RVO duurzame energie Tour 1 Energie Farming 1 juni16

Transcriptie

1 RVO duurzame energie Tour 1 Energie Farming 1 juni16 BOM nieuwe energie en biobased economie Paul Gosselink, programmamanager nieuwe energie, schone technologie en biogebaseerde economie pgosselink@bom.nl ; +31 (0)

2 Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM s) - BOM Doel: stimuleren innovatieve bedrijvigheid en bevorderen duurzame werkgelegenheid. BOM, Doelstelling i.o. Provincie Noord-Brabant Versterken van Brabantse economie door stimuleren van samenwerking, aantrekken van buitenlandse bedrijven, ontwikkelen van bedrijfslocaties en risicodragend investeren. Focus op: Economische topsectoren (High Tech, Logistiek, Maintenance, Life Sciences, Agrofood en Biobased Economy); Crossovers; Maatschappelijke opgaven zoals slimme mobiliteit, gezond ouder worden en duurzame energie. In samenwerking met triple helix (bedrijfsleven, onderwijs en overheid) Kerntaken Business Development: nieuwe bedrijvigheid door partijen samen te brengen (consortia, clusters). Foreign Investments: aantrekken van buitenlandse bedrijven voor Brabant. Capital: investeren in en financieren van innovatieve ondernemingen. Bedrijfslocaties: duurzame en efficiënte werklocaties mogelijk maken.

3 BOM Business Development Kernopgave Het smeden van samenwerkingsverbanden tussen partijen zodat ze samen innovaties omzetten in maatschappelijk relevante producten en diensten. Wat Realiseren innovatieve samenwerkingsverbanden Business cases mee uitwerken Financieringsmogelijkheden in kaart brengen Subfondsen in eigen beheer Koppeling met fondsen BOM Capital

4 Zuid Nederland: clusters Energie agenda Agrofood agenda

5 Innovatie Agrofood: slimste en duurzaamste regio 2020

6 BioBOost Biobased Business Oost Brabant Plantaardige eiwitten/inhoudsstoffen Dierlijke eiwitten/inhoudsstoffen Mineralen/meststoffen Fuels/energie Smart manufacturing- Technologie

7 Bioboost: Biobased Ingrediënten Oost Brabant Ambitie: Kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheid hebben elkaar gevonden in Biobased Business Brainport Oost Brabant ] gericht op het maximaal verwaarden van de grondstoffen en energie uit agro/veeteelt reststromen. markten food feed farma (Fijn)chemi e Energie Ondernemers met markttoegang Speciale stoffen (n,p,k) eiwitten vezels Vetzuren energie Intermediaire producten Agro reststroom land indirect Agro reststroom vee/stal Smartscale technieken op bedrijf toegepast Food reststroom Zuivel 50% Food reststroom Vlees/vis 85% nu al verwerkt Food reststroom Groente/fruit 10% Food reststroom Granen % Food reststroom..% reststromen Bron: Frans Huijbregts, Huijbregts Food Group 7

8 Biobased Ketens Biomassa Wortel Primaire landbouw Reststroom algen, wier, kroos mest, natuurgras Food resten Technologie Scheiden Extractie Conservering Persen Drogen Raffinage Pyrolyse Sap Puree Vezel Inhoudsstoffen Kleurstoffen Geurstoffen Smaakstoffen Drogen Eiwitten Mineralen Vetzuren Vezels Concentraat Biobased Markten Feed Retail Food Farma Zorgsector Overige industriële toepassingen Food; brood Elektriciteitproductie Waterzuvering Verpakking Bemesting Dierlijke reststroom. Bio-energie Brandstof.. GFT, RWZI-slib Methaan, CO 2 Elektriciteit/ warmte Import biomassa 8

9 Rol ontwikkelservice BioBOost Signaleren & Aanjagen Ontwikkelen Investeren Ontwikkelservice: - Partnersearch - Organisatie pilot - Advisering businessplan - Cluster ontwikkeling - Ontwikkelen Proeftuinen - Begeleiden naar financiering - Financieringsmogelijkheden in kaart Brightmove, Ondernemerslift+, BOM Capital,.

10 Voorbeeldproject plantaardige eiwit Welk mengsysteem moet/kan er worden gebruikt Hoge of lage druk pasteurisatie/sterilisatie

11 Animal protein business, Darling/Dalco/VF/FTB/Proverka (??) BBE meets biology cluster: optimal usage byproducts and maximal valorisation Organs (15%) Beans (12%) Fat (5%) Blood (5%) Skin (3%) Rest (15%) Functional proteins and new protein ingredients Sustainable (mild) bio-refinery technologies: extraction, isolation, modification, hydrolysis, etc. of proteins Sustainable technologies to retain or give (techno-)functionality and/or structure to proteins Flavor masking or off-flavor removal Knowledge on interactions between animal proteins and other ingredients Health aspects of proteins: bio-activity, gut health effects, immune modulation Nutritional value, digestibility, bio-availability

12 Voorbeeld: mineralen/meststoffen (dunne) Mestdistillatie; Heydehoeve energie en meststoffen; RE-N/ EcoEnergy Algenkas op varkensstal; Heijvar/bouw, Maris Eendenkroos als brokvervanger; BijdePinken Vacuüm drogen; Etekin (i.s.m. Maris), Seuntiens

13 Eendenkroos als sojavervanger in de Nederlandse melkveehouderij Eendenkroos als sojavervanger in de Nederlandse melkveehouderij Het effect van eendenkroos op melkproductie, melksamenstelling, gezondheid en welzijn Eendenkroos eiwitpercentage 9,4% - 38,5% per kg droge stof (DS). opbrengst ton DS per hectare. Soja ter vergelijking eiwitpercentage 44% - 49% en opbrengst 2,5 ton DS per hectare in Nederland. 10 Holstein Friesian melkkoeien gebruikt willekeurig toegewezen; rantsoen zonder eendenkroos (ZE) of met eendenkroos (ME). basisrantsoen met VEM per kg DS en gram ruw eiwit (RE) per kg DS. De proefkoeien individueel 0,42 kg DS sojameel of 1 kg DS eendenkroos. De onderzoeksperiode van 12 dagen was ingedeeld in een adaptatieperiode van zeven dagen gevolgd door een verzamelperiode van vijf dagen. geen significante verschillen aangetoond in melkproductie, melksamenstelling en gezondheidsen welzijnsparameters tussen de koeien met rantsoen ME en ZE. Er was een grote variatie in de voeropname van rantsoen ME tijdens de onderzoeksperiode. De opname verschilde zowel per dag als tussen individuele koeien. Gemiddeld namen de koeien met rantsoen ME 50% (500 gram DS) van het eendenkroos op. Deze geringe opname kan waarschijnlijk veroorzaakt zijn doordat het eendenkroos niet smakelijk was. Rantsoen Dagen Melkvetgehalt e (%) Melkeiwitgehalte (%) Lactosegehal te (%) Celgetal (cellen/ml melk) Ureumgehalte (mg/100g melk) ME 1 3,56 3,43 4, ,86 3,43 4, ZE 1 3,76 3,65 4, ,62 3,53 4,

14 Maris Projects did 6 years of research in algae already Algae treatment thin fraction Thin fraction rich of N, P, K Main elements for algae to grow Special reactor design Algae can be used as elements for energy of feed

15 Voorbeeld: fuels/energie Mestverwaarding; TerraMass Vergisten, biogas naar bio-lng; Osomo/RolandeLNG Lokaal resten naar bio-gas, KWe, NPK; kleinschalig GTB, Boxtel grootschalig BioTechParkBrabant, Sterksel

16 Voorbeeld TerraMass

17 Bio Tech Park Brabant (BTPB) m3 groen gas m3 industrieel voedsel afval m3 varkensmest m3 koeienmest Recyfood BTPB manure supply SDE groen gas (organica) vergister SDE groene stroom (organica) m3 digestaat 2.5 Mwe elektriciteit ton groenafval ton hout afval BTPB Green Organic BTPB Green Organic kachel SDE verbranding (Envision) pelleteerlijn BTPB organic fertilizer ton organic fertilizer 2.5 Mwe elektriciteit Afvalwater behandeling water Briketten (Envision) ton briketten ton plastic

18 Voorbeeld Eco Energy Oirschot

19 Voorbeeld: Green tech park Brabant, Boxtel Doel: 1. Energieopwekking + productie lokale biobased producten (meststoffen 2. Local for local: GFT en grijze container verwaarden basis leggen voor een circulaire economie. 3. Aandeelhouder zijn: Energiecoöperaties en/of particulieren en/of lokale partijen. Fasering: Medio 15 kleine schaal Begin 2017 grote schaal toepassing 2018 ev buitenland verkopen.

20