1 ALGEMEEN Inleiding. 2 JURIDISCHE ASPECTEN Juridische aspecten gladheidsbestrijding

Transcriptie

1 INHOUD 1 ALGEMEEN Inleiding 2 JURIDISCHE ASPECTEN Juridische aspecten gladheidsbestrijding 3 ALGEMENE OPZET VAN GLADHEIDSBESTRIJDING Organisatie 3.2 Strooibeleid 3.3 Strooitijden 3.4 Gladheidsmelding 3.5 Strooiprincipe 3.6 Strategie 3.7 Fasering strooiroutes 4 ONDERDELEN GLADHEIDSBESTRIJDING Gladheidsmeldsysteem Meetpunt Neerslagbeelden Weersverwachting Gladheidsbewaking 4.2 Strooizout 4.3 Onderhoud 4.4 Voorlichting 5 OPERATIONELE FASE Inleiding 5.2 Bewaking, alarmering en bestrijding 5.3 Contracten niet gemeentelijke instellingen en ruiltrajecten Bijlagen Bijlage 1 Te strooien straten 10 Bijlage 2 Plattegrond gemeente De Marne 13

2 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Het is van groot belang dat we onze wegen het hele jaar door veilig en doelmatig kunnen gebruiken. Volgens de Wegenwet en de Wegenverkeerswet ligt de zorgplicht voor de wegen bij de wegbeheerder. De wetgever heeft daarbij bepaald dat de wegbeheerder al het redelijke moet doen om gevaar voor de weggebruiker te voorkomen, te beperken of op te heffen. De gladheidsbestrijding is hiervan een onderdeel. Het hierna volgende gladheidsbestrijdingsplan is opgesteld door taakveld Beheer van de Gemeente De Marne, die verantwoordelijk is voor de gladheidsbestrijding. Dit plan is opgesteld om aan te tonen dat de Gemeente aan haar inspanningsverplichting voldoet ten aanzien van de gladheidsbestrijding. In het plan wordt een overzicht gegeven van het beleid, de opzet en de organisatie van de gladheidsbestrijding. Het plan is vastgesteld voor onbepaalde tijd en zal worden aangepast indien er wijzigingen optreden in de gladheidsbestrijding. Het gladheidsbestrijdingsplan is als volgt opgezet; hoofdstuk 2 behandeld de juridische aspecten, hoofdstuk 3 geeft een overzicht van de algemene opzet van de gladheidsbestrijding, in hoofdstuk 4 zijn de diverse onderdelen van de gladheidsbestrijding uitgewerkt en hoofdstuk 5 geeft een overzicht van de operationele fase. 2

3 2 JURIDISCHE ASPECTEN 2.1 Juridische aspecten gladheidsbestrijding Op grond van artikel 16 e.v. van de Wegenwet en artikel 1 en 2 van de Wegenverkeerswet 94, rust de zorg voor het in goede en veilige staat verkeren van wegen bij de gemeente, voor zover deze zorg niet aan een andere overheidsorgaan is opgedragen. Tot de zorg voor het in goede en veilige staat verkeren van de wegen behoort ook het bestrijden van gladheid van deze wegen. Het gaat hier om een inspanningsverplichting van de gemeente en niet om een garantie plicht. Wanneer de wegbeheerder aansprakelijk wordt gesteld voor schade ten gevolge van gladheid op de weg (sneeuw, ijzel, modder of olie) is artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (onrechtmatige daad) van toepassing. Soms wordt een wegbeheerder aansprakelijk gesteld op basis van artikel 6:174 van het Burgerlijk Wetboek. Dit is bij wintergladheid niet terecht, aangezien wintergladheid geen gebrek aan de verharding zelf is. Een wegbeheerder pleegt een onrechtmatige daad, indien hij tekort is geschoten in de zorgvuldigheid die hij in het maatschappelijk verkeer in acht moet nemen. De wegbeheerder heeft niet de plicht een volmaakte veiligheid te bewerkstelligen. Er geldt voor de beheerder een inspanningsverplichting en geen garantieplicht. Hij dient alle mogelijke inspanningen te verrichten om eventuele schade te beperken. Daarnaast zal moeten worden bekeken of de weggebruiker zijn rijgedrag heeft aangepast aan de omstandigheden. Er kan immers sprake zijn van eigen schuld van de weggebruiker. Om aan te tonen dat wij als wegbeheerder zorgvuldig hebben gehandeld maken wij gebruik van de volgende zorgvuldigheidsrichtlijnen: Het opstellen van een gladheidsbestrijdingsplan waarin is aangegeven binnen welke tijd men de wegen strooit en volgens welk strooischema; De in het strooischema vastgelegde routes dienen voldoende uiting te geven aan de prioriteit van de wegen; De gemeente dient de burgers jaarlijks te informeren over dit plan. Op deze wijze weet de burger wat hij/zij van de overheid kan verwachten; Indien zich gladheid voordoet kan de wegbeheerder aan de hand van een inzetplanning aantonen dat hij tijdig en naar vermogen heeft gestrooid en dat hij zorgvuldig heeft gehandeld; Informatie uit hulpmiddelen, zoals een gladheidsmeldsysteem 3

4 3 ALGEMENE OPZET GLADHEIDSBESTRIJDING 3.1 Organisatie Taakveld Beheer van de Gemeente De Marne is verantwoordelijk voor de gladheidsbestrijding. De eerst verantwoordelijke persoon voor de gladheidsbestrijding is de gladheidscoördinator. Hiervoor zijn verschillende medewerkers van taakveld Beheer geconsigneerd waarbij deze dienst onderling rouleert conform het schema op bijlage 5. De coördinator is verantwoordelijk voor de gladheidsbewaking en - bestrijding en activeert de betrokken personeelsleden bij optredende gladheid afhankelijk van de ontstane situatie. De gladheidsbestrijding is operationeel van 1 november tot 1 april. 3.2 Strooibeleid In de Gemeente De Marne wordt een preventief strooibeleid gehanteerd, dit houdt in dat er in principe gestrooid wordt voordat er sneeuw en ijs ligt. Het ontstaan van gladde c.q. gevaarlijke situaties wordt hiermee zoveel mogelijk voorkomen en het tijdstip van uitvoering is beïnvloedbaar. 3.3 Strooitijden De actieve bewaking van de gladheid door de coördinatoren vindt plaats op werkdagen en op zaterdag. Vanaf uur kunnen de medewerkers opgeroepen worden, s avonds om uur en daarna elk uur tot uur. Op zondag start de bewaking om uur en daarna wordt er elk uur weer gecontroleerd tot s avonds uur. Vanaf uur kunnen de medewerkers opgeroepen worden. Daartussen kan de regiopolitie melding doen van gladheid en dan wordt door de coördinator beoordeelt of uitrukken noodzakelijk is. Na opdrachtverstrekking door de coördinator, zal de uitvoering beginnen met alleen het voertuig van de hoofdroute. Er mag pas gestart worden met strooien als alle wagens gevuld zijn. Ook moet een ieder zich bij terugkomst afmelden bij de coördinator. De eenheden werken met een ochtend- en avondploeg: ochtendploeg op maandag tot en met zaterdag van uur en op zondag van uur; de avondploeg op maandag tot en met zondag van uur. De nauwkeurig uitgestippelde strooiroutes zijn, uitgaande van een aantal prioriteiten, gebaseerd op het te lopen risico van de weggebruiker. Na de uitvoering van een strooiactie wordt er nauwkeurig verslag gemaakt van de uitgevoerde activiteiten. In principe wordt er niet gestrooid tussen uur. Uitzonderingen zijn extreme weersomstandigheden zoals hevige sneeuwval en/of ijzel. De avondploeg is dan ook ś nachts inzetbaar en wordt (indien nodig) weer overgenomen door de ochtendploeg. 3.4 Gladheidsmelding In het kader van een preventief strooibeleid is een betrouwbare gladheidsvoorspelling van belang. Om die reden is in de Gemeente De Marne een gladheidsmeldsysteem met één meetpunt geïnstalleerd. Het systeem is operationeel gedurende de wintermaanden. 3.5 Strooiprincipe Er wordt gebruik gemaakt van het natstrooiprincipe, dit houdt in dat het strooizout vooraf wordt bevochtigd. Dit heeft een aantal voordelen ten opzichte van droogstrooien namelijk een hoger rendement, geringere milieubelasting, tijdsbesparing, veiliger in verband met geringere snelheidsverschillen met het overige verkeer en een betere kwaliteit. 3.6 Strategie Er wordt onderscheidt gemaakt in wegen binnen- en wegen buiten de. De wegen worden in volgorde van belangrijkheid behandeld. 4

5 3.7 Fasering strooiroutes Fase 1 Hieronder vallen de streek verbindende- en lokale hoofdwegen. Fase 1 wordt binnen een termijn van 2,5 uur gestrooid door middel van nat strooien, uitgevoerd met een opzetstrooier, een getrokken strooier en een vrachtauto. Fietspaden parallel lopend aan fase 1 worden gestrooid door middel van een opzetstrooier. Fase 2 Hieronder vallen wegen van fase 1 uitgebreid met streek ontsluitende wegen en die zijn vastgesteld door de gemeenteraad. Fase 2 wordt binnen een termijn van 2,5 uur gestrooid, nadat fase 1 afgerond is, door middel van nat strooien, uitgevoerd met een opzetstrooier, een getrokken strooier en een vrachtauto. Fase 3 Hieronder vallen alle wegen. Deze wegen worden gestrooid of geploegd mits de capaciteit van het materieel dit toelaat en de wegen en fietspaden van fase 1 en 2 een eerste prioriteit krijgen. Fase 3 kan worden ingesteld bij de volgende situaties: Bij ijzel. Bij veel sneeuwval, er wordt dan niet gestrooid, wel worden alle wegen zo veel mogelijk sneeuwvrij gemaakt. Indien de omstandigheden dit noodzakelijk maken kan incidenteel worden afgeweken van de vastgestelde routes. De prioriteitsstelling hiervan wordt bepaald door de gladheid coördinator van taakveld Beheer. 5

6 4 ONDERDELEN GLADHEIDSBESTRIJDING 4.1 Gladheidsmeldsysteem Het gladheidsmeldsysteem bestaat uit de volgende onderdelen: - 1 meetstation met wegdeksensoren en weerpaal. - Internetsite gladheid.nl met wegdekverwachtingsmodel voor dit meetstation - Neerslagbeelden met neerslagsoortweergave (soort buienradar) - Weersverwachting per mail voor de gladheidsbestrijding (dagelijks) tijdens winterseizoen - 24/7 gladheids bewaking vanuit de weerkamer tijdens winterseizoen Meetpunten Om de verschillende vormen van gladheid preventief te kunnen behandelen is bepaalde informatie over het wegdek en de omgeving van de weg noodzakelijk. Daarnaast zijn voor het nemen van de juiste beslissing om al dan niet te gaan strooien, ook de weersverwachting op korte termijn van groot belang. Hiervoor is één meetpunt in de gemeente geïnstalleerd; namelijk op de Oosterweg. Uit ervaring en d.m.v. een infraroodmeting is gebleken dat dit de koudste plaats binnen de gemeente is (koelt het sterkst af in de winter). Gladheid zal in de regel hier het eerst plaatsvinden. Hiermee is gewaarborgd dat vroegtijdig geanticipeerd kan worden op verwachte gladheid voor het hele beheersgebied. Het gladheidsmeldsysteem meet - de wegdektemperatuur - de temperatuur van de ondergrond - de toestand van het wegdek: droog, nat, zout - in de omgeving van de weg: luchttemperatuur, luchtvochtigheid, dauwpunt en neerslag Het gladheidsmeldsysteem onderscheidt drie vormen van gladheid. - bevriezing van natte weggedeelten - condensatiegladheid - gladheid door neerslag De actuele meetgegevens zijn door middel van een PC met modem direct uit het meetstation op te vragen. Daarnaast zijn deze gegevens te raadplegen via een beveiligde internetsite van meteoconsult: De meetgegevens worden in tabel- en grafiekvorm gepresenteerd en geven informatie over de actuele lucht- en wegdektemperatuur, het dauwpunt, de vochtigheidsgraad van het wegdek, de temperatuur van de onder- en bovenkant van het asfalt, de relatieve vochtigheid en de windrichting en - snelheid. Iedere vijf a tien minuten is er een update van de gegevens. De gegevens kunnen tot 48 uur terug worden opgevraagd uit het meetstation. Meteo Consult archiveert alle data en meldingen die, indien nodig, ten allen tijde opgevraagd kunnen worden door de wegbeheerder Neerslagbeelden Met behulp van de buienradar kunnen naderende neerslaggebieden (o.a. sneeuw, ijzel, hagel of regen) vroegtijdig worden gesignaleerd. Daarnaast geven de beelden informatie omtrent de locatie en intensiteit van neerslaggebieden. De beelden worden ieder kwartier geactualiseerd en zijn inzichtelijk via de beveiligde internetsite van Meteo Consult. 6

7 4.1.3 Weersverwachting Door Meteo Consult wordt een regionale weersverwachting voor de gladheidsbestrijding opgesteld. Door de meetgegevens uit het meetstation te combineren met de meteorologische verwachtingen is het mogelijk tot 36 uur vooruit een zeer nauwkeurige wegdekverwachting voor het betreffende meetstation te maken. De weersverwachting kan worden opgevraagd middels de beveiligde internetsite en wordt tevens dagelijks gepresenteerd middels een bericht. De website is te raadplegen via de pc als ook via een mobiele telefoon met internettoegang Gladheidsbewaking Het gladheidsmeldsysteem signaleert wanneer gladheid kan ontstaan. Dit gebeurd op basis van de actuele meetgegevens van het meetpunt, in combinatie met het computer model, de buienradar en de meteorologische verwachting. Meteo Consult beschikt hiervoor, van 1 november tot 1 april, 24 uur per dag en 7 dagen per week over een gladheidsbewakingsdienst. Een hiervoor opgeleide meteoroloog waarschuwt de gladheidscoördinator van de gemeente. Dit plaats 3-4 uur voordat gladheid kan optreden. Indien nodig kan de coördinator overleg plegen met de meteoroloog. 4.2 Strooizout Op dit moment wordt strooizout gebruikt van het type vacuümzout dat betrokken wordt van Frisia Zout BV te Harlingen 4.3 Onderhoud Voor het onderhoud van het gladheidsmeldsysteem is een onderhoudscontract afgesloten met Van Den Berg Infrastructuren B.V. Op basis van dit contract vindt er eenmaal per jaar preventief onderhoud plaats en worden de sensoren gekalibreerd. Daarnaast zorgt een speciale storingsdienst voor snelle reparatie van gebreken. Het overige gladheidsbestrijdingsmaterieel wordt middels afgesloten onderhoudscontracten onderhouden. Dit vindt plaats voor aanvang van het winterseizoen, zodat de kans op storingen tijdens het winterseizoen wordt geminimaliseerd. 4.4 Voorlichting Aan het begin van het winterseizoen worden de inwoners van de Gemeente De Marne geïnformeerd over de gladheidsbestrijding in de voorlichtingspagina van de Gemeente in een lokale krant. Hierin wordt informatie gegeven over de wijze van gladheid bestrijden, de strooiroutes en hun eigen rol bij de gladheidsbestrijding van voetpaden. Ook zal het gladheidbestrijdingsplan gepubliceerd worden op de website van de gemeente zodat deze voor iedereen makkelijk op te vragen is. Deze publicaties ondervangen de borden bij de weg, deze zijn niet langer noodzakelijk. Naast het informeren van burgers worden ook Provincie Groningen, de Politie Groningen en Qbuzz geïnformeerd omtrent de contactpersonen van de gemeente voor de gladheidsbestrijding en de routes die gestrooid worden in de eerste fase. 7

8 5 OPERATIONELE FASE 5.1 Inleiding De gladheidsbestrijding is operationeel van 1 november tot 1 april. In dit hoofdstuk volgt een nadere uitwerking van de organisatie, het materieel, de contactpersonen en de strooiroutes. 5.2 Bewaking, alarmering en bestrijding Bewaking In het kader van het preventief strooibeleid is het noodzakelijk dat men vroegtijdig wordt gealarmeerd bij optredende gladheid. Het gladheidsmeldsysteem met ondersteuning van Meteo Consult is operationeel gedurende het winterseizoen van 1 november tot 1 april. Met behulp van dit systeem vindt de volgende bewaking plaats: Dagelijks door Meteo Consult regionale gladheidsverwachting per mail. Gladheidsbewaking door Meteo Consult: met voorwaarschuwing 3 à 4 uur bij optredende gladheid voor de meetpunten in de gemeente door een meteoroloog van Meteo Consult (ook buiten de kantooruren). Dit advies wordt gegeven aan de hand van de meetgegevens uit het meetstation in de gemeente, de wegdekverwachting voor deze meetpunten en de meteorologische verwachting. Opvragen neerslagbeelden van radar (verversing iedere 15 min) door de gladheidscoördinator. Opvragen actuele meetgegevens uit meetstations door de gladheidscoördinator. Tijdens de kantooruren vindt de bewaking plaats door de gladheidscoördinator en Meteo Consult. Buiten de kantooruren voert Meteo Consult de bewaking alleen uit en waarschuwt vroegtijdig de coördinator. Daarnaast kan er worden gereageerd op meldingen van derden waaronder politie en provincie. Een en ander is ter beoordeling van de coördinator. Alarmering Op basis van bovenstaande gegevens neemt de coördinator een beslissing over een in te zetten strooiactie. Indien nodig kan hij vooraf nog overleg plegen met een meteoroloog van Meteo Consult. Hierna worden de bij de gladheidsbestrijding betrokken personeelsleden door de coördinator geactiveerd en wordt hun doorgegeven welke fase gestrooid moet worden. Bestrijding De betrokken personeelsleden begeven zich naar de garages om met het gladheidbestrijdingsmaterieel uit te rukken. Deze uitruk vindt plaats vanuit Leens. Na de start wordt tijdens de gladheidsbestrijding per mobilofoon dan wel mobiele telefoon onderling contact onderhouden over de situatie die onderweg wordt aangetroffen en wordt tevens een eventuele uitbreiding of verandering in de fasering doorgegeven. Nadat de strooiroutes gereed zijn wordt het gladheidsbestrijdingsmaterieel weer geladen, in de garages gestald en kan het personeel en vrachtauto s voor ander werk worden ingezet. 8

9 5.3 Ruiltrajecten Overzicht van wegvakken die om routetechnische redenen worden geruild of uitgevoerd met of voor andere wegbeheerders. Beheer bij: Strooien door: Gedeelte Eenrumerweg Baflo Gemeente De Marne Gemeente Winsum Mensingeweersterloopdiep Gemeente Winsum Gemeente De Marne Hornsterweg, vanaf Nienhuisweg Gemeente Winsum Gemeente De Marne Tot aan de Oosterweg Strandweg Veerhaven Provincie Groningen Gemeente De Marne Handerweg Eenrum Gemeente De Marne Gemeente Winsum & gemeente Winsum 9

10 BIJLAGE 1: TE STROOIEN STRATEN Plaats Fase 1 Fase 2 Fase 3 Wehe - den Hoorn Menaweg. Kerkstraat Dr.G Rederkerstraat Warfhuisterweg Weth.H.Timersmastraat Hoogje Pastoor Martenstraat Havenstraat Borgweersterweg Eenrum Lauwersoog Kruisweg Pieterburen Kloosterburen Leens Mensingeweersterweg Hereweg Zuiderstraat Oosterstraat Oudeweg Havenstraat Burg. Wiersumstraat Raadhuisstraat Molenstraat Oosterweg Spoorlaan De Hunse J.J. Willingestraat Eenrummerweg Aagtsweg Hornsterweg Molenweg Westerweg Strandweg vanaf betonbeeld tot provinciale weg + fietspad langs KNRM Veerhaven Leensterweg Hogeweg Marneweg Dijksterweg Breekweg Frederiksoordweg Wiebemeweg Wierhuisterweg Halsemastraat Westerklooster Nijenklooster Leenstertillen Valge Wierde Breekweg R.Ritzemastraat J.Zijlmasingel Rietemastraat Leensterweg 10

11 Zoutkamp Ulrum Mensingeweer Warfhuizen Dijkstilsterweg Not. A.H. Agesingel Bernardstraat Van Weerdenstraat Achtervalge Schaapweg Brouwerij Gemeentehuis Churchillweg Sluisweg Spuistraat S.H. Woldringhstraat Wilhelminastraat De Schuit Zoutkamperweg Singel Buitensingel Leensterweg Noorderstraat Marktstraat Trekweg Asingastraat Schapenweg Borgweg Menneweersterweg (tot prov Weg) Tilweg Vlakkeriet Breweelsterweg Trekweg Schouwerzijlsterweg Vaart Westzijde Trekweg +Ommerlanderweg Noorderweg Westpolder tot Semundo Westernieland Broek Kleine Huisjes D. Wierengastraat Westernielandsterweg Dijksterweg Oude Dijksterweg Witherenweg Dijksterweg Vaart oostzijde Molenrij H.C. van Cappenbergweg Hornhuizen Houwerzijl Tammingastraat Breeweelsterweg Borgweg Dijksterweg Electraweg Zoutkamperweg 11

12 Niekerk Schouwerzijl Vierhuizen Zuurdijk Kerkstraat Schouwerzijlsterweg Zijlvestweg Schouwen Groot maarslag Westpolder (tot prov weg) Hoofdweg Ewer Zuurdijksterweg Fietspaden Mensingeweer Eenrum Mensingeweer (langs het water tot Schouwerzijlsterweg) Wehe den Hoorn Eenrum (naast Aagtsweg) Leens Wehe den Hoorn Leenstertillen Warfhuizen Ulrum Leens Westerklooster Kloosterburen Leens fietspaden 12

13 BIJLAGE 2 PLATTEGROND GEMEENTE DE MARNE 13