provincie groningen 2 7 OKT Aan Provinciale Staten

Transcriptie

1 X provincie groningen bezoekadres: Martinikerkhof i 2 Aan Provinciale Staten postadres; Postbus AP Groningen algemeen telefoonnr: li algemeen faxnr.: info@provinciegroningen.nl Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp 2 7 OKT /44/A.13, EOF Veen M.P. van der (050)316 m.p.vander.veen@provinciegroningen.nl Toezeggingsbrief cie. Willems in relatie tot GSP Geachte dames en heren, O ec 1. Samenvatting Tijdens de vergadering van de cie. Bestuur, Financiën en Veiligheid (BFV) van 16 september jl. heeft uw commissie gevraagd om een aanvullende brief aan Provinciale Staten waarin een schriftelijke uiteenzetting wordt gedaan van de mondelinge mededelingen met betrekking tot de commissie Willems in relatie tot Groningen Seaports (GSP) die gedeputeerde Brouns heeft gedaan in die bewuste commissie. Wij hebben deze voortgangsbrief ingedeeld in 4 onderdelen, te weten: 1. feiten m.b.t. bedrijven, 2. stand van zaken Direct line, 3. stand van zaken m.b.t. Utiliteitenentiteit en 4. de lange termijn innovatieagenda. 2. Doel en wettelijke grondslag Deze brief is bedoeld ter informatie om te voldoen aan een toezegging van gedeputeerde Brouns aan de cie. BFV van 16 september jl. 3. Procesbeschrijving en planning Aanleiding tot het opstellen van deze brief was de behandeling van de jaarrekening en begroting van GSP waarbij een aantal aanvullende vragen gesteld is door een aantal Statenleden. Deze vragen zijn eerst mondeling beantwoord waarna de commissie vanwege de lengte van het antwoord verzocht heeft om een aanvullende brief. 4. Begroting Dit onderwerp valt onder het thema Verbonden partijen/groningen Seaports van het programma Ondernemend Groningen van de begroting Nadere toelichting O Feiten m.b.t. bedrijven Er is sprake van veel (nieuwe) bedrijvigheid in het beheersgebied van GSP. Google maakte in september 2014 bekend dat het een nieuw datacenter gaat bouwen in de Eemshaven in Noord-Nederland. Google zal de komende jaren meer dan 600 miljoen in de ontwikkeling, bouw en inrichting van zijn nieuwe faciliteit 1 06-HB-SG.001 De provincie Groningen wernt v -; Dit handvest vindt u op onze webs tc

2 investeren. Een datacenter is een speciaal gebouw vol computers waarop online diensten worden gehost, zoals de zoekmachine van Google, Gmail en Google Maps. Google zal zijn faciliteit in de Eemshaven voorlopig aanhouden. Op het hoogtepunt van de bouwfase zal dit werk opleveren voor meer dan mensen. De bouw is inmiddels in volle gang. Zodra het datacenter operationeel is, zal het werkgelegenheid bieden aan meer dan 150 mensen in uiteenlopende fulltime functies, zowel intern als bij aannemers, zoals computertechnici, bouwkundigen, elektrotechnici, cateringmedewerkers en beveiligingspersoneel. Eind 2014 kondigde Klesch onder dezelfde naam een herstart aan van de aluminiumproductie in Delfzijl (voormalig Aldel). De beslissing om de productie van aluminium opnieuw op te starten werd mogelijk gemaakt door de verbeterde marktomstandigheden, evenals de vorderingen die gerealiseerd zijn in de voorbereiding van de aanleg van de zogenaamde 'Directe Lijn' naar Duitsland. Een en ander in nauwe samenwerking met Groningen Seaports NV en andere industrieën in de regio. Klesch Aluminium Delfzijl zal in eerste instantie Mt. primair aluminium gaan produceren en in totaal meer dan Mt. aan producten per jaar uitleveren aan haar klanten. Men verwacht eind 2015 meer dan 200 mensen in dienst te hebben. Het bedrijf Zeolyst gevestigd nabij het Chemie Park in Delfzijl gaat haar productie van zeolieten in Delfzijl aanzienlijk uitbreiden. Hiervoor wordt bij de huidige productielocatie nieuwbouw gerealiseerd. De eerst paal voor de start voor deze uitbreiding vond woensdag 14 maart jl. plaats. De uitbreiding levert aan ca. 11 personen extra werk op. Zeolyst verwacht dat het niet bij deze uitbreiding blijft en werkt actief aan verdere uitbreidingsplannen voor de nabije toekomst die de werkgelegenheid op de locatie met ca. 50 % vergroten. De toenemende vraag naar zeolieten heeft te maken met de groter wordende vraag naar diverse zeolieten ten behoeve van verschillende katalytische processen. Zo worden deze zeolieten o.a. gebruikt voor reinigen van uitlaatgassen bij auto's. Hiermee wordt een aanzienlijke Nox-reductie gerealiseerd. Zeolyst is sinds 1990 gevestigd in Delfzijl en heeft ca. 55 medewerkers in dienst. In februari 2015 heeft PPG Chemical Industries BV de bouw van een Agilon Fabriek aangekondigd met een investeringsvolume van 23 miljoen en een geschat aantal directe arbeidsplaatsen van 10. PPG Industries Chemicals BV Delfzijl is een onderdeel van PPG Inc. dat verschillende divisies heeft: Paint & Coating, Glass & Fiber Glass, Chemicals en Optical & Special Materials. In Delfzijl werken ruim vijftig mensen, resorterend onder de SBU Optical/Special Materials. Indirect biedt PPG Delfzijl aan 25 tot 30 mensen werk in het kader van de zogenaamde huiscontractors. In Delfzijl produceert PPG Industries Chemicals sinds 1993 silicapoeders en -granulaten. PPG heeft RIGsubsidie ontvangen voor deze uitbreiding. ChemCom Industries B.V., gevestigd aan de Oosterhorn in Farmsum en onderdeel van het chemiecluster Eemsdelta, investeert 4,2 miljoen in een nieuwe productieinstallatie voor de productie van een grondstof voor hoogwaardige meststoffen. Het hart van de installatie wordt gevormd door een continue granulator. ChemCom Industries is een zelfstandig opererend Nederlands bedrijf dat is voortgekomen uit de Finse Dynea groep. 00/ heeft in oktober 2015 de aankoop van de Nederlandse methanolproducent BioMCN afgerond. De in Amsterdam genoteerde Egyptische maker van kunstmest en andere chemicaliën kondigde de acquisitie onlangs aan. Het bedrijf legde 15 miljoen op tafel voor BioMCN. BioMCN behoort volgens OCI tot de grootste methanolproducenten van Europa.

3 Het Duitse chemieconcern Evonik kondigde in september 2015 aan de waterstofperoxideproducent PeroxyChem Netherlands BV in Delfzijl over te nemen. Met de overname breidt Evonik, één van 's werelds marktleiders in de speciaalchemie, zijn Europese productiecapaciteit voor waterstofperoxide fors uit. De waterstofperoxide van Evonik wordt onder meer gebruikt als milieuvriendelijk bleek- en oxidatiemiddel. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt om papier te bleken en ook in de cosmetica- en de textielwereld en in de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie wordt de stof veelvuldig toegepast. Daarnaast is het geschikt om afvalwater en -gassen mee te ontgiften. Momenteel heeft Evonik drie productielocaties voor waterstofperoxide in Europa, in België, Duitsland en Zwitserland. De fabriek van PeroxyChem in Delfzijl wordt daar nu aan toegevoegd. Bij PeroxyChem in Delfzijl werken 47 mensen. Zij zullen allemaal, samen met de klantenportefeullle, worden overgenomen door Evonik. Het wachten is momenteel nog op akkoord van de mededingingsautoriteiten, maar Evonik verwacht de deal in het laatste kwart van 2015 definitief te kunnen afronden. Op 14 september jl. werd bekend dat AKZO Nobel in Delfzijl met ingang van december 2016 groen geproduceerde stoom gaat afnemen van Eneco. Het duurzame energiebedrijf maakt hiervoor haar biomassacentrale Bio Golden Raand (BGR) geschikt om naast elektriciteit ook stoom te produceren. Daarmee brengt deze centrale, bij een gelijkblijvende hoeveelheid biomassa, in de toekomst dubbel zoveel duurzame energie voort en draagt zo wezenlijk bij aan de nationale doelstellingen op dit gebied. Groningen Seaports zorgt voor de aanleg van de benodigde infrastructuur, waaronder een stoomleiding die ook toegankelijk is voor andere partijen. De gezamenlijke miljoeneninvesteringen passen naadloos in het in 2014 opgestelde Actieplan chemiecluster Eemsdelta van de Commissie Willems om de energieintensieve chemie in de regio Noordoost Nederland duurzaam en toekomstbestendig te maken. AKZO Nobel neemt in het kader van de gemaakte afspraken voor een periode van twaalf jaar de groene stoom af, investeert in de noodzakelijke voorzieningen op Chemie Park Delfzijl, levert die duurzame stoom aan haar klanten en biedt op deze wijze continuïteit in de stoomvoorziening. Naast een verminderde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen levert het gebruik van duurzame stoom bij AKZO Nobel een 002- besparing op van meer dan ton per jaar. Dat komt overeen met de uitstoot van ongeveer huishoudens of met één miljard autokilometers. De RIG werkt goed. Er zijn investeringen voor een bedrag van ca. 100 min. ingediend. Op dit moment is ca. 10 min. toegewezen. Ter beoordeling is nog eens ca. 3 min. onderweg. Hiermee zijn ca 200 directe en indirecte arbeidsplaatsen gemoeid. Hiermee lopen wij een jaar voor op de planning. Stand van zaken project "Direct Line" Deze Directe Lijn zal op lange termijn een oplossing kunnen zijn voor de gehele regio om te komen tot een gelijk speelveld binnen de Europese markt op het gebied van baseload elektriciteitsprijzen. Op 1 juni 2015 heeft GSP in samenwerking met projectpartners voor fase 2a van het project gestart als vervolg op de M.O.U uit Er is voldaan aan een belangrijke andvoorwaarde doordat "een" Duits bedrijf voor 5/17 deel mede aandeelhouder wilde worden van het project. Dit is GETEC geworden die ook het projectmanagement op zich heeft genomen. De periode tot 1 januari 2016 is nodig om in gesprekken met de ACM en de Bundesnetzagentur te komen tot een verbinding die in de Europese-, de Duitse- en de Nederlandse wetgeving past. GSP hoopt hierop een toestemming op te krijgen van beide partijen om deze aan te leggen en te exploiteren. Indien één van beide partijen, of beide, een negatief antwoord geven is het project ten einde. Indien beide akkoord geven, wordt fase

4 2b gestart waarin alle benodigde civiele- en milieuvergunningen worden aangevraagd en het project bestek gereed gemaakt wordt. De duur daarvan is gepland tot 1 januari Indien deze zaken tot een goede afloop leiden, dan komt er een FID (Final Investment Decision), die wordt voorgelegd binnen GSP NV aan de directeur/bestuurder, de RvC en AvA. Indien zij akkoord zijn en de andere aandeelhouders eveneens binnen hun bedrijf alle goedkeuringen hebben verkregen dan start de bouw en aanleg en kan de Direct Line medio 2018 operationeel zijn. Utiliteitenentiteit Er wordt gestreefd naar een nieuwe entiteit waarin GSP de meerderheid heeft en waarin in ieder geval ook AKZO Nobel deelneemt. In een eerste fase wordt de infrastructuur overgedragen (verwachting eerste helft 2016). Daarna worden eventueel stapsgewijs Delesto 1 en andere commerciële activiteiten toegevoegd. In de entiteit worden belangen van producenten en afnemers op een evenwichtige en transparante manier gewaarborgd. Onderhandelingen tussen AKZO Nobel en GSP zijn constructief maar vergen veel tijd. Belangrijkste resultaat is dat de bestaande MEP-subsidie voor de Eneco centrale is omgezet naar een toereikende SDE+-subsidie voor de investering in de stoomproductie t.b.v. het Chemiepark. Er wordt een procedure opgesteld om discussies over dit onderwerp tussen industrie en overheid ook in de toekomst mogelijk te maken. Daarnaast geeft GSP al invulling aan zijn toekomstige taak door bedrijven op no cure no pay basis te helpen met het verhogen van de energie-efficiency en door te investeren in de infrastructuur (zie de hierboven genoemde stoomleiding). Lange Termijn innovatie agenda GSP is daarnaast ook bezig met een lange termijn innovatie-agenda; hiervoor zijn de volgende aandachtsgebieden geïdentificeerd: - Acquisitie van bedrijven; Groene innovatie; - Verhogen energie-efficiency in en tussen bedrijven in het Eemsdelta gebied; Energieprogramma's zoals power to gas en energie-balancering. Ondersteunen starters Samenwerking met andere clusters. Voor de versterking van de acquisitiefunctie is een plan van aanpak gemaakt in samenwerking met de NOM en de stuurgroep Ghemiecluster op stoom. Voor de uitvoering hiervan is een subsidie-aanvraag bij de Provincie Groningen ingediend. Een belangrijke eerste stap is opstellen van de value proposition voor het gebied. Naast acquisitie t.b.v. de chemie zal ook afstemming voor acquisitie t.b.v. recycling en energie plaats moeten vinden. Een speerpunt in de agenda is de realisatie van een Muiti purpose bio raffinage platform. Dit platform zal als basis dienen voor een verdere uitbouw van het gebruik van biomassa voor de industrie. Wij zijn in de provincie Groningen bij uitstek goed gepositioneerd voor deze activiteit vanwege de aanwezigheid van een aantal assets: een sterke agro sector - een sterke voedingsmiddelen industrie uitstekende kennisinstellingen grote ondernemingen die een dergelijke MuIti purpose bio raffinage activiteit tot een belangrijk onderdeel van hun ondernemen rekenen integratie mogelijk met andere op biomassa gebaseerde activiteiten in Eemsdelta. De Noord4Bio studie onderstreept dit ook.

5 Een groot voordeel van bioraffinage is dat het naast innovatie ook relatief veel werkgelegenheid oplevert. Het besef groeit, ook bijvoorbeeld bij het "Biorenewables Business Platform, dat dit een van de meest kansrijke projecten op dit gebied is in Nederland. De innovatie activiteiten worden uitgevoerd onder de vlag van EemsDeltaGreen. Leden van het dagelijks bestuur zijn GSP, NOM, SBE, provincie en het hoofd EZ van de Deal gemeenten. Er wordt een triple Helix klankbordgroep gevormd die een ondersteunde en inspirerende functie heeft. 6. Afsluiting Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter., secretaris.