De gevonden zonen (m/v) Onderzoeksbijlage

Transcriptie

1 De gevonden zonen (m/v) Onderzoeksbijlage

2 Titel De gevonden zonen (m/v) Onderzoeksbijlage Auteurs Barbara van Wijk, Sandra van den Dungen (ecbo) en Erik Fleur (DUO /INP) Datum Januari 2012 ecbo ecbo s-hertogenbosch Postbus BP s-hertogenbosch T F ecbo Utrecht Postbus DD Utrecht T F ecbo 2012 Gebruik en overname van teksten, ideeën en resutaten uit deze publicatie is vrijelijk toegstaan, mits met bronvermelding.

3 Inhoudsopgave Achtergrond... 5 Aanleiding... 5 Leeswijzer Vragenlijst... 7 A Gegevens over jezelf... 7 B Schoolloopbaan... 7 C Besluit om te stoppen met school... 9 D Periode dat je niet naar school ging E Besluit om terug te gaan naar school F De opleiding na je terugkeer naar school G Tot slot Respons Antwoorden terugkeerders A Gegevens over jezelf B Schoolloopbaan C Besluit om te stoppen met school D Periode dat je niet naar school ging E Besluit om terug te gaan naar school F De opleiding na je terugkeer naar school G Aanvullende analyses Antwoorden niet-vsv ers Gebruikte afkortingen De gevonden zonen (m/v) ecbo 3

4 4 ecbo De gevonden zonen (m/v)

5 Achtergrond Aanleiding De laatste jaren is er veel aandacht voor het in kaart brengen van voortijdige schooluitval en het voorkómen van die uitval. Hierbij wordt de uitval vaak gezien als het einde van het (onderwijs)verhaal. Niet geheel terecht, zo blijkt uit het eerste deel van onderzoek over naar het onderwijs terugkerende voortijdig schoolverlaters dat is verschenen als De verloren zonen (m/v). De analyse van onderwijsnummergegevens leerde dat ruim een derde (37%) van de voortijdig schoolverlaters uit het jaar 2005/2006 binnen drie jaar de weg naar de schoolbanken heeft teruggevonden. Het eerste deel van het onderzoek heeft ons veel geleerd over de kenmerken van terugkeer. Vrijwel onbekend is nog hoe terugkeerders zelf tegen hun terugkeer aankijken. Waarom zijn zij teruggekeerd? Wie of wat helpt om terugkeer te bevorderen? Deze informatie is wel van belang willen we het aantal mensen zonder startkwalificatie verder terug dringen. Daarom is in het tweede deel van het onderzoek via de Dienst Uitvoering Onderzoek (DUO) een steekproef van teruggekeerde voortijdig schoolverlaters aangeschreven om een (digitale) vragenlijst in te vullen. De resultaten van het tweede deel van het onderzoek zijn beschreven in de publicatie de gevonden zonen (m/v). Dit document is beschikbaar via In deze onderzoeksbijlage bij de publicatie vindt u een integrale weergave van de vragenlijst en de gegeven antwoorden. Deze onderzoeksbijlage is bedoeld als naslagwerk. Leeswijzer In hoofdstuk 1 van deze onderzoeksbijlage vindt u de vragenlijst. In hoofdstuk 2 de respons en enig inzicht in de representativiteit van de steekproef. In hoofdstuk 3 de tabellen met de antwoorden zoals deze gegeven zijn door terugkeerders. De tabellen corresponderen met de indeling van de vragenlijst in thema s (A. gevens over jezelf, B. schoolloopbaan enzovoort). Tot slot in hoofdstuk 4 het antwoord op een vervangende vraag door respondenten die hebben aangegeven geen terugkeerder te zijn. De gevonden zonen (m/v) ecbo 5

6 6 ecbo De gevonden zonen (m/v)

7 1 Vragenlijst In dit hoofdstuk presenteren we de vragenlijst. De eerste groep respondenten heeft deze digitaal aangeboden gekregen. De tweede groep op papier, waarbij ook de mogelijkheid bestond om de vragenlijst digitaal in te vullen. Vraag B2b is na twee dagen uitgebreid omdat bleek dat een noemenswaardig deel van de respondenten naar eigen zeggen altijd naar school is geweest. De onderzoekers hebben toen besloten deze groep nader te bevragen (zie hoofdstuk 4). A Gegevens over jezelf A1 Je leeftijd: jaar A2 Je geslacht: man vrouw A3 Is één van je ouders of zijn je beide ouders buiten Nederland geboren? Ja Nee, beiden zijn in Nederland geboren Ik weet het niet B Schoolloopbaan B1 Volgde je (ongeveer) 5 jaar geleden (schooljaar ) een opleiding? Kruis eerst antwoord A of antwoord B aan en beantwoordt vervolgens de vraag die daarbij hoort. A Ja. Ga naar vraag B1a. B Nee. Ga naar vraag B1b. B1a Wat voor opleiding volgde je? Voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) Mbo (middelbaar beroepsonderwijs) Vavo Een andere opleiding, namelijk: B1b Ben je sinds 5 jaar geleden weer naar school geweest? Ja, ik ben weer naar school geweest. Ga naar vraag B2. Nee, ik ben daarna niet meer naar school geweest. Je hoeft de meeste vragen niet te beantwoorden. Ga naar vraag G1. De gevonden zonen (m/v) ecbo 7

8 B2 In de afgelopen 5 jaar zal er veel gebeurd zijn. Kun je zo goed mogelijk aangeven welk van de twee omschrijvingen het beste bij je past? Kruis eerst antwoord A of B aan, en beantwoordt vervolgens de vraag die daarbij hoort. A Ik ben een tijd niet naar school geweest. Ga naar B2a. B Ik ben al die tijd naar school geweest. Ga naar B2b. B2a Welke opleiding volg je nu? Dezelfde als ongeveer 5 jaar geleden Een andere opleiding dan ongeveer 5 jaar geleden B2b Heb je een opleiding gevolgd aan één van de volgende scholen? Een particuliere school voor voortgezet onderwijs, bijvoorbeeld Luzac Een particuliere school voor mbo, bijvoorbeeld Schroevers Als examendeelnemer aan een mbo Een school in het buitenland Een internationale school Onderwijs in de gevangenis Bij Defensie Bij de politie Andere school, namelijk: Weet ik niet Je hoeft de meeste vragen niet in te vullen. Ga naar vraag G1. 8 ecbo De gevonden zonen (m/v)

9 C Besluit om te stoppen met school Je bent een tijdje niet naar school geweest. De volgende vragen gaan over je besluit om van school te gaan. Hierbij kunnen verschillende factoren meespelen. C1 Speelde een verkeerde studiekeuze of het niet kunnen kiezen van een opleiding een rol bij je keuze om van school te gaan? Kruis eerst antwoord A of B aan en beantwoordt vervolgens eventueel de vraag die daarbij hoort. A Ja. Ga naar C1a. B Nee. Ga naar C2. C1a Wat speelde precies? Je kunt meerdere antwoorden kiezen. Ik wilde inmiddels iets anders worden Ik was aan de opleiding begonnen zonder dat ik wist wat het inhield De opleiding was slecht georganiseerd De opleiding was te moeilijk of te makkelijk Iets anders, namelijk: C2 Speelden problemen op school een rol bij je keuze om van school te gaan? Kruis eerst antwoord A of B aan en beantwoordt vervolgens eventueel de vraag die daarbij hoort. A Ja. Ga naar C2a B Nee. Ga naar C3 C2a Wat speelde precies? Je kunt meerdere antwoorden kiezen. Niveau opleiding (bijvoorbeeld te moeilijk) De opleiding was slecht georganiseerd Problemen met de leraren/ schoolleiding Problemen met medeleerlingen (ruzie, pesten) Verwijdering van school vanwege overtreding van de regels Verwijdering van school omdat de maximale verblijfsduur was bereikt Geen motivatie meer voor school Iets anders, namelijk: De gevonden zonen (m/v) ecbo 9

10 C3 Speelden persoonlijke problemen een rol bij je keuze om van school te gaan? Kruis eerst antwoord A of B aan en beantwoordt vervolgens eventueel de vraag die daarbij hoort. A Ja. Ga naar C3a B Nee. Ga naar C4 C3a Wat speelde precies? Je kunt meerdere antwoorden kiezen. Relatieproblemen (conflicten met familie, partner, vrienden, school) Lichamelijke problemen (bijvoorbeeld ziekte) Justitiële problemen (in aanraken komen met politie) Psychische problemen (bijvoorbeeld eenzaamheid) Materiele problemen (geen huis, schulden) Iets anders, namelijk: C4 Speelden werk of stage een rol bij je keuze om van school te gaan? Kruis eerst antwoord A of B aan en beantwoordt vervolgens eventueel de vraag die daarbij hoort. A Ja. Ga naar C4a B Nee. Ga naar C5 C4a Wat speelde precies? Je kunt meerdere antwoorden kiezen. Een inkomen nodig Kreeg een baan aangeboden Geen geschikte stage- of bpv-plek Voorkeur voor werken boven naar school gaan Problemen op de stage/ bpv Iets anders, namelijk: C5 Speelden zorgtaken (bijvoorbeeld zwangerschap, zorg voor ouders) een rol bij je keuze om van school te gaan? Ja Nee 10 ecbo De gevonden zonen (m/v)

11 C6 Speelde een verhuizing een rol bij je keuze om van school te gaan? Ja Nee C7 Speelde de wens om er een jaartje tussenuit te gaan een rol bij je keuze om van school te gaan? Ja Nee C8 Had iemand iets kunnen doen om te voorkomen dat je van school ging? Ja, bijvoorbeeld betere begeleiding of beter onderwijs Nee, ik was toch gestopt C9 Wist je toen je stopte met school dat je weer aan een opleiding wilde beginnen? Ja, ik wilde wel weer terug naar school Nee Ik twijfelde nog C10 Wisten de docenten op school dat je wilde stoppen met school? Ja Nee Weet ik niet C11 Heeft de school je begeleiding aangeboden toen je aangaf dat je van school af wilde? A B Ja. Ga naar vraag C11a Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan. Ga naar vraag C12 C Nee, maar dat had ik wel graag gewild. Ga naar vraag C12 De gevonden zonen (m/v) ecbo 11

12 C11a Hieronder staan een aantal vormen van begeleiding die een school kan bieden als een leerling van school af wil. Geef aan welke begeleiding je hebt gehad en wat je hiervan Begeleiding om mijn diploma te Voldoende Onvoldoende Niet Overbodig gehad Begeleiding om een andere opleiding te vinden Begeleiding voor mijn problemen Heeft met mijn ouders/ familie gepraat Andere vorm van begeleiding, namelijk: C12 Heb je met iemand gesproken over je besluit om van school te gaan? A B Ja. Ga naar vraag C12a Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan. Ga naar vraag C13 C Nee, maar dat had ik wel graag gewild. Ga naar vraag C13 C12a Heb je met één van de volgende personen gesproken toen je van school ging? En als je met die persoon hebt gesproken, wat vond je van de begeleiding? Decaan/ docent Leerplichtambtenaar RMC-coördinator/ trajectbegeleider (gemeente) Hulpverlener (bijv. GGD) Ouders/ familie Vrienden/ kennissen/ partner Ander persoon, Voldoende Onvoldoende Overbodig Niet gesproken namelijk: 12 ecbo De gevonden zonen (m/v)

13 C13 Wat vonden de volgende personen van je besluit om te stoppen met school? Probeer te kiezen voor de mening die het vaakst voorkomt onder de genoemde mensen. Vrienden/ partner/ klasgenoten/ bekenden Ouders/ familie Docenten/ decaan Goed besluit Slecht besluit, maar begrepen het Slecht besluit Weet ik niet D Periode dat je niet naar school ging D1 Wat heb je gedaan in de periode dat je niet naar school ging? Kies het antwoord dat het beste bij je past. Ik heb niet zoveel gedaan Ik heb gewerkt Ik heb gezocht naar werk Ik heb gezocht naar een opleiding die bij mij past Ik heb aan mijn problemen gewerkt Ik heb gereisd Iets anders, namelijk: D2 Heb je in de periode dat je niet naar school ging met iemand gesproken over terug naar school gaan? A B C Ja. Ga naar vraag D2a Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan. Ga naar vraag D3 Nee, maar dat had ik wel graag gewild. Ga naar vraag D3 De gevonden zonen (m/v) ecbo 13

14 D2aa Heb je met één van de volgende personen gesproken over terug naar school gaan? En je met die persoon hebt gesproken, wat vond je van de begeleiding? Voldoende Onvoldoende Overbodig Niet gesproken Decaan/ docent Leerplichtambtenaar RMC-coördinator/ trajectbegeleider Hulpverlener (bijv. GGD/ maatschappelijk werk) Iemand op mijn werk Ouders/ familie Vrienden/ kennissen/ partner Een beroepskeuzeadviseur, niet via school Ander persoon, namelijk: D3 Had iemand iets kunnen doen om het voor jou makkelijker te maken om terug te keren naar school? Ja, bijvoorbeeld betere informatie of betere hulpverlening Nee, ik ben goed geholpen Nee, ik had geen hulp nodig E Besluit om terug te gaan naar school E1 Je bent een tijd niet naar school geweest. Waarom heb je besloten toch weer naar school te gaan? Je kunt meerdere antwoorden kiezen. Ik wist na de onderbreking welke opleiding ik wilde volgen Mensen in mijn omgeving wilden dat ik een diploma haalde Toen ik van school ging, was ik al van plan om terug te keren naar school Met een opleiding heb je meer carrière-mogelijkheden Ik moest naar school (leer-/kwalificatieplicht) Het ging beter met mijn privé-situatie 14 ecbo De gevonden zonen (m/v)

15 De problemen die ik op school had waren opgelost Mijn werkgever wilde dat ik een diploma haalde Iets anders, namelijk: E2 Hoe is je keuze voor je nieuwe opleiding tot stand gekomen? Je kunt meerdere antwoorden kiezen. Ik volgde deze opleiding ook al voordat ik stopte met school Deze opleiding past bij het werk dat ik heb gedaan/ wilde gaan doen Ik heb professionele hulp gekregen (decaan, opleidingsadv., maatschap. werk, RMC-coör. etc.) Vrienden, familie of partner raadden me aan om deze opleiding te gaan doen Door oriëntatie via internet, open dagen, folders etc. Iets anders, namelijk: F De opleiding na je terugkeer naar school F1 Welke opleiding volgde je na de onderbreking? Kruis eerst antwoord A, B, C, D, E of F aan en beantwoordt vervolgens eventueel de vervolgvraag. A B C D E F Mbo-bol, ik ging vooral naar school. Ga naar F1a. Mbo-bbl, ik ging één dag naar school en werkte verder. Ga naar F1b. Hbo WO Vavo Anders, namelijk: F1a Op welke niveau volgde je een mbo-opleiding (bol) na de onderbreking? Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 De gevonden zonen (m/v) ecbo 15

16 F1b Op welke niveau volgde je een mbo-opleiding (bbl) na de onderbreking? Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 F2 Heb je na de onderbreking een diploma behaald, of denk je dat je een diploma gaat halen? Ja, ik heb een diploma behaald Ja, ik ga een diploma behalen Nee Dat weet ik niet F3 Deed je na de onderbreking beter je best op school? Ja Nee F4 Hield de school er rekening mee dat je een tijd niet naar school bent geweest? Ja, ik kreeg extra begeleiding Ja, ik kreeg vrijstellingen omdat ik, toen ik niet naar school ging, al veel heb geleerd Ja, op een andere manier, namelijk: Nee, ik werd net zo behandeld als alle andere leerlingen F5 Kreeg je voldoende begeleiding om je opleiding met succes af te ronden? Ja Nee 16 ecbo De gevonden zonen (m/v)

17 F6 Heb je spijt dat je een tijd niet naar school bent geweest? Kruis eerst antwoord A, B of C aan en beantwoordt vervolgens eventueel de vervolgvraag. A Ja, ik heb spijt. Ga naar F6a. B Het kon toen niet anders. Ga naar G1. C Nee, ik heb geen spijt. Ga naar F6c. F6a Waarom heb je spijt? Kies het antwoord dat het beste bij je past. Ik heb meer problemen gehad in de periode dat ik niet naar school Het was zonde van de tijd Anders, namelijk: F6c Waarom heb je geen spijt? Kies het antwoord dat het beste bij je past. Ik heb in die tijd geleerd wat ik wil worden Ik heb in die tijd geleerd dat school belangrijk is Ik heb veel geleerd in de periode dat ik niet naar school ging Anders, namelijk: G Tot slot G1 Heb je nog opmerkingen over de vragenlijst of het onderwerp van deze vragenlijst? Nee Ja, namelijk: G2 Wil je kans maken op een bioscoopbon? Vul dan hieronder je adres of telefoonnummer in. We kunnen dan contact met je opnemen. Je gegevens worden vertrouwelijk behandeld en alleen hiervoor gebruikt. of telefoon: Bedankt voor het beantwoorden van de vragen. De gevonden zonen (m/v) ecbo 17

18 18 ecbo De gevonden zonen (m/v)

19 2 Respons Tabel 2.1 Aantal benaderde terugkeerders 1e mailing (online) 2e mailing (schriftelijk) 3e mailing (schriftelijk) Totaal Brieven verstuurd DUO Retour afzender ecbo (minus) Totaal Niet alle respondenten bleken naar eigen zeggen aan de definitie van terugkeerder te voldoen. Een deel van de respondenten gaf aan nooit te zijn uitgevallen (niet-vsv er). Anderen gaven aan te zijn uitgevallen, maar nooit te zijn teruggekeerd (niet-terugkeerder). Tabel 2.2 Respons Niet-vsv er Nietterugkeerder Terugkeerder Totaal Online Schriftelijk Totaal De onderzoeksresultaten zijn vooral gebaseerd op de antwoorden van de 91 terugkeerders. We hebben de kenmerken van deze responsgroep vergeleken met die van terugkeerders zoals die geregistreerd staan in de onderwijsnummergegevens (landelijke populatie). Merk op dat beide groepen niet geheel vergelijkbaar zijn. De responsgroep bevat uitsluitend terugkeerders, de landelijke populatie ook jongeren die een periode niet geregistreerd stonden in BRON, maar wel onderwijs volgden. Tabel 2.3 Vergelijking kenmerken responsgroep landelijke populatie Responsgroep Landelijke populatie Gemiddelde leeftijd 23 jaar 23 jaar Geslacht: % jongens Afkomst: % autochtonen Onderwijs op het moment van uitval: % vo-mbo Onderwijs bij terugkeer: % vo-mbo-anders Leerweg bij terugkeer in het mbo: % bol-bbl Niveau bij terugkeer in het mbo: % De gevonden zonen (m/v) ecbo 19

20 20 ecbo De gevonden zonen (m/v)

21 3 Antwoorden terugkeerders Hieronder de antwoorden zoals deze door de naar het onderwijs teruggekeerde respondenten zijn gegeven. De antwoorden die optellen tot boven de 100% zijn meerkeuzevragen. De antwoorden van respondenten die zichzelf niet als terugkeerder herkenden zijn buiten beschouwing gelaten. A Gegevens over jezelf Tabel 3.1 Leeftijd , , , , , , , , , , ,2 Totaal Tabel 3.2 Gemiddelde leeftijd Leeftijd in jaren 23 Tabel 3.3 Geslacht Man 49 54,4 Vrouw 41 45,6 Totaal Tabel 3.4 Afkomst Allochtoon 28 30,8 Autochtoon 63 69,2 Weet niet 0 0,0 Totaal De gevonden zonen (m/v) ecbo 21

22 B Schoolloopbaan Tabel 3.5 Onderwijsvolgend in schooljaar 2005/2006 Ja 85 93,4 Nee 6 6,6 Totaal Tabel 3.5a Onderwijstype op moment van uitval Voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) 27 32,5 Mbo (middelbaar beroepsonderwijs) 55 66,3 Vavo 1 1,2 Een andere opleiding 0 0,0 Totaal Tabel 3.5b Terugkeer in dezelfde opleiding als voor de uitval Ja 14 17,7 Nee 65 82,3 Totaal C Besluit om te stoppen met school Tabel 3.6 Verkeerde studiekeuze/niet kunnen kiezen speelde een rol bij het stoppen Ja 39 45,3 Nee 47 54,7 Totaal Tabel 3.6a Verkeerde studiekeuze/niet kunnen kiezen: specifieke redenen om te stoppen (meerdere antwoorden mogelijk) Ik wilde inmiddels iets anders worden 14 35,9 Ik was aan de opleiding begonnen zonder dat ik wist wat het inhield 12 30,8 De opleiding was slecht georganiseerd 21 53,8 De opleiding was te moeilijk of te makkelijk 8 20,5 Ik wist niet wat ik wilde 6 15,4 Andere reden 1 2,6 22 ecbo De gevonden zonen (m/v)

23 Tabel 3.7 Problemen op school speelden een rol bij het stoppen Ja 31 35,2 Nee 57 64,8 Totaal Tabel 3.7a Problemen op school: specifieke redenen om te stoppen (meerdere antwoorden mogelijk) Niveau opleiding (bijvoorbeeld te moeilijk) 4 12,9 De opleiding was slecht georganiseerd 16 51,6 Problemen met de leraren/ schoolleiding 6 19,4 Problemen met medeleerlingen (ruzie, pesten) 6 19,4 Verwijdering van school vanwege overtreding van de regels 4 12,9 Verwijdering van school omdat de maximale verblijfsduur was bereikt 0 0,0 Geen motivatie meer voor school 14 45,2 Andere reden 0 0,0 Tabel 3.8 Persoonlijke problemen speelden een rol bij het stoppen Ja 46 53,5 Nee 40 46,5 Totaal Tabel 3.8a Persoonlijke problemen: specifieke redenen om te stoppen (meerdere antwoorden mogelijk) Relatieproblemen (conflicten met familie, partner, vrienden, school) 16 34,8 Lichamelijke problemen (bijvoorbeeld ziekte) 14 30,4 Justitiële problemen (in aanraking komen met politie) 6 13,0 Psychische problemen (bijvoorbeeld eenzaamheid) 26 56,5 Materiële problemen (geen huis, schulden) 6 13,0 Andere reden 3 6,5 Tabel 3.9 Werk/stage speelde een rol bij het stoppen Ja 35 40,2 Nee 52 59,8 Totaal Tabel 3.9a Werk/stage: specifieke redenen om te stoppen (meerdere antwoorden mogelijk) Een inkomen nodig 12 34,3 Kreeg een baan aangeboden 7 20,0 Geen geschikte stage- of bpv-plek 6 17,1 Voorkeur voor werken boven naar school gaan 15 42,9 Problemen op de stage/ bpv 6 17,1 Andere reden 0 0,0 De gevonden zonen (m/v) ecbo 23

24 Tabel 3.10 Zorgtaken speelden een rol bij het stoppen Ja 12 13,6 Nee 76 86,4 Totaal Tabel 3.11 Een verhuizing speelde een rol bij het stoppen Ja 2 2,3 Nee 86 97,7 Totaal Tabel 3.12 Een jaartje ertussenuit speelde een rol bij het stoppen Ja 17 19,3 Nee 71 80,7 Totaal Tabel 3.13 Voorkomen van de uitval mogelijk Ja 35 40,2 Nee 52 59,8 Totaal Tabel 3.14 Plannen om terug te keren bij uitval Toen ik stopte met school wist ik dat ik weer aan een opleiding wilde beginnen 50 57,5 Toen ik stopte met school wist ik niet of ik weer aan een opleiding wilde beginnen 19 21,8 Ik twijfelde nog 18 20,7 Totaal Tabel 3.15 Docenten op de hoogte van voornemen om te stoppen Ja 31 35,6 Nee 27 31,0 Weet ik niet 29 33,3 Totaal Tabel 3.16 Begeleiding van school bij stoppen Ja, er is begeleiding aangeboden toen ik aangaf van school te willen 20 23,8 Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan 41 48,8 Nee, maar dat had ik wel graag gewild 23 27,4 Totaal ecbo De gevonden zonen (m/v)

25 Tabel 3.16a Aard begeleiding van school bij stoppen Voldoende Onvoldoende Overbodig Niet gehad Totaal Aard begeleiding Diploma halen Andere opleiding vinden Persoonlijke problemen Praten met ouder(s)/familie Andere begeleiding Tabel 3.17 Gesprek over besluit om te stoppen Ja, ik heb met iemand gesproken over mijn besluit om van school te gaan 54 63,5 Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan 23 27,1 Nee, maar dat had ik wel graag gewild 8 9,4 Totaal Tabel 3.17a Gesprekspartner bij besluit om te stoppen Voldoende Onvoldoende Overbodig Niet gesproken Totaal Gesprekspartner Decaan/docent 20 37, ,9 2 3, , Leerplichtambtenaar 8 14,8 4 7,4 4 7, , RMC-coördinator/ 4 7,4 2 3,7 1 1, , trajectbegeleider Hulpverlener 3 5,6 2 3,7 3 5, , Ouders/familie 40 74,1 7 13,0 0 0,0 7 13, Vrienden/kennissen/partners 35 64,8 3 5,6 2 3, , Ander persoon 2 3,7 0 0,0 2 3, , Tabel 3.18 Mening over stoppen met school Goed Slecht besluit, maar besluit wel begrepen Vrienden/partner/ klasgenoten/bekenden Slecht besluit Weet niet Totaal 16 19, , , , Ouders/familie 17 20, , ,5 4 4, Docenten/decaan 13 15, , , , De gevonden zonen (m/v) ecbo 25

26 D Periode dat je niet naar school ging Tabel 3.19 Bezigheden tijdens periode zonder onderwijs Ik heb niet zoveel gedaan 1 1,2 Ik heb gewerkt 42 49,4 Ik heb gezocht naar werk 2 2,4 Ik heb gezocht naar een opleiding die bij mij past 9 10,6 Ik heb aan mijn problemen gewerkt 10 11,8 Ik heb gereisd 2 2,4 Ik heb via werk/thuisstudie een opleiding gevolgd 4 4,7 Ik was ziek 4 4,7 Meerdere antwoorden gegeven 11 12,9 Totaal Tabel 3.20 Gesprek over terugkeer tijdens periode zonder onderwijs Ja, in de periode dat ik niet naar school ging heb ik met iemand gesproken over terug naar school gaan 54 65,9 Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan 24 29,3 Nee, maar dat had ik wel graag gewild 4 4,9 Totaal Tabel 3.20a Gesprekspartner bij terugkeer tijdens periode zonder ouders Niet Voldoende Onvoldoende Overbodig gesproken Totaal Gesprekspartner Decaan/docent 3 5,6 3 5,6 1 1, , Leerplichtambtenaar 5 9,3 2 3,7 2 3, , RMC-coördinator/ 8 14,8 3 5,6 2 3, , trajectbegeleider Hulpverlener 7 13,0 1 1,9 2 3, , Iemand op mijn werk 20 37,0 4 7,4 3 5, , Ouders/familie 45 83,3 4 7,4 1 1,9 4 7, Vrienden/kennissen/ Partners Beroepskeuzeadviseur, niet via school 40 74,1 5 9,3 1 1,9 8 14, ,1 4 7,4 2 3, , Ander persoon 1 1,9 1 1,9 1 1, , ecbo De gevonden zonen (m/v)

27 Tabel 3.21 Mogelijk om terugkeer te vergemakkelijken Ja, bijvoorbeeld betere informatie of betere hulpverlening 31 37,3 Nee, ik ben goed geholpen 27 32,5 Nee, ik had geen hulp nodig 25 30,1 Totaal E Besluit om terug te gaan naar school Tabel 3.22 Reden terugkeer (meerdere antwoorden mogelijk) Ik wist na de onderbreking welke opleiding ik wilde volgen 19 23,5 Mensen in mijn omgeving wilden dat ik een diploma haalde 14 17,3 Toen ik van school ging, was ik al van plan om terug te keren naar school 42 51,9 Met een opleiding heb je meer carrièremogelijkheden 51 63,0 Ik moest naar school (leer-/kwalificatieplicht) 8 9,9 Het ging beter met mijn privé-situatie 30 37,0 De problemen die ik op school had waren opgelost 1 1,2 Mijn werkgever wilde dat ik een diploma haalde 12 14,8 Andere reden 1 1,2 Tabel 3.23 Keuze opleiding (meerdere antwoorden mogelijk) Ik volgde deze opleiding ook al voordat ik stopte met school 13 16,0 Deze opleiding past bij het werk dat ik heb gedaan/wilde gaan doen 36 44,4 Ik heb professionele hulp gekregen (decaan, opleidingsadviseur enzovoort) 8 9,9 Vrienden, familie of partner raadden me aan om deze opleiding te gaan doen 26 32,1 Door oriëntatie via internet, open dagen, folders etc ,3 Andere reden 4 4,9 F De opleiding na je terugkeer naar school Tabel 3.24 Gevolgde opleiding na terugkeer Mbo bol 30 36,6 Mbo bbl 32 39,0 Voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) 4 4,9 Hbo 10 12,2 Wo 2 2,4 Vavo 4 4,9 Andere opleiding 0 0,0 Totaal De gevonden zonen (m/v) ecbo 27

28 Tabel 3.24a Niveau gevolgde mbo-opleiding (bol) na onderbreking Niveau ,7 Niveau ,0 Niveau ,0 Niveau ,3 Totaal Tabel 3.24b Niveau gevolgde mbo-opleiding (bbl) na onderbreking Niveau 1 1 3,6 Niveau ,6 Niveau ,4 Niveau ,4 Totaal Tabel 3.25 Diploma na terugkeer Ja, ik heb een diploma behaald 38 46,9 Ja, ik ga een diploma behalen 28 34,6 Nee 13 16,0 Weet niet 2 2,5 Totaal Tabel 3.26 Inzet op school Ja, ik deed na de onderbreking beter mijn best op school 55 68,8 Nee, ik deed na de onderbreking niet beter mijn best op school 25 31,3 Totaal Tabel 3.27 Aanpassingen op school na terugkeer Ja, ik kreeg extra begeleiding 8 10,1 Ja, ik kreeg vrijstellingen omdat ik, toen ik niet naar school ging, al veel heb geleerd 6 7,6 Ja, op een andere manier 6 7,6 Nee, ik werd net zo behandeld als alle andere leerlingen 59 74,7 Totaal ecbo De gevonden zonen (m/v)

29 Tabel 3.28 Voldoende begeleiding door school Ja 55 71,4 Nee 22 28,6 Totaal Tabel 3.29 Spijt van periode zonder onderwijs Ja, ik heb spijt 27 33,8 Het kon toen niet anders 25 31,3 Nee, ik heb geen spijt 28 35,0 Totaal Tabel 3.29a Reden spijt Ik heb meer problemen gehad in de periode dat ik niet naar school ging 7 25,9 Het was zonde van de tijd 17 63,0 Andere reden 3 11,1 Totaal Tabel 3.29b Reden geen spijt Ik heb in die tijd geleerd wat ik wil worden 4 14,8 Ik heb in die tijd geleerd dat school belangrijk is 2 7,4 Ik heb veel geleerd in de periode dat ik niet naar school ging 16 59,3 Andere reden 5 18,5 Totaal G Aanvullende analyses Tabel 3.30 Rol studieoriëntatie naar voorkomen uitval Voorkomen van de uitval mogelijk Studieoriëntatie speelde een rol bij uitval Ja, bijvoorbeeld betere begeleiding of beter onderwijs Nee, ik was toch gestopt Totaal Ja 17 43, , Nee 17 37, , Totaal 34 40, , Tabel 3.31 Rol persoonlijke problemen naar voorkomen uitval Voorkomen van de uitval mogelijk Persoonlijke problemen speelden een rol bij uitval Ja, bijvoorbeeld betere begeleiding of beter onderwijs Nee, ik was toch gestopt Totaal Ja 19 41, , Nee 16 42, , Totaal 35 41, , De gevonden zonen (m/v) ecbo 29

30 Tabel 3.32 Gesprek over besluit om te stoppen naar gesprek over terugkeer tijdens periode zonder onderwijs Gesprek over terugkeer tijdens de periode zonder onderwijs Gesprek over besluit om te stoppen Ja, ik heb met iemand gesproken over mijn besluit om van school te gaan Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan Ja, in de periode dat ik niet naar school ging heb ik met iemand gesproken over terug naar school gaan Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan Nee, maar dat had ik wel graag gewild Totaal 35 70, ,0 1 2, , ,5 1 4, Nee, maar dat had ik wel graag gewild 6 75,0 0 0,0 2 25, Tabel 3.33 Docenten op de hoogte van voornemen om te stoppen naar begeleiding van school bij stoppen Docenten op de hoogte van voornemen om te stoppen Ja Nee Weet ik niet Totaal Begeleiding van school bij stoppen Ja, de school heeft begeleiding aangeboden toen ik aangaf dat ik van school af wilde Nee, maar daar had ik ook geen behoefte aan 11 55,0 4 20,0 5 25, , , , Nee, maar dat had ik wel graag gewild 7 31,8 6 27,3 9 40, Tabel 3.34 Aanpassingen op school na terugkeer naar voldoende begeleiding door school Voldoende begeleiding Ja Nee Totaal Aanpassingen op school na terugkeer Ja, ik kreeg extra begeleiding 5 9,4 3 13,6 8 10,7 Ja, ik kreeg vrijstellingen omdat ik, toen ik niet naar school ging, al veel heb geleerd 4 7,5 1 4,5 5 6,7 Ja, op een andere manier 6 11,3 0 0,0 6 8,0 Nee, ik werd net zo behandeld als alle andere leerlingen 38 71, , ,7 Totaal ecbo De gevonden zonen (m/v)

31 4 Antwoorden niet-vsv ers Voor de enquête zijn jongeren aangeschreven die volgens de onderwijsnummerdata voldeden aan de definitie van terugkeerder: als voortijdig schoolverlater uitgevallen en later teruggekeerd naar het onderwijs. Desondanks gaf een deel aan geen terugkeerder te zijn. De 30 respondenten die aangaven nooit het onderwijs te hebben verlaten (niet-vsv er) hebben een vervangende vraag beantwoord over het type onderwijs. De antwoorden op die vraag zijn niet representatief voor de groep jongeren die geregistreerd staan als terugkeerder maar dat volgens eigen opgave niet zijn, omdat ze altijd onderwijs hebben gevolgd. De vragenlijst was niet bewust uitgezet onder deze jongeren en mogelijk heeft een deel van deze jongeren besloten niet te reageren. Type onderwijs 1 Niet-bekostigd onderwijs Altijd op een gewone school 7 77,8 Ook op een particuliere school (bijvoorbeeld bij Defensie, of het Luzac Lyceum) 1 11,1 Weet niet 1 11,1 Totaal Niet-bekostigd onderwijs Een particuliere school voor voortgezet onderwijs 2 10,5 Een particuliere school voor mbo, bijvoorbeeld Schroevers 6 31,6 Als examendeelnemer aan een mbo 5 26,3 Een school in het buitenland 0 0,0 Een internationale school 0 0,0 Onderwijs in de gevangenis 0 0,0 Bij Defensie 0 0,0 Bij de politie 1 5,3 Andere school 4 21,1 Weet niet 1 5,3 Totaal Omdat direct na de eerste reacties bleek dat een substantieel deel van de aangeschrevenen geen terugkeerder was maar de volledige periode onderwijs had gevolgd, is besloten onderstaande vraag uit te breiden. De eerste 9 respondenten hebben daarom een beknopte vraag ingevuld, de 19 erna een uitgebreide. De gevonden zonen (m/v) ecbo 31

32 32 ecbo De gevonden zonen (m/v)

33 Gebruikte afkortingen Bbl Beroepsbegeleidende leerweg Bol Beroepsopleidende leerweg Bpv Beroepspratijkvorming BRON Basisregister OnderwijsNummer DUO Dienst Uitvoering Onderwijs Ecbo Expertisecentrum Beroepsonderwijs GGD Gemeentelijke GezondheidsDienst Mbo Middelbaar beroepsonderwijs OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap RMC Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Vavo Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs Vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Vo Voortgezet onderwijs Vsv er Voortijdig schoolverlater Wo Wetenschappelijk onderwijs De gevonden zonen (m/v) ecbo 33