Gezien de specifieke zorgvraag van heel wat van de cliënten is een individuele badstoel met instellingsmogelijkheid noodzakelijk. In de aangepaste bad

Transcriptie

1 Vlaams Welzijnsverbond vzw Guimardstraat Brussel Tel: Fax: post@vlaamswelzijnsverbond.be bank Ondernemingsnr: Welke hulpmiddelen moeten mogelijk zijn via IMB voor gebruik in voorzieningen? Algemene omschrijving: - Hulpmiddelen die om hygiënische redenen niet samen gebruikt kunnen worden (niet enkel overdragen MRSA maar ook algemene hygiëne). - Hulpmiddelen die door anatomische verschillen niet samen kunnen gebruikt worden: bv. aangepaste tildoeken, toiletstoelen met positionering, badzitjes, beveiligingsmiddelen (verpleegdeken), - Hulpmiddelen die door praktische redenen niet samen kunnen gebruikt worden: bv. verschillende leefgroepen kunnen niet samen gebruik maken wanneer afstand, schema s e.d. niet overeenkomstig zijn. - Hulpmiddelen die afgesteld worden op persoonlijke maten kunnen moeilijk aangepast worden voor flexibel gebruik. Persoonlijke aankoop is daarom nodig (bv. eetapparaat). - Hulpmiddelen die vast voor één persoon worden gebruikt: eetapparaat, bed, matras, en op dat moment ook niet beschikbaar zijn voor iemand anders. - Persoonlijke hulpmiddelen: communicatie apparaat, aangepast computermuis, spraakcomputer, Concrete voorbeelden met toelichting: Tildoeken - Vanuit hygiënisch standpunt zou iedere persoon die getild moet worden met een tildoek, moeten kunnen beschikken over 2 eigen tildoeken (1 in gebruik, 1 in de was). Een aantal voorzieningen bekostigen vandaag zelfs 3 tildoeken: 1 voor gebruik algemeen, 1 voor gebruik als badnet (plafondlift) en 1 in de was. Andere voorzieningen kopen maar 1 tildoek aan per bewoner en voorzien 1 tildoek in de leefgroep voor de was. - Persoonlijke tegemoetkoming voor tilbanden wordt niet meer zomaar toegestaan door het VAPH. Er wordt verondersteld dat binnen een voorziening tilbanden door verschillende personen kunnen gebruikt worden. Mits motivatie van het strikt persoonlijk gebruik, kan een tegemoetkoming in volgende gevallen: Risico op of aanwezigheid van onbehandelbare, chronische én nietdekoloniseerbare MRSA mits doktersattest. Het gaat om een aanvraag van een verblijfstilband mits medische argumentatie. Maar hierbij is de adviserend geneesheer van het VAPH van mening dat de tilbanden i.f.v. decubituspreventie best verwijderd worden. Grondige medische argumentatie van gebruik van een verblijfstilband is in dit geval dus aangewezen. Wanneer je telkens de tilband achter de bewoner moet aanbrengen bij een transfer, ervaren wij dat je vaak angst en pijn (en bijgevolg agitatie) veroorzaakt. Voor de verzorgenden zijn deze wissels van tilbanden zeer rugbelastend. Incontinentie en speekselvloed worden niet weerhouden als argumenten voor persoonlijke tegemoetkoming. Hiervoor zijn voldoende (medische en andere) oplossingen om de problematiek te ondervangen. Bad/douche/toiletstoelen SD-OPH doc07 - Hulpmiddelen in voorzieningen - aanvulling

2 Gezien de specifieke zorgvraag van heel wat van de cliënten is een individuele badstoel met instellingsmogelijkheid noodzakelijk. In de aangepaste badkamers blijft de doucheof badstoel staan bij de gebruiker. Die zal ook meegenomen worden wanneer de cliënt bv. op reis gaat, naar het ziekenhuis moet. Het gaat hier dus om een duidelijk individueel aanwijsbaar hulpmiddel, gekocht voor deze specifieke gebruiker. De ervaring bij bv. de overgang van een afdeling binnen de voorziening naar een andere is dat het hulpmiddel gewoon mee gaat met de persoon. Er is op dat moment in de aanvankelijke afdeling niemand die het hulpmiddel zal missen, want het wordt exclusief voor deze persoon gebruikt. Dat is de duidelijkste motivatie om voor deze hulpmiddelen IMB in te roepen. Hier spelen ook de verschillende belangen tussen de individuele gebruiker en de voorziening. Bv. een gebruiker wenst een aangepaste douchestoel om zich te laten douchen. De voorziening verkiest om personen een bad te geven in een aangepast bad met badstoel. Ook toiletstoel is individueel. Deze verhuist mee met de bewoner indien deze van groep verhuist. Deze gaat niet mee op en af naar huis gezien praktische overwegingen. Daarom noodzakelijk dat de bewoner 2 stoelen heeft: 1 voor thuis, 1 voor in de voorziening. In andere voorzieningen is er per woning (8-10 bewoners) een dure en zeer speciale douchestoel en douchebad. Deze worden door meerdere bewoners gebruikt. Het is niet zinvol om elke cliënt die binnen een collectieve voorziening verblijft een apart douche- of badhulpmiddel toe te wijzen via IMB. De financiering zal natuurlijk van ergens moeten komen : - een op te richten fonds Collectieve Materiële Bijstand - via extra middelen die cliënten met een complexe problematiek bovenop hun PVB meebrengen naar de voorziening - Daarnaast zullen er wel goede (snelle) procedures tot toekenning IMB moeten ontwikkeld worden in geval de cliënt de voorziening verlaat om naar huis of een andere voorziening te gaan waar de hulpmiddelen die hij nodig heeft niet voorhanden zijn. Omgevingsbedieningingssysteem In kader van maximale participatie is omgevingsbesturing een noodzaak. Het feit dat men in een collectieve voorziening verblijft maakt daar geen onderscheid in. In staat zijn om vanuit rolstoel en bed of vanuit de relax tv, computer, verwarming en oproepsysteem te kunnen bedienen is geen overbodige luxe. Wanneer mensen thuis dergelijke hulpmiddelen kunnen aanvragen dat is dat ook een recht voor mensen die verblijven in een voorziening. Er zijn eenvoudige systemen (bv. 5 schakelaars voor bedienen van 5 functies van de TV) en er zijn zeer complexe systemen. Welk systeem voor wie nodig is, is zeer individueel. Systeem stand-alone met zender en ontvanger Dit moet ook aangevraagd kunnen worden. Daar kan wel in delen gekeken worden. Wat kan collectief voorzien worden door de organisatie en waar start de individuele aanpassing. Daarnaast moet de aangepaste bediening van het systeem aangevraagd worden via IMB Valpreventiesystemen en oproepsystemen Er zijn ook moeilijkheden bij tussenkomsten voor valpreventiesystemen en oproepsystemen met eventueel bed- en/of bewegingssensoren. De hulpmiddelen worden terugbetaald in een thuiscontext maar zijn niet geregeld in een voorziening. Het is dan de discussie of de gebruiker zelf betaald of de voorziening het individueel aangepast systeem zal installeren?

3 Bed Bij een nieuwe bewoner wordt gekeken welk bed er moet geplaatst worden volgens individuele nood. Het bed van de vorige bewoner is dus niet altijd het meest geschikte. Vandaar behoort een aangepast bed niet altijd tot de standaarduitrusting, maar wordt individueel op maat aangevraagd. Naargelang de doelgroep kan een hoog-laagbed wel tot de standaarduitrusting behoren. - Individueel: een bed is een individueel hulpmiddel. Niet iedereen heeft dezelfde functies op een bed nodig. Functies/aanpassingen op een individueel bed gaan van zeer eenvoudig (bv. alleen elektrische hoofdverstelling), tot zeer complex (bv. bed met virtueel draaipunt, met mogelijkheid om via IR te bedienen, ). - Voorziening: vanuit de voorziening wordt als preventie voor het personeel een bed aangeboden met een hoog-laag functie, een hoofd- en beenverstelling (3 motoren). Dikwijls zijn ook sponden nodig. Er zit een spanningsveld tussen deze beide (individu voorziening) noden: voorbeelden: - Een bewoner kan zelfstandig uit bed en heeft voldoende aan een laag bed. Wassen gebeurt in rolstoel aan de lavabo. Individueel hulpmiddel: de persoon koopt een laag bed. Voorziening voorziet het bed: De persoon slaapt in een hoog-laag bed. Op moment dat die persoon ook verzorgd moet worden, kan het bed hoger gezet worden. - Een bewoner kan zelfstandig d.m.v. 4 motoren aan zijn bed van houding veranderen: benen plooien, benen strekken, benen gestrekt omhoog. Individueel hulpmiddel: De persoon koopt een voor hem aangepast bed met de verschillende functies. Voorziening voorziet het bed: de persoon kan niet meer zelfstandig de benen gestrekt omhoog zetten. De problematiek van de personen met een handicap met een degeneratieve aandoening levert extra problemen op. Bij een gemiddelde verblijfsduur van 6 jaar hebben mensen bv. 3 verschillende types bed nodig. Nu regelen we dit door de bedden die eigendom zijn van de voorziening in te zetten waar ze nodig zijn. Naast de financiering van de bedden is er ook nood aan tussenkomst op aanpassingen aan bedden in functie van risico op kwetsuren, verhogen veiligheid, betere positionering, slaaphygiëne, We denken hierbij aan : bedrandbescherming positioneringskussens fixatiemateriaal ballendekens valmatten - Naast de klassieke hoog-laagbedden denken we in uitzonderlijke omstandigheden ook aan tussenkomst bij de aankoop van een tentbed of een hypergecapitoneerd Huntingtonbed Glijdekens Deze worden gebruikt bij transfers. Anti-decubitus materiaal Wanneer een persoon dergelijk materiaal (wisseldrukmatras, ) nodig heeft dan zal niemand anders op dat moment van dit hulpmiddel gebruik kunnen maken. Dit is geen materie die van tijdelijke aard is. Wanneer tijdelijk noodzakelijk wordt een hulpmiddel gehuurd, wanneer het bv. gaat over herstel na zware ingreep. Verzorgingstafel Ook een verzorgingstafel kan in principe niet altijd van de ene badruimte naar de andere verplaatst worden. Afhankelijk van de verzorgende moet de verzorgingstafel ook anders worden ingesteld.

4 Naargelang de doelgroep kan een verzorgingstafel wel tot de standaarduitrusting behoren. Transferhulpmiddelen Hier kan een onderscheid gemaakt worden tussen woonvormen met een meer collectief karakter of een meer individuele aanpak. Zowel mobiele als vaste transferhulpmiddelen moeten mits een goede motivatie aangevraagd kunnen worden via IMB. Hulpmotoren worden momenteel niet terugbetaald voor gebruik in de voorziening. Ook dit is individueel. Naargelang de doelgroep kunnen transferhulpmiddelen wel tot de standaarduitrusting behoren. Er is collectief gebruik mogelijk. Transferhulpmiddelen voor individueel gebruik, bv. plafondlift op kamer, moeten via IMB aangevraagd kunnen worden. Er is altijd een spanningsveld individueel-collectief. Voor het vervoer van verblijfgebruikers hebben organisaties eigen voertuigen die aangepast worden, terwijl de gebruiker thuis (zijn netwerk) ook over aangepast vervoer beschikt, voor een reëel minder gebruik. Oprijgoten Een paar oprijgoten is vlot mee te nemen. De cliënt kan dus gebruik maken van dit hulpmiddel zowel in de voorziening, op uitstap, als in de thuis- of familiecontext. De motivatie zal opnieuw bepalend zijn voor goedkeuring i.f.v. IMB. Voorzieningen die geen dagcentrum hebben, worden vandaag niet gefinancierd voor de aankoop en onderhoud van (aangepaste) minibussen en auto s. Aanpassing keuken (onderrijdbaar werkvlak, aanpassing keukenkasten, onderrijdbare gootsteen, in hoogte verstelbare gootsteen, uitschuifbaar werkvlak) Aanpassingen omwille van de handicapspecificiteit (ook aanpassingen omwille van visusproblematiek) moeten betaalbaar zijn via IMB of VIPA. Voor dergelijke aanpassingen moet telkens stil gestaan worden welke activiteiten er door de persoon met handicap zelf uitgevoerd zullen worden. In principe wil men maximale participatie voor de persoon met handicap. De plaats waar men woont moet dat principe ondersteunen. Noodzakelijke aanpassingen om dat te realiseren kunnen voor een deel voorzien worden in de collectieve aanpassingen maar voor zeer specifieke zorgvragen kan er gekozen worden voor meer individuele aanpassingen. Een goede motivatie kan hier nodig zijn om via IMB toch tegemoetkoming te krijgen voor een specifieke aanpassing. Mensen die gebruik maken van een individuele keuken voor het bereiden van kleine maaltijden, ook al verblijven ze in een voorziening, moeten na grondige motivatie kunnen gebruik maken van IMB voor de terugbetaling van de noodzakelijke aanpassingen. Aanpassing badkamer Wanneer de persoon (met beperkte ondersteuning) alleen in een huis in de stad gaat wonen. Aangepast meubilair Aanpassingen omwille van de handicapspecificiteit (ook aanpassingen omwille van visusproblematiek) moeten betaalbaar zijn via IMB of VIPA. We bedoelen hier o.a. bedden, aangepaste tafels en aangepaste stoelen. Er worden grote discrepanties ervaren. Bij gebruikers met ernstige gedragsproblematiek waarvoor heel sterk en vaak individueel aangepast materiaal nodig is komt het VAPH niet tussen, terwijl er naar aangepaste stoelen en positionering heel wat tussenkomsten zijn voor materiaal van gebruikers met

5 fysieke beperking. Vaak is er nood aan een zeer sterke aangepaste zetel of stoel om zelfverwonding te voorkomen, waarbij fixatiemogelijkheden aanwezig zijn. Deze zaken worden dikwijls op maat gemaakt en dienen nu door de voorziening betaald te worden omdat er geredeneerd wordt dat de persoon in een aangepaste voorziening is opgenomen, terwijl het hulpmiddel specifiek voor deze individuele persoon gebruikt wordt. Wanneer een persoon met een individuele kamer en een specifieke zorgvraag om bv. vlot te kunnen werken op de computer een aangepaste stoel nodig heeft, dan is het een recht dat deze persoon niet afhankelijk is van de budgettaire situatie van de voorziening waar die toevallig verblijft. Waar andere personen met een handicap thuis wel recht hebben op een aangepaste stoel en tafel, moet een persoon die nog minder mogelijkheden heeft en daarom beroep moet doen op een voorziening, ook het recht hebben om via IMB een terugbetaling te krijgen voor deze hulpmiddelen. Huntingtonzetel wordt nu reeds terugbetaald via IMB: zo houden. Andere - Behoud van budgetten voor het herstellen van hulpmiddelen + uitbreiding naar hulpmiddelen waarvoor het vandaag niet voorzien is + differentiatie bij zware pathologieën (hoger budget wegens snellere slijtage) - Toevoegen van een budget voor kleine hulpmiddelen (adl : bv. aan tafel, glijdeken, ) - Recht op rolstoelhulpmotor voor obese personen wanneer ze permanent in een voorziening verblijven. Het bevordert hun maatschappelijke integratie daar buitenhuisactiviteiten ook voor hen (meer) toegankelijk worden. - Rugzakje dat firma s ter beschikking stellen om sondevoeding aan de rolwagen op een propere en hygiënische manier te kunnen opbergen (kostprijs 150 ), op die manier moet ook niet meer met een statief gewerkt worden. - Oproepsystemen die individueel toewijsbaar zijn zoals alarmsystemen die op de een kamerdeur zitten (als s nachts de persoon de kamer verlaat krijgt de nachtbegeleider een signaal), epilepsie alarm, oproepsystemen die kunnen maken dat een bewoner een grotere zelfstandigheid aankan, - Beeldschermbellen, slimme technologie