Het arbeidsreglement: te paard tussen de publieke en de private sector. Prof. Dr. Alexander De Becker 15 oktober 2015

Transcriptie

1 Het arbeidsreglement: te paard tussen de publieke en de private sector Prof. Dr. Alexander De Becker 15 oktober 2015

2 Arbeidsreglement: wet 8 april De bedoeling was dat het toepassingsgebied van de wet de private en openbare bedrijven omvatte - De groep van openbare bedrijven was op dat ogenblik nog beperkt maar vooral was de achtergrond van het ambtenarenrecht nog verschillend - Ambtenarenrecht: ontwikkeling genoten die vertrekt van een individuele basis - Arbeidsrecht: collectief element

3 Invoering van arbeidsreglement in de publieke sector Gevolg van de afbakening: - Publieke sector: wet van 8 april 1965 was enkel van toepassing op de openbare diensten die een industriële of commerciële activiteit uitoefenen en de openbare diensten die geneeskundige, profylactische en hygiënische verzorging verlenen. - Dit impliceerde een moeilijkheid in de afbakening voor vele overheidsbedrijven (zeker op lokaal niveau: de rol van intercommunales en autonome gemeentebedrijven diende telkens opnieuw te worden geanalyseerd). - Wet 18 december 2002 breidt het toepassingsgebied van de Arbeidsreglementenwet van 8 april 1965 uit tot de publieke sector omdat de statutaire en contractuele personeelsleden onvoldoende informatie hebben over hun arbeidsrelatie (MvT, Parl. St., Kamer, zitting 50, nr. 2031/1, , 5): Wat houdt dit in? - Uitvoering van EU-richtlijn 91/533/EEG betreffende de verplichting van de werkgever de werknemer te informeren over de voorwaarden die op zijn arbeidsovereenkomst en-relatie van toepassing zijn

4 Richtlijn 91/533/EEG: Invloed van EU-recht - Informatie verstrekken over de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden (sommige lidstaten kenden dat niet) - Van toepassing op alle werknemers met een arbeidsovereenkomst of een arbeidsverhouding - Invulling van het communautaire concept werknemer - Wet beperkt tot informatieplicht als gevolg van de eigenheid van de publieke sector

5 Wet 18 december 2002 Voor elk openbaar bestuur? - Niet voor de personeelsleden bij Landsverdediging en bij de politie - Is dit nog actueel? De evolutie van de rechtspraak van Europees Hof voor de Rechten van de Mens inzake het recht om een vakvereniging op te richten bij het leger - Stakingsrecht voor politie en defensie wordt nog niet erkend - Hiërarchie in de openbare sector vormde een belangrijke ruggengraat van de ontwikkeling - Opvolging is noodzakelijk want ook de rol van politie (en zeker van defensie) wijzigt

6 Wet 18 december 2002 Afwijking van arbeidsreglement is in individuele gevallen mogelijk (via een geschrift) In de publieke sector enkel voor contractuele personeelsleden en niet voor statutaire personeelsleden Quid in publieke sector bij bv het opnemen van weddeschalen in het arbeidsreglement en bij eventuele wijziging ervan?

7 Wet 18 December 2002 Afwijking van artikel 6 m.b.t. door de mogelijke niet-toepasselijkheid van de Hoofdstuk III, afdelingen 1 en 2 van de Arbeidswet: in de publieke sector vaak grotere variatie mogelijk inzake uurroosters Verplichte vermeldingen in het arbeidsreglement: voor de publieke sector kan worden verwezen naar de bestaande regelgeving (erkenning van het specifieke karakter van de publieke sector inzake recht van het overheidspersoneel)

8 Wet 18 december 2002 Hoofdstuk IIIbis: - Technische aanpassingen inzake terminologie - De eigenheid van het collectief overleg in de publieke sector wordt geïntroduceerd - Wat is daarvan het gevolg? Geen overleg in ondernemingsraad maar in paritaire comités overheidssector (vertegenwoordiging)

9 Wet 18 december 2002 Invoeren van een Titel III ter: bijzondere regelingen die niet van toepassing zijn in de publieke sector: - Straffen niet enkel in arbeidsreglement (tuchtrecht statutaire personeelsleden wijkt af van het arbeidsrecht) - Wel straffen, bedrag en bestemming van geldboeten vermelden (quid bij schorsing met inhouding van loon)

10 Wet 18 december 2002 De combinatie van de rechtsposities van statutaire en contractuele personeelsleden veroorzaakt op dit ogenblik dat in het arbeidsreglement dikwijls dubbele bepalingen staan: - wijze, tijdstip en plaats van betaling van het loon: wat te doen met de weddeschalen? Dikwijls worden die opgenomen in het statuut/ arbeidsreglement - In beginsel nochtans niet deze bedoeling

11 Gevolgen Opstellen van arbeidsreglement heeft onzekerheid gecreëerd in hoofde van de overheden voor de statutaire personeelsleden - Waar moeten de bepalingen worden opgenomen - in het administratief /geldelijk statuut of toch in het arbeidsreglement? - Gevolg: dikwijls dubbele benaming of dubbele regelgeving - Contractuele personeelsleden rijst de vraag naar de houvast. Wat is de waarde van het arbeidsreglement?

12 Gevolgen Contractuele personeelsleden in de publieke sector vallen immers niet onder het toepassingsgebied van de wet van 5 december Artikel 51 inzake de hiërarchie van de verbintenissen tussen werkgever en werknemer - Wat is daarvan het gevolg? Wat is de invloed van het arbeidsreglement op de mondeling gewijzigde arbeidsovereenkomst?

13 Conclusie Arbeidsreglementenwet oorspronkelijk tot doel om de informatieplicht van de werkgever vorm te geven Dit gebeurde in de publieke sector via statuten Contractueel personeel valt daar niet onder: kan arbeidsreglement leemte invullen? Maar wat is de waarde? Onduidelijkheid is ook het gevolg van de communautaire invulling van het concept werknemer