Focus op onthaal van nieuwe werknemers

Transcriptie

1 Preventie en wetgeving Focus op onthaal van nieuwe werknemers 2007/2 actualisatie september 2014

2

3 Inhoud 1 Wettelijk kader Arbeidsreglementering Wet arbeidsovereenkomsten Collectieve arbeidsovereenkomsten De wetgeving over welzijn op het werk Opleiding, informatie en onthaal van alle werknemers Opleiding, informatie en onthaal van werknemers uit risicogroepen Samenvatting van de wettelijke bepalingen inzake onthaal Krachtlijnen Voor wie is het onthaal bestemd? Wie werkt mee aan het onthaal? Coördinatie Begeleiding op de werkvloer (peter/meter) Advies Registratie Inhoud van het onthaal Risicogroepen Jongeren en stagiairs Uitzendkrachten Werknemers van contractors Organisatie van het onthaal Bijkomende informatie Literatuurreferenties Interessante websites...14 Focus op onthaal van nieuwe werknemers 3

4

5 1 Wettelijk kader Het onthaal van nieuwe werknemers is een algemene verplichting die niet enkel geldt voor welzijn op het werk. Dat betekent dan ook dat deze verplichting zowel voortvloeit uit de arbeidsreglementering in het algemeen als meer specifiek uit de wetgeving welzijn op het werk. 1.1 Arbeidsreglementering De algemene verplichting om het onthaal van nieuwe medewerkers te organiseren staat beschreven in de wet op de arbeidsovereenkomsten. Meer specifieke verplichtingen zijn terug te vinden in de collectieve arbeidsovereenkomsten Wet arbeidsovereenkomsten De arbeidsreglementering bepaalt dat de werkgever de nodige aandacht moet besteden aan het onthaal van de werknemers, in het bijzonder aan het onthaal van de jongeren. Deze verplichting staat ingeschreven in de wet arbeidsovereenkomsten: De werkgever is verplicht:... 6 De nodige zorg en aandacht te wijden aan het onthaal van de werknemers en van de jeugdige werknemers in het bijzonder (Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, BS van 22 augustus 1978, art. 20) Collectieve arbeidsovereenkomsten In de wet over de arbeidsovereenkomsten staat de algemene verplichting aangegeven van de werkgever t.o.v. de werknemer. Meer details hierover zijn terug te vinden in de collectieve arbeidsovereenkomsten (cao). Een cao is een overeenkomst gesloten door de werkgevers- en werknemersorganisaties. Deze overeenkomsten zijn enkel van toepassing op de privé-sector. Sommige cao s gelden voor specifieke sectoren (sectorale cao s), andere voor de hele privésector. Op het vlak van onthaal is cao nr. 22 van belang. Deze cao (collectieve arbeidsovereenkomst van 26 juni 1975 betreffende het onthaal en de aanpassing van de werknemers in de onderneming) beschrijft hoe dit onthaal moet georganiseerd worden. De overeenkomst geldt voor de hele privé-sector en is algemeen bindend verklaard door het KB van 9 september 1975 (BS van 10 oktober 1975). De cao maakt een onderscheid tussen ondernemingen met ten minste 20 werknemers en de ondernemingen die minder dan 20 werknemers tellen. De cao is van toepassing op werkgevers en werknemers: Onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werknemers die krachtens een arbeids overeenkomst voor werklieden, een arbeidsovereenkomst voor bedienden of een leerovereenkomst zijn tewerkgesteld alsmede op hun werkgevers (cao nr. 22, art. 1). Elementen die in de cao aan bod komen zijn de volgende: wie het onthaal organiseert; wanneer dit moet gebeuren; wat de rol is van de ondernemingsraad en de syndicale afvaardiging; welke informatie er moet gegeven worden aan de nieuwe werknemers. Naast deze algemene cao zijn er ook nog specifieke cao s over onthaal die gelden voor één bepaalde sector 1, zoals bijvoorbeeld de cao onthaal voor de textielsector. 1 De cao s zijn beschikbaar via Focus op onthaal van nieuwe werknemers 5

6 1.2 De wetgeving over welzijn op het werk Het voorzien van een onthaal inzake welzijn op het werk maakt deel uit van de verplichtingen. Deze verplichting moet gekaderd worden in de meer algemene verplichtingen inzake het informeren en opleiden van werknemers Opleiding, informatie en onthaal van alle werknemers Het geven van de nodige informatie en het voorzien van een gepast onthaal aan alle werknemers is een algemene verplichting die is ingeschreven in de wet welzijn (wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, 4 augustus 1996, BS 18 september 1996). De algemene verplichting wordt verder uitgewerkt in een aantal koninklijke besluiten en dan vooral in het besluit over het beleid inzake welzijn op het werk (KB Beleid). Toepassingsgebied De verplichtingen uit de wet welzijn (en de koninklijke besluiten die in uitvoering van deze wet genomen zijn) gelden voor alle werkgevers en werknemers. Hierbij gaat het niet enkel over werknemers met een arbeidsovereenkomst met hun werkgever. Verschillende groepen worden immers gelijkgesteld met werknemers: 1. (...) Deze wet is toepasselijk op de werkgevers en de werknemers. Voor de toepassing van deze wet worden gelijkgesteld met: 1 werknemers: a) de personen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon; b) de personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het studieprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht; c) de personen verbonden door een leerovereenkomst; d) de stagiairs; e) de leerlingen en studenten die een studierichting volgen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht (...). (Wet welzijn, art. 2) Wet welzijn De wet welzijn geeft de werkgever de expliciete verplichting om elke werknemer de nodige informatie te geven bij indiensttreding en telkens als dit nodig blijkt. 1. De werkgever treft de nodige maatregelen ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. Daartoe past hij de volgende algemene preventiebeginselen toe: (...) j) de werknemer voorlichten over de aard van zijn werkzaamheden, de daaraan verbonden overblijvende risico s en de maatregelen die erop gericht zijn deze gevaren te voorkomen of te beperken: 1 bij zijn indiensttreding; 2 telkens wanneer dit in verband met de bescherming van het welzijn noodzakelijk is (...). (Wet welzijn, art. 5) KB Beleid De verplichting uit de wet welzijn wordt verder verduidelijkt in het KB Beleid (KB van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, BS 31 maart 1998, Codex welzijn op het werk, titel I, hoofdstuk 3). Afdeling III (art. 16bis tot 21) uit dit KB is volledig gewijd aan de Verplichtingen van de werkgever inzake onthaal, begeleiding, informatie en vorming van de werknemers. Volgende principes zijn daarbij van belang: alle werknemers moeten de nodige informatie krijgen over risico s en preventiemaatregelen zowel voor hun job als voor de hele onderneming; werknemers moeten ook een opleiding krijgen om hun job veilig en gezond te kunnen uitvoeren; deze opleiding is vereist bij indiensttreding maar ook als zich wijzigingen voordoen (nieuw arbeidsmiddel bijvoorbeeld). (KB Beleid, Codex, I, 3, afdeling III) 6 Focus op onthaal van nieuwe werknemers

7 Afdeling III is verscheidene keren gewijzigd (zie tabel 1). Tabel 1 Wijzigingen van Afdeling III Verplichtingen van de werkgever inzake onthaal, begeleiding, informatie en vorming van de werknemers uit het KB Beleid Afdeling III van KB van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (BS 31 maart 1998, Codex welzijn op het werk, titel I, hoofdstuk 3) Gewijzigd door Wijzigingen KB van 25 april 2007 betreffende het onthaal en de begeleiding - Invoering van art. 16bis van werknemers met betrekking tot de bescherming van het - Wijziging van het opschrift welzijn bij de uitvoering van hun werk (BS 10 mei 2007) KB van 24 april 2014 tot wijziging van diverse bepalingen - Invoering van art. 17bis inzake welzijn op het werk (BS 23 mei 2014) Opleiding, informatie en onthaal van werknemers uit risicogroepen Bepaalde groepen lopen extra risico op het werk. Het is dan ook vereist om extra aandacht te besteden aan deze groepen. Daarom gelden er bijkomende verplichtingen inzake het geven van informatie en het voorzien van een gepast onthaal voor deze groepen. De wetgeving welzijn op het werk voorziet specifieke bepalingen voor een aantal van deze groepen m.n. voor jongeren (Codex, VIII, 2); stagiairs (Codex, VIII, 3); uitzendkrachten (Codex, VIII, 4 en cao Onthaal van uitzendkrachten,10 december 2001); werknemers van derden (wet welzijn). 1.3 Samenvatting van de wettelijke bepalingen inzake onthaal De wettelijke bepalingen onthaal zijn terug te vinden in verscheidene regelgevende teksten. Tabel 2 biedt een overzicht. Tabel 2 Overzichtstabel wetgeving onthaal Algemene verplichting: onthaal van nieuwe werknemers in de onderneming Onthaal inzake welzijn op het werk voor alle nieuwe werknemers Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, BS van 22 augustus 1978, art. 20 Cao nr. 22 van 26 juni 1975 betreffende het onthaal en de aanpassing van de werknemers in de onderneming, algemeen bindend verklaard door het KB van 9 september 1975, BS 10 oktober 1975 Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, BS 18 september 1996, art. 5, j) KB van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, BS 31 maart Codex, Titel I, hfst. 3 KB Beleid Onthaal inzake welzijn op het werk van risicogroepen - Jongeren KB van 3 mei 1999 betreffende de bescherming van jongeren op het werk, BS 3 juni Codex, Titel VIII, hfst. 2 KB Jongeren - Stagiairs KB van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs, BS 4 oktober 2004 Codex, Titel VIII, hfst. 3 KB Stagiairs - Uitzendkrachten KB van 15 december 2010 tot vaststelling van maatregelen betreffende het welzijn op het werk van uitzendkrachten, BS 28 december 2010 Codex, Titel VIII, hfst. 4 KB Uitzendwerk - Werknemers van contractors Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, BS 18 september 1996, art Focus op onthaal van nieuwe werknemers 7

8 2 Krachtlijnen Het organiseren van het onthaal voor nieuwe medewerkers is een belangrijke verplichting inzake welzijn op het werk. Zowel de inhoud van het onthaal als de rol van de verschillende betrokkenen is geregeld in de wetgeving. 2.1 Voor wie is het onthaal bestemd? De algemene verplichtingen inzake onthaal hebben het over elke beginnende werknemer en over elke werknemer (resp. KB Beleid, art. 13 en art. 16bis). In ieder geval is het zo dat het KB Beleid een uitvoeringsbesluit is van de wet welzijn en dat het toepassingsgebied van het KB overeenstemt met dat van de wet (zie kader 1). Het spreekt voor zich dat onthaal zich richt naar nieuwe werknemers. Eventueel kan nieuw ook ruim geïnterpreteerd worden: nieuw in het bedrijf, nieuw in een afdeling, nieuw in een bepaalde job,... Nieuw zijn is immers een risicofactor. Uit de arbeidsongevallenstatistieken blijkt duidelijk dat heel wat slachtoffers weinig ervaring hebben (één op drie heeft minder dan één jaar ervaring). Dit heeft te maken met het gebrek aan ervaring bij nieuwe werknemers in het algemeen. Hun verwondingen zijn vaak het gevolg van het feit dat ze de risico s of de preventiemaatregelen op het werk niet kennen of niet begrijpen. Nieuwelingen zijn vaak ook minder geneigd opmerkingen te maken of weten niet welke kanalen ze kunnen gebruiken om problemen te signaleren. Ze durven vaak ook geen vragen te stellen omdat ze bang zijn als onbekwaam over te komen. Kader 1 - Toepassingsgebied Wet welzijn (4 augustus 1996, 18 september 1996) Artikel 2 Deze wet is toepasselijk op de werkgevers en de werknemers. Voor de toepassing van deze wet worden gelijkgesteld met: 1 werknemers: a) de personen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon; Het gaat hier bijvoorbeeld om:. ambtenaren;. vrijwilligers (als er sprake is van een gezagsverhouding);. werknemers die burgerlijk opgevorderd zijn krachtens het KB van 1 februari 1938;. gedetineerden die hetzij in het raam van artikel 30bis van het Strafwetboek, hetzij vrijwillig arbeid verrichten;. door de jeugdrechter geplaatste minderjarigen;. (schijnzelfstandigen). b) de personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het studieprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht; Bijvoorbeeld - mindervaliden verbonden door een speciale leerovereenkomst of door een overeenkomst voor beroepsopleiding of omscholing; - personen die een beroepsopleiding volgen in het kader van de tewerkstellingsreglementering. c) de personen verbonden door een leerovereenkomst; Zowel zij die in het kader van de voortdurende vorming van de middenstand als zij die binnen het industrieel leerlingenwezen hun opleiding ontvangen, worden bedoeld. d) de stagiairs; Dit zijn personen die gedurende een bepaalde tijd stage lopen in een onderneming, in het kader van een afgerond leerprogramma. e) de leerlingen en studenten die een studierichting volgen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht; 2 werkgevers: de personen die de onder 1 genoemde personen tewerkstellen. 8 Focus op onthaal van nieuwe werknemers

9 2.2 Wie werkt mee aan het onthaal? Coördinatie De coördinatie van het onthaal ligt duidelijk in handen van de werkgever. Hij moet de uitvoering van het onthaal echter toevertrouwen aan de hiërarchische lijn. Het is aan de werkgever om iemand van de hiërarchische lijn aan te duiden die deze rol op zich neemt. Deze rol die toebedeeld wordt aan de hiërarchische lijn sluit logisch aan bij het takenpakket van de hiërarchische lijn. Het is immers hun verantwoordelijkheid om het welzijnsbeleid te implementeren en toezicht uit te oefenen. Onthaal staat specifiek opgesomd als 1 van de kerntaken van de hiërarchische lijn inzake welzijn op het werk (zie kader 2). De werkgever mag desgevallend ook zelf zorgen voor het onthaal. Dit is vooral voor kleine bedrijven interessant. Kader 2 - Taken hiërarchische lijn KB Beleid, Codex, I, 3, art. 13 Art. 13. De leden van de hiërarchische lijn voeren elk binnen hun bevoegdheid en op hun niveau het beleid van de werkgever met betrekking tot het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk uit. Hiertoe hebben zij inzonderheid de volgende taken: 1 voorstellen en adviezen formuleren aan de werkgever in het kader van het dynamisch risicobeheersingsysteem; 2 ongevallen en incidenten die zich op de arbeidsplaats hebben voorgedaan onderzoeken en maatregelen voorstellen om dergelijke ongevallen en incidenten te voorkomen; 3 een effectieve controle uitoefenen op de arbeidsmiddelen, de collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen en de gebruikte stoffen en preparaten teneinde onregelmatigheden vast te stellen en maatregelen te nemen om hieraan een einde te maken; 4 tijdig het advies inwinnen van de Diensten voor Preventie en Bescherming op het werk; 5 controleren of de verdeling van de taken op een zodanige wijze geschiedt dat de verschillende taken worden uitgevoerd door de werknemers die de daartoe vereiste bekwaamheid hebben en de vereiste opleiding en instructies hebben ontvangen; 6 waken over de naleving van de instructies die in toepassing van de wetgeving inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk moeten worden verstrekt; 7 zich ervan vergewissen dat de werknemers de inlichtingen die zij gekregen hebben in toepassing van de wetgeving inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk goed begrijpen en in praktijk brengen; 8 het onthaal van elke beginnende werknemer organiseren en een ervaren werknemer aanduiden die ermee belast is deze te begeleiden. Het door de werkgever aangeduid lid van de hiërarchische lijn, belast met het verzekeren van het onthaal, tekent onder zijn naam een document waaruit blijkt dat in het kader van zijn taken bedoeld onder 6 en 7 de nodige inlichtingen en instructies werden verstrekt met betrekking tot het welzijn op het werk Begeleiding op de werkvloer (peter/meter) Het is aan alle werknemers om nieuwe collega s op te vangen en te begeleiden. Eén werknemer krijgt specifiek deze opdracht toegewezen (KB Beleid, art. 16bis). Deze begeleider wordt vaak peter of meter genoemd. Meestal gaat het om een werknemer met de nodige ervaring. Hij of zij maakt de nieuwe werknemer wegwijs. De werkgever mag dit peter- of meterschap eventueel zelf opnemen Advies Voor de organisatie van het onthaal inzake welzijn op het werk wordt de werkgever bijgestaan door de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk en het comité voor preventie en bescherming op het werk. De interne dienst heeft onder meer als taak om voorstellen te formuleren inzake het onthaal, de begeleiding, de informatie, opleiding en sensibilisering van de werknemers (taken van de interne dienst PBW, KB Interne dienst, Codex, titel II, hoofdstuk 1, art 5.9 ). In dit verband moet de interne dienst samenwerken met het comité PBW dat als opdracht heeft om propagandamiddelen en maatregelen uit te werken en toe te passen inzake het onthaal, de informatie en de opleiding over preventie en bescherming op het werk voor de nieuwe werknemers (KB Comité, Codex, titel II, hoofdstuk 4, art. 5). Focus op onthaal van nieuwe werknemers 9

10 2.2.4 Registratie Opvolging is belangrijk en wordt nogal eens over het hoofd gezien: welke werknemer, wie was verantwoordelijk voor het onthaal, wanneer is de nodige informatie gegeven,... Het KB Beleid geeft daarom het lid van de hiërarchische lijn dat het onthaal organiseert, de verplichting om een document te ondertekenen (art. 13). Dit document is bestemd om te registreren of het onthaal inderdaad is gebeurd en dat de nodige informatie gegeven is. In de wetgeving staat niet vermeld welke gegevens in een dergelijk document moeten staan. Kader 3 geeft een aantal voorbeelden. Het bijhouden van het onthaaldocument is een verplichting voor de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk. Deze verplichting is opgesomd bij de taken van de interne dienst (KB Interne dienst, art. 7 1, 6 ). Kader 3 - Inhoud document registratie van het onthaal Document op te stellen in het kader van het registreren van het onthaal van elke werknemer, verplichting opgelegd door het KB Beleid (Codex, I, 3, art. 13,8 ). Mogelijke rubrieken voor een dergelijk document: - naam van de werknemer - datum indiensttreding - afdeling - functie - naam van het lid van de hiërarchische lijn belast met het onthaal - naam van de peter of meter - datum dat de info over veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk is gegeven - handtekening van het lid van de hiërarchische lijn 2.3 Inhoud van het onthaal In het kader van de reglementering op het welzijn op het werk heeft de werkgever onder meer de verplichting om ten aanzien van de nieuwe werknemers te zorgen voor informatie en opleiding over het welzijn op het werk. Deze informatie en opleiding omvat twee delen: Algemene informatie en opleiding over de organisatie van welzijn op het werk in het bedrijf, over de risico s en de preventiemaatregelen, over de noodprocedures, Specifieke informatie en opleiding gericht op de risico s eigen aan de taak/werkpost. Bij de informatie over de wijze waarop welzijn op het werk georganiseerd is, moet speciale aandacht uitgaan naar de opdrachten en taken van de interne en/of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, en van de verschillende preventieadviseurs. De namen en de contactgegevens van de preventieadviseurs van de interne dienst, van de vertrouwenspersoon en van de externe dienst moeten makkelijk toegankelijk zijn (KB Beleid, art. 17bis). 2.4 Risicogroepen Speciale aandacht moet worden besteed aan het onthaal van jongeren, uitzendkrachten en werknemers van derden, omdat zij risicogroepen vormen waarvoor aangepaste onthaal- en begeleidingsmaatregelen noodzakelijk zijn Jongeren en stagiairs Jongeren en stagiairs zijn extra kwetsbaar. Ze zijn jong en meestal onervaren. In de wetgeving zijn de groepen van jongeren en stagiairs strikt omschreven (zie kader 4). De wettelijke bepalingen over jongeren en stagiairs gaan er vanuit dat de werkgever extra aandacht moet besteden aan onthaal en informatie. Het is erg belangrijk dat ze zich kunnen integreren in hun nieuwe werkomgeving en veilig en gezond leren werken. De werkgever moet dan ook voor deze groepen specifieke onthaal- en begeleidingsmaatregelen uitwerken (KB Jongeren, art. 7 en KB Stagiairs, art. 8). 10 Focus op onthaal van nieuwe werknemers

11 Kader 4 Definities Jongeren en Stagiairs Een jongere = de minderjarige werknemers die 15 jaar zijn of ouder en die niet meer onder de voltijdse leerplicht vallen; = de personen met een leerovereenkomst, (ongeacht de leeftijd); = de jobstudenten (ongeacht de leeftijd). = leerling die een leerprogramma volgt waarin een vorm van arbeid voorzien is in de onderwijsinstelling (KB Jongeren, art. 2) Een stagiair = elke leerling of student die in het kader van een leerprogramma georganiseerd door een onderwijsinstelling, arbeid verricht bij een werkgever, in gelijkaardige omstandigheden als de werknemers en met het oog op het opdoen van beroepservaring KB Stagiairs, art Uitzendkrachten Met uitzendkracht wordt een werknemer bedoeld die zich door een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid verbindt om ter beschikking van één of meer gebruikers te worden gesteld (wet van 24 juli 1987 op de uitzendarbeid, art. 7 3 ). Uitzendkrachten vormen een risicogroep omdat ze vaak onervaren zijn maar er is meer. Gezien hun statuut veranderen ze regelmatig van job en komen ze dus steeds in nieuwe situaties terecht. Bovendien speelt ook de verhouding tussen de verschillende betrokkenen een rol. De werkgever van een uitzendkracht is het uitzendbureau maar ze worden tewerkgesteld in een bedrijf (de inlener). Zowel het uitzendbureau als de inlener spelen een belangrijke rol in het onthaal. Het is niet omdat de werkgever van het inlenend bedrijf niet de eigenlijke werkgever van de uitzendkracht is, dat hij geen verplichtingen heeft jegens de uitzendkracht. Het is aan het inlenend bedrijf om informatie door te geven over de risico s en de preventiemaatregelen waarmee de uitzendkracht kan te maken krijgen (schema 1). Schema 1 Informatieverplichtingen (krachtlijnen) van inlener en uitzendbureau Gebaseerd op het KB Uitzendwerk en de cao Onthaal en aanpassing van uitzendkrachten in de onderneming van 10 december 2001, algemeen bindend verklaard door het KB van 22 augustus 2002, BS 4 oktober Focus op onthaal van nieuwe werknemers 11

12 Het inlenend bedrijf geeft bij het onthaal alle nodige informatie aan de uitzendkracht, m.n. informatie over - alle risico s verbonden aan de werkpost; - de verplichtingen van de hiërarchische lijn; - de opdrachten en de bevoegdheden van de interne dienst; - de toegang tot de sociale voorzieningen; - de wijze van uitoefening van het recht op de spontane raadpleging; - de organisatie van de eerste hulpverlening; - de lokalisatie van de gevaarlijke toegangszones en de maatregelen genomen in spoedgevallen en in geval van ernstig en onmiddellijk gevaar. Voor het onthaal van uitzendkrachten gelden bovendien dezelfde verplichtingen voor de hiërarchische lijn als voor de gewone werknemers. Dit betekent dat het aan de hiërarchische lijn is (desgevallend de werkgever zelf) om voor de uitvoering van het onthaal te zorgen, een peter/meter aan te duiden en het onthaal te registreren in een document. Desgevallend kan de werkpostfiche gebruikt worden als registratiedocument voor het onthaal (KB Uitzendwerk, art. 12 en bijlage 1) Werknemers van contractors De wet welzijn op het werk (4 augustus 1996, BS 18 september 1996) wijdt afdeling 1 van hoofdstuk 4 aan Werkzaamheden van werkgevers of zelfstandigen van buitenaf. De bepalingen gelden zowel voor de werkgevers die de werkzaamheden laten uitvoeren (opdrachtgevers) als de (onder)aannemers die de werken komen uitvoeren. De aannemer heeft een overeenkomst aangegaan met de werkgever om werkzaamheden uit te oefenen in zijn inrichting (het bedrijfsterrein, site, installaties). De onderaannemer heeft geen overeenkomst met de initiële opdrachtgever maar wel met de aannemer. De werknemers van contractors (van aannemers, onderaannemers) kennen de risico s niet van het bedrijf waarin ze specifieke opdrachten uitvoeren. Toch is het belangrijk dat deze werknemers voldoende informatie ontvangen en gepast onthaald worden. De werkgever van het opdrachtgevend bedrijf is verplicht om (onder)aannemers de nodige informatie bestemd voor zijn werknemers door te geven. Het gaat om informatie over de risico s, de preventiemaatregelen en over eerste hulp, evacuatie. Hij moet ook een onthaal organiseren voor deze werknemers en iemand van de hiërarchische lijn hiervoor aanduiden (de werkgever mag deze taak ook zelf uitvoeren) (wet Welzijn, art. 8 12). 12 Focus op onthaal van nieuwe werknemers

13 2.5 Organisatie van het onthaal Bij het organiseren van het onthaal gaat men best planmatig tewerk. Het is geen goede zaak om te improviseren op het ogenblik dat een nieuwe werknemer zich aanmeldt. De voorbereiding gebeurt op basis van de taken die de werknemer gaat uitvoeren. Deze taken moeten uiteraard aangepast zijn aan de kwalificaties van de werknemer in kwestie. De taken bepalen ook de risico s waaraan de werknemer blootgesteld zal worden. Een risicoanalyse van deze taken maakt duidelijk welke preventiemaatregelen vereist zijn en welke informatie, opleiding en instructies er aan de werknemer moeten meegegeven worden. Tijdens het plannen van het onthaal zijn ook volgende aandachtspunten van belang: wie wordt peter of meter? heeft de werknemer persoonlijke beschermingsmiddelen nodig en zijn deze in voorraad? wie geeft welke informatie wanneer? is gezondheidstoezicht vereist en moet er een medisch onderzoek gepland worden? De eerste dag zelf komt het erop aan om de werknemer de informatie te geven die hij nodig heeft om zijn weg te vinden in het bedrijf. Een rondleiding is daarbij een handig middel. Verder is het ook van belang om de nodige informatie te geven: een voorstelling van het bedrijf, algemene info over wie wat doet, algemene risico s en preventiemaatregelen (zie ook kader 5). De eerste dagen en weken kan er verder gewerkt worden aan het onthaal van de werknemer. Tijdens deze periode moet er meer informatie over veiligheids- en gezondheidsaspecten, procedures, instructies (zie ook kader 5), overgedragen worden. Tijdens de opleidingsperiode moet de werknemer van nabij worden opgevolgd: zo controleert men of de informatie goed begrepen is, of ze wordt toegepast en of het werkritme is aangepast aan de behoeften. Na de opleidingsperiode moet men doorgaan met de regelmatige opvolging: zo kan het integratieproces van de nieuwe werknemer worden bijgestuurd wanneer dat noodzakelijk blijkt. Kader 5 Over welke aspecten kan men info en instructies geven? (niet-exhaustieve lijst) Organisatie van de preventie (wie doet wat) Contactgegevens van de preventieadviseurs en de vertrouwenspersoon Risico s en preventiemaatregelen (in het algemeen, specifiek voor de werkpost, ) Signalisatie Brand (brandpreventie, bestrijding, evacuatie, brandbestrijdingsdienst) Werken met gevaarlijke producten Werkhoudingen (beeldschermwerk, manueel hanteren van lasten, duwen en trekken, ) Orde en hygiëne Vallen (begane grond, op hoogte, ) Wat in geval van een ongeval, een bijna-ongeval? EHBO Elektriciteit Gebruik van gereedschap, machines, transporttoestellen Gezondheid (gezondheidstoezicht, roken, voeding, ) Persoonlijke beschermingsmaatregelen Speciale procedures, werkvergunningen Verkeer (intern transport, woon-werktraject, ) Psychosociale belasting (stress, pesten, ) Focus op onthaal van nieuwe werknemers 13

14 3 Bijkomende informatie Wie meer wil weten over dit onderwerp, vindt in onderstaande referenties verwijzingen naar artikelen die verschillende aspecten van de problematiek belichten. Het lijstje met websites biedt een overzicht van sites waar u terecht kan voor praktische ondersteuning. 3.1 Literatuurreferenties Goede praktijk voor onthaal van nieuwe medewerkers, Meer onthaal en begeleiding, prevent.be, mei 2007, Een goed onthaal, PreventActua, 18/ Interessante websites Preventie & Interim De Centrale preventiedienst voor de sector van de uitzendarbeid heeft als opdracht het aantal arbeidsongevallen te verminderen in de uitzendsector door het verspreiden van informatie. Napo - Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk De animatie en universele taal van Napo maken de video Napo in Start Veilig geschikt voor een jong publiek en voor alle nieuwkomers op de arbeidsmarkt, inclusief migranten en tijdelijke werknemers Focus op onthaal van nieuwe werknemers

15 Focus op onthaal van nieuwe werknemers 15

16 Focus op onthaal van nieuwe werknemers is een gezamenlijke uitgave van Kolonel Begaultlaan 1A/51, 3012 Leuven Tel.: Fax: en Uitgeverij : Stijn Streuvelslaan 73, 8501 Heule Tel. : Fax: abonn@uga.be Copyright Prevent - UGA