag. Het COA zal dan kijken waar de wachttijden elders lang zijn. Daar ontkoppelt ze dan vergunninghouders en stuurt hen richting beschikbare woningen. Deze herkoppeling is binnen twee werkdagen geregeld. Soms moet het COA putten uit de nieuwe aanwas vergunninghouders. Dat vraagt iets meer tijd. Het COA wil op bovenstaande manier gemeenten zo veel mogelijk tegemoet komen. Concrete afspraken hierover, maken gemeenten met de regievoerder van het COA. Maar deze werkwijze vraagt ook souplesse van gemeenten. Zo zullen gemeenten er rekening mee moeten houden dat het niet altijd mogelijk is om de ideale bewonerssamenstelling voor de woning te vinden. Het kan zijn dat voor een gezinswoning ook combinaties van alleenstaanden worden aangeboden. Er zijn op dit moment nu eenmaal veel alleenstaanden. Handreiking december 2015/pagina 2 - OPNIEUW THUIS - postbus EH Den Haag

3 Zijn er knelpunten die de regievoerder niet kan oplossen? Dan kunnen gemeenten terecht bij een hotline, die Opnieuw Thuis aan het inrichten is. Dit meldpunt zal bijstaan bij het oplossen van allerlei (administratieve) hobbels. Oplossen administratieve problemen Zonder kloppende papieren geen woning. Zo gaat dat in Nederland. Een Burgerservicenummer is onmisbaar. Opnieuw Thuis werkt met alle betrokken partners aan structurele verbeteringen in de gehele keten. Dat kost even tijd. Gemeenten kunnen en hoeven daar niet op te wachten. Want de problemen doen zich nú voor en vragen dus nú om een oplossing. Daarvoor hebben Opnieuw Thuis en zijn partners allerlei tijdelijke oplossingen bedacht. De administratie mag geen rem zijn op het huisvestingsproces. Structurele verbeteringen BRP-straten. Zodra iemand een verblijfsvergunning krijgt, volgt onmiddellijke inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat is het streven. Op dit moment gebeurt het inschrijven nog op allerlei plekken in het land, meestal in AZC-gemeenten. Daarbij gaat wel eens iets mis of de inschrijving laat erg lang op zich wachten. De huisvestende gemeente heeft dan gekoppelde vergunninghouders zonder Burgerservicenummer. En zonder Burgerservicenummer, geen mogelijkheid tot huisvesting. Na een succesvolle pilot in Ter Apel, krijgt nu elke gemeente met een aanmeldcentrum een zogenoemde BRPstraat. Naast AC Ter Apel, zijn inmiddels ook in AC Budel en in Doetinchem BRP-straten gestart. De centra Veenhuizen, Den Bosch en Zevenaar volgen binnenkort. Deze straten combineren alle noodzakelijke expertise en zorgen dat de registraties van hoge kwaliteit zijn. Dat is ook nodig, omdat andere gemeenten er op moeten kunnen vertrouwen. Naar verwachting zijn ze allemaal in de eerste helft van 2016 operationeel. Informatie over gezinsleden die nareizen: Gemeenten willen graag weten of vergunninghouders een gezin hebben, of dit zich bij hen wil voegen en wat de gezinssamenstelling is. Met die informatie kan de gemeente goed inschatten op welk moment, welk type woning beschikbaar moet zijn. Vanaf maart 2016 zullen gemeenten daarom in het TaakstellingsVolgSysteem (TVS) kunnen zien hoe het met eventuele na-reizigers gesteld is. Zodra iemand aan de gemeente gekoppeld wordt, is te zien: - of er nog gezinsleden in het buitenland zijn, - of de vergunninghouder een aanvraag voor nareis voor hen heeft gedaan, - of die aanvraag is gehonoreerd, - wanneer gezinsleden de vergunning bij de buitenlandse post hebben opgehaald, - wanneer ze in Nederland zijn aangekomen, - of en wanneer ze uit het aanmeldcentrum zijn vertrokken. Verder gaat het COA ervoor zorgen dat ook de contactgegevens van vergunninghouders in TVS terecht komen. Het COA gaat deze meteen in het zogenoemde vergunninghoudersgesprek opvragen en vastleggen. Dit gesprek vindt direct na verlening van de vergunning plaats. Gezinshereniging: Een pilot moet uitwijzen of het mogelijk is al voordat de gezinsleden in Nederland aankomen, alle papieren al gereed te hebben: dossier en verblijfpas. Als de na-reizigers Nederland binnenkomen zijn ze via een van de BRP-straten meteen te registreren. Ze hoeven niet naar de centrale opvang en kunnen direct doorreizen naar partner of familie. Voor gemeenten heeft dit als voordeel dat de beschikbaarheid van een woning beter te plannen is. Er zijn dan geen administratieve vertragingen meer. Handreiking december 2015/pagina 3 - OPNIEUW THUIS - postbus EH Den Haag

4 Iedereen een BSN: Op dit moment moet iedereen die een verblijfsvergunning ontvangt ook een Burgerservicenummer krijgen. Datzelfde geldt voor iedereen die zes maanden in Nederland is en daar ook officieel mag zijn. Een Burgerservicenummer geeft geen enkel recht op welke voorziening dan ook. Wel is het nummer nodig bij correspondentie en regelingen met overheden. Onmisbaar dus, voor asielzoekers die gedurende de procedure langere tijd in Nederland zijn en zeker voor vergunninghouders. Het is de bedoeling dat in de nabije toekomst iedereen bij het begin van de asielprocedure een Burgerservicenummer krijgt. Dus niet pas bij de verblijfsvergunning of na zes maanden verblijf in Nederland. Dat kan via de BRP-straten. Voor zo n aanpak is echter aanpassing van de regelgeving nodig. Naar verwachting is dat per 1 januari 2017 geregeld. Centrale aanvraag huur- en zorgtoeslag: Het COA is in samenwerking met de Belastingdienst een pilot gestart. Het COA wil voor alle vergunninghouders de huur- en zorgtoeslag aanvragen. Dit beperkt de doorlooptijd, omdat het COA de identiteit van de aanvragers kent. Rechtstreekse controle door de Belastingdienst kan dan beperkt blijven. Gemeenten en woningcorporaties hebben inmiddels een oproep ontvangen om de huurcontracten en benodigde gegevens zo snel mogelijk te sturen naar toeslagen@coa.nl. De Belastingdienst/Toeslagen heeft toegezegd daarna binnen zes tot acht weken uit te betalen. Dat voorkomt een valse start voor de vergunninghouder: geen schuldenberg. De nagestreefde versnelling is fors, want de beslissing duurt nu soms een half jaar. Ook VluchtelingenWerk Nederland (VWN) vraagt tijdens haar maatschappelijke begeleiding toeslagen voor vergunninghouders aan. Dat zal stoppen als veel gemeenten gebruik maken van de COA-dienstverlening en deze structureel wordt. Wel blijft VWN de vervolghandelingen uitvoeren. Hotline processen rond huisvesting. Vanaf begin januari 2016 kunnen gemeenten met allerlei vragen rond processen terecht bij een meldpunt. Dit geeft meteen zelf het antwoord of raadpleegt de benodigde expertise. Het heeft dan ook een brede back-office met deskundigheid op het gebied het COA, de IND, huisvesting en burgerzaken. Al bestaande meld- en contactpunten blijven aanspreekbaar, maar de hotline maakt het zoeken makkelijker. De nieuwsbrief van Opnieuw Thuis maakt zo snel mogelijk de contactgegevens van het meldpunt bekend. Tussentijdse oplossingen Veel gemeenten, en zeker de AZC-gemeenten, moeten asielzoekers en vergunninghouders voorlopig blijven inschrijven. Door de grote toestroom lopen ze echter achterstanden op. Zeker als zij menen dat het dossier niet compleet is of namen op documenten niet corresponderen. Dat leidt tot vertragingen in de registratie en dus ook in de huisvesting. Zelfwerkzaamheid en tijdelijke ondersteuningsmaatregelen kunnen daarin verandering brengen. Versnelling is het doel. Iedere gemeente kan registreren. Gemeenten willen een vergunninghouder een woning aanbieden maar ontdekken dat hij nog niet ingeschreven is in de BRP. Wachten op inschrijving in de gemeente waar hij verblijft, is niet nodig. Alle gemeenten kunnen namelijk aan hun gekoppelde vergunninghouders ook gewoon zelf registreren. Dat kan zodra de woning en het bijbehorende adres bekend zijn. Bij grote aantallen inschrijvingen is ondersteuning door mobiele teams beschikbaar. Zeker bij AZC-gemeenten is dat aan de orde. Mobiele teams. In december zijn mobiele teams ingewerkt. Zij gaan gemeenten helpen met het wegwerken van achterstanden bij BRP-inschrijvingen. Deze teams zijn op verzoek van Opnieuw Thuis door het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties ingericht. ICTU, de ondersteuningsorganisatie op het gebied van overheidsinformatisering, en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken hebben de organisatie en opleiding voor hun rekening genomen. Begin december heeft ICTU de Hoofden Burgerzaken benaderd om de behoefte aan ondersteuning te peilen. Vanaf januari vindt wekelijks toewijzing van de hulpteams plaats. Gemeenten kunnen contact opnemen via: veiv@ictu.nl, maar vanaf begin 2016 ook met het centrale meldpunt. Dossiers op orde. Gemeenten stellen soms vast dat dossiers van vergunninghouders niet op orde zijn. Handreiking december 2015/pagina 4 - OPNIEUW THUIS - postbus EH Den Haag

5 Daardoor vertraagt de inschrijving in de BRP. Er is een inhaalslag aan de gang. In het voorjaar is de IND, in samenwerking met de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens gestart met speciale dossiers voor AZC-gemeenten. Die gemeentedossiers bevatten alles wat voor een BRP-inschrijving nodig is. De IND wil die service binnen enkele weken uitbreiden tot alle gemeenten. Voorlopig zijn dat papieren dossiers. Naar verwachting zijn ze vóór de zomer 2016 ook digitaal beschikbaar. Gemeenten kunnen ze straks opvragen bij het nieuwe meldpunt, de hotline. Vraagbaak voor gemeenten. verzamelt vragen en antwoorden over administratieve processen rond de huisvesting van vergunninghouders. Over spelregels, obstakels, verantwoordelijkheden, verbetermogelijkheden en meer. De vraagbaak is steeds actueel en gaat vóór eind 2015 op haar website in de lucht. Voor alle vragen is er ook altijd nog: Nieuwe verblijfspassen. Als namen in verblijfsdocument en BRP verschillen, kan de vergunninghouder op problemen stuiten. Zoals bij het huren van een woning. Gemeenten kunnen de IND via de ketenservicelijn laten weten wie een nieuwe verblijfspas nodig heeft. Deze is binnen twee dagen gereed en na bericht kan de vergunninghouder hem ophalen bij het dichtstbijzijnde INDloket. Vragen over IND-processen. Gemeente kunnen bij de IND terecht met vragen over zaken die deze dienst hoort te regelen: IND-ketenservicelijn: Of per mail: Handreiking december 2015/pagina 5 - OPNIEUW THUIS - postbus EH Den Haag