Plan. Schaatsen voor Water 2016 Docentenhandleiding Groep 6-7-8

Transcriptie

1 Plan Schaatsen voor Water 2016 Docentenhandleiding Groep 6-7-8

2 Plan Schaatsen voor Water 2016 Docentenhandleiding bij het lespakket Schaatsen voor Water is een jaarlijkse scholierenactie van ontwikkelingsorganisatie Plan Nederland die schaatsen in Nederland koppelt aan veilig drinkwater en betere hygiëne voor kinderen in Afrika. De actie vindt dit jaar voor de 16e keer plaats in samenwerking met Water for Life en de KNSB. Schaatsen voor Water is dit jaar van 14 tot en met 25 november. Door met uw school in actie te komen op de ijsbaan en geld in te zamelen, krijgen kinderen toegang tot veilig drinkwater in het Oost-Afrikaanse Malawi. Fijn dat ook uw leerlingen zo veel mogelijk rondjes gaan schaatsen en zich zullen laten sponsoren door vrienden, familie en kennissen. Met de actie van 2015 zijn al duizenden kinderen in het district Lilongwe geholpen, maar er zijn hier nog veel kinderen die geen toegang hebben tot veilig drinkwater. Daarom heeft Plan besloten om dit jaar geld in te zamelen voor projecten in hetzelfde gebied. Met de opbrengst worden drinkwatersystemen en sanitaire voorzieningen aangelegd. Ook worden waterkiosken gebouwd waar mensen drinkwater kunnen verkrijgen. Zo krijgen kinderen en hun familie toegang tot veilig drinkwater en betere hygiëne. Bekijk de video om te zien hoe de actie er aan toe gaat en lees hieronder meer over dit lespakket. Alvast veel succes en plezier toegewenst met Schaatsen voor Water. Klik Dit jaar is het lespakket volledig digitaal en opgedeeld in drie hoofdstukken. Hoofdstuk 1 gaat over het land Malawi, waterschaarste in Afrika en hoe belangrijk veilig drinkwater en hygiëne is. In Malawi kunnen meer kinderen naar school, als er meer schoon drinkwater komt. Ook worden ze voorbereid op het werven van sponsors voor Schaatsen voor Water. In hoofdstuk 2 wordt dieper ingegaan op het belang van water. Zo leren de leerlingen onder andere over het gemiddelde gebruik van kraanwater in Nederland. Leerlingen worden zich bewust van hun eigen watergebruik en worden gestimuleerd om zuinig met water om te gaan. Hoofdstuk 3 staat vol met informatie over de schaatssport, tips voor een optimale schaatshouding en de basisregels van de ijsbaan. Hiermee kunnende leerlingen zich goed voorbereiden op de actiedag. Leerdoelen Met dit lespakket leren de leerlingen: over Malawi en de kenmerken van dit land. dat veel kinderen wereldwijd geen veilig drinkwater in de buurt hebben. hoeveel drinkwater we gebruiken. veel over water. hoe zij water kunt besparen. het verschil tussen scholen mét en scholen zonder goede sanitaire voorzieningen. dat veel meisjes niet dezelfde kansen en rechten krijgen als jongens. dat niet alle meisjes naar school gaan. dat zij in actie kunnen komen voor kinderen in Malawi door mee te doen met Schaatsen voor Water. dat leerlingen met een goede voorbereiding veel sponsors kunnen vinden. dat het opgehaalde geld van de actie wordt ingezet in het gebied rond Lilongwe: de hoofdstad van Malawi. 2

3 Kerndoelen De onderstaande kerndoelen worden in het lespakket behandeld: Nederlands kerndoel 4; De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve teksten, waaronder digitale bronnen. Mens en samenleving kerndoel 34; De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. Oriëntatie op jezelf en de wereld, onderdeel ruimte kerndoel 47; De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, vanuit het perspectief welvaart. Bewegingsonderwijs kerndoel 57; De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings en spelvormen ervaren en uitvoeren. Benodigdheden Het digitale lespakket is te downloaden via Daarnaast is er een digibord of computer met beamer nodig om de les klassikaal te bespreken. Indien de leerlingen zelfstandig met het lespakket aan de slag gaan, zijn computers of tablets nodig. Met het programma Adobe Acrobat Reader kan het lespakket worden geopend en kunnen leerlingen hun antwoorden opslaan. Belangrijk: stimuleer de leerlingen om hun antwoorden tussentijds op te slaan. Werkwijze Het lespakket is multifunctioneel: het lespakket kan klassikaal worden doorgenomen of leerlingen kunnen het lespakket zelfstandig doornemen. Het lespakket kan van begin tot eind worden gevolgd of teksten uit het lespakket kunnen worden geselecteerd en met de klas worden doorgenomen. Bij elke tekst hoort een video, opdracht en/of spel, waarmee leerlingen individueel aan de slag kunnen. Belangrijk: in hoofdstuk 1 leren de leerlingen over de waterproblematiek in Malawi. Het wordt dan ook aangeraden om dit hoofdstuk in zijn geheel te behandelen, zodat leerlingen weten waarom het deelnemen aan Schaatsen voor Water zo belangrijk is voor kinderen in Malawi. Meer informatie Op en treft u meer informatie over Schaatsen voor Water en Plan Nederland. 3

4 Achtergrondinformatie Hoofdstuk 1 Kom in actie voor Malawi Pagina 4. Veilig drinkwater, voldoende sanitaire voorzieningen en kennis over hygiëne zijn niet vanzelfsprekend, zeker niet in Afrikaanse landen zoals Malawi. Dagelijks sterven wereldwijd bijna kinderen jonger dan 5 jaar (bron: Unicef). In Afrika kampen miljoenen kinderen elke dag met watergebrek. Maar één op de tien huizen in Malawi heeft stromend water of een toilet met riolering. De meeste mensen in Malawi hebben thuis geen drinkwater en moeten hun water halen uit rivieren en stroompjes. Op 80 procent van de scholen is geen wc. Kinderen doen daarom hun behoeften in de bosjes. Door de waterschaarste kunnen de kinderen na afloop hun handen niet wassen, wat niet ten goede komt aan de hygiëne. Leerlingen die meedoen met Schaatsen voor Water zamelen geld in voor een waterproject van Plan Nederland in het gebied rondom Lilongwe: de hoofdstad van Malawi. Zo worden scholen aangesloten op het waternet, worden er wc s aangelegd, krijgen kinderen lessen over hygiëne en worden er waterkiosken gebouwd. Pagina 5. Plan International (Plan) is een, humanitaire, kindgerichte ontwikkelingsorganisatie zonder politieke, godsdienstige of commerciële doelstellingen. Plan werkt aan duurzame armoede bestrijding en betere levensomstandigheden voor kinderen in ontwikkelingslanden, met speciale aandacht voor gelijke rechten en kansen voor meisjes. Plan voert kindgerichte gemeenschapsprojecten uit in 51 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Plan Nederland is lid van deze wereldwijde koepelorganisatie. In de afbeelding op pagina 5 staan blauwe en roze landen. In de blauwe landen zijn fondsenwervende kantoren van Plan. De roze landen zijn de ontwikkelingslanden waar Plan projecten uitvoert. Pagina 6. In het gebied rondom Lilongwe is voornamelijk vervuild water aanwezig. Er zijn geen aansluitingen op het waterleidingnet van Lilongwe. Voor de meisjes betekent waterschaarste dag in dag uit uren lopen om water te halen uit verafgelegen waterbronnen en geen tijd voor school. Om schoon drinkwater te halen lopen vrouwen en meisjes in veel Afrikaanse landen gemiddeld 15 kilometer per dag. Hierdoor is er weinig tijd over om naar school te kunnen gaan. Kinderen zijn vaker ziek door vervuild water en slechte hygiëne: jaarlijks missen kinderen hierdoor ruim 400 miljoen schooldagen. Pagina 7. In Malawi worden veel verschillende talen gesproken. De nationale taal is Chichewa. Daarnaast wordt er veel Engels gesproken. Pagina 8. Leerlingen maken op deze pagina kennis met de nationale taal van Malawi. Antwoorden opdracht Spreek jij ook Chichewa? : Bridget zegt Hallo, mijn naam is Bridget. Wat is jouw naam? Hierop kunnen de leerlingen antwoorden met Moni, dzina langa ndi (naam leerling invoegen). Dit betekent Hallo, mijn naam is. Hierna vraagt Bridget: Hoe gaat het?. Een mogelijk antwoord is Ndili bwino, kaya inu? (met mij gaat het goed, en met jou?). Het alternatief is Sindili bwino, kaya inu? (met mij gaat het niet zo goed, en met jou?). Pagina 9. Meisjes in ontwikkelingslanden hebben niet dezelfde kansen en rechten als jongens. De oorzaak daarvan is gender: het geheel van cultureel en religieus ingegeven ideeën, aannames, normen en waarden over wat mannelijk is en wat vrouwelijk. Deze bepalen in iedere samenleving hoe vrouwen en mannen zich moeten gedragen, wat ze wel en niet mogen, welke rollen en taken voor de seksen zijn weggelegd en wie het voor het zeggen heeft. Gender bepaalt daarmee ook de ongelijke machtsverhouding tussen mannen en vrouwen. Genderongelijkheid is vaak de oorzaak van discriminatie van meisjes, uitsluiting en onrecht. Pagina 10. Annamarie Thomas is ambassadrice van Plan Nederland. Annamarie was ongekend lang de publiekslieveling van het vrouwenschaatsen. Annamarie brak door in 1992 en behaalde een spetterend wereldrecord dat bijzonder lang stand hield. Op 20 maart 1999 snelde Annamarie namelijk naar een ongekende tijd van 1.55,50 op de 1500 meter. Ook werd Annamarie twee keer wereldkampioen afstanden. Zo pakte ze in 1996 goud op de 1000 én 1500 meter. Pagina 11. Het is belangrijk dat leerlingen uiterlijk twee weken vóór de actiedag op de ijsbaan starten met het zoeken van sponsors. Echter: hoe eerder, hoe beter! Sommige leerlingen hebben moeite met het vinden van sponsors. Zij kunnen ook op andere creatieve manieren geld inzamelen voor Malawi. Denk hierbij aan: koekjes bakken en verkopen, speelgoed verkopen op een marktje en flessenbonnen inzamelen in de buurt. 4

5 Pagina 12. Op de actielijst kunnen leerlingen invullen wat zij gaan doen om sponsors te werven. Antwoordvoorbeelden: De teksten in het lespakket lezen, de video s bekijken en opdrachten maken. Uitleggen aan ouders, familie, vrienden en buren dat wordt meegedaan aan Schaatsen voor water. Verkooppraatje oefenen Actiepakket bekijken Ouders, familie, buren en vrienden enthousiast maken Goed trainen tijdens gym Sponsors werven Koekjes bakken en verkopen, flessenbonnen inzamelen, etc. Hoofdstuk 3 De schaatssport Pagina 21. De ijsblokjesuitdaging kan klassikaal worden ondernomen. Kijk op voor meer informatie over de te winnen prijzen. Antwoord IJsblokjes uitdaging : De ijsblokjes zijn aan elkaar vast gevroren. Pagina 22. Niet alle kinderen kunnen schaatsen, maar in de filmpjes worden tips gegeven voor een goede schaatshouding. Een goede voorbereiding is het halve werk. Daarom kunnen de leerlingen zich met droogoefeningen zoals diep zitten en schaatsbewegingen op sokken voorbereiden op de actiedag. Tip: vraag of de gymdocent de oefeningen kan doornemen in de gymles. Antwoord IJspegel regel : Schaatsen is erg cool. Pagina 13. De quiz vormt een samenvatting van het eerste hoofdstuk. Antwoorden Quiz : 1=B, 2=B, 3=C, 4=B, 5=A Hoofdstuk 2 Alles over water Pagina 15. Vraag de leerlingen naar hun voorkennis over (kraan)water. Tip: vraag aan de leerlingen waarom zij denken dat veel meisjes in Afrikaanse landen kort haar hebben. Het antwoord is dat de stof, de droogte en de waterschaarste in Afrika het veelal moeilijk maken om het haar schoon te houden. Om deze reden is het kapsel van veel meisjes in Afrika kort. Pagina 16. Vraag de leerlingen om na te denken over hun eigen waterverbruik. Wat zou het betekenen als er geen water meer uit de kraan komt? En waar wordt water allemaal voor gebruikt? Antwoordvoorbeelden: douchen, koken, zwemmen, planten water geven, auto wassen, schoonmaken. Pagina 17. Er is veel water op de wereld, namelijk ongeveer 1385 miljoen kubieke kilometer water. Slechts een klein deel hiervan is drinkbaar. Zoet water is afkomstig uit rivieren, meren, regen en grondwater en is drinkbaar. Zout water is niet drinkbaar. Pagina 22. Op alle ijsbanen is het dragen van handschoenen uit veiligheidsoverwegingen verplicht. Dit is om de handen bij valpartijen te beschermen tegen ongelukken met ijzers van andere schaatsers. Antwoord IJskrabbel : Dweilpauze. Pagina 23. Antwoord RI-RA-REBUS : Wat een plezier op de schaatsbaan. Pagina 24. De quiz vormt een samenvatting van het derde hoofdstuk. Antwoord Quiz : 1=C, 2=A, 3=C, 4=C, 5=A Afsluiting en antwoorden Pagina 25: Kijk samen met de leerlingen terug op de les en neem de geleerde weetjes door. Vraag de leerlingen hoe ze de sponsoring gaan aanpakken en of ze op de hoogte zijn van de schaatsregels. Benadruk het belang van het meebrengen van schaatsen, handschoenen en een muts of helm. Tot slot kunt u bespreken wat de actie teweeg gaat brengen in Malawi. Pagina 26. Hier vinden leerlingen het antwoordformulier. Pagina 18. Waterschaarste heeft verschillende oorzaken, namelijk bevolkingsgroei, het klimaat, vervuiling en verspilling. Antwoord Rebus : Ik bespaar water, want het is schaars. Pagina 19. De waterquiz vormt een samenvatting van het tweede hoofdstuk. Antwoorden Waterquiz : 1=A, 2=B, 3=B, 4=A, 5=A 5