A-stukken en algemeen spreekrecht.

Transcriptie

1 RAADSBIJEENKOMST LELYSTAD SESSIE 5 Datum: 12 februari Deelsessie: uur in de Presentatiezaal. Doel: Oordeelvorming. Onderwerp: A-stukken en algemeen spreekrecht. Toelichting: Spreekrecht: Het spreekrecht houdt in dat belangstellenden aan het begin van deze sessie de mogelijkheid krijgen de aanwezige raadsleden toe te spreken over een onderwerp dat hen bezig houdt. A-stukken voor de raad: Consultatieronde Deltaprogramma Rekenkamerrapport Sturen of Schaven Behandeling: Aan het begin van de sessie gelegenheid kan gebruik worden gemaakt van het algemene spreekrecht. Hiervoor is maximaal 5 minuten per persoon beschikbaar. Vervolgens kunnen alleen raadsleden vragen stellen over de aangeboden A-stukken aan het college en aan elkaar. Aan het eind van de sessie concludeert de voorzitter of de voorstellen klaar zijn voor besluitvorming als A-stuk. Genodigden: Raadsleden, het college en overige belangstellenden. Programma: Inleiding door de voorzitter. Inspreekrecht voor belangstellenden. Gelegenheid voor raadsleden tot het stellen van vragen en discussie. Afsluiting door de voorzitter. Achterliggende stukken: Raadsvoorstel bestuurlijke informatie en consultatieronde Deltaprogramma.(Z ). Rekenkamerrapport Sturen of schaven.( ). Toelichting : diverse collegeleden. Voorzitter : raadslid Emiel van der Herberg Griffier : Jaap Woltjer. Contactadres: griffie@lelystad.nl

2 Voorstel aan de raad Nummer: Z Portefeuille: Programma: Programmaonderdeel: financiën, ruimtelijke ordening & gemeentelijke organisatie 2.6 Leefbare stad Duurzaamheid Steller: M. Lebbing Afdeling: BLD Telefoon: Punt 7a van de agenda voor de vergadering van 12 februari Onderwerp: Bestuurlijke informatie- en consultatieronde over het Nationaal Deltaprogramma. Voorgesteld besluit: Geen wensen en bedenkingen te uiten op de conceptreactie met betrekking tot het deelprogramma van het IJsselmeergebied van het Nationaal Deltaprogramma. Aanleiding en context: Het Deltaprogramma is een nationaal programma gericht op waterveiligheid en de toekomstige zoetwatervoorziening. In het proces richting de beslissingen die het Rijk hierover in 2014 neemt, is nu de fase van bestuurlijke informatie en consultatieronde aangebroken. Het Deltaprogramma, waaronder het Deltaprogramma IJsselmeergebied, heeft concept kansrijke strategieën of hoofdrichtingen opgesteld, die bijdragen aan de deltabeslissingen. Het deelprogramma IJsselmeergebied wil gaarne uw mening horen over de voorlopige hoofdrichtingen en de geformuleerde vragen. IJsselmeergebied. Het deelprogramma IJsselmeergebied zoekt een gezamenlijke strategie voor vier thema s. De vier thema s zijn de toekomstige afvoer van water uit het IJsselmeer naar de Waddenzee, de instandhouding van de zoetwatervoorziening voor het IJsselmeergebied, de instandhouding van de veiligheid in het gebied en de nationale samenhang. Voor de eerste twee thema s zijn voorlopige richtingen opgesteld. De twee voorlopige hoofdrichtingen zijn: - Het huidige winterpeil in het IJsselmeer ook na 2050, als de huidige spuicomplexen in de Afsluitdijk zijn afgeschreven, ongeveer stabiel en op het huidige niveau houden. Dit kan op basis van de huidige inzichten het beste met pompen gebeuren, eventueel in combinatie met spuien. - Een flexibel peilbeheer in de zomer in combinatie met een flexibele inrichting. Deze combinatie zorgt voor een veerkrachtig en veilig systeem dat adaptief kan inspelen op veranderingen, zowel in perioden van te veel water als in perioden met te weinig water. De door het deelprogramma geformuleerde vragen zijn: - Wilt u nagaan of er binnen uw democratisch gekozen achterban draagvlak voor de voorlopige richtingen bestaat en of het Deltaprogramma op de goede weg is. - Welke mogelijkheden en kansen zien zij voor een flexibele inrichting, voor natuur, recreatie en voor ruimtelijke kwaliteit. HB1301 paginanummer 1

3 Nummer: Z Beoogd effect: Info voor Deltaprogramma ten einde in 2014 voorstellen voor Deltabeslissingen te leveren waarover de regering en de Tweede Kamer besluiten. Deze beslissingen geven richting aan de uitvoering van maatregelen die na 2015 worden gestart. Argumenten: Geen wensen en bedenkingen te uiten op de conceptreactie met betrekking tot het deelprogramma van het IJsselmeergebied van het Nationaal Deltaprogramma. Waterveiligheid. In 2014 zal het kabinet een besluit nemen over nieuwe normen voor veiligheid tegen overstromingen. Het doel is om de veiligheid tegen overstromingen te verbeteren tot een politiek maatschappelijk aanvaarbaar risiconiveau. De gevolgen voor overstromingen in Flevoland zijn groot. Door de ligging langs grote wateren stromen de polders als een badkuip vol. De Knardijk zal bij een overstroming Oostelijk en Zuidelijk Flevoland scheiden. In de provincie Flevoland zijn Zuidelijk en Oostelijk Flevoland en de Noordoostpolder te onderscheiden als locaties waar de gevolgen voor een overstroming verschillen. De grootste gevolgen zullen optreden in Zuidelijk Flevoland (met name rond Almere) en de minste in de Noordoostpolder. De basisveiligheid wordt overigens overal in Flevoland gehaald en zal gedifferentieerd worden verhoogd. Waterpeilen. Het Deltaprogramma IJsselmeergebied bereidt het besluit van het kabinet voor over het waterpeil van het IJsselmeer. Op dit moment is er sprake van een peilbesluit waarin het winterpeil en zomerpeil zijn vastgelegd. Het Deltaprogramma IJsselmeergebied ziet twee aanleidingen die een verandering van het peilbesluit wenselijk maken. Door de stijging van de zeespiegel is spuien van het IJsselmeerwater op de Waddenzee op termijn niet meer mogelijk. Doordat in de toekomst langere perioden met droogte voorzien zijn, is het wenselijk de zoetwaterbuffer in het IJsselmeer zo groot mogelijk te maken. Inmiddels is gebleken dat meestijgen van het IJsselmeerpeil met de zeespiegel ongeveer twee keer zo duur is als het plaatsen van pompen op de Afsluitdijk. Hiermee is een grote peilstijging voorlopig van de baan. De discussie richt zich op het flexibiliseren van het zomerpeil. Voor Flevoland levert het beperkt opzetten van het peil in het voorjaar geen grote problemen op, wel zal er een aantal strandjes verkleinen. Beperkt uitzakken in de zomer levert voor Flevoland geen grote, maar wel meer problemen op, met name voor de diepgang van schutsluizen en jachthavens. De noodzaak van opzetten en uitzakken volgt uit de noodzaak van een grotere buffer op het IJsselmeer om over voldoende zoetwater te beschikken in droge perioden. Deze noodzaak is nog niet gekwantificeerd. Aandachtspunten en aanbevelingen. 1. Flexibiliseren van het zomerpeil binnen de huidige bandbreedte is een goed idee en onder voorwaarde is een extra opzet van 10 cm in het voorjaar mogelijk. Voor Flevoland levert de flexibilisering van het zomerpeil geen knelpunten op. Ook een extra opzet van 10 centimeter levert weinig problemen. In het voorjaar zal ons strandje gedeeltelijk overstromen. Omdat de opzet in het voorjaar gebeurt en dit betrekkelijk eenvoudig verholpen kan worden door zandsuppletie lijkt dit geen onoverkomelijk bezwaar. Voor sluizen en toervaarwegen is deze verandering eveneens geen onoverkomelijk bezwaar. Wel een punt van aandacht is Parkhaven. Doordat Parkhaven buitendijks ligt, kan met een peilstijging het overstomingsrisico en mogelijke overlast toenemen. Hoewel in het Deltaprogramma de grens op circa 30 cm lag waarboven overlast zou worden ervaren, stellen wij voor bij het Deltaprogramma de nodige maatregelen te bepleiten. HB1301 paginanummer 2

4 Nummer: Z Alvorens over te gaan tot flexibiliseren van het zomerpeil dient de noodzaak daartoe aangetoond te worden. De noodzaak voor flexibiliseren ligt in het vergroten van de zoetwaterbuffer voor droge perioden. Deze noodzaak komt niet vanuit Flevoland, omdat Flevoland zeer beperkt afhankelijk is van zoetwater uit het IJsselmeer. Onduidelijk is nog hoeveel zoetwater noodzakelijk is als buffer. Daarnaast is ook onduidelijk of er voorwaarden aan gebieden worden gesteld die afhankelijk zijn van zoetwater uit het IJsselmeergebied. Zo is het denkbaar dat eerst ingezet wordt op waterbesparing of dat de locatie van waterintensieve bedrijven ter discussie wordt gesteld. 3. Winterpeil ongeveer stabiel op het huidige peil houden. Gelet op het voorgaande kan hiermee worden ingestemd. 4. Welke mogelijkheden en kansen zien zij voor een flexibele inrichting, voor natuur, recreatie en ruimtelijke kwaliteit. Een flexibel peil is beter voor de natuur. Veel soorten gedijen niet in een stabiel milieu. Een flexibele peilstrategie biedt de gelegenheid om een natuurlijker waterpeil te volgen. Daardoor kan in de oeverzones een rijke diversiteit aan levende organismen ontstaan want een dynamisch peil resulteert vooral in een brede overgangszone van land naar water met onder meer open vegetaties van waterriet. Dit vormt een optimale habitat voor broedvogels zoals de grote karekiet, maar ook voor beschutte paai en opgroeigebieden voor vis. Groene dammen, moerasontwikkeling, lang gestrekte zandlichamen langs dijken, zachte zandmotoren in combinatie met wisselende waterpeilen creëren een dynamische omgeving met een grote diversiteit aan kusten en wateren. In combinatie met flexibele recreatiewoningen, wandelpaden en (jacht)havens, kan het IJsselmeer voor recreanten een grote trekpleister worden in het noorden. Voor experimenten in deze richting dient het Deltafonds te worden benut waarbij tevens aansluiting gezocht dient te worden bij ontwikkelingen in het kader van het project Toekomstig Bestendig Ecologisch Systeem Markermeer/IJsselmeer (TBES) en het RijksRegioProgrammaAmsterdamAlmereMarkermeer (RRAAM). Een flexibele inrichting creëert derhalve meekoppelkansen voor natuur, recreatie en ruimtelijke kwaliteit. Voorgesteld wordt in te stemmen met de voorlopige hoofdrichtingen van het Deltaprogramma alsmede met en de hierboven geformuleerde aanbevelingen en aandachtspunten door geen wensen en bedenkingen op de bijgaande concept reactie te uiten. De resultaten van de bestuurlijke gespreksronde worden in februari/maart 2013 verzameld onder aanvoering van de verantwoordelijk gedeputeerden en aangeboden aan de Deltacommissaris. Op basis hiervan wordt het Deltaprogramma 2014 geschreven, dat in september 2013 verschijnt. Dit is de opmaat naar de Deltabeslissingen in Er volgt eind 2013/begin 2014 nog een gelegenheid om de richtingen die verder toegespitst zijn tot concept Deltabeslissingen, opnieuw in de besturen te bespreken. Financiële aspecten: Geen. Kanttekeningen: Geen. HB1301 paginanummer 3

5 Nummer: Z Communicatie: Brief naar Deltaprogramma, deelprogramma IJsselmeergebied. Lelystad, 8 januari Het college van de gemeente Lelystad, de secretaris, de burgemeester, HB1301 paginanummer 4

6 RAADSBIJEENKOMST LELYSTAD SESSIE 4 Datum: 29 januari Deelsessie: uur Calamiteitenzaal. Doel: Beeldvorming. Onderwerp: Consultatieronde Deltaprogramma. Toelichting: Het Deltaprogramma is een nationaal programmagericht op waterveiligheid en de toekomstige zoetwatervoorziening. In het proces richting de beslissingen die het Rijk hierover in 2014 neemt is nu de fase van bestuurlijke informatie en consultatieronde aangebroken. Het Deltaprogramma IJsselmeergebied heeft in concept kansrijke strategieën of hoofdrichtingen opgesteld die bijdragen aan de deltabeslissingen. Het deelprogramma IJsselmeergebied wil graag de mening van de gemeenteraad van Lelystad horen over de voorlopige hoofdrichtingen en de geformuleerde vragen. Het progamma zoekt een gezamenlijke strategie voor 4 thema s: de toekomstige afvoer van water uit het IJsselmeer naar de Waddenzee, de instandhouding van de zoetwatervoorziening voor het IJsselmeer gebied, de instandhouding van de veiligheid in het gebied en de nationale samenhang. Voor de eerste twee thema s zijn voorlopige hoofdrichtingen opgesteld. Deze hebben betrekking op het zomer en winter peilbeheer van het IJsselmeer. De vragen zijn: - na te gaan of voldoende draagvlak bestaat voor deze voorlopige richtingen en - welke mogelijkheden worden gezien voor de flexibele inrichting van natuur, recreatie en ruimtelijke kwaliteit. Behandeling: De sessie is gericht op het overbrengen van informatie naar de raadsleden en andere belangstellenden. Zowel raadsleden als belangstellenden kunnen vragen stellen en mee discussiëren. Aan het eind concludeert de voorzitter of het voorstel voldoende is besproken en zo ja, (1) door kan naar een oordeelvormende sessie of (2) deze stap kan overslaan en als A-stuk door kan naar de besluitvorming van de raad. Genodigden: Raadsleden, het college en overige belangstellenden. Programma: Inleiding door de voorzitter. Toelichting door het college. Gelegenheid tot het stellen van vragen en discussie. Afsluiting door de voorzitter. Achterliggende stukken: Raadsvoorstel bestuurlijke informatie en consultatieronde over het Nationale Deltaprogramma. Toelichting : wethouder Ruud Luchtenveld. Voorzitter : raadslid Frank van den Brink. Griffier : Irene Korting. Contactadres: griffie@lelystad.nl

7 Aan de Duo-voorzitters Bestuurlijke Kerngroep IJsselmeergebied van het Deltaprogramma, Postbus AP Lelystad. uw brief van uw kenmerk ons kenmerk 4 december 2012 U datum behandeld door algemeen nummer U bijlagen BLD-REB dossiernummer M. Lebbing onderwerp bestuurlijke informatie - en consultatieronde Nationaal Deltaprogramma. pr-nummer Geachte heer, mevrouw, Op 4 december 2012 hebben wij van u een uitnodiging ontvangen om het Deltaprogramma, de voorlopige hoofdrichtingen en vragen van het deelprogramma IJsselmeergebied binnen ons bestuur te behandelen. De twee voorlopige richtingen zijn: -Het huidige winterpeil in het IJsselmeer ook na 2050, als de huidige spuicomplexen in de Afsluitdijk zijn afgeschreven, ongeveer stabiel en op het huidige niveau houden. Dit kan op basis van de huidige inzichten het beste met pompen gebeuren, eventueel in combinatie met spuien. -Een flexibel peilbeheer in de zomer in combinatie met een flexibele inrichting. Deze combinatie zorgt voor een veerkrachtig en veilig systeem dat adaptief kan inspelen op veranderingen, zowel in perioden van te veel water als in perioden met te weinig water. De geformuleerde vragen zijn: -Wilt u nagaan of er binnen uw democratisch gekozen achterban draagvlak voor de voorlopige richtingen bestaat en of het Deltaprogramma op de goede weg is. -Welke mogelijkheden en kansen zien zij voor een flexibele inrichting, voor natuur, recreatie en voor ruimtelijke kwaliteit. Naar aanleiding van consultatie binnen ons bestuur delen wij u mee in te kunnen stemmen met de voor het deelprogramma IJsselmeergebied geformuleerde hoofdrichtingen. Wij maken tevens van de gelegenheid gebruik hierbij de volgende aanbevelingen en aandachtspunten in te brengen. 1. Flexibiliseren van het zomerpeil binnen de huidige bandbreedte is een goed idee en onder voorwaarde is een extra opzet van 10 cm in het voorjaar mogelijk. Een punt van aandacht hierbij is Parkhaven. Doordat Parkhaven buitendijks ligt, kan met een peilstijging het overstomingsrisico en

8 ons kenmerk datum pagina U december de mogelijke overlast toenemen. Hoewel in het Deltaprogramma de grens op circa 30 cm lag waarboven overlast zou worden ervaren, bepleiten wij voor Parkhaven in het Deltaprogramma voor de nodige maatregelen. 2. Alvorens over te gaan tot flexibiliseren van het zomerpeil dient de noodzaak daartoe aangetoond te worden. De noodzaak voor flexibiliseren ligt in het vergroten van de zoetwaterbuffer voor droge perioden. Deze noodzaak komt niet vanuit Flevoland, omdat Flevoland zeer beperkt afhankelijk is van zoetwater uit het IJsselmeer. Onduidelijk is nog hoeveel zoetwater noodzakelijk is als buffer. Daarnaast is ook onduidelijk of er voorwaarden aan gebieden worden gesteld die afhankelijk zijn van zoetwater uit het IJsselmeergebied. Zo is het denkbaar dat eerst ingezet wordt op waterbesparing of dat de locatie van waterintensieve bedrijven ter discussie wordt gesteld. 3. Winterpeil ongeveer stabiel op het huidige peil houden. Hiermee kan worden ingestemd. 4. Welke mogelijkheden en kansen ziet u voor een flexibele inrichting, voor natuur, recreatie en ruimtelijke kwaliteit. Een flexibel peil is beter voor de natuur. Veel soorten gedijen niet in een stabiel milieu. Een flexibele peilstrategie biedt de gelegenheid om een natuurlijker waterpeil te volgen. Daardoor kan in de oeverzones een rijke diversiteit aan levende organismen ontstaan want een dynamisch peil resulteert vooral in een brede overgangszone van land naar water met onder meer open vegetaties van waterriet. Dit vormt een optimale habitat voor broedvogels zoals de grote karekiet, maar ook voor beschutte paai en opgroeigebieden voor vis. Groene dammen, moerasontwikkeling, lang gestrekte zandlichamen langs dijken, zachte zandmotoren in combinatie met wisselende waterpeilen creëren een dynamische omgeving met een grote diversiteit aan kusten en wateren. In combinatie met flexibele recreatiewoningen, wandelpaden en (jacht)havens, kan het IJsselmeer voor recreanten een grote trekpleister worden in het noorden. Voor experimenten in deze richting dient volgens ons het Deltafonds te worden benut waarbij tevens aansluiting gezocht dient te worden bij ontwikkelingen in het kader van het project Toekomstig Bestendig Ecologisch Systeem Markermeer/IJmeer (TBES) en het RijksRegioprogrammaAmsterdamAlmereMarkermeer (RRAAM). Bij dijkversterking dient tevens gezocht te worden naar synergie met natuurontwikkeling. Een flexibele inrichting creëert derhalve meekoppelkansen voor natuur, recreatie en ruimtelijke kwaliteit. Wij hopen u met het bovenstaande voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Het college van de gemeente Lelystad, De secretaris, de burgemeester,

9 > Retouradres Postbus AP Lelystad Deltaprogramma IJsselmeergebied Zuiderwagenplein 2 Lelystad Postbus AP Lelystad Contactpersoon H. Klavers programmadirecteur M +31(0) Ons kenmerk Datum 4 december 2012 Betreft Bestuurlijke informatie- en consultatieronde over het Nationaal Deltaprogramma Bijlage(n) geen Geachte portefeuillehouder, Het werk in het Nationaal Deltaprogramma vordert. 2014, het jaar waarin de deltacommissaris voorstellen doet voor de deltabeslissingen, komt snel naderbij. Op veler verzoek wordt nu de mogelijkheid geboden de democratisch gekozen achterbannen te informeren en consulteren, op een manier die u zelf bepaalt. In deze brief willen wij u uitnodigen binnen uw besturen aandacht te besteden aan het Deltaprogramma. Achtergrond Klimaatveranderingen en een stijgende zeespiegel stellen Nederland voor uitdagingen waar we ons op moeten voorbereiden. Door dat nu te doen, voorkomen we dat een mogelijke ramp of watertekort ons straks overvalt. Het Deltaprogramma heeft de urgente taak om Nederland op de toekomst voor te bereiden en de veiligheid en de zoetwatervoorziening in stand te houden. Dit vraagt de bereidheid van bestuurders om vooruit te kijken, ook over hun ambtstermijn heen, en keuzes te maken waardoor we ons robuust voorbereiden op een onzekere toekomst. Het Deltaprogramma levert in 2014 voorstellen voor deltabeslissingen, waarover het kabinet en de Tweede Kamer besluiten. Deze beslissingen geven richting aan de uitvoering van maatregelen die na 2015 worden gestart, wanneer de lopende programma s (zoals Ruimte voor de Rivier) zijn afgerond. Een van de deltabeslissingen betreft het peilbeheer in het IJsselmeergebied: welke keuzes worden gemaakt voor de afwatering naar de (stijgende) Waddenzee en hoe draagt de watervoorraad in het gebied bij aan de zoetwatervraag? De andere deltabeslissingen gaan over waterveiligheid (actualisering normen), duurzame en doelmatige zoetwatervoorziening, ruimtelijke adaptatie (o.a. beleidskader ruimtelijke ontwikkelingen) en bescherming Rijn-Maasdelta. Het Deltaprogramma, waaronder het Deltaprogramma IJsselmeergebied, heeft concept kansrijke strategieën of hoofdrichtingen opgesteld, die bijdragen aan de deltabeslissingen. Op weg naar de respectievelijke voorkeurstrategieën van de deelprogramma s, die in 2014 gereed moeten zijn, is bestuurlijke input cruciaal. Wij nodigen u daarom uit het Deltaprogramma, de voorlopige hoofdrichtingen en Pagina 1 van 3

10 vragen van het deelprogramma IJsselmeergebied binnen uw bestuur te behandelen. Deltaprogramma IJsselmeergebied Eén voordeur Vragen De regionale vragen van het IJsselmeergebied vindt u hieronder. Een uitgebreidere toelichting vindt u in de speciale editie van Deltanieuws over de strategieën uit het Deltaprogramma (zie het kopje Meer informatie). Datum 4 december 2012 Ons kenmerk IJsselmeergebied Het deelprogramma IJsselmeergebied (DPIJ) zoekt een gezamenlijke strategie voor vier thema s. Deze thema s moeten in samenhang worden behandeld om tot een voorkeurstrategie voor het toekomstig peilbeheer in het IJsselmeergebied te kunnen komen. Bij de behandeling zijn er vier gerelateerde vragen. Regionale en lokale ambities spelen een grote rol bij de beantwoording ervan. De vier thema s zijn de toekomstige afvoer van water uit het IJsselmeer naar de Waddenzee, de instandhouding van de zoetwatervoorziening voor het IJsselmeergebied (Noord- Nederland), de instandhouding van de veiligheid in het gebied en als laatste de nationale samenhang. Voor de eerste twee thema s zijn voorlopige richtingen opgesteld, die u hieronder aantreft. Daarnaast zijn er rond de thema s enkele vragen geformuleerd. De twee voorlopige richtingen zijn: Het huidige winterpeil in het IJsselmeer ook na 2050, als de huidige spuicomplexen in de Afsluitdijk zijn afgeschreven, ongeveer stabiel en op het huidige niveau houden. Dit kan op basis van de huidige inzichten het beste met pompen gebeuren, eventueel in combinatie met spuien. Een flexibel peilbeheer in combinatie met een flexibele inrichting. Deze combinatie zorgt voor een veerkrachtig en veilig systeem dat adaptief kan inspelen op veranderingen, zowel in periodes van teveel water als in periodes met te weinig water. Hiervoor moet nog flink werk worden verricht en zullen flinke investeringen nodig zijn in de toekomst. De mate waarin en het tempo waarmee de flexibiliteit van het peil en de ruimtelijke inrichting worden vergroot, hangen af van de snelheid van klimaatsverandering, de innovaties en ontwikkelingen in gebruik en (andere) ambities (bijvoorbeeld natuur en ruimtelijke kwaliteit) en gebeuren altijd binnen de grenzen van waterveiligheid. Vragen van het deelprogramma IJsselmeergebied: Wilt u nagaan of er binnen uw democratisch gekozen achterban draagvlak voor deze voorlopige richtingen bestaat en of we op de goede weg zijn? Welke mogelijkheden en kansen zien zij voor een flexibele inrichting, voor natuur, recreatie en voor ruimtelijke kwaliteit? Meer informatie Meer informatie is digitaal beschikbaar: Algemeen een brief van deltacommissaris Wim Kuijken aan de voorzitters van de regionale stuurgroepen over de voorlopige richtingen in het Deltaprogramma Stand van denken voorlopige richtingen in het Deltaprogramma (naar aanleiding van bespreking in de nationale stuurgroep Deltaprogramma op 29 november 2012). Pagina 2 van 3

11 een special van de nieuwsbrief DeltaNieuws. Deze is voor een groot deel gewijd aan kansrijke strategieën en hoofdlijnen en bevat per deelprogramma een toelichting; een korte gezamenlijke powerpointpresentatie van de deltacommissaris en de deelprogramma s. IJsselmeergebied een powerpointpresentatie die meer ingaat op de situatie in het IJsselmeergebied; een filmpje waarin ondergetekenden bestuurders wijzen op het belang van het Deltaprogramma en hen oproepen actief bij te dragen aan het resultaat ervan. Deltaprogramma IJsselmeergebied Datum 4 december 2012 Ons kenmerk U vindt deze informatie via Het filmpje kunt u ook via bekijken en downloaden. Ondersteuning Als u wilt, kan een lid van de uitgebreide Bestuurlijke Kerngroep IJsselmeergebied (BKIJ-XL) aanwezig zijn. Voor inhoudelijke ondersteuning tijdens de behandeling kunt u een beroep doen op mensen van het programmabureau van het Deltaprogramma IJsselmeergebied. U kunt dit doorgeven via dpij@rws.nl, onder vermelding van bestuurlijke ronde. Als u in de tussentijd vragen heeft, kunt u die stellen aan het programmabureau van het deelprogramma IJsselmeergebied via dpij@rws.nl. Gemeenten kunnen ook terecht bij de gemeenteambassadeur, de heer Guido Vermeer. Hij is te bereiken onder gfm.vermeer@lelystad.nl. Uw reactie en het vervolg Als u wilt reageren op de vragen en de voorlopige richtingen, willen wij u vragen dit uiterlijk 8 februari 2013 te doen. De BKIJ-XL buigt zich medio februari over de reacties, zodat de informatie voor 1 maart 2013 naar de deltacommissaris kan. U kunt uw informatie via uw gedeputeerde bij ons aanleveren. Wij zorgen ervoor dat de relevante delen uit uw reactie ook bij andere deelprogramma s dan wel de deltacommissaris terechtkomen. 27 maart 2013 organiseert het Deltaprogramma IJsselmeergebied de IJsselMeertop. Hier leggen we aan de portefeuillehouders, aan alle andere gemeentelijk, provinciale en waterschapsbestuurders en aan de maatschappelijke organisaties onze verwerking van de reacties over het IJsselmeergebied voor. U kunt uw reactie ook hier inbrengen. Op de top liggen keuzes op tafel, waarmee we vervolgens aan de slag gaan op weg naar de voorkeurstrategie voor het IJsselmeergebied. Met vriendelijke groet, Namens het deelprogramma IJsselmeergebied, E. Boerman en mr.ir. H.L. Tiesinga Duo-voorzitters Bestuurlijke Kerngroep IJsselmeergebied Pagina 3 van 3

12 > Retouradres Postbus LR Den Haag Voorzitters Bestuurlijke Kerngroep IJsselmeergebied De heer E. Boerman De heer mr. ir. H.L. Tiesinga Deltacommissaris Nieuwe Uitleg 1 Den Haag Postbus LR Den Haag Contactpersoon drs. M.E. Veenstra Alg. secretaris staf DC M +31(0) Ons kenmerk DC-2012/157 Datum 4 december 2012 Betreft Bestuurlijke informatie- en consultatieronde Bijlage(n) Stand van denken Geachte Voorzitters, Hierbij doe ik u een - hopelijk ook naar uw oordeel - toegankelijke weergave toekomen van de bespreking die wij hadden in de Stuurgroep Deltaprogramma van 29 november jl. Separaat zult u het meer officiële verslag ontvangen. We hebben samen een aantal voorlopige richtingen verkend en besproken, die van belang zijn bij de gebiedsgerichte en integrale uitwerking van de kansrijke oplossingsrichtingen voor waterveiligheid en zoetwater. De uiteindelijke keuzes met betrekking tot de kansrijke oplossingen worden in het komende Deltaprogramma DP2014 gemaakt. Deze vormen dan de basis voor de stap naar voorkeursoplossingen en de voorstellen voor Deltabeslissingen die in DP2015 zijn voorzien. Naar mate we met ons werk vorderen, wordt de betrokkenheid van de democratisch gekozen achterban steeds groter. Wij hebben dat eerder reeds onderkend. Daartoe is er in de bestuurlijke planning de gelegenheid opgenomen om in de komende maanden (tot uiterlijk 1 maart 2013) deze achterban te betrekken op een wijze die u zelf bepaalt. Bijgaande weergave van ons gezamenlijke werk tot nu toe kan bij deze informatie- en consultatieronde benut worden. Desgewenst zijn er ook (andere) standaardpresentaties beschikbaar. Tevens is een speciale editie van de nieuwsbrief Deltanieuws gemaakt, die vooral in het teken staat van de stand van zaken rond de ontwikkeling van de kansrijke oplossingen. Pagina 1 van 2

13 Ik stel het op prijs indien u mij en de andere deelprogramma's met het oog op de voorbereiding van de stuurgroep van april 2013 snel na 1 maart 2013 wilt informeren over uw conclusie van de consultatie. Waar nodig ben ik met mijn stafleden en uw programmadirecteur en programmateam beschikbaar voor nadere ondersteuning en toelichting. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk DC-2012/157 Met vriendelijke groet, Wim Kuijken Regeringscommissaris voor het Deltaprogramma Pagina 2 van 2

14 Voorzitters van de regionale stuurgroepen van het Deltaprogramma Deltacommissaris Nieuwe Uitleg 1 Den Haag Postbus LR Den Haag Contactpersoon A. van der Sar M +31(0) Stand van denken voorlopige richtingen in het Deltaprogramma Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Inleiding In 2008 heeft de tweede Deltacommissie (onder voorzitterschap van oud-minister Veerman) het kabinet geadviseerd over de bescherming van Nederland tegen overstromingen en over de zoetwatervoorziening. Zijn adviezen zijn door het kabinet overgenomen. Er is sedert 2010 een jaarlijks Deltaprogramma, dat verschijnt met Prinsjesdag. Het meest recente Deltaprogramma (DP2013) geeft inzicht in de mogelijke oplossingen voor de toekomst van ons land. We werken nu aan het DP2014 met kansrijke strategieën (doelen, maatregelen en het tijdpad). Wettelijke basis voor het Deltaprogramma is de Deltawet, die sinds 1 januari 2012 van kracht is. In de Deltawet zijn ook een Deltafonds en de rol van de deltacommissaris geregeld. Zo is er een stevige juridische basis voor het nieuwe waterveiligheids- en zoetwaterbeleid op de korte en lange termijn Het Deltaprogramma is een nationaal programma. Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen (zie bijlage 1) werken hierin samen met inbreng van de maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Het Deltaprogramma kent negen (drie nationale en zes regionale) deel/deltaprogramma s, zie kaart 1. Het Deltaprogramma levert in 2014 voorstellen van de deltacommissaris voor deltabeslissingen 1 op. Daarover besluiten vervolgens het kabinet en de Tweede Kamer. Deze deltabeslissingen geven richting aan de uitvoering van de maatregelen die na 2015 kunnen worden gestart, na afronding van de lopende programma s (zoals Ruimte voor de Rivier, Maaswerken en het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma). De Deltabeslissingen vormen het begin van een nieuwe generatie deltawerken. Daarmee willen we goed voorbereid zijn om de veranderingen in het klimaat die wij meten en verwachten. Onze delta is veilig en redelijk op orde, maar tegelijkertijd ook kwetsbaar. 1 Zie voor meer informatie: Pagina 1 van 14

15 Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Kaart 1. Overzicht van de negen deelprogramma s binnen het Deltaprogramma De komende jaren en zeker ook bij de maatregelen die voortvloeien uit de deltabeslissingen geven we aandacht aan innovaties zoals multifunctionele keringen, bouwen met de natuur, ict in de dijk, bellenscherm voor de scheiding tussen zoet- en zoutwater, innovaties aan de kant van de gebruiker van het water. Regelmatig wordt er tijd en ruimte ingebouwd om alle betrokkenen en overheden te betrekken bij ons werk. Draagvlak is essentieel. Elk jaar doen we een stap verder. Doel notitie: delen van de stand van denken Momenteel wordt binnen het Deltaprogramma gewerkt aan het ontwikkelen van kansrijke strategieën/oplossingsrichtingen. Deze notitie beschrijft wat de stand van denken is over de zaken die van belang zijn voor de uitwerking van de kansrijke strategieën. Dit gebeurt aan de hand van voorlopige richtingen die zijn besproken in de Stuurgroep Deltaprogramma van 29 november jl. Deze Stuurgroep, met daarin vertegenwoordigers van IPO, VNG, UvW, de ministeries Pagina 2 van 14

16 van I&M en EZ alsmede de regionale deltaprogramma s, staat onder leiding van de deltacommissaris en is zijn directe adviescommissie. Het Overlegorgaan Infrastructuur en Milieu gaf advies. Belangrijk is te benadrukken dat de voorlopige richtingen bij de nadere uitwerking tot dilemma s dan wel nieuwe keuzevraagstukken kunnen gaan leiden die later in het proces op tafel kunnen komen. De uiteindelijke keuzes met betrekking tot de kansrijke strategieën worden gemaakt in Deltaprogramma De Stuurgroep Deltaprogramma spreekt daarover in april en mei Het Nationaal Bestuurlijk Overleg onder leiding van de Minister van Infrastructuur en Milieu stemt een laatste versie af in juni Deze notitie is speciaal bestemd voor consultatie in de periode december 2012 tot en met februari Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Werkwijze Binnen het Deltaprogramma wordt de beproefde manier van samenwerking binnen Ruimte voor de Rivier op nationale schaal voortgezet. In het Deltaprogramma worden kaders voor zoetwater en waterveiligheid opgesteld. De gebieden komen binnen deze kaders met hun bijpassende oplossingen. Op deze manier kunnen kansen en ambities uit de gebieden worden gekoppeld aan de doelen van het Deltaprogramma. Tussen generieke en regionale deelprogramma s is sprake van een iteratief proces. Alle overheden werken in het Deltaprogramma samen aan het realiseren van de twee wettelijke doelen: veiligheid en zoetwatervoorziening op orde; nu en in de toekomst. Deltaprogramma meer dan alleen deltabeslissingen Het Deltaprogramma bevat meer dan alleen de deltabeslissingen. De vijf te nemen deltabeslissingen (Waterveiligheid, Ruimtelijke adaptatie, Zoetwaterstrategie, Rijn- Maasdelta en Peilbeheer IJsselmeergebied) zijn daarbij de nationaal bepaalde structurerende beslissingen die bepalend zijn voor het regionale vervolg. Deze notitie bevat die zaken die de samenhang tussen de deelprogramma s betreffen. In de kansrijke strategieën komen de mogelijkheden voor verbindingen met regionale opgaven, ambities en meekoppelkansen aan de orde. Relatie met andere domeinen; o.a.kaderrichtlijn Water en stroomgebiedbeheerplannen De Deltabeslissingen zijn structurerend voor het werk aan onze delta na Wij realiseren ons daarbij dat de verschillende overheden ook andere verantwoordelijkheden hebben en dus het werk aan de delta moeten afstemmen op het werk van bijvoorbeeld de ruimtelijke inrichting, de natuurontwikkeling, maar ook de (stroomgebied)beheersplannen voor de Kaderrichtlijn Water of de Richtlijn overstromingsrisico s van de Europese Commissie. Internationale afstemming Nederland ligt in vier internationale stroomgebieden: Rijn, Maas, Eems en Schelde, zie kaart 2. Nederland stemt het beheer van grensoverschrijdende rivieren af in de internationale rivierencommissies. Het Deltaprogramma houdt verbinding met de activiteiten binnen de internationale rivierencommissies via het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Pagina 3 van 14

17 Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Kaart 2. Overzicht internationale stroomgebieden Pagina 4 van 14

18 Voorlopige richting deltabeslissing Waterveiligheid De deltabeslissing Waterveiligheid gaat over de actualisering van wettelijke waterveiligheidsnormen. De huidige normen voor dijken dateren grotendeels uit jaren 60. Achter de dijken, dammen en duinen zijn de bevolking en economische waarde sindsdien sterk toegenomen. Deze deltabeslissing vormt samen met de deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie het vertrekpunt voor de maatregelen voor waterveiligheid na Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Bij de actualisering van het waterveiligheidsbeleid heeft de voormalige staatssecretaris van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu reeds een aantal richtingen bepaald, waaronder: Het voorkomen van overstromingen, preventie, is en blijft de basis van het waterveiligheidsbeleid. Het voorkomen van achteruitgang van het huidige veiligheidsniveau. Principe van een basisbeschermingsniveau voor iedereen achter de kering (individueel slachtofferrisico met een kans van 1 op per jaar). De reeds bepaalde richtingen worden als uitgangspunt meegenomen in ons werk. In een aantal gebieden (Rivierengebied, delen van de regio Rijnmond- Drechtsteden en bij Almere) wordt inzichtelijk gemaakt wat aanvullend op de basisveiligheid nodig en mogelijk is. Dit heeft te maken met de positieve uitkomsten van de maatschappelijke kosten-batenanalyse in deze gebieden. Dit gebeurt via maatwerk en op basis van kosteneffectiviteit (economisch optimale overstromingskansen) en groepsrisico s. De actualisering van het beleid gebeurt expliciet op basis van de risicobenadering; dit is nieuw. Dit betekent dat zowel naar de kans op een overstroming wordt gekeken als naar de gevolgen ervan. Onderzoeken laten zien dat de risico s (kans x gevolg) per gebied verschillen. Om de risico s meer gelijk te trekken kan bij de uitwerking van de kansrijke strategieën ervoor gekozen worden gericht en doelmatig te investeren in delen van de dijkring. Op deze manier kan een zo groot mogelijk rendement worden gehaald. Deze voorlopige richting betekent dat, met inachtneming van de bovengenoemde uitgangspunten, maatwerk mogelijk wordt gemaakt en dat de normen (in termen van overstromingskansen) kunnen differentiëren binnen en tussen dijkringen. Differentiatie hoeft niet per definitie te leiden tot verschillen in hoogte van waterkeringen. Dat kan bijvoorbeeld ook in de sterkte van de kering tot uitdrukking komen. Ieder houdt dan een gelijk basisveiligheidsniveau. Er wordt slim, gericht en innovatief geïnvesteerd. Het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (nhwbp; het dijkversterkingsprogramma na de 3 e toetsing van de dijken in 2011; onderdeel van het Deltaprogramma) is een essentiële component bij het in de praktijk brengen van deze vernieuwende aanpak binnen het Deltaprogramma Veiligheid. Pagina 5 van 14

19 Voorlopige richtingen deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Om de opgaven voor waterveiligheid en de risicobenadering concreet te maken de komende jaren, wordt gekeken naar de mogelijkheden in meerdere lagen (zgn. meerlaagsveiligheid, m.l.v): Laag 1: het voorkomen van overstromingen (preventie; norm voor veiligheid). Laag 2: aangepaste ruimtelijke inrichting om gevolgen van overstroming te beperken. Laag 3: adequate rampenbeheersing om gevolgen van een overstroming te kunnen beperken en goed voorbereid te zijn. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Voorlopige richtingen met betrekking tot meerlaagsveiligheid zijn: In alle gebieden wordt onderzocht welke maatregelen in de ruimtelijke inrichting (laag 2) en rampenbeheersing (laag 3) mogelijk zijn in aanvulling op preventie. Hierbij gaat het vooral om bescherming van vitale en kwetsbare functies. Hiervoor zijn naast waterschappen ook de provincies en gemeenten/veiligheidsregio s in beeld. In een aantal gebieden (Rivierengebied, delen van de regio Rijnmond-Drechtsteden en bij Almere) kan het een aantrekkelijke optie zijn om goed te kijken naar preventie (laag 1) enerzijds en ruimtelijke inrichting (laag 2) en/of rampenbeheersing (laag 3) anderzijds. Bijvoorbeeld wanneer investeren in de dijk (laag 1) duur of complex is en op maatschappelijke weerstanden stuit. Of wanneer er door maatregelen in laag 2 en 3 meerwaarde in het gebied kan worden gerealiseerd. De norm blijft leidend maar kan wellicht op meerdere manieren worden bereikt. De gebiedsgerichte deelprogramma s is gevraagd in beeld te brengen welke mogelijkheden er zijn voor m.l.v. Bij bundeling van financiële stromen kan dit aantrekkelijk zijn voor alle partijen. Verantwoordelijke overheden (binnen en buiten de waterkolom) zullen dan moeten samenwerken. Waar eventueel uitwisseling aan de orde is, dient dit goed geborgd en controleerbaar te worden. Hierover en over de financiering worden dan afspraken gemaakt. De invulling van meerlaagsveiligheid wordt een gedeelde verantwoordelijkheid van bevoegde overheden (binnen en buiten de waterkolom). De verwachting is dat de komende maanden vanuit de gebiedsgerichte deelprogramma s inzichtelijk wordt welke mogelijkheden er zijn voor aanvullende maatregelen in laag 2 en 3. Ook wordt inzichtelijk waar het uitwisselen tussen de lagen perspectiefrijk is en waar dat tot een bijdrage leidt in relatie tot de definitieve vaststelling van de normen. Inmiddels is al duidelijk dat het langs de Noordzeekust en Waddenkust alleen gaat om het beperken van het restrisico, daar is geen sprake van uitwisseling. Ook rond het IJsselmeergebied is de insteek dat er geen uitwisseling tussen de lagen zal kunnen plaatsvinden. In april 2013 zal er tevens een tussenstand zijn ten aanzien van: voor vitale en kwetsbare functies welke mogelijkheden en noodzaak er is voor maatregelen in de 2 e en de 3 e laag. hoe de Watertoets kan worden ingezet ( watertoets + ) voor meer waterrobuuste ruimtelijke plannen gericht op gevolgenbeperking. Pagina 6 van 14

20 welke afspraken in en met de veiligheidsregio s gemaakt worden over evacuatiefracties waar in de studies die naar normering zijn uitgevoerd (WV21) vanuit is gegaan. Voor het toewerken naar een klimaatbestendige stad, een ander onderdeel van ruimtelijke adaptatie, ligt het voortouw bij de gemeenten. Het rijk heeft een faciliterende rol. Als voorlopige richting werkt het deelprogramma Nieuwbouw & Herstructurering met betrokken actoren april 2013 een voorbeeld van een mogelijk beleidskader uit. Hierbij wordt gekeken welke nationale, regionale en lokale instrumenten gemeenten en andere betrokken actoren nodig hebben en welke verantwoordelijkheidsverdeling past bij het klimaatbestendig maken van de stedelijke omgeving. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Steden worden veelal nog niet zodanig (her)ingericht dat de nadelige effecten van klimaatverandering (toenemende neerslag, droogte en hitte) worden tegengegaan. Dit kan ook leiden tot het verbeteren van de leefkwaliteit en het vestigingsklimaat van steden. Het beeld dat leeft is dat stedelijke adaptatie complex en duur is. De ervaring echter leert dat dit niet het geval is indien meegekoppeld wordt met de vele projecten (nieuw, beheer en onderhoud) die in de dynamische stad worden uitgevoerd. Pagina 7 van 14

21 Voorlopige richtingen Deltabeslissing Zoetwaterstrategie In DP2013 is beschreven dat er vijf gebieden in Nederland te onderscheiden zijn die verschillen qua belangrijkste oorzaken van zoetwatertekorten. Door het verschil in oorzaken is het niet altijd mogelijk om in alle vragen naar zoetwater te kunnen voorzien. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Regio s en functies zijn over het algemeen op de hoogte van de maatregelen die de overheden nemen in normale en crisis situaties (verdringingsreeks). Tegelijkertijd biedt het huidige doel voor zoetwater 2 geen helderheid aan de gebruikers over met welke tekorten van water van voldoende kwaliteit rekening moeten worden gehouden. Op 7 december a.s. vindt de nationale conferentie zoetwater plaats. Daar zal verdere regionale inkleuring plaatsvinden van onderstaande voorlopige beleidsrichting voor zoetwater: a. De beleidslijn van vraag faciliteren waar het kan en wateraanbod accepteren waar het moet (per gebied en/of functie) lijkt een logische en wordt binnen deelprogramma Zoetwater verder geconcretiseerd. Daarbij wordt gekeken naar: - het optimaliseren van het aanbod door fysieke maatregelen, - het effectief gebruiken van het beschikbare water, - het verminderen van de vraag door efficiënter watergebruik en vergroten van de zelfredzaamheid. b. Om de taak van de overheid transparant te maken wordt voorgesteld om een basis- of voorzieningsniveau (kwantiteit en kwaliteit; bandbreedte) uit te werken. Het basis- of voorzieningsniveau wordt per gebied en /of functie uitgewerkt. Het wordt gebaseerd op risico s en ambities en zou voor langere tijd moeten worden vastgelegd zodat gebruikers daar hun investeringen op kunnen richten. Een uitgewerkt voorstel wordt uiterlijk begin 2014 voorgelegd. c. Er wordt een opzet gemaakt voor een investerings-/uitvoeringsprogramma met daarin aandacht voor innovaties. Onder meer hoe de huidige knelpunten kunnen worden aangepakt via no regret maatregelen die het systeem flexibiliseren en minder kwetsbaar maken voor extremen. Ook kan het concrete, innovatieve maatregelen bevatten die het benutten van economische ontwikkelkansen, het realiseren van ambities mogelijk maken. Tevens bevat het instrumenten die het beperken van de vraag stimuleren. Onderzocht worden onder meer: vergroten buffer op het IJsselmeer, capaciteit Noordervaart, Roode Vaart, Kleinschalige Water Aanvoer+ (KWA+), bellenscherm ten behoeve van de scheiding van zoet- en zoutwater in de Nieuwe Waterweg, maatregelen in Zuidwestelijke Delta en rivierengebied. Voor de lange termijn is het belangrijk om de gewenste opties open te houden om toekomstige onzekerheden en ambities waar te kunnen maken. Doel is meer helderheid te bieden wat er van de overheid kan worden verwacht, het nationale en regionale watersysteem goed op elkaar af te stemmen en gebiedsgerichte strategieën te ontwikkelen. Naar verwachting zal de helderheid een positieve impuls geven voor de sectoren bij innovaties en investeringen. 2 Het leveren van voldoende water aan alle gebruikers. In droge periodes ontstaan tekorten en zijn er maatschappelijk afgewogen afspraken over de verdeling (verdringingsreeks) Pagina 8 van 14

22 Voorlopige richtingen afvoerverdeling Rijntakken (stuurknop belangrijk voor deltabeslissingen Rijn-Maasdelta en Peilbeheer IJsselmeergebied) Een van de vragen die in het hoofdwatersysteem (zie het Deltanieuws) speelt is of het kosteneffectiever is om op termijn de afvoerverdeling over de Rijntakken (Nederrijn-Lek, Waal en IJssel) te gaan veranderen ten opzichte van nu. Dit omdat in de deltascenario s (gaan over klimaat en sociaal-economische ontwikkelingen) ten opzichte van nu rekening moet worden gehouden met een toename van de rivierafvoeren in de winter en afname in de zomer. De voorlopige richting hierover beïnvloedt de deltabeslissingen Rijn-Maasdelta en Peilbeheer IJsselmeergebied en is in feite een keuze die voorafgaat aan de andere keuzes over de stuurknoppen in het hoofdwatersysteem. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk De waterverdeling over de Rijntakken is met de huidige infrastructuur slechts ten dele te beïnvloeden, met de stuw in de Nederrijn bij Driel in laagwatersituaties en met het nieuwe regelwerk bij Arnhem (Hondsbroekse Pleij) in hoogwatersituaties. Op het splitsingspunt van de Waal en het Pannerdensch Kanaal is er geen regelwerk, daar kan op dit moment de afvoerverdeling niet aangepast worden, ook nog niet voor de huidige beleidsmatig afgesproken afvoerverdeling bij (maximaal) m3/s. Onderzoek laat zien dat het technisch mogelijk is om de afvoerverdeling van de Rijn te sturen door middel van regelwerken. Ook is duidelijk geworden dat een regelwerk om tot een andere afvoerverdeling te komen voor hoogwater niet ook voor laagwater gebruikt kan worden en andersom. Er is een Kosteneffectiviteitsanalyse (KEA) afvoerverdeling Rijntakken uitgevoerd. De voorlopige richtingen naar aanleiding van de voorlopige KEA zijn: a. Voor de hoge afvoeren op langere termijn blijkt dat het irreëel is de afvoertoename van m3/s extra (bij Lobith) op de IJssel te concentreren. Dat zou een verdubbeling van de hoogwaterafvoer op deze tak betekenen met enorme impact op de langs gelegen steden. b. Voor de hoge Rijnafvoeren en de middelhoge Rijnafvoeren geven de voorlopige resultaten van de KEA geen aanleiding om de huidige afvoerverdeling te wijzigingen. Een verdiepingsslag wordt gemaakt om dit verder te onderbouwen. Naast kosteneffectiviteit kunnen andere overwegingen bij de uiteindelijke keuze een rol spelen. c. Bij lage afvoeren lijkt aannemelijk dat voor de komende decennia aanpassing van de afvoerverdeling middels een regelwerk niet zinvol is. Bij zeer grote zoetwatervraag kan dit in de toekomst worden heroverwogen. Pagina 9 van 14

23 Voorlopige richtingen Deltabeslissing Rijn-Maasdelta Verbinding Nieuwe Waterweg met zee Een belangrijke stuurknop in de Rijn-Maasdelta is de verbinding tussen de Nieuwe Waterweg en zee, momenteel de Maeslantkering, een zgn. afsluitbaar open kering. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Bij vervanging van de Maeslantkering (op z n vroegst in 2070) wordt op dit moment als meest waarschijnlijke optie en voorlopige richting gezien om een nieuwe afsluitbaar open kering te realiseren. De kosteneffectiviteit van deze aanpak is een orde van grootte beter dan van het afsluiten van de Nieuwe Waterweg. Een nieuwe afsluitbaar open kering kan dan met de dan meest actuele inzichten worden ontworpen, zoals een betere bedrijfszekerheid, (bedienings)mogelijkheden om verzilting tegen te gaan, het zoveel mogelijke voorkomen van het onderlopen van buitendijkse gebieden. Deze insteek betekent dat op de lange termijn alle opties open blijven. Het openhouden van de Nieuwe Waterweg impliceert dat elke investeerder zichzelf rekenschap geeft van de noodzaak om klimaatbestendig te investeren. Voor alle buitendijkse gebieden, nieuw te ontwikkelen gebied zoals Stadshavens of bestaand gebied zoals het Noordereiland of de Botlek, zal er rekening gehouden moeten worden met zeespiegelstijging. Op het moment dat de verzilting van de Hollandsche IJssel en van het inlaatpunt bij Gouda maatschappelijk niet meer aanvaardbaar is, is een andere zoetwatervoorziening aanvullend nodig. Er liggen goede mogelijkheden in een aanvoer vanuit het oosten van Gouda, zoals de Kleinschalige Water Aanvoer + (KWA+)/Betuwepand etc. Ring van rivierkeringen Door de tweede Deltacommissie (Commissie Veerman) was geadviseerd een oplossing met een ring van rivierkeringen 3 verder te onderzoeken om zo de veiligheidsopgaven in dit sterk verstedelijkte gebied te verkleinen. Als voorlopige richting wordt er nu van uitgegaan dat de ring van beweegbare rivierkeringen niet wordt meegenomen in de kansrijke strategieën. De opgave in de regio blijkt binnen de ring beperkt en goed oplosbaar te zijn. De maximale besparingen op dijkversterkingen (honderden miljoenen ) zijn maar een fractie van de investeringskosten voor de keringen (ca. 1,5 miljard, exclusief aanvullende maatregelen voor afvoer water van de Lek). Tegelijkertijd vergroot een ring van rivierkeringen de problematiek bovenstrooms en kent het grote bedieningsrisico s en faalkansen. Tot slot, alternatieven (dijkversterking, rivierverruiming Nieuwe Merwede, gevolgenbeperking) kennen minder nadelen. Berging op de Oosterschelde Als voorlopige richting geldt dat de variant waterberging op de Oosterschelde (in aanvulling op Volkerak-Zoommeer en/of Grevelingen) niet meer wordt meegenomen in de kansrijke strategieën. Tegenover aanzienlijke kosten staat weliswaar 3 Hieronder wordt verstaan een stelsel van keringen in de Lek, de Beneden Merwede, de Dordtsche Kil en het Spui in aanvulling op de al bestaande keringen in de Nieuwe Waterweg en het Hartelkanaal. De opgave en maatregelen in de Hollandse IJssel worden als zelfstandig vraagstuk beschouwd. Conclusie betreft dus niet de kering in de Hollandse IJssel. Pagina 10 van 14

24 een groot bergingsoppervlak, maar een beperkte mogelijkheid om onder vrij verval te bergen. Pompen in de Haringvlietsluizen Als voorlopige richting wordt gehanteerd dat pompen in de Haringvlietsluizen (als alternatief voor berging) niet meer wordt meegenomen in de kansrijke strategieën. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk De investeringskosten voor de pompen in de Haringvlietsluizen die een hoogwatergolf kunnen verwerken zijn geschat op 2-4 miljard en levert maar een beperkte besparing op dijkverhogingen op. De capaciteit van pompen in de Haringvliet zou een veelvoud moeten zijn van de pompen in de Afsluitdijk. Dit komt doordat de Haringvliet een veel grotere aanvoer van rivierwater dan het IJsselmeer te verwerken krijgt en een aanzienlijk kleinere bergingsopppervlakte dan het IJsselmeer heeft. Berging Grevelingen Over berging in de Grevelingen of dijkversterking langs Haringvliet en Hollands Diep kan nu nog geen voorlopige richting worden voorgelegd. Het kabinet heeft onlangs besloten om in het kader van Ruimte voor de Rivier het Volkerak- Zoommeer aan te wijzen als waterbergingsgebied. Dit is nodig als alle stormvloedkeringen dicht zijn en er rivierwater tijdelijk geborgen moet worden, voordat het water weer op een natuurlijke wijze naar zee kan stromen. Met het oog op klimaatverandering is de vraag of extra berging vanuit waterveiligheid nodig is en zo ja waar. Er vindt nu een vergelijking plaats tussen berging op de Grevelingen (vanuit het Volkerak-Zoommeer) en berging op het Hollandsch Diep/Haringvliet. Voor alle opties zijn aanpassingen van het gebied nodig; deze worden onderling in een kosten baten analyse vergeleken. Deze studie wordt in begin 2013 opgeleverd en zal inzicht geven in de kosteneffectiviteit van de verschillende maatregelen, gezien vanuit het belang van waterveiligheid. Op dit moment zijn er nog geen conclusies voorhanden. De besluitvorming over al dan niet bergen in één van de bekkens hangt niet alleen af van de doelen voor waterveiligheid, maar ook van het feit of andere (regionale) belangen kunnen meekoppelen. Dit is in dit gebied aan de orde. Nationale en regionale keuzen lopen samen op. Voor de Grevelingen en het Volkerak-Zoommeer loopt er thans een Rijksstructuurvisie, die in 2015 gereed zal zijn. De resultaten van bovengenoemd onderzoek zullen mede in dat proces worden ingebracht. Hollandse IJssel en Centraal Holland Onderdeel van de kansrijke strategieën zijn in ieder geval geconcentreerd rond de Hollandse IJssel (integrale verkenning voor zoetwater en waterveiligheid) en Centraal Holland (verkenning naar de systeemwerking tussen van de dijkringen 14, 15 en 44). Hiervoor zijn aparte (deel)structuren gestart. De Hollandse IJssel valt onder verantwoordelijkheid van deelprogramma Rijnmond-Drechtsteden en Centraal Holland onder deelprogramma Rivieren. Pagina 11 van 14

25 Deltacommissaris Voorlopige richtingen Deltabeslissing IJsselmeergebied De extremen in het weer gaan veranderen, zowel de nattere periodes worden natter als de droge periodes droger. Ook de frequentie kan wijzigen.de huidige combinatie van peilbeheer in het IJsselmeer en ruimtelijke inrichting is nu niet veerkrachtig genoeg om deze veranderingen zonder problemen op te vangen. Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Het concept van flexibel peilbeheer in combinatie met een flexibele inrichting is daar een adaptief antwoord op. Deze benadering is in het IJsselmeergebied ontdekt als kansrijk.als voorlopige richting wordt gekozen voor flexibel peilbeheer in combinatie met een flexibele inrichting. Deze combinatie zorgt voor een veerkrachtig en veilig systeem dat adaptief kan inspelen op veranderingen, zowel in periodes van teveel water als in periodes met te weinig water. Hiervoor moet nog flink werk worden verricht en zullen investeringen nodig zijn in de toekomst. De mate waarin en het tempo waarmee de flexibiliteit van het peil en de ruimtelijke inrichting worden vergroot, hangen af van de snelheid van klimaatsverandering, de innovaties en ontwikkelingen in gebruik en (andere) ambities (bijvoorbeeld natuur en ruimtelijke kwaliteit) en gebeuren altijd binnen de grenzen van waterveiligheid. Flexibele inrichting betekent maatwerk per regio in het gebied. Daarbij kunnen ook andere ambities als natuur, recreatie en het versterken van de ruimtelijke kwaliteit worden gerealiseerd. Dit wordt nader uitgewerkt in overleg met de betrokkenen in het IJsselmeergebied. Ook willen we de kansen benutten die ontstaan uit de verbinding tussen de regionale watersystemen en het hoofdwatersysteem. Op basis van de huidige inzichten kan de afvoer naar de Waddenzee het beste stabiel en op het huidige niveau worden gehouden door middel van pompen (KEA IJsselmeergebied). Als voorlopige richting wordt dan ook gekozen om het meerpeil in het IJsselmeer ook na 2050 niet mee te laten stijgen met de zeespiegel is het moment waarop de gerenoveerde complexen op de Afsluitdijk moeten worden vervangen. Met de gerenoveerde complexen kan tot 2050 het huidige winterpeil worden gehandhaafd door zowel spuien als pompen (spuien als het kan, pompen als het moet). Ook voor het optimaal inzetten van het gerenoveerde complex is flexibel peilbeheer nodig (binnen de grenzen van waterveiligheid). Afhankelijk van de ontwikkelingen in het klimaat kan het zijn dat ook na 2050 nog een hybride oplossing van spuien en pompen een aantrekkelijke optie is. Dat moet nader worden onderzocht. Pagina 12 van 14

26 Voorlopige richtingen Zanddelend systeem (kust, Waddengebied, Zuidwestelijke Delta) Met behulp van zandsuppleties wordt een cruciale bijdrage geleverd aan de veiligheid langs de Noordzeekust, de bekkens in de Zuidwestelijke delta en de Waddenzee. En wordt structurele erosie tegengegaan. Tegelijkertijd is sprake van zandhonger in de bekkens van de Zuidwestelijke Delta en neemt de hoeveelheid zand in de buitendelta s boven de Waddeneilanden af, terwijl de Waddenzee zelf meegroeit met de huidige relatieve zeespiegelstijging. Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk In de huidige uitvoeringspraktijk (referentie: suppletievariant vinger aan de pols ) kan de Basiskustlijn worden onderhouden maar is het totale suppletievolume niet voldoende om het hele zanddelende systeem te voeden noch om het kustfundament daarbinnen volledig mee te laten groeien. De verwachting is dat door het continue proces van zeespiegelstijging en bodemdaling, zandhonger in de Zuidwestelijke Delta en Waddenzee en afname van zand in de buitendelta s er een hoger volume zand nodig zal zijn om het kustsysteem in evenwicht te houden (Suppletievariant Voorraad op orde ). Een aanvullend suppletiealternatief is Vergroten zandbuffer. Als voorlopige richting lijkt het het meest kansrijk om ten behoeve van duurzame veiligheid het suppletievolume met de verwachte zeespiegelstijging te laten groeien conform de variant Voorraad op orde. Hiermee ontstaat ook ruimte voor innovatieve experimenten zoals bij de buitendelta s van de Wadden. Naast tijd voor nader onderzoek en monitoring, is er ook ruimte in het suppletieprogramma nodig om via experimenten te leren en toe te groeien naar een hoger volume. Voor het zanddelend systeem inclusief het Waddengebied blijft monitoring van belang. Pagina 13 van 14

27 Bijlage 1: gebiedsindelingen betrokken partijen Deltacommissaris Datum 4 december 2012 Ons kenmerk Pagina 14 van 14

28

29

30

31

32 Voorstel aan de raad Nummer: Steller: C. Rijksen Afd: Griffie Telefoon: Punt 7b van de agenda van de vergadering van 12 februari Onderwerp: Aanbevelingen rekenkamer rapport Sturen of schaven. Voorgesteld besluit: 1. Het subsidiebeleid centraal te verankeren in de beleidscyclus en in de planning- en control cyclus door in het jaarverslag en in de begroting een vaste paragraaf subsidies op te nemen waarin van alle subsidies een overzicht is opgenomen van de subsidies van het afgelopen jaar en het huidige jaar en bij de begroting ook van het begrotingsjaar. 2. Een beleidsnota over het subsidiebeleid aan de raad ter vaststelling voor te leggen, hierin toetsingscriteria voor het beoordelen van de evaluatie van subsidies op te nemen en het aantal subsidievormen te beperken. 3. De belangrijkste beleidsdoelen en de gewenste maatschappelijke effecten SMART te formuleren en deze te koppelen aan elke verstrekte subsidie. 4. De evaluatie (op doelmatigheid en doeltreffendheid) van subsidieverstrekking een vast onderdeel te maken van de subsidiecyclus door in elk tweede jaar van een raadsperiode een evaluatierapport aan de raad voor te leggen over de doelmatigheid en doeltreffendheid van de verstrekte subsidies aan de grotere instellingen. 5. Een openbaar subsidieregister aan te leggen. 6. Bij besluitvorming over verstrekken van of bezuinigen op subsidies expliciet de doelmatigheid en doeltreffendheid te betrekken. Aanleiding en context: Op 24 oktober 2012 heeft de rekenkamer haar rapport sturen of schaven aan de raad aangeboden. In de BOB bijeenkomst van 4 december 2012 heeft de rekenkamer het rapport en haar aanbevelingen nader toegelicht. De voorzitter heeft hierbij geconcludeerd dat; o het onderwerp (nadat de commissie van de rekening een raadsvoorstel heeft ingediend) kan worden geagendeerd voor een oordeelvormende sessie. o Gezien het belang voor volgende processen dit onderwerp in eerste kwartaal 2013 afronden.