RAVON Vissenweekend 2011 Limburg

Transcriptie

1 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND

2

3 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg Arthur de Bruin & Frank Spikmans November 2011 STICHTING RAVON POSTBUS BK NIJMEGEN

4 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg Colofon 2011 Stichting RAVON, Nijmegen Rapportnummer: a Tekst: Arthur de Bruin & Frank Spikmans Foto s omslag: Frank Spikmans & Karin Didderen (inzet) Wijze van citeren: Bruin A. de & Spikmans F., RAVON Vissenweekend 2011 Limburg. Stichting RAVON, Nijmegen.

5 Stichting RAVON INHOUD 1 INLEIDING BEMONSTERDE LOCATIES WAARGENOMEN SOORTEN FOTO S DANKWOORD BIJLAGEN 1 Deelnemerslijst 2 Verspreidingskaarten aangetroffen vissen 3 Verspreidingskaarten overige soorten

6

7 Stichting RAVON 1 INLEIDING Het jaarlijkse RAVON Vissenweekend vond in 2011 plaats van vrijdag 23 september tot en met zondag 25 september. Na vorig jaar Utrecht geïnventariseerd te hebben, was dit jaar de provincie Limburg aan de beurt. Uitvalsbasis was accommodatie Ossa, gelegen in Sint Odiliënberg. Het hoofddoel van het Vissenweekend is om vis-inventarisaties uit te voeren in de zogenaamde witte gebieden, waarvan de visgegevens oud of zelfs geheel onbekend zijn. Dit jaar ging speciale aandacht uit naar de optrek van exotische grondels in de verschillende beekmondingen. Uiteraard staat het weekend ook bekend om zijn gezelligheid, ontmoeting van oude bekenden en het delen van ervaringen en visserslatijn. Zoals elk jaar stond ook de vis-quiz tijdens het weekend weer op het programma waarbij gestreden werd om de roem en een heuse wisselbeker. Traditiegetrouw zou eigenlijk de vorige winnaar van een nieuwe quiz moeten maken, bij afwezigheid van Willie van Emmerik hebben de organisatoren van het vissenweekend deze taak op zich genomen. De quiz werd ondanks gesteun en geklaag over de moeilijkheid van de vragen toch goed ontvangen door de deelnemers. Na correctie bleek Theo de Jong de meeste vragen goed te hebben en kan zich hiermee de begeerde titel RAVON vissenweekend quiz winnaar 2011 toe-eigenen. Zaterdag avond werd een duo lezing gegeven door Rob Gubbels (waterschap Roer en Overmaas) en Thijs Belgers (VBC Roerdal) over de vissen van de Roer. Binnen de lezing werd vooral ingezoomd op het salmoniden project in de Roer en de visgeleiding langs de ECI centrale in Roermond. In aansluiting op deze lezing vond zondagochtend een excursie plaats naar de ECI centrale. De zondagmiddag werd besteed om met drie groepen en drie zegens op pad te gaan om verschillende plassen en oevers langs de Maas te inventariseren op de aanwezigheid van vissen. De organisatie dit jaar bestond uit Arthur de Bruin (RAVON), Frank Spikmans (RAVON). Er waren 30 mensen aanwezig op het Vissenweekend. Het weekend is mede gesubsidieerd door Rijkswaterstaat Limburg. 1

8 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 2

9 Stichting RAVON 2 BEMONSTERDE LOCATIES De te bemonsteren locaties van tevoren bepaald, gebaseerd op gegevens van de RAVON databank en toestemming van de verschillende waterschappen. De bezochte locaties zijn weergegeven in figuur 1. De groepjes bestonden uit ongeveer 5 personen, waarbij gezorgd is dat in elk van de groepen tenminste 1 of meerdere ervaren vissers aanwezig waren. Het inventariseren vond vooral plaats met steeknetten. Op zondag werd uitsluiten met zegens gevist in uiterwaard wateren en Maasoevers. Figuur 1.Onderzochte km-hokken tijdens het vissenweekend 2011 Limburg. 3

10 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 4

11 Stichting RAVON 3 WAARGENOMEN SOORTEN Tijdens het weekend werden 27 km hokken onderzocht waarbij 35 verschillende soorten en 8146 individuen werden waargenomen (zie tabel 1 en tabel 2). De verspreidingskaarten van de aangetroffen vissoorten zijn opgenomen in bijlage 2. Naast vissen werden ook amfibieën, reptielen, kreeften en andere dieren genoteerd. De verspreidingskaarten hiervan zijn weergegeven in bijlage 3. Van de binnen de Flora- en faunawet beschermde soorten werden de kleine modderkruiper, bittervoorn, meerval en rivierdonderpad aangetroffen. Ondanks dat bij diverse onderzoekslocaties de aandacht uitging naar de grote modderkruiper werd deze niet aangetroffen tijdens het vissenweekend. Opmerkelijk is de vangst van een jonge meerval in de Neerbeek. Onverwachts was de vangst van 3 jonge zalmen en verschillende beekforellen in het afwateringskanaal. Van de exotische grondels is alleen de marmergrondel waargenomen. Deze soort is al enige tijd bekend uit de Maas. De Kesslers grondel en zwartbekgrondel die elders wel al voorkomen in de rivieroevers en zijwateren, hebben anno 2011 blijkbaar nog niet dit deel van de Maas bereikt. Andere exotische vissoorten die aangetroffen werden zijn; roofblei, blauwband, bruine Amerikaanse dwergmeerval, giebel, zonnebaars en Amerikaanse hondsvis. Een nieuw programmaonderdeel was een nachtelijke snorkelexcursie in de Grote Hegge nabij Thorn. Een 7-tal snorkelaars werden verast door het kristal heldere water en de enorme hoeveelheid aan vooral jonge vissen. Naast vele blankvoorns en baarzen werden verschillende rivierdonderpadden, marmergrondels en palingen waargenomen. Zondag werden verschillende locaties langs de maas met zegens onderzocht op het voorkomen van jonge vissen. Tijdens de bemonstering werden onder andere alver, sneep en serpeling gevangen. Tabel 1. Samenvatting van de vangsten tijdens het Vissenweekend. Aantal aangetroffen vissoorten 35 Aantal onderzochte kilometerhokken 27 Meest aangetroffen soorten Bermpje en Blankvoorn (17 van de 27 km-hokken) Minst aangetroffen soort Europese meerval (1 exemplaar) Meest soortenrijke kilometerhokken & (15 vissoorten) Totaal aantal waargenomen vissen 8424 individuen Aantal exotische vissoorten 7 5

12 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg Tabel 2. Aangetroffen vissoorten per kilometerhok. Alver Amerikaanse hondsvis Baars Barbeel Beekforel Bermpje Bittervoorn Blankvoorn Blauwband Brasem Driedoornige stekelbaars Giebel Karper Kleine modderkruiper Kolblei Kopvoorn Marmergrondel Meerval Paling Pos Rivierdonderpad Riviergrondel Roofblei Ruisvoorn Serpeling Sneep Snoek Snoekbaars Tiendoornige stekelbaars Vetje Winde Zalm Zeelt Zonnebaars Zwarte of bruine dwergmeerval Aantal soorten X Y x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 1 Aantal kmhokken

13 Stichting RAVON 4 FOTO S Meerval. Jelger Herder Beekforel. Arthur de Bruin 7

14 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg Arthur de Bruin Snorkelexcursie Grote Hegge. Frank Spikmans 8

15 Stichting RAVON Marmergrondel Grote hegge. Frank Spikmans De aalfuik word bekeken bij de ECI centrale. Jelger Herder 9

16 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg Dwergmeerval in cuvet. Frank Spikmans 10

17 A de Bruin Stichting RAVON Zegenvisserij in Maasplassen. Piet Spaans Zalm Afwateringskanaal. Arthur de Bruin 11

18 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg Baars Grote Hegge. Frank Spikmans Verwerking van de vangsten. Frank Spikmans 12

19 Stichting RAVON 5 DANKWOORD Het Vissenweekend is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van Rijkswaterstaat Limburg. We willen alle deelnemers bedanken voor het wederom tot een succes maken van dit Vissenweekend. We hopen iedereen weer te zien op het volgende weekend of een andere RAVON activiteit! Voor het verlenen van toestemmingen en het meedenken bij geschikte monsterpunten bedanken wij Waterschap Peel en Maasvalei, Waterschap Roer en Overmaas, Natuurmonumenten, Stichting het Limburgs Landschapen, Sportvisserij Limburg en Peter Verbeek. Voor het verzorgen van de presentatie en een excursie naar de ECI centrale bedanken wij Rob Gubbels (waterschap Roer en Overmaas) en Thijs Belgers (VBC Roerdal). 13

20 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg BIJLAGE 1 Deelnemerslijst Naam Woonplaats Frank Spikmans Molenhoek T. de Roode Leiden Emil Kuijs castricum Marcel Koen Zevenaar Stephan Loosveld Rosmalen Rémon ter Harmsel Wageningen Tim Puts Wageningen Wim van den Heuvel Grave Jarno Beijk & Josine de Jongh IJsselstein Matthijs de Vos Wilp Ronald van Os Hoogerheide Theo de Jong Culemborg Arthur Hoffmann Utrecht Jeroen Bosveld Zutphen Hans de Graaf Hank Jan Kranenbarg Wageningen Sharon Boekhout en Martijn van der Ende Markelo mariska nieuwenhuijsen Gouda marco snijder Gouda Bram Houben Ede Jos Richaerts Thorn Arthur de Bruin Zevenaar Sharon & Martijn Markelo Rik Schreurs Arnhem Leon Terlouw Bergen NH Andries Post Nagele Matthijs Courbois Wageningen 14

21 Stichting RAVON BIJLAGE 2 Verspreidingskaarten vissoorten 15

22 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 16

23 Stichting RAVON 17

24 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 18

25 Stichting RAVON 19

26 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 20

27 Stichting RAVON 21

28 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 22

29 Stichting RAVON 23

30 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 24

31 Stichting RAVON 25

32 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 26

33 Stichting RAVON 27

34 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 28

35 Stichting RAVON 29

36 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 30

37 Stichting RAVON 31

38 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 32

39 Stichting RAVON 33

40 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg BIJLAGE 3. Verspreidingskaarten overige soorten 34

41 Stichting RAVON 35

42 RAVON Vissenweekend 2011 Limburg 36