Utrecht,oktober 2016 Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (onderdeel van NWO)

Transcriptie

1 Handleiding najaar 2016 Utrecht,oktober 2016 (onderdeel van NWO)

2 Inhoud 1. Inleiding Achtergrond Doelstelling Beschikbaar budget Geldigheidsduur call for proposals Richtlijnen voor aanvragers Wie kan subsidie aanvragen? Wat kan aangevraagd worden? Hoe stel ik een aanvraag op? Specifieke subsidievoorwaarden Financiële en administratieve subsidievoorwaarden Hoe dien ik een aanvraag in? Beoordeling Procedure Criteria Contact en overige informatie Bijlage 1 Lijst van geselecteerde projecten Bijlage 2 Voorbeelden van doorwerking

3 1. Inleiding 1.1. Achtergrond De vergroting van impact van onderzoek staat hoog op de agenda in Nederland. Ook voor het praktijkgerichte onderzoek van hogescholen is het een belangrijk punt. Zonder impact van onderzoek is er immers geen vernieuwing en vooruitgang. Als het gaat over de impact van onderzoek worden verschillende termen gebruikt: valorisatie, kennisbenutting, doorwerking, etc. In de context van de Top-up regeling verkiezen we de wat algemenere term doorwerking. In het algemeen gaat doorwerking over een bijdrage aan een reële praktijk. Het (hierna Regieorgaan SIA) definieert doorwerking als volgt: Doorwerking is het proces waardoor de opbrengst van het praktijkgerichte onderzoek het geheel aan kennis, ervaringen, vaardigheden, netwerken, concrete producten etc. voortvloeit naar en een plek krijgt in 1) het onderwijs, 2) het onderzoek en 3) de praktijk/de maatschappij. Het proces van doorwerking vereist interactie tussen de onderzoeker(s) en de bovengenoemde doelgroepen. Doorwerking kan in alle fases van het onderzoek plaatsvinden: van de formulering van de onderzoeksvraag tot en met de verspreiding van de onderzoeksresultaten na afloop van het onderzoek. Doorwerking is een continu en divers proces. Het gebeurt al in een vroeg stadium door bijvoorbeeld vraagarticulatie met betrokkenen, halverwege het onderzoek door het organiseren van een terugkoppelbijeenkomst over de tussentijdse resultaten en/of aan het einde door bijvoorbeeld de implementatie van een methodiek voor de praktijk of het onderwijs. Doorwerking gaat veel verder dan de doorwerking van kennis alleen. Naast het ontwikkelen van nieuwe kennis levert praktijkgericht onderzoek in veel gevallen ook een belangrijke bijdrage aan het opzetten en bestendigen van samenwerking tussen instellingen en de praktijk. Het onderzoek draagt daarnaast vaak bij aan de professionalisering van het onderwijs (gericht op onderzoek) en de onderzoekstaak van de hogescholen. Onderzoekers bij hogescholen werken in hun onderzoek nauw samen met de praktijk; vanaf de formulering van onderzoeksvragen tot het in de praktijk brengen van de door het onderzoek ontwikkelde opbrengsten. De doorwerking van het geheel aan kennis, ervaringen, vaardigheden etc. vormt de rode draad van het praktijkgericht onderzoek. 3

4 1.2. Doelstelling Top-up is een regeling die de aandacht voor doorwerking bij RAAK-onderzoek stimuleert en faciliteert. Top-up richt zich op het stimuleren van doorwerking van het afgeronde onderzoek richting 1) het onderwijs, 2) onderzoek en/of 3) de beroepspraktijk. Regieorgaan SIA vindt doorwerking een belangrijk aspect van het praktijkgericht onderzoek, ook na afronding van een onderzoeksproject en wil de doorwerking van onderzoek extra stimuleren en onder de aandacht brengen. Doorwerking hoort uiteraard al in het RAAK-project te zitten, maar de Top-up regeling kan gebruikt worden voor de onverwachte kansen die zich tijdens een RAAK-project voordoen. Voor doorwerking is geen recept, elk onderzoeksproject heeft zijn eigen kansen (en beperkingen). In bijlage 2 vindt u goede voorbeelden uit de vorige Top-up ronde Beschikbaar budget Voor deze tweede Top-up ronde in 2016 is er totaal ,- beschikbaar. Per project kan maximaal ,- worden aangevraagd. Cofinanciering is mogelijk maar niet vereist Geldigheidsduur call for proposals De ronde opent dinsdag 11 oktober De sluitingsdatum is dinsdag 22 november 2016 om uur, Nederlandse tijd. 4

5 2. Richtlijnen voor aanvragers 2.1. Wie kan subsidie aanvragen? Top-up staat open voor afgesloten RAAK-projecten met een goedgekeurde eindrapportage, die nog niet eerder in aanmerking zijn gekomen voor de Top-up-regeling of voor de eerdere doorwerkingsregeling van Regieorgaan SIA Netwerken voor groei. Het bestuur van Regieorgaan SIA stelt per ronde de lijst met geselecteerde projecten vast. De projectleider van een geselecteerd project wordt door Regieorgaan SIA uitgenodigd om namens de penvoerder van het bij het RAAK-project betrokken consortium een voorstel in het kader van Top-up in te dienen. De lijst met geselecteerde projecten voor deze ronde is opgenomen in Bijlage 1. De aanvraag dient te zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van een lector of een aan de hogeschool verbonden senior onderzoeker. De lector of senior onderzoeker kan een projectleider aanwijzen. De penvoerder draagt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het project en het projectmanagement, inclusief de inhoudelijke samenhang, de voortgang, de resultaten en de financiële (eind)verantwoording van het project. De penvoerder ontvangt alle correspondentie met betrekking tot het project en is verantwoordelijk voor de verspreiding van de relevante informatie onder de leden van het consortium. Binnen het RAAK-project dat de basis vormt voor de aanvraag in het kader van Top-up zijn de hogeschool of de hogescholen een samenwerkingsverband aangegaan met één of meerdere private/(semi-)publieke partijen. Regieorgaan SIA gaat er vanuit dat de penvoerder en de projectdeelnemers afspraken maken over het nakomen van de onderlinge toezeggingen en verplichtingen binnen het Top-up project. De penvoerder is verantwoordelijk voor het maken van afspraken met de consortiumpartners over het gebruik en uitdragen van de producten of zaken die binnen het onderzoeksproject zijn ontwikkeld (bijvoorbeeld intellectueel eigendom en knowhow) en die binnen Top-up centraal staan. Binnen Top-up wordt een uitnodigende houding ten aanzien van (nog) niet participerende organisaties om te reflecteren en een bijdrage te leveren aan het project gewaardeerd Wat kan aangevraagd worden? Subsidie kan worden aangevraagd voor activiteiten/ontwikkeling van concrete producten die bedoeld zijn om de doorwerking van onderzoeksresultaten uit RAAK-onderzoek richting 1) onderwijs, 2) onderzoek en/of 3) beroepspraktijk te maximaliseren. Het is geen vereiste om alle drie de richtingen te bedienen, er mogen keuzes worden gemaakt. 5

6 De maximaal aan te vragen subsidieomvang is ,-. De duur van het project is na aanvang van het project maximaal één jaar. Inzet van subsidie buiten de looptijd van het project is niet mogelijk. Cofinanciering is mogelijk maar niet vereist. De subsidiegelden zijn uitsluitend bestemd voor het uitvoeren van de activiteiten conform de gesubsidieerde projectaanvraag. Subsidiëring van (deel)projectactiviteiten die reeds zijn gesubsidieerd vanuit andere bronnen, is niet mogelijk. Een Top-up aanvraag mag gebaseerd zijn op een bundeling van meerdere afgesloten RAAKprojecten, voor zover deze in de lijst van geselecteerde projecten zijn opgenomen. Het is mogelijk om meerdere Top-up subsidies te stapelen tot een maximum van (vijf projecten) Hoe stel ik een aanvraag op? De aanvraag wordt opgesteld door het volledig invullen van het via ISAAC beschikbaar gestelde aanvraagformulier en begrotingsformat. Het is verplicht deze formulieren te gebruiken Specifieke subsidievoorwaarden Bij eventueel voortijdig beëindigen van het project bepaalt Regieorgaan SIA of de subsidie geheel of ten dele moet worden gerestitueerd. Onderzoeksresultaten die tot stand gekomen met een RAAK subsidie dienen direct Open Access voor het publiek en voor verder onderzoek toegankelijk te zijn. Regieorgaan SIA sluit hiermee aan op het aangescherpte beleid van NWO ten opzichte van Open Science/Access. Open Access speelt vanzelfsprekend een belangrijke rol binnen Top-up. Om de doorwerking te maximaliseren dienen alle eventuele door Top-up gefinancierde producten direct vrij toegankelijk te zijn 1. De NWO Regeling subsidies zoals gepubliceerd in de Staatscourant van 1 december 2015 is van toepassing. In het subsidievaststellingsbesluit en de bijlage bij het subsidievaststellings-besluit worden verplichtingen en nadere bepalingen opgenomen ten aanzien van de uitvoering van het project. Het beleid van NWO inzake misbruik en oneigenlijk gebruik is van toepassing. 1 NWO stelt aan onderzoekers die een NWO-financiering ontvangen een aanvullend fonds beschikbaar voor Gold Open Access publicaties: het Stimuleringsfonds Open Access (ook toegankelijk voor RAAK-subsidie ontvangers): 6

7 2.5. Financiële en administratieve subsidievoorwaarden De projectkosten die met de Top-up subsidie gefinancierd kunnen worden, betreffen de noodzakelijke, rechtstreeks aan de uitvoering van een project toe te rekenen gemaakte en/of betaalde kosten, gebaseerd op kostprijs, inclusief eventuele niet-verrekenbare btw. De volgende kostenposten worden onderscheiden: Loonkosten hogeschool Een berekening van de uurtarieven van de hogeschool gebaseerd op de door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) geaccordeerde Integrale Kostensystematiek. Indien u van deze systematiek gebruik maakt, dient u de eigen verklaring integrale kostensystematiek en het tarievenoverzicht, zoals berekend op basis van de eigen verklaring integrale kostensystematiek, bij te voegen bij de begroting. Zie voor informatie de website van RVO: of Het uurtarief van de hogeschool wordt berekend op basis van het brutoloon van de betreffende medewerker(s) verhoogd met sociale lasten en eventuele overhead (maximaal 25% van het loon inclusief sociale lasten). Dit bedrag dient te worden gedeeld door uur (bij een fulltime dienstverband) om het uurtarief te bepalen. Kosten studenten Het is toegestaan studenten, verbonden aan de hogeschool, voor het project in te zetten en de kosten hiervan binnen het project op te voeren. Indien de inzet van de studenten geschiedt als onderdeel van de opleiding (de studenten dienen in dat geval ook studiepunten te krijgen voor de activiteiten), dan is enkel de stagevergoeding zoals gebruikelijk binnen de instelling declarabel. Indien de studenten extra-curriculair ingezet worden in het project, dan kunnen zij maximaal voor 250 uur per persoon per projectjaar ten laste van het project gebracht worden. Uitsluitend de werkelijke, aan de studenten uitbetaalde, bedragen kunnen als kosten voor de inzet van studenten binnen het project opgevoerd worden. In alle gevallen geldt een maximaal uurtarief van 25,-. Uren en uurtarieven boven de genoemde maxima kunnen niet als projectkosten worden opgevoerd. Aan het aantal in te zetten studenten in het project is geen maximum verbonden. 7

8 Loonkosten partners (kennistoeleveranciers) Bepaling uurtarief is in principe vrij. Deze partners kunnen kennistoeleveranciers zijn binnen het consortium (zijnde geen hogeschool) dan wel kennistoeleveranciers buiten het consortium. Indien het uitbesteding betreft aan kennistoeleveranciers buiten het consortium dan dient de offerte goedgekeurd te worden door het consortium. Let op: In totaal kan maximaal 25% van het subsidiebedrag ten bate komen aan deze groep. Onderwijsinstellingen anders dan een door de overheid bekostigde hogeschool, zoals gedefinieerd in paragraaf 3.1, vallen onder de 25% toekenningsgelden voor externe kennistoeleveranciers. Projectmedewerkers die gedetacheerd zijn bij een hogeschool en die alleen voor dit project worden ingeleend, worden tot de categorie externe kennistoeleveranciers gerekend en tellen dus mee in de maximale 25% toekenningsgelden voor externe kennistoeleveranciers. De kosten van projectmedewerkers die een detacheringsovereenkomst hebben met een hogeschool die niet alleen betrekking heeft op detachering binnen dit project mogen onder de loonkosten van de hogeschool opgevoerd worden. Materiële kosten De aan de uitvoering van het project verbonden kosten als verbruik van materialen, hulpmiddelen, prototypes, testopstellingen en overige kosten zoals reis- en verblijfkosten en kosten van publicaties. Aanschaffingen van machines en apparatuur kunnen niet tot de projectkosten worden gerekend. Voor machines en apparatuur kunnen slechts de aan het project toe te rekenen afschrijvingskosten of leasetermijnen worden opgevoerd. Afschrijvingstermijnen dienen te worden berekend op basis van de historische aanschafprijs exclusief financieringskosten, een lineaire afschrijvingsmethode en een levensduur van vijf jaar. Opvoering van kosten voor gebruik van apparatuur ouder dan vijf jaar is dus niet mogelijk. Eindrapportage Regieorgaan SIA wenst direct na afloop geïnformeerd te worden over de resultaten van het project. In het kader van de (inhoudelijke en financiële) verslaglegging verplicht de penvoerder zich, namens het consortium, tot het verantwoorden van de projectresultaten ten opzichte van het projectvoorstel binnen acht weken na afloop van het project. 8

9 2.6. Hoe dien ik een aanvraag in? Het indienen van een aanvraag kan alleen via ISAAC, het elektronisch aanvraagsysteem. Aanvragen die niet via ISAAC zijn ingediend, worden niet in behandeling genomen. Een hoofdaanvrager is verplicht zijn/haar aanvraag via zijn/haar eigen ISAAC account in te dienen. Indien de hoofdaanvrager nog geen ISAAC account heeft, dient deze dat minimaal een dag voor het indienen aan te maken. Dit is om eventuele aanmeldproblemen nog op tijd te kunnen verhelpen. Voor vragen van technische aard verzoeken wij u contact op te nemen met de ISAAC helpdesk. Het inlogscherm ISAAC is bereikbaar via De handleiding ISAAC is bereikbaar via: De ISAAC helpdesk is bereikbaar via: isaac.helpdesk@nwo.nl U wordt verzocht de projectaanvraag in ISAAC volledig in te vullen. Eveneens wordt u gevraagd het aanvraagformulier, voorzien van alle benodigde handtekeningen, en het ingevulde begrotingsformat digitaal toe te voegen aan uw projectaanvraag. 9

10 3. Beoordeling 3.1. Procedure Voor alle bij de beoordeling en/of besluitvorming betrokken personen en medewerkers is de NWO-code Belangenverstrengeling van toepassing. Beoordeling aanvraag De projectaanvraag wordt na ontvangst gecontroleerd op de ontvankelijkheidscriteria, zoals weergegeven in paragraaf Indien de projectaanvraag hieraan voldoet, wordt deze in behandeling genomen. Voldoet de projectaanvraag niet en is de deadline voor indiening nog niet verstreken, dan wordt de penvoerder de mogelijkheid geboden aanvullende gegevens te verstrekken. Indien deze gegevens niet binnen de gestelde termijn zijn verstrekt, wordt de aanvraag niet-ontvankelijk verklaard. Over de al of niet ontvankelijkheid van een projectvoorstel informeert Regieorgaan SIA de penvoerende hogeschool schriftelijk. Wanneer de aanvraag in behandeling wordt genomen, wordt deze geregistreerd en krijgt deze een uniek projectnummer. Dit projectnummer geldt als vast kenmerk voor alle verdere correspondentie. Beoordeling van de aanvragen Wanneer een aanvraag in behandeling is genomen, wordt de gehele aanvraag ter beoordeling voorgelegd aan de Top-up beoordelingscommissie. De commissie beoordeelt de projecten met een voldoende of onvoldoende op basis van de beoordelingscriteria in paragraaf De commissie kan ook een aanvulling vragen als dit gewenst is. De beoordelingscommissie beoordeelt een ingediend project uiterlijk binnen acht weken na sluiting van de ronde. Deze beoordeling wordt schriftelijk aan de penvoerder van de projectaanvraag medegedeeld. Besluitvorming De beoordelingscommissie brengt advies uit aan het bestuur van Regieorgaan SIA. Op grond van het advies van de beoordelingscommissie neemt de directeur van Regieorgaan SIA, namens het bestuur, een besluit. Het subsidiebesluit van het bestuur van Regieorgaan SIA wordt schriftelijk meegedeeld, in geval van honorering inhoudende een subsidievaststellingsbesluit en in geval van niet-honorering inhoudende een afwijzingsbesluit. In een bezwaar- en beroepsprocedure is voorzien. De bezwaarprocedure is te vinden op de website van NWO. 10

11 Uitvoering Na toekenning van de gelden is de uitvoering van een gesubsidieerd project de verantwoordelijkheid van de penvoerende hogeschool namens het consortium. Het totale subsidiebedrag wordt binnen vier weken na de start van het project overgemaakt. Het project wordt afgerond met de oplevering van een inhoudelijke en een financiële eindrapportage. Binnen acht weken na de einddatum van het project dient de penvoerder deze bij Regieorgaan SIA aan te leveren Criteria Ontvankelijkheidscriteria Alvorens de formele beoordeling start worden de ingediende voorstellen beoordeeld op hun ontvankelijkheid. De volgende eisen worden gesteld: De aanvraag is vóór de deadline ingediend (aanvragen ingediend na sluiting van de ronde worden niet in behandeling genomen). De aanvraag is correct en volledig opgesteld. De aanvraag is opgesteld op basis van de beschikbaar gestelde formats De aanvraag is ingediend door daartoe bevoegde instanties of personen (zie paragraaf 2.1). De aangevraagde subsidie is niet hoger dan ,- per Top-up project (zie paragraaf 2.2.). De tarieven zijn niet hoger dan de gestelde maxima (zie paragraaf 2.5). De aanvraag is gebaseerd op één (of meerdere) van de geselecteerde RAAK-project(en). Het project is binnen een jaar afgerond. Inhoudelijke beoordelingscriteria De beoordelingscommissie beoordeelt de aanvragen op basis van de volgende criteria: helderheid van het projectplan; de mate waarin voortgebouwd wordt op de uitkomsten van het eerder uitgevoerde RAAK-onderzoek; verwachte mate van effectiviteit/impact van de gekozen aanpak; haalbaarheid (geld, tijd, samenstelling en kwaliteit voorgestelde projectteam); doelmatigheid (weegt de inzet op tegen het beoogde resultaat). De commissie beoordeelt het voorstel in termen van honoreren / niet honoreren. 11

12 4. Contact en overige informatie Bij inhoudelijke vragen over Top-up kunt u contact opnemen met: Martje van Ankeren, programmamanager Telefoon: (+31) martje.vanankeren@regieorgaan-sia.nl Website: Technische vragen over het elektronisch aanvraagsysteem ISAAC Bij technische vragen betreffende het gebruik van ISAAC neemt u contact op met de ISAAC helpdesk. Leest u alstublieft eerst de handleiding voordat u de helpdesk om raad vraagt. Bereikbaarheid ISAAC helpdesk: van maandag t/m vrijdag van tot uur, telefoonnummer Helaas ondersteunen niet alle buitenlandse providers het bellen naar 0900-nummers. U kunt ook uw vraag per sturen aan isaac.helpdesk@nwo.nl. 12

13 Bijlage 1 Lijst van geselecteerde projecten Projectnummer Regeling Titel Hogeschool M MKB Geautomatiseerd Game Design Hogeschool van Amsterdam PRO PRO Gewoon gezond zwanger Zuyd Hogeschool M MKB Levende Kleuren Avans Hogeschool P Publiek Next Gen MALDI-TOF Hogeschool Leiden PRO PRO Het gebruik van meetinstrumenten in de dagelijkse zorgpraktijk PRO PRO Zelfmanagement en Participatie van Jongeren met Chronische Aandoeningen M MKB Strategische Productinnovatie in het MKB Zuyd Hogeschool Hogeschool Rotterdam Hogeschool van Arnhem en Nijmegen p Publiek Beveiligd Water De Haagse Hogeschool p Publiek Op zoek naar het gewone leven. Hogeschool Utrecht Effectief werken met jongeren in crisis M MKB The Future Now Hogeschool Utrecht M MKB Diëtetiek: effectief en toekomstbestendig Hogeschool van Amsterdam P Publiek Gaming in Therapy Fontys Hogescholen P Publiek Ik ga toch weer naar school Hogeschool Leiden PRO-3-08 PRO ADVICE Hogeschool van Arnhem en Nijmegen PRO-3-30 PRO Green Eyes Hogeschool Inholland PRO-3-37 PRO Langer thuis, wat haal je in huis Fontys Hogescholen PRO-3-39 PRO Praten kan ik niet, communiceren wil ik wel Fontys Hogescholen PRO-3-43 PRO UV absorberende nanodeeltjes Zuyd Hogeschool P Publiek GODIVA Studie (Gross motor development of infants using homevideo consultation with the Alberta Infant Motor Scale) PRO-3-04 PRO Verbeteren compost ten behoeve van champignonteelt Hogeschool Utrecht Hogeschool van Arnhem en Nijmegen PRO-3-29 PRO Samenwerken en taalvaardigheid NHL Hogeschool 13

14 Projectnummer Regeling Titel Hogeschool P Publiek Zorg rond het levenseinde Hogeschool van Arnhem en Nijmegen P Publiek Begeleid Leren Hanzehogeschool Groningen p Publiek #The Next via Crossmedia Hogeschool Utrecht PRO-3-12 PRO Beter opsporen met het lab op zak Hogeschool van Amsterdam PRO-3-21 PRO Ouders in de voor-en vroegschoolse educatie p Publiek Vastgoed van de toekomst: Hogeschool Rotterdam Fontys Hogescholen Werken aan kansen voor werk- en winkellocaties in Zuidoost-Brabant PRO-3-11 PRO Praktijkgericht onderzoek naar de ontwikkeling en effecten van multimethod coaching van leerkrachten met leerlingen Hogeschool Inholland PRO-3-26 PRO Medical Robotics Saxion PRO-3-33 PRO Nanogestructureerde functionele coatings Fontys Hogescholen PRO-3-01 PRO Functionele stabiliteit van biopolymeren Avans Hogeschool P Publiek Innovatieprogramma voor de ontwikkeling van nieuwe LC-MS/MS methoden voor klinisch chemische laboratoria PRO-3-36 PRO Naar interdisciplinaire zelfmanagement in de eerste lijnszorg PRO-3-35 PRO De pedagogische professional voor het voetlicht. Avans Hogeschool Zuyd Hogeschool Fontys Hogescholen P Publiek Beweging in Trauma Hogeschool Windesheim P Publiek Niet langer buitenspel door blessures (MATCH) Hogeschool van Amsterdam M MKB Gastvrijheid Verdient Hotelschool The Hague M MKB Virtuele verwachting, fysieke omgeving Saxion Hogeschool PRO PRO Veiligheid op de werkvloer Saxion Hogeschool PRO PRO Beter Leren in de Praktijk Top-Up Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 14

15 Bijlage 2 Voorbeelden van doorwerking In deze bijlage zijn twee goede voorbeelden uitgewerkt uit de eerste ronde Top-up Top-up is een nieuwe regeling die de aandacht voor doorwerking bij RAAK-onderzoek stimuleert en faciliteert. Top-up richt zich op het stimuleren van doorwerking van het afgeronde onderzoek richting 1) het onderwijs, 2) onderzoek en/of 3) de beroepspraktijk. Regieorgaan SIA vindt doorwerking een belangrijk aspect van het praktijkgericht onderzoek, ook na afronding van een onderzoeksproject en wil de doorwerking van onderzoek extra stimuleren en onder de aandacht brengen. Doorwerking hoort uiteraard al in het RAAK-project te zitten, maar de Top-up regeling kan gebruikt worden voor de onverwachte kansen die zich tijdens een RAAK-project voordoen. Voor doorwerking is geen recept, elk onderzoeksproject heeft zijn eigen kansen (en beperkingen). Hieronder twee inspirerende voorbeelden. Top-up als impuls Aanvraag door In Touch Hogeschool Rotterdam Zorgprofessionals willen mensen met dementie graag ondersteunen bij het doen van activiteiten, maar voor één-op-één begeleiding ontbreken vaak tijd en middelen. Vanwege de toenemende behoefte aan individuele activiteiten is onderzocht of het spelen van eenvoudige computerspelletjes, de zogenoemde happy games, op de ipad van invloed is op de stemming en het gedrag van mensen met dementie. Gebleken is dat het doen van spellen de zelfwaardering van ouderen met dementie verhoogt, dat hun identiteit wordt versterkt doordat ze spellen spelen die ze vroeger ook deden en dat er plezier gehaald wordt uit de mooie beelden van het spel. Het project heeft de resultaten breed verspreid, er is een ipadcover ontwikkeld en in productie genomen die de doelgroep ondersteunt in het spel. Tevens zijn er artikelen verschenen in relevante tijdschriften en is er een handreiking verschenen voor het ontwerpen van games voor mensen met dementie, die gebruikt wordt in het onderwijs en in de praktijk. Een indeling maakt het gemakkelijker om vooraf een spel te kiezen dat goed aansluit bij de individuele wensen en behoeften van een persoon met dementie. Het In Touch onderzoek was er niet op gericht om zo n indeling te maken, maar toch was uit de eerste ervaringen wel al een concept indeling te maken. 15

16 Voor zo n indeling zijn een aantal variabelen van belang die het succes van een spel voor een oudere met dementie kan voorspellen. Top-up wordt gebruikt om deze indeling verder uit te werken samen met een internationale partner. Yvonne Schikhof hoofdocent van de Hogeschool Rotterdam vertelt: Tijdens het project is er een eerste poging gedaan om een indeling te maken, dit eerste schema kan nu dankzij Top-up verder worden uitgewerkt. Er kan gekeken worden of de indeling klopt en nieuwe elementen kunnen worden toegevoegd. Dankzij Top-up kunnen we zaken aan elkaar knopen. We wilden al studenten verder laten gaan met de projectresultaten, maar nu kunnen we er ook onderzoekers aan verbinden en krijgt dit project een hogere kans van slagen. Fijn is dat we dankzij Top-up onze internationale partner, Sheffield University, ook wat kunnen bieden. We gaan gezamenlijk de uitkomsten op een internationaal congres presenteren. Zij gaan verder met ons project en hebben bijvoorbeeld al twee apps aangepast met onze informatie. Op de conferentie kunnen we kijken of we andere partijen aangesloten krijgen. Ik denk echt dat we iets te pakken hebben dat over landsgrenzen heen kan gaan. Het is niet veel budget, dus we hebben geprobeerd alles slim aan elkaar te knopen. Zo heeft Top-up een impuls gegeven waardoor we nu weer verder kunnen. Ontwerpfoto van student hogeschool Rotterdam Wendy de Zeeuw 16

17 Top-up voor actualisatie Design Challenges with Biobased Plastics, Hogeschool van Amsterdam Voor productontwerpers is de keuze voor de juiste bioplastics geen gemakkelijke opgave, bleek tijdens het RAAK-project 'Design Challenges with Biobased Plastics' van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Er is behoefte aan ondersteuning bij het maken van een weloverwogen keuze uit de verschillende bioplastics. Samen met Wageningen UR is daarom binnen het RAAK-project een keuzetool ontwikkeld: Bioplastics4U. De tool stelt een aantal vragen aan de gebruiker over de gewenste functionaliteit van het product waarvoor een biobased plastic gezocht wordt. De keuzetool geeft aan de hand van de gegeven antwoorden een advies welk biobased plastic het meeste aan de gestelde eisen voldoet. Deze keuzetool is gepresenteerd in meerdere workshops en goed ontvangen door de gebruikers. Verschillende instanties (NRK, DPI Value Centre, Holland Bioplastics) verwijzen op hun website naar de publicatie Design challenges with biobased plastics 2 gratis kan worden gedownload van biobasedplastics.nl en online versie van de tool. Een mooi begin, maar Top-up is nodig om de bestaande tool te updaten, veilig te stellen voor de toekomst en beter toegankelijk te maken voor het onderwijs en de praktijk. Mathijs de Jong, docent/ onderzoeker biobased plastics van het lectoraat Urban Technology aan de HvA vertelt: Binnen ons RAAK-project hadden we de hele keten betrokken, van producenten tot ontwerpers. Hierdoor kwamen we er achter dat er richting ontwerpers een duidelijk hiaat was. Er werd veel gepraat over biobased plastics, maar de kennis over de eigenschappen van de verschillende producten ontbrak. Erg zonde want biobased plastics zijn de toekomst! We zien het als onze opdracht om de onbekendheid met biobased plastics wat weg te nemen. Onbekend maakt immers onbemind, terwijl er heel veel mogelijk is. Om deze reden hebben we, samen met Wageningen UR, de keuzetool ontwikkeld. We hebben de tool eerst helemaal ontwikkeld in Word en vervolgens een snelle, toegankelijke versie gemaakt in Excel. Een mooi en bruikbaar begin, dat al een heel aardige richting geeft. Echter, het veld van biobased plastics is dynamisch en de eigenschappen van verschillende soorten plastics zijn makkelijk te beïnvloeden door het toevoegen van additieven. Daarom is het noodzakelijk de keuzetool verder te ontwikkelen en te actualiseren zodat de tool echt kan bijdragen aan het ontsluiten van de markt van biobased plastics. 2 Kan gratis worden gedownload van biobasedplastics.nl 17

18 We combineren de Top-up subsidie met een subsidie die Wageningen UR heeft gekregen. Hiermee kunnen we de keuzetool actualiseren en een webbased versie ontwikkelen. Daarnaast willen we de doelgroep uitbreiden en bijvoorbeeld het mkb meer betrekken. We gaan ook een docentenhandleiding schijven zodat de tool geïmplementeerd kan worden in het hoger onderwijs. Dit doen we via het Centre for Biobased Economy, een samenwerking tussen Wageningen UR en zeven hogescholen. Door Top-up op deze manier in te zetten krijgt de doorwerking van de resultaten van het RAAK-project een flinke extra impuls en dragen we bij aan een duurzame toekomst. Afbeelding keuzetool, Excel versie. Zie ook: 18