Samenwerking overheid en bedrijfsleven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenwerking overheid en bedrijfsleven"

Transcriptie

1 Bio-energie cluster Oost Nederland Samenwerking overheid en bedrijfsleven ontwikkeling en realisatie van bioenergieprojecten

2 Inhoud 1. inleiding 2. bioenergie in Oost Nederland 3. rol van gemeente 4. samenwerking met bedrijfsleven 5. afsluiting slide 2

3 Bioenergiecluster Oost Nederland Stimuland Borgman Beheer Projecten LTO Noord Bruins & Kwast CCS Biomass Technology Group Technologie Kring Twente Plegt Biodiesel KIWA Gastec landbouw, bos- en groenbeheer Universiteit Twente Saxion Hogeschool slide 3 technologieontwikkeling kennisinstellingen exploitatie energie systemen ROVA Twente Milieu, Twence Raedthuys, DVEP, Bieleveld Waterschap Regge & Dinkel Enexis Cogas systeem leveranciers HoSt KARA Stork Thermeq Tubro ProLeiT R&WE

4 de doelstellingen meer bio-energie in Oost Nederland ontwikkelen van nieuwe bio-energie technologieen maatschappelijke partner voor de lokale overheden voedingsbodem voor innovaties met internationale marktpotentie slide 4

5 Food Valley Food Valley projectgroep bioenergiestimulator gemeenten provincie bedrijven slide 5

6 Food Valley Bioenergieprogramma Initiatieven welke initiatieven lopen er? wat kunnen die verder worden geholpen? Doelstellingen: - realisatie van mestvergistingsinstallaties - realisatie van houtgestookte installaties - meer groenafval richting bioenergie Voedingsbodem hoe kunnen we het aanbod van brandstof verbeteren? hoe kunnen we de afzet van energie verbeteren? slide 6

7 Bioenergie in Oost Nederland huidige situatie 1. inzet afvalhout in Hengelo en Goor (160 kton/j) voor electriciteitsproductie 2. inzet GFT in Wilp, Zwolle, Hengelo (120 kton/jaar) voor groen gas en electriciteitsproductie 3. inzet schoon hout in kleine en middelgrote stookinstallaties (Ede 20 kton/j), straks naar torrefactie en pyrolyse plants (totaal 100 kton/j). En naar Electrabel (470 kton/j). 4. inzet mest en co-substraten in mestvergisters voor electriciteitsproductie, mestopwerking en warmte slide 7

8 de observaties houtvoorraden snoeihoutafval, afvalhout en GFT goeddeels benut (binnenkort) maaisel, hout uit landschap en mest nog nauwelijks benut, gespannen markt co-substraten De laag hangende appels zijn geplukt, De resterende appels zitten bovenin de boom slide 8

9 MW SDE beschikkingen SDE beschikkingen Electriciteit bron: Agentschap NL slide 9

10 m3 groen gas per uur SDE beschikkingen SDE beschikkingen Groen Gas Bron: Agentschap NL slide 10

11 de ontwikkelingen groen gas vergister(s) gasopwaardering biomassa SDE+ regeling biogas electriciteit warmte slide 11

12 de ontwikkelingen boerderijvergisters Alle mest moet direct de vergister in!! Zonder co-substraten!! HoSt slide 12

13 de ontwikkelingen grote belangstelling voor schoon hout Bouwen, installeren en bedrijven van kleinschalige houtgestookte verwarmingsketels voor middelgrote gebruikers slide 13

14 de ontwikkelingen de tussenstap biomassa productie hoogwaardige biobrandstof vast, vloeibaar of gas toepassing lokale productie van duurzame energie slide 14

15 de ontwikkelingen pyrolyse olie slide 15

16 de ontwikkelingen meer hout uit bos Meer biomassa uit het bos onder verantwoord bosbeheer slide 16

17 de belemmeringen bioenergie heeft ruimte nodig lastige ruimtelijke ordeningstrajecten lange RO en vergunningstrajecten de afval/ geen afval issues hoge biomassa(verzamel)kosten dan wel hoge conversiekosten hoge investeringen met stevige financiële risico s Volop technische en organisatorische uitdagingen om Bioenergie efficient en goedkoper te maken slide 17

18 rol van de gemeente de eigenaar van biomassa (groenafval) een belangrijke energiegebruiker (gebouwen) de vergunningverlener (Wabo) een grondeigenaar/ ontwikkelaar (woonwijken/ bedrijventerreinen) verantwoordelijk voor gezond werk- en leefklimaat slide 18

19 Biomassastromen voorbeeld Amersfoort Verdeling in energieopbrengst Geacreerd = reeds aangewend voor energie knip- en snoeihout part hout van landschap knip- en snoeihout gem biogas uit regio A- en B-hout particulieren A- en B-hout bedrijven sloot- en dijkmaaisel bermmaaisel GFT slide 19

20 Gemengd groenafval houtachtig Groenstromen - particulier - gemeente lage houtfractie, veel blad en groen, veel zand, soms verontreinigingen slide 20

21 Boomsnoeihout Snoeihout - particulier - gemeente - landschapsbeheer hoge houtfractie, weinig blad, weinig zand, enkele conifeer slide 21

22 Strategie van de gemeente de eigenaar van biomassa (groenafval) een belangrijke energiegebruiker (gebouwen) de vergunningverlener (Wabo) een grondeigenaar/ ontwikkelaar (woonwijken/ bedrijventerreinen) verantwoordelijk voor gezond werk- en leefklimaat hoe beschikbaar te maken? energievraag? Strategie slide 22

23 Strategie van de gemeente voorbeeld Amersfoort slide 23

24 Samenwerking met marktpartijen voorbeeld Amersfoort Provincie Gemeente waterschap - sociale werkvoorziening energiebedrijf afvalorganisatie - afvalbedrijf slide 24

25 Schep ruimte voor bio-energie algemeen oppassen voor: het zal niet meer kosten dan fossiele energie het zal geen impact hebben op de omgeving de installatie zal volledig geurloos zijn Vathorst Twee installatie van vergelijkbare energiecapaciteit Bio-energie de Vallei slide 25

26 Schep ruimte voor bio-energie houtketels opletten bij vergunningverlening: - hanteer geen onnodig hoge normen (NER F7 is de maat voor houtketels); - controleer of brandstof past bij ketel - schrijf inspectie voor: - voor ingebruikname - periodiek - schrijf brandveilige maatregelen voor - houtsnippers is geen afval slide 26 Afvalbrief Minister aan Tweede Kamer 25 augustus 2011

27 Schep ruimte voor bio-energie algemeen Wacht niet op betere oplossingen: - het beste is vaak de vijand van het goede - kijk naar wat nu realiseerbaar is; - een half duurzaam systeem is ook winst slide 27

28 Schep ruimte voor bio-energie samenwerking Werk samen met bedrijfsleven: overheid Zorg voor de samenleving nu en in de toekomst - afval - energievoorziening - wonen - economie - ruimtelijke ordening marktpartijen Duurzame groei van economische activiteiten Gespecialiseerde partijen voor: - productie van bio-energie - installatie van energiesystemen - dienstverlening - technologische ontwikkeling slide 28

29 Schep ruimte voor bio-energie samenwerking Werk samen met bedrijfsleven: geef vertrouwen aan goede initatiefnemers met gevoel voor samenwerking houd rekening met hoge ontwikkelkosten voor bedrijfsleven door regelgeving overheid houd rekening met grote risico s => geef lange termijn commitment slide 29

30 Einde presentatie slide 30

Bioenergie in Oost-Nederland

Bioenergie in Oost-Nederland Bio-energie cluster Oost Nederland Bioenergie in Oost-Nederland www.bioenergieclusteroostnederland.nl Inhoud 1. inleiding - het bioenergiecluster BEON - duurzame energie en de rol van bio-energie slide

Nadere informatie

05/10/2017. Workshop biogas NO Twente 5 oktober 2017

05/10/2017. Workshop biogas NO Twente 5 oktober 2017 Workshop biogas NO Twente 5 oktober 2017 de inhoud de inleiding het cluster het principe van vergisting de toepassing en de mogelijkheden voor biogas de huidige installaties in Twente de nieuwe plannen

Nadere informatie

houtgestookte installaties

houtgestookte installaties Kansen en randvoorwaarden voor houtgestookte installaties Douwe van den Berg BTG biomass technology group bv Arnhem, 27 januari 2011 vandenberg@btgworld.com Inhoud Soorten houtige biomassa voor energie

Nadere informatie

Bio Energy to Overijssel

Bio Energy to Overijssel Bio Energy to Overijssel Wat is BE2.O? BE2.O is een gezamenlijk project van de provincie Overijssel, de Universiteit Twente en regionale bedrijven met als doel in Overijssel de toepassing van bio-energie

Nadere informatie

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Energie verduurzamen maar: Nationaal landschap leent zich minder voor zonne- en windenergie; Ondergrond minder geschikt voor WKO en geothermie; Inzet hout: beperkt

Nadere informatie

Duurzaam warmtenet in Ede

Duurzaam warmtenet in Ede Duurzaam warmtenet in Ede Octobre 2011 ) Direction Marketing Corporate 1 Wie zijn wij? Octobre 2011 ) Direction Marketing Corporate Structuur MPD Holding BV 80% 20% Breeveld Holding BV MPD Holding Nieuwe

Nadere informatie

Boeren met energie. 11 November 2010

Boeren met energie. 11 November 2010 Boeren met energie 11 November 2010 Wat doen wij? Ontwikkelen projecten energie uit biomassa Opzetten expertisecentrum energie uit hout droogtechnieken stookgedrag rookgasmetingen rookgasreiniging Ontwikkelen

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam

Nadere informatie

Welkom. Lokale biomassa lokaal benutten voor energie. Hier Opgewekt,

Welkom. Lokale biomassa lokaal benutten voor energie. Hier Opgewekt, Welkom Lokale biomassa lokaal benutten voor energie Hier Opgewekt, 15-11-2013 Met medewerking van: Gerard Bauhuis, COGAS Duurzaam Barbara Luijters, gemeente Olst-Wijhe Mario den Hoedt, ROVA Huibert Boer,

Nadere informatie

VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN

VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN VRAAG EN ANTWOORD HOUTIGE BIOMASSA ALGEMEEN Wat is biomassa? Biomassa is organisch materiaal afkomstig van bomen en planten. Ook mest, slib en andere biologisch afbreekbare stoffen worden beschouwd als

Nadere informatie

Groene Fabriek Lochem

Groene Fabriek Lochem Groene Fabriek Lochem CCS Energie, innovatief en integraal 12 adviseurs Onderwerpen Biomassa Mono-mestvergisting op de boerderij Biogasopwerking tot Groen gas Mestraffinage Houtstook / torrefactie Kennisoverdracht

Nadere informatie

Inleiding. Energieproductie. Kennisinstellingen. Technologie ontwikkeling. Bos- en landbouw. Systeem aanbieders

Inleiding. Energieproductie. Kennisinstellingen. Technologie ontwikkeling. Bos- en landbouw. Systeem aanbieders Jaarverslag 2017 Inleiding Contact Frans Feil Coördinator Bioenergiecluster Oost-Nederland Postbus 835 7500 AV Enschede E-mail: coordinator@bioenergieclusteroostnederland.nl Website: www.bioenergieclusteroostnederland.nl

Nadere informatie

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%

Nadere informatie

Houtige biomassaketen

Houtige biomassaketen Houtige biomassaketen 27 januari 2016, Gilze Rijen Schakelevent RVO: Is houtige biomassateelt voor kleinschalige warmte-opwekking interessant? Ton.van.Korven@zlto.nl Eigen duurzame energieketen Biomassaproductie/Biomassa

Nadere informatie

Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe

Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe Community of Practice Benutting regionale biomassa Noord Veluwe 1 Inhoud Inleiding Voorstelrondje Voordracht Marie-Therese Tetteroo Warmtevraag en biomassa Thema s voor samenwerking 2 1 Doel Community

Nadere informatie

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving NOABERSCHAP Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving Duurzame energie is een kwestie van ordenen, maar ook van keuzes maken. Verduurzaming gebouwde Omgeving 1 Verduurzamen gebouwde omgeving & Cogas Business

Nadere informatie

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST GRONDSTOFFEN VOOR EEN BIOBASED ECONOMIE MIDDEN- N EDERLAND OVER WAGRO Van oorsprong een groen composteringsbedrijf met een terrein van maar liefst 11 hectare, gelegen te

Nadere informatie

Houtgestookte installaties in de Provincie Noord- Brabant: ervaringen met subsidiëring en vergunningverlening

Houtgestookte installaties in de Provincie Noord- Brabant: ervaringen met subsidiëring en vergunningverlening Houtgestookte installaties in de Provincie Noord- Brabant: ervaringen met subsidiëring en vergunningverlening Dirk van der Kroef Provincie Noord-Brabant Subsidieverlening Toepassing houtige biomassa als

Nadere informatie

Bio-energie en een milieuvergunning?

Bio-energie en een milieuvergunning? Bio-energie en een milieuvergunning? Henkjan Schutte Senior medewerker milieu / specialist afvalstoffen hj.schutte@overijssel.nl Inhoud presentatie WM / Wabo Bevoegde gezag Route tot vergunning MER Milieuvergunning

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

We werken o.a. voor. Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 22-4-2015 Presentatie Synprofect stilstaan bij vooruitgang 2

We werken o.a. voor. Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 22-4-2015 Presentatie Synprofect stilstaan bij vooruitgang 2 2014 22-4-2015 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life Twitter @thuisinenergie @duurzaam4life 1 We werken o.a. voor Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 1997 1999 2003 2009 2010 2015 22-4-2015 Presentatie

Nadere informatie

Inhoud. ROVA rijden op GFT. 1. ROVA en duurzaamheid. 2. Introductiefilm Vergister. 3. Vergisting en gasopwaardering. 4.

Inhoud. ROVA rijden op GFT. 1. ROVA en duurzaamheid. 2. Introductiefilm Vergister. 3. Vergisting en gasopwaardering. 4. ROVA rijden op GFT GFT-vergister Groen gas opwaardering Rijden op GFT 1 november 2012 Huibert Boer Inhoud 1. ROVA en duurzaamheid 2. Introductiefilm Vergister 3. Vergisting en gasopwaardering 4. Rijden

Nadere informatie

Pogramma Kas als Energiebron

Pogramma Kas als Energiebron Pogramma Kas als Energiebron Studiegroep bio-energie, door en voor glastuinders Uitwisselen van kennis- en ervaring over bio-energie Datum: Woensdag 21 mei 2014 Locatie: Peter Biogas, Luttelgeest 1 Programma

Nadere informatie

Duurzaam benutten van warmte

Duurzaam benutten van warmte Duurzaam benutten van warmte Netwerkbijeenkomst duurzame regionale energie Gelderland 12 juni 2013 Door: Hans Wouters Programma energietransitie Provincie Gelderland Provincie zet zich in op de toepassing

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Jan Peter Nap Hanze Research Energy De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Energietransitie 2 Er staat veel op het spel Klimaatverandering - CO 2, opwarming, milieu, afspraken

Nadere informatie

Warmteopwekking in de Muziekwijk. Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels

Warmteopwekking in de Muziekwijk. Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels Warmteopwekking in de Muziekwijk Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels Artikelen 2 Muziekwijk Wijk met 333 woningen Gefaseerde bouw Duurzaam verwarmen Opdrachtgever: SWZ Opdracht

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Transitiepad bio-energie in de glastuinbouw Glastuinbouwdag 2014 Vrijdag 7 maart 2014 Sander Peeters www.energymatters.nl Inhoud 1. Bio-energie in de glastuinbouw 2. Herijking

Nadere informatie

Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU

Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU 25-11-2010 Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen

Nadere informatie

Bio-energiecentrales Eindhoven

Bio-energiecentrales Eindhoven Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales

Nadere informatie

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk

Nadere informatie

NOTITIE. : Voorstel nadere uitwerking vergisten GFT-afval en 'rijden op groen gas'

NOTITIE. : Voorstel nadere uitwerking vergisten GFT-afval en 'rijden op groen gas' Gewestelijke Afvalstoffen Dienst Gooi en Vechtstreek GAD ISO 14001.9 ) NOTITIE Postadres: Postbus 514 1200 AM Hilversum Bezoekadres: Hooftlaan 32 1401 EE Bussum Telefoon: (035) 699 18 88 Fax: (035) 694

Nadere informatie

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem

26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 26 maart bijeenkomst startnotitie m.e.r. Bio WKK Arnhem 1 Achtergrond energie in Arnhem 2 De Kleefse Waard - Arnhem 3 Startnotitie: onderzoek mogelijke milieu effecten 4 Tijdspad 5 Biomassa 6 Vragen 1

Nadere informatie

Verduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o.

Verduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o. Verduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o. Gerard Bauhuis Business Developer I&O g.bauhuis@cogas.nl 06-22972715 Wie is Cogas? Cogas: Netbeheer (Gas, Electra, Kabel en Glasvezel) Cogas Infra

Nadere informatie

Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis

Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis Bio energie betreft 65 % van de duurzame energie markt Twee derde van alle hernieuwbare energie in Nederland

Nadere informatie

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Presentatie Warmteproductie met snoeihout 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Inhoud presentatie Historie HeatPlus Energie en warmte Werking houtgestookte CV installatie

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Bio-WKK voor een duurzame glastuinbouw Workshop 10 september 2009 Jan Smits Agenda Productschap Tuinbouw & kengetallen glastuinbouw Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren

Nadere informatie

Bio energiecentrales Eindhoven

Bio energiecentrales Eindhoven Bio energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Projectmanager Gemeente Eindhoven Maart 2009 Inhoudsopgave 1. Duurzame energie op lokaal niveau 2 Activiteiten op lokaal niveau 3. Bio energiecentrales in

Nadere informatie

Vergunningen voor biogas en groen gas installaties

Vergunningen voor biogas en groen gas installaties Vergunningen voor biogas en groen gas installaties Ervaringen van BioGast Sustainable Energy Marcel Verhaart 12 februari 2014, NEN Wie is BioGast? Groen gas producent sinds 2005 Actief in Nederland, Frankrijk,

Nadere informatie

Flevoland maakt werk van duurzame energie

Flevoland maakt werk van duurzame energie Flevoland maakt werk van duurzame energie Hans Rijnten Provincie Flevoland Chris de Visser Acrres Pieter Bergmeijer Trilance 6 december 2007 Workshop bioraffinage 1 Inhoud presentatie Flevoland maakt werk

Nadere informatie

De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix

De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix 08/04/2011 De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix Luc Pelkmans, VITO 4 de Vlaamse afval- en materialencongres Brugge, 6 april 2011 Inhoud» Vlaamse onderbouwing van de Belgische

Nadere informatie

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens MeppelEnergie Lokaal Duurzaam EnergieBedrijf MeppelEnergie Openingshandeling op 26-1-2012 Duurzame energie voor de woonwijk Nieuwveense

Nadere informatie

Producent van duurzame Energie in Twente

Producent van duurzame Energie in Twente Producent van duurzame Energie in Twente KIVI H.Hegeman 28-5-2019 Twence in het kort Transitie naar euregionaal producent van grondstoffen en energie Kern activiteiten: Duurzame energie Circulaire economie

Nadere informatie

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Marktontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke

Nadere informatie

Toepassing van bioenergie bij zwembaden Jaap Koppejan Technisch directeur, Bio Forte BV 23 nov 2016

Toepassing van bioenergie bij zwembaden Jaap Koppejan Technisch directeur, Bio Forte BV 23 nov 2016 Toepassing van bioenergie bij zwembaden Jaap Koppejan Technisch directeur, Bio Forte BV 23 nov 2016 23-11-2016 1 Wat is Bio Forte Energy Service Company (ESCO) op basis van biomassaverbranding Sinds 2012

Nadere informatie

Hout uit natuur en openbaar groen

Hout uit natuur en openbaar groen Hout uit natuur en openbaar groen Paul Sessink Projectgroep Biomassa en WKK 23 maart 2010 BVOR landelijke branchevereniging (1989) van composteerinrichtingen organisch afval m.n. groenafval bio-energie

Nadere informatie

Groene warmtenet Ede. Douwe van den Berg 19 april 2017

Groene warmtenet Ede. Douwe van den Berg 19 april 2017 Groene warmtenet Ede Douwe van den Berg 19 april 2017 Inhoud Korte introductie BTG Animatiefilm groene warmtenet Ede Ontstaan van het groene warmtenet Ede SvZ en plannen groene warmtenet Ede 2 Inhoud Korte

Nadere informatie

Zeg ook JA tegen afval scheiden.

Zeg ook JA tegen afval scheiden. Zeg ook JA tegen afval scheiden. Elkaar iets beloven. Voor een betere toekomst. Zonder het onnodig verbruiken en weggooien van grondstoffen. Om dat te kunnen realiseren moeten we met elkaar JA zeggen tegen

Nadere informatie

Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving

Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving Kees Kwant Inhoud Doelstellingen duurzaam energiebeleid Energiesituatie in Nederland Ondersteuning vanuit SenterNovem (SDE, EOS, EIA, DEN-B)

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden. 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen

Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden. 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen 2004 Doelstelling Initiatiefnemers 2004 Doelstelling Initiatiefnemers Rendement

Nadere informatie

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman

Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens. 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel en de rol van lokale ketens 1 december 2016 David Borgman Biomassapotentieel in NL Lokale ketenprojecten Gemene deler in projecten Uitgelicht: Biomassalland Lokale ketens voor glastuinbouw

Nadere informatie

Energievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl

Energievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl Energievisie Borne 22 september 2011 Michel Leermakers Linda Rutgers Twence Co Kuip HVC Inhoud van vanochtend Gemeente Borne Visie Twence Werkwijze Energievisie Resultaten Huidige energieconsumptie Bronpotentieel

Nadere informatie

Energiehout een lokale opportuniteit?

Energiehout een lokale opportuniteit? 9/11/2011 Energiehout een lokale opportuniteit? VITO SPK Ruben Guisson Onderzoeker bio-energie VITO % energieverbruik Multiplicator-factor Energiehout the big picture» The EU Climate and Energy Package

Nadere informatie

Regelgeving stookinstallaties vernieuwd. NEN-Infodag 4 juni Wim Burgers InfoMil

Regelgeving stookinstallaties vernieuwd. NEN-Infodag 4 juni Wim Burgers InfoMil Regelgeving stookinstallaties vernieuwd NEN-Infodag 4 juni 2013 Wim Burgers InfoMil Inhoud 1. Tijdsbalk vernieuwde regelgeving stookinstallaties 2. Regelgeving 2013 3. Veranderingen meetverplichting 2

Nadere informatie

Energietransitie in de Betuwse Bloem

Energietransitie in de Betuwse Bloem Energietransitie in de Betuwse Bloem Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Energietransitie Landelijk niveau (Nederland) Energie infrastructuur: Landelijke grids aardgas en electra Kennis: landelijke energietransitie

Nadere informatie

Regio Stedendriehoek

Regio Stedendriehoek Regio Stedendriehoek 1 Energieneutrale regio Energietransitie Stedendriehoek Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst,Zutphen Netbeheer en Duurzame Gebiedsontwikkeling Pieter van der Ploeg, Alliander

Nadere informatie

Toepassing van biogas in de industrie. Biomass Technology Group BV Stimuland Thecogas Biogastechniek BV BEON

Toepassing van biogas in de industrie. Biomass Technology Group BV Stimuland Thecogas Biogastechniek BV BEON Toepassing van biogas in de industrie Biomass Technology Group BV Stimuland Thecogas Biogastechniek BV BEON Inhoud Achtergrond Karakterisering industriële sectoren Case studies Situatieschets Warmtevraag

Nadere informatie

Bio-energie, een kans voor uw gemeente? Antwoorden op uw vragen

Bio-energie, een kans voor uw gemeente? Antwoorden op uw vragen Bio-energie, een kans voor uw gemeente? Antwoorden op uw vragen Inleiding Als raadslid of bestuurder heeft u ongetwijfeld te maken met bio-energie. Bijvoorbeeld omdat u een oplossing zoekt voor de duurzame

Nadere informatie

Inhoud. Regelgeving voor stookinstallaties sterk in beweging 30-11-2012

Inhoud. Regelgeving voor stookinstallaties sterk in beweging 30-11-2012 Regelgeving voor stookinstallaties sterk in beweging Schakel - Stookinstallaties in het activiteitenbesluit Wim Burgers Kenniscentrum InfoMil Inhoud 1. Zes veranderingen in regelgeving Consequenties voor

Nadere informatie

Duurzame energie. Intergrale projecten, samenwerking en praktijk. door Arno Wurkum

Duurzame energie. Intergrale projecten, samenwerking en praktijk. door Arno Wurkum Duurzame energie Intergrale projecten, samenwerking en praktijk door Arno Wurkum Inhoud Wie is Cogas? Wat doet Cogas Duurzaam? Voorbeelden van intergrale duurzame energieprojecten WKO Biomassa Biogas Opmaat

Nadere informatie

Green Coal from torrefied Biomass: een tweede generatie hoogwaardig en groen alternatief voor steenkool

Green Coal from torrefied Biomass: een tweede generatie hoogwaardig en groen alternatief voor steenkool Resultaten en bevindingen van project Green Coal from torrefied Biomass: een tweede generatie hoogwaardig en groen alternatief voor steenkool Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie.

Nadere informatie

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Bioenergie in Overijssel Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Jan de Wit, Ralph Lindeboom en Willem Brus Bioenergiedag oost nederland 31-oktober-2013 Partners Saxion werkt aan een duurzame toekomst

Nadere informatie

Kansen voor bio-energie in Amersfoort

Kansen voor bio-energie in Amersfoort Biomass consultants, researchers and engineers BTG Biomass Technology Group BV is a private firm of consultants, researchers and engineers, operating worldwide in fields of sustainable energy production

Nadere informatie

HEILZAME KRINGLOPEN EN HET VAK VAN DE RUIMTELIJK VORMGEVER

HEILZAME KRINGLOPEN EN HET VAK VAN DE RUIMTELIJK VORMGEVER HEILZAME KRINGLOPEN EN HET VAK VAN DE RUIMTELIJK VORMGEVER In hoeverre kan het denken in heilzame kringlopen van invloed zijn op de invulling en uitwerking van ruimtelijke ontwerpen? International Architecture

Nadere informatie

BIOCHP. Enkele verschillende voorbeelden Kansen, mogelijkheden, calculaties

BIOCHP. Enkele verschillende voorbeelden Kansen, mogelijkheden, calculaties BIOCHP Enkele verschillende voorbeelden Kansen, mogelijkheden, calculaties 1. Biovergasser + WKK (productgasmotor) 2. De pelletbrander + stirlingmotor 3. De Pelletvergasser +WKK 4. De HT-water + ORC CHP

Nadere informatie

B-96 Green Deal de winst van paardenmest

B-96 Green Deal de winst van paardenmest B-96 Green Deal de winst van paardenmest Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. verhagen, en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,

Nadere informatie

Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins

Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen

Nadere informatie

Presentatie Pioneering 27 september 2011

Presentatie Pioneering 27 september 2011 Presentatie Pioneering 27 september 2011 1 Contactgegevens Dinkelborgh energie (DBE) Presentatie voor Pioneering Hans Visser (DBE) 06 53 87 86 79 Dinkelborgh Energie Wilhelminastraat 8 7591 TN Denekamp

Nadere informatie

Samenwerking in de biomassaketen. 1 november 2016 David Borgman

Samenwerking in de biomassaketen. 1 november 2016 David Borgman Samenwerking in de biomassaketen 1 november 2016 David Borgman Overzicht samenwerkingsprojecten Midden en Oost Nederland Gemene deler in projecten Uitgelicht: Biomassalland Rol Gemeente Coöperatie Biomassalland

Nadere informatie

Bas van Golde Sales Manager Noord & Oost Nederland (

Bas van Golde Sales Manager Noord & Oost Nederland ( Bas van Golde Sales Manager Noord & Oost Nederland (06-54354008 bas.van.golde@ennatuurlijk.nl) Datum 15-06-2016 Wie is Ennatuurlijk Warmtenetten in Twente (Overijssel) Discussie: de rol van biomassa in

Nadere informatie

De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek

De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek Jean-Pierre Lemmens COGEN Vlaanderen easyfairs Industrie & Milieu 2010 Seminarie Bio-energie

Nadere informatie

Besparen met duurzame energie. Unica Ecopower

Besparen met duurzame energie. Unica Ecopower Besparen met duurzame energie Unica Ecopower Besparen met duurzame energie Dat voor u als eigenaar of beheerder van duurzaam vastgoed de energielevering op duurzame wijze moet geschieden spreekt voor zich.

Nadere informatie

Bijlage 6 behorende bij artikel 7e, eerste lid van de Algemene uitvoeringsregeling stimulering duurzame energieproductie.

Bijlage 6 behorende bij artikel 7e, eerste lid van de Algemene uitvoeringsregeling stimulering duurzame energieproductie. Verzoek tot vaststelling van de geschiktheid van een productieinstallatie voor de opwekking van hernieuwbare warmte en mededeling van meetgegevens van hernieuwbare warmte Bijlage 5 behorende bij artikel

Nadere informatie

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie

Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie Bio-energiedag Oost Nederland 14 oktober 2010 Ir. F.C.W. (Frank) van Erp Projectleider AGNl Actieplan Hernieuwbare Energie en CA-RES Inhoud Richtlijn

Nadere informatie

Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011

Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011 Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011 Problematiek Natuurtechnisch beheer in natuurgebieden en op wegbermen : afvoer van maaisel noodzakelijk Piekaanvoer bij verwerkingsinstallaties Groencompostering:

Nadere informatie

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes Green Gas Technology Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar Shared Succes Imtech en Green Gas Technology Imtech is de technologie partner voor bedrijven die biogas willen opwaarderen naar aardgaskwaliteit.

Nadere informatie

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Inhoud Over de BVOR Over organische reststromen & biomassa: Waar hebben

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Biomassa: brood of brandstof?

Biomassa: brood of brandstof? RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply

Nadere informatie

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen BEON Nieuwe Energiedag 2018 Leendert Tamboer Transitie.. niet nieuw maar uitdagingen enorm! Algemeen minder fossiel CO

Nadere informatie

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen

Nadere informatie

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen

Nadere informatie

Inhoudsopgave THE TRI-O-GEN ORGANIC RANKINE CYCLE. De onderneming Tri-O-Gen B.V Opgericht mei 2001 door Professor Jos van Buijtenen.

Inhoudsopgave THE TRI-O-GEN ORGANIC RANKINE CYCLE. De onderneming Tri-O-Gen B.V Opgericht mei 2001 door Professor Jos van Buijtenen. THE TRI-O-GEN ORGANIC RANKINE CYCLE Inhoudsopgave Wat we doen De onderneming De ORC installatie Processchema ORC technologie Referenties Toepassingsgebieden Brandbaar gas of vloeistof Wat we doen Tri-O-Gen

Nadere informatie

Programma Kas als Energiebron

Programma Kas als Energiebron Programma Kas als Energiebron Studiegroep bio-energie, door en voor glastuinders Uitwisselen van kennis- en ervaring over bio-energie Onderwerp: beschikbaarheid en duurzaamheid houtige biomassa Datum:

Nadere informatie

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

ARN, uw duurzame innovatieve partner! ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS

Nadere informatie

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen

Nadere informatie

Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie

Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010 Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Financieren Duurzame energie binnen Rabobank Groep Maatwerk Sustainability naast Food

Nadere informatie

Duurzame Regio Energie

Duurzame Regio Energie Duurzame Regio Energie Fase 2: Omgevings Benuttings Plan In het kader van het project zijn er in september de volgende afspraken gemaakt: Overleg met netwerkbeheerders over de technische haalbaarheid;

Nadere informatie

Innovatieve mestverwerking op de boerderij

Innovatieve mestverwerking op de boerderij Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op

Nadere informatie

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en

Nadere informatie

VOORBLAD VOOR RAADSBUNDEL, bundelnummer: 16 11ini01587

VOORBLAD VOOR RAADSBUNDEL, bundelnummer: 16 11ini01587 VOORBLAD VOOR RAADSBUNDEL, bundelnummer: 16 11ini01587 1. Onderwerp: aanschaf houtkachel ter verwarming van de gemeentewerf te Ulft 2. Voor welke raadscyclus: 3. Agendering: 4. Behandelwijze: 5. Indien

Nadere informatie

Kansen voor biomassa uit natuurbeheer

Kansen voor biomassa uit natuurbeheer Kansen voor biomassa uit natuurbeheer Verslag veldwerkplaats --- Algemeen Goor, 10 november 2009 en 15 december 2009 Inleiders: Kees Boon (Algemene Nederlandse Vereniging van Inlands Hout), Ton Roozen

Nadere informatie

Duurzame Warmte uit Biomassa

Duurzame Warmte uit Biomassa Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten

Nadere informatie

Kansen in de Najaarsronde SDE+ Zwolle Landstede 30 maart 2017 Jan Bouke Agterhuis (RVO)

Kansen in de Najaarsronde SDE+ Zwolle Landstede 30 maart 2017 Jan Bouke Agterhuis (RVO) Kansen in de Najaarsronde SDE+ Zwolle Landstede 30 maart 2017 Jan Bouke Agterhuis (RVO) Onderwerpen Evaluatie SDE 2011 2015 SDE+ 2016 SDE+ 2017 SDE+ 2018 Evaluatie SDE+ 2011 2015 1/2 Rapport van CE Delft

Nadere informatie