Glashelder. Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 1 - Nr. 1 - Mei 2002

Transcriptie

1 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 1 - Nr. 1 - Mei 2002 Pak spint aan met geîntegreerde bestrijding (pagina 4) Certis biedt glastuinbouw uniek totaalpakket (pagina 5) FRUPICA IS DE REDDING VOOR DE TUNNELTEELT Martin Meijdam, Product Manager Scoren met Certis U heeft een nieuw magazine voor telers in handen. Van Certis, de nieuwe naam van ProAgro. Hans van Breukelen, oudvoetbalinternational, heeft begin dit jaar het startschot gegeven voor de nieuwe Certis-organisatie. Wij willen er graag glashelder over zijn dat wij, net zoals u, willen scoren met geïntegreerde gewasbescherming. Als ProAgro waren wij al leverancier van kennis en chemische oplossingen voor de conventionele en geïntegreerde teelten. Als Certis beschikken wij nu ook over een breed productenpakket van natuurlijke vijanden, biologische middelen, feromonen en vangtechnieken. Wij ontwikkelen en bieden hiermee systeemoplossingen voor milieubewuste, geïntegreerde gewasbescherming. In dit eerste nummer van ons nieuwsmagazine laten wij u graag kennismaken met onze nieuwe organisatie. Wij vinden het belangrijk dat u weet waar Certis voor stáát. Bovendien treft u in dit eerste nummer praktische informatie aan over zaken als meeldauw en Botrytis-bestrijding in aardbeien en spintbestrijding. Teelt-adviseur Nol Jochems bezoekt aardbeienteler Christ Vissers in Ulvenhout Met de toelating van Frupica, december vorig jaar, beschikt de aardbeienteelt over een onmisbaar middel tegen schimmelziektes. Frupica is het enige middel tegen meeldauw én Botrytis in aardbeien. De toelating had niet op een beter moment kunnen komen. Voor de aardbeienteelt onder folie was er niks meer tegen meeldauw. Het middel is dus verschrikkelijk welkom. Frupica is de redding voor de tunnelteelt. Dit zegt Nol Jochems, teelttechnisch adviseur van Handelsonderneming Klep B.V. in Etten-Leur. Klep B.V. (met twintig medewerkers) is een toeleveringsbedrijf voor de land- en tuinbouw. Het heeft een uitgebreid productenpakket, waaronder de gewasbeschermingsmiddelen. Specialisaties zijn er in de vollegrondsgroenten, glasgroenten, aardbeien en champignons. Jochems is de aardbeienspecialist van het bedrijf. Hij heeft de ontwikkeling van Frupica gevolgd sinds Zijn eerste Frupica-ervaring deed hij op bij een proefveld in Prinsenbeek in Hartje Aardbeienland. Nol Jochems: Het product dat je verkoopt moet goed zijn. Het moet scoren. Ik moet met een goed gevoel naar de klant kunnen. De eerste kennismaking was al direct erg positief. Je kon al vanaf een afstandje zien op welk veld het middel was gebruikt. Het werkte prima....frupca is zacht voor het gewas... Frupica is een zacht middel, zacht voor het gewas. Het laat geen sporen na op het te oogsten product. De veiligheidstermijn is kort: drie dagen vóór consumptie. Het middel past bovendien goed in de geïntegreerde gewasbescherming. Het is veilig voor bestuivers en biologische bestrijders. Daarom is het ook vervolg op pagina 2 1

2 vervolg van pagina 1 zo n grote aanwinst voor de geïntegreerde gewasbescherming, aldus Jochems. Frupica mag ter voorkoming van resistentie maximaal twee keer per teelt worden gebruikt. Jochems: Dat kan dus zijn bij de plantenteelt, de wachtbeddenteelt én de productieteelt. Een dosering van 0,9 liter per hectare is voldoende. Frupica is toegelaten als schimmelbestrijdingsmiddel voor aardbeien in zowel de vollegrond als in de tunnel- en glasteelt. De gebruiksaanwijzing voor de vollegrond vermeldt zowel Botrytis als meeldauw, maar in de tunnel- en glasteelt wordt alleen gesproken over Botrytis. Het wettelijk gebruiksvoorschrift is echter rechtsgeldig, zodat Frupica gewoon geadviseerd en toegepast mag worden tegen meeldauw in de tunnel- en glasteelt. Overigens voert Certis dit jaar wel aanvullende proeven uit, zodat deze toepassing volgend jaar ook in de gebruiksaanwijzing staat. Certis heeft ook dat familiegevoel Jochems werkt al achttien jaar bij Klep. Hij vertelt: Vroeger gingen we de boer op met een notitieblokje om te vragen hoeveel er nodig was van een bepaald product. Wij waren echte verkopers. Nu komen we elke drie, vier weken op een bedrijf. We zijn steeds meer teeltbegeleider geworden. Ons werk is nu ook specialistischer, met veel meer verdieping in de materie. De basis van ons bedrijf is betrouwbaarheid en service. Als je bij ons vóór negen uur s ochtends bestelt, krijg je het product vóór de middag geleverd. Klep is een familiebedrijf. En dat willen we graag blijven ook. Je kunt ons, denk ik, vergelijken met Certis. Daar hebben ze ook dat familiegevoel. Nol Jochems: Frupica is een grote aanwinst voor de geïntegreerde gewasbescherming in de aardbeienteelt Vroeg voorjaar betekent vroeg meeldauw In de streek rondom Breda worden bijna jaarrond aardbeien geteeld. Half januari zijn de laatste van het vorig seizoen geleverd, 1 maart waren de eerste van het nieuwe er, vertelt Jochems. Meeldauw is een jaarlijks terugkerend probleem. Jochems: Meestal zo vanaf half juni begint het hier. Maar ook half mei komt wel voor. Een vroeg voorjaar betekent ook vroeg meeldauw. Nu is het nog wat te vroeg voor meeldauw in aardbeien, maar de eerste litertjes Frupica zijn inmiddels al verkocht. Er zijn altijd telers die graag alvast een voorraadje in huis willen hebben. Frupica in de milieumeetlat Het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) heeft de milieubelasting van Frupica berekend en weergegeven in de nieuwste versie van de milieumeetlat. De milieubelasting blijkt relatief laag waardoor het middel past binnen een duurzame teeltwijze. Op internet is een vergelijking van de milieubelasting van bestrijdingsmiddelen mogelijk: Frupica ook tegen vuur in bloembollen Frupica bestrijdt niet alleen vruchtrot en meeldauw in aardbeien, maar ook vuur (Botrytis) in bloembol- en bloemknolgewassen. Frupica is snel regenvast. Door de lokale systeemwerking dringt het middel direct na toepassing in het bladoppervlak, zodat het er daarna niet meer kan afregenen. Het middel is zeer zacht voor het gewas. Om het risico van resistentieontwikkeling te beperken, dient Frupica in bloembol- en bloemknolgewassen altijd te worden toegepast in combinatie met een preventief fungicide. Daarnaast kan Frupica maximaal eenderde deel van het totaal aantal bespuitingen worden toegepast. Met het middel is ervaring opgedaan in de buitenteelt van tulp, lelie en gladiool. Voor de bloembollen is Frupica een product uit een nieuwe resistentiegroep. Het heeft dus niet alleen een sterk beschermende werking, het is ook een belangrijk middel ter afwisseling van andere, resistentiegevoelige middelen. Vuur, de schrik van iedere bloembollenteler 2

3 AAD VIJVERBERG: CERTIS KAN GEÏNTEGREERDE TEELT WAARMAKEN Bij de officiële presentatie van de overgang van ProAgro naar Certis, heeft dr. ir. A. (Aad) J. Vijverberg een voordracht gehouden over geïntegreerde teelt. Vijverberg is voorzitter van Artemis, de vereniging van producenten en handelaren in biologische agentia. Hieronder enkele opmerkelijke citaten uit zijn tekst. Certis is een bedrijf dat aan vele zijden wetenschappelijke contacten heeft. De natuurwetenschap is haar derhalve niet vreemd. Zij voert een breed productenpakket en heeft daardoor de mogelijkheden om geïntegreerde teelt waar te maken. Interessant vind ik ook de grote rol die zij aan kennis toekent als een artikel dat een volwaardige plaats op de markt verdient. Het gaat er immers niet alleen om dat een producent artikelen toegeleverd krijgt. Hij moet het concept van geïntegreerde teelt kunnen kopen... Onder geïntegreerde productie versta ik een door de wet getolereerde productiewijze waarbij de inzet van kennis gemaximaliseerd is. Alle mogelijkheden om de belager op een niveau te houden onder de schadedrempel worden gebruikt. De productie vindt plaats op een economisch en sociaal duurzame wijze en het gebruik van hulpstoffen is geminimaliseerd. De maximale inzet van kennis betekent een voortschrijdend inzicht. Wat vandaag tot de geïntegreerde bestrijding gerekend wordt, hoeft daar morgen niet meer bij te horen...houding overheid gestoeld op emoties... Geïntegreerde teelt gaat uit van gezond zaaizaad en plantgoed. Een maximale hygiëne qua gebruik van gietwater, machines en personen hoort hierbij. Het goed waarnemen van ziekten, plagen en onkruiden en het kennen van de schadedrempel zijn wezenlijke elementen van een geïntegreerde teeltwijze. Voor deze laatste vaardigheid hebben we zelfs een dr. ir. A.J. Vijverberg nieuw Nederlands woord geïntroduceerd: scouten. Het onderhoud van en het omgaan met spuitmachines gebeurt in het algemeen op een verantwoorde wijze De biologische bestrijding is in de glasgroenteteelt een verdringingsmarkt. In de sierteelt, de fruitteelt, de boomteelt maar ook in de akkerbouw is het een groeimarkt... Ik realiseer mij dat de geïntegreerde teeltwijze in Nederland nog allesbehalve perfect toegepast wordt, maar het is wel het uitgangspunt van praktisch iedere teler. Dat laatste is overigens geen reden om bij de pakken te gaan neerzitten. Ik verwacht veel van een verdergaande computerisering van het waarnemingwaarschuwingssysteem rond optredende ziekten en plagen. Eenzijdig geloof in bestrijdingsmiddelen kom ik soms nog tegen. Als ik de Nederlandse land- en tuinbouw goed ken betreft het daarbij toch eerder uitzonderingen dan dat het een regel is Het kan zijn dat het spreken (door staatssecretaris Faber in de nota Zicht op gezonde teelt ) over de introductie van en de omslag in het denken berust op gebrek aan kennis bij de overheid over de Nederlandse land- en tuinbouw of over wat geïntegreerde teelt is. Waarschijnlijker is echter dat men deze onjuiste voorstelling van zaken presenteert om duidelijk te maken dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen verder teruggebracht moet worden. Bij de parlementaire behandeling van de nota is over deze anomalie niet gesproken. Het lijkt politiek niet correct om iets positiefs over bestrijdingsmiddelen te zeggen De houding van de overheid lijkt wetenschappelijk weinig gefundeerd, maar is sterk gestoeld op emoties. En de markt - dat dienen wij ons goed te realiseren - wordt meer beheerst door emoties dan door de natuurwetenschap 3

4 PAK SPINT AAN MET GEÏNTEGREERDE BESTRIJDING Aardbeienteelt In de aardbeienteelt zijn weinig spintbestrijdingsmiddelen beschikbaar. De middelen die zijn te gebruiken moeten dan ook zoveel mogelijk worden gemengd en/of afgewisseld. Voorbeeldschema aardbeienteelt: voor de koeling: na uitplanten: in bloei: gassen Nissorun mengen met Acarstin of Mitac indien nodig Nissorun Spint is lastig te bestrijden, zowel in siergewassen als in vruchtgroenten. De beste aanpak is geïntegreerde bestrijding. Geïntegreerde bestrijding houdt in dat het leefmilieu voor spint zo ongunstig mogelijk wordt gemaakt, dat aanwezige spintmijten met natuurlijke vijanden worden bestreden en dat indien nodig wordt gecorrigeerd met biologische en chemische gewasbeschermingsmiddelen. Chemische bestrijding blijft een wezenlijk onderdeel van de geïntegreerde bestrijding. Natuurlijke vijanden gedijen namelijk niet in bepaalde perioden van het jaar en in sommige gewassen. Ook is een verstoord evenwicht tussen spint en natuurlijke vijanden soms alleen chemisch te corrigeren....gevaar van resistentie ligt op de loer... Voor spintbestrijding ligt het gevaar van resistentie op de loer. Het kasklimaat is ideaal voor de ontwikkeling van spintmijt. In een warme zomer kan spint wel 20 generaties per jaar hebben. Daar komt bij dat spint vooral op de onderkant van het blad leeft, zodat een goede spintbestrijding niet gemakkelijk is. Bovendien wordt in de praktijk te weinig gebruik gemaakt van afwisseling van de spintbestrijdingsmiddelen en neemt ook nog eens het aantal beschikbare middelen jaarlijks af. Andalin en Pentac worden niet meer geleverd. De opgebruiktermijn van Pentac is tot 1 december Torque is beperkt tot niet-grondgebonden teelten en is tot nader order niet toegelaten in de paprika. Om te zorgen dat bestaande middelen ook in de toekomst het gewas kunnen blijven beschermen, is een optimale toepassing van de middelen een must. Optimaal resistentiemanagement voor spintbestrijding bestaat uit: goed waarnemen en scouten van ontwikkeling van plaag en natuurlijke bestrijding; optimaal gebruik biologische bestrijding; gebruik maken van zo veel mogelijk verschillende spintbestrijdingsmiddelen; spuiten met veel water en onderkant van blad goed raken; niet LVM en of foggen. Geïntegreerde aanpak in vruchtgroenten, aardbeien en sierteelt Door de lange nawerking van chemische middelen op de natuurlijke vijanden, zijn in de geïntegreerde aanpak weinig spintbestrijdingsmiddelen beschikbaar. De middelen die wel zijn te gebruiken in combinatie met biologische bestrijding moeten dan ook zoveel mogelijk worden afgewisseld. Voorbeeldschema geïntegreerde aanpak in vruchtgroenten, aardbeien en sierteelt: in opstartfase: preventief: eerste spint in spinthaarden: Sierteelt chemisch: mengen én afwisselen werkt Wanneer alleen enkelvoudige middelen worden afgewisseld zijn in de praktijk de resultaten van spintbestrijding vaak teleurstellend. Een spintpopulatie bestaat meestal uit alle stadia van spint: eieren, larven en volwassen mijten. Geen enkel middel kan álle stadia goed bestrijden. De beste werkwijze: mengen van middelen met verschillend werkingsmechanisme; afwisselen met enkelvoudig middel met ander werkingsmechanisme en bespuiting na dagen herhalen. Dit schema, waarin spintbestrijdingsmiddelen afwisselend gemengd en enkelvoudig worden toegepast, werkt in de praktijk goed. Mengen van twee verschillende type middelen, die samen alle stadia van spint bestrijden, verhoogt de effectiviteit van een bespuiting. Hiermee wordt voorkomen dat de spintaantasting weer snel terugkomt. Er zijn ook minder bespuitingen per jaar nodig. Uitsluitend spintmiddelen die op een verschillend deel van de spintpopulatie ingrijpen, moeten worden gemengd. Na een menging kan een Vertimec (niet in aardbei) Amblyseius californicus Feltiella en/of Phytoseiulus ter correctie: Nissorun, in afwisseling met Torque in ruimfase: AseptaCarex (niet in aardbei) 4

5 volgende keer een enkelvoudig middel, zoals Pentac, tweemaal met een tussenperiode van dagen worden ingezet. GALMUG FELTIELLA WAARDEVOLLE AANVULLING Voorbeeldschema sierteelt chemisch: menging Nissorun en Masai ; Pentac 2 x (10-14 dagen); Vertimec 2 x; AseptaCarex 2 x (10-14 dagen); Menging Nissorun en Torque ; Pentac 2 x (10-14 dagen); enzovoorts. AseptaCarex is een geregistreerd handelsmerk van Asepta B.V., Pentac en Vertimec van Syngenta A.G., Basel, Zwitserland. Masai en Torque van BASF Agro en Mitac van Aventis Cropscience. De galmug Feltiella is een goede aanvulling op de roofmijt Phytoseiulus. De galmug eet alle stadia van kasspint en anjerspint, inclusief de mijten die in diapauze verkeren. Feltiella is, zolang spint aanwezig is, het hele jaar door actief. De muggen hoeven maar op enkele plekken te worden uitgezet. Ze zijn niet gevoelig voor dichte beharing of klierafscheiding van het gewas. Ze zijn ook actief onder omstandigheden met een lage luchtvochtigheid en ze zijn niet zo gevoelig voor resten van chemische correctiemiddelen. De effectiviteit van de galmug wordt vergroot door de aanwezigheid van suikerbronnen. Constante, hoogwaardige kwaliteit van BCP Feltiella is een waardevolle aanvulling op de bestaande bestrijders van spint in tal van gewassen. BCP, onderdeel van Certis, heeft als eerste producent van natuurlijke vijanden de mogelijkheden van Feltiella ingezien en de productie ter hand genomen. BCP heeft nu al jaren ervaring met Feltiella en levert een constante, hoogwaardige kwaliteit. CERTIS BIEDT GLASTUINBOUW UNIEK TOTAALPAKKET ProAgro B.V. in Maarssen, leverancier van advies en producten voor biologische en chemische gewasbescherming, is met ingang van 2002 onderdeel geworden van de Europese organisatie Certis Europe B.V. Met de vorming van Certis en de samenwerking tussen de bestaande landenorganisaties, is een firma ontstaan die gespecialiseerd is in het bieden van oplossingen voor geïntegreerde gewasbescherming. Het gaat hierbij om een groot aantal gewassen. Certis richt zich internationaal op de glastuinbouw, de vollegrondsgroenteteelt, de fruitteelt, de aardappelteelt en de wijnbouw. Andere belangrijke doelgewassen in de Benelux zijn bloembollen, openbaar groen, boomkwekerijproducten en champignons. Certis heeft een uitgebreid assortiment van chemische en biologische producten, natuurlijke plaagbestrijders en monitoringstechnieken. Het bedrijf biedt telers een uniek totaalpakket met én nuttige insecten én biologische preparaten én chemische middelen én technieken voor plaagmonitoring. Certis wil boeren en tuinders alle benodigde bouwstenen leveren voor een totaaloplossing op het gebied van geïntegreerde gewasbescherming, een techniek die in de praktijk leidt tot minder residu en emissie van chemische middelen. De firma zal behalve fysieke producten ook diensten leveren aan de handel en de telers en zal hierin de komende jaren veel investeren. Samenwerking met Certis USA In Certis Europe zijn de activiteiten samengevoegd van ProAgro in Nederland en België, Jagri in Frankrijk, Hortichem in Groot-Brittannië en Certis Spanje. Certis Europe B.V. zal ook de producten gaan voeren van Certis USA (voorheen Thermo Trilogy), BCP (Biological Crop Protection in Wye, Groot-Brittannië) en AgriSense-BCS (in Pontypridd, Groot-Brittannië). Het nieuwe Certis Europe B.V. krijgt zijn hoofdzetel in Brussel, waar ook de onderzoeks- en registratiefirma Japan Agricultural Services (JAS) wordt gehuisvest....veel investeren in producten en diensten... De Japanse firma Mitsui & Co is meerderheidsaandeelhouder van Certis Europe B.V. Het Amerikaanse Uniroyal Chemical heeft een belang van 15%. Ook het Japanse Nippon Soda is aandeelhouder. Mitsui heeft tevens een aandeel van 6,3% in de Griekse firma K&N Efthymiadis, die gewasbeschermingsmiddelen en services verkoopt in Griekenland en vervolg op pagina 6 5

6 Introductie nieuwe producten Certis verwacht in de komende vijf jaar meer dan een verdubbeling van haar huidige omzet (15 miljoen euro in de Benelux en 40 miljoen internationaal). In Nederland heeft Certis met haar zeer brede pakket biologische en chemische middelen een vooraanstaande positie. De firma denkt de groei vooral te kunnen realivervolg van pagina 5 in de Balkanlanden, waaronder Bulgarije, Roemenië en voormalig Joegoslavië. seren door de introductie van nieuwe producten, maar eveneens door de verwerving van de distributierechten van reeds bestaande producten. Certis investeert ook in de Europese registratie van producten. Zo was Certis USA de eerste firma die een Europese Annex I goedkeuring kreeg voor een biopesticide, PreFeRal (Paecilomyces fumosoroseus). Biologische producten maken ongeveer 30 procent van de omzet van Certis uit. Oud-voetbalinternational Hans van Breukelen gaf een motiverende aftrap voor FC Certis Benelux CERTIS NET ZO INNOVATIEF ALS TUINDERS ZELF Het nieuwe Certis kan de ondernemers in de glastuinbouw veel meer bieden dan het oude ProAgro. Aldus de directeuren Tjaart Hofman en Eric Kiers. Zij hebben beiden de overgang van ProAgro naar Certis Europe B.V. begeleid. Certis, zeggen zij, kan nu een voortrekkersrol vervullen met systeemoplossingen voor milieubewuste, geïntegreerde gewasbescherming in specialistische, hoogwaardige gewassen. Hofman en Kiers zien de moderne tuinders als bijzonder professionele en innovatieve ondernemers, als managers en topondernemers die gaan voor winstmaximalisatie. Certis, zeggen zij, moet daarom net zo innovatief zijn als de ondernemers in de tuinbouw zelf. Wij moeten al die kennis en middelen bieden die de telers nodig hebben om hun bedrijfsresultaat te verbeteren en die passen bij de ontwikkeling van de geïntegreerde gewasbescherming. dr.ir. T. (Tjaart) W. Hofman, General Manager Marketing & Sales...wij hebben het meest veelzijdige pakket... De vorming van Certis Europe is op zich al een innovatieve ontwikkeling, aldus de woordvoerders. Het bedrijf is nu namelijk gespecialiseerd in zowel (selectieve) chemische middelen als in natuurlijke vijanden, biologische preparaten en monitoringstechnieken. Hofman en Kiers: Wij hebben hiermee van alle aanbieders op de gewasbeschermingsmiddelenmarkt het meest veelzijdige pakket. Niet puur chemisch of puur biologisch. Wel verwachten wij in de toekomst vooral steeds meer omzet op biologisch gebied. Certis, zeggen beiden, is bovendien gespecialiseerd in de specialistische, hoogwaardige gewassen van de ondernemers in de Nederlandse glastuinbouwsector. Hofman en Kiers: Wij zijn uniek met ons beleid ten opzichte van, zoals dat heet, kleine teelten. Zie bijvoorbeeld wat wij met ons meeldauwmiddel Fungaflor hebben ondernomen. Dat was wel in de rozen-, maar niet in de gerberateelt toegelaten. Samen met LTO Groeiservice hebben wij daarom de derdenuitbreiding aangevraagd. Dat soort zaken zoeken wij bewust op, want ook op deze manier willen wij als Certis een voortrekkersrol vervullen. Certis staat voor oplossingen, voor unieke labels zoals Fungaflor en voor unieke producten. Nieuwe concepten voor telers Betrokkenheid bij de agrarische sector en in het bijzonder bij de gespecialiseerde tuinbouw kenmerkt Certis, aldus de directeuren. Deze derdenuitbreiding toont ons commitment met de sector. Een ander voorbeeld is het behoud van Applaud. Als we dat voor het resistentiemanagement belangrijke middel niet van Zeneca hadden overgenomen, was het van de markt verdwenen. Het pas goed in ons beleid van specialisatie in specialistische teelten. De telers mogen in dit verband ook 6

7 ...compleet nieuwe oplossingen voor telers... nieuwe concepten van ons verwachten. Wij onderhouden nauwe contacten met zowel de handel als met de telers en hun organisaties. Zo inventariseren wij wat de knelpunten zijn en welke oplossingen wij kunnen bieden. Ook met spreekbeurten en actieve deelname aan studiegroepen houden wij de vinger aan de pols. Bovendien kunnen telers niet alleen via hun handelaar, maar ook rechtstreeks bij ons terecht met vragen. Op onze website staat een vraagbaak ( De onderneming Certis maakt nu onderdeel uit van een wereldwijd businessnetwerk dat veel positiefs voor telers zal opleveren. Hofman en Kiers zijn hiervan overtuigd en zeggen: Wij hebben niet alleen een veelzijdig assortiment producten in huis, maar ook veelzijdige kennisontwikkeling. Met onderzoek naar nieuwe technieken en producten en met veel contacten met universiteiten en onderzoeksgroepen. En dat alles op zowel chemisch als biologisch gebied. Hiermee onderscheidt ir. E. (Eric) A. Kiers, General Manager Research & Development Certis zich duidelijk ten opzichte van de gebied van de genetische modificatie van concurrentie. Bovendien verwachten wij in de micro-organismen met compleet nieuwe toekomst dankzij de ontwikkelingen op het oplossingen voor de telers te kunnen komen. WEINIG GNO S ZIJN EFFECTIEF Waarom komen de gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong (GNO s) in Nederland (en in de rest van Europa) maar zo mondjesmaat van de grond? Om deze vraag te kunnen beantwoorden hebben het Productschap Tuinbouw en LTO- Nederland een onderzoeksproject opgezet in samenwerking met het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM). Dit is kortweg het project GENOEG (GEwasbeschermingsmiddelen van Natuurlijke Oorsprong Effectief Gebruiken) genoemd. Onderzocht is hoe diverse belanghebbenden, zoals overheid, telers, producenten en onderzoekers, tegen dit probleem aankijken. Om een goede inventarisatie te kunnen maken, moet het aanbod van GNO s in onderzoek en in aanvraag goed in beeld worden gebracht. Eric Kiers, General Manager R&D van Certis, heeft als deskundige aan het pro- ject meegewerkt. Doel van het deskundigenpanel was om een lijst van GNO s samen te stellen en in te schatten wat de potenties van de betreffende producten zouden zijn voor de Nederlandse glastuinbouw. 250 GNO s effectief De uitkomst was een lijst met 1200 gewasbelagercombinaties, waarvan er slechts 250 als effectief zijn geclassificeerd. De meeste beschikken echter nog niet over een toelating als bestrijdingsmiddel in Nederland. De lijst met alle GNO s is inmiddels op internet te vinden op het adres Certis is altijd tegen de publicatie van de lijst op internet geweest, omdat dit zou kunnen aanzetten tot illegaal gebruik, iets dat noch Certis noch de sector past. De projectgroep GENOEG heeft echter besloten de lijst wel openbaar te maken. vervolg op pagina 8 7

8 vervolg van pagina 7 De vraag blijft waarom er maar zo weinig nieuwe GNO s op de markt komen? Er zijn twee hoofdoorzaken te noemen. De eerste is de onduidelijkheid bij het CTB hoe deze middelen te registreren, aan welke dossiervereisten moeten ze voldoen? Deze vraag is inmiddels redelijk beantwoord, de meeste GNO s zullen gewoon conform een chemisch gewasbeschermingsmiddel moeten worden geregistreerd. Dit betekent dat de dossiereisen hoog zijn. Op zich niet verkeerd, want een GNO is per definitie niet veiliger dan een chemisch middel. GNO s van Certis PreFeRal, een insecticide op basis van de schimmel Paecilomyces fumosoroseus; SoilGuard, een fungicide op basis van de bacterie Trichoderma virens. De hierboven genoemde producten zullen worden aangevraagd als gewasbeschermingsmiddel in Nederland en daar- De tweede hoofdoorzaak dat er nog maar zo weinig GNO s op de markt zijn, komt door deze hoge dossiereisen waardoor de investeringen meestal te hoog voor het potentieel van het product. Inmiddels worden op diverse niveaus, onder andere ministeries, CTB en de industrie, gezocht naar oplossingen voor deze problemen. Laten we hopen met enig resultaat, want dan kan de glastuinbouw inderdaad voor biologisch middelen gaan! Certis heeft al een aantal GNO s geregistreerd als gewasbeschermingsmiddel in Nederland. Dit zijn de middelen Spod-X, Delfin en Turex. Verder komen er in de lijst nog een groot aantal GNO s van Certis voor waarvoor een aanvraag is ingediend of een aanvraag in voorbereiding is. Voorbeelden hiervan zijn: Azadirachtine, een insecticide afkomstig uit de zaden van de Neem-boom; Cinnacure, een insecticide op basis van kaneelolie; Eradicoat, een insecticide op basis van een plantaardige olie; Teknar, een insecticide op basis van de bacterie Bacillus thuringiensis isrealensis; BotaniGard, een insecticide op basis buiten. PreFeRal is het enige biologische middel dat een Europese toelating heeft. Spod-X is dicht bij een Europese toelating. Naast de genoemde producten is Certis nog bezig met de ontwikkeling van een aantal andere GNO s voor de landen tuinbouw. van de schimmel Beauveria bassiana; BIOLOGISCH MIDDEL TEGEN RUPSEN FLORIDAMOT SPOD-X NU VOOR ALLE SLATELERS Het College voor de Toelating van Bestrijdingsmiddelen (CTB) heeft per 25 januari 2002 de toelating van Spod-X uitgebreid van krop- en ijsbergsla naar alle slasoorten onder glas, met uitzondering van veldsla. Hierdoor kunnen alle slatelers de rupsen van de Floridamot op een biologische wijze bestrijden. Spod-X wordt op de markt gebracht door Certis. Het is een biologisch middel ter bestrijding van rupsen van de Floridamot op basis van de werkzame stof Spodoptera exigua kernpolyedervirus. De rupsen van de Floridamot vormen al een jaar of tien een groot probleem in vrijwel alle teelten onder glas. Spod-X is toegelaten in de teelt van vele groente- en bloemisterijgewassen onder glas. C o l o f o n Nieuwsmagazine van Certis voor ondernemers in de glastuinbouw Redactie: Vormgeving: Beeld: Martin Meijdam, Certis PRL&T, Zoetermeer Crown Creatives in Communication, Driebergen Certis, NFP Photography Certis biedt systeemoplossingen voor milieubewuste, geïntegreerde gewasbescherming. De onderneming levert de kennis en de producten, zoals biologische en chemische middelen, natuurlijke vijanden, feromonen en vangtechnieken. Hiermee ondersteunt Certis telers bij de ontwikkeling van een duurzame, gezonde teelt. Certis, onderdeel van Certis Europe B.V., vervult een voortrekkersrol met zijn systeemoplossingen voor specialistische, hoogwaardige gewassen. Postbus BD Maarssen Straatweg 30 B 3604 BB Maarssen T +31(0) F +31(0) E info@certiseurope.nl 8