De middenweg tussen blijven en uitvallen: switchen
|
|
- Mathilda Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De middenweg tussen blijven en uitvallen: switchen Verkenning van de effecten van switchen tussen de domeinen in het mbo (bol niveau 4) Amelia Román en Barbara van Wijk
2 Colofon Titel De middenweg tussen blijven en uitvallen: switchen; Verkenning van de effecten van switchen tussen de domeinen in het mbo (bol niveau 4) Auteurs Amelia Román en Barbara van Wijk Uitgave Expertisecentrum Beroepsonderwijs Juli 2012 Ontwerp Art & Design Theo van Leeuwen BNO Vormgeving Evert van de Biezen ISBN/EAN Bestellen Via o.v.v. bestelnummer A00703 expertisecentrum beroepsonderwijs ecbo s-hertogenbosch ecbo Utrecht Postbus 1585 Postbus BP s-hertogenbosch 3501 DD Utrecht Gebruik en overname van teksten, ideeën en resultaten uit deze publicatie is vrijelijk toegestaan, mits met bronvermelding. EvdB-A00703_v1/120705
3 Inhoudsopgave Woord vooraf 5 1 Inleiding Achtergrond Het onderzoek Leeswijzer 10 2 Een theorie over switchen Een theorie 11 3 Omvang van switchen Switchen Moment van switchen Switchen per domein Studievertraging en switchen Verblijfsduur Studieduur 21 5 Voortijdige schooluitval en switchen Voortijdige schooluitval Voortijdige schooluitval per domein 24 6 Diplomarendement en switchen Diplomarendement op niveau Diplomarendement op de andere niveaus van het mbo Diplomarendement per domein Doorstroom naar het hbo 30
4 7 Samenvatting en discussie Samenvatting Discussie 32 Bijlage 1: Domeinen 35 Literatuur 37 Gebruikte afkortingen 39 4
5 Woord vooraf Het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ecbo) verricht onder andere onderzoek naar leerloopbanen in en rond het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). De onderzoeken brengen in beeld welke routes in de praktijk worden bewandeld. De vraag is of leerlingstromen zich conform het onderwijssysteem (blijven) gedragen en hoe het stelsel reageert op veranderingen in deze stromen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van onderwijsnummergegevens (BRON-data). Voorliggende publicatie betreft een verkenning van de effecten van switchen. Welk effect heeft de overstap van het ene naar het andere mbo-domein op de leerloopbaan van deelnemers? De auteurs volgen daartoe zes jaar lang vmbogediplomeerde deelnemers die instromen in de bol op niveau 4. Daarbij verkennen ze de omvang en kenmerken van switchen en geven een eerste inzicht in de relatie tussen switchen en studievertraging, diplomarendement, voortijdige schooluitval en doorstroom. 5 In de conclusie van dit rapport wordt een genuanceerd beeld geschetst van het switchgedrag. Leerlingen die van domein veranderen, lopen vertraging op en vallen ook wel eens uit, maar een groot deel van de switchers behaalt wel een mbo-diploma en een vijfde stroomt door naar het hbo. De studiemotivatie en een adequate begeleiding van leerlingen zijn daarmee van directe betekenis in de discussie over de (on)wenselijkheid van switchen. Marc van der Meer Directeur Expertisecentrum Beroepsonderwijs
6 6
7 Inleiding 1 Dit hoofdstuk geeft een beknopte inleiding op het onderzoek naar de effecten van switchen tussen domeinen in het mbo. Paragraaf 1.1 schetst een beeld van de achtergrond van het onderzoek. We introduceren twee begrippen die van belang zijn voor dit onderzoek: switchen en domeinen. In paragraaf 1.2 beschrijven we kort de onderzoeksopzet. Tot slot is een leeswijzer opgenomen. 1.1 Achtergrond 7 In het vmbo en mbo zijn de inspanningen om jongeren te helpen bij het maken van een goede beroeps- en studiekeuze de afgelopen jaren fl ink toegenomen. Desondanks blijkt dat 4 op de 10 leerlingen aan het eind van het vmbo nog geen duidelijk beeld hebben van wat ze willen worden (Van Esch & Neuvel, 2010). Een deel van deze groep zal beginnen aan een opleiding die uiteindelijk niet goed bij de jongere past. Tegelijkertijd zullen ook jongeren die een weloverwogen keuze hebben gemaakt soms niet op hun plek zitten (Luken, 2009). Switchen Vaak worden beroepskeuzeproblemen direct geassocieerd met voortijdige schooluitval. Een grotere groep deelnemers maakt echter een andere keuze: zij switchen van opleiding. Deelnemers stoppen met de ene opleiding en starten (aansluitend) met een andere. Switchen van opleiding wordt in Nederland vaak als probleem gezien. De indruk is dat switchen leidt tot een langere leerloopbaan en dus extra tijd en geld kost. Verder vraagt switchen (organisatorische) fl exibiliteit van de school: deelnemers die reeds een deel van een opleiding op het mbo hebben gevolgd, komen vaak
8 in aanmerking voor vrijstellingen, hebben behoefte aan extra instroommomenten etc. Tot slot zou switchen uitval niet uitsluiten; geswitchte deelnemers zouden later alsnog uitvallen. Is dit negatieve beeld terecht? Is switchen daadwerkelijk een probleem of is het juist een oplossing? Naar switchen in het mbo is nog weinig onderzoek gedaan. In deze verkenning gaan we daarom na hoe vaak switchen voorkomt en wat de effecten zijn van switchen. Wat betekent een switch voor de studieduur, het diplomarendement, voortijdige schooluitval en het stapelen van diploma s tot een hoger onderwijsniveau? We verkennen de onderzoeksvragen aan de hand van gegevens van deelnemers die met een vmbo-gl- of -tl-diploma zijn doorgestroomd naar de bol op niveau 4. 8 Domeinen Helaas is nauwelijks na te gaan of deelnemers switchen van opleiding. Om verschillende redenen komt het veelvuldig voor dat een deelnemer in zijn beleving nog steeds dezelfde opleiding volgt, terwijl deze volgens de administratie geswitcht is naar een andere opleiding. 1 Om deze vervuiling van de onderzoeksdata te voorkomen, wordt in dit onderzoek niet gekeken naar switchen van opleiding, maar naar switchen van domein. De domeinindeling is de meest relevante mbo-breed gebruikte indeling die niet vervuild is door administratieve switches. De domeinen zijn daarom bruikbare eenheden voor de analyse. In het mbo worden 16 domeinen ontwikkeld. Een domein is een cluster van kwalificatiedossiers (zie bijlage 1). Voorbeelden van domeinen zijn Bouw & infra en Voedsel, natuur & leefomgeving. In elk van de domeinen kunnen vanaf schooljaar brede domeinopleidingen worden aangeboden; breed oriënterende opleidingen voor deelnemers die op het moment van instroom in het mbo nog niet weten voor welk beroep of voor welk diploma ze willen worden opgeleid (MBO Raad, 2008). 1 Bijvoorbeeld: het crebonummer van een opleiding wordt gewijzigd; of de deelnemer start in een brede opleiding, die daarna specialiseert. In de onderzoeksdata is het daarmee een andere opleiding geworden, maar voor de deelnemer niet. Er is slechts sprake van een administratieve switch.
9 Relevant voor het onderzoek is dat bij de samenstelling van de domeinen onder andere rekening gehouden is met switchpatronen (MBO Raad, 2008; Triple A, 2009). De domeinen zijn zodanig samengesteld dat zoveel mogelijk switches van opleiding binnen een domein plaatsvinden. 2 Van de switches heeft 62% plaats binnen de domeinen 3 ; 38%van de switches speelt zich wel tussen de domeinen af (Triple A, 2009). De analyses van switchen tussen domeinen hebben dus betrekking op een minderheid van de switches in het mbo. De analyse op domein- in plaats van op opleidingsniveau maakt de uitkomsten van deze verkenning niet minder interessant. Veel opleidingen hebben inmiddels mogelijkheden om maatwerkprogramma s te verzorgen voor deelnemers die binnen een domein switchen. Zij kunnen enkele vakken overslaan en de opleiding versneld afronden. Bij domeinoverstijgende switches zijn deze mogelijkheden beperkter. Domeinswitches worden minder vaak gemaakt, en het onderwijscurriculum overlapt in veel mindere mate. Hierdoor is het veel lastiger om een doorlopende leerlijn te organiseren. We verwachten daarom dat juist de deelnemers die van domein switchen te maken krijgen met hindernissen in hun leerloopbaan, zoals studievertraging en voortijdige schooluitval. Deze problematische kant van switchen van opleiding is juist zichtbaar bij deelnemers die niet alleen van opleiding, maar ook van domein switchen Het onderzoek Dit onderzoek verkent de omvang en de effecten van switchen van domein. De onderzoeksvraag is als volgt: Wat is de omvang van switchgedrag naar domein in de bol niveau 4 en welke effecten, in de zin van studieduur, voortijdige schooluitval, diplomarendement en doorstroom naar het hbo, kunnen worden gevonden? 2 Het onderzoek van Triple A betreft alle leerwegen en alle niveaus van het mbo. 3 Uit de berekeningen blijkt ook dat het percentage switches binnen domeinen verschilt. In het domein Techniek & procesindustrie vindt 81% van de switches binnen het domein plaats, in het domein Orde & veiligheid 35%.
10 Met deze verkenning willen we een eerste inzicht geven in omvang en effecten van switchen. Hiermee voeden we de discussie over de (on)wenselijkheid van switchen. Voor de analyse is gebruik gemaakt van onderwijsnummerdata: het zogenaamde BRON-bestand. Het bestand bevat onderwijsloopbaangevens van leerlingen in het regulier bekostigd voortgezet- en middelbaar onderwijs. Omwille van analyseerbaarheid is de onderzoeksgroep van deze verkenning beperkt. Gekozen is voor de deelnemers die: in het schooljaar 2003/2004 een diploma vmbo-gl of -tl hebben behaald; in het schooljaar 2004/2005 instroomden in het mbo; instroomden in een bol-opleiding op niveau 4. Daarnaast beperken we ons, tenzij anders vermeld, tot switches gemaakt tijdens of direct na het eerst verblijfsjaar in het mbo. 10 Uitgaande van de start op het mbo op 1 oktober 2004 kunnen we deze deelnemers zes schooljaren volgen: tot en met 1 oktober We weten hoeveel en welke diploma s tijdens de eerste vijf schooljaren zijn behaald en hoeveel deelnemers op 1 oktober 2009 nog een opleiding volgen in het mbo of hbo (schooljaar 6). 1.3 Leeswijzer In dit hoofdstuk is de achtergrond en opzet van het onderzoek beschreven. Hoofdstuk 2 geeft inzicht in de motieven van deelnemers om al dan niet te switchen. In de hoofdstukken 3 tot en met 6 analyseren we het switchen aan de hand van onderwijs nummer data. Hoofdstuk 3 gaat over de omvang van switchen, hoofdstuk 4 over studie vertraging, hoofdstuk 5 over voortijdig schoolverlaten en hoofdstuk 6 over diploma rendement. In hoofdstuk 7 brengen we alle informatie uit deze verkenning bij elkaar in een samen vatting en discussie over de (on)wenselijkheid van switchen.
11 Een theorie over switchen 2 In de hoofdstukken 3 tot en met 6 analyseren we de omvang en de effecten van switchen. Om deze data goed te kunnen duiden is enige kennis over de motieven die een rol spelen bij de afweging om van domein te switchen noodzakelijk. Het BRON-bestand met onderwijsnummerdata geeft geen inzicht in de motieven van deelnemers. In dit hoofdstuk beschrijven we daarom wat uit onderzoek bekend is over switchmotieven. In de discussie (hoofdstuk 7) zullen we de theorie verbinden met de uitkomsten van de analyse van de onderwijsnummerdata Een theorie Waarom switchen deelnemers van opleiding? Switchen kan gezien worden als een afweging tussen factoren die ervoor pleiten om: a) in de huidige opleiding te blijven, b) aan een andere opleiding te beginnen of c) voortijdig het onderwijs te verlaten. Bij de keuze tussen die drie mogelijkheden spelen drie soorten factoren een rol: 1 Pushfactoren: de deelnemer wil of moet weg uit de huidige opleiding. 2 Pullfactoren: de deelnemer kiest bewust voor een andere opleiding die naar verwachting beter past. 3 Beschermende factoren: de deelnemer ervaart omstandigheden waardoor deze, ondanks het ervaren van push- of pullfactoren, besluit om toch in de opleiding van eerste keuze te blijven en niet te switchen of voortijdig het onderwijs te verlaten. Luken (2009) stelt daarbij dat er een aantal valkuilen is bij het denken over het maken van juiste keuzes op het terrein van studie- en beroep. Allereerst
12 bestaat dé juiste keuze niet, jongeren kunnen in diverse richtingen succesvol zijn. Ten tweede wordt de juistheid van een keuze niet op één specifiek moment bepaald; gebeurtenissen tijdens de studie kunnen het slagen van de keuze beïnvloeden. Goed onderbouwde keuzes kunnen door gebeurtenissen tijdens de opleiding mislukken, slecht onderbouwde keuzes op dezelfde manier slagen. Tot slot gaat men er vaak vanuit dat voldoende oriëntatie en inzet leidt tot een succesvolle keuze. In feite is het echter niet altijd mogelijk een dergelijke langetermijnvoorspelling te doen. Zeker niet voor adolescenten die steeds weer nieuwe ervaringen opdoen en hun perspectieven vaak bijstellen. 12 Steens (2011) concludeert dat er veel onderzoek wordt gedaan naar studiekeuze en naar redenen om te stoppen met een opleiding, maar eigenlijk nauwelijks naar motieven van jongeren om van opleiding te switchen. Op grond van literatuuronderzoek komt zij tot een theoretisch model dat in licht aangepaste vorm wordt beschreven in tabel 2.1 en 2.2. Dit model is ontwikkeld voor het hbo, maar lijkt als indicatie van de motieven die meespelen bij de beslissing om van opleiding te switchen, ook relevant voor het mbo. Tabel 2.1 Push- en pullfactoren die aanzetten tot switchen Interesse en studiekeuzevoorkeur Carrière of werkperspectieven Studielast of studieresultaten De wijze waarop de studie aangeboden wordt Persoonlijke problemen of toevallige gebeurtenissen De deelnemer heeft een (al dan niet goed onderbouwde) keuze gemaakt die niet goed uitpakt. De opleiding of het beroep is anders dan verwacht of de interesse van de deelnemer is veranderd. De deelnemer kan geen stage-/bpv-plek krijgen of verwacht met een andere opleiding een beter langetermijnperspectief te hebben. Er zijn onvoldoende resultaten behaald, de leerling is niet in staat om het tempo van de opleiding bij te houden of de opleiding is niet uitdagend genoeg. De deelnemer vindt dat er slecht onderwijs wordt gegeven, vindt de organisatie slecht, heeft moeite met de onderwijsvorm of voelt zich er niet thuis. De opleiding dient als parkeerstudie, de deelnemer krijgt te maken met een handicap/ziekte, met ruzie of pestgedrag of maakt iets mee waardoor een andere opleiding aantrekkelijker wordt. Bron: Steens, 2011.
13 Niet alle leerlingen die met deze factoren te maken krijgen, zullen van opleiding switchen. Beschermende factoren kunnen de deelnemer daarvan weerhouden. Tabel 2.2 Beschermende factoren die weerhouden van switchen Financiële redenen Geen studievertraging willen oplopen Druk vanuit ouders, werkgever, opleiding Binding met studiegenoten of docenten Goede resultaten behalen Goede doorstroommogelijkheden Een goede baankans Geen goed alternatief voorhanden Bron: Steens,
14 14
15 Omvang van switchen 3 In dit hoofdstuk beschrijven we de omvang van het switchen tussen domeinen. We doen dit aan de hand van gegevens van deelnemers die in het schooljaar 2004/2005 uit het vmbo-gl of -tl zijn ingestroomd in een bol-opleiding op niveau 4. We volgen deze deelnemers uiterlijk zes schooljaren, tot 1 oktober Zodra de deelnemer een mbo-diploma heeft behaald, zijn verdere switches naar vervolgopleidingen in het mbo niet meer meegeteld. Hoe vaak komt switchen van domein voor? Wanneer vindt de switch plaats? En zijn er domeinen waar naar verhouding veel of weinig wordt geswitcht? Switchen De meeste niveau 4-deelnemers blijven leren binnen het in eerste instantie gekozen domein; 15% switcht wel van domein. Meestal switchen zij één keer, een enkele deelnemer switcht vaker (tabel 3.1). Tabel 3.1 Switch van domein Aantal switches Aantal deelnemers Percentage , , , , ,0 Totaal
16 3.2 Moment van switchen Deelnemers die bij de start van het schooljaar 2004/2005 instromen in het mbo, switchen vooral in de periode tot 1 oktober Bijna twee derde (64%) van de switches vindt plaats tijdens of direct na het eerste verblijfsjaar in het mbo. Erna switchen steeds minder deelnemers van domein (zie tabel 3.2). Tabel 3.2 Moment van switchen Moment Aantal Percentage Tijdens of direct na verblijfsjaar Tijdens of direct na verblijfsjaar Tijdens of direct na verblijfsjaar Tijdens of direct na verblijfsjaar Bij de berekeningen in de rest van deze publicatie beperken we ons, om praktische redenen en tenzij anders vermeld, tot de 64% switches tijdens of direct na het eerste verblijfsjaar in het mbo. 3.3 Switchen per domein Niet ieder domein kent evenveel vertrekkende switchers. Het domein Zorg & welzijn kent het laagste percentage switchers; nog geen 6% switcht. Uit het domein Transport, scheepvaart & logistiek switchen de meeste deelnemers, ruim 10% meer dan in het domein Zorg & welzijn (figuur 3.1).
17 Figuur 3.1 Percentage vertrekkende switchers per domein Zorg & welzijn Voedsel, natuur & leefomgeving Veiligheid & sport Ambacht, laboratorium & gezondheidstechniek Afbouw hout & onderhoud Economie & administratie Bouw & infra Totaal Handel & ondernemerschap Horeca & bakkerij Media & vormgeving Techniek & procesindustrie Informatie- & communicatietechnologie Mobiliteit & voertuigen Toerisme & recreatie Transport, scheepvaart & logistiek 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% Switchen betekent dat deelnemers uit een bepaald domein verdwijnen, maar tegelijkertijd dat er in een ander domein deelnemers bijkomen. In welk domein leren de switchende deelnemers verder? 17 Tabel 3.3 geeft per domein een overzicht van in- en uitstromende switchers. 4 De meeste domeinen kennen ongeveer evenveel uitstromende als instromende switchers. De domeinen Afbouw, hout & onderhoud en Veiligheid & sport trekken meer deelnemers dan dat ze verliezen door switchen. Het gaat echter om kleine aantallen. Het domein Techniek & procesindustrie verliest meer deelnemers dan dat er instromen. 4 De kolommen beschrijven van links naar rechts: het domein in verblijfsjaar 1 (domein); het aantal deelnemers in verblijfsjaar 1 op niveau 4 (jaar 1); het aantal deelnemers dat switcht vanuit de niveau 4-opleidingen in het domein naar een niveau 3- of 4-opleiding in een ander domein (uitstroom); het aantal deelnemers dat switcht naar de niveau 3- en 4-opleidingen in het domein (instroom); het saldo van uit- en instroom (saldo); het percentage winst dan wel verlies (winst/verlies).
18 Tabel 3.3 Saldo vertrekkende en instromende switchers per domein Domein Jaar 1 Uitstroom Instroom Saldo Winst/ verlies Uiterlijke verzorging* % Afbouw hout & onderhoud % Veiligheid & sport % Handel & ondernemerschap % Voedsel, natuur & leefomgeving % Horeca & bakkerij % Media & vormgeving % Bouw & infra % Mobiliteit & voertuigen % Zorg & welzijn % Informatie- & com.technologie % Toerisme & recreatie % Economie & administratie % 18 Ambacht, lab. & gez.techn % Transport, scheepvaart & logistiek % Techniek & procesindustrie % Totaal * De analyses hebben betrekking op deelnemers die starten op niveau 4 in de bol (verblijfsjaar 1) en na een switch doorleren op niveau 4 óf 3 in het mbo (verblijfsjaar 2). Het domein Uiterlijke verzorging kent geen opleidingen op niveau 4. Op niveau 3 kent het domein Uiterlijke verzorging wel opleidingen. Hierdoor kent dit domein in verblijfsjaar 1 geen deelnemers en geen uitstromende switchers, en in verblijfsjaar 2 wel 93 ingestroomde switchers.
19 Studievertraging en switchen 4 Een deelnemer die naar een ander domein overstapt zal deels opnieuw moeten beginnen. De inhoud van de opleiding zal dusdanig anders zijn, dat studievertraging waarschijnlijk is. In dit hoofdstuk beschrijven we de verblijfsduur en de studieduur van deelnemers die in schooljaar 2004/2005 uit het vmbo-gl of -tl zijn ingestroomd in een bolopleiding op niveau 4. We vergelijken switchers en niet-switchers Verblijfsduur Verblijfsduur betreft het aantal jaren dat een deelnemer mbo-onderwijs volgt, alvorens het mbo, met of zonder niveau 4-diploma, te verlaten. 5 In fi guur 4.1 vergelijken we de verblijfsduur in het mbo van switchers en nietswitchers. 5 Een aanzienlijk deel van de mbo-deelnemers leert na het behalen van een mbo-diploma door op het mbo. Hiervoor is gecorrigeerd: we meten verblijfsduur tot het moment dat het niveau 4-diploma is gehaald, of totdat de deelnemer voortijdig is uitgevallen.
20 Figuur 4.1 Verblijfsduur naar switchgedrag 6 jaar 5 jaar 4 jaar 3 jaar 2 jaar 1 jaar 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wel switch Geen switch 20 Figuur 4.1 leert ons dat geswitchte deelnemers langer in het onderwijs blijven; nietswitchers volgen meestal 3 of 4 jaar onderwijs, switchers meestal 4, 5 of 6 jaar. 6 Belangrijk is dat uit figuur 4.1 blijkt dat een deel van de deelnemers op 1 oktober 2009 nog onderwijs volgt in het mbo. Van de geswitchte deelnemers zit ongeveer een kwart van de deelnemers nog in het mbo (24%). Van de deelnemers die niet zijn geswitcht zit nog 4% in het mbo. Nadere analyse leert dat de meeste deelnemers die nog onderwijs volgen in het mbo dit doen op niveau 4; 16% van de switchers volgt nog onderwijs op niveau 4 tegenover 3% van de niet-switchers. Het feit dat een aanzienlijk deel van de geswitchte deelnemers van onze onderzoeks populatie nog onderwijs volgt in het mbo, is relevant voor de volgende hoofdstukken. Van deze deelnemers is nog niet bekend hoe succesvol zij zullen zijn: zij kunnen, zij het met studievertraging, nog een diploma gaan behalen maar lopen ook nog risico om zonder startkwalificatie uit te vallen. De data die we in de volgende hoofdstukken presenteren, zijn daarom voorlopige cijfers; deze kunnen 6 Of het zesde jaar ook altijd het laatste leerjaar is, kunnen we niet nagaan. Zover reikt het databestand niet.
21 nog wijzigen als de deelnemers die op 1 oktober 2009 nog onderwijs volgen alsnog een diploma halen dan wel voortijdig uitvallen Studieduur Studieduur betreft de tijd die deelnemers nodig hebben om hun diploma te halen. Anders dan bij verblijfsduur, betreft het dus uitsluitend deelnemers die binnen zes schooljaren het diploma hebben behaald. De deelnemers die niet van domein zijn geswitcht, halen gemiddeld na 3,7 jaar het mbo-diploma op niveau 4. Deelnemers die één keer van domein switchen, doen er gemiddeld bijna een jaar langer over: 4,5 jaar. Hoe vaker deelnemers switchen hoe langer de gemiddelde studieduur: 5,1 jaar gemiddeld voor twee keer switchen en 5,4 jaar voor 3 keer switchen. 8 Hoeveel studievertraging het switchen van domein precies oplevert, is lastig te berekenen. Niet alle opleidingen duren immers even lang. Sommige opleidingen worden regulier in een vierjarige variant aangeboden, andere opleidingen op niveau 4 duren regulier drie jaar. Bij een deel van de instellingen is het mogelijk om te kiezen uit een drie- of een vierjarig traject. Omdat de studieduur van eenzelfde opleiding (per instelling) kan variëren en niet bekend is voor welke variant leerlingen hebben gekozen, is het onmogelijk met de variatie in feitelijke studieduur rekening te houden in de analyses. In een driejarige variant betekent een studieduur van vier jaar een jaar vertraging, in een vierjarige variant een nominale studieduur. 21 Uit onderzoek is wel bekend welke domeinen veel driejarige opleidingen kennen en in welke domeinen korte niveau 4-opleidingen nauwelijks voorkomen (Neuvel, 2011). Corrigeren we hiervoor dan blijkt het gevonden patroon gehandhaafd. In zowel domeinen waarin vrijwel alle opleidingen 4 jaar duren als in de domeinen 7 De uitvalpercentages zijn nooit helemaal constant, aangezien deelnemers tijdelijk het onderwijs kunnen verlaten om later terug te keren en alsnog een diploma te halen. Bekend is dat meer dan een derde van de voortijdig schoolverlaters binnen enkele jaren terugkeert naar het onderwijs (Van Wijk e.a., 2012). In deze verkenning blijft terugkeer na 1 oktober 2009 buiten beeld. 8 Omdat een aanzienlijk deel van de geswitchte deelnemers nog geen diploma heeft en nog wel onderwijs volgt zal de gemiddelde studieduur onder switchers naar verwachting nog stijgen.
22 waar veel kortere opleidingen zijn, is het verschil in studieduur tussen switchers en niet-switchers op dit moment ongeveer een jaar. 22
23 Voortijdige schooluitval en switchen 5 Switchen wordt vaak geassocieerd met voortijdige schooluitval. Switchers zouden vaker het onderwijs verlaten zonder startkwalifi catie. Klopt dit beeld? In dit hoofdstuk beschrijven we de voortijdige schooluitval 9 van geswitchte en nietgeswitchte deelnemers die in het schooljaar 2004/2005 uit het vmbo-gl of -tl zijn ingestroomd in een bol-opleiding op niveau Voortijdige schooluitval 23 Deze verkenning bevestigt de indruk dat switchers vaker voortijdig het onderwijs verlaten. Deelnemers die van domein switchen, vallen vaker voortijdig uit dan deelnemers die niet switchen. Op 1 oktober 2009 is van de groep switchers 19% uitgevallen, van de niet-switchers 12% (tabel 5.1). 10 Tabel 5.1 Voortijdig schoolverlaten naar switchgedrag Switchers Niet-switchers Voortijdige schooluitval 19% 12% Deelnemers die één keer switchen vallen ongeveer anderhalf keer zo vaak uit als niet-switchers. Bij deelnemers die vaker switchen loopt dit op tot een meer dan twee keer zo grote kans op uitval bij drie switches. 9 Een klein percentage deelnemers is in de periode tot 1 oktober 2009 een keer uitgevallen, maar later wel weer teruggekeerd naar een mbo-opleiding. We tellen deze deelnemers niet als voortijdig schoolverlater, aangezien deze nog steeds een startkwalifi catie kunnen behalen. 10 In hoofdstuk 4 zagen we dat 24% van de geswitchte en 4% van de niet-geswitchte deelnemers op 1 oktober 2009 nog geen diploma heeft behaald en nog wel onderwijs volgt. Deze deelnemers kunnen het diploma nog halen, maar kunnen ook alsnog voortijdig uitvallen. Het uiteindelijke percentage voortijdige schooluitvallers onder switchers zal dus wellicht nog oplopen.
24 5.2 Voortijdige schooluitval per domein Hoe verhouden switchen en voortijdige uitval zich tot elkaar? Een redenering zou kunnen zijn dat als in een domein veel deelnemers switchen, er minder voortijdige schoolverlaters zijn. Immers, een deelnemers die switcht kan niet tegelijkertijd uitvallen uit dit domein. Zien we in de domeinen met veel switchers weinig uitvallers en andersom? Tabel 5.2 beschrijft per domein het percentage switchers tot 1 oktober van het tweede verblijfsjaar en het percentage voortijdig schoolverlaters gedurende de gehele observatieperiode. Opgeteld vormen deze percentages de totale groep deelnemers die het domein verlaat. Tabel 5.2 Relatie switch en uitval naar domein Domein Switch Vsv Totale uitstroom Transport, scheepvaart & logistiek 16,2% 14,5% 30,7% 24 Toerisme & recreatie 14,7% 12,5% 27,2% Mobiliteit & voertuigen 14,4% 18,0% 32,4% Informatie- & communicatietechnologie 12,8% 18,2% 31,0% Techniek & procesindustrie 12,8% 9,4% 22,2% Media & vormgeving 11,9% 16,7% 28,6% Horeca & bakkerij 11,9% 16,5% 28,4% Handel & ondernemerschap 11,3% 15,9% 27,2% Bouw & infra 9,7% 9,9% 19,6% Totaal 9,6% 13,1% 22,7% Economie & administratie 9,2% 15,4% 24,6% Afbouw hout & onderhoud 9,0% 8,1% 17,1% Ambacht, laboratorium & gezondheidstechn. 8,7% 12,8% 21,5% Veiligheid & sport 8,4% 15,4% 23,8% Voedsel, natuur & leefomgeving 7,3% 9,2% 16,5% Zorg & welzijn 5,9% 9,7% 15,6%
25 Het verwachte patroon naarmate er in een domein meer deelnemers switchen, vallen er minder voortijdig uit blijkt niet op te treden. Het domein met de meeste switchers, namelijk Transport, scheepvaart & logistiek, kent bovengemiddeld veel voortijdig schoolverlaters. Het domein met de minste switchers, Zorg & welzijn, kent weinig voortijdig schoolverlaters. Bij een meerderheid van de andere domeinen zien we ditzelfde patroon optreden: vrijwel alle domeinen met veel switchers kennen ook veel uitvallers en andersom. Over de verklaring van dit patroon kunnen we alleen speculeren. De verschillen zijn niet te relateren aan de breedte van het domein of het percentage switchers binnen het domein (vergelijk Triple A, 2009). Mogelijk worden domeinen met veel switchers en veel uitvallers vaak gekozen door deelnemers met een onduidelijke beroepswens. Of kan in de betreffende domeinen nog een flinke slag worden geslagen in het terugdringen van voortijdige schooluitval. 25
26 26
27 Diplomarendement en switchen 6 In dit hoofdstuk beschrijven we het diplomarendement van geswitchte en nietgeswitchte deelnemers die in het schooljaar 2004/2005 uit het vmbo-gl of -tl zijn ingestroomd in een bol-opleiding op niveau 4. Ook gaan we na in hoeverre doorstroom naar het hbo plaatsvindt. 6.1 Diplomarendement op niveau 4 Geswitchte deelnemers halen minder vaak binnen zes jaar het diploma op niveau 4 dan niet-geswitchte deelnemers. Meer dan driekwart van de niet-geswitchte deelnemers heeft binnen zes jaar het diploma op niveau 4, tegen nog geen 40% van de geswitchte deelnemers (respectievelijk 76% en 38%). 27 Ten opzichte van deelnemers die nooit zijn geswitcht, hebben deelnemers die één keer switchen een 5 keer kleinere kans om binnen zes jaar na instroom in het mbo het diploma op niveau 4 te halen. Bij deelnemers die vaker switchen zien we een daling tot een bijna 20 keer kleinere kans bij drie keer switchen. In hoofdstuk 4 constateerden we dat 16% van de geswitchte deelnemers en 3% van de niet-geswitchte deelnemers nog onderwijs volgen op niveau 4 van het mbo. Deze deelnemers halen wellicht alsnog hun mbo-diploma op niveau 4. Tabel 6.1 geeft inzicht in het mogelijke minimum- en maximumpercentage deelnemers dat het diploma op niveau 4 kan halen. Tabel 6.1 Verwacht diplomarendement op niveau 4 naar switchgedrag, percentage Huidig rendement Nog onderwijs volgend Maximumrendement Switchers 38% 16% 54% Niet-switchers 76% 3% 79%
28 Zichtbaar is dat het verschil in diplomarendement de komende verblijfsjaren wellicht kleiner zal worden doordat geswitchte deelnemers, weliswaar met een flinke studievertraging, alsnog het niveau 4-diploma gaan behalen. Desondanks blijft het diplomarendement op niveau 4 lager onder switchers dan onder nietswitchers. 6.2 Diplomarendement op de andere niveaus van het mbo Niet alle deelnemers die switchen blijven een diploma op niveau 4 volgen. In het tweede verblijfsjaar op het mbo volgt een kwart van de switchers een opleiding op een lager niveau. De reden kan zijn dat de opleiding op niveau 4 te moeilijk is gebleken, dat deelnemers door de onderwijsinstelling naar een lager niveau zijn verwezen of dat er in de gewenste richting geen opleiding op niveau 4 beschikbaar is in het nieuwe hoofddomein. 28 Meer dan een kwart van de switchers haalt weliswaar geen diploma op niveau 4, maar wel op een lager niveau. Tabel 6.2 geeft een overzicht van het diplomarendement per niveau van de deelnemers die in 2004 op niveau 4 zijn ingestroomd, waarbij een onderscheid is gemaakt tussen geswitchte en nietgeswitchte deelnemers. Ook hier geldt dat de percentages van met name switchers in de toekomst nog kunnen stijgen als deelnemers die nu nog onderwijs volgen alsnog hun mbo-diploma behalen. Tabel 6.2 Diplomarendement op niveau 4 ingestroomde deelnemers binnen zes jaar, naar switchgedrag Switchers Niet-switchers Diploma niveau 4 38% 76% Diploma niveau 3 17% 7% Diploma niveau 2 9% 2% Diploma niveau 1 1% 0% Totaal rendement 65% 85%
BIJLAGE: Overzicht van indicatoren per opleidingsdomein
BIJLAGE: Overzicht van indicatoren per opleidingsdomein Commissie Macrodoelmatigheid Vermeulen Van de vier onderzochte regio s is een overzicht gemaakt van thema s organiseerbaarheid, arbeidsmarkt en kwaliteit.
Nadere informatieDe studieloopbaan van mbo-deelnemers
Paper Symposium, Het belang van het onderwijsnummer voor beleidsinformatie ORD 2012 De studieloopbaan van mbo-deelnemers De verblijfsduur in relatie met het behaalde op het mbo. DUO/INP 1 juni 2012 Jaap-Jan
Nadere informatieFACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom
FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom In het Nederlands onderwijsbestel moeten kinderen op jonge leeftijd belangrijke keuzes maken die de rest van hun loopbaan beïnvloedt. De
Nadere informatieDe deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw
De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw Colofon Titel De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren
Nadere informatieSociaal kapitaal: slagboom of hefboom? Samenvatting. Wil van Esch, Régina Petit, Jan Neuvel en Sjoerd Karsten
Sociaal kapitaal: slagboom of hefboom? Samenvatting Wil van Esch, Régina Petit, Jan Neuvel en Sjoerd Karsten Colofon Titel Auteurs Tekstbewerking Uitgave Ontwerp Vormgeving Bestellen Sociaal kapitaal in
Nadere informatieStromen door het onderwijs
Stromen door het onderwijs Vanuit het derde leerjaar van het vo 2003/2004 Erik Fleur DUO/IP Juni 2013 1. Inleiding In schooljaar 2003/2004 zaten bijna 200 duizend leerlingen in het derde leerjaar van het
Nadere informatieFeitelijke studieduur mbo-opleidingen niveau 4. Instroomcohort 2004 uit vmbo
Feitelijke studieduur mbo-opleidingen niveau 4 Instroomcohort 2004 uit vmbo Colofon Titel Feitelijke studieduur mbo-opleidingen niveau 4, instroomcohort 2004 uit vmbo Auteur Jan Neuvel Datum November 2011
Nadere informatieOver reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden
Over reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden De jaren voorafgaand aan onderwijsuitval Barbara van Wijk, Sandra van den Dungen en Erik Fleur Colofon Titel Over reguliere wegen, hobbelige sporen
Nadere informatieInventarisatie verkorte bol-opleidingen op niveau 4
Inventarisatie verkorte bol-opleidingen op niveau 4 Colofon Titel Inventarisatie verkorte bol-opleidingen op niveau 4 Auteurs Regina Petit, Jan Neuvel en Wil van Esch Datum 18 april 2011 ecbo s-hertogenbosch
Nadere informatieOver reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden. De jaren voorafgaand aan onderwijsuitval Onderzoeksrapportage
Over reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden De jaren voorafgaand aan onderwijsuitval Onderzoeksrapportage Colofon Titel Auteurs Over reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden; de jaren
Nadere informatieInsight Entree Baanbrekend. Sectorkeuze advies. Baanbrekend college. Datum 03 juni 2014 Naam Judith Baak Status Getest
college Datum 03 juni 2014 Naam Status Getest pagina 1 Samenvatting De resultaten in deze rapportage zijn berekend voor regio Zoetermeer. In deze grafiek combineren we jouw interesses met de kansen op
Nadere informatieFactsheet voortijdig schoolverlaten Regio Zuid-Holland Noord Schooljaar
Factsheet voortijdig schoolverlaten Regio Zuid-Holland Noord Schooljaar 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Samenvatting van de cijfers... 2 1 Inleiding... 3 2 Ontwikkeling aantal VSV ers... 4 2.1 VSV per onderwijsniveau...
Nadere informatieOnderwijs: kiezen voor en leren in de techniek
Horizontale as: % +/- t.o.v. jaar eerder Onderwijs: kiezen voor en leren in de Ontwikkeling instroom mbo 24, 25, 26 4% 24 3% 2% % 25 % -4% -3% -2% -% % -% % 2% 3% 4% 26-2% -3% -4% Verticale as: afwijking
Nadere informatiealfa-college.nl drenthecollege.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl
alfa-college.nl drenthecollege.nl mboterra.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl Inleiding Er zijn ontzettend veel opleidingen in het mbo, wat het moeilijk maakt om te kiezen. Om jou te helpen bij
Nadere informatieTabellenbijlage voortijdig schoolverlaten Regio Zuid-Holland Noord
Tabellenbijlage voortijdig schoolverlaten Tabellenbijlage voortijdig schoolverlaten Regio Zuid-Holland Noord 1 Tabellenbijlage voortijdig schoolverlaten INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 3 2 Ontwikkeling aantal
Nadere informatieTabellenbijlage voortijdig schoolverlaten Regio Zuid-Holland Noord
Tabellenbijlage voortijdig schoolverlaten Regio Zuid-Holland Noord 1 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 3 2 Ontwikkeling aantal VSV ers... 4 3 Uitval in het voortgezet onderwijs... 4 4 Uitval in het mbo... 10
Nadere informatieMonitoringsrapportage Subsidieregeling praktijkleren uitvoeringsjaar 2016
Monitoringsrapportage uitvoeringsjaar 2016 Datum 23 februari 2017 Status Definitief Colofon Contactpersoon Auteurs dhr. M. van der Duim Teammanager Praktijkleren Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Nadere informatieMonitor Keuzedelen - Derde meting Per school
ROC Nijmegen eo Monitor Keuzedelen - Derde meting Per school ROC Nijmegen eo 3 februari 28 Inleiding Vanaf het schooljaar 26/27 zijn alle mbo-scholen gestart met de inzet van keuzedelen in nieuwe opleidingen.
Nadere informatieLandelijke Jeugdmonitor. Rapportage 2e kwartaal 2007
Landelijke Jeugdmonitor Rapportage 2e kwartaal 2007 Centraal Bureau voor de Statistiek Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim = nihil = (indien
Nadere informatieIn- en doorstroom sectoroverstijgende programma s in het vmbo
In- en doorstroom sectoroverstijgende programma s in het vmbo Cohort 2008 en 2009 Menno Wester Nico van Kessel CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Wester, M., Kessel, N. ITS, Radboud Universiteit
Nadere informatieSamenvatting. Doorstroomatlas vmbo. De onderwijsloopbanen van vmbo ers in kaart gebracht
Samenvatting Doorstroomatlas vmbo De onderwijsloopbanen van vmbo ers in kaart gebracht Samenvatting Doorstroomatlas vmbo De onderwijsloopbanen van vmbo ers in kaart gebracht 2012 Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieInformatieavond. studiekeuze
Informatieavond studiekeuze Wat wil je later worden? Elk domein / vakgebied heeft een aantal opleidingen Sector Economie Domein / vakgebied economie en administratie handel en ondernemerschap horeca en
Nadere informatieDe verloren zonen (m/v)
De verloren zonen (m/v) Terugkeer in het onderwijs van voortijdig schoolverlaters Barbara van Wijk en Erik Fleur (ecbo) Erik Smits en Cees Vermeulen (DUO/INP) Colofon Titel De verloren zonen (m/v) Terugkeer
Nadere informatieAlgemene informatie 86. Na het vmbo 88. Uitleg Profielwijzer 92. Profielen 93
In de bovenbouw van het vmbo volg je een profiel. Dat betekent dat je een bepaalde beroepsrichting op gaat. Je krijgt vakken die daarbij horen. Maar voordat het zover is moet je eerst een keuze maken voor
Nadere informatieStapelaars in het voortgezet onderwijs
[Geef tekst op] Stapelaars in het voortgezet onderwijs Een analyse van de basisschooladviezen en schooltypen van de stapelaars. Onderzoek, Informatie en Statistiek Onderzoek, Informatie en Statistiek Stapelaars
Nadere informatieDOORSTROOM VAN VMBO NAAR HAVO Onderzoek onder ruim vmbo-scholieren naar hun intentie om voor de havo te kiezen
DOORSTROOM VAN VMBO NAAR HAVO Onderzoek onder ruim 20.000 vmbo-scholieren naar hun intentie om voor de havo te kiezen Februari 2019 Surrounded by Talent 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Onderzoeksvragen
Nadere informatieO-meting projectplan Versterken, Verbinden VSO/PrO en MBO (VVV ) (Maatregel 7) & onderdeel van ESF-project Bruggen bouwen
O-meting projectplan Versterken, Verbinden VSO/PrO en MBO (VVV 2016-2017) (Maatregel 7) & onderdeel van ESF-project Bruggen bouwen Juni 2017 Marjo Brinkman Aloysius Stichting Met ondersteuning van: Opmerking
Nadere informatieVoorlichtingsavond LOB 27 september 2016
Voorlichtingsavond LOB 27 september 2016 LoopbaanOriëntatie en Begeleiding, mentor & werkweek Klas 3 VMBO Theoretische Leerweg 3T1-3T2-3T3-3T4-3T5 Opzet avond: 19.30-20.00 uur : uitleg loopbaankeuzes en
Nadere informatieindex Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant
index Technocentrum Kwantitatieve regioanalyse technisch beroepsonderwijs Provincie Noord-Brabant Inhoudsopgave 1. Mbo Techniek... 3 1.1 Deelnemers mbo techniek... 3 1.1.1 Onderwijsinstellingen... 3 1.1.2
Nadere informatieGediplomeerden 2015 SOMA College
Gediplomeerden 2015 SOMA College Samenvattende rapportage van de uitkomsten van het onderzoek onder gediplomeerden van het SOMA College Utrecht, september 2016 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven
Nadere informatieHet gebruik van studiefinanciering met de verkeerde intenties
Het gebruik van studiefinanciering met de verkeerde intenties Verkenning op basis van de registraties van DUO Oktober 2016 Jaap-Jan Bakker DUO 1 Inleiding Naar aanleiding van een bericht in de media over
Nadere informatieStudiesucces in de G4 opnieuw beoordeeld. Replicatieonderzoek naar het effect van populatieverschillen op de studieresultaten in roc s
Studiesucces in de G4 opnieuw beoordeeld Replicatieonderzoek naar het effect van populatieverschillen op de studieresultaten in roc s Colofon Titel Studiesucces in de G4 opnieuw beoordeeld: replicatieonderzoek
Nadere informatieErratum Jaarboek onderwijs 2008
Centraal Bureau voor de Statistiek Erratum 13 december 2007 Erratum Jaarboek onderwijs 2008 Ondanks de zorgvuldigheid waarmee deze publicatie is samengesteld, is een aantal zaken niet juist vermeld. Onze
Nadere informatieDe gevonden zonen (m/v)
De gevonden zonen (m/v) Aandacht voor schoolverlaters die terugkeren naar het onderwijs Barbara van Wijk, Sandra van den Dungen en Erik Fleur ecbo en DUO/INP Woord vooraf De bestrijding van voortijdige
Nadere informatieVeranderen van opleiding
Totale switch na stijging weer op 20 procent... 3 Switchers pabo oorzaak stijging in 2012 en 2013... 4 Meer switch van mbo ers in sector Onderwijs in 2013... 5 Bij tweedegraads lerarenopleidingen meer
Nadere informatie5. Onderwijs en schoolkleur
5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone
Nadere informatieFACTSHEET. Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht. Platform Beleidsinformatie Mei 2013
FACTSHEET Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht Platform Beleidsinformatie Mei 2013 Samenstelling: Pauline Thoolen (OCW/Kennis) Rozemarijn Missler (OCW/Kennis) Erik Fleur (DUO/IP) Arrian Rutten
Nadere informatieOpleidingsniveau stijgt
Opleidingsniveau stijgt Grote doorstroom naar hogere niveaus Meer leerlingen vanuit vmbo naar havo Grote groep mbo ers naar het hbo 10 Jongens groeien gedurende hun onderwijsloopbaan Jongens na een diploma
Nadere informatieSchoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt
Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 1999- ROA Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit deze uitgave mag op enige manier worden verveelvoudigd zonder voorafgaande
Nadere informatieJoost Meijer, Amsterdam, 2015
Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom
Nadere informatieInformatieboekje leerjaar 4
2016-2017 Informatieboekje leerjaar 4 Inhoud Beste leerlingen en hun ouder(s) of verzorger(s),... 2 Verschillende niveaus op het mbo... 3 Verschillende soorten scholen in het mbo... 4 Verschillende niveaus
Nadere informatievmbo Carrousel Groningen/Drenthe
vmbo Carrousel Groningen/Drenthe samenvatting effectstudie uitgevoerd door Onderzoeksbureau INTRAVAL Januari 2010 Projectbureau vmbo Carrousel Groningen/Drenthe Inleiding Onderzoeksbureau INTRAVAL heeft
Nadere informatieGenderscan mbo Techniek
Genderscan mbo Techniek Doelen Pamflet Meer meisjes in mbo Techniek Aandacht voor gender in Techniek- en ICT-opleidingen wordt een vaste waarde binnen mbo-scholen Voorlichtingsactiviteiten die een brede
Nadere informatieFiguur: Procentuele uitval studenten hbo lerarenopleidingen na het eerste studiejaar (instroomjaren 2004 tot en met 2008)
Uitval van studenten aan lerarenopleidingen Bij de verschillende hbo lerarenopleidingen vallen in het algemeen minder studenten uit dan in het totale hbo. Bij de talenopleidingen vallen relatief veel studenten
Nadere informatieVan mbo en havo naar hbo
Van mbo en havo naar hbo Dick Takkenberg en Rob Kapel Studenten die naar het hbo gaan, komen vooral van het mbo en de havo. In het algemeen blijven mbo ers die een opleiding in een bepaald vak- of studiegebied
Nadere informatieAnalyse instroom
Instroomontwikkeling 2016 2017 In 2016 was er een instroomtoename van 5,5% bij de hbo-bachelor- en ad-opleidingen, opgebouwd uit: Een toename van de directe doorstroom vanuit havo, mbo en vwo met 1,0%
Nadere informatieDe gevonden zonen (m/v) Onderzoeksbijlage
De gevonden zonen (m/v) Onderzoeksbijlage Titel De gevonden zonen (m/v) Onderzoeksbijlage Auteurs Barbara van Wijk, Sandra van den Dungen (ecbo) en Erik Fleur (DUO /INP) Datum Januari 2012 ecbo.12-127
Nadere informatieVERSHANDEL, LOGISTIEK EN TRANSPORT
VERSHANDEL, LOGISTIEK EN TRANSPORT Onderwijs 2013-2014 Deze factsheet bevat specifieke informatie over het middelbaar beroepsonderwijs voor vershandel, logistiek en transport. Onderwerpen die aan bod komen
Nadere informatieFactsheets. Voortijdig Schoolverlaten
Factsheets Voortijdig Schoolverlaten Februari 2007 Inleiding Deze factsheets behoren bij de brief kenmerk BVE/INI/2007/3891 en presenteren een weergave van de nu bekende feiten en getallen over de groep
Nadere informatieInformatieboekje leerjaar 4
2018-2019 Informatieboekje leerjaar 4 Inhoud Voorwoord... 2 Het mbo... 3 Verschillende soorten scholen in het mbo... 4 Verschillende niveaus in het mbo... 5 Wat wordt het, BOL of BBL?... 6 De leerlingbezoekdag...
Nadere informatie18 maart 2008 VSV/DIR/2008/9403
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 18 maart 2008 VSV/DIR/2008/9403 Onderwerp Cijfers 2006-2007 Voortijdig Schoolverlaten Inleiding
Nadere informatieSchoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt
Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 1999-4Middelbaar BeroepsOnderwijs ROA De cijfers in deze publicatie zijn gebaseerd op de jaarlijkse schoolverlatersonderzoeken van het Researchcentrum voor
Nadere informatieROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2011 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA
Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2011 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2012/1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt
Nadere informatieROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2013 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA
Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2013 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2014/2 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt
Nadere informatieHoofdgroep zorgt dat elke crebo in een domein zit. Beroepsopleiding (was de oude CP-code)
Hoofdgroep zorgt dat elke crebo in een domein zit Beroepsopleiding (was de oude CP-code) Hoofdgroep (bijna domein) aantal Afbouw, hout en onderhoud 8738 AKA 13272 Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek
Nadere informatieInformatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas 4 GL/TL april 2019
Informatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas 4 GL/TL april 2019 Programma q Welkom,teamleidster TGL mevr.o.grootjans (aula) q Uitleg over de profiel en pakket keuze, decaan
Nadere informatieMobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren
Mobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren Versie 2 Datum 15 oktober 2018 Status Definitief Onze referentie 1427719 Colofon Directie Projectnaam Contactpersoon Kennis/DUO Mobiliteit leraren Ministerie
Nadere informatieStapelen op het startkwalificatieniveau. Barbara van Wijk Ronald Schouten
Stapelen op het startkwalificatieniveau Barbara van Wijk Ronald Schouten Stapelen op het startkwalificatieniveau Barbara van Wijk en Ronald Schouten Colofon Titel Stapelen op het startkwalificatieniveau
Nadere informatieDit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.
Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en
Nadere informatieMaatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D17 (PA 4 september 2013) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief
Ingekomen stuk D17 (PA 4 september 2013) Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105
Nadere informatieWelke routes doorlopen leerlingen in het onderwijs?
Welke routes doorlopen leerlingen in het onderwijs? Wendy Jenje-Heijdel Na het examen in het voortgezet onderwijs staan leerlingen voor de keuze voor vervolgonderwijs. De meest gangbare routes lopen van
Nadere informatieStudiesucces in de G4
Het studiesucces van roc s in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht (de G4) blijft achter bij dat van de overige roc s. Waar ligt dat aan? Speelt de kwaliteit van het onderwijs en begeleiding een rol?
Nadere informatieIn- en doorstroom sectoroverstijgende
In- en doorstroom sectoroverstijgende programma s in het vmbo Cohort 2009, 2010 en 2011 Menno Wester Projectnummer: 34001441 Opdrachtgever: Verenigde Intersectorale Platforms 2014 ITS, Radboud Universiteit
Nadere informatieJaarlijkse opbrengstenanalyse ISK Leeuwarden. 1. Opbrengsten ISK
Jaarlijkse opbrengstenanalyse ISK Leeuwarden 1. Opbrengsten ISK Opbrengsten en rendementen schooljaar 2014-2015 De ISK twee momenten in het schooljaar waarop leerlingen de school verlaten. Dit heeft te
Nadere informatieIn dit boekje vinden jullie informatie over de vervolgmogelijkheden na klas 1 en 2 op onze school.
2 Voorwoord Beste leerlingen/geachte ouders, In dit boekje vinden jullie informatie over de vervolgmogelijkheden na klas 1 en 2 op onze school. Als leerling is een richting kiezen voor jou heel belangrijk.
Nadere informatiePaper Symposium, Het belang van het onderwijsnummer voor beleidsinformatie ORD 2012
1 Paper Symposium, Het belang van het onderwijsnummer voor beleidsinformatie ORD 2012 'Curiouser and curiouser!' Relatie eindcijfers op het vmbo en het succes op het MBO DUO/INP 1 juni 2012 Erik Fleur
Nadere informatieDoorstroomatlas vmbo. De onderwijsloopbanen van vmbo ers in kaart gebracht
Doorstroomatlas vmbo De onderwijsloopbanen van vmbo ers in kaart gebracht Doorstroomatlas vmbo De onderwijsloopbanen van vmbo ers in kaart gebracht 2012 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieAanval op de uitval. perspectief en actie
Aanval op de uitval perspectief en actie Fatma wil fysiotherapeut worden. En dat kan ze ook. Maar ze heeft nog een wel een lange leerloopbaan te gaan. Er kan in die leerloopbaan van alles misgaan waardoor
Nadere informatieMonitoring Utrechtse School: Tweede meting
Monitoring Utrechtse School: Tweede meting R. Kennis M. Roelofs T. Eimers E. Keppels 29 augustus 2012 Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt, Nijmegen 2012 Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober
Nadere informatieFACTSHEET. Toptalenten VO in het vervolgonderwijs
FACTSHEET Toptalenten VO in het vervolgonderwijs De onderwijsprestaties van Nederlandse leerlingen zijn gemiddeld genomen hoog, maar er blijft ruimte voor verbetering. Deze factsheet geeft inzicht in de
Nadere informatieOnderwijs in realistische context
https://youtu.be/g_z6zrf1h44 Onderwijs in realistische context Wat we belangrijk vinden Onderwijs in realistische context Brede oriëntatie Persoonlijke vorming Mentoraat en coaching Loopbaanleren Waarom
Nadere informatieTECHNISCH RAPPORT DEEL I NIVEAU VAN HET ONDERWIJS. De Staat van het Onderwijs 2014/2015. April 2016
TECHNISCH RAPPORT DEEL I NIVEAU VAN HET ONDERWIJS De Staat van het Onderwijs 2014/2015 April 2016 Inhoud INLEIDING... 3 1. OPLEIDINGSNIVEAU... 4 2. PRESTATIES VAN LEERLINGEN... 12 3. SOCIALE KWALITEIT...
Nadere informatieFactsheet. Samenvatting
Studiesucces en uitval 2018 Deze factsheet bevat de belangrijkste ontwikkelingen in het hbo op het gebied van studiesucces, studieduur, uitval en studiewissel van voltijd bachelorstudenten uitgesplitst
Nadere informatiewww.ecbo.nl Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve
www.ecbo.nl Leerlingenstromen in het middelbaar beroepsonderwijs Leergang Bve Anneke Westerhuis 19 mei 2015 www.ecbo.nl Drie thema s: - Doorstroom als kenmerk van het onderwijsstelsel - Loopbaanpatronen
Nadere informatieAnalyse van de instroom van allochtone studenten op de pabo 1
Analyse van de instroom van allochtone studenten op de pabo 1 Inleiding Hoeveel en welke studenten (autochtoon/allochtoon) schrijven zich in voor de pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) en blijven na
Nadere informatieMemo Ongediplomeerde uitstroom vo / instroom mbo (2016) in Rijnmond
Memo Ongediplomeerde uitstroom vo / instroom mbo (2016) in Rijnmond Sinds 1 augustus 2014 zijn de regels voortvloeiend uit Focus op Vakmanschap voor het mbo van kracht. Voor de vo-scholen is met name de
Nadere informatieMonitor schoolloopbanen voortgezet onderwijs
1 Monitor schoolloopbanen voortgezet onderwijs Factsheet oktober 2014 In 2013 heeft O+S in opdracht van de Amsterdamse Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) voor het eerst onderzoek gedaan naar de
Nadere informatieOp weg naar succes. Kwantitatieve rapportage VM2-experimenten schooljaar
Op weg naar succes Kwantitatieve rapportage VM2-experimenten schooljaar - Colofon Titel Op weg naar succes. Kwantitatieve rapportage VM2-experimenten schooljaar - Auteurs Machiel Bouwmans & Renée van Schoonhoven
Nadere informatieInformatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO
Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven. Inrichting van
Nadere informatieFactsheet. Samenvatting
Afgestudeerden en uitvallers 2017 In deze factsheet staan de belangrijkste kengetallen en ontwikkelingen met betrekking tot uitval, studiewissel en studiesucces. Alle cijfers betreffen voltijd hbo-bachelorstudenten
Nadere informatieWerkloosheid Arbeidsparticipatie 2004-2011 van mbo-schoolverlaters
Sociaal Economische Trends 2013 Sociaaleconomische trends Werkloosheid Arbeidsparticipatie 2004-2011 van mbo-schoolverlaters Stromen en duren Werkloosheidsduren op basis van de Enquête beroepsbevolking
Nadere informatieHet vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan!
Het vmbo van de toekomst Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Voorstellen Mirjam Bosch, plv. directeur CSV Veenendaal Dennis Heijnens, adviseur bij Actis Advies Programma deelsessie
Nadere informatieROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2012 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA
Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2012 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2013/2 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt
Nadere informatieMemo Ongediplomeerde uitstroom vo / instroom mbo (2017) in Rijnmond
Memo Ongediplomeerde uitstroom vo / instroom mbo (2017) in Rijnmond De mbo-instellingen zijn zeer terughoudend met de toelating van ongediplomeerde vmbo-leerlingen. Voor ongediplomeerde vmbo-ers loopt
Nadere informatieServicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige
Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige Titel : Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige Project/Werkgroep : Voor vragen kunt
Nadere informatieDe Gemengde Leerweg. wellantcollege ll. Informatie voor leerkrachten basisscholen
wellantcollege ll Informatie voor leerkrachten basisscholen De Gemengde Leerweg De theoretische leerweg met een praktische inslag. Een succesvolle route! Wellant vmbo 2 De leerwegen op een rijtje Het vmbo
Nadere informatieAanval op schooluitval
28AZ Windesheim Aanval op schooluitval Convenantjaar 2011-2012 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers 28AZ - Windesheim Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie over Windesheim.
Nadere informatieFACTSHEET VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN 2013-2014 RMC-REGIO 026 ZUID-HOLLAND NOORD
FACTSHEET VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN 0-04 ONTWIKKELING AANTAL VSV ERS Van de.9 onderwijsdeelnemers in de RMC-regio Zuid-Holland-Noord op oktober 0, stonden er 59 jongeren op oktober 04 niet ingeschreven
Nadere informatieRENDEMENTEN EN DIPLOMA S
2. ONDERWIJSOPBRENGSTEN EN DEELNEMERSONTWIKKELING RENDEMENTEN EN DIPLOMA S DIPLOMA S VMBO 2-24 De rendementen vmbo zijn gebaseerd op de opbrengsten oordelen van de onderwijsinspectie. Als een leerling
Nadere informatiePresenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015!
Voorstel voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015! Indienen van een voorstel kan tot en met 15 mei 2015 via e-mailadres: info@mboonderzoeksdag.nl
Nadere informatieMiddelbaar beroepsonderwijs regio Arnhem
Deze factsheet toont de ontwikkeling van het aantal studenten in het middelbaar beroepsonderwijs in de regio Arnhem. De cijfers geven inzicht in de ontwikkelingen per sector, niveau en leerweg. Daarnaast
Nadere informatieKosten en baten verhoging kwalificatieplichtige leeftijd. Datum 15 april 2013
Kosten en baten verhoging kwalificatieplichtige leeftijd Datum 15 april 2013 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Vanuit de gemeente Rotterdam en de Tweede Kamer is de wens geuit om te kijken naar de opties om
Nadere informatieOptimaliseren van de overgang vmbo-mbo
Optimaliseren van de overgang vmbo-mbo Met ingang van het volgende schooljaar, 2011-2012, dienen alle opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) competentiegericht aangeboden te worden. Een van
Nadere informatieBiologie, scheikunde en medische opleidingen
Biologie, scheikunde en medische opleidingen... 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica... 2 Bouwkunde en civiele techniek... 3 Ontwerpopleidingen... 4 Techniek en maatschappij... 4 Biologie, scheikunde
Nadere informatieInformatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas 4 GL/TL april 2018
Informatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas GL/TL april 2018 Programma 19.00 uur Welkom,teamleidster TGL mevr.o.grootjans (aula) 19.00 19.5 uur Uitleg over de profiel
Nadere informatieVan baan naar eigen baas
M200912 Van baan naar eigen baas drs. A. Bruins Zoetermeer, juli 2009 Van baan naar eigen baas Ruim driekwart van de ondernemers die in de eerste helft van 2008 een bedrijf zijn gestart, werkte voordat
Nadere informatieSubsector maatschappelijke hulp en dienstverlening
Subsector maatschappelijke hulp en dienstverlening Samenvatting... Grootste subsector... Gemiddeld meer studenten per opleiding... 3 Weinig instroom in relatief veel deeltijdopleidingen... 3 Mbo-instroom
Nadere informatieBeginpagina. Welkom bij de internetenquête naar de verbetering van taal en rekenen in het mbo.
Beginpagina Welkom bij de internetenquête naar de verbetering van taal en rekenen in het mbo. Met deze enquête willen we informatie verzamelen over de manier(en) waarop de aanvullende middelen voor rekenen
Nadere informatie