Module C3000 Keuze en uitvoering van beheermaatregelen Inhoud

Transcriptie

1 Module C3000 Keuze en uitvoering van beheermaatregelen Inhoud 1 Inleiding Verantwoording Wat is veranderd? Opsteller en begeleidingscommissie Leeswijzer 4 2 Rubricering beheermaatregelen Functionele eisen en toestandsbeschrijving 6 3 Keuzesystematiek Restlevensduurverlenging en uitvoeringsaspecten Beslisbomen 11 4 Beschrijving beheermaatregelen Inleiding Reinigingsmaatregelen 18 Hogedrukreiniging (code 1.1) 18 Frezen (code 1.2) 19 Hogedrukreiniging met foampig (code 1.3) 20 Kolkenzuigen en reiniging lijnafwateringen (code 1.4) 21 Stralen (code 1.5) 22 Reiniging lamellenafscheiders (code 1.6) 23 Reiniging bergbezinkbassins (code 1.7) Reparatiemaatregelen 24 Lokale kousmethode (code 2.1) 25 Lokale sliplining (code 2.2) 27 Lokale voeginjectie (code 2.3) 28 Reparatiering, inwendig (code 2.4) 30 Injectie vanuit leiding/put (code 2.5) 32 Injectie vanaf maaiveld (code 2.6) 34 Injectie in beton (code 2.7) 35 Robottechnieken (code 2.8) 36 Handmatige reparatie (code 2.9) 37 Inlaatreparatie (code 2.10) 38 Betonomstorting (code 2.11) 39 Reparatiering, uitwendig (code 2.12) 40 Lokale (buis)vervanging (code 2.13) Renovatiemaatregelen 42 Coatings (code 3.1) 42 Wikkelbuis (code 3.2) 43 Schaaldelen (code 3.3) 44 Kousmethode (code 3.4) 46 Sliplining starre buis (code 3.5) 48 Sliplining flexibele buis (code 3.6) 50 Cementeren (code 3.7) 51 Kunststof bekleding (code 3.8) 52 Keuze en uitvoering van beheermaatregelen C3000 Leidraad Riolering 1

2 4.5 Vervangingsmaatregelen 54 Mollen (code 4.1) 54 Wegboren (code 4.2) 55 Trefwoordenlijst 57 Bijlage 1: Toepassingsmogelijkheden methode versus buistype, object en materiaal 59 Bijlage 2: Globaal kostenoverzicht per beheermaatregelen 60 Leidraad Riolering C3000 Keuze en uitvoering van beheermaatregelen 2

3 1 Inleiding 1.1 Verantwoording In deze module vindt u aanbevelingen voor de keuze en uitvoering van maatregelen waarmee u de toestand van rioleringsobjecten kunt herstellen. De module geeft een overzicht van: beheermaatregelen; informatie over de toepasbaarheid van de beheermaatregelen; effecten van reiniging, reparatie, renovatie en vervanging van buitenrioleringsobjecten. Met de keuzesystematiek kunt u de meest geschikte maatregelen in een bepaalde situatie bepalen. De module behandelt alleen beheermaatregelen. Niet in deze module De volgende zaken komen niet aan bod: Maatregelen waarmee het functioneren van de riolering als systeem (hydraulisch en/of milieutechnisch) verbetert. Reiniging, reparatie, renovatie en vervanging van mechanische en elektrische installaties. Maatregelen om de samenstelling van het afvalwater te wijzigen. Voorzieningen voor de individuele behandeling van afvalwater (IBA-systemen). Hierover vindt u informatie in module B4000. Infiltratievoorzieningen, zoals wadi s, doorlatende buizen en infiltratiekoffers. Hierover vindt u informatie in module C3200. Voorzieningen die regenwater over het maaiveld afvoeren, zoals goten. De module noemt geen merknamen voor specifieke beheermaatregelen. Waar nodig zijn nieuwe namen ontwikkeld. 1.2 Wat is veranderd? De module is in het voorjaar van 2007 geactualiseerd. De belangrijkste wijzigingen zijn: Tekstuele en inhoudelijke verduidelijkingen (tekstuele onderbouwingen bij schema s). Actualisering van de beschrijvingen van genoemde werkwijzen en prijsindicaties. Vermelding van veranderde of nieuwe technieken. Tijdloze beschrijvingen. Vermelding van hoe vaak de beschreven technieken worden toegepast. Om een zo volledig mogelijk overzicht van de beschikbare uitvoeringsmethoden te geven, beschrijft de module ook enkele methoden die de laatste jaren zeer sporadisch zijn toegepast. 1.3 Opsteller en begeleidingscommissie Ingenieursbureau Van Kleef B.V. heeft deze module opgesteld en geactualiseerd. De begeleidingscommissie voor deze actualisering bestond uit: Chris Griffioen Peter Brink Frank Geenen Richard de Groot Edith Jansen-Schut Sjaak Nas Han van Rijssen Chris de Boer Waterschap Groot-Salland, voorzitter Gemeente Arnhem Gemeente Oss ONRI, Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. Gemeente Bergen Gemeente Venlo Vereniging Afvalbedrijven Stichting RIONED Keuze en uitvoering van beheermaatregelen C3000 Leidraad Riolering 3

4 Voor afstemming met de praktijk en daarmee vergroting van het draagvlak voor de module is een breed samengestelde klankbordgroep geformeerd. De leden zijn vertegenwoordigers van gemeen - ten, waterschappen en gespecialiseerde bedrijven, onder andere georganiseerd in de Vereniging Afvalbedrijven (VA). Via een enquêteformulier konden zij hun mening geven over de beheer maat - regelen. Op de 244 verzonden enquêtes zijn 35 (15%) reacties binnengekomen. 1.4 Leeswijzer Naast deze inleiding bevat de module drie hoofdstukken: Hoofdstuk 2 Dit hoofdstuk rubriceert de beheermaatregelen naar de vier typen beheerwerkzaamheden voor rioleringsobjecten: reiniging (onderdeel van het rioleringsonderhoud); reparatie; renovatie; vervanging. Om het effect van de maatregel op de toestandsbeschrijving aan te geven, is rekening gehouden met de NEN 3399: 2004 (zie ook NEN-EN ). Hierbij is onderscheid gemaakt tussen riolen en rioolputten. Daarnaast is voor de beoordeling van de riolering de NEN 3398 beschikbaar. Verder zijn de objecten aangegeven waarop de maatregelen van toepassing zijn. Via dit hoofdstuk kunt u een eerste, indicatieve selectie maken van geschikte (type) beheermaat - regelen of methodieken voor de betreffende situatie. Hoofdstuk 3 In aanvulling op de keuzesystematiek bevat dit hoofdstuk drie beslisbomen. De eerste beslisboom (figuur 3.1) helpt u bij de keuze tussen reparatie of renovatie (en eventueel vervanging). In de twee andere beslisbomen (figuur 3.2 en 3.3) staan de maatregelkeuzen bij respectievelijk de reparatie- of renovatiemethode centraal. Zie ook figuur 1.1. Figuur 1.1 De functie van de beslisbomen Keuze uit: reinigen, repareren, renoveren of vervangen figuur 3.1 Keuze uit: repareren, renoveren of vervangen reinigen figuur 3.2 figuur 3.3 vervangen Maatregelkeuze repareren Maatregelkeuze renoveren Hoofdstuk 4 De beslisbomen in figuur 3.2 en 3.3 leiden naar mogelijke maatregelen die hoofdstuk 4 verder beschrijft. Deze maatregelen zijn een eerste oplossingsrichting. Voordat u een definitieve keuze maakt, is het raadzaam eerst verder onderzoek te doen. Dan kunt u locatiegebonden kenmerken in uw afweging meenemen. Leidraad Riolering C3000 Keuze en uitvoering van beheermaatregelen 4

5 In hoofdstuk 4 vindt u per beheermaatregel beknopte informatie over de volgende aspecten: uitvoeringsaspecten, zoals het principe van de methode, de uitvoeringsduur en de consequenties voor de binnenriolering en/of de zuiveringstechnische werken; te gebruiken materiaal en materieel; toepassingsgebied; toepassingsbeperkingen; levensduur en garantie; een principeschets (waar zinvol). Aan het eind van de module vindt u een trefwoordenlijst. Bijlage 1 is een tabel met de toepassingsmogelijkheden van de verschillende methoden bij verschillende buistypen, diameters en materialen. Bijlage 2 geeft een globaal kostenoverzicht van de beheermaatregelen. Keuze en uitvoering van beheermaatregelen C3000 Leidraad Riolering 5

6 2 Rubricering beheermaatregelen 2.1 Functionele eisen en toestandsbeschrijving Om de keuzesystematiek goed te kunnen toepassen, is het belangrijk dat u de maatregelen en methoden koppelt aan de toestand van het riool (toestandsbeeld). Sinds 5 februari 2004 geldt de NEN 3399: 2004 naast de NEN-EN Hiermee is de Europese Norm voor de toestandsbeschrijving van de buitenriolering toegespitst op de omstandigheden en werkwijzen in Nederland. De beheermaatregelen voor de toestandsaspecten zijn gerubriceerd naar twee toestandsbeschrijvingen: materiaalsoort en functioneren. De nieuwe norm kent behalve een toestandsvaststelling voor riolen ook een toestandsbeschrijving voor rioolputten. Hoofdgroepen beheermaatregelen De mogelijke maatregelen zijn onderverdeeld in vijf hoofdgroepen: onderhoud (o.a. reiniging); reparatie; renovatie; vervanging. Definities In de NEN 3300 staan de volgende definities: Reiniging is een onderdeel van het rioleringsonderhoud. Onderhoud Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij de toestand van objecten ongewijzigd wordt gehandhaafd. Reparatie Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij een beperkte toestandswijziging wordt doorgevoerd. Renovatie Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij een ingrijpende toestandswijziging wordt doorgevoerd, zodat een evenaring van technische staat van nieuwaanleg wordt verkregen. Vervanging Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij het bestaande object wordt verwijderd en een nieuw gelijkwaardig object wordt teruggeplaatst. Samengevat Onderzoek (al dan niet met nader en/of aanvullend onderzoek (zie NEN 3398)) geeft meer inzicht in de huidige toestand en de te nemen maatregelen. Reparatie heeft betrekking op lokale uitvoering van beheermaatregelen. Hierdoor neemt alleen de technische (rest)levensduur van het te repareren onderdeel van het rioleringsobject toe. Door renovatie of vervanging neemt de (rest)levensduur van het gehele rioleringsobject zo sterk toe, dat deze vergelijkbaar is met nieuwbouw of aanleg. Leidraad Riolering C3000 Keuze en uitvoering van beheermaatregelen 6

7 Figuren 2.1 en 2.2 geven de relaties weer tussen de beheermaatregelen en de toestandsbeschrijving van de riolering. De tabel in bijlage 1 geeft de relatie aan tussen de beheermaatregelen, het type buis en het materiaal. Zo hebt u een indicatief overzicht van de gebruiksmogelijkheden van de beheermaatregelen. Eerste selectie en nader onderzoek In de tabellen staat per toestandsbeschrijving (definitie) het effect van de beheermaatregel. De tabellen fungeren in eerste instantie als wegwijzer voor mogelijke beheermaatregelen. Met deze figuren kunt u een eerste selectie maken. Ga vooraf na of u met een bepaalde beheermaatregel de oorzaak van het toestandsbeeld ook daadwerkelijk wegneemt. Onderzoek ook of de beheermaat - regel bestand is tegen de gevolgen van de oorspronkelijke oorzaak van het toestandsbeeld. De beheermaatregelen in deze module hebben een eenmalig karakter; u neemt de oorzaak van de ongewenste toestand er niet mee weg. Soms zijn materialen bestand tegen de schademakende oorzaak. Met nader onderzoek krijgt u meer zicht op de toestand van de riolering. Hierdoor kunt u gemakkelijker en betere keuzen maken voor te treffen beheermaatregelen. Keuze en uitvoering van beheermaatregelen C3000 Leidraad Riolering 7

8 Het volledige document is beschikbaar voor begunstigers. Dit document is volledig beschikbaar voor begunstigers van Stichting RIONED. Als uw organisatie begunstiger is, kunt u inloggen via Vervolgens kunt u dit document volledig bekijken door hier te klikken. Meer informatie over het begunstigerschap van Stichting RIONED kunt u vinden op