Ergernissen van ondernemers in het MKB Minirapportage

Transcriptie

1 Ergernissen van ondernemers in het MKB Minirapportage drs. C.M. Wiggers Zoetermeer, augustus 2003

2 Nummer: M De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij EIM. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van EIM. EIM aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden. The responsibility for the contents of this report lies with EIM. Quoting of numbers and/or text as an explanation or support in papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of EIM. EIM does not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections. 2

3 Ergernissen van ondernemers in het MKB Ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (MKB) ergeren zich aan regelgeving en bemoeienis van de overheid, aan de traagheid en het beperkte inlevingsvermogen van ambtenaren en aan de kosten die met uitvoering van regels gemoeid gaan. Opvallend is dat circa een kwart van de ondernemers geen klachten heeft. Met behulp van het MKB-Beleidspanel, waarvoor zo'n MKB-ondernemers driemaal per jaar telefonisch vragen beantwoorden over beleid, is in maart 2003 geïnventariseerd welke ergernissen MKB-ondernemers ondervinden in hun contacten met de overheid. Ondernemers is expliciet gevraagd naar hun ergernissen. Nuanceringen hoefden niet aangebracht te worden. Doel was te komen tot een lijst met ergernissen. De resultaten van deze inventarisatie worden hieronder beschreven. Circa 40% stoort zich aan regelgeving en bemoeienis Een deel van de ondernemers ergert zich aan de hoeveelheid regels, een ander deel aan de inhoud van bepaalde regels. Nederlandse en Europese wetgeving mondt uit in besluiten en regelingen. De toezichthoudende organen voor naleving van de wet hebben op hun beurt uitvoeringsregels. Ondernemers zijn verplicht informatie te verstrekken die het de toezichthoudende organen mogelijk maakt wetgeving uit te voeren. Naast deze wet- en regelgeving zijn er instanties als het Centraal Bureau voor de Statistiek, waar ondernemers óók gegevens naar toe moeten sturen. Bij het CBS kan dit voor bedrijven oplopen tot zo n 75 formulieren per jaar. Voor ondernemers betekenen de besluiten, regelingen en uitvoeringsregels dat er toestemming moet worden gevraagd, dat formulieren moeten worden ingevuld, dat investeringen moeten worden gedaan, dat doorlooptijden langer worden et cetera. Ook betekenen bepaalde regelingen dat plannen worden gedwarsboomd. Ondernemers ervaren veel wet- en regelgeving als beperkend, als bemoeienis die vooral een enorme papierwinkel oplevert. Los van de ervaren kwantiteit zorgen wetten en regels ook inhoudelijk voor ergernis. Uit onderzoek in blijkt dat ruim 70% van de MKB-ondernemers naar eigen zeggen redelijk tot volledig op de hoogte is van wet- en regelgeving die voor de onderneming geldt. Circa 80% van de ondernemers in het MKB heeft moeite met naleving van wetten en regels omdat zij het niet eens zijn met de inhoud ervan. De inhoudelijke ergernissen gaan in veel gevallen over wetten die de ondernemer geld kosten. Er zijn grote ergernissen rondom ziekteverzuim en WAO. Een deel van de ondernemers ervaart het als onrechtvaardig dat doorbetaald moet worden bij langdurige ziekte. Ook tegen milieuwetgeving en veiligheid wordt geageerd. Milieuwetgeving gaat veel ondernemers te ver en de aangescherpte regels voor brandpreventie zijn volgens veel ondernemers te drastisch. De derde groep inhoudelijke ergernissen betreft de belastingen. Minder dan 10% ageert tegen kosten 1 Nalevingsgedrag van MKB -ondernemers, EIM mei

4 Sommige regels leiden direct tot kosten voor ondernemers doordat zij bijvoorbeeld moeten investeren in brandpreventie. Andere regels leiden tot indirecte kosten, omdat activiteiten een langere doorlooptijd krijgen; omdat het invullen van formulieren tijd en dus geld kost; omdat tijd en dus geld geïnvesteerd moet worden in het uitzoeken van regels die als onduidelijk worden ervaren. Administratieve lasten staan in de politieke belangstelling. Eind 2002 is een motie over reductie van administratieve lasten aangenomen in de Tweede Kamer, met als doelstelling de administratieve lasten in de periode met 20% te verminderen. In 2003 is door minister Zalm van Financiën een website geopend waar ondernemers hun suggesties kunnen neerleggen om de papieren rompslomp te beperken. Uit onderzoek uit blijkt dat het MKB en in het bijzonder het kleinbedrijf onevenredig zwaar wordt getroffen door administratieve lasten. De belangrijkste oorzaak hiervoor is het fenomeen drempelkosten. Dit zijn vaste kosten waar elk bedrijf mee wordt geconfronteerd bij het naleven van de verplichting en die bij kleinere bedrijven relatief hoog zijn. Ook vinden ondernemers dat sommige wetten tot concurrentievervalsing leiden of vinden zij sommige regels onduidelijk. Sommigen pleiten bijvoorbeeld voor afschaffing van subsidies, omdat deze marktverstorend zouden werken en veel controles door allerlei instanties behoeven waarin vervolgens geen consistentie zit. Circa een kwart ergert zich aan traagheid Een veel gemelde ergernis bij MKB-ondernemers is de traagheid waarmee weten regelgeving wordt uitgevoerd. Deze traagheid wordt volgens hen veroorzaakt door slechte bereikbaarheid, onvoldoende samenwerken tussen overheidsinstanties, te weinig medewerking, ongeïnteresseerdheid en gebrek aan relevante kennis bij ambtenaren. Uit onderzoek in blijkt dat iets minder dan 80% van de MKB-ondernemers wetten en regels ingewikkeld vindt. Uitleg of extra informatie moet dan worden opgevraagd en ondernemers ergeren zich dan aan het moeilijk kunnen bereiken van de juiste persoon bij de overheid, arrogantie bij ambtenaren, een gebrek aan klantvriendelijkheid, en onkunde van sommige beslissers. Een kwart ergert zich niet Een kwart van de ondernemers in het MKB ergert zich niet aan de overheid, ook niet als daar expliciet naar wordt gevraagd. Sommigen geven ongevraagd positief commentaar: zij vinden dat er met de overheid tegenwoordig goed zaken is te doen. 1 Monitor Administratieve Lasten, EZ-regelgeving 2001, EIM Nalevingsgedrag van MKB -ondernemers, EIM mei

5 Waaraan heeft u zich het afgelopen jaar geërgerd? nergens aan traagheid regelgeving inhoud regels kosten Bron: MKB-Beleidspanel, maart