DE OOSTERWEEL VERBINDING ONVERANTWOORD VANUIT HET OOGPUNT VAN DE. Marc Goethals Cardioloog Cardiovasculair Centrum Aalst OLV Aalst
|
|
- Hidde Sasbrink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE OOSTERWEEL VERBINDING ONVERANTWOORD VANUIT HET OOGPUNT VAN DE VOLKSGEZONDHEID Marc Goethals Cardioloog Cardiovasculair Centrum Aalst OLV Aalst
2 EEN MILIEUEFFECTENRAPPORT (MER) GEEFT EEN VALS GEVOEL VAN VEILIGHEID (1) Sanering van de uitgangssituatie is niet het objectief van een MER (maar dit zou wel de eerste bekommernis van de overheid moeten zijn!) Gebruikte parameters zijn te weinig specifiek voor verkeer: MER Oosterweel gebaseerd op PM10 (en NOx) ipv PM2.5 of UFP (omdat de EU regelgeving voor PM2.5 nog niet van toepassing is) Er wordt verwezen naar normen van de EU, die onvoldoende waarborgen geven voor de volksgezondheid Meetgegevens voor de uitgangssituatie zijn niet voorhanden (db, PM10, PM2.5) Meetgegevens worden ontleend aan andere vergelijkbare locaties
3 EEN MILIEUEFFECTENRAPPORT (MER) GEEFT EEN VALS GEVOEL VAN VEILIGHEID (2) Er wordt gebruik (of misbruik?) gemaakt van computer simulaties Nuleffect of eventuele verbetering komt uitsluitend op rekening van strengere emissie normen (EU) voor de voertuigen Geen onderscheid tussen het globale impact op de agglomeratie en het impact op bepaalde woonwijken Het impact van een snelweg reduceren tot de effecten van een parameter (PM10) waarvoor (veel te lakse) EU regelgeving voorhanden is kan niet door de beugel: de keuze voor méér bovengronds vrachtverkeer doorheen een dichtbevolkte regio is van uit oogpunt van milieu/volksgezondheid ook zonder metingen van lucht of lawaaipollutie onverantwoord Het is dus niet omdat het MER gunstig is dat het onderzochte project het beste antwoord is op de gigantische vervuiling waaraan Antwerpen (en Vlaanderen) vandaag wordt blootgesteld
4 GOED MILIEURAPPORT VAN ROTSLECHT PROJECT KAN..Je kan een heel goed MER hebben van een rotslecht project. Daar spreken we ons niet over uit. Dat moet de vergunnende overheid doen. Pascal Van Ghelue, Hoofd van de Dienst-MER van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse Administratie De Tijd 8 juli 2008, p 10
5 VERKEER LAWAAI AFSTAND TOT VERKEERSAS LUCHT- VERVUILING AFNAME GROENE RUIMTE
6 LAWAAI = Hinderlijk geluid s Nachts: slaapverstoring Overdag: hinder ( annoyance ) en verstoring van de communicatie beinvloedt Kennis overdracht (onderwijs) Veiligheid
7 Lawaai zowel overdag als s nachts is een ernstig probleem voor de (volks)gezondheid
8 BLOOTSTELLING AAN SCHADELIJK GELUIDSNIVEAU (WHO) IN EU Den Boer LC en Schroten A: Traffic Noise Reduction in Europe: CE Delft 2007
9 In de EU (27) Wordt 44% van de bevolking ( ) blootgesteld aan een schadelijk (WHO) niveau van verkeerslawaai (L day > 55 db) Ontwikkelen mensen per jaar een cardiovasculaire aandoening ~ verkeerslawaai Worden mensen per jaar slachtoffer van een fatale hartaanval ~ verkeerslawaai Den Boer LC en Schroten A: Traffic Noise Reduction in Europe: CE Delft 2007
10 LAWAAI NACHT DAG SLAAP STOORNISSEN ANNOYANCE (HINDER) en COMMUNICATIE ZIEKTE DOOD
11 LAWAAI NACHT SLAAP STOORNISSEN LARES WHO DAG HINDER of ANNOYANCE ZIEKTE DOOD
12 SLAAPVERSTORING DOOR LAWAAI WHO LARES (2004)
13 HINDER TGV VERKEERSLAWAAI en ZIEKTE WHO LARES, 2004
14 Waarom is lawaai zo schadelijk? Verstoring van de slaap heeft extreme gevolgen voor de gezondheid Verstoring van de communicatie overdag en hinder (annoyance) overdag Concept van menselijk gehoor als 24 uur alarm
15 Functies van de SLAAP Herstelfunctie : tijdens de slaap is er een intense anabole activiteit (oa GH piek tijdens eerste helft van de nacht tijdens diepe slaap of SWS) Slaap heeft exclusiviteit van bepaalde hersenfuncties (oa geheugen en plasticiteit) Rol in het afweersysteem (gevolg: vatbaarheid infectie/kanker) Relatie slaap met suikermetabolisme ~ obesitas, diabetes, hypertensie, metabool syndroom
16 Slaapverstoring door lawaai heeft ernstige gevolgen Totale slaapdeprivatie = dodelijk (voor een rat na 18 dagen, bij starvatie na 17d) Gedeeltelijke slaapdeprivatie: insuline resistentie/zwaarlijvigheid Chronisch slaaptekort = versneld verouderen EEN KIND VAN DRIE HEEFT 10.5 UUR SLAAP NODIG, MIDDAGDUTJES NIET MEEGEREKEND!
17 Slaapduur en Mortaliteit (Vrouw) Kripke DF et al Arch Gen Psychiatry 2002;59:
18 Waarom zijn wij zo kwetsbaar voor lawaai? Waarnemen van geluid vergt geen gerichte aandacht (<> zien) Het gehoor is een ALARM SYSTEEM dat 24/24 uur actief is en in 3 stappen werkt: 1. Waarnemen van geluid (ook tijdens de slaap) is essentieel voor de overleving 2. Analyse van het geluid 3. Aangepaste reactie (bewust of onbewust) Scheuch K et al. Reviews on Environmental Health 2003;18:185
19 LAWAAI BEWUSTE REACTIE (WAKKER WORDEN ERGERNIS ) GEWENNING ONBEWUSTE REACTIE (AUTONOOM) NOOIT GEWENNING PROTECTIE (OORDOPPEN, VERHUIZEN, ISOLATIE ) ZIEKTE STERFTE
20 Nachtlawaai en Hoge Bloeddruk: x2! SGS: Maschke et al, 2003
21 Nachtlawaai en Hoge Bloeddruk(open raam): x6! SGS : Maschke et el, 2003
22 HOGE BLOEDDRUK en VERKEERSLAWAAI (24h) Men HYENA: Hypertension and Exposure to Noise Near Airports Environ Health Perspect 2008; 116:329
23 Risico op hartinfarct (Berlijn): Verband met lawaaibelasting overdag Subjectief: hinder of annoyance niet significant Objectief: geluidsbelasting in db * * *
24 RHANCH: lawaai overdag verstoort de leesontwikkeling
25 DE OBJECTIEVE GELUIDSBELASTING IS BELANGRIJKER DAN DE SUBJECTIEF ERVAREN HINDER KLACHTEN ZIJN GEEN BETROUWBARE BELEIDSPARAMETER: DE GELUIDSBELASTING MOET GEMETEN WORDEN!
26 LAWAAI NACHT DECIBEL LS DAG SLAAP STOORNISSEN MORBIDITEIT/MORTALITEIT Hypertensie Hartinfarct Obesitas Diabetes Dementie ADHD Respiratoire Aandoeningen CVA (hersenthrombose) Psychiatrische aandoeningen Ongevallen, KANKER... HINDER of ANNOYANCE
27 LUCHTVERVUILING
28 The Estimated Six Adjusted Cities Mortality-Rate Study: Ratios Sterfte and Pollution risico Levels en in the jaarlijks Six Cities gemiddelde graad van luchtvervuiling 1993 IN MEEST VERVUILDE STAD 30% HOGERE MORTALITEIT! Dockery D et al. N Engl J Med 1993;329: Pope et al Six Cities Study NEJM 1993 NEJM
29 LUCHTVERVUILING STIKSTOF OXYDEN (NO X = NO, NO 2, ) ZWAVEL OXYDE KOOLSTOF MONOXYDE OZON COMPLEXE KOOLWATERSTOFFEN (BENZEEN, etc) ZWARE METALEN: cadmium, lood, zink, ZWEVEND STOF (TSP: total suspended particles oa FIJN STOF etc
30 ZWEVEND STOF (TSP- PM = Particulate Matter ) Inhaleerbaar Natuurlijke bronnen en Weinig toxisch Zeer toxisch Verbranding (oa diesel)
31 BRONNEN VAN PM2.5 CAFE: Clean Air For Europe 2005
32 INZICHTEN in STOF VERVUILING EVOLUEREN ZWEVEND STOF (TSP) PM10 (EPA1987) Inhaleerbare stof deeltjes PM Grovere Stofdeeltjes (weinig toxisch) + PM2.5 FIJN STOF (EPA 1997) TOXISCH! PM0.1 of UFP SUPERTOXISCH?
33 Luchtvervuiling: belang van afmeting (en samenstelling) van stofdeeltjes PM2.5 TSP Pope CA EHP 2000
34 AFNAME VAN LEVENSVERWACHTING TGV ANTROPOGENE PM2.5 (achtergrond) BELGIE: vroegtijdige doden/jaar Houdt geen rekening met sterfte bij jonge kinderen en volwassenen tot 30 jr!) (Loss in average statistical life expectancy due to identified anthropogenic PM2.5 Average of calculations for 1997, 1999, 2000 & 2003 meteorologies)
35 Blootstellingsbereik: µg/m³ PM2.5 Voor iedere 10 µg/m³ toename PM2.5: Neemt risico op CV aandoening toe met 24% (HR 1.24, CI Neemt risico op overlijden aan een CV aandoening toe met 76% (HR 1.76,CI ) Neemt risico op CVA toe met 35% (HR 1.35, CI ) Intra city variaties (locale contributie) zijn belangrijker dan inter city variaties (achtergrond)
36 Lange termijn blootstelling aan PM2.5 (fijn stof) en Level of Exposure to Fine Particulate Matter and the Risk of Death from Cardiovascular Causes sterfte risico aan een cardiovasculaire in Women aandoening Veilige achtergrond WHO Concentratie 3-5 µg/m³ WHO: 10 µg/m³ annual mean Miller K et al. N Engl J Med 2007;356: EU: 25 µg/m³ vanaf 2015 USA: federaal annual mean 15 µg/m³ sinds 1998 Miller et al NEJM Californie: Annual/24 hr 12 µg/m³
37 Gezondheidsrisico s PM2.5 Hoge achtergrond PM2.5 concentratie: Toename totale mortaliteit Toename morbiditeit/mortaliteit tgv longziekten (COPD, asthma, longkanker) Toename morbiditeit/mortaliteit tgv hart en vaatziekten (hartinfarct, hersenthrombose) Bij pieken in de PM2.5 vervuiling: Toename hospitalisatie en mortaliteit tgv Hartinfarct Hartfalen COPD Plotse dood Wiegedood,.
38 LUCHTVERVUILING DRUK/RUSTIG en BINNEN/BUITEN Conclusie: PM10 is een slechte indicator voor verkeersgerelateerde luchtverontreiniging Fischer et al Atmos Environ 2000;34:
39 Zwarte Rook en NO2 in binnenlucht van scholen 40 µg/m Zwarte Rook NO Afstand tot de snelweg Fischer et al VROM 2007: Invloed van de afstand tot een Drukke verkeersweg op de lokale luchtkwaliteit en gezondheid
40 Zwarte Rook en NO2 in de binnenlucht van scholen Op basis van deze gegevens kan dus geconcludeerd worden dat tot op minimaal 400 m een invloed van de snelwegen meetbaar is in de binnenlucht van de scholen. Fischer et al VROM 2007: Invloed van de afstand tot een Drukke verkeersweg op de lokale luchtkwaliteit en gezondheid
41 Luchtverontreiniging door snelwegen De conclusie die op basis van deze resultaten getrokken kan worden is dat PM10 een slechte indicator is voor het verkeersgerelateerde luchtverontreinigingsmengsel Toetsing aan de PM10 norm, waarbij uitsluitend naar de massa (concentratie) wordt gekeken en niet naar de samenstelling zou in dat geval vanuit gezondheidskundig oogpunt eenn inadequate beoordeling van de locale situatie kunnen opleveren en dient daarom dan ook te worden afgeraden.. Inachtneming van de kennis dat er rondom snelwegen tot op 1000 m nog een bijdrage van verkeersemissies kan worden waargenomen is vanuit gezondheidsoogpunt een betere raadgever.. Fischer et al VROM 2007: Invloed van de afstand tot een Drukke verkeersweg op de lokale luchtkwaliteit en gezondheid
42 Oosterweel MER en fijn stof Er zijn vrijwel geen metingen van de huidige toestand De gekozen parameter PM10 is geen goede reflectie van verkeersemissies PM10 wordt weinig beïnvloed door verkeers intensiteit van nabijgelegen snelweg wat niet betekent dat er geen gezondheidseffecten zijn Gezondheidseffecten reduceren tot fijn stof is een handige maar misplaatste oversimplificatie
43 De nabijheid van een snelweg maakt ziek! < 100 m RR op cardiopulmonaire mortaliteit 1.95 (Hoek et al. Lancet 2002) Mortaliteit is evenredig met aantal voertuigen per 24 h (Beelen et al. EHP2008) < 100 m RR op totale mortaliteit 1.18 ( ) (Finkelstein et al. Am J Epidemiol 2004) < 100 m snelweg RR op hoge calcium score (coronaire atheromatose) 1.67 (Hoffman et al. Circulation 2008) Asthmatici in Oxfordstreet versus Hyde Park (McCreanor et al NEJM 2007) Footprint op longontwikkeling reikt tot 1500 m langs beide zijden (Gauderman et al. 2007)
44 Hoe ver reikt de ecologische voetafdruk van een snelweg? Gaudermann et al The Lancet 2007; 369:
45 GROENE RUIMTE
46 STERFTERISICO EN GROEN MITCHEL R POPHAM F LANCET 2008
47 Transport Economen GEZONDHEIDS ECONOMEN Politieke Overheid (publieke opinie) Logistieke Sector ARTSEN ECONOMISCHE BATEN LOGISTIEKE INFRASTRUCTUUR ECOLOGISCHE + GEZONDHEIDSECONOMISCHE KOSTEN PREVENTIEVE GENEESKUNDE LEEFKWALITEIT
48 Besluit In Vlaanderen zijn geen betrouwbare meetgegevens voorhanden betreffende de bijdrage van het verkeer tot de echte fijn stof vervuiling (PM2.5) Oosterweel: tav de ontwerpdoelstelling voor PM2.5 is owv onvoldoende kennis over de achtergrondvervuiling geen evaluatie mogelijk.. 1 1: MER deelrapport lucht p 70
49 Besluit (2) Luchtvervuiling door een snelweg is niet te vatten in parameters als fijn stof of NOx (waarvoor EU normen bestaan) maar heeft gevolgen over een breedte van 3 kilometer! Ook qua lawaaibelasting ontbreken de noodzakelijke gegevens: Vlaanderen is in overtreding met de EU richtlijn 2002/49 betreffende de beheersing van het omgevingslawaai Strategische geluidsbelastingskaarten zijn niet voorhanden (juni 2007)
50 Besluit (3) Het ligt voor de hand dat de blootstelling van de bevolking aan lucht en lawaaipollutie tgv verkeer ENORM is: Dichtst bevolkte regio van West Europa Lint bebouwing en gebrek aan urbanisatie CAFE: vroegtijdige overlijdens per jaar tgv PM2.5 De eerste prioriteit is het saneren van de huidige situatie: het overkoepelen van de volledige ring?
51 Besluit (4) Voor grootschalige projecten is enkel nog ondergrondse infrastructuur (TUNNEL) te verantwoorden: Minder beslag op open en groene ruimte Lawaaibeheersing Beheersing van de luchtvervuiling: een technologische uitdaging
52 Logistiek Legt per werknemer 4x meer beslag op open ruimte Is extreem en ongecontroleerd vervuilend Lawaaipollutie Luchtpollutie Creëert marginaal en ongezonde arbeid (vnl laaggeschoolde, nacht- en ploegen arbeid) Verhoogt door overbelasting infrastructuur de bedrijfskosten van industriële productie Vlaanderen heeft zeer weinig open ruimte! De blootstelling van de bevolking is zeer intens: Dichtst bevolkte regio van West Europa Lintbebouwing/dicht wegennet Laaggeschoolde arbeid in Vlaanderen is schaars Laaggeschoolde arbeid is geen oplossing voor de lage werkzaamheidsgraad (50-65 jaar) DUURZAME LOGISTIEK = CONTRADICTIO IN TERMINIS
53 Enkele vaststellingen over fijn stof PM10 is geen geschikte parameter voor luchtvervuiling door verkeer omdat: PM (grove fractie) grotendeels van natuurlijke oorsprong is (WHO) PM fractie niet correleert met CV morbiditeit/mortaliteit (WHI, 2007) PM10 wordt dus uiteraard nauwelijks beinvloed door verkeer PM10 wordt relatief intensief gemeten omdat er EU normen bestaan In het kader van een MER wordt uitgegaan van interpolaties, vergelijkingen met andere meetpunten, bijna nooit van metingen ter plaatse
54 Enkele vaststellingen over fijn stof (2) Voor PM10 is er een belangrijke grensoverschrijdende component PM2.5 is vrijwel integraal het gevolg van menselijke activiteit (verbranding) Voor de effecten van PM2.5 geldt dat de locale component (afstand tov de bron) belangrijker is dan de achtergrondvervuiling De analyse van de samenstelling van PM2.5 staat nog in de kinderschoenen
55 Enkele vaststellingen over fijn stof (3) PM2.5 wordt in Vlaanderen nauwelijks gemeten (6 meetpunten) omdat de EU richtlijn pas over 2 jaar van kracht wordt De nieuwe EU normen voor PM2.5 zijn een compromis dat tot stand is gekomen na langdurig lobby werk van de logistieke sector: tegen 2015 moet PM2.5 gehalte In stedelijk gebied < 20 µg/m³ Op het grondgebied < 25 µg/m³ Veilige achtergrond niveau: 2 3 µg/m³ (WHO 2005)
56 Finkelstein et al. Traffic air pollution and mortality rate advancement periods. Am J Epidemiol 2004, 160, Hamilton, Ontario: : adults referred for lung function assessment : mortality follow-up: n = 5,228 (>40 y); 923 nonaccidental Postal codes & GIS: household income exposure to traffic: < 100 m of highway or < 50 m of major urban road (n=948, 217 ) RR of mortality for living close to major road: 1.18 ( ) Rate advanced period (Brenner): Residence near major road: 2.5 y ( ) COPD 3.4 y; Chronic Ischemic Heart Disease: 3.1 y; diabetes: 4.4 y
57 Volgens de WHO.. wordt onder schadelijk effect ook verstaan elke tijdelijke of permanente nadelige invloed op het fysisch, psychologisch of sociaal functioneren van de mens of menselijke organen.. (WHO Report on Noise, 1999)
58 Waarom is lawaai zo schadelijk? Enorm belang van de SLAAP Functie van het menselijk gehoor als 24 uur ALARM
59 Net als met radioactieve straling of fijn stof is het een illusie dat wie niet wakker wordt van lawaai of denkt er geen last van te hebben er niet ziek van wordt!
60 De Standaard oorzaak in den Zuider-wind, die van uit Men had reeds de meening geopperd dat verre streken vreemde microben medebracht, die dan in den mist van onze nij- het wel giftige oorlogsgassen konden zijn die zich met den mist hadden vermengd. verheidscentra zouden voortwoekeren. Courtesy of prof Ben Némery, KUL, Lancet 2001
61 NEW YORK TIMES 5 Dec Dec Dec 1930 Spanish flu? Microbes from the Sahara? Chemical warfare? Courtesy of prof Ben Némery, KUL, Lancet 2001
62 Rapport Firket: Si les mêmes conditions se trouvent réunies, les mêmes accidents se reproduiront Onder dezelfde voorwaarden zijn dezelfde gevolgen te verwachten Si un désastre survenait à Londres dans des conditions analogues on aurait à déplorer morts immédiates Een soortgelijke catastrofe zou in Londen leiden tot onmiddellijke doden
63 Nel A Science 2005
64 Stof en Stof is twee De hoeveelheid (massa vs aantallen)! De afmetingen van de stof partikels Bepaalt de graad van penetratie in de luchtwegen De transportcapaciteit voor polluenten Het oxidatief (inflammatoir) vermogen De samenstelling Het distributie patroon: locaal vs achtergrond
65
66 What counts (PM2.5, UFP, proximity of high way,..) is not always measured and what can be measured (PM10) does not always count Albert Einstein
67 Merksem 500 meter zone Deurne Noord Antwerpen Deurne Zuid Berchem MER BAM: Binnen de kwetsbare contour van 500 m wonen mensen
68 Merksem 1500 meter zone Deurne Noord Antwerpen Deurne Zuid Berchem Lancet: minder longcapaciteit vergeleken > 1500 m.
Dé milieuuitdagingen voor Vlaanderen in 21 ste eeuw:
Dé milieuuitdagingen voor Vlaanderen in 21 ste eeuw: Lawaai pollutie Fijn stof pollutie Beide verbonden met logistiek en stille doders! The Meuse Valley Fog (1930) LUCHTVERVUILING STIKSTOF OXYDE ZWAVEL
Nadere informatieDe Oosterweel verbinding: het prototype van achterhaalde politieke beslissing. Marc Goethals Cardioloog Cardiovasculair Centrum Aalst OLV Aalst
De Oosterweel verbinding: het prototype van achterhaalde politieke beslissing Marc Goethals Cardioloog Cardiovasculair Centrum Aalst OLV Aalst Transport Economen GEZONDHEIDS ECONOMEN Politieke Overheid
Nadere informatieMobiliteit, beweging, gezondheid DINSDAG 28 JUNI 2016
Mobiliteit, beweging, gezondheid DINSDAG 28 JUNI 2016 Mobiliteit, beweging, gezondheid WHO 2011 : gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van fysieke,
Nadere informatieEen overkapte Ring staat borg voor een gezond Borgerhout. Prof. Dr. Dirk Avonts. Universiteit Gent. Dirk.Avonts@ugent.be. 2 mei 2012.
Een overkapte Ring staat borg voor een gezond Borgerhout. Prof. Dr. Dirk Avonts. Universiteit Gent. Dirk.Avonts@ugent.be. 2 mei 2012. VERKEER LAWAAI AFSTAND TOT VERKEERSAS LUCHT- VERVUILING AFNAME GROENE
Nadere informatieDe impact van verkeer op de gezondheid.
De impact van verkeer op de gezondheid. 25 juni 2012 Prof. Dr. Dirk Avonts. Universiteit Gent. VERKEER LAWAAI AFSTAND TOT VERKEERSAS LUCHT- VERVUILING AFNAME GROENE RUIMTE Bewijskracht. Cohortstudies,
Nadere informatieHoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen
Hoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen Tim Nawrot, PhD. Centre for Environmental Sciences, Hasselt University,
Nadere informatieEffecten van drukke verkeersaders op de gezondheid. Prof. Dr. Dirk Avonts. Universiteit Gent. Dirk.Avonts@ugent.be
Effecten van drukke verkeersaders op de gezondheid. Prof. Dr. Dirk Avonts. Universiteit Gent. Dirk.Avonts@ugent.be VERKEER LAWAAI AFSTAND TOT VERKEERSAS LUCHT VERVUILING AFNAME GROENE RUIMTE Verkeersgerelateerde
Nadere informatieDe impact van verkeer op gezondheid Het MER rapport Oosterweel
De impact van verkeer op gezondheid Het MER rapport Oosterweel Dirk.vanduppen@gvhv.be Geneeskunde voor het volk Persconferentie Ademloos 28 november 2013 Onderbouwd door een sterke literatuurstudie VERKEER
Nadere informatieOns milieu en uw gezondheid. Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent.
Ons milieu en uw gezondheid. Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. dirk.avonts@ugent.be Verkeersgerelateerde gezondheidsschade. Welke milieufactoren spelen een rol bij wegverkeer? Hoe evalueer je de gezondheidseffecten?
Nadere informatieGerard Hoek Universitair docent IRAS Universiteit Utrecht
IRAS Utrecht, The Netherlands Gezondheidseffecten van luchtverontreiniging Gerard Hoek Universitair docent IRAS Universiteit Utrecht February 27, 2011 Luchtverontreiniging Welke gezondheidseffecten zijn
Nadere informatieAdemloos Horta. Nood aan Luchtzaak
Ademloos Horta Nood aan Luchtzaak 5,3 biljoen / jaar Meer dan budget voor Volksgezondheid 17,7 miljard euro per jaar > opbrengst Haven Antwerpen Ringland verlaagt mortaliteit Health Impact Assessment of
Nadere informatieEr zit meer in het MER.
Er zit meer in het MER. Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent Horta-avond, 5 maart 2014. Wat is een plan-mer? een openbaar document waarin, van een voorgenomen plan of programma en van de redelijkerwijze
Nadere informatieVerontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder
Verontreiniging door wegverkeer Peter Hofschreuder Hebben we problemen,en met de luchtkwaliteit in Nederland? Verkorting van de levensduur door blootstelling aan fijn stof Verandering van de bekorting
Nadere informatieIeder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent.
Ieder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent. Ademen in Antwerpen. Aandeel autosnelwegen in de totale luchtvervuiling
Nadere informatieFijnstof niet fijn voor de luchtwegen
IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD DISCLOSURE IN DE BELANGEN HUISARTSENPRAKTIJK SPREKER: 4 en 5 februari 2016 te Papendal GEEN BELANGENVERSTRENGELING
Nadere informatieVliegverkeer slecht voor de gezondheid. Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum
Vliegverkeer slecht voor de gezondheid Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum 9-01-2018 Kleine deeltjes in de Lucht: Fijnstof en ultra fijnstof
Nadere informatieLuchtvervuiling en gezondheidsrisico s: de klinische inzichten
SYMPOSIUM Luchtvervuiling en gezondheidsrisico s: de klinische inzichten 1 oktober 2014 Renée van Snippenburg longarts Diakonessenhuis Utrecht Disclosures Geen European Respiratory Society 2014 Luchtvervuiling
Nadere informatieEerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling
Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling RIVM/DCMR, december 2013 Roet is een aanvullende maat om de gezondheidseffecten weer te geven van
Nadere informatieMonique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten
Monique Meijerink Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Krantenkoppen liegen er niet om Bewoners eisen recht op schone lucht Niks aan de hand, gewoon deuren en ramen dicht Megastal bedreiging voor
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen
Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen Frans Fierens, Gerwin Dumont (*) (*)Medewerkers van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gedetacheerd naar de Intergewestelijke Cel voor
Nadere informatieSara Benoy, medisch milieukundige.
Sara Benoy, medisch milieukundige. Gezondheidseffecten verkeer. Directe invloeden van verkeer: Luchtverontreiniging Geluidsoverlast Verkeersonveiligheid Gebrek aan beweging Indirecte gezondheidsgevolgen
Nadere informatieVerkeer en luchtverontreiniging
Verkeer en luchtverontreiniging gezondheidsschade Dr Ir Miriam Gerlofs-Nijland RIVM 1 Positie RIVM Onderzoeksinstituut rijksoverheid Onafhankelijk van politiek en beleid Verbindt wetenschap en beleid Maakt
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Luchtverontreiniging groot probleem gezondheid Elk jaar sterven wereldwijd zo n 6,5 miljoen mensen aan de gevolgen van luchtverontreiniging en in Nederland zorgt dit jaarlijks zeker voor 13.000 vroegtijdige
Nadere informatieFijn stof. Nieuwe feiten en realiteiten.
Fijn stof. Nieuwe feiten en realiteiten. Ademloos, Horta-avond. 7 feb 2012 Prof. Dirk Avonts.Universiteit Gent. dirk.avonts@ugent.be Wat is gekend? Hoe fijner het fijn stof, hoe schadelijker. Hoe verder
Nadere informatieLuchtverontreiniging en gezondheid
Luchtverontreiniging en gezondheid Dr. Ir. Moniek Zuurbier GGD Gelderland-Midden 2 Inhoud presentatie Gezondheidseffecten: longen en hart Gevoelige groepen Blootstelling in Nederland Trends Componenten
Nadere informatieFIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE
FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE Roeland SAMSON Siegfried DENYS Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC A!) roeland.samson@uantwerpen.be siegfried.denys@uantwerpen.be Structuur:
Nadere informatieSlappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid
Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Adviesbureau Royal HaskoningDHV (RHDHV) heeft in opdracht van Milieudefensie onderzocht hoeveel bescherming verschillende normen (wettelijke
Nadere informatieNeurocognitieve prestaties en blootstelling aan luchtvervuiling. Saenen Nelly - UHasselt
Neurocognitieve prestaties en blootstelling aan luchtvervuiling Saenen Nelly - UHasselt Fijn stof - translocatie Fijn stof Fijn stof Organische componenten Metalen Water oplosbare componenten Koolstof
Nadere informatieLuchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest
Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Overzicht presentatie Luchtkwaliteit getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van stikstofdioxide en fijn stof De nieuwste
Nadere informatieFIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE
FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE Roeland SAMSON Siegfried DENYS Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC A!) roeland.samson@uantwerpen.be siegfried.denys@uantwerpen.be Structuur:
Nadere informatieAcute effecten van luchtverontreiniging. Tim Nawrot, KULeuven Afdeling Longtoxicologie
Acute effecten van luchtverontreiniging Tim Nawrot, KULeuven Afdeling Longtoxicologie Tim.Nawrot@med.kuleuven.be Inhoud Historische aspecten Acute sterfte en luchtverontreiniging Acute respiratoire symptomen
Nadere informatieGezondheidsimpact wegverkeer Thema-middag rond gezondheid, stadsplanning en mobiliteit Antwerpen 12 september 2012
Gezondheidsimpact wegverkeer Thema-middag rond gezondheid, stadsplanning en mobiliteit Antwerpen 12 september 2012 Sara Benoy Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Gezondheidseffecten verkeer algemeen Directe
Nadere informatieVerkeer en Longen: een lastig huwelijk
Verkeer en Longen: een lastig huwelijk Dr Wouter Arrazola de Oñate Medisch Directeur VRGT Vereniging voor Respiratoire Gezondheid en Tuberculose Geen conflict van belangen, geen banden met: Industrie Bouwbedrijf
Nadere informatieOngezond fietsend naar een gezonde werkplek? PIMEX metingen van ultrafijnstof bij fietsers Jeroen Terwoert - IVAM UvA BV
Ongezond fietsend naar een gezonde werkplek? PIMEX metingen van ultrafijnstof bij fietsers Jeroen Terwoert - IVAM UvA BV IVAM Middelgroot (25) adviesbureau met wortels in de UvA Werkvelden: Duurzame gebiedsontwikkeling
Nadere informatieDe Legitimiteit Groep. 16 juni 2011 Corpus, Oegstgeest
De Legitimiteit Groep 16 juni 2011 Corpus, Oegstgeest Welkom Robbert Reimering Dagvoorzitter De Legitimiteit Groep Agenda 14.30 uur Welkom, Robbert Reimering 14.35 uur Introductie project, Kevin Zuidhof
Nadere informatieLuchtkwaliteit langs de N208 bij Hillegom
CE CE Oplossingen voor Oplossingen milieu, economie voor milieu, en technologie economie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft 2611 HH Delft tel: tel: 015 015 2 150 2 150 150 150 fax:
Nadere informatieGezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013
Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013 Uitgangspunt Verkeer beïnvloedt onze gezondheid: ook op lokaal niveau kan je het verschil maken! 1.
Nadere informatieLuchtkwaliteit, Verkeer en Gezondheid Maatregelen, kosten en bevoegdheden
Luchtkwaliteit, Verkeer en Gezondheid Maatregelen, kosten en bevoegdheden Luc Int Panis Conferentie Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) Residence Palace, Brussel 12/10/2018 Inleiding Luchtvervuiling
Nadere informatieKARVA 17 november 2018, Antwerpen. Roeland SAMSON Laboratorium voor Milieu- en Stadsecologie Bio-ingenieurswetenschappen
KARVA 17 november 2018, Antwerpen 1 Roeland SAMSON Laboratorium voor Milieu- en Stadsecologie Bio-ingenieurswetenschappen 2 Intro Intro Bronnen van luchtverontreiniging 3 Bron: VMM Intro EU lidstaten hebben
Nadere informatieEr zit meer in het MER. Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent Ademloos, 28 november 2013.
Er zit meer in het MER. Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent Ademloos, 28 november 2013. Wat is een plan-mer? Decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid ( Milieubeleidsdecreet ) art. 4.1.1,
Nadere informatieWereldgezondheidsorganisatie : fijnstof onderschat
Wereldgezondheidsorganisatie : fijnstof onderschat In deze publicatie http://tiny.cc/3l493w van de regionale afdeling Europa van de WHO, wordt antwoord gegeven op 24 vragen die alle betrekking hebben op
Nadere informatieLuchtkwaliteit: een Europees perspectief
Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een
Nadere informatieLuchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM
Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Koen Toté - VMM Overzicht presentatie Luchtkwaliteit 2017 getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van fijn stof en stikstofdioxide
Nadere informatieBloeddruk en hartfalen door geluid van weg- en railverkeer. Danny Houthuijs en Elise van Kempen
Bloeddruk en hartfalen door geluid van weg- en railverkeer Danny Houthuijs en Elise van Kempen 1 Uit New Scientist 25 augustus 2007: Dying for some peace and quiet Beleidsanalyse Geluid Verzoek van Milieu
Nadere informatieMEMO. Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012
MEMO Aan/To: Van/From: Datum/Date: RAI Vereniging Chris van Dijk 18 september Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012 Ieder jaar publiceert het RIVM een jaaroverzicht van de meetresultaten
Nadere informatieVerkeer en gezondheid Gezondheid <-> actie gezondheidsactivisme. Geneeskunde voor het volk
Verkeer en gezondheid Gezondheid actie gezondheidsactivisme Dirk.vanduppen@gvhv.be Geneeskunde voor het volk Eén op twee kinderen onder de zes jaar van huisartsengroepspraktijk te Deurne heeft al anti-astma
Nadere informatieFijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma
Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma
Nadere informatieIr M (Martin) van den Berg Ministerie VROM Directie Lokale Milieukwaliteit en verkeer. Relaties Lden en Lnight met Effecten
Ir M (Martin) van den Berg Ministerie VROM Directie Lokale Milieukwaliteit en verkeer Relaties Lden en Lnight met Effecten Opbouw P Basisbegrippen geluid en gezondheid P EU-kader P Relaties Lden P Relaties
Nadere informatieThemasessie 2: Fietsen brengt op. Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid
Themasessie 2: Fietsen brengt op Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid Luc Int Panis (VITO/UH) Brugge 24 maart 2014 25/03/2014 1 Agenda (en conclusies)» Is fietsen gezond? (ja, meestal wel)»
Nadere informatieGezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stefanie Vanhoutte Medisch milieukundige Logo Midden-West-Vlaanderen 2 december 2013
Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen Stefanie Vanhoutte Medisch milieukundige Logo Midden-West-Vlaanderen 2 december 2013 Inhoud Uitgangspunt & feiten Waarom lokaal? Hoe? Wat kan je concreet
Nadere informatieStaticAir. Het is onze missie om een fijnstof vrije leef- en werkomgeving te realiseren tegen zo gering mogelijk kosten.
NL StaticAir StaticAir is een jonge onderneming die zich richt op de ontwikkeling en productie van fijnstof reduceersystemen. StaticAir is in het bezit van unieke octrooien. Deze octrooien en onze kennis
Nadere informatieLuchtverontreiniging in Perspectief:
Luchtverontreiniging in Perspectief: het gezondheidsrisico van luchtverontreiniging uitgedrukt in aantal meegerookte sigaretten Saskia van der Zee, GGD Amsterdam Paul Fischer, DMG, RIVM Gerard Hoek, IRAS,
Nadere informatieWINDMOLENPARKEN EEN BEDREIGING VOOR ONZE GEZONDHEID? Marc Goethals OLV CARDIOVASCULAIR CENTRUM PUURS 11 juni 2012
WINDMOLENPARKEN EEN BEDREIGING VOOR ONZE GEZONDHEID? Marc Goethals OLV CARDIOVASCULAIR CENTRUM PUURS 11 juni 2012 De vraag naar energie stijgt Klimaat opwarming Gezondheidsrisico s van Energieopwekking
Nadere informatieGezondheidseffecten van luchtverontreinging en bewegen
IRAS Utrecht, The Netherlands Utrecht University Gezondheidseffecten van luchtverontreinging en bewegen Gerard Hoek October 28, 2010 Onderzoeksteam Moniek Zuurbier, Peter v.d. Hazel Jeroen de Hartog, Hanna
Nadere informatieStatiqAir. Het is onze missie om een fijnstof vrije leef- en werkomgeving te realiseren tegen zo gering mogelijk kosten.
NL StatiqAir StatiqAir is een jonge onderneming die zich richt op de ontwikkeling en productie van fijnstof reduceersystemen. StatiqAir is in het bezit van unieke octrooien. Deze octrooien en onze kennis
Nadere informatieLuchtkwaliteit. Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!??
Luchtkwaliteit Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!?? Deel 1: Wat is luchtverontreiniging? Emissie, Verspreiding,Blootstelling 1952 2009 3 4 5 Van de bronnen van luchtvervuiling in Nederland
Nadere informatieMisschien moet ik eens AUTO s gaan tellen?
Misschien moet ik eens AUTO s gaan tellen? WINNI HOFMAN Waarvoor is slaap nodig? LICHAAM HERSENEN REMSLAAP DIEPE SLAAP Slapend Brein Verhoogde drempel voor geluidsstimuli Slaapdiepte Licht/Diep, REM Stimulus
Nadere informatieGezondheidsaspecten bij (geluidsbelast) bouwen
Gezondheidsaspecten bij (geluidsbelast) bouwen NSG Geluidshinderdag Geluid en transformatie Inhoud Waarom? Effect van geluid op welbevinden en gezondheid Wat? Gezondheid: preventie en bevordering Hoe?
Nadere informatieLawaai en slaap. Winni Hofman. Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie
Lawaai en slaap Winni Hofman Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie Omgevingsraad Schiphol 3 juli 2017 1 Slaap belangrijk voor functioneren overdag alertheid omgaan met stress voldoende
Nadere informatieGemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2010
Gemeente Ridderkerk Rapportage Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Monitoring 3 1.2 Berekenen versus meten 3 1.3 NO 2 en PM 10 3 1.4 Tot slot 3 2 Berekende
Nadere informatieLuchtkwaliteit en gezondheid
Luchtkwaliteit en gezondheid - Bronnen van fijn stof in de Gelderse Vallei - Rik van de Weerdt, arts medische milieukunde / toxicoloog GGD Gelderland Midden Gezondheidsraad 2018 Volksgezondheid Toekomst
Nadere informatieToegang tot de Lokale luchtkwaliteit getoetst
Toegang tot de Lokale luchtkwaliteit getoetst Deskundigendag: Dinsdag 31 oktober 2006 Tijd: 10.00 13.00 Agenda 9.30 10.00 Ontvangst, koffie/thee 10.00 10.10 Opening door voorzitter Manon Vaal 10.10 10.20
Nadere informatie31-5-2016. Samen_werken aan gezonde omgevingen Peter Vervoort
Samen_werken aan gezonde omgevingen Peter Vervoort bron: MIRA 2010 1 Gezondheid en ruimtelijke planning Onderzoek gezondheid Ruimte Vlaanderen Data voor ruimtelijk beleid Ontwerpprincipes Samen werken
Nadere informatieLuchtkwaliteit t.g.v. wegverkeer. parkeren Spoorzone
Luchtkwaliteit t.g.v. wegverkeer parkeren Spoorzone te Winterswijk Versie 2 december 2008 opdrachtnummer 08-159lucht datum 2 december 2008 opdrachtgever Gemeente Winterswijk Postbus 101 7100 AC Winterswijk
Nadere informatieLawaai om de Middenvijver
Lawaai om de Middenvijver 20 juni 2015 Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. Hoe luid is het hier (kwantitatief)? Geluidssterkte: Intensiteit van de geluidsgolven. Meten is weten: decibels. Pure geluidsterkte:
Nadere informatieProject uitgevoerd door:
Luchtkwaliteit op postcode, kan dat? Marga Jacobs, voorzitter Leefmilieu Project uitgevoerd door: Wetenschapswinkel Biologie van de Universiteit van Utrecht Opdrachtgever: vereniging Leefmilieu Projectmedewerkster:
Nadere informatieHoe groot is fijnstof?
Luchtkwaliteit Fijnstof Gezondheid Luchtkwaliteit in Nederland Gezondheidsgevolgen Bescherming door normen? Wat te doen voor een beter leefmilieu? Presentatie F. Joester, gehouden oor GroenLinks Leiderdorp
Nadere informatieLuchtkwaliteitmetingen in Alblasserdam. Jaarrapportage 2016
Luchtkwaliteitmetingen in Alblasserdam Jaarrapportage 2016 Colofon Raad van Accreditatie De DCMR Milieudienst Rijnmond is door de Raad voor Accreditatie geaccrediteerd voor de NEN-EN-ISO/IEC 17025:2005
Nadere informatieDr. Ir. Roel Gijsbers
Dr. Ir. Roel Gijsbers r.gijsbers@ens-cleanair.com Slimme, Gezonde en Vitale Stad Leefbaarheid Kwaliteit gebouwde omgeving Groen Infrastructuur & bereikbaarheid Kwaliteit voorzieningen Cultuur & Recreatiemogelijkheden
Nadere informatieVerhoging maximumsnelheid A10 West. Een analyse van de impact op de gezondheid van omwonenden
Verhoging maximumsnelheid A10 West Een analyse van de impact op de gezondheid van omwonenden VERHOGING VAN DE MAXIMUM SNELHEID OP DE A10 WEST 1 Samenvatting Achtergrond De verhoging van de maximumsnelheid
Nadere informatieGemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2009
Gemeente Ridderkerk Rapportage Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2009 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Monitoring 3 1.2 Berekenen versus meten 3 1.3 NO 2 en PM 10 3 1.4 Tot slot 3 2 Berekende
Nadere informatieRoetmemo Roetkaart december 2014
Roetmemo Roetkaart december 2014 Colofon Uitgave Gemeente Utrecht, Ontwikkelorganisatie/ sector Milieu & Mobiliteit Afdeling Expertise Milieu Auteur Wiet Baggen Projectnaam Roetmemo - Roetkaart Datum 18
Nadere informatieZiek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019
Ziek van Geluid Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Mijn ervaringen met geluid en gezondheid als huisarts (Werkgroep Vliegtuiglawaai) als bedrijfsarts
Nadere informatieLuchtkwaliteit in de regio. Lezing Duurzame Week Boxtel 06 oktober 2016
Luchtkwaliteit in de regio Lezing Duurzame Week Boxtel 06 oktober 2016 Inhoudsopgave - Ik stel mijzelf en mijn werkzaamheden voor - Enkele vormen van onderscheid. Waarover gaat dit wel en niet? - Waarom
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Vlaanderen en in uw gemeente. Koen Toté - VMM
Luchtkwaliteit in Vlaanderen en in uw gemeente Koen Toté - VMM VMM meet de luchtkwaliteit 13/03/2019 3 Luchtkwaliteit in Vlaanderen Waaraan toetsen we? Grens- en streefwaarden van de Europese Unie (EU)
Nadere informatieEen voorstel van de Commissie voor nieuwe grenswaarden voor de luchtkwaliteit
IP/97/853 Brussel, 8 oktober 1997 Een voorstel van de Commissie voor nieuwe grenswaarden voor de luchtkwaliteit De Europese Commissie heeft vandaag een voorstel goedgekeurd voor een richtlijn met nieuwe
Nadere informatieBloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige
Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald
Nadere informatieKosten en baten van het EUluchtbeleid
Kosten en baten van het EUluchtbeleid Conferentie luchtkwaliteit 2014, Minaraad Bob Nieuwejaers Herziening NEC-richtlijn Richtlijn uit 2001 December 2013: commissievoorstel herziening NEC-richtlijn Verminderen
Nadere informatieLuchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté
Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Overzicht presentatie Waarom luchtmetingen in Vlaanderen? Evolutie van de laatste decennia Toetsen van de luchtkwaliteit aan de heersende
Nadere informatieGEZONDHEIDSEFFECTEN STEDELIJK HITTE-EILAND Barbara Legiest
GEZONDHEIDSEFFECTEN STEDELIJK HITTE-EILAND Barbara Legiest KLIMAATVERANDERING BROEIKASGASSEN Globale klimaatimpact Lokale klimaatimpact Intermediaire factoren Impact op samenleving 18.06.19 Agentschap
Nadere informatieHoe rekening houden met de luchtkwaliteit bij de inrichting van de (publieke) ruimte?
Hoe rekening houden met de luchtkwaliteit bij de inrichting van de (publieke) ruimte? Congres van de publieke ruimte 5 februari 14 LIESLOTTE WACKENIER departement LNE, afdeling Lucht, Hinder, Risicobeer
Nadere informatieEen slibstort is geen bos! Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. Hof ter Schelde. 3 april 2014
Een slibstort is geen bos! Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. Hof ter Schelde. 3 april 2014 Scheldeslijk is rijk aan... Zware metalen. Cadmium, Zink, Kwik, Arsenicum. PCB s en dioxine-achtige stoffen.
Nadere informatieGezonde Ruimtelijke Ordening 25 februari 2009
Stedelijk groen en luchtkwaliteit Waarom luchtzuiverend groen in de ruimtelijke planvorming? Gezonde Ruimtelijke Ordening 25 februari 2009 fred@tripleee.nl Het probleem van fijn stof? Stadsgroen en luchtkwaliteit
Nadere informatieGezondheidsgevolgen van Laag Frequent Geluid. een selectie
Gezondheidsgevolgen van Laag Frequent Geluid een selectie Delden, 29 november 2018 Sylvia van Manen, huisarts 1 1. Introductie 2. Achtergrond licht- en geluidgolven 3. Welke klachten rapporteren omwonenden?
Nadere informatieEffectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen. Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid
Effectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid Inleiding Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging
Nadere informatieMemo. In totaal worden er maximaal 110 woningen gerealiseerd. Dit kunnen zowel grondgebonden woningen zijn alsook gestapeld woningen.
Memo aan: van: Gemeente Arnhem SAB datum: 18 maart 2015 betreft: Luchtkwaliteit Schuytgraaf Arnhem project: 150131 INLEIDING Het voornemen bestaat om veld 13 van de in aanbouw zijnde woonwijk Schuytgraaf
Nadere informatieFiguur 1B: Kans op blijvende gehoorschade in functie van het gemiddeld geluidsniveau (uitgedrukt in dba) en de blootstellingsduur.
Figuur 1A: De A-weging om de geluidsterkte te corrigeren voor het menselijk oor. Bij 1000 Hz wordt geen correctie uitgevoerd: de weging is daar 0 db. Bij 100 Hz bedraagt de weging -20 db. Een mens hoort
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Vlaanderen. Vleva-Joaquin symposium Brussel 3 juni 2013
Luchtkwaliteit in Vlaanderen Vleva-Joaquin symposium Brussel 3 juni 2013 Overzicht Welke stoffen meet de VMM? Wetgevend kader Toetsing aan regelgeving Evolutie luchtkwaliteit Inzoomen op afzonderlijke
Nadere informatieA28 Hoevelaken - Holkerveen
Geluid en luchtkwaliteit A28 Hoevelaken - Holkerveen Twee problemen: Geluidhinder Grotere geluidsbelasting ineens sinds de komst van het Vathorst scherm en vrees voor een grotere geluidsbelasting bij Corlaer
Nadere informatieWouter Lefebvre, Martine van Poppel en vele anderen
05/09/2014 Tools voor het in kaart brengen van bronnen van fijn stof en evalueren van maatregelen Wouter Lefebvre, Martine van Poppel en vele anderen Probleemstelling» VMM-metingen van fijn stof => overschrijding
Nadere informatieHoofdstuk 3 hoofdstuk 4
126 Uit talrijke studies blijkt dat blootstelling aan luchtverontreiniging veroorzaakt door verkeer leidt tot schade aan de gezondheid van hart, bloedvaten en luchtwegen. In de meeste van deze studies
Nadere informatiememo INLEIDING 1 Toets NIBM; 2 Toets grenswaarden in het kader van goede ruimtelijke ordening; WETTELIJK KADER Gemeente Apeldoorn Johan van der Burg
memo aan: van: Gemeente Apeldoorn Johan van der Burg datum: 10 maart 2014 betreft: Luchtkwaliteit Nagelpoelweg 56 te Apeldoorn project: 140171 INLEIDING Aan de Nagelpelweg 56 in Apeldoorn is het bedrijf
Nadere informatieLuchtvervuiling, nog altijd een probleem?
Luchtvervuiling, nog altijd een probleem? Frans Fierens wetenschappelijk medewerker van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) aangesteld bij de intergewestelijke cel voor het Leefmilieu (IRCEL) Vlaamse Olympiades
Nadere informatieZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE
ZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE GRIET VERSTRAETEN BARBARA LEGIEST KLIMAATVERANDERING IN VLAANDEREN - Toename temperatuur - Drogere zomers - Hevige onweders - Nattere winters - Stijging
Nadere informatieOnderzoek Luchtkwaliteit
Onderzoek Luchtkwaliteit Deze bijlage bevat het luchtkwaliteitsonderzoek en is de verantwoording voor de toelichting (paragraaf 5.10). In de eerste paragraaf van deze bijlage zijn het geldende beleid en
Nadere informatieJeroen Lavrijsen Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid
1 of 5 Geluidsoverlast is een belangrijke vorm van hinder: in Vlaanderen wordt 27% van de bevolking in enige mate gehinderd door geluid (bron: SLO 2008, zie artikel 'Beleving van geluidshinder in Vlaanderen').
Nadere informatiememo INLEIDING 1 Toets NIBM; 2 Toets grenswaarden in het kader van goede ruimtelijke ordening; WETTELIJK KADER Bogor projectontwikkeling
memo aan: van: Bogor projectontwikkeling SAB datum: 4 februari 2015 betreft: Luchtkwaliteit Plantageweg 35 Alblasserdam project: 140479 INLEIDING Het gebied tussen de Plantageweg, de Cornelis Smitstraat,
Nadere informatieDE INVLOED VAN DIESELVOERTUIGEN OP DE LUCHTKWALITEIT. Wouter Lefebvre, Marlies Vanhulsel, Stijn Janssen en vele collega s
DE INVLOED VAN DIESELVOERTUIGEN OP DE LUCHTKWALITEIT Wouter Lefebvre, Marlies Vanhulsel, Stijn Janssen en vele collega s INHOUDSTAFEL» Stikstofoxides (NO x )» Wat? Waarom? Waar?» Bronnen» Fijn stof» Algemeen»
Nadere informatieRapportage luchtkwaliteit Sportpark Buitenhout
Rapportage luchtkwaliteit Sportpark Buitenhout - Onderzoek luchtemissie toekomstig verkeer sportpark- Gemeente Almere Dienst Stedelijke Ontwikkeling Team Ruimte&Wonen A. Sjauw Telefoon (036) 5484057 Fax
Nadere informatiememo INLEIDING 1 Toets NIBM; 2 Toets grenswaarden in het kader van goede ruimtelijke ordening. WETTELIJK KADER
memo aan: van: Gemeente De Ronde Venen en De Stichtse Vecht Johan van der Burg datum: 28 augustus 2014 betreft: Luchtkwaliteit Fietsbrug bij Nigtevecht project: 130530 INLEIDING Aan de zuidzijde van Nigtevecht
Nadere informatie