Schildwachtklierbiopsie bij melanoom. Chirurgie

Transcriptie

1 Schildwachtklierbiopsie bij melanoom Chirurgie

2

3 Inhoudsopgave Inleiding...4 Melanoom en uitzaaiingen naar lymfeklieren...4 Het opsporen van de schildwachtklier...4 Operatieve verwijdering van de schildwachtklier...6 Het pathologisch-anatomisch onderzoek...8 Hebt u nog vragen?...8 Aantekeningen...9 3

4 Inleiding De chirurg heeft u op de polikliniek geïnformeerd over de aanwezigheid van een melanoom. Hij heeft de volgende behandeling aan u voorgesteld: het volledig verwijderen van het melanoom. Verder heeft de chirurg met u het onderzoek van de schildwachtklier besproken. In deze folder kunt u de informatie over dit onderzoek nog eens rustig doorlezen. Melanoom en uitzaaiingen naar lymfeklieren Een melanoom kan uitzaaiingen geven. De eerste plaats waar deze kunnen ontstaan, is in de regionale lymfeklieren in de buurt van het melanoom. Er is een methode ontwikkeld om de lymfeklieren te onderzoeken, zonder ze allemaal direct te verwijderen: de schildwachtklierbiopsie. Bij een schildwachtklierbiopsie wordt de lymfeklier die de wacht houdt bij het deel van het lichaam waar het melanoom zich bevindt, opgespoord. Daarna wordt deze schildwachtklier weggenomen en onderzocht. Het opsporen van de schildwachtklier De eerste lymfeklier waar een uitzaaiing terecht kan komen, noemt men de schildwachtklier. Wanneer er in deze schildwachtklier geen uitzaaiingen worden gevonden, is de kans zeer klein dat er in de andere lymfeklieren uitzaaiingen worden gevonden. 4

5 Het opsporen van de schildwachtklier gebeurt door een nucleair geneeskundig onderzoek, genaamd schildwachtklierscintigrafie. Tijdens dit onderzoek wordt een kleine hoeveelheid radioactieve stof ingespoten. Deze stof verspreidt zich naar de lymfeklieren. Deze stof verzamelt zich voornamelijk in de lymfklieren, zo kan de schildwachtklier met een gammacamera en kleine meetsonde worden waargenomen. Op de opnames worden zowel de plaats van de injectie als de lymfeklieren die het radioactieve materiaal opnemen, afgebeeld. De lymfklier met de grootste opname van radioactiviteit is de schildwachtklier. De plaats van de schildwachtklier wordt op de huid gemarkeerd met watervaste viltstift. Het onderzoek waarmee de schildwachtklier wordt opgespoord, vindt plaats op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van Ziekenhuis Eemland, locatie De Lichtenberg. Dit gebeurt de middag vóór de operatie óf op de operatiedag zelf enkele uren ervoor. Uitvoering van het onderzoek Tijdens de opname of poliklinisch gaat u per taxi van ziekenhuis St Jansdal naar ziekenhuis Eemland. We adviseren u tijdens deze rit iemand mee te nemen. Wanneer u als patiënt voor de eerste keer in dit ziekenhuis komt, heeft u een ponskaartje nodig. U kunt deze laten maken bij de receptie, welke u vindt bij de ingang van het ziekenhuis. De nucleair geneeskundige geeft u de injectie met radioactieve vloeistof. Er wordt hierbij een zeer dunne naald gebruikt. De injectie gebeurt zonder verdoving maar over het algemeen zult u er weinig van voelen. 5

6 Na de injectie wacht u twee uur. In die tijd kan de stof zich naar de regionale lymfeklieren begeven. Na de twee uur wachttijd wordt u weer op de afdeling Nucleaire Geneeskunde verwacht voor de opnamen. U komt op een onderzoektafel te liggen. U krijgt een deken over u heen, zodat u het niet koud krijgt. Eén van de medisch nucleair werkers maakt vervolgens een aantal foto s. De lymfeklierscintigrafie duurt ongeveer 1 uur. De nucleair geneeskundige spoort met een kleine bron en de gamma camera de plaats van de schildwachtklier op. Zodra hij de schildwachtklier heeft gevonden, markeert hij deze met de viltstift. Daarna wordt met behulp van de eerste markering en de meetsonde de plaats van de schildwachtklier met viltstift gemarkeerd. Na afloop van het onderzoek gaat u weer per taxi terug naar ziekenhuis St Jansdal. Operatieve verwijdering van de schildwachtklier Het wegnemen van de schildwachtklier en eventuele ernaast liggende lymfeklieren gebeurt tijdens een operatie als de borstsparende operatie of borstamputatie. Deze operatie gebeurt onder volledige narcose. Informatie hierover vindt u in de brochure Anesthesie ; als u deze niet hebt ontvangen, kunt u die opvragen bij de polikliniek chirurgie of de verpleegafdeling. 6

7 Uitvoering van de operatie Tijdens de operatie spoort de chirurg de plaats met de radioactiviteit op met dezelfde meetsonde als op de afdeling nucleaire geneeskunde werd gebruikt. Om de schildwachtklier gemakkelijker te vinden, gebruikt hij hierbij nog een aanvullende methode: hij spuit een kleine hoeveelheid blauwe kleurstof in het litteken. Deze stof verspreidt zich via de lymfevaten naar de schildwachtklier en verdere klieren, zodat deze zichtbaar worden. Als de chirurg de schildwachtklier heeft gevonden, dan verwijdert hij deze. Soms worden meerdere klieren radioactief of blauw. In dat geval verwijdert de chirurg ook die klieren. Door het toepassen van beide methoden (radioactiviteit en blauwe kleurstof) wordt bij 95% van de patiënten de schildwachtklier ook daadwerkelijk opgespoord. Na de operatie De resterende blauwe kleurstof wordt met de urine uitgescheiden. Deze zal de eerste dagen na de operatie waarschijnlijk nog groen van kleur zijn. Na een operatie kunt u gedurende een aantal dagen tot enkele maanden nog een blauwe verkleuring in de huid zien. 7

8 Het pathologisch-anatomisch onderzoek Als de schildwachtklier is verwijderd, wordt deze naar de patholoog anatoom gestuurd voor een uitgebreid onderzoek op aanwezigheid van mogelijke kankercellen. Dat onderzoek duurt enkele dagen. Een enkele keer vergt het onderzoek meer tijd. Dit is het geval als volledige zekerheid over de aard van de schildwachtklier pas na verder uitgebreid onderzoek te verkrijgen is. Bij uitzaaiingen in de schildwachtklier worden in tweede instantie, dus tijdens een aparte operatie, ook de andere lymfeklieren verwijderd. De uitslag van het onderzoek krijgt u van de chirurg op uw eerstvolgende bezoek aan de polikliniek. U hebt hiervoor al een afspraak gemaakt via de verpleegafdeling. Hebt u nog vragen? De informatie in deze folder is een aanvulling op de uitleg van de arts. Het is natuurlijk altijd mogelijk dat u na het lezen van deze folder nog vragen hebt. U kunt dan altijd contact opnemen met de afdeling Nucleair Geneeskunde van het Eemland ziekenhuis te Amersfoort, telefoonnummer: (033) U kunt ook met uw vragen terecht bij de Coördinerend Oncologie Verpleegkundigen: (0341)

9 Aantekeningen 9

10 10

11 Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, januari 2013 CAZ CH

12 Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan DG Harderwijk Postbus AC Harderwijk Telefoon (0341)