Woord vooraf. Versie

Transcriptie

1 Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s Versie Woord vooraf Het VAPH streeft naar maatschappelijke integratie in en participatie aan de samenleving van personen met een handicap. Hiervoor tracht men op basis van tegemoetkoming in de kosten van de hulpmiddelen, aanpassingen of bijstand, de participatieproblemen van deze personen te verminderen. De handleiding brengt inzicht in de hulpmiddelen die door het VAPH kunnen worden gesubsidieerd. Het VAPH heeft niet de bedoeling de hulpmiddelen en producenten die in deze handleiding vermeld worden te promoten. De vermelde hulpmiddelen zijn slechts voorbeelden. Dit neemt niet weg dat er ook nog andere types op de markt zijn die een even adequate oplossing kunnen betekenen voor de persoon met een handicap. De verschillende hulpmiddelen, aanpassingen en bijstand zijn ingedeeld volgens: de diverse functioneringsdomeinen (wonen, mobiliteit, communicatie ) en op basis van de refertelijsten (Aanvulling Bovenste ledematen, Vervanging Bovenste ledematen, Aanvulling Onderste ledematen ) van het Besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli Dit lexicon kwam tot stand door het raadplegen van diverse bronnen. Één van de informatiebronnen is het Kennis- en Ondersteuningcentrum (KOC). Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

2 A. Algemeen 1. PROCEDURE 1.1. AANVRAAG ADVIESVERLENING MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS KENNIS- EN ONDERSTEUNINGSCENTRUM EXPERTS MATERIËLE BIJSTAND 1.2. BESLISSING GELDIGHEID BESLISSINGEN KORF MET EINDTERMIJN 1.3. BEROEPSMOGELIJKHEDEN 1.4. BETALING 2. RESIDUARITEIT EN HULPMIDDELEN UITGESLOTEN ZIJN VAN SUBSIDIËRING 2.1. HET RESIDUARITEITSBEGINSEL 2.2. HULPMIDDELEN UITGESLOTEN VAN SUBSIDIËRING 3. HULPMIDDELEN VOOR PERSONEN DIE VERBLIJVEN IN RESIDENTIËLE OF AMBULANTE ZORGVORMEN 4. BIJZONDERE BIJSTANDSCOMMISSIE 5. WETTELIJKE SUBROGATIE 6. AANPASSING ARBEIDSPOST EN ARBEIDSGEREEDSCHAP 7. TOLKEN VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN 8. ONDERHOUDS- EN HERSTELLINGSKOSTEN B. Functioneringsdomeinen: 1. WONEN 2. MOBILITEIT 3. COMMUNICATIE 4. AANGEPASTE STOELEN EN TAFELS 5. ANTI-DECUBITUSMATERIAAL 6. TOILET-STOELEN 7. DOUCHESTOEL, DOUCHERAAM, DOUCHEBRANCARD, DOUCHEWAGEN 8. INCONTINENTIEMATERIAAL 9. ELECTRONISCHE RELAXZETEL (HUNTINGTON) 10. SPECIALE BEDDEN 11. OPTREKTOESTEL, PATIËNTENLIFTEN, TIL- EN VERPLAATSINGSSYSTEMEN 12. HULPMIDDELEN DAGELIJKS LEVEN 13. PEDAGOGISCHE HULP BIJ HOGERE STUDIES Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

3 A. Algemeen In dit eerste deel staan we stil bij enkele algemene onderwerpen zoals procedure, residuariteit en wettelijke subrogatie. 1. PROCEDURE 1.1. AANVRAAG Belangrijk is dat de persoon met een handicap eerst een aanvraag om tegemoetkoming indient voor hij/zij overgaat tot de aankoop van het hulpmiddel. Het VAPH kan immers geen facturen terugbetalen die dateren van voor de datum tenlasteneming. Dit is de eerste dag van de maand waarin de aanvraag wordt ingediend. Enkel voor personen die nog nooit eerder een aanvraag voor een hulpmiddel of een aanpassing hebben ingediend, kan het VAPH een uitzondering maken. Wie nog niet eerder een aanvraag voor materiële bijstand indiende, kan bij een gunstige beslissing nog een tegemoetkoming ontvangen voor facturen met datum tot één jaar voor de aanvraag. Wanneer iemand een vraag indient dan gaat de provinciale afdeling in eerste instantie na of de persoon al ingeschreven is bij het VAPH. Wanneer dit niet het geval is, dan wordt het dossier voorgelegd aan de Provinciale Evaluatiecommissie (PEC). Deze commissie gaat na of iemand behoort tot de doelgroep van het VAPH en stelt de interventieniveaus (bijvoorbeeld Vervanging) en de functiebeperkingen (bijvoorbeeld Onderste Ledematen) vast. De provinciale afdeling kent na een positieve beslissing van de PEC de functioneringsdomeinen (bijvoorbeeld Mobiliteit of Communicatie) toe waaronder de gevraagde hulpmiddelen ressorteren. Interventieniveau, functiebeperking en functioneringsdomein vormen de drie peilers waarop de refertelijst is gebouwd. Daarnaast moeten aangevraagde hulpmiddelen aan een viertal algemene voorwaarden voldoen. Deze worden in het besluit voor hulpmiddelen en aanpassingen vermeld onder artikel 4: 1 de behoefte aan het hulpmiddel moet voortvloeien uit de handicap, 2 het hulpmiddel moet noodzakelijk zijn voor de sociale integratie, 3 het moet gaan om bijkomende kosten ten opzichte van een valide persoon (meerkostenprincipe), 4 de noodzaak, de gebruiksfrequentie, de werkzaamheid en de doelmatigheid moeten aangetoond worden (in functie v/d handicap) én in verhouding staan met het bedrag van de gevraagde bijstand. Wanneer aan deze voorwaarden voldaan is dan kan de provinciale afdeling de persoon met een handicap een gunstige beslissing bezorgen ADVIESVERLENING Het is belangrijk dat de persoon met een handicap kan beschikken over adequate hulpmiddelen. Daarom werd bij het invoeren van de huidige regelgeving in 2002 voor een adviesverlening in drie (mogelijke) trappen gekozen. De specifiek erkende multidisciplinaire teams voor materiële bijstand vormen de eerste trap, het Kennis- en Ondersteuningcentrum (KOC) de tweede en de erkende experts ten slotte de derde trap. Hierover leest u verderop meer MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS De multidisciplinaire teams vormen, zoals hierboven aangegeven, de eerste trap in de adviesverlening. Ze hebben als taak de persoon bij het aanvragen van hulpmiddelen en aanpassingen te adviseren en te begeleiden. Bij het indienen van een advies houdt het team rekening met: De beperkingen van de persoon en de verwachte evolutie van de handicap. De persoonlijke ervaring van de persoon. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

4 De inbreng van artsen en/of therapeuten die de persoon behandelen of behandeld hebben. De ervaringsdeskundigheid van andere personen met een handicap die vertrouwd zijn met gelijksoortige hulpmiddelen. De globale situatie van de persoon op vlak van wonen, activiteiten, ondersteuning en assistentie. Het marktaanbod en de technologische ontwikkelingen en de prijs-kwaliteitverhouding van de hulpmiddelen; nagaan of er een alternatieve oplossing bestaat is hier een intrinsiek onderdeel van. Een team behoudt tevens haar onafhankelijkheid ten opzichte van leveranciers en producenten. Bij het opmaken van een advies houdt het team rekening met de door het KOC ontwikkelde methodologie voor adviesverlening; Het team volgt ook de nazorg en de evaluatie van het effectief gebruik van de materiële bijstand op. Een team wordt voor het opmaken van een verslag vergoed door het VAPH, het team vraagt er dus geen vergoeding voor aan de klant KENNIS- EN ONDERSTEUNINGSCENTRUM Wanneer het gespecialiseerd multidisciplinair team geconfronteerd wordt met een zeer complexe probleemstelling, en het niet beschikt over voldoende technische expertise om een persoonlijk advies te kunnen opmaken, dan bezorgt het team de omschrijving van deze complexe probleemstelling aan de tweede trap in de adviesverlening, namelijk het Kennis- en Ondersteuningcentrum (KOC). Het KOC bekijkt eerst of het zelf een antwoord kan bieden op de complexe vraag. Is dat niet het geval, dan geeft het KOC toestemming voor de inschakeling van een expert voor materiële bijstand. Hierover verder meer. Het KOC kan eveneens ingeschakeld worden door de provinciale afdeling, de PEC en diverse advisering- of beslissingscommissies, zoals bijvoorbeeld de Bijzondere Bijstandscommissie. De vragen kunnen handelen over concrete dossiers, maar ook over bepaalde hulpmiddelen. Dit resulteert vaak in KOC-info s of keuzewijzers. Het verspreiden van kennis over hulpmiddelen en aanpassingen is één van de taken van het KOC. Een belangrijke informatiebron is de hulpmiddelendatabank vlibank ( In deze databank staan hulpmiddelen en aanpassingen die in België verkocht worden en in het buitenland geproduceerde hulpmiddelen en aanpassingen die niet in België verkocht worden, maar waarvoor er geen gelijksoortige of gelijkwaardige producten op de Belgische markt te vinden zijn. Dit betekent niet dat het VAPH voor alle in de Vlibank vermelde hulpmiddelen een tegemoetkoming verleent. Veel hulpmiddelen behoren immers tot de bevoegdheid van een andere overheidsdienst. De Vlibank is echter een handig hulpmiddel om op zoek te gaan naar een voor de persoon met een handicap adequaat hulpmiddel. Daarnaast monitort het KOC ook de evolutie van de hulpmiddelenmarkt. Dat vertaalt zich in voorstellen tot aanpassing van de refertelijst. Deze aanpassingen hebben tot doel de refertelijst, zowel wat betreft structuur als tegemoetkomingen, af te stemmen op de snel evoluerende marktsituatie. Het KOC verleent eveneens de machtiging aan experts om in een specifiek segment van de materiële bijstand een gespecialiseerd advies te verlenen. De experts vormen de derde trap in de adviesverlening EXPERTS MATERIËLE BIJSTAND Als het KOC intern niet beschikt over adequate bijkomende informatie om een complexe vraag het hoofd te bieden, dan geeft het KOC het gespecialiseerd multidisciplinair team de toestemming om contact op te nemen met een expert die gemachtigd is voor het segment van de materiële bijstand waar de complexe probleemstelling betrekking op heeft. Het KOC bezorgt aan de persoon met een handicap en het multidisciplinair team de lijst van de gemachtigde experts. De persoon met een handicap kiest, in overleg met zijn/haar team, uit deze lijst de expert die het persoonlijk advies zal Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

5 opmaken. De expert wordt hiervoor door het VAPH vergoed. De persoon hoeft dus zelf geen financiële bijdrage te leveren. De expert bezorgt het advies aan het team, dat op haar beurt de bijkomende informatie verwerkt en bezorgt aan de provinciale afdeling van het VAPH. De experts moeten eveneens rekening houden met dezelfde aspecten waar ook de teams zich aan moeten houden. Ze worden onder punt verduidelijkt BESLISSING Op basis van de beoordeling van de PEC en het adviesdossier waarin de gevraagde hulpmiddelen gemotiveerd worden, zal de provinciale afdeling de beslissing opmaken. Dit kan een positieve beslissing zijn. Het is ook mogelijk dat niet voor alle gevraagde hulpmiddelen een tegemoetkoming wordt verleend. Wanneer dit gebeurt op basis van een inhoudelijke interpretatie, bijvoorbeeld het meerkostenprincipe, dan bezorgt de provinciale afdeling de persoon met een handicap een zogenaamd voornemen van beslissing. Weigert de provinciale afdeling op reglementaire basis, bijvoorbeeld het expliciet uitgesloten zijn van specifiek vermelde hulpmiddelen, dan spreken we van een weigering (negatieve beslissing). Wanneer niet in beroep wordt gegaan tegen een voornemen, dan wordt dit voornemen na verloop van 30 dagen een negatieve beslissing GELDIGHEID BESLISSINGEN KORF MET EINDTERMIJN Bij de inwerkingtreding van de regelgeving op 1 januari 2002 was er sprake van een bijstandskorf met een geldigheidsduur van vier jaar. In juli 2004 werd deze termijn verlaten. Het inschatten van de hulpmiddelen en aanpassingen die de persoon met een handicap nodig zou kunnen hebben binnen die periode, bleek in veel situaties zeer moeilijk te zijn. Een gevolg ervan was dat ook vaak hulpmiddelen werden aangevraagd die de persoon helemaal niet zou nodig hebben binnen die vier jaar. De beslissingen voor materiële bijstand hebben, ondanks dat het einde van de korf wordt aangegeven, geen eindtermijn. Dat betekent dat de toegekende refertebedragen die nog niet werden opgenomen door de persoon met een handicap, nog kunnen worden aangewend. Er zijn echter wel een aantal voorwaarden. Wie een tegemoetkoming voor een bepaald hulpmiddel aanwendde om een ander hulpmiddel aan te kopen dat duurder was dan het corresponderende refertebedrag, kan het nog niet aangekochte hulpmiddel nog terugbetaald krijgen op voorwaarde dat er nog een restbedrag is in de oorspronkelijke bijstandskorf voor het desbetreffende hulpmiddel. Blijft er een bedrag over dat minder bedraagt dan de in de refertelijst opgenomen tegemoetkoming, dan wordt maximaal dit restbedrag uitgekeerd. Blijft er totaal geen restbedrag meer over, dan zal de persoon moeten aantonen dat hij het hulpmiddel aankocht met eigen middelen, voor hij/zij opnieuw in aanmerking kan komen voor een tegemoetkoming. De persoon kreeg er immers al een subsidie voor, maar besteedde deze aan een ander hulpmiddel. Bij het verlenen van een nieuwe tegemoetkoming, zou dit zelfde hulpmiddel dan tweemaal gesubsidieerd worden BEROEPSMOGELIJKHEDEN Er zijn twee beroepsmogelijkheden, één ervan is intern. Hoe, waar en binnen welke termijn de persoon met een handicap beroep kan aantekenen, wordt telkens duidelijk aangegeven in de beslissingsbrief. Interne heroverwegingsmogelijkheid via de adviescommissie (enkel bij voornemen) Intern betekent hier niet dat opnieuw dezelfde PEC-leden of VAPH-medewerkers het dossier herbekijken. Integendeel. Net zoals de PEC is ook de adviescommissie - ook gekend als heroverwegingscommissie of HOC - samengesteld uit externen en een ambtenaar van het VAPH. Bovendien is de HOC multidisciplinair samengesteld en zetelen ook ervaringsdeskundigen in de Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

6 verschillende kamers. De HOC zal de aanvraag opnieuw onderzoeken. De persoon met een handicap kan gehoord worden door de HOC of hij kan zich laten bijstaan of laten vertegenwoordigen door een persoon of instelling van zijn keuze. Er kunnen ook bijkomende documenten meegestuurd worden om het verzoek extra te motiveren. De HOC brengt binnen de 30 dagen na zitting advies uit aan de administratie van het VAPH. De leidend ambtenaar van het VAPH neemt een definitieve beslissing binnen de 30 dagen na ontvangst van het advies. Beroep aantekenen via de arbeidsrechtbank Betekent het VAPH geen voornemen, maar meteen een beslissing, dan kan de persoon niet naar de adviescommissie. Bij een beslissing ligt de bevoegdheid om over het ingediende beroep te beslissen bij de arbeidsrechtbank BETALING De betaling van de tegemoetkoming voor een hulpmiddel gebeurt op basis van de door de persoon ingediende factu(u)r(en). Deze moeten aan het VAPH bezorgd worden binnen een termijn van 6 maanden, te rekenen vanaf de factuurdatum. Wanneer op de datum van de factuur de beslissing nog niet verzonden is, dan moet de factuur het VAPH bereiken binnen zes maanden te rekenen vanaf de datum van de beslissing. Een factuur voor hulpmiddelen of aanpassingen moet op naam staan van de persoon met een handicap, of van diens wettelijke vertegenwoordiger. 2. RESIDUARITEIT EN HULPMIDDELEN UITGESLOTEN ZIJN VAN SUBSIDIËRING 2.1. HET RESIDUARITEITSBEGINSEL Als persoon met een handicap heeft men meer kosten dan anderen om zich optimaal te integreren. Het VAPH wil deze meerkosten helpen dragen. Toch betaalt het VAPH niet alle kosten. Het VAPH heeft immers residuaire bevoegdheden. Het treedt alleen op voor hulpmiddelen en bijstand waarvoor men nergens anders een tegemoetkoming kan verkrijgen. Verleent een andere instantie een tegemoetkoming, dan kan het VAPH hoogstens een gedeeltelijke bijdrage geven. Rolstoelen: Tussenkomsten voor rolstoelen behoren in eerste instantie tot de bevoegdheid van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). Wil men een subsidie voor de aankoop van een rolstoel, dan moet de persoon met een handicap zich eerst tot het ziekenfonds wenden. Weigert het ziekenfonds een tegemoetkoming te verlenen, dan kan het VAPH onder een aantal voorwaarden wel een tegemoetkoming verlenen. Juridische basis van het residuariteitsbeginsel: De residuariteit is in het oprichtingsdecreet van het VAPH opgenomen in het artikel 14. Het artikel stelt dat het VAPH niet de kosten moet dragen die normaal ten laste vallen van andere wetgevingen. Het begrip residuariteit komt eveneens ter sprake in het artikel 6 van de IMBregelgeving (Besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli 2001). Hier vinden we dat kosten niet door het VAPH ten laste genomen worden "indien de tenlasteneming ervan op wettelijke, decretale of ordonnantiële basis behoort tot de bevoegdheid van andere overheidsdiensten dan het Fonds." 2.2. HULPMIDDELEN EN BIJSTAND UITGESLOTEN VAN SUBSIDIÊRING De juridische basis voor het onderstaande staat in artikel 7 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli Het VAPH zal kosten weigeren die behoren tot de bevoegdheid van een andere overheidsdienst, zoals bijvoorbeeld zaken die tot de bevoegdheid van het RIZIV behoren: een op maat gemaakte zitschaal; podotherapeutische zolen (= soort kussentjes ter voorkoming van hielsporen) ; orthopedische schoenen; Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

7 telescopische bril (speciale bril om TV te kijken b.v. MAX-TV-bril; is een alternatief voor een voorzetscherm); oorschelp ter bescherming van een overgevoelig oor (bijv. wegens doofheid aan het andere oor). Bionische hulpmiddelen: bionische hulpmiddelen zijn in principe protheses. Protheses behoren tot de bevoegdheid van het RIZIV. Niet-latex handschoenen voor het verwijderen van het touché: het VAPH verleent geen tegemoetkoming voor niet-latex handschoenen (voor bijvoorbeeld het uitvoeren van het touché). Medisch materiaal is immers expliciet uitgesloten in de IMB-regelgeving. Ook bedpannen kunnen naar analogie bekeken worden. Deze zaken worden geweigerd (geen voornemen). Ook apparatuur voor medische of paramedische behandeling of voor onderhoud van de fysieke conditie is uitgesloten. Voorbeelden: een bloeddrukmeter een hometrainer een massagebad epilepsie-alarmsysteem glucosemeter Dienstverlening (door fysieke of rechtspersonen) is eveneens expliciet uitgesloten. Hieronder vallen bijvoorbeeld opleidingskosten voor het gebruik van een communicatietoestel. De regelgeving laat hier wel enige uitzonderingen toe: pedagogische hulp bij hogere studies, het aanleren van verplaatsingstechnieken voor blinden, aanvullende rijlessen voor het behalen of behouden van een rijbewijs en bijstand door doventolken. Daarnaast kan evenmin apparatuur die behoort tot de (op school) gebruikte schooluitrusting (of daarmee equivalent is), in het bijzonder hulpmiddelen die nodig zijn om de lessen te volgen, schoolgeld en leerboeken, door het VAPH worden gesubsidieerd. Bijvoorbeeld: omzettingen in braille van schoolcursussen. Tot slot worden ook fietsen met een hulpmotor, snor- en bromfietsen, verzekeringskosten (voorbeeld: aanvullende verzekeringskosten voor een aangepaste auto), elektrische relaxzetels en GSM-toestellen van subsidiëring uitgesloten. Hulpmiddelen voor personen verblijvend in een niet door het VAPH erkende voorziening (bijvoorbeel: RVT, PVT, revacentrum, ziekenhuis, ) Een persoon die bijvoorbeeld in een Rust en Verzorgingstehuis(RVT) verblijft, komt in principe niet in aanmerking voor een tegemoetkoming voor aanpassing woning. Wanneer de persoon die er verblijft echter thuis wil gaan wonen, kunnen aanpassingen van de woning noodzakelijk zijn. Het besluit voor materiële bijstand zegt in artikel 7 eigenlijk dat een subsidiëring onmogelijk is omwille van het verblijf in een voorziening die gesubsidieerd wordt door andere decretale, wettelijke of ordonnantiële bepalingen. De geest van het besluit zegt echter iets anders: vermijden dat er een dubbele subsidiëring van het ziekenhuis of revacentrum gebeurt. De aanpassingen van de woning kunnen in dit geval dus eventueel wel ten laste worden genomen via individuele materiële bijstand. Voorwaarde is dan wel dat de persoon het RVT definitief verlaat. De persoon met een handicap legt hiertoe een verklaring op eer af. 3. HULPMIDDELEN VOOR PERSONEN DIE VERBLIJVEN IN RESIDENTIËLE OF AMBULANTE ZORGVORMEN Een gedeelte van de investeringstoelagen die de instellingen van het Vlaams Agentschap verkrijgen zijn bestemd voor de aankoop van apparatuur en uitrusting. Om een dubbele subsidiëring (enerzijds via de instelling en anderzijds via de het individu) te vermijden, werd er nagegaan welke individuele hulpmiddelen en aanpassingen in het kader van IMB kunnen toegekend worden per opvang- en begeleidingsvorm. Praktisch: Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

8 Personen die verblijven in een semi-internaat (schoolgaande of niet schoolgaande), dagcentrum, logeerfunctie, tehuis voor kortverblijf, pleeggezin, wonen onder begeleiding van een particulier (WOP), begeleid wonen, thuisbegeleiding, beschermd wonen komen via IMB in aanmerking voor hulpmiddelen uit de refertelijst. Opmerking: personen die wonen in een dienst beschermd wonen komen voor wat betreft de hulpmiddelen onder het domein ombouwen/aanbouwen en aanvullende uitrusting in aanmerking voor een subsidie op voorwaarde dat een hulpmiddel of aanpassing per woonunit slechts eenmaal kan worden gefinancierd. Personen in zelfstandig wonen kunnen een beroep doen op alle hulpmiddelen behalve deze onder ombouwen/aanbouwen van woning, kokerlift, plateaulift en traplift uit het domein ombouwen/aanbouwen woning en aanvullende uitrusting. Er kan evenwel ook geen beroep meer gedaan worden op de overige posten in deze rubriek wanneer deze reeds via de subsidie van Wonen Vlaanderen zijn verkregen. Personen die opgenomen zijn in een voorziening werkend onder het internaatstelsel (internaten, observatiecentra, tehuizen werkenden, tehuizen niet werkenden nursing en bezigheid) kunnen beroep doen op de hulpmiddelen uit volgende domeinen: mobiliteit communicatie uitgezonderd faxtoestel incontinentiemateriaal bijstand door doventolk diverse hulpmiddelen dagelijks leven uitgezonderd bedtafel, leesplank, leestafel, boodschappenwagentje, serveerwagentje en draaischijf aangepaste bediening van het systeem en omgevingsbedieningssysteem anti-decubitusmateriaal Huntingtonzetel. Hulpmiddelen uit de andere domeinen komen dus niet in aanmerking met name: speciale bedden, aangepast meubilair, lifters, aangepast sanitair, aanpassing woning. 4. BIJZONDERE BIJSTANDSCOMMISSIE Een dossier kan op verzoek van de persoon met een handicap, zijn wettelijk vertegenwoordiger, het door de persoon gekozen multidisciplinair team of op initiatief van de administratie van het VAPH aan de bijzondere bijstandscommissie (BBC) worden voorgelegd voor zover dit reglementair mogelijk is. Hulpmiddelen die echter uitgesloten zijn op basis van de artikels 6 of 7 (zoals fietsen met een hulpmotor) dienen door de provinciale afdeling onmiddellijk geweigerd te worden. Deze hulpmiddelen kunnen niet aan de commissie worden voorgelegd. Zie ook het onderwerp residuariteit en hulpmiddelen uitgesloten van subsidiëring in punt 2. Voorwaarden: algemene en specifieke voorwaarden Algemene voorwaarden: Om een dossier te kunnen voorleggen aan de bijzondere bijstandscommissie dient volgens het artikel 31, 3 "de tenlasteneming mogelijk te zijn overeenkomstig de algemene voorwaarden, gesteld in het besluit". Dit betekent ook dat er voldaan moet zijn aan de voorwaarden vermeld in het artikel 4 van het besluit. We herhalen ze hier even: 1 de behoefte aan het hulpmiddel moet voortvloeien uit de handicap, 2 het hulpmiddel moet noodzakelijk zijn voor de sociale integratie, 3 het moet gaan om bijkomende kosten ten opzichte van een valide persoon (meerkostenprincipe), 4 de noodzaak, de gebruiksfrequentie, de werkzaamheid en de doelmatigheid moeten aangetoond worden (in functie v/d handicap) én in verhouding staan met het bedrag van de gevraagde bijstand. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

9 Specifieke voorwaarden BBC: De kostprijs van het hulpmiddel of aanpassing moet meer dan 250 euro bedragen. Een dossier kan aan de bijzondere bijstandscommissie worden voorgelegd in 3 situaties: 1 het hulpmiddel is niet opgenomen in de refertelijst, 2 het hulpmiddel is opgenomen in de refertelijst, maar er is sprake van een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte, 3 een elektronische rolwagen met kostprijs boven euro (basisbedrag 2002) Wat is een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte? Hulpmiddelen die opgenomen zijn in de refertelijst kunnen aan de commissie worden voorgelegd in het kader van een onderzoek zeer uitzonderlijke zorgbehoefte. Het BVR van zegt dat bij het bepalen van de zeer uitzonderlijke zorgbehoefte de commissie rekening houdt met de "globale situatie van de persoon". 5. WETTELIJKE SUBROGATIE Eén van de belangrijkste evoluties in de regelgeving met betrekking tot de gehandicaptensector de jongste jaren is de wettelijke subrogatie. Wie door zijn of haar handicap wettelijk recht heeft op een vergoeding voor dezelfde schade en dezelfde handicap van een andere organisatie, moet in eerste instantie zijn of haar rechten uitputten bij die andere organisatie. Vaak gaat het om de verzekeringsmaatschappij van de derde verantwoordelijke van een ongeval of de arbeidsongevallenverzekeraar van de werkgever van de persoon met een handicap. Ook het Fonds voor Arbeidsongevallen of het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds zijn mogelijke derde vergoedingsdebiteurs. Het VAPH kan bij wijze van voorschot tegemoetkomingen verlenen aan de persoon met een handicap, dit in afwachting van een definitieve vergoeding van de derde vergoedingsdebiteur. Het VAPH treedt krachtens haar wettelijk subrogatierecht in de rechten en rechtsvorderingen van de persoon met een handicap en kan zo haar tegemoetkomingen terugvorderen van de derde vergoedingsdebiteur. Het achterliggende principe is dat de vergoedingen van het VAPH niet cumuleerbaar zijn met vergoedingen voor dezelfde schade en op grond van dezelfde handicap betaald door andere organisaties, en dat de persoon met een handicap zijn rechten eerst moet laten gelden ten opzichte van deze andere organisaties. Sinds 2002 geldt dit residuariteitsprincipe niet alleen voor individuele materiële bijstand, maar ook voor zorg en het persoonlijke-assistentiebudget. In de praktijk blijkt de wettelijke subrogatie nog gepaard te gaan met heel wat misverstanden, onder meer omdat de jurisprudentie nog niet zo uitgebreid is. Zowel personen met een handicap als advocaten en verzekeringsmaatschappijen blijken er niet bijzonder mee vertrouwd te zijn. Soms staan ze er weigerachtig tegenover om het VAPH te informeren en te betrekken bij een dading, ook al is dat decretaal verplicht. Gevolgen voor de persoon met een handicap: In de praktijk betekent de wettelijke subrogatieregeling dat de persoon met een handicap aan de derde vergoedingsdebiteur moet vragen om alle, ook toekomstige, kosten die het gevolg zijn van het schadegeval en de daaruit voortvloeiende handicap op zich te nemen. Het VAPH kan pas over de brug komen met voorschotten als de persoon met een handicap zijn aanspraken doet gelden tegenover de derde vergoedingsdebiteur. Wanneer er een definitieve regeling (hetzij een overeenkomst, hetzij een rechterlijke uitspraak) bestaat tussen de derde vergoedingsdebiteur en de persoon met een handicap inzake de vergoeding van de lichamelijke schade, dan mag het VAPH geen tegemoetkomingen meer verlenen aan de persoon met een handicap, tenzij voor schade die niet is begrepen in de definitieve regeling. Het is heel belangrijk dat het VAPH meteen betrokken wordt als de persoon met een handicap en de derde vergoedingsdebiteur tot een definitieve regeling komen krachtens een overeenkomst. Gebeurt dit niet dan is deze overeenkomst niet geldig ten aanzien van het VAPH. Dit betekent dat het VAPH de voorschotten die het betaalde aan de persoon met een handicap kan Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

10 terugvorderen van de derde vergoedingsdebiteur, ongeacht het feit of de derde vergoedingsdebiteur de persoon met een handicap reeds heeft vergoed. Het is mogelijk dat de derde vergoedingsdebiteur op deze manier twee keer dezelfde vergoeding moet betalen: éénmaal aan de persoon met een handicap en nogmaals aan het VAPH. De derde vergoedingsdebiteur neemt doorgaans echter een vrijwaringsclausule op in de regelingsovereenkomst. Deze clausule houdt in dat de derde vergoedingsdebiteur hetgeen ze moest betalen aan het VAPH na het afsluiten van een definitieve regelingsovereenkomst op haar beurt kan terugvorderen van de persoon met een handicap. Zowel de derde vergoedingsdebiteur als de persoon met een handicap hebben er dus alle belang bij om het VAPH voorafgaandelijk te betrekken bij het afsluiten van een regelingsovereenkomst. Juridische basis: Artikel 14 van het decreet van 7 mei 2004 houdende oprichting van het intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (Belgisch Staatsblad ) Samengevat: Omdat procedures met anderen (bijvoorbeeld verzekeringsmaatschappijen) soms jaren kunnen aanslepen, betaalt het VAPH in afwachting van de vergoeding van die andere betrokken partij. Het VAPH kan die betaling dan rechtstreeks terugeisen van degene die er eigenlijk had moeten voor instaan. Er is geen overeenkomst tussen de persoon met een handicap en het VAPH voor nodig. Het VAPH heeft deze bevoegdheid bij wet. Dit is de wettelijke subrogatie of wettelijke in-deplaatsstelling en niet contractuele subrogatie of contractuele in-de-plaatsstelling. Rol multidisciplinair team Bevindt een persoon met een handicap zich in situatie zoals boven aangegeven dan begeleidt het multidisciplinair team hem of haar en waakt het erover dat het VAPH betrokken wordt bij het totstandkomen van een definitieve regeling 6. AANPASSING ARBEIDSPOST EN ARBEIDSGEREEDSCHAP Vroeger behoorden de tegemoetkomingen voor aangepast arbeidsgereeedschap en het aanpassen van de arbeidspost tot de bevoegdheid van het Vlaams Agentschap. Door de reorganisatie van de Vlaamse overheid - het zogenoemde Beter Bestuurlijk Beleid - ging de bevoegdheid van dergelijke vragen, net zoals de bevoegdheid voor tewerkstellingsbevorderende maatregelen zoals CAO 26 en de Vlaamse Inschakelingspremie, over naar de VDAB. Momenteel loopt de inschrijvingsprocedure voor personen met een arbeidshandicap nog via het VAPH. De concrete dossierafhandeling (lees: terugbetaling) gebeurt echter door de VDAB. Meer informatie is te vinden via de website voor personen met een handicap van de VDAB: 7. TOLKEN VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN Een tolk voor doven en slechthorenden is een neutrale tussenpersoon die in een veelheid van maatschappelijke situaties een optimale communicatie tussen dove(n) en horende(n) bevordert. De communicatie met doven en slechthorenden verloopt vaak moeizaam. De horende verstaat de dove niet goed en de dove heeft moeite om de horende te begrijpen. In sommige situaties kan dit problemen veroorzaken. Er zijn twee soorten tolken: de tolken Vlaamse gebarentaal en de schrijftolken. De tolk Vlaamse gebarentaal herhaalt voor de dove alles wat gezegd wordt in gebaren met lipbeeld. De schrijftolk zet gesproken taal om in geschreven taal voor doven of slechthorenden die niet kunnen liplezen of geen gebarentaal kennen. Als horenden moeite hebben om de doven te verstaan, kan de tolk ook naar hen toe tolken. Dit heet stemtolken. De wettelijke basis voor het toekennen van tolkuren is niet het IMB-besluit, maar het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste bepalingen. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

11 Doelgroep De persoon met de auditieve handicap kan in aanmerking komen voor bijstand door tolken wanneer hij/zij ofwel via een tonaal audiometrische test een verlies kan aantonen van 90 db of meer aan het beste oor voor de zuivere toonstimuli van 500, 1000 en 2000 Hz (gemiddelde waarde Fletcherindex) en/of een verlies van 90 db of meer aan het beste oor voor de zuivere toonstimuli van 1000, 2000 en 4000 Hz (gemiddelde waarde). ofwel, bij een gemiddeld verlies van minder dan 90db, via een vocaal audiometrische test minder dan 20% herkende woorden scoort bij optimale versterking (categorie 4 in de BIAPclassificatie). Het aantal tolkuren Wie bij het VAPH een aanvraag indient voor tolkuren in leefsituaties en daarvoor in aanmerking komt, ontvangt een beslissing waarbij de persoon elk jaar recht heeft op 18 tolkuren. Dient iemand pas in de tweede helft van het jaar een aanvraag in, dan komt die persoon ondanks het beperkte aantal maanden bij een gunstige beslissing toch in aanmerking voor 18 tolkuren. De persoon heeft jaarlijks recht op dit aantal en hoeft dus niet elk jaar een nieuwe aanvraag in te dienen. Wie naast een auditieve handicap ook nog een visuele beperking heeft, kan in aanmerking komen voor 50 tolkuren. Daartoe moet de persoon aantonen dat hij/zij: ofwel een gezichtscherpte van minder dan 1/20 (0,05) aan het beste oog en met de beste mogelijke correctie met bril of contactlens; ofwel een gezichtsveld dat gemiddeld niet groter is dan 10 aan beide ogen. Het VAPH kan bovendien een afwijking tot maximum het dubbel aantal uren toestaan op de hierboven vermelde aantallen. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet de aanvrager tegelijk aan volgende voorwaarden voldoen: hij/zij moet de afwijking schriftelijk aanvragen; het dwingend karakter van de vraag moet degelijk gemotiveerd worden. Dit kan via alle nuttige attesten en documenten die de bijzondere situatie verduidelijken; de aanvraag moet eveneens een opgave van het nodige aantal uren op jaarbasis bevatten. Een vraag om het dubbel aantal uren moet jaarlijks opnieuw ingediend. Wie in een bepaald jaar een uitbreiding krijgt, krijgt het daaropvolgende jaar dus niet automatisch de uitbreiding toegekend. Wie na deze uitbreidingen over onvoldoende tolkuren zou beschikken kan geen vraag indienen bij de Bijzondere Bijstandscommissie. Communicatie en Assistentiebureau (CAB) Het centraal tolkenbureau CAB zoekt voor de persoon met auditieve handicap een tolk. Het bureau heeft informatie over alle tolken en kan hen snel contacteren. Het VAPH is zelf geen tussenpartij. Wie een positieve beslissing kreeg voor tolk voor doven en slechthorenden neemt voor het maken van concrete afspraken met tolken contact op met het CAB. De contactgevens vindt u hieronder: Vlaams Communicatie Assistentie Bureau voor Doven vzw Dendermondesteenweg Destelbergen tel fax Het VAPH betaalt de kosten voor de tolken Vlaamse gebarentaal of schrijftolken enkel aan het centraal tolkenbureau CAB. Het CAB betaalt de tolkvergoeding aan de tolken. De persoon met de auditieve handicap betaalt enkel de verplaatsingskosten van de tolk. Het CAB houdt zoveel mogelijk rekening met de plaats van de tolkopdracht en de woonplaats van de tolk. Meer informatie over het CAB is te vinden via de website Tolkuren in arbeidssituaties Personen met een auditieve handicap kunnen ook in arbeidssituaties nood hebben aan bijstand door doventolken. Door de hervorming van de Vlaamse overheid in het kader van het Beter Bestuurlijk Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

12 Beleid behoort deze materie tot de VDAB. De VDAB maakte concrete afspraken met het CAB. Deze afspraken kunt u terugvinden op de website van het CAB op de pagina waarop allerlei informatieve documenten worden gebundeld: 8. ONDERHOUDS- EN HERSTELLINGSKOSTEN Voor verschillende hulpmiddelen voorziet de refertelijst in een tegemoetkoming voor de onderhouds- en herstellingskosten. Deze tegemoetkoming is geldig voor de levensduur van het hulpmiddel. Wettelijke garantie Een aspect dat het VAPH niet naast zich neer kan leggen is de garantieperiode. De wet op de garantie komt voort uit een Europese richtlijn. Doel van deze richtlijn was een betere bescherming van de consument en een aanmoediging van de grensoverschrijdende handel te verkrijgen. De richtlijn geldt voor de verkoop van materiële consumptiegoederen door een handelaar aan een consument. Hierbij maakt het niet of het gaat om nieuwe of tweedehands goederen. Duur van de wettelijke garantie Onafhankelijk van waar in de Europese Unie de consument zijn goed koopt, geldt een wettelijke garantie van twee jaar vanaf de levering. Voor tweedehands goederen kan een kortere termijn overeengekomen worden, maar die mag niet minder dan één jaar bedragen. Een ander voordeel voor de koper is dat wanneer een gebrek optreedt binnen zes maanden na de levering, er wordt aangenomen dat het gebrek reeds bij de levering bestond. Het is dan aan de verkoper om te bewijzen dat dit niet het geval was. Bij de vaststelling van een gebrek heeft de koper het recht op: de herstelling van het goed, of de vervanging van het goed. Indien geen van beide mogelijk is dan heeft de koper recht op: een passende prijsvermindering de opheffing van het contract (behalve bij onbeduidende gebreken) Hoe kan de koper zijn rechten doen gelden? De consument moet binnen het jaar na de vaststelling van het gebrek naar de rechtbank. Indien deze termijn afloopt voor de wettelijke garantieperiode van twee jaar, dan wordt de termijn verlengd tot het einde van deze twee jaren. Contractuele garantie De contractuele garantie wordt vermeld in de algemene verkoopsvoorwaarden en de reclame. De verkoper moet de inhoud ervan eenvoudig en begrijpelijk verwoorden. Het moet eveneens duidelijk zijn dat de contractuele garantie geen enkele invloed heeft op de wettelijke garantie. Meer informatie over de rechten van de koper is te vinden op de website van het Europees Centrum voor de Consument: Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

13 DOMEIN WONEN INLEIDING REFERTELIJST 1. AANVULLING - BOVENSTE LEDEMATEN 1. Automatische garagepoortopener 2. Elektrificatie rolluiken 3. Aanpassing keuken: 3.1. In hoogte verstelbaar werkvlak 3.2. Aanpassing kasten 3.3. In hoogte verstelbare gootsteen 4. Automatische deuropener 5. Andere (aanvullende uitrusting) 6. Gadgets bij aanpassing woning: 6.1. Deurklinkaanpassingen 6.2. Sleutelgreepaanpassingen 6.3. Badopstapje 6.4. Valse badbodem 6.5. Andere gadgets REFERTELIJST 2. VERVANGING - BOVENSTE LEDEMATEN 1. Automatische garagepoortopener 2. Elektrificatie rolluiken 3. Automatische deuropener 4. Andere 5. Omgevingsbedieningsapparatuur: 5.1. Omgevingsbedieningssysteem 5.2. Aangepaste bediening van het systeem (scanning, vingertipbediening, ) 6. Gadgets bij aanpassing woning 6.1. Deurklinkaanpassingen 6.2. Sleutelgreepaanpassingen 6.3. Badopstapje 6.4. Valse badbodem 6.5. Andere gadgets REFERTELIJST 3. AANVULLING - ONDERSTE LEDEMATEN 1. Ombouwen/aanbouwen van de woning 1.1. Drempelbruggen 1.2. Hellingbanen 1.3. Verbouwingen sanitair : bad, douche, wastafel, 1.4. Andere 2. Traplift 2.1. Onderhoudscontracten met inbegrip van herstellingen (traplift) 3. Aanvullende uitrusting van de woning 3.1. Automatische garagepoortopener 3.2. Handgrepen - beugels 3.3. Tweede trapleuning 3.4. Aanpassing keuken Onderrijdbaar werkvlak In hoogte verstelbaar werkvlak Aanpassing kasten Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

14 Onderrijdbare gootsteen In hoogte verstelbare gootsteen Uitschuifbaar werkvlak 3.5. Andere 3.6. Gadgets bij aanpassing woning Badplank Badzit - Badstoel Toiletverhoging Toiletrugleuning Toiletzitkussen Badverkorter Badopstapje Andere gadgets : maximumbedrag per stuk REFERTELIJST 4. VERVANGING - ONDERSTE LEDEMATEN 1. Ombouwen/aanbouwen van de woning: 1.1. Toegang tot woning 1.2. Leefruimte ( keuken en living) 1.3. Badkamer 1.4. Toilet 1.5. Slaapkamer 1.6. Garage 1.7. Circulatieomgeving (o.a. gang ) 2. Traplift 3. Plateaulift 4. Kokerlift 5. Onderhoudscontracten met inbegrip van herstellingen (plateau-, koker- en traplift) 6. Aanvullende uitrusting 6.1. Handgrepen / beugels 6.2. Tweede trapleuning 6.3. Automatische garagepoortopener 6.4. Aanpassing keuken Onderrijdbaar werkvlak In hoogte verstelbaar werkvlak Aanpassing kasten Onderrijdbare gootsteen In hoogte verstelbare gootsteen Uitschuifbaar werkvlak 6.5. Automatische deuropener 6.6. Badstoel met positioneringsvoorzieningen 6.7. Verzorgingstafel 6.8. Verzorgingstafel in hoogte verstelbaar 6.9. Oprijgoten (1 paar) Andere 7. Gadgets bij aanpassing woning: 7.1. Badplank 7.2. Badzit 7.3. Toiletverhoging 7.4. Deurhouder 7.5. Toiletrugleuning 7.6. Toiletzitkussen 7.7. Badverkorter 7.8. Andere gadgets REFERTELIJST 6. AANVULLING - GEHOOR Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

15 1. Ringleiding 2. Andere (GSM met loop-set, ) REFERTELIJST 7. VERVANGING - GEHOOR 1. Signaleringssyteem (trilwekker, trilkussen, deurbelzender ) 2. Mobiel signaleringssysteem 3. Andere (aanvullende uitrusting) MEERKOSTEN BIJ NIEUWBOUW Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

16 INLEIDING FUNCTIONERINGSDOMEIN I: WONEN In en rond de woning kunnen aanpassingen aangebracht worden die een aantal praktische taken vergemakkelijken zodat de zelfredzaamheid van personen met een handicap wordt vergroot. Dit varieert van kleine aanpassingen, zoals het bevestigen van handgrepen in de douche, het plaatsen van een toiletzitverhoger of een automatische garagepoortopener, tot een complete verbouwing of het aanbouwen van een slaapkamer of badkamer op het gelijkvloers. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

17 REFERTELIJST 1: AANVULLING BOVENSTE LEDEMATEN 1. Automatische garagepoortopener Een automatische garagepoortopener opent de garagepoort gemotoriseerd, meestal met afstandsbediening. Voor personen die met de auto rijden en de poort niet zelfstandig kunnen openen, is automatisering van de garagepoort een oplossing. Ook wanneer de garagepoort de enige toegang tot de woning is voor de persoon met een handicap en hij/zij de garagepoort niet kan openen, is een automatische garagepoortopener een verantwoorde oplossing. Een standaardpakket voor een automatische garagepoortopener bestaat uit de opener zelf (motor en railsysteem) en een bedieningssysteem (schakelaar of afstandsbediening). De opener moet bevestigd worden aan het plafond van de garage en aan de poort. Opmerking: Wanneer een persoon met een handicap een automatische garagepoortopener aanvraagt, maar zelf niet met de auto rijdt, moeten noodzaak en gebruiksfrequentie uitstekend gemotiveerd worden. 2. Elektrificatie rolluiken Het refertebedrag elektrificatie rolluiken staat voor het elektrisch bedienbaar maken van de rolluiken met een motor. Een elektrisch bediend rolluik maakt slingers en optrekbanden overbodig. Met behulp van een schakelaar (of afstandsbediening) wordt het rolluik in de gewenste positie gezet. Het Vlaams Agentschap neemt enkel de elektrificatie ten laste. Voor de rolluiken zelf verleent het VAPH geen tegemoetkoming. Het VAPH verleent maximaal een tegemoetkoming voor de elektrificatie van vier rolluiken. Sommige huizen of appartementen beschikken niet over rolluiken. Elektrificatie van gordijnen (elektrische gordijnrails) die ook een verduisterende functie hebben kunnen een alternatief vormen. Bijgevolg kunnen ze eveneens in aanmerking komen voor een tegemoetkoming. Uiteraard wordt ook hier enkel het motorgedeelte in aanmerking genomen. De gordijnen komen niet in aanmerking. 3. Aanpassing keuken 3.1. In hoogte verstelbaar werkvlak Een in hoogte verstelbaar werkvlak is een werkvlak dat mechanisch/hydraulisch (bv. met behulp van een slinger) of elektrisch of met behulp van een manueel instelbare steun in de hoogte kan versteld worden zodat bijvoorbeeld de onderarmen op het werkvlak kunnen rusten. Opmerking: Cumul tussen de refertebedragen Onderrijdbaar- en In de hoogte verstelbaar werkvlak is niet mogelijk Aanpassing kasten Onder Aanpassing kasten worden aanpassingen bedoeld die niet in een gewone keuken voorhanden zijn, zoals bijvoorbeeld plaatsen van uitschuifbare bovenkasten of volledig uittrekbare korfladen In hoogte verstelbare gootsteen Een in hoogte verstelbare gootsteen is een gootsteen die mechanisch/hydraulisch of elektrisch in de hoogte verstelbaar is. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

18 4. Automatische deuropener Een automatische deuropener zorgt ervoor dat de (binnen- of buiten-) deur automatisch opendraait met behulp van een gemotoriseerd duw- of trekarmsysteem, ook wel deurautomaat genoemd. Er bestaan uitvoeringen met afstandsbediening en zonder afstandsbediening. Een automatische deuropener is geen synoniem voor een automatische deurontgrendeling of elektrisch slot, dat een onderdeel is van de meeste parlofooninstallaties. 5. Andere (aanvullende uitrusting) Met Andere wordt andere aanvullende uitrusting van de woning bedoeld die onder de punten 1 tot en met 4 nog niet werden besproken. 6. Gadgets bij aanpassing woning 6.1. Deurklinkaanpassingen Er zijn 2 types van deurklinkaanpassingen: handgrepen die aan een gewone deurklink worden bevestigd waardoor de hefboomwerking wordt vergroot; (ofwel) handgrepen die over een bestaande ronde deurknop worden gepast. Met behulp van een deurklinkaanpassing of deurklinkgreep kunnen personen met een beperkte grijpfunctie een deur gemakkelijker openen Sleutelgreepaanpassing Een sleutelgreepaanpassing (sleutelgreep of sleutelhouder) is een handvat waarin de deursleutels worden bevestigd. Ze bieden meer houvast en vragen van de persoon met een handicap bij het omdraaien van de sleutel minder kracht doordat een hefboomwerking optreedt Badopstapje Een badopstapje wordt voor het bad geplaatst. Het vermindert de hoogte tot de badrand waardoor het instappen in bad wordt vereenvoudigd Valse badbodem Een valse badbodem verhoogt de bodem van het bad. Hierdoor wordt het bad toegankelijker. Voor de verzorger biedt dit het voordeel dat hij zich minder voorover moet buigen om de persoon met een handicap te wassen Andere gadgets Voorbeelden van andere gadgets ter aanvulling van de functie van de bovenste ledematen: - kraangrepen - toiletpapiertang: toiletpapier vasthouden en zich reinigen na toiletgebruik is een probleem voor personen met een beperkte arm/handfunctie of voor personen die moeilijkheden hebben met grijpen en fijne handbewegingen. - thermostatische kranen: voor personen met gevoelsstoornissen in de handen (MS) worden de kranen best voorzien van een thermostatisch systeem, zodat verbranden door te heet water, zoveel mogelijk wordt vermeden. Gevoelsstoornissen zijn uiteraard een voorwaarde om voor thermostatische kranen in aanmerking te komen. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

19 REFERTELIJST 2: VERVANGING BOVENSTE LEDEMATEN 1. Automatische garagepoortopener Zie punt 1. onder aanvulling bovenste ledematen. 2. Elektrificatie rolluiken Zie punt 2. onder aanvulling bovenste ledematen. 3. Automatische deuropener Zie punt 4. onder aanvulling bovenste ledematen. 4. Andere Met Andere wordt andere aanvullende uitrusting van de woning bedoeld die onder de punten 1 tot en met 3 nog niet werden besproken. 5. Omgevingsbedieningsapparatuur: 5.1. Omgevingsbedieningssysteem Omgevingbedieningsapparatuur ondersteunt het zelfstandig leven van de persoon met een handicap. Omgevingsbediening of domotica stelt de persoon met een handicap in staat om de elektrische functies van verschillende toestellen zelfstandig van op afstand te bedienen. Tot de mogelijkheden behoren het bedienen van telefoon, radio, televisie, video, stopcontacten, automatische deuropeners, raamopeners, lichten, elektrische verstellingen van het bed, verwarming, parlofoon, deurontgrendeling, computer en dergelijke meer. Wat vergoedt het VAPH via het refertebedrag voor Omgevingsbedieningssysteem? een zender die via infrarood en/of, radiogolven (FM) en/of X-10 signalen zendt naar apparaten om de functies van die apparaten te activeren. (bijv. Gewa (Prog III), (MultiControl, Easy rider); statieven en houders om de zender op een zichtbare plaats te monteren (bijv. Micro-statief voor Multi-control; ) de indienststelling van het systeem. Om de signalen te kunnen ontvangen dienen de apparaten voorzien te zijn van een ontvanger. Televisie, audio, DVD, video, afstandsbediende deur-, raam- gordijn- of garagepoortopeners zijn standaard voorzien van zo n ontvanger. Toestellen die daar niet standaard van voorzien zijn (bijv. verlichting, computer, telefoon, sommige bladomslagapparaten, elektrisch verstelbare bedden, thermostaten ), moeten uitgerust worden met een speciale ontvanger. X-10-technologie Dit is een technologie waarbij de signalen voor de aansturing van elektrische apparaten via het reguliere lichtnet verstuurd worden. Dit betekent een zeer eenvoudige aanleg van het systeem, omdat er geen nieuwe kabels moeten worden gelegd. Het systeem kan onbeperkt uitgebreid worden met extra X-10 ontvanger modules. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

20 5.2. Aangepaste bediening van het systeem (scanning, vingertipbediening ) Voor personen die het toetsenbord van de zender niet direct kunnen bedienen, bestaan er aangepaste bedieningsmogelijkheden. Voorbeelden van aangepaste bedieningen: - Joystick om door het menu van de verschillende functies te navigeren. Bijv. Mini-joystick, Vingerjoystick, - Scanningsysteem met één of enkele schakelaars. Voorbeelden van zenders met mogelijkheid tot scanning: Gewa Prog, Gewa Access, Gewa Progress, Multi Control, Easy Rider, Voorbeelden van schakelaars zijn: drukschakelaars (bijv. Jelly Bean, Buddy Button, ), ultra-gevoelige schakelaars (bijv. Micro-light schakelaar, ) en zuigblaasschakelaar. - Zender met spraakinvoer: Voorbeeld: Sicare pilot, Om de aangepaste bediening op een bereikbare plaats te monteren zijn er statieven en houders nodig (bijv. montage-arm voor contacten (magic arm)). De rubriek aangepaste bediening van het (omgevingsbedienings)systeem omvat de aangepaste bediening, de nodige statieven en houders en de indienststelling van de bediening. 6. Gadgets bij aanpassing woning 6.1. Deurklinkaanpassingen Zie punt 6.1. deurklinkaanpassingen onder aanvulling bovenste ledematen Sleutelgreepaanpassingen Zie punt 6.2. steutelgreepaanpassingen onder aanvulling bovenste ledematen Badopstapje Zie punt 6.3. badopstapje onder aanvulling bovenste ledematen Valse badbodem Zie punt 6.4. valse badbodem onder aanvulling bovenste ledematen Andere gadgets Zie punt 6.5. andere gadgets onder aanvulling bovenste ledematen. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s

21 REFERTELIJST 3: AANVULLING ONDERSTE LEDEMATEN 1. Ombouwen/aanbouwen van de woning 1.1. Drempelbruggen Een drempelbrug of dorpelbrug is ontworpen om relatief kleine niveauverschillen zoals deurdrempels snel en eenvoudig te overbruggen. Het verwijderen van drempels wordt daardoor overbodig en ook de deuren hoeven niet vervangen, noch onderaan langer gemaakt te worden Hellingbanen Een hellingbaan of hellend vlak is een vaste, traploze verbinding waardoor de persoon met een handicap niveauverschillen zoals een hoge drempel of een trapje kan overbruggen. Bijvoorbeeld als alternatief voor de toegang tot de voordeur in plaats van een trap met enkele treden. Een hellingbaan kan vervaardigd zijn uit aluminium, maar kan evengoed een hellend toegangspad zijn aangelegd met tegels. Een hellingbaan vervaardigt uit aluminium bestaat doorgaans uit een vlak stuk en twee schuin aflopende stukken. Het zijn meestal platen van metaal met een open (antislip) profiel. Hoe hoger het hoogteverschil, hoe langer de hellingbaan moet zijn. De breedte is ook een belangrijk aspect, vooral voor wie zich in een rolstoel of rollator moet verplaatsen. Opmerking: Een oprijplaat mag men niet verwarren met een hellingbaan! Een oprijplaat is een meeneembare oprijhelling om niveauverschillen te overbruggen zoals een kleine trap gelegen voor een openbaar gebouw. Een oprijplaat wordt ook gebruikt om een rolstoel in de auto binnen te rijden. Er bestaan ook uitvoeringen die opvouwbaar zijn (vlinderoprit). Een oprijplaat is opgenomen onder het domein mobiliteit bij vervanging onderste ledematen Verbouwingen sanitair: bad, douche, wastafel Verbouwingen sanitair zijn verbouwingen om het gebruik van de sanitaire installaties van de badkamer mogelijk te maken voor de persoon met een handicap. Voorbeelden zijn het plaatsen van een vlakke of drempelvrije douchebak, het op de juiste hoogte plaatsen van een wastafel enzovoort. Enkele voorbeelden van verbouwingen sanitair: Het vervangen van het bestaande bad door een natte cel of een drempelloze douchebak met eenvoudig, opklapbaar douchezitje of een aangepaste douchestoel. Voor een losse douchestoel of een gesofisticeerde douchezit, bevat de refertelijst aparte tegemoetkomingen (zie domein Douchestoelen). Het plaatsen van een aangepaste, onderrijdbare of onderzitbare wastafel. Deze voorziet in een open ruimte onder de wastafel waardoor het mogelijk is om de benen eronder te plaatsen. De persoon met een handicap komt hierdoor dichter bij de wastafel zodat de kranen voor hem bereikbaar worden. De wastafel kan zittend op een stoel of kruk of in een rolstoel gebruikt worden. Bij een dergelijke wastafel wordt de afvoerbuis van het water zoveel mogelijk naar achteren geplaatst via speciale afvoerset of zwanenhals. Er wordt meestal gekozen voor een uitvoering die minder diep is dan een standaard wastafel. Een aanpassing van de toiletpot (indien gevraagd in combinatie met andere aanpassingen in dezelfde ruimte): de gangbare toiletpotten zijn veel te laag voor iemand die in een rolstoel zit. Het is belangrijk dat er van de rolstoel naar het toilet geschoven kan worden. Er zijn diverse keramische fabrikanten die hun sanitair wat hebben opgehoogd. Zo kunnen er toiletpotten van 4, 6 of 10 cm hoger dan de standaard hoogte worden gekocht. De ideale hoogte van de aangepaste wc ligt tussen de 47 en de 52 cm. Goedkope alternatieven zijn het hergebruik van het bestaande toilet door de sokkel te verhogen of door gebruik te maken van een toiletzitverhoger. Speciale zitverhogers zijn er in hoogtes tussen de 7 en 12 cm. Ze zijn stabiel, hygiënisch en passen op elk toilet. Een ander alternatief is de plaatsing van een hangtoilet. Hulpmiddelenlexicon voor de MDT s