Slides op

Transcriptie

1 : Sinds Jan10: COÖPERATIES VOOR EEN VERNIEUWENDE IMPULS VAN LOKALE BEWEGING dr. ir. Onno van Bekkum Noordelijke Studiemiddag: Coöperaties in Dorpen dinsdag 16 oktober 2012 Studies Advies Cursussen Coöperatiestrategie Financiering Governance Ledenbetrokkenheid 1 2 COÖPERATIES VOOR EEN VERNIEUWENDE IMPULS VAN LOKALE BEWEGING Slides op dr. ir. Onno van Bekkum Noordelijke Studiemiddag: Coöperaties in Dorpen dinsdag 16 oktober 2012 COÖPERATIES VOOR EEN VERNIEUWENDE IMPULS VAN LOKALE BEWEGING 1) INTRO COÖPERATIE 2) VOORBEELDEN 3) CONCLUSIE & DISCUSSIE

2 7 8 WAAROM NU ZOVEEL COÖPERATIEVE AANDACHT? Terugtredende overheid: privatisering, afstoting taken, vaker nee ; De markt blijkt niet voor iedereen en alles te zorgen; Hoop dat groei alles oplost, is vervaagd; Hoge kosten van grote systemen: o.a. zorg, energie, kabel...; Zelfverantwoordelijke burger is opgestaan; Nieuwe technologie maakt decentrale activiteit mogelijk: zonnepanelen, nieuwe werken (internet) enz.; Ontvolking kleine kernen roept om actie voor leefbaarheid; Mondialisering moedigt lokale herworteling aan; Nieuwe bottom up -verbindingen, o.a. ZZP ers. 5 6

3 11 12 HOE BEGINT EEN (DORPS)COÖPERATIE? Een betrokken burger Een wethouder met een probleem Een ondernemer Een creatieve geest Een activist Een toch-niet gepensioneerde 9 10 met met Leiderschap Een netwerk Een bereidheid tot delen Een cultuur Een gemeenschappelijk doel Besluitvormingsproces Afspraken: een plan Handjes, vrijwilligers Een ontvangende doelgroep Evaluatie

4 15 16 met Een gemeenschap met een... onderneming met Een gemeenschap met... Een stichting Een bestuur Lokale inbedding/ achterban Gemeentelijke/ provinciale support Een ondernemingsplan Een begroting en financiering Een naam Een coördinator/ manager Een rechtsvorm Statuten Een notaris Bezoek KvK Een vereniging Een coöperatie Een BV RECHTSVORMEN Rechtsvorm Missie Eigendom Eenmanszaak, maatschap, VOF Stichting Aansprakelijkheid Stemrecht Individueel Contract Persoonlijk Overeenkomst Doel Geen (donateurs) Vereniging Ledenbelang Leden; dividend Coöperatie BV NV Leden: econ. behoefte Dividend + waardestijging Dividend + koerswinst Dividend etc. volgens statuten Gericht op verkoop Idem + vrij verhandelbaar Wanbestuur Evt. persoonlijk + Wanbestuur WA/BA/UA + wanbestuur Aandelen + wanbestuur Aandelen + wanbestuur Geen Hoofdelijk Hoofdelijk/ transactie Per aandeel Per aandeel COÖPERATIE Burgerlijk Wetboek, deel 2, Artikel 53: 1. De coöperatie is een bij notariële akte als coöperatie opgerichte vereniging. Zij moet zich blijkens de statuten ten doel stellen in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden te voorzien krachtens overeenkomsten, anders dan van verzekering, met hen gesloten in het bedrijf dat zij te dien einde te hunnen behoeve uitoefent of doet uitoefenen. A user-owned, user-controlled business that distributes benefits on the basis of use.

5 19 20 WAAROM/WANNEER EEN COÖPERATIE? Als je samen, vanuit eigen kracht, iets van de grond wilt krijgen, waar klassieke overheid, markt noch kerk goed(koop) voor zorgen; Als e.e.a. leidt tot economisch handelen; Als je overigens zelfstandigheid wilt bewaren; Als je hecht aan de directe betrokkenheid van belanghebbenden (loyaliteit, financiële middelen, invloed en zeggenschap, clubgevoel); Als je ledenaansprakelijkheid wilt beperken/uitsluiten; Als je dividend zou willen kunnen uitkeren; Als (continuïteit van de) activiteit zelf centraal staat ipv. rendement. WAAROM/WANNEER GÉÉN COÖPERATIE? Als van levensvatbare economische activiteit geen sprake is Als bestuurlijk commitment te weinig breed gedragen is Als de heterogeniteit van de leden groter is dan het gemeenschappelijke belang Als je eigenlijk geen invloed/zeggenschap wilt delen Als het uiteindelijk toch het investeringsbelang centraal staat Als betrokkenheid geforceerd is: gedoodverfde directeur koopt klantloyaliteit middels coöperatieve marketing Als je elkaar niet vertrouwt met EN DAN? Een gemeenschap met... Een coöperatie EEN COÖPERATIE AAN HET WERK Bestuursvergaderingen: voorzitter, secretaris, penningmeester Ledenwerving Verkiezingen Strategiebepaling, beleidsontwikkeling Operationele, bezoldigde coördinator/manager: kernactiviteiten Periodieke ledenvergaderingen: reflectie, zeggenschap, toetsing, statutenwijzigingen Commissies: afstemming Toezicht Ledencommunicatie Jaarverslag, jaarrekening, accountant

6 23 24 COÖPERATIE & GEMEENSCHAP Kernactiviteiten: buurtcentrum, energie, glasvezel, zorg, wonen, recycling, voeding, onderwijs & opvoeding, onderhoud, natuur... Wisselwerking tussen participatie, persoonlijk initiatief, betrokkenheid, sturing, toetsing Oog voor maatschappelijke inbedding Organische groei: werving (leden/klanten), verdieping (kernactiviteit), verbreding (kernactiviteiten) Periodiek ritme: >Consultatie > Actie> Reflectie > Cultuurontwikkeling: verbinden, groeien, leren Kernkwaliteit: het gemeenschapsorganiserend vermogen zelf OPLETTERS Goedbedoelde, economisch niet-levensvatbare initiatieven Bedachte echte behoeften Ledenbetrokkenheid komt en blijft vanzelf? Openheid en enthousiasme: iedereen lid maken? De gedoodverfde directeur met externe investeerders Ledenfinanciering: betrokkenheid omzetten in cash De lokale alles-bestuurders Bestuur: gezellige, uniforme denkers, instemmers, meepraters Wel heel fijn: >0 met coöperatief-bestuurlijke ervaring CONCLUSIE Temidden van de crisis bloeit de coöperatie in tal van economische sectoren, internationaal en landelijk. 1 e generatie dorpscoöperaties is groot geworden ( Koninklijk ); nu ontstaat de 2 e generatie. Burgers, ondernemers, organisaties en gemeenten vinden elkaar in nieuwe initiatieven: gemeenschapsopbouw middels diverse kernactiviteiten Kernkwaliteit (zelforganiserend vermogen) ontwikkelen: al doende leren (reflectie), leren van elkaar en van 1 e generatie. Noordelijke dorpscoöperaties: Succes! CO-OP Champions Dr. ir. Onno F. van Bekkum Van Herlaerstraat EA Ammerzoden Mobiel: vanbekkum@coopchampions.com Web: (NL)