Nieuwe Kerk, Pinksteren 15 mei 2016 ds. Johan Meijer

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwe Kerk, Pinksteren 15 mei 2016 ds. Johan Meijer"

Veerle de Wit
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Nieuwe Kerk, Pinksteren 15 mei 2016 ds. Johan Meijer

2 gelezen Joël 3: 1-5 en Handelingen 2: 1-11 preek Gemeente van onze Levende Heer, lieve mensen van God, Wat een indrukwekkende stilte was dat! En dan doel ik niet zozeer op de tien seconden stilte die Douwe Bob liet vallen in zijn Songfestivallied Slow down Brother. Dat was overigens wel origineel bedacht van hem en gisteravond kwam dat nog beter uit de verf dan dinsdagavond. Nee de stilte waar ik op doel duurde twaalf keer zo lang, 120 seconden, twee minuten. Dat was vandaag elf dagen geleden, op 4 mei, tijdens de Nationale herdenking, die ik dit jaar op de Dam in Amsterdam heb mogen meemaken. In het hart van de hoofdstad, waar het doorgaans gonst van geluiden, het rinkelen van de trams, muziek die mensen maken, het roezemoezen van de massa's mensen... daar viel het nu stil en dan ook helemaal. Heel indrukwekkend was dat, die intense stilte. Het enige geluid dat te horen was, was het klapwieken van duiven die over de Dam vlogen. Hun geluid kwam recht in het hart binnen. Deze stadsduiven, die daar in vrijheid over ons heen en weer vlogen. En het wapperen van de halfstoks opgehangen vlaggen, bewogen door de wind. Zo moet het ook zijn geweest met Pinksteren dacht ik, met dat eerste Pinksteren, daar in Jeruzalem. Ook een hoofdstad en ook een omgeving waar doorgaans veel geluid geproduceerd zal zijn geweest. Een stad van formaat en van aanzien ook, waar heel het menselijke leven zich in volle activiteit en dynamiek afspeelt. Maar één groepje mensen was stil gevallen: de leerlingen van Jezus. Zij waren na de Hemelvaart van hun Heer nog wel bij elkaar gebleven en bevonden zich in een huis, vertelt Lucas, die ook de Handelingen van de Apostelen heeft geschreven. Ze bevonden zich ín een huis en mijn gedachte is dat ze daar niet al te vrolijk bij elkaar zaten. Hun Heer was immers niet meer bij hen.

3 Het was, denk ik, bij deze mensen, als met de mens die een leegte van binnen voelt. Waar je hart hoort te zitten is een groot zwart gat. Je zou gevuld willen worden met troost en met bemoediging, met liefde, met genezing, met begrip. Maar degene die je dat bood is er niet meer. Je Lichtend Voorbeeld is bij je vandaan gegaan, zoals Jezus van de aarde was gegaan. Zo bijeen zitten met een gezamenlijke leegte en elkaar ook even niet zo goed kunnen dragen en enthousiasmeren al helemaal niet, omdat je samen in dezelfde situatie zit. En daar zit je dan met al je gedachten en gevoelens over hoe het was, over hoe het nu is en over hoe het verder zal moeten. En je hebt geen idee hoe nu verder, je mist er de inspiratie voor. Als ik denk aan de leerlingen van Jezus, die daar achtergebleven waren, dan denk ik aan neerslachtigheid. En wie dat gevoel kent, weet dat dat veel meer en veel intenser kan zijn dan een 'dipje', maar het gaat gepaard met een duisternis waar geen einde aan lijkt en aan een bodemloze leegte. Dat grote zwarte gat. Terwijl buiten die muren van dat huis waar je bent, terwijl buiten jouw cocon het leven gewoon doorgaat. In al zijn dynamiek, het rinkelen van de tram, het bewegen van de mensen, het verkeer, het dagelijkse leven dat van anderen lijkt. Jouw situatie en jouw gevoel kan lijken op dat van de leerlingen van Jezus. Het leven om hen heen ging door. En buiten werd er een feest voorbereid, het feest van de Eerstelingen van de oogst. Een oogstfeest dat al sinds mensenheugenis gevierd werd op de vijftigste dag van Pesach. Een vrolijk feest over oogst die is gelukt en vreugdevol wordt aangedragen in de tempel in het hart van Jeruzalem. Maar jouw oogst lijkt mislukt. Dat wat ooit groeide en bloeide en vrucht leek te dragen, lijkt kapot te zijn gemaakt. En waar jij Hem nog zo mist, daar gaat het leven van anderen gewoon door. Die bereiden zich voor op dat feest. Jij staat er buiten. Daarbuiten lijken ze allang vergeten wat er vijftig dagen geleden rond Pesach

4 gebeurde. Bijna, bijna, leek de oogst van Gods ingrijpen een werkelijkheid, met Jezus die in het hart van Jeruzalem kwam die Hosanna werd toegezongen, het Heer redt toch, klonk hoopvol uit de monden. Een paar dagen later, uit veel van diezelfde monden: Kruisig hem. En dat gebeurde: Hij werd gekruisigd en stierf. Maar op de derde dag bleek er een Pesach van ongekende grootsheid: het leven had gewonnen en Hij leeft! Halleluja, eerst nog voorzichtig, want je geloofde je ogen niet, maar later uitbundiger, Halleluja!, want Hij leeft. En heeft een nieuwe betekenis gegeven aan de Uittocht uit dat angstige land van bezet zijn door krachten en machten die jou er onder willen houden. Bevrijding, nieuw leven, nieuwe hoop! En dan veertig dagen met Hem optrekken zo nu en dan. De nieuwe Levende, op een andere manier aanwezig, maar toch. Hij wees weer richting en met enthousiasme pakte je de draad weer op. Er was weer leiding, de hemel leek weer open te gaan voor je gevoel en er groeide langzaamaan weer een vloertje onder je bodemloze leegte. Maar de hemel bleek àl te open, en nam Hem op. Hij voer ten hemel, noemde men het. En alle mooie warme beelden over zijn bestemming ten spijt: Hij ging bij òns vandaan. Die dubbelheid van het achterblijven. Zo heen en weer geslingerd worden soms, met je gevoelens, met je emoties, alsof je er geen controle meer over hebt. Dan weer hoop, dan weer vrees, dan weer nieuwe perspectieven en dan weer alsof alles uit je handen is geslagen. Het kan je ook wanhopig maken en gedesillusioneerd. En zo val je dan stil. Sprakeloosheid maakt zich van je meester. Je zit daar nog samen, en dat is dan ook nog wel een soort van veilig in die cocon waar je samen bent je weet dat dat niet voor altijd zo kan zijn. En hoe het verder moet? De stilte valt. En het kost je nog wat moeite om die stilte goed te pakken te krijgen. Er is nog teveel ongerichts in je gedachten. De geluiden van de drukke stad lijken nu geluiden in jouw hoofd. Maar als de stilte verder vordert, als je meer slow down bent met je drukke denken, als je je gewaar wordt van de voeten waarop je staat en je de stilte hoort, hoor je

5 de eerste klapwiekende duiven. Ze lijken van een heel andere dimensie dan de geluiden die je doorgaans hoort. Want alle duiven op de Dam 'sjallalalie' die hoor je anders toch minder goed. En nu... als het suizen van een wind, die zachte klapwieken, een zoemen bijna, en hoe meer je innerlijk stil wordt, hoe beter je ze hoort. En zo klapwiekten ze als het ware mijn hart binnen. En dacht ik aan Pinksteren en dat ik deze ervaring heel graag met u en jullie wilde delen vandaag. Maar het was toch bij die herdenking? Jazeker! Het was júist bij die herdenking. Júist in de omstandigheid van een inktzwart verleden dat lijkt op een Angstland, op een Terreurstaat, op de dood op de Troon, juist wanneer dat herdacht wordt, met duizenden samen en samen op al die andere plaatsen, heel een samenleving die even stilvalt. Juist dan... even losgekomen van wat je anders allemaal bezighoudt en waarmee je anders je gedachten vult. Nu kan je hart even opengaan zoals een bloem die zich recht in het hart laat kijken. En kan er wat anders binnen komen. Terug naar Jezus' leerlingen, en naar die jongelingen en ouderen en die kinderen waar Joël het over heeft: allen in een omstandigheid waar het perspectief op een zwart gat lijkt, een bodemloze put. Er gebéurt wat! Er komt wat naar je toe. In het geopende hart komt iets binnen. Een boodschap. Een postduif klapwiekt binnen en zoekt een landingsplaats. Duiven zijn in Bijbel en Traditie boodschappers en ze zijn ook het symbool geworden van de Heilige Geest. Bij Jezus' doop in de Jordaan bijvoorbeeld, de Geest als een vogel. Vuurvogel van de vloed, duif boven de Jordaan. Maar ook bij Noach, met dat groene takje van nieuw leven, zo klapwiekte daar de duif de ark binnen, dat huis waar zij samen waren, als in een cocon, maar wachtend op een nieuwe toekomst. Pinksteren wordt ook wel omschreven als de uitstorting van de Heilige Geest. Uitstorting. Van iets waarmee een leegte wordt gevuld. Pinksteren mag de uitstorting zijn van een heel nieuwe vulling in de zwarte leegte.

6 Midden in de crisis een nieuwe kans. Midden in de Chaos een nieuwe Schepping. Midden in de uitzichtloosheid een andere geest. En daar waar het hart zou moeten zitten, wordt een nieuw hart gegeven en dat klopt! Het klopt van leven, nieuw leven. Het klopt met een puls die een nieuw ritme wil geven aan je bestaan waar geen muziek meer in leek te zeten en het komt weer op gang. Ja, de leerlingen leefden met een leegte, en ervoeren het tot op de bodem, of zelfs nog dieper, de bodem was er niet meer. Maar júist in die crisis neemt de Geest haar kans en haar regie om in Godsnaam een nieuwe werkelijkheid te scheppen. Die bedroefde leerlingen, die vatten het en worden blij en enthousiast en verlaten als Nocha en zijn gezin het huis, als stapten ze van boord van de ark om een nieuwe toekomst aan te gaan. Met taal die iedereen verstond, taal van het hart, dat als een bloem zich opent naar alle kanten en delen wil wat het ontvangen heeft. En getuigen wil wat het ervaren heeft: een heel nieuwe kans, nieuwe moed, nieuw enthousiasme. Èn het klapwieken van de duiven, het wapperen van gekleurde vlaggen, het ademen niet meer als een zùcht maar als een léven dat opnieuw begint. In de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest! Amen

Vergelijkbare documenten

Preek gehouden op 16 mei 2016 Pinksteren. preekthema: duif preekteksten: Genesis 8: 6-19 en Handelingen 2. Gemeente van onze Heer, Jezus Christus,

Preek gehouden op 16 mei 2016 Pinksteren preekthema: duif preekteksten: Genesis 8: 6-19 en Handelingen 2 Gemeente van onze Heer, Jezus Christus, Die duiven hier die we straks gaan loslaten zijn de eerste