Rapport. Lelystad, november 2010 J. Reinhold & J. Nagel

Transcriptie

1 Rapport Lelystad, november 2010 J. Reinhold & J. Nagel Vissen in Flevoland 2010

2 Colofon Titel : Vissen in Flevoland, 2010 Auteur : J. Reinhold & J. Nagel Datum : november 2010 Rapportnummer : LBF Foto s : Dit rapport is tot stand gekomen dankzij financiële bijdrage van Waterschap Zuiderzeeland

3 Inleiding Het Waterschap Zuiderzeeland is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en kwantiteit in Flevoland. Om te meten of de doelstellingen gehaald worden, voert het Waterschap allerlei metingen uit. Naast allerlei abiotische metingen (zoutgehalte, fosfaten e.d.) meet het waterschap ook de macrofauna (kleine beestjes in het water, maar groter dan een watervlo) en de microfauna (watervlooien e.d.). Hoe het zit met de vispopulaties in Flevoland is minder bekend. Voor het Waterschap aanleiding om een visproject te starten: de digitale visatlas. Om de vispopulaties in beeld te brengen kunnen verschillende methoden ingezet worden: elektrisch bemonsteren, in fuiken vangen, hengelen of een schepnet inzetten. Alle methoden hebben zo hun voor- en nadeel. Vissen met een kleine zwemblaas (bijv. modderkruiper) zijn elektrisch moeilijk te vangen, anderen willen juist niet aan de haak (bijv. bittervoorn) en grote vissen zijn bijna niet te vangen met een schepnet. Het gebruik van meerdere methoden levert daarom het beste inzicht op. Het waterschap heeft hengelsportverenigingen en beroepsvissers gevraagd om hun visgegevens aan te leveren. RAVON en zijn in 2007 benaderd om juist te zorgen dat er schepnetgegevens binnenkomen. In 2009 en 2010 heeft dit zelfstandig doorgezet

4 Resultaten In 2010 zijn de volgende locaties bemonsterd: data 10-apr 1-mei 5-jun 14-aug 11-sep 9-okt locatie rondom Beatrixpark Marknesse Zuigerplasbos Kromslootpark Larservaart plaats Kraggenburg Almere Marknesse Lelystad Almere Lelystad Aantal vissen In totaal zijn er 2674 vissen gevangen verdeeld over 21 vissoorten. Het betreft vangsten met het schepnet maar ook de vissen die gevangen zijn met zeeg en met elektrisch vissen in het Zuigerplasbos. Van soorten als vetje, witvingrondel en snoekbaars zijn slechts een of enkele exemplaren gevangen. Ruisvoorn, blankvoorn, driedoornige stekelbaars en baars maken gezamenlijk ruim 75% van alle vangsten uit. Vissen met schepnetten levert dus een groot aantal soorten op. Van de 31 bekende Flevolandse soorten hebben we in 2010 ruim 67% van alle soorten gevangen. vetje witvingrondel snoekbaars marmergrondel rivierdonderpad riviergrondel bermpje brasem karper brasem/kolblei kolblei spiering zeelt snoek pos tiendoorn kleine modderkruiper ruisvoorn blankvoorn driedoorn baars Tabel : Aandeel gevangen vissen in 2010 per soort (N=2674)

5 Bijzondere vangsten De witvingrondel betrof een van de eerste waarnemingen van Flevoland. Verwacht mag worden dat deze exoot de eerstkomende jaren nog sterk gaat uitbreiden evenals de marmergrondel (en andere grondels die Nederland nu koloniseren maar nog niet in Flevoland zijn gevonden). Snoekbaars is dit jaar voor het eerst in onze inventarisatie gevangen terwijl duidelijk is dat de soort vrij algemeen voorkomt in de hoofdkanalen van Flevoland. Ook de vondst van groot nimfkruid in het Kromslootpark was een leuke waarneming. Vangsten van spiering binnendijks zijn schaars. Leuk om eens enkele vissen binnendijks te vangen en ervaring op te doen met de typische komkommergeur van deze vis. De kleine modderkruiper is op veel locaties in Flevoland gevangen. Met deze beschermde vissoort van de Flora en Faunawet zal dus bijna altijd rekening gehouden moeten worden. Verschil in vangsten Noordoostpolder, en Oostelijk en Zuidelijk Flevoland. Opvallend is dat de vangsten van de Noordoostpolder sterk verschillen van de rest van Flevoland. Verschillen die vooral te maken hebben met de inlaatpunten en de manier waarop het water door de polders stroomt. In de Noordoostpolder wordt het water in de hogere delen van de polder ingelaten via wateraanvoersloten. Vissen van uit bovenstroomse delen van buiten Flevoland komen daarmee hoog in het Flevolandse watersysteem terecht en kunnen middels de stuwen betrekkelijk makkelijk naar de lagere delen van de polder komen. In Oostelijk en Zuidelijk Flevoland is er nagenoeg geen uitwisseling met water buiten Flevoland. De hoeveelheid regen en kwel zijn groter dan het verlies door verdamping zodat er gedurende bijna het gehele jaar water wordt weggepompt. Vissen van buiten de polder kunnen de polders alleen bereiken als er boten worden ingelaten en als ei aan de poten van watervogels. Al met al zijn de kansen om Flevoland te bereiken een stuk kleiner. Water van de lagere regionen (Lage en Hoge Vaart) wordt niet actief naar de hogere delen in de polder gepompt (m.u.v. enkele delen van het middengebied van Flevoland). Veel van de rijkere visgebieden in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland moeten dus gezocht worden nabij de vaarten. In de Noordoostpolder is dat juist bij de waterinlaatplaatsen

6 Dataopslag De waargenomen vissen zijn opgeslagen in onder de waarnemer Landschapsbeheer. Door het visproject is Landschapsbeheer de waarnemer die op deze landelijke site de meeste gegevens heeft aangeleverd. Als alles goed gaat komen de waarnemingen van waarneming.nl eind van dit jaar automatisch in het NDFF-bestand. Via RAVON ontvangt het waterschap een kopie van de viswaarnemingen uit het NDFF. Daarmee zijn de gegevens via een centraal bestand beschikbaar met alle andere viswaarnemingen van Flevoland. Het zelf verzamelen van verschillende visbestanden is dan minder noodzakelijk. TV-opnames NCRV Natuur in de stad De visbemonstering van 14 augustus is gebruikt in de Tv-opnamen van de NCRV. Een leuke dag met veel mensen en veel vissen. Op 19 december, uur is de uitzending op Nederland 2. Aantal deelnemers Data 10-apr 1-mei 5-jun 14-aug 11-sep 9-okt Locatie rondom Beatrixpark rondom Zuigerplasbos Kromslootpark Larservaart Plaats Kraggenburg Almere Marknesse Lelystad Almere Lelystad Jeroen Reinhold Jeroen Reinhold Jeroen Reinhold begeleider Jan Nagel Jan Nagel Jan Nagel aantal vrijwilligers aantal vrijwilligersuren

7 Reactie van een nieuwe deelnemer: Het vissen langs de Larservaart was leuk, en weer eens iets heel anders dan anders. We waren met z'n vijven. Ik had laarzen mee, maar die had ik niet nodig, want ik mocht een waadpak lenen. Dat is een soort rubberen laarzen/tuinpak combinatie, waarmee je dus zonder problemen tot je middel het water mee in kan. En dan lekker met een schepnet aan de gang, een beetje van je af het water in gooien en dan naar je toe halen. En kijken of je wat hebt. Je vangt voornamelijk waterplantjes op die manier, maar op gegeven moment had ik ook iets spartelen in m'n net. Een snoek (van volgens mij nog geen 20 cm.). Later had ik ook nog een karpertje en een blankvoorn gevangen.(wat overigens de enige voorn en karper van vandaag was.) En nog een heleboel kleine baarsjes, van 2 cm of kleiner. Als ik wat in m'n net had, had ik geen idee wat het was, maar er kwam altijd wel iemand kijken. En als het een soort was die we al tig keer gezien hadden (zoals met de baarsjes) dan mochten ze meteen terug het water in. De soorten die we niet vaak tegenkwamen, mochten eerst in een emmer en soms ook in een smalle glazen bak zodat je ze beter kon bekijken. Verder een hoop andere dieren gezien, zoals larven van een libel en waterjuffer. Die verschillen overigens best flink, de larve van een waterjuffer, daar kan je de kop van het volwassen dier al in herkennen, terwijl een libellenlarf meer een vreemd soort zwemmend kevertje is. Verder nog een geelgerande watertor gezien, een pikzwarte watertor (best groot, een van de grootste soorten, en ik denk dat deze bijna 5cm was), een waterschorpioen, bootsmannetjes, een spinnetje dat vrolijk over het water liep, en een paar soorten slakken met zo'n puntig huisje. En we hebben nog een ijsvogel gehoord, en beversporen gezien: afgeknaagde takjes, een paar paadjes waar ze het water in en uit gaan, en een drolletje. Al met al zijn we tot bijna 5 uur bezig geweest. We hadden er dan ook heel goed weer bij en het was een gezellige groep. Er zijn ook nog wat foto's gemaakt, maar niet door mij. Ik had m'n camera wel mee, maar was veel te druk bezig om er iets mee te doen. Groetjes, Tonia - 7 -

8 Verslag vissen van zaterdag 10 april Kraggenburg en omstreken Door Andries Post We verzamelden op de kruising zuiderringweg/hertenweg en deden naar goed gebruik eerst een bakje koffie. Het was mooi weer dus een goede aftrap voor het seizoen. We waren met vijf personen te weten; Piet, Ruurd, Michiel, Jan, en Andries. Het water zag er niet uit of hier veel te vangen zou zijn, maar daar kan een mens zich toch best in vergissen. Het begon gelijk al goed hier, met spiering en bermpjes daarna een marmer grondel,witvingrondel en nog diverse andere soorten. Na deze locatie gingen we in de kadoelertocht op twee plekken ons geluk beproeven. Dit werd een ware teleur stelling met een paar stekelbaarsjes en 4 spinnende watertorren, op naar de volgende locatie. Bij de waterinlaat aan de zwartemeerweg aan de kant van de dijk was het voornamelijk riviergrondel wat er gevangen werd. Aan de andere kant van de weg was het weer raak met de bermpjes en kleine modderkruipers. Onze laatste vislocatie van deze dag was bij de waterinlaat ter hoogte van het NLR lab aan de n352. Ook hier weer een mooie verscheidenheid aan vissen gevangen waaronder de marmergrondel en de rivierdonderpad. In de greppel naast de weg lage nog een dood reebokje, die al aangevreten was. Al met al is het een hele leuke visdag geworden met nog nooit zoveel vissoorten; 1. Riviergrondel (10) 9.Kolblei (16) 17.Ruisvoorn (10) 2. Marmer grondel (4) 10. Blankvoorn (50) 3. Witvin grondel (1) doorn st baars (7) 4. Rivierdonderpad (3) doorn st baars (109) 5. Bermpje (12) 13. Baars (20) 6. Kleine modderkruiper (9) 14. Pos (30) 7. Zeelt (27) 15. Spiering (33) 8. Brasem/kolblei (11) 16. Am rivierkreeft (3) Totaal 355 st - 8 -

9 3 doorn stekelbaars 10 doorn stekelbaars Baars Bermpje Brasem Kolblei kleine modderkruiper Blankvoorn Marmergrondel Ruisvoorn Rivierdonderpad riviergrondel Spiering Pos Witvingrondel Zeelt Am rivierkreeft - 9 -

10 Beste mensen, Almere Bij deze weer een verslagje van onze schepnet dag in het Beatrixpark te Almere Aanwezig waren Jeroen, Michiel, Maarten, Rick, en ondergetekende met zijn jongste zoon. Het begon met een flinke regenbui toen we in Almere aankwamen maar nadat we onder de paraplu een bakje koffie hadden gedaan was de regen zover afgenomen dat we ons maar gereed maakten om te gaan vissen. In het Beatrixpark op de eerste locatie was het hoofdzakelijk blankvoorn wat er gevangen werd (37) daarbij nog snoek(1), baars(3), brasem(1), pos(1) en kolblei(1), op de tweede locatie vingen we Kleine modderkruiper(2), blankvoorn(4), en tiendoornige stekelbaars(1). De derde locatie baars(2) en kleine modderkruiper(12). De laatste locatie in het park was goed voor Kleine modderkruiper(5), snoek(2), en blankvoorn(2),de snoekjes die er gevangen zijn waren allemaal niet groter dan een centimeter of 3-4. Later zijn we naar de galjoot gereden daar hebben we nog op Twee locaties gevist eerst bij het gemaaltje, in de sloot daar vingen we alleen tiendoornige stekelbaars(20) en driedoornige stekelbaars(80), in de tocht vingen we driedoornige stekelbaars(1), baars(7), zeelt(2), kleine modderkruiper(61), blankvoorn(10), en karper(1). Op de tweede locatie in de sloot alleen driedoornige stekelbaars(6) en in de tocht driedoornige stekelbaars(2), baars(9), zeelt(2), kleine modderkruiper(9), blankvoorn(3) en kolblei(1). Dit waren de vangsten voor vandaag hoe later het werd hoe mooier het weer werd, in de middag werd het zelfs warm met een zonnetje erbij. Met vriendelijke groet Andries

11 De totale vangst van was Blankvoorn(56) Snoek(3) Baars(21) Brasem(1) kolblei(2) Pos(1) kl modderkruiper(89) 3doorn stbaars(89) 10doorn stbaars(21) Karper(1) Zeelt(4) Totaal 288 stuks Blankvoorn(56) Baars(21) Snoek(3) Brasem(1) Kolblei(2) Pos(1) Klmodderkr(89) 3doornst(89) 10doorn(21) Karper(1) Zeelt(4)

12 Fotoimpressie van